2. O Umia é un río pequeno de lonxitude pero enorme de variedade e
de vida. Foi, e segue a ser, o construtor e o mantedor da
paisaxe dos lugares polos que pasa.
Fórmase coa auga que se xunta nos lameiros da Reigosa e medra
coas achegas de outros moitos regos e regueiros.
Mesmo desde o seu nacemento sángrase e atráncase para regar
prados e mover muíños. Ao longo do seu curso utilízase para
abastecer de auga a toda a comarca e na súa desembocadura
deposita a súa riqueza no esteiro e nos areais do Serrido.
5. LONXITUDE 70 km
SUPERFICIE DA CUNCA 440,4 km2
PENDENTE MEDIA 0,91%
CAUDAL absoluto: 8,9 m3
/s
relativo: 30,8 l s/km2
AFLUENTES Pola dereita Brañas, Porto, Gallo, A Cova, Os Cabaleiros, Bermaña, Follente,
Cardín, O Cerquido, Landoira, O Muíño...
Pola esquerda Segón, Grela, Fervenza, Toxeira, Os Tornos, Laceira, Sequeiros,
Grixo, Senande, Chaín, Cañón, Rego da Armenteira...
6. A cunca do Umia está dominada por dous grandes tipos de rochas: as
graníticas e as metamórficas.
As graníticas dominan en case toda a cunca e en termos xerais son dous
tipos de pedras de gran: as de dúas micas na parte oriental e central e a
pedra de gran biotítica da parte baixa da cunca, cunha facilidade de
alteración que deu orixe ao amplo e chan val do Salnés.
Na parte superior e media da cunca hai longas bandas de xistos micáceos
e cuarcíticos que rachan a continuidade do batolito e van dar orixe a
novas formas de relevo.
CARACTERÍSTICAS
MORFOLÓXICAS
10. PERFIL
Aparecen dous grandes tramos separados pola ruptura da pendente entre os
dous tipos de pedra de gran da parroquia de Cesar, que entre os 80 e 40 m acada
unha pendente do 8% salvada pola fervenza de Segade. Ata este punto o río baixa
distintos tramos cunha pendente media de 1,5%. No segundo tramo, desde
Caldas ao mar, o perfil e o curso fanse paseniños, cun 0,12 de pendente.
11. O PERCORRIDO NACEMENTO
A Reigosa
Graña de Umia
Codeseda
A Goleta
Moraña
Segade
Caldas
Baión
Ribadumia
Cambados
DESEMBOCADURA
39. Río da Toxeira
un afluente do Umia, nas proximidades de
Montillón (A Estrada) que baixa dos
montes dos Cregos formando varios
rápidos e pequenos saltos.
40. GALLO
Nace no Outeiro de Sixto, a 640 m de
altitude, circula pola fractura N NO/S SO e
drena toda a depresión de Cuntis ata chegar
ao Umia, despois dun percorrido de 13 km.
41. No río de Porto Salto ou da
Portela afluente do Gallo.
Encáixase na zona que rodea
Castro Landín e forma varios
saltos e pozas en granitos. O
máis grande ten uns 7 m de
altura.
42. Freixa do Pazo. As
Campaíñas. No rego do Pazo ou
de Pumar, que mais abaixo se une
ao da Portela, un afluente do Gallo.
Forma varias caídas entre rochas
graníticas. Na parte de arriba ten
un tobogán con pozas (As
Campaíñas)
43. BERMAÑA
Nace en Outeiro do Corvo (aba sur do
Xesteiras) a 300 m de altitude e percorre
11 km ata Caldas de Reis.
44. CHAÍN
Está formado por varias cabeceiras como as do
Castañeira que baixan do Alcibal, as do Agra e o
Lourido. Desemboca no Umia despois dun percorrido
de 16 km (desde as cabeceiras do Agra).
45. Freixa das Laxes.
En San Pedro de Rebón (Moraña). No
río Cornide ou das Laxes, afluente do
Agra ou Barosa que vai ao Chaín.
Varios saltos en rochas graníticas nun
lugar acondicionado que conserva
varios muíños.
46. Rio Barosa.
O Agra baixa desde Amil (Moraña) e salva
desniveis na zona de Barro de ata un 10% con
varias fervenzas.
51. REGO DA ARMENTEIRA
Recolle as augas da ladeira norte do monte Castrove e xúntase co Umia en
Barrantes (Ribadumia). Forma varias fervenzas pequenas e zonas de rápidos en
rochas graníticas. Unha ruta acondicionada permite percorrer o río ata Armenteira.
83. Abastecemento de auga
O Río Umia abastece de auga potable
as poboacións que se atopan nas
súas marxes e a concellos veciños
(Vilagarcía, Vilanova, Illa de Arousa, O
Grove, Sanxenxo, Meaño). Para
garantir as condicións sanitarias a
auga do río sométese a un proceso de
depuración.
