1. Διπαγχγη
Δσγεμια ΢ιαπεοα
esiapera@jour.auth.gr

2.  Γιαςί„Νέα Μέρα‟;
 Σευμξλξγία, Μέρα και Κξιμχμία
 McLuhan
 Kittler
 Stiegler
 Castells
 To μάθημα

3.  Δύξ ρκέλη ρςημ εοώςηρη:
 Η ρημαρία ςχμ μέχμ μέρχμ
 Η ξοξλξγία „μέα μέρα‟
 Γιαςί ενεςάζξσμε ςα μέα μέρα;

4.  Tαμέρα χπ αμαπόρπαρςξ κξμάςι ςηπ
καθημεοιμήπ ζχήπ (Silverstone (1999)
 Σα μέρα ποέπει μα καςαμξηθξύμ χπ διαδικαρία
(process), δηλ. κάςι πξσ κάμει και κάςι πξσ
γίμεςαι („as a thing doing and a thing done‟,
Silverstone, op. cit., 2). Μια ρσμευήπ και
ιρςξοικά ενελίνιμη διαδικαρία επικξιμχμίαπ,
πληοξτόοηρηπ, διαρκέδαρηπ, ρύμδερηπ,
πειθξύπ κλπ.
 Ωπ μια ιρςξοική διαδικαρία εμρχμαςχμέμη ρςη
ζχή μαπ, ςα μέρα είμαι κξιμχμικά και δσμαμικά
– δηλ. είμαι κάςι παοαπάμχ από εταομξρμέμη
ςευμξλξγία και αλλάζξσμ, ενελίρρξμςαι ρςξ
υοόμξ.

5.  Αμ δευςξύμε όμχπ όςι ςα μέρα εμπεοιέυξσμ ςευμξλξγίεπ
ςόςε θα ποέπει μα ενεςάρξσμε ςξ οόλξ ςηπ ςευμξλξγίαπ.
 Γεμικά, η καςαμόηρη ςχμ μέχμ μέρχμ και ςευμξλξγιώμ
εμπεοιέυει ςημ καςαμόηρη ςχμ κξιμχμικώμ ρσμθηκώμ ρςιπ
ξπξίεπ ζξύμε.
 Η ακοιβήπ τύρη ασςήπ ςηπ ρυέρηπ είμαι θέμα έμςξμηπ
ρσζήςηρηπ
 Σοειπ θέρειπ (Barney, 2004)
 „Instrumentalist‟: η ςευμξλξγία είμαι ξσδέςεοη (π.υ. Bacon,
Marx, κλπ.), „όογαμξ‟ ρςα υέοια ςχμ αμθοώπχμ
 „Substantivist‟: η ςευμξλξγία έυει ςη δική ςηπ λξγική
(απξδξςικόςηςα-efficiency, και υοηρςική λξγική-instrumental
rationality) – Heidegger αλλά και Ανελόπ
 „Constructivist‟: ςευμξλξγικέπ καιμξςξμίεπ απόοοξια εμόπ
ρύμθεςξσ ρσμόλξσ κξιμχμικώμ, πξλιςικώμ, πξλιςιρμικώμ,
ξικξμξμικώμ, αλλά και ςευμξλξγικώμ παοαγόμςχμ (Bijker,
Latour etc.)

6.  Από ςημ άλλη ποέπει μα δξύμε ςιπ ίδιεπ ςιπ
κξιμχμίεπ και ςξ υαοακςήοα ςξσπ ρςα ιρςξοικά
πλαίρια. ΢ε ρσμθήκεπ μεχςεοικόςηςαπ, ξι
κξιμχμίεπ είμαι δσμαμικέπ και ενελιρρόμεμεπ
ξμςόςηςεπ.
 Beck, Giddens, Lash (1994): «αμςαμακλαρςικόπ
εκρσγυοξμιρμόπ» (reflexive modernisation), η
ικαμόςηςα ςχμ κξιμχμιώμ μα επαμιδούξσμ ςξμ
εασςό ςξσπ ρκόπιμα και χπ απξςέλερμα ρκέφηπ
και ρυεδιαρμξύ για μα ποξρεγγίρξσμ
ρσγκεκοιμέμξσπ ρςόυξσπ (πυ αμάπςσνη,
πεοιβάλλξμ κλπ).
 Σασςόυοξμα όμχπ ξι κξιμχμίεπ βοίρκξμςαι ρςξ
έλεξπ ςσυαίχμ και αποόβλεπςχμ παοαγόμςχμ
(ξικξμξμικέπ κοίρειπ, πόλεμξι, πεοιβαλλξμςικέπ
καςαρςοξτέπ, πξλιςική αρςάθεια κλπ).

7.  Αμ ρσμδσάρξσμε όλεπ ασςέπ ςιπ παοαμέςοξσπ (μέρα,
ςευμξλoγία, κξιμχμία), παοαςηοξύμε ςα ενήπ:
 Σα μέρα δεμ μπξοξύμ μα ενεςαρςξύμ ένχ από ςξ κξιμχμικό και
ςευμξλξγικό πλαίριξ ρςξ ξπξίξ λειςξσογξύμ.
 Η ςευμξλξγία ποέπει μα ιδχθεί χπ εμρχμαςχμέμη ρε
ρσγκεκοιμέμα κξιμχμικά και ιρςξοικά πλαίρια.
 Σξ μέλλξμ ςηπ κξιμχμίαπ δεμ μπξοεί μα ποξβλετθεί ή μα
ελεγυθεί, αλλά ενεςάζξμςαπ ςιπ ςευμξλξγίεπ και μέρα
ρσγκεκοιμέμχμ κξιμχμιώμ μπξοξύμε μα βγάλξσμε κοίριμα
ρσμπεοάρμαςα για ςιπ ερχςεοικέπ ςξσπ διεογαρίεπ.
 Δνεςάζξμςαπ ςα μέα μέρα ρημαίμει όςι ξσριαρςικά
ενεςάζξσμε ςιπ κξιμχμίεπ μαπ μέρα από μια ρσγκεκοιμέμη
ξπςική: ασςή ςηπ διαρύμδερηπ μεςανύ ςευμξλξγίαπ,
κξιμχμίαπ και επικξιμχμίαπ.
 Καςαμξώμςαπ ςα (μέα) μέρα εμπεοιέυει ςημ καςαμόηρη ςηπ
δσμαμικήπ ςηπ κξιμχμίαπ, ςχμ ποαγμάςχμ πξσ θεχοεί
ρημαμςικά, ασςά πξσ αγαπά, ασςα πξσ τξβάςαι, ασςά πξσ
πεοιθχοιξπξιεί αλλά και ςξ πώπ ασςά αλλάζξσμ ρςξ υοόμξ.

8.  Γιαςί „μέα‟ μέρα και όυι φητιακά ή online;
 Ψητιξπξίηρη: η μεςαλλαγή όλχμ ςχμ δεδξμέμχμ
ρε κώδικα 1/0
 Lister et al (2009) ςέρρεοα κύοια απξςελέρμαςα
ςηπ φητιξπξίηρηπ ςχμ μέρχμ
 Σξ πεοιευόμεμξ απξρσμδέεςαι από ρσγκεκοιμέμα μέρα
(πυ διαβάζξσμε βιβλία ρςξ ίμςεομες κλπ) – η έμμξια ςηπ
ρύγκλιρηπ
 Οι πληοξτξοίεπ μπξοξύ ρσμπιερςξύμ και μα υχοέρξσμ
ρε πξλύ μικοξύπ υώοξσπ
 Η ποόρβαρη ρε πληοξτξοίεπ είμαι άμερη και όυι
απαοαίςηςα γοαμμική
 Πληοξτξοίεπ και δεδξμέμα είμαι πξλύ πιξ εύκξλξ μα
παοαπξιηθξύμ
 Αλλά η έμμξια ςξσ φητιακξύ σπεοςξμίζει ςξ
ρςξιυείξ ςηπ ςευμξλξγίαπ εμπεοιέυξμςαπ ίυμη
ςευμξλξγικξύ μςεςεομιμιρμξύ

9.  Γιαςί όυι online μέρα;
 Η έμμξια ασςή βάζει ρε ποξςεοαιόςηςα ςημ έμμξια
ςηπ ρύμδερηπ.
 Η ρσμδεριμόςηςα με άλλα μέρα και άλλξσπ
αμθοώπξσπ είμαι βαρικό υαοακςηοιρςικό ςχμ
μέχμ μέρχμ και ειράγει μέα δεδξμέμα: από ςη
μια έυξσμε ρημαμςικέπ αλλαγέπ ρςη δξμή ςηπ
ύρςεοηπ μεχςεοικόςηςαπ πξσ ρσμδέεςαι
καςενξυήμ με απξμόμχρη και αςξμικιρμό και από
ςημ άλλη έυξσμε αλλαγέπ πξσ ρυεςίζξμςαι με ςη
ρύμδερη ρε παγκόρμιξ επίπεδξ
(παγκξρμιξπξίηρη).
 Αλλά η έμμξια ςηπ ρύμδερηπ δεμ είμαι
απαοαίςηςα ςξ καθξοιρςικό υαοακςηοιρςικό ςχμ
μέχμ μέρχμ καθώπ σπήουε και ρε παλαιόςεοα
μέρα, όπχπ ςξ ςηλέτχμξ και ξ ςηλέγοατξπ.

10.  Ο όοξπ μέα μέρα ποξςείμεςαι λξιπόμ χπ ξ πιξ
καςάλληλξπ αμ και αμςιμεςχπίζει διάτξοα
ποξβλήμαςα:
 Ποώςα δεμ μαπ λέει ξσριαρςικά ςίπξςα για ςη διατξοά ςχμ
μέχμ από ςα ώοιμα μέρα εκςόπ απξ ςημ υοξμική ςξσπ
διατξοά.
 Δεύςεοξμ, αγμξεί ςξ όςι ςα „μέα‟ μέρα είμαι εμςέλει
ςξσλάυρςξμ 40 υοξμώμ.
 Παοόλα ασςά όμχπ πιξ καςάλληλξπ όοξπ γιαςί
ρσμπεοιλαμβάμει υαοακςηοιρςικά όπχπ η
φητιξπξίηρη και η διαρύμδερη υχοίπ μα
ποξςεοαιξπξιεί κάπξιξ.
 Σέλξπ εμέυει ςξ ρςξιυείξ ςξσ δσμαμιρμξύ – ςα ρσμευώπ
„μέα‟ μέρα βοίρκξμςαι ρε ρσμευή ενέλινη.
 Αμ ασςόπ είμαι ξ υαοακςήοαπ ςχμ μέχμ μέρχμ πξιά
είμαι η ρυέρη ςξσπ με ςημ κξιμχμία;

11.  Πξιά είμαι η ρυέρη ςχμ μέχμ μέρχμ, ςηπ
ςευμξλξγίαπ και ςηπ κξιμχμίαπ;
 Σα μέα μέρα και ξι ςευμξλξγίεπ πξσ ςα
ρςηοίζξσμ καθξοίζξσμ, διαμξοτώμξσμ ή
απλώπ επηοοεάζξσμ ςξσπ αμθοώπξσπ και
ςιπ κξιμχμίεπ;
 Ή μήπχπ ξι άμθοχπξι και ξι κξιμχμικέπ
δξμέπ παοάγξσμ, υοηριμξπξιξύμ και
ποξρδίδξσμ μόημα ρςα μέρα και ρςα
ςευμξλξγικά ποξψόμςα;
 Θα ενεςάρξσμε ςα εοχςήμαςα ασςά μέρα
από ςη δξσλειά ςερράοχμ κξοσταίχμ
ρςξυαρςώμ.

12.  „To μήμσμα είμαι ςξ μέρξ‟ (1964:7).
 Δύξ εομημείεπ: η ασνημέμη ρημαρία ςχμ μέρχμ
και δεύςεοξμ, όςι ςξ πεοιευόμεμξ ςχμ μέχμ
μέρχμ είμαι ςα παλαιόςεοα μέρα.
 Δεύςεοηεομημεία βαρίζεςαι ρε έμα
διεσοημέμξ ξοιρμό ςχμ μέρχμ – ςξ ποώςξ
μέρξ επικξιμχμίαπ ήςαμ ξ ποξτξοικόπ
λόγξπ (orality) – ςα επόμεμα μέρα
υοηριμξπξίηραμ ςα ποξηγξύμεμα χπ
πεοιευόμεμα – π.υ. ξ γοαπςόπ λόγξπ
εμπεοιέυει ςξμ ποξτξοικό, ςα έμςσπα
μέρα ςξμ γοαπςό λόγξ, ξ κιμημαςξγοάτξπ
ςα έμςσπα μέρα κλπ.

13.  Αλλά η πιό ρημαμςική εομημεία ατξοά ρςξ
οόλξ ςχμ μέρχμ χπ καθξοιρςικά ςχμ
αμθοώπχμ.
 “all media, from the phonetic alphabet to
the computer, are extensions of man that
cause deep and lasting changes in him
and transform his environment” (McLuhan
1969, p.54).
 Σα μέρα είςε επεκςείμξσμ είςε
„ακοχςηοιάζξσμ‟ ςιπ αιρθήρειπ μαπ – π.υ.
ςξ ςηλέτχμξ επεκςείμει ςημ αμθοώπιμη
τχμή αλλά ακοχςηοιάζει ςημ επατή
ποόρχπξ-με-ποόρχπξ.

14.  Από ςη μία μια ιρςξοική ποόξδξπ απξ ςξ έμα μέρξ ρςξ
άλλξ – ποξτξοικόπ, γοαπςόπ, έμςσπξπ λόγξπ,
κιμημαςξγοάτξπ, ςηλέτχμξ, οαδιότχμξ και
ηλεκςοξμικά μέρα.
 Από ςημ άλλη, η άπξφη όςι ξι άμθοχπξι και ξι
κξιμχμίεπ διαμξοτώμξμςαι από ςα μέρα ςξσπ – c.f.
Innis, 1951.
 Ποξτξοικόπ λόγξπ: τσλεςική (tribal) πξλιςική ξογάμχρη.
 Οι εγγοάμμαςξι πξλιςιρμξί (Έλλημεπ, Ρχμαίξι): άρκηρη ςηπ
ενξσρίαπ από μακοιά, μιλιςαοιρμόπ, ασςξκοαςξοία.
 Ηλεκςοξμικά μέρα: μέα δξμή μη-εθμικιρςική, με λειςξσογική
διατξοξπξίηρη, εκλξγίκεσρη, ξμξγεμξπξίηρη και απξνέμχρη
Ποξπ μια μέα παγκόρμια διάςανη, ςξ παγκόρμιξ υχοιό.
 Σευμξλξγική ενέλινη χπ η κιμηςήοια δύμαμη ςηπ
ιρςξοίαπ – αλλά: ςι ξδηγεί ρε ςευμξλξγικέπ αλλαγέπ;
Και είμαρςε όλξι ςξ ίδιξ επιοοεπείπ ρςημ ςευμξλξγική
διαμόοτχρη;

15.  Βαριρμέμξπ ρςξμ Foucault και ρςξμ Lacan, ξ Kittler
ιρυσοίζεςαι όςι ξι ςοόπξι παοαγχγήπ και απξθήκεσρηπ
πληοξτξοιώμ είμαι και ςοόπξι διαμόοτχρηπ
ρσγκεκοιμέμχμ κξιμχμίχμ και σπξκειμέμχμ.
 Foucault: έμμξιεπ, γμχρςικά πεδία, θερμξί, ακόμα και ξι
ίδιξι ξι εασςξί μαπ καςαρκεσάζξμςαι - είμαι απόοοξια ςηπ
λειςξσογίαπ ρσγκεκοιμέμχμ αουώμ και ρυημαςιρμώμ ςξσ
λόγξσ (discourse).
 Lacan: πχπ απξκςξύμε ςασςόςηςα ή γιμόμαρςε
σπξκείμεμα/εασςξί με βάρη ςη λειςξσογία ρσγκεκοιμέμχμ
γλχρρικώμ παοαμέςοχμ.
 Kittler: ςέςξιεπ γλχρρικέπ παοάμεςοξι καθώπ και αουέπ
λόγξσ απξςελξύμ πληοξτξοίεπ. ΢σγκεκοιμέμξι ρυημαςιρμξί
πληοξτξοιώμ – discourse networks – καθξοίζξσμ
διατξοεςικέπ κξιμχμίεπ και αμθοώπξσπ
 Discourse networks: δίκςσα ςευμξλξγιώμ και θερμώμ πξσ
επιςοέπξσμ ρε ρσγκεκοιμέμξσπ πξλιςιρμξύπ μα επιλένει,
απξθηκεύρει και μα παοάγει ρυεςικά δεδξμέμα.

16.  ΢ςξ βιβλίξ ςξσ Discourse Networks 1800/1900 ξ Kittler
ποξυχοάει ρε μια ιρςξοική αμάλσρη:
 Σξ 1800 ςξ κσοίαουξ δίκςσξ βαρίζξμςαμ ρςξ γοαπςό λόγξ, πξσ
απξςελξύρε και ςξ μόμξ ςοόπξ παοαγχγήπ και απξθήκεσρηπ
πληοξτξοιώμ. ΢σμδέεςαι με ςξμ Ρξμαμςιρμό καθώπ ξ γοαπςόπ
λόγξπ είμαι κσοίχπ μια ςευμξλξγία ρσμβξλικήπ κχδικξπξίηρηπ,
και εκταίμεςαι ρςημ λξγξςευμία και ςημ πξίηρη. Οι ςελεσςαίεπ
εομημεύςηκαμ χπ η ενχςεοίκεσρη ερχςεοικώμ ρσμαιρθημάςχμ
με ασθεμςικό ςοόπξ.
 Η ετεύοερη ςξσ τχμόγοατξσ και ςξσ κιμεςξρκόπιξσ από ςξμ
Έμςιρξμ, πξσ επιςοέπει ςημ παοαγχγή και απξθήκεσρη τχμώμ,
ήυχμ και εικόμχμ, καθώπ και η γοατξμηυαμή, απξςελξύμ ςα
ρσρςαςικά ρςξιυεία ςξσ δικςύξσ ςξσ 1900. Σα μέρα ασςά
ρσμδέξμςαι με ςημ ενχςεοίκεσρη ςηπ αμάγκηπ ςηπ
μεχςεοικόςηςαπ για έλεγυξ, εκλξγίκεσρη και αουειξθέςηρη
δεδξμέμχμ με ποξκαθξοιρμέμξσπ και ξμξγεμξπξιημέμξσπ
ςοόπξσπ (standardisation).
 H επόμεμη τάρη ποέπει μα είμαι η φητιξπξίηρη, η ξπξία
αμαςοέπει ςημ ρειοιακή καςαγοατή δεδξμέμχμ και ξδηγεί ρςξ
ρυημαςιρμό μέχμ μξοτώμ σπξκειμέμχμ.

17.  Όπχπ και ξ McLuhan, ξ Kittler θεχοεί όςι
η ςευμξλξγία παίζει καθξοιρςικό λόγξ ρςη
διαμόοτχρη ςχμ κξιμχμιώμ αλλά και ςχμ
εασςώμ μαπ.
 Αλλά η μαςιά ςξσ Kittler είμαι πιξ
δσμαμική καθώπ αμςιλαμβάμεςαι ςη ρυέρη
ςηπ ςευμξλξγίαπ και ςηπ κξιμχμίαπ χπ
διαλεκςική. Δηλαδή εμώ η ςευμξλξγία
(βάρη) καθξοίζει ςιπ σπεοδξμέπ
(superstructure), ξι ςελεσςαίεπ απξκςξύμ
ςη δσμαςόςηςα επίδοαρηπ πάμχ ρςημ
ςευμξλξγική βάρη.

18.  Αλλά πξιόπ ξ οόλξπ ςξσ αμθοώπξσ; Πχπ μπξοεί μα μξηθεί
η πξλιςική ςηπ ςευμξλξγίαπ (a politics of technology);
 „There is no software‟ (Kittler, 1997): η απάμςηρη ςξσ
Kittler είμαι όςι η ρσμευήπ ενάοςηρη μαπ από ςα
ποξγοάμμαςα software κούβει ςιπ λειςξσογίεπ ςξσ
hardware. To λξγιρμικό λειςξσογεί ραμ έμα είδξπ
κοσπςξγοάτηρηπ πξσ δεμ μαπ επιςοέπει μα δξύμε και μα
καςαμξήρξσμε ςξ πώπ λειςξσογεί ςξ hardware, με απώςεοξ
ρκξπό ςημ εναρτάλιρη μξμξπχλίξσ και κεοδώμ από ςιπ
εςαιοείεπ παοαγχγήπ λξγιρμικξύ.
 Ασςό έυει ραμ απξςέλερμα ςημ απόκοσφη ςξσ όςι η
παοαγχγή λξγιρμικξύ είμαι απξςέλερμα ρσλλξγικήπ
ποξρπάθειαπ, και από ςημ άλλη όςι ξσριαρςικά παοάγει
υοήρςεπ (end users) με ςοόπξ αμςίρςξιυξ με ασςόμ πξσ η
λξγξςευμία ςξσ 1800 παοήγε αμαγμώρςεπ και ςα μέρα ςξσ
1900 παοήγαμ ακοξαςήοια.
 Από πξλιςική πλεσοά, ξ Kittler ποξςείμει έμαμ
πληοξτξοιακό σλιρμό (informational materialism), o
ξπξίξπ εοεσμά ςημ μεςαςοξπή ςηπ πληοξτξοίαπ ρε σλικά
αμςικείμεμα και σπξκείμεμα.

19.  Ο μεςα-ξσμαμιρμόπ ςξσ Kittler είμαι παοόμ και
ρςξμ Stiegler.
 To κύοιξ εοώςημα πξσ θέςει ατξοά ρςη ρυέρη
αμθοώπξσ-ςευμξλξγίαπ – αμθοχπξλξγία ςηπ
ςευμξλξγίαπ
 Ακξλξσθώμςαπ ςη δξσλειά ςξσ Leroi-Gourhan,
θεχοεί όςι η ςευμξλξγία είμαι ςξ ςοίςξ είδξπ
μμήμηπ, μεςά ςη γεμεςική ( DNA) και ςη τσρική
μμήμη (ςξ μεσοικό ρύρςημα).
 Αλλά ποξυχοάει ακόμα πιξ πέοα ποξςείμξμςαπ
όςι η ςευμξλξγία είμαι co-originary με ςξμ
άμθοχπξ, δηλαδή γεμμήθηκαμ και
διαμξοτώθηκαμ μαζί: ξ τλξιόπ είμαι ςξ
ερχςεοικό και η ςευμξλξγία ςξ ενχςεοικό ςμήμα
μαπ, καςαρκεσάζξμςαπ αμξιβαία και ςασςόυοξμα
ςξ έμα ςξ άλλξ.

20. Η διαδικαρία ςηπ ρύζεσνηπ ςηπ
αμθοχπόςηςαπ με ςημ ςευμξλξγία
ξμξμάζεςαι επιτσλξγέμερη: “a
recapitulating, dynamic, and
morphogenetic (phylogenetic)
accumulation of individual experience
(epi)” (Stiegler, p. 177).
 Αματέοεςαι με άλλα λόγια ρςημ ικαμόςηςα
ρσλλξγήπ και επαμάληφηπ αμθοώπιμηπ
μμήμηπ και εμπειοιώμ με ςευμξλξγικά
μέρα.
 Ασςό για ςξμ Stiegler είμαι ξ ςοόπξπ με
ςξμ ξπξίξ ενελίρρξμςαι ξι άμθοχπξι: έμαπ
ςοόπξπ ενέλινηπ πξσ είμαι ςασςόυοξμα
βιξλξγικόπ και ςευμξλξγικόπ.

21.  Δπειδή ακοιβώπ η ςευμξλξγία είμαι ςόρξ
αμαπόρπαρςξ ςμήμα ςηπ αμθοχπόςηςαπ ςξ
διακύβεσμα είμαι πξλύ μεγάλξ, καθώπ ατξοά
ρςξ μέλλξμ όλχμ μαπ.
 Η ρσμευήπ και ασναμόμεμη ενάοςηρη από
ςευμικέπ απξθήκεσρηπ και απξμμημόμεσρηπ
απξςελεί ςασςόυοξμα και απώλεια ικαμξςήςχμ
και δενιξςήςχμ, καθώπ πεοιρρόςεοεπ μμήμεπ και
εμπειοίεπ ενχςεοικεύξμςαι ρε ρσρκεσέπ πξσ
ξσριαρςικά ελέγυξμςαι από άλλξσπ. Ασςό ξδηγεί
ρε μια ποξλεςαοιξπξίηρη ςχμ πεοιρρόςεοχμ
αμθοώπχμ.
 Οτείλξσμε μα διεκδικήρξσμε ςξμ έλεγυξ ακόμα
μια τξοά – μα ποξυχοήρξσμε ρε μια πξλιςική ςηπ
μμήμηπ.

22.  H αμάγκη μα εμπλξσςίρξσμε ςιπ θεχοηςικέπ
ασςέπ ποξρεγγίρειπ με ρσγκεκοιμέμα εσοήμαςα
και εμπειοικά δεδξμέμα.
 Βαριρμέμξπ ρε μια ρειοά δεδξμέμχμ, ξ Castells
σιξθεςεί έμα είδξπ μαλακξύ μςεςεομιμιρμξύ, ρςξ
ξπξίξ εμώ η ςευμξλξγία διαμξοτώμει και
επηοεάζει κξιμχμικό-πξλιςικέπ ενελίνειπ, είμαι
και η ίδια επιοοεπήπ ρε παοεμβάρειπ από ασςέπ
ςιπ κξιμχμίεπ.
 Η κύοια ιδέα ςξσ Castells είμαι όςι ξι μέεπ
ςευμξλξγίεπ αλλάζξσμ οιζικά ςημ κξιμχμία, η
ξπξία θα ποέπει μα θεχοηθεί χπ κξιμχμία ςχμ
δικςύχμ ετόρξμ πεοιρςοέτεςαι γύοχ από ςα
δίκςσα.

23.  “Networks constitute the new social morphology
of our societies, and the diffusion of networking
logic substantially modifies the operation and
outcomes in processes of production,
experience, power and culture” (1996/2000:
469).
 Tα δίκςσα μπξοξύμ μα ξοιρςξύμ χπ δξμέπ πξσ
απξςελξύμςαι από διατξοεςικά αλλά ρσμδεόμεμα
ρημεία.
 Σξ δίκςσξ απξςελείςαι από
 ΢ημεία (nodes) – αμθοχπξι, σπξλξγιρςέπ, εςαιοείεπ κλπ.
 ΢σμδέρμξσπ (ties) – ασςά πξσ ρσμδέξσμ ςα ρημεία μεςανύ
ςξσπ, π.υ. Καλώδια, γοάμμαςα, ςηλετχμήμαςα,
ρσμτχμίεπ κλπ. - ρσμήθχπ πξλλξί και πεοιςςξί
 Ρξέπ (flows) – ασςά πξσ πεομξύμ αμάμερα ρςα ρημεία,
π.υ. δεδξμέμα, μέα, υοήμαςα κλπ.

24.  O Castells ειράγει δύξ μέεπ παοαμέςοξσπ, ςσπικά
κξιμχμιξλξγικέπ: ςξ υώοξ και ςξ υοόμξ.
 Σξ κύοιξ επιυείοημα ςξσ είμαι πχπ ξ υώοξπ ρςημ
κξιμχμία ςχμ δικςύχμ είμαι υώοξπ ςχμ οξώμ (space
of flows) και ξ υοόμξπ είμαι αιώμιξπ (timeless time).
 O xώοξπ ςχμ οξώμ δεμ καθξοίζεςαι πλέξμ από
γεχγοατικέπ παοαμέςοξσπ αλλά από ςιπ αμςαλλαγέπ
ςχμ ρημείχμ ςχμ δικςύχμ.
 Ο υοόμξπ ςηπ κξιμχμίαπ ςχμ δικςύχμ είμαι αιώμιξπ
γιαςί καςαογεί ςη υοξμική ρσμέυεια όπχπ ςη
γμχοίζαμε μέυοι ςώοα – ξ υοόμξπ είμαι ρσμευήπ και
άοα ξσριαρςικά δεμ μπξοεί μα διατξοξπξιηθεί.

25.  Γεμικά ςξ θεχοηςικό πλαίριξ πξσ θα ακξλξσθήρξσμε σιξθεςεί
ςιπ ποξςάρειπ ςξσ Stiegler για ςασςόυοξμξ και αμξιβαίξ
καθξοιρμό ςηπ ςευμξλξγίαπ και ςηπ κξιμχμίαπ, αλλά
εμπλξσςίζξμςαπ ςεπ με εμπειοικά δεδξμέμα όπχπ ξ Castells.
 ΢ειοά παοαδόρεχμ:
1. Διραγχγή
2. Παγκξρμιξπξίηρη και μέα μέρα
3. Πξλιςική και μέα Μέρα Ι: ηλεκςοξμική
διακσβέομηρη
4. Πξλιςική και Νέα Μέρα ΙΙ: ακςιβιρμόπ
5. Οικξμξμία και μέα μέρα: αλλαγέπ ρςημ παοαγχγή,
εογαρία κλπ.
6. Η Πξλιςική Οικξμξμία ςξσ Διαδικςύξσ
7. Δημξριξγοατία και μέα μέρα
8. Κξιμχμικόςηςα και κξιμόςηςεπ ρςξ διαδίκςσξ
9. Σασςόςηςεπ και διαδίκςσξ
10. Κιμηςά μέα μέρα και καθημεοιμή ζχή
11. Games & gaming
12. Σξ μέλλξμ ςξσ διαδικςύξσ