Ιστορία Δ΄ 5. 27. ΄΄Η ηγεμονία της Σπάρτης΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
http://xristx.blogspot.gr/
Ιστορία Δ΄- Ενότητα 3η - Μάθημα 27ο
:
΄΄ Η ηγεμονία της Σπάρτης ΄΄
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.1

Οη Σπαξηηάηεο αθνύ λίθεζαλ ζηνλ πόιεκν έβαιαλ ζηελ Αζήλα 30
ολιγαπσικούρ πνπ ηνπο έιεγαλ ηύπαννοςρ γηαηί ήηαλ πνιύ θαθνί.
Οη πόιεηο ηεο Μηθξάο Αζίαο δήηεζαλ βνήζεηα από ηνπο Σπαξηηάηεο γηα
λα πνιεκήζνπλ ηνπο Πέξζεο. Οη Σπαξηηάηεο έζηεηιαλ ην βαζηιηά
Αγηζίλαο γηα λα ηνπο βνεζήζεη.
Πνιιέο πόιεηο όπσο ε Αθήνα, ε Κόπινθορ θαη ε Θήβα ελώζεθαλ θαη
ήζειαλ λα πνιεκήζνπλ όιεο καδί ηελ Σπάξηε.
Οη Σπαξηηάηεο θνβήζεθαλ θαη δήηεζαλ από ηνλ Αγεζίιαν λα γπξίζεη
πίζσ θαη λα ηνπο βνεζήζεη.
Έηζη άξρηζε έλαο λένο πόιεκνο ζηελ Διιάδα πνπ νλνκάζηεθε
Βοιωηικόρ ή Κοπινθιακόρ πόλεμορ.
Ο Ανηαλκίδαρ έθαλε εηξήλε κε ηνπο Πέξζεο θαη ν πόιεκνο ζηακάηεζε.
Όκσο νη Πέξζεο πήξαλ πνιιέο ειιεληθέο πόιεηο.
Δημιουργός: eva-edu

404 π.Χ.
Τέλος Πελοποννησιακού
πολέμου
404 – 403 π.Χ
Τριάκοντα τύραννοι
394 – 386 π.Χ.
Βοιωτικός πόλεμος
386 π.X.
Ανταλκίδειος ειρήνη
•Οι Σπαρτιάτες, αμέσως
μετά τη νίκη τους,
επέβαλαν
στις ελληνικές πόλεις
ολιγαρχικά πολιτεύματα.
•Το 401 π.Χ.
οι Σπαρτιάτες έστειλαν
13.000 Έλληνες
να βοηθήσουν
τον Πέρση Κύρο
να πάρει την εξουσία
από τον αδερφό του,
Αρταξέρξη.
Στη μάχη που έγινε
Ο Κύρος σκοτώθηκε.
Οι Σπαρτιάτες
και οι ιωνικές πόλεις,
επειδή είχαν βοηθήσει
τον Κύρο,
φοβούνταν την τιμωρία
του Πέρση βασιλιά.
Όμως,
ο σπαρτιατικός στρατός
με αρχηγό τον Αγησίλαο ,
είχε πολλές επιτυχίες
ενάντια στους Πέρσες.
Στην Αθήνα
τοποθέτησαν
30 ολιγαρχικούς
[τριάκοντα (30)
τύραννοι]
που κυβέρνησαν
με μεγάλη σκληρότητα.
Οι Αθηναίοι
άντεξαν
αυτό το πολίτευμα
μόνο για 8 μήνες.
Η Δημοκρατία
επιστρέφει
στην Αθήνα!
Η αυταρχική
συμπεριφορά
των Σπαρτιατών
οδήγησε
τις ελληνικές πόλεις,
Αθήνα, Κόρινθο,
Θήβα, Άργος,
να συμμαχήσουν
μεταξύ τους
για να μειώσουν
τη δύναμη
της Σπάρτης.
Έτσι, ένας νέος εμφύλιος
πόλεμος ξεκινά
κι επειδή,
οι κυριότερες μάχες
δόθηκαν στην περιοχή της
Βοιωτίας
και της Κορίνθου
ονομάστηκε
Βοιωτικός ή
Κορινθιακός
Πόλεμος.
Το δυνάμωμα της Αθήνας
ανησύχησε τους Πέρσες
που ήθελαν ανίσχυρους
και διαιρεμένους τους
Έλληνες.
Έπαψαν να βοηθούν
την αντισπαρτιατική
συμμαχία.
εκμεταλλεύτηκαν
αυτή την αλλαγή
των Περσών
κι έστειλαν στα Σούσα
το ναύαρχο Ανταλκίδα
να υπογράψει
ειρήνη το 386 π.Χ.
(Ανταλκίδειος ειρήνη)
Κεφ.27
Σταυροπούλου Δήμητρα

33
Οι Σπαρτιάτες μετά τη νίκη τους στον Πελοποννησιακό πόλεμο ήταν πολύ ισχυροί.
Οι Σπαρτιάτες ζήτησαν από τον Αγησίλαο να επιστρέψει από τη Μ. Ασία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27
Η ηγεμονία της Σπάρτης
Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας…
Τους στήριζαν οι Πέρσες.
▼
Ήθελαν τους Έλληνες να είναι
χωρισμένοι και να πολεμούν
μεταξύ τους.
Στις ελληνικές πόλεις… Στην Αθήνα… Στην Περσία…
… έβαλαν να κυβερνούν δικοί
τους άνθρωποι.
… τοποθέτησαν 30
ολιγαρχικούς (τύραννοι)
▼
Κυβέρνησαν καταπιεστικά.
… βοήθησαν τον Κύρο να
διώξει από το θρόνο τον
αδελφό του Αρταξέρξη.
… είχαν υποστηρίξει τον
Κύρο.
… μετά το θάνατο του Κύρου
φοβούνταν την εκδίκηση του
βασιλιά Αρταξέρξη.
… ζήτησαν βοήθεια από τους
Σπαρτιάτες.
Έστειλαν στρατό με αρχηγό
το βασιλιά Αγησίλαο.
Οι Σπαρτιάτες νίκησαν
πολλές φορές τον περσικό
στρατό.
Στην Ελλάδα….
Συμμαχία εναντίον της Σπάρτης
Αθήνα Κόρινθος Θήβα Άλλες πόλεις
Νέος εμφύλιος πόλεμος…

34
Βοιωτικός ή Κορινθιακός, ο νέος εμφύλιος πόλεμος.
Οι κυριότερες μάχες έγιναν στην περιοχή της Κορίνθου και της Βοιωτίας.
Στην Ελλάδα τα πράγματα ησύχασαν.
Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας και η Κύπρος πέρασαν στην περσική κυριαρχία.
▼
Ο σπαρτιατικός στρατός
ν ί κ η σ ε
τους συμμάχους στην Κορώνεια της
Βοιωτίας.
Ο σπαρτιατικός στόλος
η τ τ ή θ η κ ε
στην Κνίδο της Μ. Ασίας.
▼
Οι Σπαρτιάτες έστειλαν το ναύαρχο Ανταλκίδα
στην Περσία όπου έκλεισε ταπεινωτική
ειρήνη με τους Πέρσες.
(Ανταλκίδεια ειρήνη, 386 π.Χ.)
Ο ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ, Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ
Κατερίνα Καραλή - Κανέλλος Κανελλόπουλος

Πιτσίλκα Ελένη xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής
27ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Η ηγεµονία της Σ̟άρτης
Ερωτήµατα
1. Πώς συµ̟εριφέρθηκαν οι Σ̟αρτιάτες µετά τη νίκη τους στον
̟ελο̟οννησιακό ̟όλεµο;
2. Ποιοι υ̟οστήριξαν τις ̟όλεις της Μ.Ασίας και γιατί;
3. Ποιες ̟όλεις εναντιώθηκαν στη Σ̟άρτη;
4. Τι γνωρίζεις για τον Κορινθιακό (Βοιωτικό) ̟όλεµο;
5. Τι έκαναν οι Σ̟αρτιάτες για να διατηρήσουν τη δύναµή τους στην
Ελλάδα; Τι α̟οτέλεσµα είχε αυτή η ειρήνη;
Ο
Αγησίλαος
Ήταν
εκείνη την
̟ερίοδο
βασιλιάς
της
Σ̟άρτης.
Η Σ̟άρτη είχε
α̟οκτήσει
τεράστια δύναµη
και είχε ε̟εκταθεί
ως τη Μικρά Ασία.
Στην αρχή είχαν
εναντιωθεί στους
Πέρσες, αλλά
αργότερα ζήτησαν
τη βοήθεια τους.
Ο Αγησίλαος
ήταν ένας
καλόκαρδος
άνθρω̟ος ̟ου
δεν βασάνιζε
τους
αιχµαλώτους,
δεν κατέστρεφε
τις ̟όλεις ̟ου
κατακτούσε και
φρόντιζε τα
̟αιδιά.

xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27 ( Η ηγεµονία της Σπάρτης)
1. Ποιες ενέργειες έκαναν οι Σπαρτιάτες µετά τη νίκη τους στον Πελοποννησιακό
πόλεµο;
• Στις ελληνικές πόλεις έβαλαν δικούς τους ανθρώπους να κυβερνάνε
• Στην Αθήνα τοποθέτησαν 30 ολιγαρχικούς, οι οποίοι κυβέρνησαν µε τρόπο
καταπιεστικό και γι’ αυτό ονοµάστηκαν τύραννοι.
• Βοήθησαν στην Περσία τον Κύρο να διώξει από το θρόνο τον αδελφό του, το
βασιλιά Αρταξέρξη.
2. Μετά το θάνατο του Κύρου τι φοβόταν οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας;
Ότι ο Αρταξέρξης θα ήθελε να τις εκδικηθεί, επειδή είχαν υποστηρίξει τον Κύρο. Γι’ αυτό
ζήτησαν βοήθεια από τους Σπαρτιάτες, οι οποίοι έστειλαν στρατό µε αρχηγό το βασιλιά
Αγησίλαο. Ο σπαρτιατικός στρατός νίκησε αρκετές φορές τον περσικό.
3. Ποιες πόλεις έκαναν συµµαχία εναντίον της Σπάρτης;
Στην Ελλάδα πολλές πόλεις όπως η Αθήνα, η Κόρινθος, η Θήβα είχαν κάνει συµµαχία
εναντίον της Σπάρτης. Τη συµµαχία αυτή υποστήριξαν µε κάθε µέσο οι Πέρσες.
4. Πώς ονοµάστηκε ο νέος εµφύλιος πόλεµος;
Ονοµάστηκε Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεµος, επειδή οι κυριότερες µάχες έγιναν στην
περιοχή της Κορίνθου και της Βοιωτίας.
5. Τι γνωρίζεις για την ειρήνη που έκλεισαν οι Σπαρτιάτες µε τους Πέρσες;
Οι Σπαρτιάτες έστειλαν το ναύαρχο τους Ανταλκίδα στην Περσία, όπου έκλεισε ειρήνη µε
τους Πέρσες. Η ειρήνη πήρε το όνοµά του (Ανταλκίδεια). Ήταν πολύ ταπεινωτική για
τους Έλληνες. Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας και η Κύπρος έχασαν την ελευθερία
τους, αφού πέρασαν στην περσική κυριαρχία.
http://tzikasmt.wikispaces.com

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27
Η ηγεµονία της Σπάρτης
Οι Σπαρτιάτες µετά τη νίκη τους στον Πελοποννησιακό πόλεµο
Ένιωσαν ισχυροί
Έβαλαν στις ελληνικές πόλεις δικούς τους ανθρώπους να
κυβερνάν
Στην Αθήνα έβαλαν τους 30 τυράννους*(ολιγαρχικοί που
κυβέρνησαν καταπιεστικά)
Στην Περσία βοήθησαν τον Κύρο να διώξει από το θρόνο
τον αδερφό Αρταξέρξη
Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας:
• Είχαν υποστηρίξει τον Κύρο
• Κυριεύτηκαν από φόβο, όταν αυτός πέθανε, γιατί πίστευαν
πως ο βασιλιάς θα πάρει εκδίκηση
• Ζήτησαν βοήθεια από τους Σπαρτιάτες, οι οποίοι έστειλαν
τον Αγησίλαο
• Οι Σπαρτιάτες νίκησαν τους Πέρσες και οι Έλληνες που
ζούσαν στα παράλια ένιωσαν ασφάλεια
Η αλλαγή της κατάστασης στην Ελλάδα
• Πολλές πόλεις ( Αθήνα, Κόρινθος, Σπάρτη) συµµάχησαν
εναντίον της Σπάρτης
• Την προσπάθεια αυτή υποστήριξαν οι Πέρσες(θεωρούσαν
κέρδος να είναι οι Έλληνες χωρισµένοι και να
πολεµούν µεταξύ τους)
•
Η αντίδραση των Σπαρτιατών µπροστά στο νέο κίνδυνο
Ζήτησαν να γυρίσει ο Αγησίλαος ο οποίος µε βαριά καρδιά το
έκανε

Ένας νέος πόλεµος ξεκινά
Ονοµάστηκε Βοιωτικός η Κορινθιακός (επειδή οι κυριότερες µάχες
έγιναν σ’ αυτές τις πόλεις)
Ο στρατός της Σπάρτης νίκησε τους συµµάχους στην
Κορώνεια της Βοιωτίας
Ο στόλος της νικήθηκε στην Κνίδο της Μ. Ασίας
Ο κίνδυνος για τους Σπαρτιάτες ήταν µεγάλος
Έστειλαν τον στρατηγό Ανταλκίδα στην Περσία για να
κλείσει ειρήνη µε τους Πέρσες
Η ειρήνη ονοµάστηκε Ανταλκίδεια Ειρήνη και ήταν πολύ
ταπεινωτική για τους Έλληνες (386 π.Χ.)
Στην Ελλάδα
• Τα πράγµατα ησύχασαν
• Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας και η Κύπρος έχασαν την
ελευθερία τους και πέρασαν στην περσική κυριαρχία
• Η συµφωνία όµως αυτή δεν κράτησε πολύ
Πέννυ Θεοδωρούδη

e-paidi.gr
ΙΣΤΟΡΙΑ Δ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27ο
Όνομα: ________________
Ημερομηνία: _________________
«Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΣΗ΢ ΢ΠΑΡΣΗ΢»
Ερωτήσεις κατανόησης
Πώσ ζνιωςαν οι ΢παρτιάτεσ μετά τη νίκη τουσ ςτον
Πελοποννηςιακό πόλεμο; ΢ε ποιεσ ενζργειεσ προχώρηςαν;
Σι ζκαναν ςτην Αθήνα;
Σι φοβόντουςαν οι ελληνικζσ πόλεισ τησ Μ. Αςίασ;
Με ποιο τρόπο βοήθηςαν οι ΢παρτιάτεσ τησ πόλεισ τησ Μ.
Αςίασ;
Ποιεσ ήταν οι πόλεισ που δημιοφργηςαν τη ςυμμαχία εναντίον
τησ ΢πάρτησ; Γιατί τισ βοήθηςαν οι Πζρςεσ;
Πώσ ονομάςτηκε ο νζοσ εμφφλιοσ;
Γιατί οι ΢παρτιάτεσ ζκλειςαν ειρήνη με τουσ Πζρςεσ;

e-paidi.gr
Ο βαςιλιάσ απείληςε ότι θα πολεμοφςε με όλα του τα μζςα
όςουσ δε θα δζχονταν την ειρήνη.
1η ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢Η
•Ο Κύρος, ςατράπησ τησ
Λυδίασ, οργάνωςε μία μεγάλη
εκςτρατεία εναντίον του
αδελφοφ του Αρταξέρξη,
βαςιλιά των Περςών. ΢ε αυτήν
ζλαβαν μζροσ και 13.000
Έλληνεσ μιςθοφόροι, γνωςτοί
και ωσ μφριοι.
2η ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢Η
•Οι όροι τησ Ανταλκίδειασ
ειρήνησ είχε τουσ παρακάτω
όρουσ:
• Οι ελληνικζσ πόλεισ τησ Μ. Αςίασ
και η Κφπροσ περιζρχονταν ςτην
κυριαρχία των Περςών
• Η Λήμνοσ, η Ίμβροσ και η ΢κφροσ
παρζμειναν ςτουσ Αθηναίουσ
• Οι υπόλοιπεσ ελληνικζσ πόλεισ θα
ήταν αυτόνομεσ.

Ιστορία Δ΄ Δημοτικού
Ενότητα 27
apmarkakis.weebly.com

Οι Σπαρτιάτες, μετά τη νίκη τους στον
Πελοποννησιακό πόλεμο, ένιωσαν πολύ
ισχυροί
Στις ελληνικές πόλεις έβαλαν δικούς τους
ανθρώπους να κυβερνάνε

Στην Αθήνα τοποθέτησαν τριάντα
ολιγαρχικούς, που κυβέρνησαν με τρόπο
καταπιεστικό, σαν τύραννοι
Βοήθησαν ακόμη στην Περσία τον Κύρο
να διώξει από το θρόνο τον αδερφό του,
τον Αρταξέρξη

Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας
υποστήριξαν κι αυτές τον Κύρο, όμως
μετά το θάνατό του, άρχισαν να φοβούνται
και ζήτησαν βοήθεια από τους Σπαρτιάτες
Ο βασιλιάς Αγησίλαος με σπαρτιατικό
στρατό νίκησε αρκετές φορές τον περσικό,
οι ελληνικές πόλεις ένιωσαν ασφάλεια,
χωρίς όμως αυτό να είναι κάτι μόνιμο

Στην Ελλάδα πολλές πόλεις, όπως η
Αθήνα, η Κόρινθος, η Θήβα και άλλες,
είχαν κάνει συμμαχία εναντίον της
Σπάρτης
Τη συμμαχία αυτή υποστήριξαν οι Πέρσες,
μια και θεωρούσαν κέρδος οι Έλληνες να
είναι χωρισμένοι και να πολεμούν μεταξύ
τους

Με αντίπαλο τη νέα συμμαχία, οι
Σπαρτιάτες ζήτησαν από τον Αγησίλαο να
γυρίσει πίσω
Ο νέος εμφύλιος ονομάστηκε Βοιωτικός ή
Κορινθιακός, γιατί στα μέρη αυτά έγιναν οι
κυριότερες μάχες
Ο στρατός της Σπάρτης νίκησε τους
συμμάχους στην Κορώνεια της Βοιωτίας,
ενώ ο στόλος της ηττήθηκε στην Κνίδο της
Μ. ΑσίαςΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.18

Αγησίλαος, βασιλιάς της Σπάρτης

Ο κίνδυνος για τους Σπαρτιάτες ήταν
μεγάλος
Σκέφτηκαν τότε να στείλουν το ναύαρχό
τους Ανταλκίδα στην Περσία, που έκλεισε
ειρήνη με τους Πέρσες
Η ειρήνη πήρε το όνομά του, Ανταλκίδεια
ειρήνη, 386 π. Χ., που ήταν πολύ
ταπεινωτική για τους Έλληνες

Αρχαίο νόμισμα με τη μορφή
του ναυάρχου Ανταλκίδα

Στην Ελλάδα τα πράγματα ησύχασαν
Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας και η
Κύπρος έχασαν την ελευθερία τους, αφού
πέρασαν στην περσική κυριαρχία, ξανά
Ευτυχώς όμως η συμφωνία αυτή δεν
κράτησε πολύ

Βασικά σημεία του μαθήματος
Μαριάνθη Χαλκίτη

Οι Σπαρτιάτες μετά τη νίκη τους:
• Έβαλαν δικούς τους ανθρώπους να κυβερνάνε.
• Στην Αθήνα τοποθέτησαν 30 ολιγαρχικούς, οι
οποίοι κυβερνούσαν σαν τύραννοι.
• Βοήθησαν τον Κύρο να πάρει στην Περσία το
θρόνο από τον αδελφό του, Αρταξέρξη.

Οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας που είχαν
υποστηρίξει τον Κύρο είχαν αρχίσει να φοβούνται
όταν ο Κύρος πέθανε και την εξουσία ξαναπήρε ο
βασιλιάς. Τότε ζήτησαν βοήθεια από τους
Σπαρτιάτες. Αυτοί έστειλαν το βασιλιά Αγησίλαο
με στρατό, ο οποίος και τις ελευθέρωσε από τον
περσικό ζυγό.

Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος
Αθήνα
Κόρινθος
Θήβα
+
Πέρσες
Σπάρτη

Τα σημαντικότερα σημεία του Κορινθιακού ή
Βοιωτικού πολέμου
• Οι Σπαρτιάτες ζητούν από το βασιλιά Αγησίλαο να
επιστρέψει από τη Μ. Ασία.
• Έτσι, ο στρατός των Σπαρτιατών κερδίζει στην Κορώνεια
της Βοιωτίας , αλλά χάνει ο στόλος τους.
• Φοβούμενοι όμως τον περσικό κίνδυνο στέλνουν το
ναύαρχο Ανταλκίδα στην Περσία και υπογράφουν ειρήνη
(Ανταλκίδεια ειρήνη)
• Οι όροι της ειρήνης ήταν οι πόλεις της Μ. Ασίας και της
Κύπρου να περάσουν στα χέρια των Περσών. Ευτυχώς
αυτή η συμφωνία δεν κράτησε πολύ.

3. Η ηγεμονία της Σπάρτης: Μια κυριαρχία σε αμφισβήτηση
Μπακάλης Κώστας (history-logotexnia.blogspot.com).
Kvarnalis75Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.28

Οι Σπαρτιάτες είχαν
κηρύξει πόλεμο εναντίον
της Αθήνας υποσχόμενοι:
την απελευθέρωση
των ελληνικών πόλεων
από τον αθηναϊκό ζυγό.
α. Ολιγαρχικές κυβερνήσεις

α. Υποστήριξαν τα
ολιγαρχικά κόμματα
στις πόλεις.
β. Τοποθέτησαν φρουρά
σε αυτές με επικεφαλής
ένα Σπαρτιάτη αρμοστή
(=διοικητή).
γ. Επέβαλαν
φόρους.
Οι Σπαρτιάτες μετά τη νίκη τους:

β. Οι τριάκοντα τύραννοι
 Στην Αθήνα οι Σπαρτιάτες εγκαθιστούν το αυταρχικό
ολιγαρχικό καθεστώς των τριάκοντα(30) τυράννων, με ηγέτη
τον Κριτία.
 Επιβάλλεται η βία και ο θάνατος των δημοκρατικών πολιτών.
 Δυσανεξία των Αθηναίων προς την ολιγαρχία οδηγεί στην
εξέγερση.
 Το καθεστώς ανατρέπεται έπειτα από εξέγερση υπό την ηγεσία
του Θρασύβουλου (403 π.Χ.)

Χάρτης στον οποίο σημειώνονται οι περιοχές δράσης των δημοκρατικών για την κατάλυση
της τυραννίας το 403 π.Χ.
Το στρατόπεδο των δημοκρατικών στη Φυλή.
Το στρατόπεδο των δημοκρατικών στη Μουνιχία του Πειραιά.
Πιθανή θέση του στρατοπέδου των ολιγαρχικών.
Πελοποννησιακός στόλος υπό το Λύσανδρο.
Στρατόπεδο των σπαρτιατικών δυνάμεων υπό τον Παυσανία.
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος Γ1, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.,
Αθήνα 1972, σελ. 328. Επεξεργασία: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.
© Εκδοτική Αθηνών http://www.ime.gr/chronos/05/gr/politics/windows/ph26.html

▲ 399 π.Χ. Δίκη και θανάτωση του Σωκράτη

γ. Κύρου Ανάβασις
Ο Κύρος, σατράπης της Μικράς Ασίας, εκστρατεύει εναντίον του αδελφού του
Αρταξέρξη για να καταλάβει τον περσικό θρόνο.
Στην αποτυχημένη επιχείρηση του Κύρου, ( Ξενοφών: Κύρου Ανάβασις)
συμμετέχουν δεκατρείς χιλιάδες Έλληνες μισθοφόροι(700 Σπαρτιάτες).
Μετά το θάνατο του Κύρου (Κούναξα- 401 π.Χ.) οι «Μύριοι» με
αρχηγούς Κλέωνα αρχικά και Ξενοφώντα διέσχισαν το περσικό κράτος
και έφθασαν στον Πόντο.
Η εκστρατεία του Κύρου οδηγεί τη Σπάρτη και τους Έλληνες γενικότερα να
αντιληφθούν ότι τα θεμέλια του περσικού κράτους ήταν σαθρά.

▲ Ξυλογραφία του Α. Τάσσου από το βιβλίο Η Ανάβαση του
Ξενοφώντα. Νέα Υόρκη (ΗΠΑ), 1969.

Άσκηση: η κάθοδος των «Μυρίων» ως προπομπός της
εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Βρείτε στο χάρτη
την πορεία του στρατού του Κύρου και των Μυρίων.

Σε ποια συμπεράσματα για το ελληνικό στράτευμα σας
οδηγεί το παρακάτω απόσπασμα;
ΘΑΛΑΤΤΑ, ΘΑΛΑΤΤΑ
Οι Έλληνες μισθοφόροι του Κύρου, μετά από φοβερές
περιπέτειες, αντικρίζουν τη θάλασσα.)
Κι επειδή η βοή ολοένα και μεγάλωνε και ακουγόταν όλο
και πιο κοντά και κάθε τόσο οι νεοφερμένοι ορμούσαν
τρέχοντας προς το μέρος εκείνων που φώναζαν κι όσο
περισσότεροι στρατιώτες μαζεύονταν τόσο η βοή γινόταν
πιο δυνατή, ο Ξενοφών υποψιάστηκε πως κάτι σοβαρό
συμβαίνει και ανεβαίνει στο άλογο και παίρνοντας μαζί
του τον Λύκιο και τους καβαλάρηδες έτρεχε να δώσει
βοήθεια και να που σε λίγο ακούνε τους στρατιώτες να
κραυγάζουν, θάλασσα, θάλασσα, κι η λέξη περνούσε από
στόμα σε στόμα. Προς τα εκεί λοιπόν έτρεχαν όλοι, και οι
οπισθοφύλακες σέρνοντας μαζί τους γρήγορα τα
υποζύγια και τ’ άλογα.Ξενοφών, Κύρου Ανάβασις, Δ, 7,
23
▲ Ξενοφών: Ο ιστορικός,
ο οποίος με το έργο του
«Κύρου Ανάβασις»
χαρακτηρίζεται
ως ο πρώτος πολεμικός
ανταποκριτής της ιστορίας
(Μουσείο Αλεξάνδρειας).

δ. Ο Αγησίλαος στην Ασία

Μετά την αποτυχία της εκστρατείας οι Πέρσες απαιτούν υποταγή ελληνικών
πόλεων Ιωνίας.
Η Σπάρτη στέλνει στρατιωτική βοήθεια με αρχηγό
το βασιλιά Αγησίλαο(395 π.Χ.), ηγέτη με
πανελλήνια ιδεώδη.
Οι Πέρσες
αντιμετωπίζουν τις
στρατιωτικές επιτυχίες
του Αγησίλαου στη
Μικρά Ασία με
αντιπερισπασμό.
Ενισχύουν με χρήματα
τους αντιπάλους της
Σπάρτης, οι οποίοι
συνασπίζονται
εναντίον της (Θηβαίοι,
Αργείοι, Κορίνθιοι και
Αθηναίοι).
Ο Αγησίλαος είχε
συλλάβει την ιδέα της
διάλυσης του περσικού
κράτους.
Η Σπάρτη ανακαλεί τον
Αγησίλαο. Η εμφύλια
διαμάχη ματαιώνει την
έκφραση μιας
μακρόπνοης πολιτικής.

 Η αντίληψη ότι το περσικό κράτος ήταν
ασθενές αρχίζει να εδραιώνεται στην Ελλάδα.

▲ Ο ναός της Αρτέμιδας στην Αυλίδα. Εδώ θυσίασε ο Αγησίλαος
πριν αναχωρήσει για τη Μικρά Ασία

Σε ποιο ιστορικό γεγονός αναφέρεται το απόσπασμα; Ποια
συμπεράσματα βγάζετε για την προσωπικότητα του Αγησιλάου;
ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ, ΕΝΑΣ ΠΟΛΕΜΑΡΧΟΣ ΜΕ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Ο Αγησίλαος λοιπόν με τούτα καταγινόταν. Αλλά οι Λακεδαιμόνιοι, όταν έμαθαν με
βεβαιότητα ότι και τα χρήματα είχαν έλθει στην Ελλάδα, αλλά και ότι οι σπουδαιότερες
πόλεις είχαν συνασπιστεί για πόλεμο εναντίον τους, θεώρησαν ότι η πόλη βρισκόταν σε
κίνδυνο και ότι ήταν αναγκαίο να εκστρατεύσουν. Καθώς λοιπόν προετοιμάζονταν για
τούτα, έστειλαν τον Επικυδίδα στον Αγησίλαο. Μόλις έφτασε τούτος, διηγήθηκε στον
Αγησίλαο πώς έχουν τα πράγματα, και ότι η πόλη τον διατάζει να σπεύσει γρήγορα σε
βοήθεια της πατρίδας. Ο Αγησίλαος, όταν άκουσε αυτά, στενοχωρήθηκε πολύ, σκεπτόμενος
ποιες τιμές και ποιες ελπίδες έχασε, αλλά, αφού συγκάλεσε τους συμμάχους τους, δήλωσε
όσα πρόσταζε η πόλη, και είπε ότι είναι ανάγκη να σπεύσει σε βοήθεια της πατρίδας. «Αν
όμως εκεί τα πράγματα πάνε καλά» είπε «άνδρες σύμμαχοι, να ξέρετε ότι δε θα σας
λησμονήσω, αλλά και πάλι θα γυρίσω, να κάνω όσα μου ζητήσετε». Ακούγοντας τούτα
πολλοί δάκρυσαν, όλοι όμως ψήφισαν να προσφέρουν βοήθεια στη Λακεδαίμονα μαζί με
τον Αγησίλαο. Και αν εκεί πάνε όλα καλά, να τον πάρουν πάλι μαζί, για να έρθουν στην
Ασία.
Ξενοφών, Ελληνικά, Δ, ΙΙ, 1-4 (μετ. Α. Παπαγεωργίου)

ε. Βοιωτικός – κορινθιακός πόλεμος
 Αγησίλαος νικά τον αντισπαρτιατικό
συνασπισμού (Κορώνεια 394
π.Χ.).
 Σπαρτιάτες διατηρούν ηγεμονία
στην ηπειρωτική Ελλάδα, χάνουν
όμως το Αιγαίο και τις μικρασιατικές
ακτές.
 Ο Αθηναίος στρατηγός Κόνων
ναυπηγεί στόλο με περσικά χρήματα
και συντρίβει τον σπαρτιατικό στην
Κνίδο (394 π.Χ.)
 Με περσικά χρήματα ανοικοδομεί τα
τείχη των Αθηναίων.
 Οι πολεμικές επιχειρήσεις μεταξύ
των ελληνικών πόλεων συνεχίζονται
μέχρι το 394 π.Χ.

Η μάχη της Κορώνειας
(Εκδοτική Αθηνών)

στ. Ανταλκίδειος ειρήνη
Ο Σπαρτιάτης Ανταλκίδας πείθει
τον Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη να
προτείνει στις ελληνικές πόλεις ένα
σχέδιο ειρήνης (386 π.Χ.).
Οι πόλεις δέχτηκαν – έτσι οι
Πέρσες έγιναν διαιτητές των
ελληνικών πραγμάτων.

Με βάση το παράθεμα και τις ιστορικές σας γνώσεις να
αναζητήσετε τους λόγους για τους οποίους Πέρσες και Έλληνες
συμφώνησαν την «Ανταλκίδειο Ειρήνη».
Η «ΕΙΡΗΝΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ», 386 π.Χ.
Έτσι, όταν ο Τιρίβαζος παρήγγειλε να παρουσιαστούν όσοι ήθελαν να ακούσουν
τους όρους της ειρήνης που στέλνει ο βασιλιάς, όλοι παρουσιάστηκαν αμέσως.
Αφού συγκεντρώθηκαν, ο Τιρίβαζος τους έδειξε τις σφραγίδες του βασιλιά και
διάβασε όσα ήταν γραμμένα. Το περιεχόμενο ήταν το εξής: «ο βασιλιάς
Αρταξέρξης νομίζει ότι είναι δίκαιο οι πόλεις της Ασίας να ανήκουν σ’ εκείνον
και από τα νησιά οι Κλαζομενές και η Κύπρος. Οι άλλες ελληνικές πόλεις,
μεγάλες και μικρές, να είναι αυτόνομες, εκτός από τη Λήμνο, την Ίμβρο και τη
Σκύρο. Τούτες να ανήκουν στους Αθηναίους, όπως και παλιά. Όποιοι δεν δεχτούν
την ειρήνη αυτή, εγώ θα τους πολεμήσω μαζί με κείνους που τη δέχονται και
κατά ξηρά και κατά θάλασσα με πλοία και με χρήματα.»
Ξενοφών, Ελληνικά, Ε, Ι, 30-31

ζ. Β΄ Αθηναϊκή συμμαχία
 Το 378 π.Χ. με τη συμμετοχή πολλών ναυτικών και
νησιωτικών πόλεων ιδρύεται η Β΄ Αθηναϊκή συμμαχία.

Ερωτήσεις-Δραστηριότητες
1. Είναι γνωστό ότι κάθε κράτος εφαρμόζει την πολιτική που εξυπηρετεί
τα συμφέροντά του. Το ίδιο έκαναν και οι Πέρσες παρεμβαίνοντας στην
Ελλάδα. Ποια σφάλματα των ελληνικών πόλεων εκμεταλλεύτηκαν; Να
συγκρίνετε τη θέση των ελληνικών πόλεων απέναντι στην Περσία τον
προηγούμενο αιώνα.
2. Έχει υποστηριχθεί ότι οι Πέρσες πέτυχαν με τη διπλωματία (βλ.
παράθεμα: «Η “Ειρήνη του βασιλέως”», 386 π.Χ.) ό,τι δεν πέτυχαν με τα
όπλα. Μπορείτε να εξηγήσετε τη φράση «Η διπλωματία αποτελεί συνέχιση
του πολέμου με άλλα μέσα»;
3. Ποια διαφορά από πλευράς συνεπειών έχει ο εμφύλιος πόλεμος από
έναν πόλεμο με εξωτερικό εχθρό; (Χρήσιμες πληροφορίες μπορούν να
αντληθούν από ανθρώπους μεγάλης ηλικίας με εμπειρίες από τον πόλεμο
του 1940 και τον Εμφύλιο [1946-1949]).

Κεφάλαιο 27
Κατερίνα Λάζαρη
www.sikyon.com

Μετά τη νίκη τους στον Πελοποννησιακό
πόλεμο οι Σπαρτιάτες ένιωσαν πολύ ισχυροί.
Στις ελληνικές πόλεις έβαλαν δικούς τους
ανθρώπους για να κυβερνάνε.
Στην Αθήνα έβαλαν τριάντα ολιγαρχικούς.
Αυτοί κυβέρνησαν τόσο καταπιεστικά, που
ονομάστηκαν τύραννοι.
Η Σπάρτη και οι άλλες ελληνικές πόλεις

Βοήθεια στην Περσία
www.ethnos.gr
βοήθησαν τον
Πέρση βασιλιά Κύρο
να πάρει τον θρόνο
από τον αδερφό του
Αρταξέρξη.
Οι ελληνικές πόλεις
της Μικράς Ασίας
είχαν κι αυτές
βοηθήσει τον Κύρο.
Μετά το θάνατό του
άρχισε να τις
κυριεύει ο φόβος,
μήπως ο βασιλιάς
θελήσει να πάρει
εκδίκηση.
Ζήτησαν βοήθεια
από τη Σπάρτη κι
εκείνοι έστειλαν
στρατό με αρχηγό
τον βασιλιά
Αγησίλαο.
Ο σπαρτιατικός
στρατός νίκησε
αρκετές φορές τον
περσικό και οι
Έλληνες που ζούσαν
στα παράλια
ένιωσαν πιο
ασφαλείς.

Γρήγορα τα
πράγματα
άλλαξαν.
Η Αθήνα, η
Κόρινθος, η
Θήβα κι άλλες
πόλεις έκαναν
συμμαχία
εναντίον της
Σπάρτης.
Οι Πέρσες
υποστήριξαν με
κάθε μέσο αυτή
την προσπάθεια
των πόλεων.
Ήθελαν να είναι
οι Έλληνες
χωρισμένοι και
να πολεμούν
μεταξύ τους.
Συμμαχία κατά της Σπάρτης

Ο Αγησίλαος αναγκάστηκε
με βαριά καρδιά να
εγκαταλείψει το έργο του
στη Μικρά Ασία και να
επιστρέψει.
Ο νέος εμφύλιος πόλεμος
ονομάστηκε Βοιωτικός ή
Κορινθιακός, επειδή οι
περισσότερες μάχες
δόθηκαν στην Κορινθία και
τη Βοιωτία.
Ο σπαρτιατικός στόλος
νικήθηκε στην Κνίδο της
Μικράς Ασίας.
Ο στρατός της Σπάρτης
νίκησε τους συμμάχους
στην Κορώνεια της
Βοιωτίας.
ζήτησαν από τον
Αγησίλαο να
επιστρέψει.
Νέος εμφύλιος πόλεμος

Ανταλκίδεια
ειρήνη
Οι ελληνικές πόλεις
της Μικράς Ασίας
και της Κύπρου
περιέρχονταν στην
κυριαρχία των
Περσών.
Η Λήμνος, η Ίμβρος
και η Σκύρος
παρέμειναν στους
Αθηναίους.
Οι υπόλοιπες
ελληνικές πόλεις
θα ήταν αυτόνομες.
Ανταλκίδεια ειρήνη
Οι Σπαρτιάτες έστειλαν στην Περσία τον ναύαρχο Ανταλκίδα, ο οποίος έκλεισε
ειρήνη με τους Πέρσες, με πολύ ταπεινωτικούς όρους για τους Έλληνες (386π.Χ.) .

Πώς συμπεριφέρθηκαν οι Σπαρτιάτες μετά τη νίκη τους στον πελοποννησιακό
πόλεμο;
Με ποιο τρόπο αναμείχθηκαν οι Σπαρτιάτες με τους Πέρσες;
Ποιες πόλεις εναντιώθηκαν στη Σπάρτη;
Τι γνωρίζεις για τον Κορινθιακό ή Βοιωτικό πόλεμο;
Τι έκαναν οι Σπαρτιάτες για να διατηρήσουν τη δύναμή τους στην Ελλάδα; Τι
αποτέλεσμα είχε αυτή η ειρήνη για τους Έλληνες;
Τι κατάφεραν οι Πέρσες μετά από όλα αυτά;
Ερωτήσεις κεφαλαίου

Ιστορία Δ΄ 5. 27. ΄΄Η ηγεμονία της Σπάρτης΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (19)

Similar to Ιστορία Δ΄ 5. 27. ΄΄Η ηγεμονία της Σπάρτης΄΄

Similar to Ιστορία Δ΄ 5. 27. ΄΄Η ηγεμονία της Σπάρτης΄΄ (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Ιστορία Δ΄ 5. 27. ΄΄Η ηγεμονία της Σπάρτης΄΄