More Related Content Similar to 2ชุดฝึกทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์ Similar to 2ชุดฝึกทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์ (20) More from krupornpana55 (20) 2ชุดฝึกทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์1. 1
แบบฝกเเสริมทักษะ
ะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิิทยาศาสตรเลมนี้ เปนหนังสือ
วิ ร
มประสบก ใ ห กั บ ก เรี ย นไ ฝ ก เสริ มประสบก ทั ก ษ ะกระบวน
เสริ ม การณ บนั ได ม การณ นการคิ ด
นอกเหนือจากก ยนรูใน
การเรี นบทเรียน หรือใชซอมหรือเสริม กยภาพนัักเรียน ใหมีีความรู
ม มศั ม
ความ าใจ ควา านาญใน กประสบการณตามวิธีการท ทยาศา ใหกับนักเรียน
มเข ามชํ นการฝ ต ทางวิ าสตร
ระดับ ้นมัธยมศึกษาตอนตน (ม.1-ม.3) มุงเนนใหนักเรียนมีทกษะการกํา
บชั ศึ ห ทั าหนดปญหา ทักษะ
ห
การตั้งสมมติฐาน ทักษะการกําหนดแล
ตั น ละควบคุมตัวแปร ทักษ ษะการรวบร อมูล วิเคราะห
รวมข
ขอมูล และสรุปผล ตามวิธีการทางวิท
ธี ทยาศาสตรหรือธรรมชา วิชาวิทยาศาสตร ดังขั้นตอน
ห าติ
ตอไป ้
ปนี
บบทดสอบกอนเรียนกอ าแบบฝกเสริมทักษ
1. ทําแบ ก อนทํ ฝ ษะกระบวนการคิด
2. อานร
รายละเอียดคาสั่ง/คําชี้แ
คํ แจงของแบบ กเสริมทัก
บฝ กษะกระบวน ดกอนลงมือ
นการคิ น
ปฏิบติทุกครัง
บัั ้
3. ปฏิบติตามคําสั่ง/คําชี้แจงใน จกรรมฝกเสริมทักษะ ่กําหนดใหทุกขอ
บัั นกิ ก ะที
4. เมื่อทํากิจกรรมฝกเสริมทักษ
ฝ ษะกระบวนก ดเสร็จ ว นักเรีย วมกันเฉ
การคิ จแล ยนร ฉลยและ
อภิปรายเกี่ยวกับ าตอบ
บคํ
5. นักเรียนตองมีวนยในการเรีย และซือสัตยตอตนเอ โดยไมดูเฉลยกอน จึงจะ
รี นั
ิ ยน ่ส อง
เรียน ไดอยางมีป ทธิภา เปนคนเกง คนดี และ ยนรูอยาง ความสุข
นรู ประสิ าพ ก ะเรี งมี
6. ทําแบ บบทดสอบห งเรียน เพื่อดูการพัฒนาการของต
หลั พื ตนเองระหวางกอนเรียน และ
ว
หลังเเรียน
ขอใหนก ยนพยายา าแบบฝ มทักษะกระบวนก ดเลมนี้ อยางเต็ม
กเรี
ั ามทํ ฝกเสริ ษ การคิ
ความสาม เพื่อจะ พัฒนาทกษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาส
มารถ ะได ทั สตร
อยางตอเเนื่อง
2. 2
ใช
ใ กระบวนกา ารทางวิทยาศาสตรและจิตวิทยาศาสตรใ
ิ ในการสืบเสา
าะหาความรู การ
ก
แกปญหา รูวาปรากฏก ทางธรรมชาติที่เกิดขึนสวนใหญมีรูปแบบที่แนนอน สามารถ บาย
การณ น
้ ถอธิ
และ ตรวจจสอบได ภาย ขอมูลและ ่องมือทีมีอยูในชวงเวล นๆ เขาใจ า วิทยาศาส
ยใต ะเครื ่ม ี ลานั้ จว สตร
เทคโนโลยี สังคม และสิ่งแวดลอมมีค
ยี สิ ความเกี่ยวของสัมพันธกัน
1. การกําหนดปญหา
2. การตั้ังสมมติฐาน
3. การกําหนดและคว มตัวแปร
วบคุ
4. การรวบรวมขอมูล
5. การวิเคราะหขอมูล
6. การส ปผล
สรุ
1. อธิบายวิธีการทางวิทยาศาสตรแตล ้นตอนไดถูกตอง
วิ ละขั ด
2. นําวิธีกา
ารทางวิทยาศ
ศาสตรไปประยุกตใชในก ารวจ ตร
การสํ รวจสอบ ทดล
ลองในการเรียนรูตาม
รี
ธรรมชา วิชาไดถูกตอง
าติ
3. วิเคราะ หและประเมินความสอด องของป ก ษพยา นกับขอสรุ ป ทั้งที่สนับสนุนหรือ
มิ ดคล ประจั ส
ขัดแยงกับสมมติฐาน และความผิด ของขอมูลจากการสํารวจตรวจสอ
น ดปกติ อบ
4. อธิบายผ อแสดงผลของการสํา
ผลหรื ารวจตรวจสอ อบ
5. าถามที่นําไปสูการสํารวจตรวจสอบ ในเรื่องที่เกี่ยวของ และนําความรูที่ไดไปใชใน
สรางคํา ใ
สถานกา ใหม
ารณ
6. บันทึกแและอธิบายผล งเกต ก ารวจ ตร
ลการสั การสํ รวจสอบ คนค าเพิ่มเติมจ
คว จากแหลงควา ตาง ๆ
ามรู
ใหไดขอ ลที่เชื่อถือได และยอมรบการเปลี่ยนแปลงความรูที่คนพบเมื่อ ขอมูลและ
อมู รั น อมี ะประจักษ
พยานให เพิ่มขึ้นหรือโตแยงจากเเดิม
หม รื
3. 3
คําชี้แจง
ใหนักเรีย อกขอที่ถูกที่สุดเพียงขอเดียว แลวกากบาท
ยนเลื แ ทลงในกระด าตอบ
ดาษคํ
1. ขอใดเเปนลําดับขั้นนตอนการศึกษาความรูตามวิธีการท ทยาศา ไดถูกตอง
ศึ ทางวิ าสตร
ก.
ก การสังเก กตและกําหน ญหา การทดลองและตั้งสมมติฐาน
นดป ติ
การตรวจ จสอบสมมติฐาน และส ปผล
ติ สรุ
ข.
ข การสังเก กตและกําหน ญหา การตั้งสมมติฐาน การตร
นดป ติ รวจสอบสมมติฐาน
และการ รทดลอง และสรุปผล
ค.
ค การตั้งสมมติฐาน กา ารรวบรวมขอมูล การท
ข ทดลอง และส ปผล
สรุ
ง.
ง การตั้งส ฐาน การสังเกตแล ญหา กา
สมมติ ละป ารตรวจสอบ
บสมมติฐาน
และการ รทดลอง และสรุปผล
2. ขอใด นขอมูลที่ไดจากการสังเกตปราก
ดเป กฏกรทางธร รรมชาติ
ก.
ก ใบไมตอ องการแกสค บอนไดอ
คาร ออกไซดในก งเคราะ ดวยแสง
การสั ะห
ข.
ข ถาใชพลาสติกหุมใบ พืชไมสามารถสราง
บไว ส งอาหารเองไ
ได
ค.
ค ถาพืชขาดออกซิเจน พืชไมสามารถมีชีวิตอยูได
ง ใบไมมีสเี ขียว สวนลาตนมีสีน้ําตาลออน
ง. สี ลํ
3. เมื่อใ น้ําแข็งลงในแกว แลว ้งทิ้งไวสกครูจะพบวารอบนอกข วมีหยดน้ํา
ใส วตั ก
ั ของแก ย
เกาะ เต็ม ขอใ นผลจากการสังเกต และบันทึก
ะอยู ใดเป ต กผล
ก.
ก มีหยดน้า าขนาดเล็กแ
ํ และขนาดให เกาะอยูจํา
หญ านวนมากที่ผิวแกว
ที
ข.
ข ไอน้ําในอากาศกลั่นตัวเปนหยด ําเกาะอยูร
ดน้ รอบๆแกว
ค.
ค หยดน้ําที่เกิดเปนกระบวนการเดียวกับการเกดน้ําคาง
ดี กิ
ง.
ง แกวน้ํารั่ัวเปนเหตุใหน้ําซึมออกมาที่ผิวนอก
ห ก
4. 4
4. ขอใดเปนการกําหนดปญหาที่ถูกตองที่สุด
ก. เมื่อพืชไมไดรับแสง พืชจะตาย
ข. ใบไมมีสีเขียว สวนลําตนมีสีน้ําตาลออน
ค. แสงมีผลตอการเจริญเติบโตของพืชหรือไม
ง. ถาพืชขาดออกซิเจน พืชไมสามารถมีชีวิตอยูได
5. จากสถานการณที่กําหนดให ขอใดเปนตัวแปรตน
“ปริมาณตัวละลายมีผลตอความเขมขนของสารละลาย”
ก. ปริมาณตัวละลาย
ข. ความเขมขนของสารละลาย
ค. สารละลาย
ง. ปริมาณตัวทําละลายในสารละลายเขมขน
6. จากขอ 5 ตัวแปรตาม คือขอใด
ก. ปริมาณตัวละลาย
ข. ความเขมขนของสารละลาย
ค. สารละลาย
ง. ปริมาณตัวทําละลายในสารละลายเขมขน
จากตารางบันทึกผลการทดสอบกรด-เบส ดังตอไปนี้ ใชตอบคําถามขอ 7
สาร การเปลี่ยนสีกระดาษลิตมัส การเปลี่ยนสี
ละลาย สีแดง สีน้ําเงิน เจนเชียลไวโอเลต
A เปลี่ยน - -
B - เปลี่ยน เปลี่ยนเปนสีเขียว
C เปลี่ยน - -
D - เปลี่ยน -
5. 5
7. ในการทดสอบกรด-เบสจากตารางขอใดสรุปไดถกตอง ู
ก. สาร C กับสาร D เปนสารพวกเดียวกัน
ข. สาร D เปนสารที่แตกตางจากสารอื่นมากที่สุด
ค. สาร B เปนสารที่แตกตางจากสารอื่นมากที่สุด
ง. สาร A และ D มีคุณสมบัติเปนสารเดียวกัน
จากขอมูลตอไปนี้ ใชตอบคําถามขอ 71-72
สาร ละลายน้ํา (g) ละลายในแอลกอฮอล(g)
A 8 4
B 10 -
C - -
D - 5
8. จากขอมูลขางตนสรุปไดวาอยางไร
ก. สาร A มีความสามารถในการละลายไดนอย
ข. สาร B มีความสามารถในการละลายไดมาก
ค. สาร C สามารถละลายไดมาก
ง. สารแตละชนิดมีความสามารถในการละลายได
ไมเทากันขึ้นอยูกับตัวทําละลายแตละชนิด
9. ถาสารชนิดหนึ่งเปนน้ําตาลทรายนักเรียนคิดวานาจะเปนสารใด
ก. สาร A
ข. สาร B
ค.สาร C
ง. สาร D
6. 6
จากการทดลองตอไปนี้ใหตอบคําถามในกระดาษคําตอบ
ภาพการทดลองการตรวจสอบขนาดอนุภาคของสาร 3 ชนิด คือ น้ําโคลน นมสด
และน้ําแดง ดวยกระดาษกรอง และถุงกระดาษเซลโลเฟน
10. จากภาพการทดสอบสารตัวแปรตน คือ ขอใด
ก. บีกเกอร
ข. กระดาษกรอง และถุงกระดาษเซลโลเฟน
ค. สารทั้ง 3 ชนิด คือ น้ําโคลน นมสด และน้ําแดง
ง. สารที่ไดจากการกรองผานกระดาษกรอง และกระดาษเซลโลเฟน
7. 7
สาระสําคัญของทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร
การสังเกตจุดเริ่มตนของการคิด
สงสัย มองเห็นปญหา กําหนดปญหา หรือระบุปญหาได
ตั้งสมมติฐานหรือคาดคะเนคําตอบของปญหา
ออกแบบเพือสํารวจตรวจสอบสมมติฐาน กําหนดและคาบคุมตัวแปร
่
ทดลอง เก็บขอมูล รวบรวมขอมูล g
วิเคราะหขอมูล และสรุปผล
8. 8
สาระสําคัญของการสังเกตจุดเริ่มตนของการคิด และการกําหนดปญหา
การสังเกต
หมายถึง การใชประสาทสัมผัสอยางใดอยางหนึ่ง หรือประสาทสัมผัสทั้ง 5 (ตา หู
จมูก ลิ้น ผิวกาย) เขาไปสํารวจ ตรวจสอบวัตถุ หรือปรากฏการณตางๆ ในธรรมชาติ โดยไม
ลงความคิดเห็นของผูสังเกตไปดวย
ตูปลา A ตูปลา B
จากการสังเกตตูปลาทั้งสองตู ขอมูลที่ไดจากการสังเกต มีดังนี้
1. ตูปลา A ระบบนิเวศประกอบดวย พืชหลากหลายชนิดกวาตูปลา B
2. ตูปลา A มีปลาอยู 2 ชนิด สวนตูปลา B ไมมีปลาอยูเลย
9. 9
การกําหนดปญหา
เปนการตั้งคําถาม หรือเกิดขอสงสัย กับสิ่งที่สังเกต วาทําไม
หรือเพราะอะไร กับสิ่งที่ไดสังเกต สํารวจ ตรวจสอบหรือสงสัย ประโยคที่กําหนด
ปญหาเปนประโยคคําถาม เพื่อเปนแนวทางในการแกปญหา และคนหาคําตอบได
เชน ถาทิ้งตูปลาไว 1 เดือนโดยไมใหอาหารปลา ลักษณะน้ํา และปลาในตูปลาทั้งสอง
จะเกิดการเปลี่ยนแปลง หรือไม โดยบันทึกผลจากการสังเกตสีของน้ํา จํานวนปลา จํานวนพืช
และลักษณะของพืชที่อยูในตูปลาทั้งสองทุกๆ วัน
การสังเกต ตองไมใส
ความคิดเห็นสวนตัว
การกําหนดปญหา
ตองตั้งเปนประโยค เขาไปพิจารณาสิ่งที่
คําถามนะจะบอกให สังเกตนะจะบอกให
10. 10
กิจกรรมที่ 1.1 ฝกทัก
ที กษะการสังเกต และกํ
ง กาหนดปญห
หา
คําชี้แจง ใหนักเรียนนําคําที่กําหนดใหตอไปนี้ไปเติมคาในชองวาง ถูกตอง
ง ไ คํ งให
ชนิดใด หรือ
นิ อไม เพรา ใด ทําไม อยางไ เมื่อไร ที่ไหน คืออะ ใคร อยางไร
าะเหตุ ไร ะไร ย
จากการสังเกต ภาพนี้ ชายฝงมีปลาตายเต็ม
สั นี มไปหมดเลย
ย
ป
ปญหาที่กําหนด ห
1. ปลาทีต นปลา............................................................
ตายเป
่
2. .......................................................................ปลาจึงตาย
3. ปลาที่ต นปลาช ดเดียวกัน.....................................
ตายเป ชนิ น
4. แหลงน้าแหลงอื่นที่ใกลกัน มีการตายของแ ยวกัน
ํ แบบเดี
..........................................................................................
5. สาเหตุก การตายของ งปลา..................................................
11. 11
กิจกรรมที่ 1.2 ฝกทัก
ที กษะการสังเกต และกําหนดปญห
ง กํ หา
คําชี้แ
แจง ใสเครื่องหมา ก ( ) ในชองตารางที่ตรงกับทักษะนั้น
ส ายถู ใ
ขอมูลที่ได
ด ทักษะการสังเกต
ต ทักษะก าหนดปญหา
การกํ
1.
1 น้ําแข็งขั้วโลกกําลังละลา าย
2.
2 หมีจะเอาชีวิิตรอดไดอยางไร
3.
3 ทําไมหมีจึง บนกอนน้ําแข็ง
งไปอยู
4.
4 หมีจะเย็นไ ไหมเมื่ออยูบน ําแข็ง
นน้
5.
5 ทําไมน้ําแข็งขั้วโลกถึงละ
ข็ ะลาย
6.
6 เห็นน้ําแข็ง นแผนเล็กแ
งเป แยกออกจากกน
กั
7.
7 ภาพเปนบร รรยากาศตอน นกลางวันทอง า
งฟ
มีเมฆบางบาง วน
งส
8.
8 ทําไมแผนนาแข็งจึงไมเปนแผนเดียวกัน
น้ํ
9.
9 หมีจะเดินไ ไปทางไหน
10.
1 หมีจะใชชวิตอยูอยางไร
ชีี ร
12. 12
กิจกรรมที่ 1.3 ฝกทัก
ที กษะการสังเกต และกําหนดปญห
ง กํ หา
คําชี้แจง ใหร
ระบายสีขอค
ความที่แสดง งทักษะการกําหนดปญหา
งถึ ป
การทดลองเปาเทียนผาน ่งกีดขวาง เทียนดับทุกครั้งหรือไ
1. จากก ป นสิ ง ไม
2. จากก
กราฟที่นักเรียนเขียนได ขณะที่น้ําแข็งยังหลอม
รี ด แ มเหลวไมหม มด
เสนกรา นอยาง และอุณห มขณะนัันเปลี่ยนแป
าฟเป งไร หภู ิ ้ ปลงหรือไม
3. ถาปลอยลูกบอลจ
ล จากระดับที่สูงขึ้นลงสูพื้น ลูกบอลจ
พื
จะกระเดงสู ้น
สงขึ
4. นักเรียนสรุปควา มพันธร างปริมาตรของอากาศกับอุณห มิ
รี ามสั ระหว ม หภู
5. ทานจ าเนินกา
จะดํ ารทดลองอยางไรเพื่อทด
ย ดสอบวาน้ํามผลตอการ
มี
เจริญเติบโตของพืช
ติ
6. นักเรียนใชเกณฑอะไรในการ าแนกพืชออกเปนพว
รี ฑ รจํ วกๆ
7. ถาจะ
ะหามวลของ อไปนี้ นักเรียนควรจะใชเครื่ืองชั่งสปริง
งสารต นี
8. ในน้า 5 ลูกบาศกเซนติเมตร น้ําตาลสาม
ํ ก มารถละลายไ มากที่สด 5 ชอน
ได ุ
9. หินกอนนีหนัก 5 กิโลกรัม
้
10. กลอ ้มีปริ
องใบนี รมาตรเทาใด
ด
3
13. 13
สาระสําคัญของทักษะการตั้งสมมติฐาน
ทักษะการตั้งสมมติฐาน ( Formulating hypothesis) หมายถึง ความสามารถในการ
ใหคําอธิบายซึ่งเปนคําตอบลวงหนากอนที่จะดําเนินการทดลอง เพื่อตรวจสอบความถูกตอง
เปนจริงในเรื่องนั้นๆ ตอไป สมมติฐานเปนขอความที่แสดงการคาดคะเน ซึ่งอาจเปน
คําอธิบายของสิ่งที่ไมสามารถตรวจสอบโดยการสังเกตได หรืออาจเปนขอความที่แสดง
ความสัมพันธท่คาดคะเนวาจะเกิดขึ้นระหวางตัวแปรตนกับตัวแปรตาม ขอความของ
ี
สมมติฐานนี้สรางขึ้นโดยอาศัยการสังเกตความรู ประสบการณเดิมเปนพื้นฐาน การคาดคะเน
คําตอบที่คิดลวงหนานี้ยงไมทราบ หรือยังไมเปนหลักการ กฎ หรือทฤษฎีมากอน ขอความ
ั
ของสมมุติฐานตองสามารถทําการตรวจสอบโดยการทดลองและแกไขเมื่อมีความรูใหมได
เชน
เมื่อขนาดของยางรถยนตใหญขึ้น ความเร็วของรถยนตจะลดลง
ถาแสงมีผลตอการเจริญเติบโตของพืช ดังนั้น พืชที่ไดรับแสงจะเจริญเติบโตดีกวาพืช
ที่ไมไดรับแสง
ถาแกสคารบอนไดออกไซดมีผลตอการสรางอาหารของพืช ดังนั้นพืชที่ไดรับแกส
คารบอนไดออกไซดจะสรางอาหารและมีแปงเกิดขึ้นที่ใบ
14. 14
กิจก
กรรมที่ 2.1 ฝกทักษะก ้งสมม ฐาน
การตั มติ
คําชี้แ ลงสีใหสวยงามทับ อความทีแสดงถึงทักษ
แจง บข ่แ ษะการตั้งสม ฐาน
มมติ
1.
1 เมื่อทิ้งน้ําแชใบหูกวา ้งไวหลา น จํานวน
างทิ ายวั นพารามีเซีย
ยมจะมีมากขึ้น
2.
2 จุลินทรียเจริญเติบโต อยลง เมื่ือปริมาณอา
ย ตน าหารมีนอยล
ลง
3.
3 ปริมาณอ
อาหารที่ใหมีผลตอการเจริญเติบโตข ลินทรียหรือไม
มี ของจุ รี
4.
4 อัตราการ
รตกของวัตถชาลง เมื่อนําหนักของ ตถุมีนอยล
ถุ น้ งวั ลง
5.
5 อัตราของตกของวัต จะตกเร็วขึ้น เมือเพิ่มน้ําหนักของ ตถุใหมาก ้น
ตถุ ่ งวั กขึ
6.
6 อุณหภูมของอากาศใ านกับน าน แตกตางกันหรือไม
ิ ในบ นอกบ รื
7.
7 จํานวนห าตาง และ
หน ะประตูภายใ าน มีผลตออุณหภูมในบานหรือ
ในบ ล มิิ อไม
8.
8 อัตราที่ตัวผึ้งฟกออก
ตั กจากไขมาก ้นเมื่ออุณหภูมของรังผึ้งสูงขึ้น
กขึ ห ิ
9.
9 อุณหภูมมีผลตอการ
ิ รงอกของเมลดพืชหรือไม
ล็ ไ
10.
1 อัตราการ
รหายใจของ ตวจะเพิม ้น เมื่อขน างกายสัตวเพิ่มขึ้น
งสั มขึ
่ นาดร สั
15. 15
กิจก
กรรมที่ 2.2 ฝกทักษะก ้งสมม ฐาน
2 การตั มติ
คําชี้แจง
ง
โยงเสนทักษะที่สอดคลอง นระหวาง กษะการกําหนดปญห บทักษะการตั้งสมม ฐาน
งกั งทั กํ หากั มติ
ทักษะการ าหนดปญ
รกํ ญหา ทักษะการต้งสมมติฐาน
ตั
1.
1 สัตวตัวใด วหนึ่งมีอัตรา
ดตั A.. ถากําลังขอ ่องยนตสูง
องเครื ต
การหายใจเทากันหรือไม
ก ท ม มีผ ออัตราเเร็วของรถย
ผลต ยนต
ที่วิ่งสูง
วิ
2.
2 ลูกบอลลูน นลอยสูงขึน
นได
้ B.. ถาพืชยิ่งไดรับน้ํามาก
ด
ขึ้นอยูกับปจ ยอะไรบาง
จจั เทาไหร พืชยิ่ง ญเติบโต
ท งเจริ
ขอ งเทานั้น
องสู
3.
3 กําลังของเครื่องยนต มีผล C.. สัตวที่มน้ํา กสูง อัตรา
ี าหนั ต
ต
ตออัตราเร็วของรถยนตที่วิ่ง
ต กา
ารหายใจจะสงขึ้นดวย
สู
หรื
ห อไม
4.
4 ถาพืชยิ่งไ รับน้ํามาก
ได ก D.. ถาพื้นที่ผิว
วของภาชนะ ะ
เทาไหร พืชยิ่งเจริญเติบ
บโต กวางอัตราการ
ว รระเหยของ ํา
งน้
ของสู
ข งเทานันจริงหรือไ
้ ไม ก็ยิ่งมากขึ้นดว
ยิ วย
5.
5 พื้นที่ผิวข
ของภาชนะมีผลตอ
มี E.. อุณหภูมิเป จจัยทีมีผล
ปนป ่ม ี
การระเหยของน้ําหรือไม
ก ม ตอ
อการลอยขอ กบอลลูน
องลู
16. 16
กิจก
กรรมที่ 2.3 ฝกทักษะก ้งสมม ฐาน
3 การตั มติ
คําชี้แจง ใหตั้งสมม ฐานจากส
ง มติ สถานการณที่กําหนดให
ที ห
1. อุณหภูมของ ําที่ตม มีผ อการสุกของไขหรือ
ิ งน้ ผลต ก อไม
สมม ฐานคือ
มติ
2. ห าจะสูงขึนหรือไม เมือไดรับน้ํามากขึ้น
หญ ้ มื่ ม
สมม ฐานคือ
มติ
3. เม่อเพิ่มปริม
มื มาณเกลือในนํา อุณหภูมิของน้ําจะสูงขึ้นหรือต่ําลง
น้ มิ สู
สมม ฐานคือ
มติ
4. นําหนักของวตถุ มีผลตอ
น้ วั อแรงเสียดท
ทานหรือไม
สมม ฐานคือ
มติ
5. ลักษณะผิวข ตถุ มีผลตอแรงเสียดทานหรือไ
ของวั ย ไม
สมม ฐานคือ
มติ
17. 17
สาระสําคัญทักษะการกําหนดและควบคุมตัวแปร
ทักษะการกําหนดและควบคุมตัวแปร (Identifying and controlling variables)
หมายถึง การชี้บงตัวแปรตน ตัวแปรตาม และตัวแปรที่ตองควบคุมในสมมุติฐานหนึ่ง
การควบคุมตัวแปรนั้นเปนการควบคุมสิ่งอื่นๆ นอกเหนือจากตัวแปรตนที่จะทําใหผล
การทดลองคลาดเคลื่อนถาหากวาไมควบคุมใหเหมือนกัน
เชน ความสูงของตนถั่วขึ้นอยูกับปริมาณน้ําที่ตนถั่วไดรับ
ตัวแปรตน คือ ปริมาณน้ําที่ตนถั่วไดรับ
ตัวแปรตาม คือ ความสูงของตนถั่ว
ตัวแปรควบคุม คือ ตนถั่ว
เชน หญาจะสูงขึ้น ถาปริมาณแรธาตุในดินเพิ่มขึน
้
ตัวแปรตน คือ ปริมาณแรธาตุในดิน
ตัวแปรตาม คือ ความสูงของหญา
ตัวแปรควบคุม คือ หญา
18. 18
กิจกรรมที่ 3. 1 ฝกทัก
กษะการกําหนดและค มตัวแ
ห ควบคุ แปร
คําชี้แจง ใหขีดเสน คําที่เปนตวแปรจากส
ง นใต ตั สถานการณที่กําหนดใหดังตอไปนี้
ณ ห
แสงมีผลตอการเเจริญเติบโต
มี ตของตนผักบุง หรือไม
บ
ถาจํา
านวนครั้งขอ
องการกระโดดเพิ่มขึ้น ดังนั้นอัตรา
ด าการเตนของ พจรเพิ่มขึน
งชี ้
งอกของเมล็ดขาโพดในเวลาตางกัน ขึ้นอยูกบอุณหภูมของ ําที่แชเมล็็ด
การง ั ิ งน้
ปริมาณมลภาวะะของอากาศท่เกิดขึ้นจาก
ที กรถยนต วัด จากปริม ่แตกตาง
ดได มาณที ต
ของต ่วที่บรรจุอยูภายในแ สโซลีน
ตะกั แก
อุณห มของผลตอพฤติกรร
หภู ิ ต รมของไรน้า
ํ
19. 19
กิจกรรมที่ 3.2 ฝกทัก
กษะการกําหนดและควบคุมตัวแ
ห แปร
คําชี้แจง จากสถานกา ที่กําหนดให
จ ารณ
ใสเครื่องหมา ( ) ขอ ่เห็นวาระ ตัวแปรถูก
าย อที ะบุ
ใสเครื่องหมา ( ) ขอทีเ่ ห็นวาระบุตัวแปรผิด
าย บุ
เมื่อนําน้ํา
าโคลนไปกร วยกระ
รองด ะดาษกรอง น้ําที่กรองไดจะมีลักษณ นอยางไ
น ด ณะเป ไร
ตัวแปร น
รต ตัวแปรตา าม ตัวแปรควบคุม
กระดาษกรอง น้ําที่กรองไได น้า
ําโคลน
ถาเปลี่ยน
นกระดาษกร เปนกระ
รอง ะดาษเซลโล
ลเฟนน้ําที่กร ไดจะมีลักษณะ
รองได
เหมือ นหรือตางกันอยางไ
อนกั ต ไร
ตัวแปร น
รต ตัวแปรตา าม ตัวแปรควบคุม
กระดาษเซลโลเฟน น้ําที่กรองไได น้า
ําโคลน
20. 20
กิจกรรมที่ 3.3 ฝกทัก
กษะการกําหนดและควบคุมตัวแ
ห แปร
คําชี้แ
แจง จากสถานกา ที่กําหนด
จ ารณ
ใหระบุวาตัวแปรใดที่เปน วแปรตน ตัวแปรตาม และตัวแป
นตั ปรควบคุม
สถานการณ
ส
หยดเทียน
นบนแผนอะ มิเนียม
ะลู
ใหความรอนแผนอะ มิเนียม
ะลู
ดังภาพ
หยดเทียน
นไขแตละหหยด
จะเกิดกา ่ยนแป างไร
ารเปลี ปลงอย
ตัวแปรตน
ต คือ……… …………… ……………… …………… …………….
ตัวแปรต
ตาม คือ...................................................................................
ตัวแปรค ม
ควบคุ คือ...................................................................................
สถานการณ สีของผิววัตถุมีผลตอการรับพลงงานความ อนหรือไม
ต ลั มร ม
ตัวแปรตน
ต คือ……… …………… ……………… …………… …………….
ตัวแปรต
ตาม คือ...................................................................................
ตัวแปรค ม
ควบคุ คือ...................................................................................
21. 21
สาระสําคัญของทักษะการจัดกระทําขอมูล
ทักษะการจัดกระทําและสื่อความหมายขอมูล
(Organizing data and communication)
หมายถึง ความสามารถในการนําขอมูลที่ไดจากการสังเกต การวัด การทดลอง
และจากแหลงอื่นมาจัดกระทําใหมโดยวิธีการตางๆ เชน การจัดเรียงลําดับ
การแยกประเภท หรือคํานวณหาคาใหม เพื่อใหผูอื่นเขาใจมากขึ้น อาจนําเสนอในรูป
ของตาราง แผนภูมิ แผนภาพ กราฟ สมการ เปนตน
แสงมีผลตอการเจริญเติบโตของพืชหรือไม
สามารถจัดกระทําขอมูลในรูปตารางไดดังนี้
แสง(ตัวแปรตน) การเจริญเติบโตของพืช(ตัวแปรตาม)
ระยะเวลาที่แชเมล็ดถั่วในน้ํามีผลตอน้ําหนักเมล็ดถั่วที่เพิ่มขึ้น
สามารถจัดกระทําขอมูลในรูปตารางไดดังนี้
ระยะเวลาที่แชเมล็ดถัว (นาที) น้ําหนักที่เพิ่มขึ้น(กรัม)
(ตัวแปรตน) (ตัวแปรตาม)
22. 22
กิจกรรมที่ 4 ฝกทักษ
4.1 ษะการออก
กแบบการจััดกระทําขอมูล
คําชี้แจง จากภาพการทดลอง ใหนักเรียนออ
ห อกแบบชื่อต
ตารางบันทึกกผลการทดล
ลอง
ใชเมล็ดถั่วตมน้ํา วัดอุณ มของนํากอนและห งตม (ถั่ว จนหมด)
ต ณหภู ิ น้ หลั วไหม
ชื่อตาราง .................................................................................................................
ง
อุณหภูมของ ํากอนตม
ิ งน้ อุณหภูมของน้ําหลังตม
ภู ิ ลั
(องศาเซล ยส)
ลเซี (อง
งศาเซลเซียส
ส)
23. 23
กิจ จกรรมที่ 4.2 ฝกทัก
จกิ ที กษะการออ
อกแบบการจัดกระทําขอมูล
ข
คําชี้แจง จากภาพก การทดลองแ อมูลทีให ในตาราง มนที่ 1 และคอลัมนที่ 2
และข ่ใ งคอลั น
ใหนักเรียน
นออกแบบชือตารางบันทึกผลการท
ชื่ น ทดลอง
และใสชื่อคอลัมนที่ 1 และ 2 วาอยางไร
ย
ใหความรอนกับน้ําใน กเกอรวัดอุณหภูมขอ ําบริเวณใ กนบีกเก
นบี ิ องน้ ใกล กอร
และบริเวณ ผิวน้ําดานลางทุกๆ 5 นาที
ณใกล ด
ชื่อตาราง ......................................................................................................
อุณหภูมของน้ํา(องศาเซ ยส)
อ ิ ซลเซี
ระยะเวลาใน ม(นา )
ร นการต าที
บริเวณ กนบีก
ณใกล กเกอร บริ รเวณใกลผวน้ํา ิน
5
10
15
20
24. 24
กิจกรรมที่ 4.3 ฝกทักษ
ษะการออก
กแบบการจัดกระทําขอมูล
จั
คําชี้แจ จากสถา
จง านการณที่กํา
าหนดให ใหจัดกระทําขอมูลในรูปกราฟเสน
ห ข
ไดมีการบนทึกผลกา
บั ารทดลองเกี่ยวกับเวลาที่นําแข็งซึ่งมีมวลตางกัน
กี ที นหลอมเหลว
ผลการบัันทึก แสดงใหเห็นดังตารางขางลางนี้
ง
ตารา เวลาหลอมเหลวของนําแข็งที่มีม างๆ กัน
าง น้ มวลต
มวลของน้ําแข็ง(กรัม) เวลาที่ใชในการหลอ
ช อมเหลว(นา )
าที
355 2
455 3
522 5
611 9
700 11
จงเขียนกราฟโ ขอมูลจ
โดยใช จากตารางขางตน
ง
70
7
65
6
60
6
55
50
45
4
40
4
35
30
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
25. 25
กิจกรรมที่ 4.4 ฝกทักษ
ษะการออก
กแบบการจัดกระทําขอมูล
จั
คําชี้แจง จากสเกลแ
แกนนอนและแกนตั้งทีกําหนดให
่ก ํ
จงใส
จ จุดแสดดงเลขคูอันดับจากขอมูลในตารางท ายมือ
ล ทางซ
ระยะท
ทางจากตาถึงแผนแสดง วอักษร
ถึ งตั เวลาที่ใชในการหลออมเหลว
(m)
( (นาที)
1 18
2 22
3 35
4 30
5 26
จงเขีย
ยนกราฟโดยใ ขอมูลจากต
ใช ตารางขางตน
38
3
34
3
30
3
26
2
22
2
18
1
0 1 2 3 4 5
26. 26
กิจกรรมที่ 4.5 ฝกทักษ
ษะการออก
กแบบการจัดกระทําขอมูล
จั
คําชี้แจง จ
จากภาพการ รทดลอง ใหออกแบบตา นทึกผ
ห ารางบั ผล
เต ยมแผนโ
ตรี โลหะชนิดหน่ง 2 แผน ที่มีขนาดเทา น
นึ ากั
แผ ่
แ นหนึงทาสีขาว สวนอีกแผนหนึงทาสีดํา
น ่
และติ ร
แ ดเทอรมอมิเตอร โดยกระเปาะ
โ ะของเทอรม เตอร
มอมิ
อยู
อ บริเวณกล นโลห ้งสอง
ลางแผ หะทั
27. 27
สาระสําคัญของทักษะการตีความหมายขอมูล
วิเคราะหขอมูล และลงขอสรุป
ทักษะการลงความเห็นจากขอมูล ( Inferring)
หมายถึง ความสามารถในการอธิบายขอมูลที่มีอยูอยางมีเหตุผล โดยอาศัยความรูหรือ
ประสบการณเดิมมาชวย ขอมูลที่มีอยูอาจไดมาจากการสังเกต การวัด การทดลอง คําอธิบาย
นั้นได มาจาก ความรูหรือประสบการณเดิมของ ผูสังเกตที่พยายามโยงบางสวนที่เปนความรู
หรือประสบการณเดิม ใหมาสัมพันธกับขอมูลที่ตนเองมีอยู
ทักษะการตีความหมายขอมูลและลงขอสรุป
Interpreting data and conclusion) หมายถึง ความสามารถในการบอกความหมาย
ของขอมูลที่ไดจัดกระทํา และอยูในรูปแบบที่ใชในการสื่อความหมายแลว ซึ่งอาจอยูในรูป
ตาราง กราฟ แผนภูมิหรือรูปภาพตางๆ รวมทั้งความสามารถในการบอกความหมายขอมูลใน
เชิงสถิติดวย และสามารถลงขอสรุปโดยการเอาความหมายของขอมูลที่ไดทั้งหมด สรุปให
เห็นความสัมพันธของขอมูลที่เกี่ยวของกับตัวแปรที่ตองการศึกษาภายในขอบเขตของการ
ทดลองนั้นๆ
28. 28
กิจกรร ่ 5.1 ฝก กษะการ ความหม อมูล
รมที กทั รตี มายข
วิเคราะหขอมูล และลงขอสรุป
ห
คําชี้แจง จากภา
าพการทดลอ อไปนี้ ใ ระบุขอมูลใหถูกตอง ตามชองวา ่กําหนดใ
องต ให างที ให
A
B
เมื่อเผาลวดนิโครมเปนเวลาหนึง กอนน้ําหนักจะ.....................................................
ป ่
ลวดทองแดง A สัมผัสกับแผนทองแดง B ทําใหหลอดไฟ............................................
และล ง ห
29. 29
กิจกรรมที่ 5.2 ฝก กษะการ ความหม อมูล
กทั รตี มายข
วิเคราะหขอมูล และลงขอสรุป
ห
คําชีแจง จากภา และตาร
้ าพ รางการทดลอ องการตมน้ํา บถั่วลิสงตอไปนี้
ากั
ใหเติมคาในชองวางใหถูกตอง
คํ ง
การทดลอง อุณหภูมิ (
(องศาเซลเซียส)
ซี
กอน ม
นต 27
หลัง ม
งต 70
อุณหภูมของน้ําในห
ิ หลอดทดลอง ่วัดกอนและหลังจากการตมมีคาเทากับ....................
งที
และอุณห มหลังตม มีคาเทากับ ...................................................................................
หภู ิ
แสดงวาใ
ใน................................................มี...............................................สะสม
มอยู
30. 30
กิจกรร ่ 5.3 ฝก กษะการ ความหม อมูล
รมที กทั รตี มายข
วิเคราะหขอมูล และลงขอสรุป
ห
คําชี้แจง จากภาพแ
และผลการท
ทดลองขางลางนี้ ใหวิเค ขอมูล ถูกตอง
ล คราะห ลให
ตารางแส ณหภูมของน้ําในบีกเกอรแตละใบ
สดงอุ มิิ บี ล
บีกเกกอร อุณหภูมของ ํา (องศาเซ ยส)
อ ิ งน้ ซลเศี
ใบ ่ 1 น้ําที่อุณหภูมหอง
บที ิ 25
ใบที่ 2 นํารอน
น้ 70
ใบที่ 3 น้ําที่ผสมกัน
47
ระห างบีกเกอรใบที่ 1 และ 2
หว ร ะ
วิเคราะหขอมูลและส ปผลการท
ห สรุ ทดลอง
………… …………… ……………… …………………………
…………………………
……..
………… …………… ……………… …………………………
…………………………
……..
………… …………… ……………… …………………………
…………………………
…