Παρουσία για την ελληνική γλώσσα, με αφορμή την "Παγκόσμια Ημέρα Ελληνοφωνίας" στις 9 Φεβρουαρίου.
Πηγή: Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. του Α.-Φ. Χριστίδη
http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/ag_history/index.html
Σχόλιο ΠΑΖΛ: Θα ξεκινήσω μία νέα σειρά αναρτήσεων με θέμα ¨Η Ελληνική γλώσσα¨.
Στο πρώτο μέρος θα γνωρίσουμε γενικά, ιστορικά και πληροφοριακά στοιχεία για την γλώσσα μας.
¨ Τη γλώσσα έδωκαν ελληνική
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου¨, αναφωνεί ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης.
Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός, ότι η γλώσσα αποτελεί το απαραίτητο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος επικοινωνεί και γνωρίζει το περιβάλλον του. Σύμφωνα με τον Ethnologue, τον πιο ολοκληρωμένο κατάλογο, οι γλώσσες είναι 6.809. Επίσης πρέπει να παραδεχθούμε ότι η κάθε γλώσσα έχει την δική της αξία και την δική της ιστορία.
Η Ελληνική γλώσσα έχει συνεχή ιστορική παρουσία πλέον των 7.000 χρόνων. Ο δε Γεώργιος Σεφέρης γράφει· «Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε την ίδια γλώσσα».
Πρέπει να διευκρινισθεί ότι τα Αρχαία Ελληνικά δεν αποτελούν ξένη γλώσσα για το σημερινό Έλληνα, όπως συμβαίνει με τα Αγγλοσαξωνικά για το σύγχρονο Άγγλο.
Η γλώσσα μας κατά την τουρκοκρατεία κινδύνευσε, αλλά χάριν της εκκλησίας παρέμεινε ζωντανή. Τι συμβαίνει όμως σήμερα στην ελεύθερη Ελλάδα; Δυστυχώς είναι μία χώρα, ίσως η μόνη, η οποία δεν προστατεύει στο σύνταγμά της, την γλώσσα της. Tο άρθρο 107 που υπήρχε στο Σύνταγμα του 1952 προέβλεπε το εξής: «Επίσημος γλώσσα τού κράτους είναι εκείνη στην οποία συντάσσεται το Πολίτευμα και της Ελληνικής Νομοθεσίας τα κείμενα. Πάσα προς παραφθορά αυτής επέμβαση απαγορεύεται». Εάν αύτη η διάταξη διετηρείτο και στο Σύνταγμα του 1975 θα είχαν αποφευχθεί τα σοβαρά πλήγματα, που υπέστη ή Γλώσσα μας και έτσι δεν θα φθάναμε στην σημερινή κακοποίηση και κατάντι
Μια πάρα πάρα πολύ καλή εργασία των μαθητριών της Α΄ Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Κατερίνης Καράμπα Ηλιάνας και Κεφαλίδου Μαρίας, προβολή παρουσίασης του ποιήματος (Μάιος 2015), με σύντομη ανάλυσή του, χρήσιμα στοιχεία για τον ποιητή και, τέλος, επισήμανση των στοιχείων του ποιήματος που το εντάσσουν στη μοντέρνα ποίηση.
Παρουσία για την ελληνική γλώσσα, με αφορμή την "Παγκόσμια Ημέρα Ελληνοφωνίας" στις 9 Φεβρουαρίου.
Πηγή: Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. του Α.-Φ. Χριστίδη
http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/ag_history/index.html
Σχόλιο ΠΑΖΛ: Θα ξεκινήσω μία νέα σειρά αναρτήσεων με θέμα ¨Η Ελληνική γλώσσα¨.
Στο πρώτο μέρος θα γνωρίσουμε γενικά, ιστορικά και πληροφοριακά στοιχεία για την γλώσσα μας.
¨ Τη γλώσσα έδωκαν ελληνική
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου¨, αναφωνεί ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης.
Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός, ότι η γλώσσα αποτελεί το απαραίτητο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος επικοινωνεί και γνωρίζει το περιβάλλον του. Σύμφωνα με τον Ethnologue, τον πιο ολοκληρωμένο κατάλογο, οι γλώσσες είναι 6.809. Επίσης πρέπει να παραδεχθούμε ότι η κάθε γλώσσα έχει την δική της αξία και την δική της ιστορία.
Η Ελληνική γλώσσα έχει συνεχή ιστορική παρουσία πλέον των 7.000 χρόνων. Ο δε Γεώργιος Σεφέρης γράφει· «Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε την ίδια γλώσσα».
Πρέπει να διευκρινισθεί ότι τα Αρχαία Ελληνικά δεν αποτελούν ξένη γλώσσα για το σημερινό Έλληνα, όπως συμβαίνει με τα Αγγλοσαξωνικά για το σύγχρονο Άγγλο.
Η γλώσσα μας κατά την τουρκοκρατεία κινδύνευσε, αλλά χάριν της εκκλησίας παρέμεινε ζωντανή. Τι συμβαίνει όμως σήμερα στην ελεύθερη Ελλάδα; Δυστυχώς είναι μία χώρα, ίσως η μόνη, η οποία δεν προστατεύει στο σύνταγμά της, την γλώσσα της. Tο άρθρο 107 που υπήρχε στο Σύνταγμα του 1952 προέβλεπε το εξής: «Επίσημος γλώσσα τού κράτους είναι εκείνη στην οποία συντάσσεται το Πολίτευμα και της Ελληνικής Νομοθεσίας τα κείμενα. Πάσα προς παραφθορά αυτής επέμβαση απαγορεύεται». Εάν αύτη η διάταξη διετηρείτο και στο Σύνταγμα του 1975 θα είχαν αποφευχθεί τα σοβαρά πλήγματα, που υπέστη ή Γλώσσα μας και έτσι δεν θα φθάναμε στην σημερινή κακοποίηση και κατάντι
Μια πάρα πάρα πολύ καλή εργασία των μαθητριών της Α΄ Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Κατερίνης Καράμπα Ηλιάνας και Κεφαλίδου Μαρίας, προβολή παρουσίασης του ποιήματος (Μάιος 2015), με σύντομη ανάλυσή του, χρήσιμα στοιχεία για τον ποιητή και, τέλος, επισήμανση των στοιχείων του ποιήματος που το εντάσσουν στη μοντέρνα ποίηση.
ΑΡΜΑΝΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ. ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ. ΕΛΛΗΝΟΒΛΑΧΟΙ. ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΤΗΣ ΡΟΜΑΝΙΑΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΤΑΙΡΙΣΘΕΙ ΤΟΥς ΕΛΛΗΝΟΒΛΑΧΟΥΣ. Ο ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ- Η ΛΕΓΕΩΝΑ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΔΕΣΠΟΤΑΤΟ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ. ΟΙ ΕΥΕΓΕΡΣΙΕΣ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ
"Το θρησκευτικό και η φύση στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη". Πολιτιστικό πρόγραμμα που υλοποιήθηκε κατά το σχολικό έτος 2016-17 από το τμήμα Γ4 του Πρότυπου Γυμνασίου Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων με υπεύθυνες καθηγήτριες την κ. Λευκοθέα Νόννη- Βλάχου και την κ. Παρασκευή Τσιώρη.
Εκπαιδευτικό υλικό, για τη διδασκαλία της 1ης ενότητας των αρχαίων ελληνικών α' γυμνασίου. Η εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας. Από τον Οδηγό Εκπαιδευτικού και τα εκπαιδευτικά περιεχόμενα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο των πιλοτικών προγραμμάτων σπουδών. Τη συγκεκριμένη ενότητα εκπόνησε η Χαρά Κοσεγιάν. Με αλλαγές για τις ανάγκες της τάξης μας, στο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης.
Ρωμηοσύνη, Ρωμανία (Βυζάντιο) και η ξεχασμένη ταυτότητά μαςΠΑΖΛ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Σχόλιο ΠΑΖΛ: Η παρούσα ανάρτηση αναφέρεται στην Ρωμανία, στους Ρωμηούς και στην προσπάθεια της Δύσης να ¨κοπεί¨ η συνέχεια του ελληνισμού. Το δημοτικό τραγούδι, η ψυχή του έθνους μας, αποτελεί τον πρώτο και τον αδιαμφισβήτητο μάρτυρα της ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ μας. Ακολουθεί πάλι η ποίηση, το έντεχνο τραγούδι και μετά ο κινηματογράφος που ¨προδίδουν¨ την Ρωμηοσύνη των Ελλήνων. Μετά αρχίζουν τα ιστορικά και τα επιστημονικά από τον π. Γεώργιο Μεταλληνό, τον Κων/νο Χολέβα κλπ για να πείσουν του αδαείς Έλληνες, τι μηχανεύονται εδώ και χρόνια οι ξένοι. Όχι μόνο η Ρωμανία αλλά και η Μακεδονία στο παιχνίδι για να διακοπή η συνέχεια του Ελληνισμού. Συνεχίζουμε με τις θέσεις του Κωστή Παλαμά σχετικά με την Ρωμηοσύμη και ακολουθεί το μνημειώδες έργο του Ιωάννη Ρωμανίδη ¨Ρωμανία, Ρωμηοσύνη, Ρούμελη¨, όπου μπορούμε να συνδεθούμε με τον εν λόγω ιστότοπο και να σερφάρουμε στο πλούσιο έργο του. Τελειώνουμε με το βιβλίο του Αναστάσιου Φιλιππίδη ¨Ρωμηοσύνη ή βαρβαρότητα¨ (Scribd).
Έχουμε λοιπόν τις παρακάτω ενότητες:
1. Δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται στην Ρωμανία ή που ονομάζονται Ρωμαίικα (Βίντεο)
2. Με το βλέμμα του ποιητή Καβάφη
3. Η Ρωμηοσύνη, ο Ρωμηός και η Ρωμηά στο έντεχνο ελληνικό τραγούδι.
4. Η χρήσις του όρου Ρωμηός, εν ταις Ελληνικαίς ταινίαις.
5. Ρωμανία, "Βυζάντιο" & διαχρονική ελληνικότητα.
6. Τα ιστορικά πλαίσια της Ρωμηοσύνης.
7. Το όνομα Ρωμηός και η ιστορική του σημασία.
8. Κωστής Παλαμάς και Ρωμηοσύνη.
9. Ρωμανία και Μακεδονία: Η ιδεολογική πάλη ενάντια στους Φράγκους συνεχίζεται.
10. Τὸ Βυζάντιο, ἡ Ὀρθοδοξία καὶ ἡ ἱστορικὴ συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ
11. Ρωμηοσύνη, Ρωμανία, Ρούμελη
12. Ρωμηοσύνη ή βαρβαρότητα
1. Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ
H ποντιακή διάλεκτος ή ποντιακή γλώσσα είναι
η γλώσσα των Ποντίων που κατοικούσαν στις
νότιες-νοτιοανατολικές ακτές και στα ρωσικά και
γεωργιανικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας.
Σήμερα, ομιλούνται από τους απογόνους των
προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα είτε
μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης είτε μετά την
κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Στη σημερινή Τουρκία
εντοπίζονται ακόμη μερικές εστίες, όπου
ομιλείται η ποντιακή.
2. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ
• Θεωρείται ότι προέρχεται από την τοπική
όψιμη ελληνιστική Κοινή σε χώρο με ιωνικό
υπόστρωμα. Το λεξιλόγιό της έχει επηρεαστεί
από την τουρκική και από γλώσσες
του Καυκάσου, των οποίων η επίδραση δεν έχει
διακριβωθεί μέχρι τώρα.
• Επίσης, δέχτηκε επιδράσεις από το λεξιλόγιο
των Γενουατών και των Βενετσιάνων της
Τραπεζούντας. Ωστόσο, οι ξένες λέξεις
εξελληνίστηκαν και εντάχθηκαν στο κλιτικό
σύστημα της ελληνικής γλώσσας.
3. ΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΚΑΙ Ο ΟΜΗΡΟΣ
• Ο Όμηρος δεν αναφέρει πουθενά τον όρο Πόντος ή Εύξεινος
Πόντος παρά μόνο διάφορες εθνότητες του Πόντου. Ως εξαρχής
ιωνική διάλεκτος με εξέλιξη εκτός Ελλάδος, η ποντιακή έχει τις
ρίζες της μέχρι την ομηρική γλώσσα. Μάλιστα, διέσωσε αρκετά
ομηρικά στοιχεία, τα οποία σε άλλες νεοελληνικές διαλέκτους
εξέλειπαν. Σε πολλές περιπτώσεις τα ιωνικά στοιχεία, όπως λέξεις,
εκφράσεις ή ιδιωματισμοί των ομηρικών επών διατηρήθηκαν
αναλλοίωτα, συνεισφέροντας τα μέγιστα στη γλωσσική μας
κληρονομιά. Ως κληρονόμος της ιωνικής διατηρεί αναλλοίωτες ή
παραφθαρμένες πολλές λέξεις, πολλούς αρχαϊσμούς και
γραμματικούς ή συντακτικούς τύπους, οπότε μπορεί να ενταχθεί
στις αρχαιότερες και πλουσιότερες ελληνικές διαλέκτους και
φυσικά της Ευρώπης.
4.
5. ΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΚΑΙ Η
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥΣ
• Αν εξετάσει κανείς τα σημερινά επώνυμα των Ελλήνων θα
διαπιστώσει πως από περιοχή σε περιοχή διαφέρουν οι
καταλήξεις τους.
• Έτσι, παρατηρούμε πιο συχνά την κατάληξη «-ούδης» σε
επίθετα της Μακεδονίας και της Θράκης, την κατάληξη «-
άκης» στα κρητικά επώνυμα, την κατάληξη «-άκος» και «-
έας» σε επώνυμα της Μάνης, την κατάληξη «-άτος» στα
επίθετα της Κεφαλονιάς, την κατάληξη «-όπουλος» στα
πελοποννησιακά επίθετα. Όσον αφορά στα ποντιακά
επίθετα, αυτά άρχισαν να παίρνουν συγκεκριμένες
καταλήξεις με κυρίαρχες αυτή σε «-ίδης» και «-άδης» από
τα μέσα του 18ου αιώνα
6.
7. ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
• Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα ενός ποντιακού
ποιήματος για την γενοκτονία των Ποντίων του
Αλχαζίδη Αναστάσιου:
Ο ουρανόν ελίβωσε - Ο ουρανός συννέφιασε
του ηλ το φώς εχάθεν - του ήλιου το φως χάθηκε
κ΄η θαλασα μυρολογά - η θάλασσα μοιρολογά
φουσκώνει και ουρνάτε - φουσκώνει και ουρλιάζει
Σο γιαλό πάνε κ΄έρχουνταν - Στο γιαλό πάνε κ΄έρχονται
τουρκάντ μαύρα σκυλία - τούρκοι μαύρα σκυλιά
τσαϊζνε φοβερίσνε μας - φωνάζουν και μας απειλούν
θα καίγνε τα χωρία -θα κάψουν τα χωριά μας
8.
9. Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΝΤΟ
• Ο Κωνσταντίνος Καβάφης έχει γράψει μεγάλη ποικιλία ποιημάτων
σχετικά με τον Πόντο. Παρακάτω ακολουθεί το ποίημά του
«Πάρθεν»:
Aυτές τες μέρες διάβαζα δημοτικά τραγούδια,
για τ’ άθλα των κλεφτών και τους πολέμους,
πράγματα συμπαθητικά· δικά μας, Γραικικά.
Διάβαζα και τα πένθιμα για τον χαμό της Πόλης
«Πήραν την Πόλη, πήραν την· πήραν την
Σαλονίκη».
Και την Φωνή που εκεί που οι δυο εψέλναν,
«ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης»,
ακούσθηκε κ’ είπε να πάψουν πια
«πάψτε παπάδες τα χαρτιά και κλείστε τα
βαγγέλια»
πήραν την Πόλη, πήραν την· πήραν την
Σαλονίκη.
Όμως απ’ τ’ άλλα πιο πολύ με άγγιξε το άσμα
το Τραπεζούντιον με την παράξενή του γλώσσα
και με την λύπη των Γραικών των μακρινών εκείνων
που ίσως όλο πίστευαν που θα σωθούμε ακόμη.
Μα αλίμονον μοιραίον πουλί «απαί την Πόλην
έρται»
με στο «φτερούλν’ αθε χαρτίν περιγραμμένον
κι ουδέ στην άμπελον κονεύ’ μηδέ στο περιβόλι
επήγεν και εκόνεψεν στου κυπαρίσ’ την ρίζαν».
Οι αρχιερείς δεν δύνανται (ή δεν θέλουν) να
διαβάσουν
«Χέρας υιός Γιανίκας έν» αυτός το παίρνει το χαρτί,
και το διαβάζει κι ολοφύρεται.
«Σίτ’ αναγνώθ’ σίτ’ ανακλαίγ’ σίτ’ ανακρούγ’ την
κάρδιαν.
Ν’ αοιλλή εμάς, να βάι εμάς, η Pωμανία πάρθεν.»