Παρουσίαση του Κεφαλαίου 4 ( Βιβλίο 2ο) στα βασικά σημεία του.

1. Η ΠΤΩΣΗ ΤΩΝ
ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ
ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΑΥΡΙΟΥ

2. Τι έγινε μετά τη δίκη του Θηραμένη;
• Οι Τριάκοντα αύξησαν τις εκτελέσεις και απαγόρευσαν στους κατοίκους της
υπαίθρου, που δεν ανήκαν στους 3.000 να μπαίνουν στην πόλη.
• Οι Αθηναίοι εγκατέλειψαν την πόλη τους. Στην αρχή πήγαν στον Πειραιά αλλά
αφού ούτε εκεί ήταν ασφαλείς, κατέφυγαν σε γειτονικά κράτη: Kόρινθο,
Mέγαρα, Άργος, Θήβα
• 1500 Αθηναίοι και μέτοικοι εκτελέστηκαν και 5000 έφυγαν από την πόλη

3. Τι είπε ο Πλάτωνας για το καθεστώς των
Τριάκοντα;
• O Πλάτων στην Z’ επιστολή του προς τους φίλους και συγγενείς του Δίωνος αναφέρει: «… H
κατάσταση στην πόλη έλαχε να είναι η ακόλουθη. Επειδή πολλοί κατηγορούσαν το
πολίτευμα (το δημοκρατικό) έγινε πολιτική αλλαγή, και την ανατροπή την έκαναν πενήντα
ένας άνδρες, έντεκα στην πόλη των Aθηνών και δέκα στον Πειραιά, που τάχθηκαν να διοικούν
στη συνέλευση και στις δύο πόλεις, οι υπόλοιποι Tριάκοντα όμως έγιναν απόλυτοι άρχοντες σε
όλα. Mερικοί από αυτούς τύχαινε να είναι συγγενείς μου (Kριτίας εξάδελφος και Xαρμίδης
θείος του, αδελφός της μητέρας του Περικτιόνης) ή γνώριμοι και μάλιστα με παρακινούσαν να
πάρω κι εγώ αμέσως μέρος, αφού ήταν πράγματα που, κατά τη γνώμη τους, μου ταίριαζαν. Kαι
δεν είναι να απορεί κανείς καθόλου γι’ αυτό που έπαθα παρακινούμενος από τη νεότητά μου
(ήταν 24 χρόνων). Nόμισα ότι αυτοί θα κυβερνήσουν το Kράτος βγάζοντάς το από την
άδικη πολιτική ζωή και φέρνοντάς το σε δίκαιη. Έτσι είχα στραμμένη την προσοχή μου σ’
αυτούς να δω τι θα κάνουν.

4. Τι είπε ο Πλάτωνας για το καθεστώς των
Τριάκοντα;
• «Eίδα λοιπόν πώς οι άνθρωποι αυτοί μέσα σε λίγο χρόνο κατέδειξαν πώς ήταν
«χρυσή» η προηγούμενη πολιτική κατάσταση, γιατί εκτός από τα άλλα και
τον αγαπημένο μου φίλο τον γέρο Σωκράτη, που δεν ντρέπομαι να πω πως ήταν
ο δικαιότερος άνθρωπος του κόσμου, διέταξαν να πάει μαζί με άλλους να
πιάσουν έναν πολίτη με τη βία και να τον οδηγήσουν για να τον θανατώσουν,
ώστε να φανεί ότι συμμετείχε στο δικτατορικό τους καθεστώς, θέλοντας και
μη.
• «O Σωκράτης όμως δεν τους άκουσε και προτίμησε να κινδυνεύσει η ζωή
του παρά να γίνει συνεργός μ’ αυτούς στα ανόσια έργα τους…».

5. Πώς αντέδρασαν οι Τριάκοντα στη φυγή των
Αθηναίων;
• Ζήτησαν από τις πόλεις να τους παραδώσουν τους φυγάδες.
• Κάποιες το έκαναν. Το Άργος, τα Mέγαρα και η Θήβα όμως δεν υπάκουσαν.

6. Ποιος ήταν ο Θρασύβουλος;
• Ήταν Αθηναίος στρατηγός και πολιτικός, που ανήκε στο δημοκρατικό στρατόπεδο.
• Γεννήθηκε στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το Πόρτο- Ράφτη.
• Η οικογένειά του ανήκε στο περιβάλλον του Περικλή.
• Ο Θρασύβουλος ανακάλεσε από την εξορία τον Αλκιβιάδη για να βοηθήσει του
Αθηναίουςστον πόλεμο εναντίον των Σπαρτιατών και των συμμάχων τους Περσών, σε
μία ιδιαίτερα κρίσιμη φάση του Πελοποννησιακού Πολέμου για τους Αθηναίους.
• Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/1153
© SanSimera.gr

7. Ο Θρασύβουλος

8. Ποιος ήταν ο
Θρασύβουλος;
• Ο Θρασύβουλος, με τον συστρατηγό του
Θράσυλλο, είχαν αποκαταστήσει και πάλι τη
δημοκρατία, όταν είχε καταλυθεί για σύντομο
χρονικό διάστημα από τους ολιγαρχικούς το
411 π.X
• Oι δύο άνδρες είχαν νικήσει σε ναυμαχία στην
Άβυδο τον στόλο των Πελοποννησίων και
Συρακουσίων.
• O Θρασύβουλος είχε αγνά, δημοκρατικά
αισθήματα και οι συμπολίτες του τον είχαν σε
μεγάλη υπόληψη. Οι Τριάκοντα όμως τον
μισούσαν για αυτόν ακριβώς τον λόγο.

9. Οι ενέργειες του Θρασύβουλου
• Ο Θρασύβουλος από τη Θήβα, στην οποία είχε αυτοεξοριστεί, οργάνωσε τους
εκεί εξόριστους Αθηναίους.
• Το φθινόπωρο τού 404 π.Χ., κατέλαβε το φρούριο της Φυλής στην Πάρνηθα
με 70 οπλισμένους πολίτες και άρχισε τον αγώνα κατά των ολιγαρχικών.
• Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/1153
© SanSimera.gr

10. Το φρούριο της
Φυλής
• Το φρούριο της Φυλής,
χρονολογείται στον 4ο
αιώνα π.Χ και κατέχει
στρατηγική θέση, καθώς
βρίσκεται πάνω στον πιο
άμεσο, αν και όχι τον
ευκολότερο, δρόμο που
συνέδεε την Αθήνα με τη
Θήβα.
(http://www.westatticasid
estories.gr/).

11. Ο Θρασύβουλος στο φρούριο της Φυλής
• Ο Θρασύβουλος κατέλαβε το φρούριο ( ή σύμφωνα με άλλες πληροφορίες τον
οικισμό που ήταν εκεί) και παρόλο που οι Τύραννοι προσπάθησαν να
ανακόψουν τον ανεφοδιασμό του με τρόφιμα δεν τα κατάφεραν.
• Στη Φυλή άρχισαν να συγκεντρώνονται άνδρες από όλη την Αττική
• Όταν συγκεντρώθηκαν περίπου 700 επιτέθηκαν στη φρουρά που είχαν
εγκαταστήσει οι Τριάκοντα στις Αχαρνές και την αιφνιδίασαν.

12. Πώς αντέδρασαν οι Τριάκοντα;
• Οι Τριάκοντα προσπάθησαν να ανακόψουν την πορεία του Θρασύβουλου.
• Αρχικά έστειλαν 3000 άνδρες να επιτεθούν στο οχυρό της Φυλής αλλά λόγω
χιονιού έφυγαν.
• Στη συνέχεια έστειλαν όλη τη φρουρά των Σπαρτιατών και ιππείς από δύο
φυλές στις Αχαρνές την οποία αιφνιδίασε ο Θρασύβουλος.
• Τελικά οι Τριάκοντα βλέποντας πως κινδύνευαν κατέλαβαν την Ελευσίνα για να
την έχουν ως καταφύγιο.

13. Η νίκη στον Πειραιά
Ο Θρασύβουλος με 1000
άνδρες έφτασε νύχτα στον
Πειραιά.
Κατέλαβε τα ψηλά μέρη
της πόλης, τον λόφο της
Μουνιχίας, ( σημερινή
Καστέλα) όπου βρισκόταν
ισχυρότατο φρούριο, για
να έχει πλεονέκτημα.

14. Ο χάρτης του Πειραιά της κλασικής περιόδου

15. Η νίκη στον
Πειραιά
• Oι Tριάκοντα, μόλις έμαθαν
την κάθοδο του
Θρασυβούλου στον Πειραιά
έτρεξαν σε βοήθεια με τους
Σπαρτιάτες φρουρούς, τους
ιππείς και τους πεζούς,
προχώρησαν στην Aγορά και
παρατάχθηκαν στον δρόμο
που οδηγούσε προς το ιερό
της Mουνιχίας Aρτέμιδος, το
Bενδίδειο.

16. Τι συνέβαλε στη νίκη στον Πειραιά
• Τα εμψυχωτικά λόγια του Θρασύβουλου στους στρατιώτες του. Με ισχυρά
επιχειρήματα τους έδωσε θάρρος και τόνισε στους στρατιώτες του τα
πλεονεκτήματα της θέσης τους. Τέλος, τους προέτρεψε να ορμήσουν ακάθεκτοι
κατά των εχθρών και να τους εκδικηθούν για όσα κακά έχουν υποστεί από
αυτούς.
• Η καλύτερη θέση

17. Τι συνέβαλε στη νίκη στον Πειραιά
• Η θυσία του μάντη: τον στρατό ακολουθούσε πάντα ένας
μάντης. Εδώ ο μάντης τους συμβούλεψε να μην επιτεθούν
πρώτοι παρά μόνο αφού τραυματιστεί ή σκοτωθεί κάποιος
από τους δικούς τους. Τους είπε ότι μόνο στην περίπτωση
αυτή θα νικούσαν, ενώ παράλληλα προφήτεψε και το δικό
του θάνατο. Ο μάντης, προαισθανόμενος το θάνατό του,
ξεφεύγει από την παράταξη και ορμά πρώτος κατά των
εχθρών. Ο θάνατός του προκάλεσε οργή στους στρατιώτες
του Θρασύβουλου, οι οποίοι όρμησαν πλέον κατά των
εχθρών με πάθος και ιερή αγανάκτηση, αφού ο μάντης ήταν
το ιερό τους πρόσωπο.

18. Το αποτέλεσμα
• Σκοτώθηκε ο Κριτίας και άλλοι Τριάκοντα.
• Οι στρατιώτες του Θρασύβουλου πήραν τα όπλα των φονευθέντων, όχι όμως
και τα ρούχα τους γιατί δεν ήθελαν να ατιμάσουν συμπολίτες τους.(Δεν
σκύλευσαν τους νεκρούς).

19. Το αποτέλεσμα- Ο λόγος του Κλεόκριτου
• Στους συγκεντρωμένους ολιγαρχικούς μετά τη νίκη των δημοκρατικών μίλησε ο
Κλεόκριτος, ο κήρυκας των μυστών, κα εξέφρασε τη μεγάλη του απορία, γιατί
αυτοί εκδιώκουν και θέλουν να σκοτώσουν τους δημοκρατικούς. Τους
υπενθυμίζει τους κοινούς δεσμούς, τις κοινές προσπάθειες και εκδηλώσεις τους
και τους προτρέπει να μην υπακούουν πλέον στους ανόσιους Τριάκοντα.

20. Μετά τη νίκη στον Πειραιά
• Όσοι Τριάκοντα απέμειναν, πήραν τους στρατιώτες, που είχαν αρχίσει να
επηρεάζονται από τα όσα έλεγε ο Κλεόκριτος, και επέστρεψαν στην Αθήνα.
• Την επόμενη μέρα μετά από συνέλευση οι 3000 ολιγαρχικοί αφαίρεσαν την
εξουσία από τους Τριάκοντα και εξέλεξαν δημοκρατικά άλλους.
• Οι Τριάκοντα εγκατέλειψαν την Αθήνα και εγκαταστάθηκαν στην Ελευσίνα.

21. Ο ρόλος της Σπάρτης
• Οι ολιγαρχικοί βλέποντας να κινδυνεύει το καθεστώς τους ζήτησαν τη βοήθεια
της Σπάρτης.
• Ο Λύσανδρος έπεισε τους εφόρους να σταλεί ο ίδιος ο αρμοστής.
• Απέκλεισε και πάλι τον Πειραιά και έφερε σε δύσκολη θέση τους επαναστάτες.
• Ο βασιλιάς της Σπάρτης Παυσανίας όμως δεν έβλεπε με καλό μάτι τις
ενέργειες του Λύσανδρου. Με δικές του ενέργειες επιδίωξε συμβιβαστική λύση
και έστειλε στη Σπάρτη για διαπραγματεύσεις εκπροσώπους των δημοκρατικών
και δύο ολιγαρχικούς.

22. Η αποκατάσταση της Δημοκρατίας
• Οι έφοροι ακούνε όλους τους απεσταλμένους και στη συνέχεια στέλνουν στην
Αθήνα δεκαπέντε άντρες, με εντολή, σε συνεργασία με τον Παυσανία, να
συμφιλιώσουν τις δύο πλευρές.
• Όλοι συμφωνούν να γίνει ειρήνη, με όρο να μπορεί να πάει ο καθένας στην
κατοικία του και στους δικούς του ελεύθερα, εκτός από τους Τριάκοντα, τους
Έντεκα και τους δέκα άρχοντες του Πειραιά.
• Στον λαό δίνεται πλήρης αμνηστία.

23. Το τέλος της τυραννίας
• Επανέρχεται η νομιμότητα.
• Οι οπαδοί των ολιγαρχικών συγχωρούνται ( δεν υπάρχει πνεύμα αντεκδίκησης)
γιατί οι δημοκρατικοί γνωρίζουν πως δεν θα ομαλοποιηθεί το πολιτικό κλίμα αν
δεν υπάρξει συγχώρεση.

24. Ευχαριστώ πολύ!
Ελευθερία Παπαμανώλη