2. CRONOLOXÍA TEMA 1
1661-1715 Reinado de Luís XIV de Francia.
1688 Inicio da monarquía parlamentaria en Inglaterra.
1700-1713 Guerra de Sucesión española.
1701 Introducción da sementadora JethroTull.
1740-1786 Reinado de Federico II de Prusia.
1748 Publicación de O espirito das leis, de Voltaire.
1751 Publicación do primeiro tomo da Enciclopedia.
1756-1763 Guerra dos Sete Anos.
1762 Publicación de O contrato social, de Rousseau.
1796 E- Jenner descobre a vacina contra a varíola.
1800 A poboación europea alcanza os 180 millóns de habitantes
3. 1.DOUS MODELOS DE MONARQUÍA
MONARQUÍA ABSOLUTA MONARQUÍA PARLAMENTARIA
FRANCIA
(LUÍS XIV, LUÍS XV, LUÍS XVI)
O monarca concentra todos os poderes
(lexislativo, executivo e xudicial)- con
limitacións- baseándose no:
1) Poder divino
2) No gran centralismo
3) Na burocracia que el mesmo nomeaba
INGLATERRA
1688: GLORIOSA REVOLUCIÓN
(Guillerme de Orange + María)
O poder do rei está controlado polo
Parlamento. O Monarca comprometese a
respectar a Declaración de Dereitos (Bill of
Rights) que confirma legalmente:
1) A supremacía do parlamento sobre o rei
2) A separación de poderes
3) Dereitos individuais
4.
5.
6. 2. A ilustración
DEFINICIÓN: movemento cultural que se estendeu por Europa ao longo do século
XVIII e que cuestionaba os valores e a sociedade tradicionais (relixión, sistema de
goberno).
BASES: Razón, Progreso, Natureza e Felicidade.
IDEAS PRINCIPAIS:
Dereitos naturais: Liberdade individual e Igualdade
Principios Políticos: División de poderes e Soberanía nacional
Organización social: Contrato social, Organización en clases e Fe no progreso
PRINCIPAIS ILUSTRADOS: Voltaire, Montesquieu, Rousseau, Diderot e D’Alembert
VÍAS DE DIFUSIÓN DAS NOVAS IDEAS ILUSTRADAS: Salóns; Clubs e Cafés; e Libros,
especialmente: A Enciclopedia.
7. PRINCIPAIS ILUSTRADOS
Principais Ilustrados Ideas que defenden Libro publicado e ano de
publicación
MONTESQUIEU Modelo de estado baseado na
división de poderes
O ESPÍRITU DAS LEIS. 1748
DIDEROT Crítica ao sistema político e a
relixión
A ENCICLOPEDIA (1751-
1772)
VOLTAIRE Liberdade de pensamento e
tolerancia relixiosa
DICCIONARIO FILOSÓFICO.
1764
ROUSSEAU Concepto de soberanía nacional
e de Contrato social.
O CONTRATO SOCIAL.
1762
8.
9. O DEPOTISMO ILUSTRADO
DEFINICIÓN: Forma de goberno xurdida do intento dalgúns monarcas
europeos por conciliar o absolutismo coa filosofía da Ilustración.
Estes monarcas promoveron algunhas reformas modernizadoras,
pero non se chegou a cambiar a estrutura política e social.
FRASE QUE CARACTERIZA ESTE SISTEMA DE GOBERNO: “todo para o
pobo pero sen o pobo”.
MONARCAS ILUSTRADOS: Catarina II de Rusia, Federico II de Prusia,
Xosé II de Austria e Carlos III de España.
10. 3. AS RELACIÓNS INTERNACIONAIS NO XVIII:
o SISTEMA UTRECHT, AS GUERRAS
SUCESORIAS E AS DISPUTAS COLONIAIS
a) A guerra de sucesión española (1700-1714)
b) O Tratado de Utrecht (1714)
c) A guerra de sucesión de Polonia (1733-1738).
d) A guerra de sucesión de Austria (1740-1748).
e) E a guerra dos sete anos (1756-1763).
11. GUERRA DE SUCESIÓN ESPAÑOLA
1700-1714
CARLOS II
FELIPE D´ANJOUARCHIDUQUE CARLOS DE AUSTRIA
12. • No mes de febreiro de 1701,
Filipe de Anjou foi aclamado en
Madrid como Filipe V, pero a
Gran Alianza decláralle a guerra.
• No territorio español a maioría
apoiaba a candidatura do rei
Borbón, a excepción de Valencia,
Aragón e Cataluña.
15. 4. SOCIEDADE E ECONOMÍA DO SÉCULO XVIII
4.1 SOCIEDADE ESTAMENTAL
16. 4.2 O MERCANTILISMO E AS NOVAS TEORÍAS
ECONÓMICAS
O mercantilismo Novas teorías económicas
O mercantilismo tiña como obxectivo
aumentar a riqueza da nación e baseábase:
na acumulación de metais preciosos (ouro
e prata)
na priorización do comercio exterior e no
proteccionismo do comercio interior
(impoñendo altas taxas aduaneiras aos
produtos estranxeiros)
no fomento das manufacturas e da
produción de mercadorías destinadas para
o comercio
e na explotación colonial (materias primas
e metais) e o seu monopolio.
A fisiocracia (Quesnay) sostiña que a
agricultura era a fonte de toda a riqueza
para a riqueza dun país e apoiaba a
propiedade privada e a liberdade de
comercio.
O liberalismo económico (Adam
Smith) rexeitaba a intervención do
estado na economía e defendía a teoría do
valor do traballo.
18. 5. O SÉCULO XVIII EN ESPAÑA E GALICIA:
OS BORBÓN
Filipe V
1701-1746
Luís I
1724-1724
Fernando VI
1746-1759
Carlos III
1759-1788
Carlos IV
1788-1808
19. 5.1 ESTADO ABSOLUTISTA E UNIFORMISMO TERRITORIAL
OS DECRETOS DE NOVA PLANTA
Aplicáronse en Valencia (1707), Aragón (1711), Mallorca (1715) e Cataluña (1716)
Eran leis que lle outorgaban un poder absoluto ao rei e impoñían a organización político-
administrativa de Castela no resto dos territorios hispánicos.
Os foros navarros e vascos, en cambio, foron respectados, polo seu apoio á causa
borbónica.
“Considerando que perderon os reinos de Aragón e
Valencia e todos os seus habitantes, pola rebelión que
cometeron, todos os foros e privilexios que gozaban [...], e
estando os devanditos reinos de Aragón e Valencia
comprendidos no conxunto dos que posúo con poder
absoluto, ao que se engade agora o dereito de conquista
que deles fixeron as miñas armas con motivo da súa
rebelión, e considerando ademais que é un dos principais
atributos da soberanía impoñer e derrogar as leis, xulguei
conveniente reducir todos os meus reinos de España a
uniformidade das leis de Gástela, e abolir e derrogar todos
os foros e privilexios, prácticas e costumes ata aquí
observados nos referidos reinos de Aragón e Valencia”.
20. 5.2 A ILUSTRACIÓN EN ESPAÑA E GALICIA
A ilustración española careceu da vertente revolucionaria e da oposición política que
caracterizou á francesa.
Principais ilustrados españois:
Feixoo
Olavide
Campomanes
Ensenada
Jovellanos
Aranda
Floridablanca
Padre Sarmiento
21. “Quen persuadirá os labregos galegos de que lles ha de ser útil
unha Academia de Agricultura no lugar máis areoso e estéril de
Galicia, como é A Coruña; e onde os máis dos habitantes son
homes de preitos e de pluma; ou son de espada e milicia; ou
son de bolsa e comercio; ou son unha tropa de estranxeiros
intrusos, que nin saben unha palabra nin un verbo da lingua
galega; tan precisa para falar cos labregos galegos?”
PADRE SARMIENTO
22. 5.3 O PROGRAMA REFORMISTA DE CARLOS III
Entre as medidas reformistas máis importantes, que
significaron a aplicación no noso país do Depotismo
Ilustrado, están:
a) Impoñer a autoridade real sobre a Igrexa, ata chegar
a expulsar os xesuítas de España (1767)
b) Crear novas escolas dedicadas ao ensino primario,
realizar unha reforma sobre os estudos universitarios
e impulsar as Reais academias (Lingua, Historia ou
Belas Artes).
c) Impulsar e protexer as Sociedades Económicas de
Amigos do País, dedicadas a fomentar a agricultura, a
industria e o comercio (en Galicia destacaron a
Sociedades Económicas de Amigos do País de
Santiago e Lugo).
d) Limitar os privilexios da Mesta e impulsar a
colonización de zonas deshabitadas (Serra Morena)
e) Decretar a liberdade de comercio con América para
todos os portos españois (1778). A Coruña puido
participar deste comercio que ata o de agora estaba
monopolizado polos portos de Sevilla e de Cádiz.
“Usando de la suprema autoridad
económica que el Todopoderoso ha
depositado en mis manos, para la
protección de mis vasallos y respeto de mi
corona, he venido en mandar extrañar de
mis dominios de España, Indias, e islas
Filipinas, y demás adyacentes, a los
regulares de la Compañía, así sacerdotes
como coadjutores o legos, que hayan
hecho la primera profesión, y a los novicios
que quisieran seguirles; y que se ocupen
todas las temporalidades de la Compañía
en mis dominios; y para su ejecución
uniforme en todos ellos, he dado plena y
privativa comisión y autoridad al conde de
Aranda, presidente de Consejo, con
facultad de proceder desde luego a tomar
las facultades correspondientes."
23. 6. ARTE NO SÉCULO XVIII
BARROCO ROCOCÓ NEOCLASICISMO
