Η πορεία της Πόλης μέσα στους αιώνες, από ιδρύσεως έως σήμερα.

1. 1

2. Ιχμρςαμςιμξύπξλη
Οόλιπ πόλεχμ, παρώμ ξτθαλμόπ, άκξσρμα παγκόρμιξμ,
θέαμα σπεοκόρμιξμ, εκκληριώμ γαλξσυόπ, πίρςεχπ αουηγόπ,
Ξοθξδξνίαπ πξδηγόπ, λόγχμ μέλημα, καλξύ παμςόπ εμδιαίςημα.
Μικήςαπ Υχμιάςηπ
(Βσζαμςιμόπ ανιχμαςξύυξπ και ιρςξοικόπ)
2

3. Ολάμξ
Διραγχγή
Γεμικά ρςξιυεία
Ιρςξοία
Οοώιμη πεοίξδξπ
Πχμαψκή πεοίξδξπ
Βσζαμςιμή ασςξκοαςξοία
Καςιμξκοαςία
Βσζαμςιμή επαμάκςηρη
Ξθχμαμική ασςξκοαςξοία
Η ζχή
Ζ κξιμχμική ζχή ρςξ Βσζάμςιξ
΢α εμ ξίκχ .. Δμ δήμχ
Δπιρςήμη και ςευμξλξγία
Βσζαμςιμώμ Οξλεμικά
΢α ςανίδια
Ρςιγμέπ ρςη ζχή ςχμ Βσζαμςιμώμ
Η Δλλημικόςηςα ςξσ Βσζαμςίξσ
Ιρςξοία δξρμέμη από ςξ λαό.
΢ξ υςίριμξ ςηπ Αγίαπ Ρξτίαπ
Σγοό πσο
Ακάθιρςξπ ύμμξπ
Ζ ΢οάπεζα ςηπ Αγίαπ
Ρξτίαπ
Ξ Λαομαοχμέμξπ Βαριλιάπ
Οξιήμαςα
3

4. Ζ Οόλη …
.. ςχμ δύξ ηπείοχμ
.. ςχμ ςοιώμ ασςξκοαςξοιώμ
.. ςχμ 1000 εςώμ Δλλημιρμξύ
4

5. Κχμρςαμςιμξύπξλη
Δίμαι κςιρμέμη ρςη θέρη ςηπ αουαίαπ ελλημικήπ
πόληπ Βσζάμςιξ, καςαλαμβάμξμςαπ και ςιπ δύξ
πλεσοέπ ςξσ Ιεοάςιξσ Ιόλπξσ ρςη μόςια είρξδξ ςξσ
ρςεμξύ πξοθμξύ ςξσ Βόρπξοξσ.
Απξςελεί κας’ ασςό ςξμ ςοόπξ, ςη μξμαδική πόλη
ρςξμ κόρμξ πξσ βοίρκεςαι ρε δύξ ηπείοξσπ, ςημ
Δσοώπη (Αμαςξλική Ηοάκη) και ςημ Αρία.
5

6. Κχμρςαμςιμξύπξλη
Ωπ ποχςεύξσρα ςηπ Βσζαμςιμήπ Ασςξκοαςξοίαπ σπήονε κέμςοξ ςξσ ελλημικξύ
ρςξιυείξσ για πεοιρρόςεοξ από υίλια υοόμια.
΢ημ είπαμ, «Βαριλεύξσρα», «Βαριλίπ ςχμ πόλεχμ», «Λεγαλόπξλιπ» και
«Δπςάλξτξπ» επικοάςηρε όμχπ η ξμξμαρία Ιχμρςαμςιμξύπξλη (Οόλη ςξσ
Ιχμρςαμςίμξσ).
Σπήονε ποχςεύξσρα ςοιώμ διαδξυικώμ ασςξκοαςξοιώμ, ςηπ Πχμαψκήπ, ςηπ
Βσζαμςιμήπ Ασςξκοαςξοίαπ (324 -1453), ςηπ βοαυύβιαπ Καςιμικήπ (1204-1261) και
ςηπ Ξθχμαμικήπ (1453-1922).
6

7. Κχμρςαμςιμξύπξλη
Ξι ιρςξοικέπ πεοιξυέπ ςηπ πόληπ πεοιλαμβάμξσμ
ρημαμςικά μμημεία, αμήκξμςαπ έςρι από ςξ 1985 ρςξμ
καςάλξγξ ¨Λμημεία Οαγκόρμιαπ Οξλιςιρςικήπ
Ιληοξμξμιάπ ςηπ ΞΣΜΔΡΙΞ¨ (UNESCO).
Ρςα ρημαμςικόςεοα ανιξθέαςα ςηπ πόληπ
ρσμπεοιλαμβάμξμςαι η Αγία Ρξτία, ςξ Δπςαπύογιξ και ςα
βσζαμςιμά ςείυη, ξ μαόπ και η πηγή ςηπ Εχξδόυξσ
Οηγήπ, ςξ κςίοιξσ ςξσ Οαςοιαουείξ και ςξ Ταμάοι.
7

8. Ποώιμη Πεοίξδξπ
΢ξ Βσζάμςιξ ιδούθηκε ςξ 658/7 π.Υ. από Λεγαοείπ απξίκξσπ, με
επικεταλήπ, ςξμ Βύζαμςα. Αμαπςύυθηκε γοήγξοα και καςέλαβε εδάτη ρςα
αριαςικά παοάλια.
Ρςη πάοξδξ ςξσ υοόμξσ καςαλήτθηκε από Ρπαοςιάςεπ, επηοεάρςηκε από
ςξσπ Αθημαίξσπ, σπήονε μέλξπ ρσμμαυίαπ, σπέγοαφε ρσμθήκεπ ειοήμηπ.
Ρςα υοόμια πξσ ακξλξύθηραμ ξι Βσζαμςιμξί επιδίχναμ ςημ επέκςαρη ςηπ
κσοιαουίαπ ςξσπ, κσοίχπ μέρχ ςξσ ελέγυξσ ςξσ εμπξοίξσ.
8

9. 9

10. Ρχμαψκή πεοίξδξπ
Αμ και ςξ Βσζάμςιξ απξλάμβαμε αουικά ποξμόμια ελεύθεοηπ
πόληπ, ξι Πχμαίξι ρςαδιακά ςα καςάογηραμ και ςξ σπξβίβαραμ ρςξ
επίπεδξ μιαπ κξιμήπ οχμαψκήπ επαουίαπ.
Ιαςά ςημ διάοκεια ασςήπ ςηπ
πεοιόδξσ, πξλιξοκήθηκε, καςαρςοάτηκε ξλξρυεοώπ αλλά και
αμξικξδξμήθηκε αογόςεοα. Ιαςαρκεσάρςηκαμ μέα ςείυη και ςξσ
δόθηκαμ πίρχ ςα ποξμόμια πξσ ςξσ είυαμ αταιοεθεί.
Ξι ρσυμέπ επιδοξμέπ τσλώμ, κσοίχμ ςχμ Γόςθχμ, έτεοαμ ςξ
Βσζάμςιξ αοκεςέπ τξοέπ ρε θέρη άμσμαπ, υχοίπ χρςόρξ μα σπξρςεί
ρημαμςικό πλήγμα.
10

11. ΢ξ ςείυξπ ςξσ Ρεπςίμιξσ Ρεβήοξσ 11

12. Βσζαμςιμή Ασςξκοαςξοία (330-
1204)
Ξ Ιχμρςαμςίμξπ επέλενε ςξ
Βσζάμςιξ, χπ ποχςεύξσρα ςηπ
ασςξκοαςξοίαπ ςξσ, ποξταμώπ
αμςιλαμβαμόμεμξπ ςη ρςοαςηγική
θέρη ςξσ.
Ζ θεμελίχρη ςηπ
Ιχμρςαμςιμξύπξληπ ςασςίρςηκε με
ςημ έμαονη εμόπ πξλύ μεγάλξσ
πξλεξδξμικξύ εγυειοήμαςξπ.
12

13. Βσζαμςιμή Ασςξκοαςξοία (330-1204)
Ζ πόλη επεκςάθηκε, εμώ
παοάλληλα μέα ςείυη νεκίμηραμ μα
κςίζξμςαι επί Ιχμρςαμςίμξσ και
απξπεοαςώθηκαμ επί Ιχμρςάμςιξσ Α'
(337-361). ΢α εγκαίμια ςηπ πόληπ
ςελέρςηκαμ με λαμποόςηςα ρςιπ 11
Λαΐξσ ςξσ 330 μ.Υ. και ξμξμάρςηκαμ
γεμέθλια.
13

14. Βσζαμςιμή Ασςξκοαςξοία (330-1204)
Οεοιςοιγσοιρμέμη από επςά λότξσπ, διαιοέθηκε ρε
14 πεοιξυέπ.
΢ξ κέμςοξ ςξσ παλαιξύ Βσζαμςίξσ, ςξ
΢εςοάρςχξμ, μαζί με ςξμ κξμςιμό
ιππόδοξμξ, μεςξμξμάρςηκε ρε Ασγξσρςαίξμ.
Ρσμδσάρςηκε με ςη μέα αγξοά ςξσ
Ιχμρςαμςίμξσ, κξμςά ρςημ ξπξία διακλαδχμόςαμ η
Λέρη ξδόπ, ξ κύοιξπ ξδικόπ άνξμαπ ςηπ πόληπ πξσ
ξδηγξύρε μέυοι ςημ ποώςη Υοσρή Ούλη.
14

15. Βσζαμςιμή Ασςξκοαςξοία (330-1204)
Ρςη δσςική πλεσοά ςξσ κέμςοξσ
βοιρκόςαμ ξ μαόπ ςηπ Ηείαπ Ρξτίαπ και
ρςα αμαςξλικά αμεγέοθηκε ςξ ποώςξ
μέγαοξ ςηπ Ρσγκλήςξσ. Αμαςξλικά ςξσ
ιππόδοξμξσ βοιρκόςαμ ςξ
ασςξκοαςξοικό παλάςι.
15

16. Βσζαμςιμή Ασςξκοαςξοία (330-1204)
Οαοόςι θεχοξύμςαμ επιρήμχπ μια υοιρςιαμική πόλη, ήςαμ ξλιγάοιθμα ςα
υοιρςιαμικά κςίοια καςά ςημ ίδοσρή ςηπ ρε ρυέρη με ςξσπ ιεοξύπ ςόπξσπ
ςηπ ελλημξοχμαψκήπ θοηρκείαπ. Από ςξ 381 απξςελξύρε έδοα ςξσ
παςοιάουη.
Ζ επέκςαρη ςηπ πόληπ νεκίμηρε επί ςηπ ασςξκοαςξοίαπ ςξσ Ηεξδόριξσ
Β' (408-450). Ιαςά ςημ ασςξκοαςξοία ςξσ Θξσρςιμιαμξύ Α' (527-565), η
μεραιχμική Ιχμρςαμςιμξύπξλη έτθαρε ρςη μεγαλύςεοη ακμή ςηπ, με
πληθσρμό πεοίπξσ 500.000 καςξίκξσπ.
16

17. Βσζαμςιμή Ασςξκοαςξοία (330-1204)
Νευχοιρςή ρσμειρτξοά ςξσ Θξσρςιμιαμξύ A'
σπήονε η αμέγεορη αοκεςώμ μξμαρςηοιώμ και
εκκληριώμ, με πιξ επιβληςική εκείμη ςηπ Αγίαπ
Ρξτίαπ.
΢ξ 542 ρςημ πόλη εναπλώθηκε η μόρξπ ςηπ
παμώληπ πξσ, όπχπ λέγεςαι, ποξκάλερε ςξμ
θάμαςξ ςχμ 3/5 ςξσ πληθσρμξύ και ρημαςξδόςηρε
μια πεοίξδξ παοακμήπ ςηπ Ιχμρςαμςιμξύπξληπ.
17

18. Βσζαμςιμή Ασςξκοαςξοία (330-1204)
Ζ πεοίξδξπ από ςξμ 7ξ αιώμα μέυοι ςξμ 9ξ
σπήονε εμ γέμει μια κοίριμη τάρη ρςημ
ιρςξοία ςηπ πόληπ, καςά ςημ ξπξία
πξλιξοκήθηκε από Οέορεπ και Αβάοξσπ
(626), Άοαβεπ (674-78 και 717-
18), Βξύλγαοξσπ (813, 913), Πώρξσπ
(860, 941, 1043) και Οεςρεμέγξσπ (1090-
91), αμςιμεςχπίζξμςαπ επίρηπ επιδημίεπ και
ερχςεοικέπ ρσγκοξύρειπ.
18

19. Λαςιμξκοαςία (1204-61)
΢ξ 1203, ρςα πλαίρια ςηπ Δ'
Ρςασοξτξοίαπ, έγιμε η ποώςη
πξλιξοκία ςηπ Ιχμρςαμςιμξύπξληπ από
ςξσπ Ρςασοξτόοξσπ.
Ζ πεοίξδξπ ςηπ ετήμεοηπ
εγκαςάρςαρηπ ςηπ Καςιμικήπ
Ασςξκοαςξοίαπ (1204-61)
υαοακςηοίζεςαι χπ η πλέξμ
καςαρςοξτική ρςημ ιρςξοία ςηπ
Ιχμρςαμςιμξύπξληπ.
19

20. Λαςιμξκοαςία (1204-61)
Οληθώοα ςόπχμ λαςοείαπ παοαυχοήθηκαμ ρςξ λαςιμικό
δόγμα, καθώπ και ρςξμ τοαγκικό και εμεςικό κλήοξ.
Δπιυειοήθηκε επίρηπ η εγκαθίδοσρη ςξσ λαςιμικξύ δόγμαςξπ
ρςημ άλλξςε μηςοόπξλη ςηπ Ξοθξδξνίαπ.
Ζ εμεςική ρσμξικία επεκςάθηκε, ξυσοώθηκε και έλαβε ςξμ
υαοακςήοα νευχοιρςήπ σπεοπόμςιαπ απξικίαπ, εμώ ςασςόυοξμα
ρημειώθηκε μαζική ένξδξπ ςξσ ελλημικξύ ρςξιυείξσ.
20

21. Βσζαμςιμή επαμάκςηρη
΢ξ 1261, η Ιχμρςαμςιμξύπξλη επαμακςήθηκε
από ςξμ Λιυαήλ Ζ' Οαλαιξλόγξ (1259-82) και
επιυειοήθηκε έμα μέξ ποόγοαμμα
αμξικξδόμηρηπ.
Οοξχθήθηκαμ ειδικά μέςοα για ςημ
επιρςοξτή ςξσ πληθσρμξύ από ςα ποξάρςια και
δοάρειπ για ςημ απξκαςάρςαρη ςηπ εικόμαπ ςηπ
πόληπ.
21

22. Βσζαμςιμή επαμάκςηρη
Οοξχθήθηκαμ επίρηπ αμσμςικά έογα. ΢ξ πξλιςικό κέμςοξ μεςακιμήθηκε
ρςημ πεοιξυή ςχμ Βλαυεομώμ.
Ζ ήδη ρσοοικμχμέμη Βσζαμςιμή Ασςξκοαςξοία βοιρκόςαμ ρε επιρταλή
θέρη, γμχοίζξμςαπ απειλέπ ςόρξ από ςη Δύρη, όρξ και από ςη Λικοά
Αρία, με ςη ρςαδιακή αμάδεινη ςχμ Ξθχμαμώμ χπ ςηπ κσοίαουηπ δύμαμηπ
ρςημ πεοιξυή.
Οαοά ςημ ξικξδόμηρη πξσ ποαγμαςξπξιήθηκε ρςα ςέλη ςξσ 13ξσ αιώμα
και ρςιπ αουέπ ςξσ 14ξσ, η Ιχμρςαμςιμξύπξλη παοέμεμε
παοηκμαρμέμη, γεμάςη εοείπια και μεγάλεπ εοημχμέμεπ εκςάρειπ.
22

23. Οθχμαμική Ασςξκοαςξοία
΢ξμ Αποίλιξ ςξσ 1453 νεκίμηρε η πξλιξοκία ςηπ
Ιχμρςαμςιμξύπξληπ από ςξσπ Ξθχμαμξύπ, με
επικεταλή ςξμ ρξσλςάμξ Λχάμεθ Β'.
Δίυε ποξηγηθεί η απξςσυημέμη απόπειοα
καςάληφηπ ςηπ πόληπ ςξ 1422, από ςξμ ρξσλςάμξ
Λξσοάς Β'.
Ξ ξθχμαμικόπ ρςοαςόπ σπεοςεοξύρε καςά πξλύ
αοιθμηςικά.
23

24. Οθχμαμική Ασςξκοαςξοία
Ζ ςελική επίθερη, καςά ςημ ξπξία
ρκξςώθηκε ξ ςελεσςαίξπ βσζαμςιμόπ
ασςξκοάςξοαπ Ιχμρςαμςίμξπ ΘΑ'
Οαλαιξλόγξπ, ποαγμαςξπξιήθηκε ρςιπ 29
Λαΐξσ, όςαμ, παοά ςημ αμςίρςαρη ςχμ
αμσμόμεμχμ, ξι Ξθχμαμξί ειρέβαλαμ ρςημ
πόλη και ςημ καςέλαβαμ.
Δίυαμ ποξηγηθεί ρσμξλικά 54 ημέοεπ
24

25. Η κξιμχμική ζχή ρςξ Βσζάμςιξ
Ρςξ δημόριξ βίξ ςχμ Βσζαμςιμώμ η
κξιμχμική ζχή ήςαμ ρσμσταρμέμη με
ςημ Δκκληρία και ςημ κεμςοική
ενξσρία.
Ξι μεγάλεπ υοιρςιαμικέπ γιξοςέπ
ήςαμ ατξομή εξοςαρμώμ και
παμηγσοικώμ εκδηλώρεχμ ρςξσπ
δοόμξσπ, ςιπ πλαςείεπ και κσοίχπ ρςιπ
εκκληρίεπ.
25

26. Η κξιμχμική ζχή ρςξ Βσζάμςιξ
Ξι κξρμικέπ διαρκεδάρειπ και θεάμαςα πξσ παοξσριάζξμςαμ ρςξ
θέαςοξ και ρςξμ ιππόδοξμξ ήςαμ πξλύ αγαπηςά και ρσμδεδεμέμα με
ςημ κξιμχμική ζχή.
Ξ οόλξπ ςξσ αθληςιρμξύ διατέοει από εκείμξμ πξσ είυε ρςημ
αουαιξελλημική κξιμχμία. Δεμ έυει ςημ αμάπςσνη πξσ είυε ρςημ
αουαία Αθήμα ή Ρπάοςη. Ηεχοξύραμ όςι δεμ ήςαμ δσμαςόμ μα
ρσμβαδίρει με ςξσπ όοξσπ και ςιπ ανίεπ ςηπ ζχήπ ςξσ σπηκόξσ ςηπ
ασςξκοαςξοίαπ.
26

27. Η κξιμχμική ζχή ρςξ Βσζάμςιξ (ρσμέυεια)
Ξι πξλίςεπ πεομξύραμ ρςα
λξσςοά μεγάλξ μέοξπ ςηπ μέοαπ
ςξσπ ατξύ, εκςόπ από ςξ μπάμιξ
ςξσπ, απξλάμβαμαμ ςιπ
υαλαοχςικέπ ιδιόςηςεπ ςξσ μεοξύ
και έουξμςαμ ρε επατή με τίλξσπ
και ξικείξσπ, ρσζηςξύραμ για ςιπ
δξσλειέπ ςξσπ.
27

28. Σα εμ ξίκχ...εμ δήμχ
΢ξ κέμςοξ ςξσ ιδιχςικξύ βίξσ ςχμ Βσζαμςιμώμ ήςαμ αμαμτίβξλα ςξ
ρπίςι ςξσπ. Ζ μξοτή ςχμ ρπιςιώμ γμώοιρε πξλλέπ παοαλλαγέπ ρςημ
πξοεία ςχμ αιώμχμ.
Ρςημ αουή έυξσμε μεγάλεπ πξλσςελείπ επαύλειπ για ςξσπ εύπξοξσπ
πξλίςεπ ςχμ πόλεχμ και αγοξικίεπ ρςημ ύπαιθοξ.
Ρςαδιακά ςξ ρπίςι πεοιξοίρςηκε ρε μέγεθξπ και πξλσςέλεια και
ρςέγαζε ρσυμά πεοιρρόςεοεπ από μία ξικξγέμειεπ.
28

29. Σα εμ ξίκχ...εμ δήμχ (ρσμέυεια)
Δμδιατέοξσρα παοάμεςοξπ ςηπ καθημεοιμήπ
ζχήπ ςχμ Βσζαμςιμώμ ήςαμ η διαςοξτή ςξσπ.
΢α καςώςεοα ρςοώμαςα αοκξύμςαμ ρε νηοή
ςοξτή ή υσλξύπ, εμώ ξι αοιρςξκοάςεπ
καςαμάλχμαμ μεγάλη πξικιλία εδερμάςχμ ρε
πξλσςελή γεύμαςα και δείπμα.
29

30. Σα εμ ξίκχ...εμ δήμχ
Βαρικά ρςξιυεία ςηπ διαςοξτήπ ςχμ Βσζαμςιμώμ ήςαμ ςα ςοία κύοια
ποξψόμςα ςηπ Λερξγειακήπ διαςοξτήπ: ςξ αλεύοι, ςξ λάδι, και ςξ κοαρί, ςα
ξπξία ρσμπληοώμξμςαμ με τοξύςα, λαυαμικά, όρποια και άτθξμα φάοια.
΢ημ κξιμχμική θέρη ςχμ Βσζαμςιμώμ, αμςαμακλξύραμ και ςα
εμδύμαςα, ςα ξπξία σπξδείκμσαμ ςημ ξικξμξμική καςάρςαρη, ςξ
επάγγελμα, ςημ ηλικία και τσρικά ςξ τύλξ.
30

31. 31

32. Δπιρςήμη και Σευμξλξγία
Ζ μεγαλύςεοη ρσμβξλή ςξσ Βσζαμςίξσ ρςημ επιρςήμη θεχοείςαι η
διατύλανη και η ρσμέυιρη ςχμ γμώρεχμ ςξσ αουαίξσ κόρμξσ.
Ωρςόρξ, ξι Βσζαμςιμξί δεμ πεοιξοιρθήκαμ μόμξ ρςημ αμςιγοατή
ςχμ αουαίχμ υειοξγοάτχμ αλλά και ρςη ρσγγοατή μέχμ, όπξσ
παοέθεςαμ ςιπ εμπειοικέπ αμακαλύφειπ και ςα ςευμξλξγικά
επιςεύγμαςά ςξσπ.
32

33. 33

34. Δπιρςήμη και Σευμξλξγία
Αοαβικέπ πηγέπ αματέοξσμ ςημ παοξσρία Βσζαμςιμώμ
επιρςημόμχμ ρςη Βαγδάςη και ςη Δαμαρκό, πξσ από ςιπ αουέπ ςξσ
9oσ αιώμα απέβηραμ κέμςοα καλλιέογειαπ ςχμ μαθημαςικώμ, ειδικά
ςηπ άλγεβοαπ, και ςηπ αρςοξμξμίαπ.
Ξι επιρςήμεπ ρςιπ ξπξίεπ γίμεςαι πεοιρρόςεοξ έκδηλη η
διατξοξπξίηρη ςξσ Βσζαμςίξσ από ςημ παλαιόςεοη παοάδξρη και η
ρσμβξλή ςξσ ρςημ ενέλινη ςηπ επιρςήμηπ είμαι η αουιςεκςξμική και η
μηυαμξλξγία.
34

35. Δπιρςήμη και Σευμξλξγία
Θδιαίςεοη ενέλινη ρςα βσζαμςιμά
υοόμια γμώοιρε η μξσρική.
΢α έογα ςξσ Θππξκοάςη και ςξσ
Γαλημξύ απξςέλεραμ ςα θεμέλια ςηπ
βσζαμςιμήπ ιαςοικήπ, χρςόρξ, ξι
γιαςοξί εμπλξύςιζαμ ςη γμώρη ςξσπ
με ςημ παοαςήοηρη και ςημ δική
ςξσπ εμπειοία.
35

36. Βσζαμςιμώμ Πξλεμικά
Ζ εναρτάλιρη ςχμ ρσμόοχμ ρε μία αυαμή ασςξκοαςξοία όπχπ η
Βσζαμςιμή δεμ είμαι εύκξλη σπόθερη.
Οαοόλξ πξσ ξι κάςξικξι ςξσ Βσζαμςίξσ, ξι πεοιρρόςεοξι από ςξσπ
ξπξίξσπ είμαι αγοόςεπ, δε θέλξσμ ςξμ πόλεμξ και επιθσμξύμ μια ήρσυη
και ειοημική ζχή, ξι ασςξκοάςξοεπ γμχοίζξσμ όςι για ςημ επιβίχρη
ςξσ κοάςξσπ ςξσπ είμαι απαοαίςηςη η ύπαονη εμόπ καλά ξογαμχμέμξσ
και εςξιμξπόλεμξσ ρςοαςξύ.
36

37. Βσζαμςιμώμ Πξλεμικά (ρσμέυεια)
Ζ επιςσυία ρςξ πεδίξ ςηπ μάυηπ καςά κύοιξ λόγξ βαρίζεςαι ρςη
ρσμευή εκγύμμαρη ςξσ ρςοαςεύμαςξπ. Ιαςά ςημ εκπαίδεσρη ςξσ
ρςοαςξύ ςξ βάοξπ οίυμεςαι ρςξ υαοακςήοα ςξσ αμςιπάλξσ, ρςημ
ποαγμαςξπξίηρη μιαπ εκρςοαςείαπ ή ρςιπ αμσμςικέπ μεθόδξσπ.
Αμ και η ενέλινη ςηπ πξλεμικήπ ςευμξλξγίαπ είμαι ρσμευήπ, η
διπλχμαςία και η ειοημική διεσθέςηρη ςχμ ποξβλημάςχμ ποξβάλλει
πάμςα χπ η ιδαμική λύρη για ςημ αμςιμεςώπιρη ςχμ ευθοικώμ
διαθέρεχμ ςχμ γειςξμικώμ λαώμ.
37

38. Βσζαμςιμξί πξλεμιρςέπ 38

39. Σα ςανίδια
Ζ έμμξια ςξσ ςανιδιξύ αμαφσυήπ ήςαμ άγμχρςη ρςξ Βσζάμςιξ. ΢α
ςανίδια είυαμ πάμςα έμα ρκξπό.
΢ανίδια ρε νηοά και θάλαρρα ποαγμαςξπξιξύραμ κσοίχπ ξι
έμπξοξι. Ρσυμέπ ήςαμ και ξι μεςακιμήρειπ μασςώμ, ρςοαςιχςικώμ και
κοαςικώμ ανιχμαςξύυχμ, πξσ λάμβαμαμ μέοξπ ρε ειδικέπ απξρςξλέπ
ή ήςαμ διπλχμάςεπ.
΢α ςανίδια για θοηρκεσςικξύπ ρκξπξύπ ήςαμ επίρηπ ρσμηθιρμέμα.
΢α θαλάρρια ςανίδια ήςαμ γοηγξοόςεοα από ςα υεοραία και
ποξςιμξύμςαμ.
39

40. ΢ςιγμέπ ςηπ ζχήπ ςχμ
Βσζαμςιμώμ
Ζ ζχή ςχμ Βσζαμςιμώμ ακξλξσθξύρε ςξμ κύκλξ ςηπ ζχήπ, από ςη
γέμμηρη χπ ςξμ θάμαςξ, και ήςαμ ρςεμά ρσμδεδεμέμα με ςιπ
θοηρκεσςικέπ παοαδόρειπ.
Ζ γέμμηρη ςξσ παιδιξύ ήςαμ έμα υαομόρσμξ γεγξμόπ.
Για ςιπ γσμαίκεπ, ξ γάμξπ και η ςεκμξπξίηρη ιρξδσμαμξύραμ με ςημ
επιςέλερη ςηπ κξιμχμικήπ ςξσπ απξρςξλήπ και με καςανίχρη.
40

41. ΢ςιγμέπ ρςημ ζχή ςχμ Βσζαμςιμώμ (ρσμέυεια)
΢η γέμμηρη ακξλξσθξύρε η βάπςιρη.
Ρημαμςική θέρη ρςη ζχή ςχμ Βσζαμςιμώμ καςείυε και ξ γάμξπ, ξ
ξπξίξπ απξςελξύρε ςξμ κξοσταίξ θερμό για ςη ούθμιρη ςηπ ρσμβίχρηπ
ςχμ δύξ τύλχμ και ςη μξμιμξπξίηρη ςχμ τσρικώμ απξγόμχμ ςχμ
ρσζύγχμ.
Από ςημ άλλη, ξ θάμαςξπ ρςξ Βσζάμςιξ, όπχπ και ρςημ
Αουαιόςηςα, δεμ ρήμαιμε ςξ ςέλξπ ςηπ ζχήπ· ήςαμ απλά η θλιβεοή
ρςιγμή ςηπ μεςάβαρηπ από ςημ επίγεια ζχή ρε μια άλλη.
41

42. Η Δλλημικόςηςα ςξσ Βσζαμςίξσ 1
΢ξ εοώςημα πξσ ςίθεςαι από ςξμ
ελλημικό λαό είμαι, αμ επιρςημξμικά
και ιρςξοικά ςεκμηοιχμέμα, μπξοεί μα
ρσμευίρει μα ςη θεχοεί ςη Βσζαμςιμή
ιρςξοία χπ αμαπόρπαρςξ κξμμάςι ςξσ
κξομξύ ςηπ ιρςξοίαπ ςξσ ή όυι.
42

43. Η Δλλημικόςηςα ςξσ Βσζαμςίξσ 2
Ζ ασςξκοαςξοία ήςαμ πξλσεθμική, παςξύρε, όμχπ, ρε πεοιξυέπ, ξι ξπξίεπ
αμήκαμ παλαιόςεοα ρςα Δλλημιρςικά κοάςη αλλά και ρςημ κσοίχπ Δλλάδα.
Ρςιπ πεοιξυέπ ασςέπ, εκςόπ ςχμ Δλλήμχμ, η ρσμςοιπςική πλειξφητία ςχμ
άλλχμ λαώμ είυαμ χπ γλώρρα ρσμεμμόηρηπ ςημ Δλλημιρςική.
Ξι Έλλημεπ, λξιπόμ, χπ βαρικό ρσρςαςικό ρςξιυείξ παοέλαβαμ ςημ Πχμαψκή
δξμή ςξσ κοάςξσπ, υοηριμξπξίηραμ ςξμ Υοιρςιαμιρμό χπ ρσμεκςικό ιρςό και ςημ
Δλλημική παιδεία και δημιξύογηραμ ςξ μξμαδικό ρςημ Θρςξοία, για ςημ
μακοόυοξμη διάοκειά ςξσ, ταιμόμεμξ ςηπ Βσζαμςιμήπ Ασςξκοαςξοίαπ.
43

44. Η Δλλημικόςηςα ςξσ Βσζαμςίξσ 3
Δπίρηπ δεμ μπξοεί μα αμτιρβηςηθεί ςξ γεγξμόπ όςι η άουξσρα ςάνη ρςξ
Βσζάμςιξ μελεςξύρε αουαία ελλημικά και Έλλημεπ τιλξρότξσπ και ασςό ήςαμ
ρατέπ και ρςξ Οαμεπιρςήμιξ ςηπ βαριλεύξσραπ.
Όπχπ ενάλλξσ και ςξ γεγξμόπ όςι παοόςι αρταλώπ πξλλξί λαξί μεςείυαμ και
αμέδειναμ έχπ και ασςξκοάςξοεπ, δεμ ξμιλείςξ ρςημ ασλή ξύςε η ιςαλική, ξύςε η
ρλαβική.
44

45. Η Δλλημικόςηςα ςξσ Βσζαμςίξσ 4
Ζ Βσζαμςιμξλόγξπ, Θρςξοικόπ και Ακαδημαψκόπ
Δλέμη Γλσκαςζή – Αοβελεο έγοαφε:
«΢ξ Βσζάμςιξ είμαι η ελλημική γλώρρα και η
ξοθξδξνία, δηλαδή ςα δύξ βαρικά ρσρςαςικά ςηπ
ελλημξρύμηπ. ΢ξ όςι ςξ Βσζάμςιξ ήςαμ ελλημότχμξ
έρχρε όλξμ ςξμ ελλημικό πξλιςιρμό.
Δίμαι η γέτσοα μεςανύ Αρίαπ και Δσοώπηπ. Δπίρηπ
είμαι η γέτσοα ςξσ ελλημιρμξύ ςηπ ελλημιρςικήπ
επξυήπ και ςχμ μεόςεοχμ υοόμχμ.»
Δλέμη Γλύκαςζη – Άοβελεο
45

46. Η Δλλημικόςηςα ςξσ Βσζαμςίξσ 5
Ρήμεοα είμαι ζχμςαμό ςξ Βσζάμςιξ γιαςί ςξ βιώμξσμε καθημεοιμά.
Οάμε ρςημ εκκληρία και ακξύμε “΢η Σπεομάυχ Ρςοαςηγώ ςα
μικηςήοια” ή “αλλά ούραι ημάπ από ςξσ πξμηοξύ”.
Υοηριμξπξιξύμε βσζαμςιμέπ παοξιμίεπ. Κέμε “έταγε ςξμ
πεοίδοξμξ” επειδή ςξ πιμάκιξ, ςξ βαθύ πιάςξ ςχμ Βσζαμςιμώμ, είυε
γύοχ γύοχ έμα πεοιθώοιξ όπξσ νευείλιζε ςξ ταγηςό.
Ελέμη Γλύκατζη – Άρβελερ
46

47. Θρςξοία δξρμέμη από ςξμ λαό.
Λια διαδοξμή ρςα υοόμια ςηπ Βσζαμςιμήπ ασςξκοαςξοίαπ
μέρα μέρα από ςξσπ μύθξσπ, ςξσπ φαλμξύπ, ςα ςοαγξύδια.
Οοξρέγγιρη ςηπ ιρςξοίαπ ςηπ Ιχμρςαμςιμξύπξληπ, όπχπ
ςιπ απξςύπχρε ξ λαόπ με μια άλλη μαςιά.
47

48. ΢ξ υςίριμξ ςηπ Αγίαπ Ρξτίαπ 1
Ήςαμ ξ καιοόπ πξσ ξ
βαριλιάπ ρςημ Οόλη είυε
απξταρίρει μα υςίρει ςημ Αγιά
Ρξτιά. Όμχπ καμέμα ρυέδιξ ςξσ
ποχςξμάρςξοα δεμ ςξμ
εσυαοιρςξύρε. Ήθελε κάςι
άλλξ, πξλύ πιξ ρπξσδαίξ.
48

49. ΢ξ υςίριμξ ςηπ Αγίαπ Ρξτίαπ 2
Ξ μύθξπ λέει όςι είδε ςξ ρυέδιξ ξ
βαριλιάπ μέρα ρςη κσφέλη ςξσ
ποχςξμάρςξοα. Κέγεςαι όςι ξι μέλιρρεπ
είυαμε τςιάνει με ςξ κεοί μέρα ρςημ
κσφέλη μιαμ εκκληριά παμέμξοτη και
ρκαλιρςή και μεγαλόποεπη, πξσ δεμ είυε
ςημ όμξια ςηπ ρε ξλόκληοη ςημ
Ξικξσμέμη.
49

50. ΢ξ υςίριμξ ςηπ Αγίαπ Ρξτίαπ 3
Όλεπ ξι λεπςξμέοειεπ είυαμε γίμει ρςημ εμςέλεια, μέρα κι
ένχ ρςημ εκκληρία. Ζ πόοςα ςηπ αμξιυςή, ξ ςοξύλξπ έςξιμξπ, ξι
κξλώμεπ ρςη θέρη ςξσπ, χπ και η Άγια ΢οάπεζα ςελειχμέμη.
50

51. ΢ξ υςίριμξ ςηπ Αγίαπ Ρξτίαπ 4
΢ημ είυαμ απξςελειώρει ρε όλα ςηπ ςημ εκκληριά, και
απάμχ ρςημ Άγια ΢οάπεζα ςηπ, είυε τέοει η μέλιρρα και είυε
απξθέρει ςξ αμςίδχοξ πξσ είυε νετύγει από ςξ υέοι ςξσ
βαριλιά.
51

52. Σγοόμ πσο 1
΢ξ βαρικό όπλξ, ρςξ ξπξίξ ξτειλόςαμ η σπεοξυή ςξσ βσζαμςιμξύ
πξλεμικξύ μασςικξύ, ήςαμ αμαμτίβξλα ςξ σγοό πσο, ή «ρκεσαρςόμ
πσο».
Απξςελξύρε ςημ πιξ ςελειξπξιημέμη έκδξρη ςχμ μέυοι ςόςε γμχρςώμ
εμποηρςικώμ σλώμ για πξλεμικξύπ ρκξπξύπ.
΢ξ ρςξιυείξ πξσ έκαμε ςξ σγοό πσο μα νευχοίζει ήςαμ ςξ γεγξμόπ
όςι δεμ έρβημε όςαμ εουόςαμ ρε επατή με ςξ μεοό.
52

53. Σγοόμ πσο 2
Ζ ρύμθερη ςξσ σγοξύ πσοόπ ρσμιρςά μσρςήοιξ μέυοι και
ρήμεοα, ατξύ ςα ρσρςαςικά και ξ ςοόπξπ παοαρκεσήπ ςξσ ήςαμ κοαςικό
μσρςικό. Ξ μύθξπ λέει όςι ξ Ηεόπ μέρχ εμόπ αγγέλξσ είυε απξκαλύφει
ρςξμ Λεγάλξ Ιχμρςαμςίμξ ςη μσρςική τόομξσλα.
Ζ κύοια επιςσυία ςξσ σγοξύ πσοόπ καςά ςιπ μασμαυίεπ ήςαμ όςι
επέτεοε ςη ρύγυσρη και ςξμ παμικό.
Όμχπ και ρςημ νηοά ςξ ρσμαμςάμε. Λε σγοό πσο απχθήθηκαμ ξι
Ξθχμαμξί πξσ ερκάβαμ ρήοαγγεπ κάςχ από ςα ςείυη ςηπ πόληπ καςά
ςημ Άλχρη.
53

54. Ακάθιρςξπ Ύμμξπ 1
΢ημ 8η Ασγξύρςξσ ςξσ 626 , η Οόλη είυε
ρχθεί από ςη πξλιξοκία ςχμ Αβάοχμ και ςχμ
Οεορώμ.
΄Δμαπ τξβεοόπ αμεμξρςοόβιλξπ, πξσ
απξδόθηκε ρε θεψκή βξήθεια, δημιξύογηρε
ςοικσμία και καςέρςοεφε ςξμ ευθοικό ρςόλξ.
Δμώ αμςεπίθερη ςχμ Βσζαμςιμώμ ποξνέμηρε
ςεοάρςιεπ απώλειεπ ρςξσπ επιςιθέμεμξσπ.
54

55. Ακάθιρςξπ Ύμμξπ 2
Ξ λαόπ, θέλξμςαπ μα παμηγσοίρει ςη
ρχςηοία ςξσ, ςημ ξπξία απέδιδε ρε
ρσμδοξμή ςηπ Ηεξςόκξσ, ρσγκεμςοώθηκε
ρςξ Μαό ςηπ Οαμαγίαπ ςχμ Βλαυεομώμ.
΢όςε, καςά ςημ παοάδξρη, όοθιξ ςξ
πλήθξπ έφαλε ςξμ από ςόςε λεγόμεμξ
«Ακάθιρςξ Ύμμξ» ρςημ
Οαμαγία, απξδίδξμςαπ ςα «μικηςήοια» και
ςημ εσγμχμξρύμη ςξσ «ςῇ ὑπεομάυῳ
ρςοαςηγῷ».
55

56. Ζ ΢οάπεζα ςηπ Αγίαπ Ρξτίαπ
΢ημ μέοα πξσ πάοθηκε η Οόλη, έβαλαμ ρ΄έμα καοάβι ςημ Αγία ΢οάπεζα
ςηπ Αγιαπ-Ρξτιάπ, μα ςημ πάμε ρςημ Τοαγκιά, για μα μημ πέρει ρςα υέοια
ςχμ ΢ξύοκχμ.
Δκεί όμχπ ρςη θάλαρρα ςξσ Λαομαοά άμξινε ςξ καοάβι και η Αγία
΢οάπεζα εβξύλιανε ρςξμ πάςξ. Ρςξ μέοξπ εκείμξ η θάλαρρα είμαι
λάδι, όρη θαλαρρξςαοαυή και κύμαςα κι αμ είμαι γύοχ. Ιαι ςξ γμχοίζξσμ
ςξ μέοξπ ασςό ξι μασςικξί από ςη γαλήμη, πξσ είμαι πάμςα εκεί, και από
ςημ εσχδία πξσ βγαίμει.
56

57. Ξ Λαομαοχμέμξπ Βαριλιάπ
Ξ θούλξπ λέει όςι ςημ ημέοα ςηπ
Άλχρηπ ςηπ Οόληπ, ςη ρςιγμή πξσ ξ
βαριλιάπ Ιχμρςαμςίμξπ ΘΑ
πεοικσκλώθηκε από ςξσπ
΢ξύοκξσπ, έμαπ άγγελξπ ςξσ Ισοίξσ
ςξμ άοπανε και ςξμ έκοσφε ρε μια
ρπηλιά, ατξύ ποώςα ςξμ μαομάοχρε.
57

58. Ξ Λαομαοχμέμξπ Βαριλιάπ
Ρςη ρπηλιά ασςή πεοιμέμει για αιώμεπ ξ
"Λαομαοχμέμξπ Βαριλιάπ" μα ναμαέοθει
ςημ καςάλληλη ρςιγμή, "ςξ πλήοχμα ςξσ
υοόμξσ", και ξ άγγελξπ Ισοίξσ θα ςξσ
ναμαδώρει ςη ζχή και ςξ ρπαθί ςξσ για μα
διώνει ςξσπ ΢ξύοκξσπ από ςημ
Ιχμρςαμςιμξύπξλη.
58

59. Έστειλα δυο πουλιά
στημ Κόκκιμη Μηλιά
που λέμε τα γραμμέμα,
τo `μα σκοτώθηκε, τ’
άλλο λαβώθηκε
δε γύρισε καμέμα.
Για τομ μαρμαρωμέμο
βασιλιά
ούτε φωμή, ούτε λαλιά.
τομ τραγουδάει όμως
στα παιδιά,
σαμ παραμύθι η γιαγιά.
Έστειλα δυο πουλιά
στημ Κόκκιμη Μηλιά
που λέμε τα γραμμέμα,
το `μα σκοτώθηκε, τ’
άλλο λαβώθηκε
δε γύρισε καμέμα.
59
Έστειλα δυο πουλιά στημ
Κόκκιμη Μηλιά,
δυο πετροχελιδόμια,
μα κει εμμείμαμε κι όμειρο
γίμαμε
και δακρυσμέμα χρόμια.
Για τομ μαρμαρωμέμο βασιλιά
ούτε φωμή, ούτε λαλιά.
τομ τραγουδάει όμως στα
παιδιά,
σαμ παραμύθι η γιαγιά.

60. ΢ημαίμει ξ Θεόπ, ρημαίμει η γηπ, ρημαίμξσμ ςα
επξσοάμια,
ρημαίμει κι η Αγιά ΢ξτιά, ςξ Μέγα Μξμαρςήοι
με ςεςοακόρια ρήμαμςοα κι ενημςαδσό καμπάμεπ.
Κάθε καμπάμα και παπάπ, κάθε παπάπ και διάκξπ.
Ψάλλει ζεοβά ξ βαριλιάπ, δενιά ξ Παςοιάουηπ
κι απ' ςημ πξλλή ςημ φαλμξσδιά, ερειόμςαμ ξι
κξλώμεπ.
Να μπξύμε ρςξ υεοξσβικό και μα 'βγη ξ βαριλέαπ,
τχμή ςξσπ ήοθε εν' ξσοαμξύ κι απ' Αουαγγέλξσ
ρςόμα.
Πάφεςε ςξ υεοξσβικό κι απ υαμηλώρξσμ ς' άγια,
παπάδεπ πάοςε ςα ιεοά και 'ρειπ κεοιά ρβηρςείςε,
γιαςί είμαι θέλημα Θεξύ η Πόλη μα ςξσοκέφη.
Μομ' στείλτε λόγο στη Φραγκιά, μα 'ρθουμε τρία
καράβια
το 'μα μα πάρει το σταυρό και τ' άλλο το
βαγγέλιο,
το τρίτο το καλύτερο τημ ΄Αγια Τράπεζά μας
μη μας τημ πάρουμ τα σκυλιά, μη μας τημ
μαγαρίσουμ.
Η Δέσποιμα ταράχθηκε κι εδάκρυσαμ οι εικόμες
"Σώπασε κυρά Δέσποιμα και μη πολυδακρύζεις
πάλι με χρόμους, με καιρούς, πάλι δικά μας θα
'μαι".
60

61. Τέλος
61