7. Pirámide social europea de finais da Idade Media Realeza Alta nobreza e alto clero SEPARACIÓN ENTRE OS PRIVILEXIADOS E O POBO Grupos medios (artesáns e comerciantes ricos, labregos ricos, oficios liberais, etc.) Estratos máis pobres (servos, xornaleiros, traballadores asalariados de oficios baixos, etc.) Nobreza media (patriciado urbano, cabaleiros, etc.) Grupos modestos (campesiños con terras, artesáns e comerciantes humildes, oficiais, etc.) Marxinados
10. Texto: O fin xustifica os medios […] Hai tanta diferenza entre cómo se vive e cómo se debería vivir, que aquel que deixa o que se fai polo que debería facerse marcha á súa ruína, pois un home que en todas partes queira facer profesión de bo é inevitable que se perda entre tantos que non o son. Polo que cómpre que todo príncipe que queira manterse aprenda a non ser bo, e a practicalo ou non de acordo coa necesidade. […] Non debe preocuparse gran cousa de incorrer na infamia de vicios sen os que dificilmente podería salvar o Estado, porque se consideramos isto con frialdade, veremos que, ás veces, o que semella virtude é causa de ruína, e o que semella vicio só acaba por traer o benestar e a seguridade. NICOLÁS MAQUIAVELO, O príncipe , 1513. Adaptado
15. UNIÓN DINÁSTICA No anverso aparece o retrato de ambos os reis e a inscrición en latín: “o que uniu Deus que non o separe o home”. No reverso aparece o nome de ambos os reis rodeando o escudo común de ambas as coroas tras a unión dinástica.
63. O Imperio alemán en tempos de Martín Lutero, caracterizado pola súa división en moitos territorios independentes Martin Lutero (1483-1546)
64.
65.
66. Interior dun templo calvinista Os calvinistas non decoraban os seus templos con obras de arte nin riquezas porque consideraban que era unha mostra de ostentación contraria ao espírito evanxélico. Retiraron as imaxes relixiosas porque negaban o culto ás iconas. Aínda que en moitos casos empregaron as antigas igrexas católicas, eliminaron toda a decoración e as imaxes.