Ιουδαϊσμός α) Βασικές διδασκαλίες τον Ιουδαϊσμού β) Τα ιερά κείμενα γ) Η εξέλιξη του Ιουδαϊσμού στη μετά Χριστόν εποχή μέχρι σήμερα δ) Η λατρευτική πράξη ε) Το ιουδαϊκό έτος

1. Διδακτική Ενότητα: 29
Ο Ιουδαϊσμός© Ιωάννης Π. Ψήφας
Θεολόγος

2. Λίγα λόγια εισαγωγικά:
 Οι Εβραίοι ήταν η δεύτερη μονοθεϊστική
θρησκεία μετά το Ζωροαστρισμό.
 Οι Ιουδαίοι ακόμη περιμένουν τον Μεσσία,
αφού δεν αναγνωρίζουν το Χριστό.
 Ως θρησκεία ο Ιουδαϊσμός δέχεται έναν
και μόνο Θεό, αυτόν του Αβραάμ και του
Μωυσή, σαν το Δημιουργό και Κριτή.

3.  Θεωρούν τον Ισραήλ και την Ιερουσαλήμ
δική τους και η λατρεία τους
πραγματοποιείται στη Συναγωγή.

4. α)Βασικές διδασκαλίες του Ιουδαϊσμού
 Ο Θεός είναι ένας και μοναδικός
 Δημιουργός του σύμπαντος και όλων όσων
αυτό περιλαμβάνει
 Ο κόσμος είναι πολύ καλός (το κακό είναι
μια κατάσταση που περιέρχεται ο κόσμος
από την κακή χρήση της ελευθερίας του
ανθρώπου)
 Η δημιουργία του ανθρώπου και η πτώση

5.  Ο Θεός σώζει (Ισραήλ λαός του Θεού,
Αβραάμ, Μωυσής, Διαθήκη Σινά)
 Η σωτηρία συμβαίνει στο τέλος της ιστορίας,
(ήδη από νωρίς υπήρχε η προσδοκία μιας
μελλοντικής ανάδειξης του έθνους σε
πρότυπο και ηγήτορα της ανθρωπότητας, η
ιδέα πήρε τη μορφή της «μέρας του Γιαχβέ»,
της εποχής δηλαδή που οι εχθροί του Ισραήλ
θα κατατροπώνονταν από έναν επερχόμενο
βασιλιά από τον οίκο Δαβίδ)

6. β)Τα ιερά τους κείμενα
 Το κύριο ιερό τους κείμενο είναι η εβραϊκή
Βίβλος (24 βιβλία)
 Η Εβραϊκή Βίβλος διακρίνεται σε τρία
μέρη:
 Πεντάτευχος ή Τορά
 Προφήτες
 Αγιόγραφα
© Ιωάννης Π. Ψήφας
Θεολόγος

7.  Δεύτερο σε σπουδαιότητα ιερό κείμενο
είναι το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ πού
αποτελεί υπόμνημα της Μίσνα (αφορούσε
λατρεία, γιορτές, σχέσεις φύλων δίκαιο)

8. γ) Εξέλιξη του Ιουδαϊσμού
 Μετά τη διασπορά οι Εβραίοι χωρίστηκαν
στους Ασκεναζίμ, δηλαδή, τούς Εβραίους
της ανατολικής και δυτικής Ευρώπης, και
τούς Σεφαρδίμ, τους Εβραίους της
λεκάνης της Μεσογείου. Ο σύγχρονος
θρησκευτικός κόσμος των Εβραίων
χαρακτηρίζεται από διαφοροποίηση της
ευαισθητοποίησης που εκφράζεται μέσα
από δύο βασικά ρεύματα:

9.  Το πρώτο (Ορθόδοξο και παραδοσιακό)
στηρίζεται στο σεβασμό του συνόλου των
εντολών της γραπτής και προφορικής
παράδοσης.

10.  Για το δεύτερο ( φιλελεύθερο ἤ
μεταρρυθμιστικό κλάδο), τα κείμενα της
παράδοσης παραμένουν η βασική
αναφορά, επιδέχονται, ωστόσο,
διαφορετικές ερμηνείες

11.  Ο ισχυρός αντισημιτισμός στην Ευρώπη
του τέλους του 19ου αι. έδωσε αφορμή να
δημιουργηθεί ο Σιωνισμός, δηλαδή ένα
κίνημα πού στόχευε στη δημιουργία
Ιουδαϊκού κράτους στο Ισραήλ.
 Μετά το ολοκαύτωμα των Εβραίων από
τους Ναζί ιδρύθηκε, το 1948 το κράτος
του Ισραήλ.

12. Η Ιερουσαλήμ

13. Οι Ιουδαϊκές φυλές
 Ορθόδοξοι Ιουδαίοι (μόνο αυτή επιθυμεί να
ζήσει ειρηνικά με τα άλλα έθνη της γης)
 Εσκεναζίμ, Νεφελίμ (επιθυμούν παγκόσμια
εξάπλωση του Ιουδαϊκού δόγματος)
 Σιωνιστές (υλιστικά άτομα με βλέψεις για
παγκόσμια κυριαρχία στον πλανήτη)
 Σιωνισμός: είναι η κίνηση πού αποσκοπεί
στην επιστροφή των Ιουδαίων στη «γη
της επαγγελίας» και ίδρυση εκεί Ιουδαϊκού
κράτους. Ναός Σολομώντα, Θόλος Ὀμάρ.

14. δ) Λατρευτικό Τυπικό
 Το κέντρο της Ιουδαϊκής λατρείας είναι η
Συναγωγή. Ως λατρευτικός χώρος άρχισε
να αναπτύσσεται μετά το 70 μ.Χ. Η
σύγχρονη συναγωγή αποτελείται από μια
αίθουσα, στο κέντρο της οποίας και
μπροστά από τα καθίσματα των πιστών
βρίσκετε ένα υπερυψωμένο βάθρο. Από το
βάθρο αυτό γίνονται τα αναγνώσματα από
την Τορά (Πεντάτευχο). © Ιωάννης Π. Ψήφας
Θεολόγος

15. Το εσωτερικό μιας συναγωγής

16. Σύγχρονη συναγωγή στην Νέα Υόρκη

17. © Ιωάννης Π. Ψήφας
Θεολόγος

19.  Η ημέρα περιλαμβάνει τρεις προσευχές: το
πρωί, το απόγευμα και το βράδυ. Η
δημόσια προσευχή γίνεται στη συναγωγή
με τη συμμετοχή τουλάχιστον δέκα
ατόμων, πολλές λειτουργίες γίνονται και
μέσα στο σπίτι. Κατά κανόνα οι άνδρες
φορούν μια σκέπη –κίπα- και στην πρωινή
προσευχή φυλαχτά –τεφιλίν. Στις
φιλελεύθερες συναγωγές οι γυναίκες
συμμετέχουν μαζί με τους άνδρες στη
λειτουργία επί ίσοις όροις.

22.  Το Σάββατο είναι η ιερή μέρα για τους
Ιουδαίους κατά την οποία τελούν τη
λατρεία τους. Οι ραβίνοι, οι οποίοι
προΐστανται της λατρείας, όπως και της
κοινότητας γενικά δεν είναι ιερείς, αλλά
θρησκευτικοί διδάσκαλοι.

23. Το τείχος των δακρύων

25. ε) Το ιουδαϊκό έτος
 Το ιουδαϊκό έτος είναι σεληνιακό και
αρχίζει στο τέλος Σεπτεμβρίου ή αρχές
Οκτωβρίου με τη γιορτή του Νέου Έτους.
 Μετά από ένα δεκαήμερο ακολουθεί η
Ημέρα της Εξιλέωσης, αφιερωμένη στη
μετάνοια.
 Μετά από πέντε ημέρες ακολουθεί η
γιορτή της Σκηνοπηγίας (Σουκότ) σε
ανάμνηση της διάβασης της ερήμου.

26.  Κατά την διάρκεια των επτά ημερών της γιορτής,
από το βράδυ της Παρασκευής, τρώμε όλα τα
γεύματα μέσα στην Σουκά, εκτός εάν βρέχει.
Εξαιρείται η πρώτη νύχτα που τρώμε μία φέτα
ψωμί μέσα στην Σουκά ακόμα κι' αν βρέχει. Η
Σουκά είναι μία προσωρινή κατασκευή, η σκεπή
της οποίας φτιάχνεται μόνο από γήϊνα υλικά.
Προσφέρει σκιά από τον ήλιο στην διάρκεια της
ημέρας και επιτρέπει σε όποιον κάθεται μέσα, να
βλέπει τα αστέρια του ουρανού το βράδυ.
Μπαίνοντας στην Σουκά είτε για να φάμε είτε για
να συνομιλήσουμε με τους γνωστούς μας,
αισθανόμαστε την Θεία Παρουσία να μας τυλίγει
από την κορυφή έως τα νύχια.

28.  Δύο μήνες αργότερα γιορτάζεται η
Χανουκά, σε ανάμνηση της νίκης κατά των
Σελευκιδών, τον 2ο αιώνα.
 Κατά τις αρχές της άνοιξης η Πουρίμ
γιορτάζεται σε ανάμνηση των γεγονότων
του βιβλίου της Εσθήρ.
 Κατά το μήνα Νισάν γιορτάζεται το Πάσχα
(Πεσάχ=διάβαση), δηλαδή η έξοδος από
την Αίγυπτο.
© Ιωάννης Π. Ψήφας
Θεολόγος

29.  Το Σέντερ γίνεται στο σπίτι τις
δυο πρώτες βραδιές του
Πέσαχ. Είναι μια γιορταστική
όσο και επίσημη τελετή. Όλη η
οικογένεια μαζεύεται γύρω από
το τραπέζι, όπου είναι
στρωμένα τα λαμπρότερα
κρύσταλλα και ασημικά και τα
πιο γλυκόπιοτα κρασιά
Κασσέρ, για να μνημονεύσει
την Έξοδο του Ιουδαϊκού λαού
από την Αίγυπτο, τους
αλλοτινούς εκείνους καιρούς.

31.  Επτά εβδομάδες μετά τη δεύτερη μέρα του
Πάσχα γιορτάζεται η Πεντηκοστή, σε ανάμνηση
της αποκάλυψης του θεού στο Σινά.
 Πέντε βδομάδες περίπου μετά την Πεντηκοστή
τηρείται πένθος τριών εβδομάδων σε ανάμνηση
της καταστροφής των δύο ναών.
© Ιωάννης Π. Ψήφας
Θεολόγος