ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

1. Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3 4ο Γυμνάσιο Δράμας
Σελίδα 1
Π
ΠΕ
ΕΡ
ΡΙ
ΙΗ
ΗΓ
ΓΗ
ΗΣ
ΣΗ
Η Σ
ΣΤ
ΤΗ
ΗΝ
Ν Β
ΒΥ
ΥΖ
ΖΑ
ΑΝ
ΝΤ
ΤΙ
ΙΝ
ΝΗ
Η
Δ
ΔΡ
ΡΑ
ΑΜ
ΜΑ
Α
Όταν η μυθοπλασία συναντά την ιστορία …
Η αφήγηση, αν και είναι δημιούργημα φανταστικό, ωστόσο αναπλάθει την
εικόνα της Δράμας κατά τη Βυζαντινή περίοδο, καθώς τα πρόσωπα, τα γεγονότα,
τα περιστατικά και η τοπογραφία που περιγράφονται, ανταποκρίνονται στην
πραγματικότητα.

2. Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3 4ο Γυμνάσιο Δράμας
Σελίδα 2
ημήτριος Μομφερατικός, γεννημένος στην Δράμα το 18ο έτος της
βασιλείας του πατέρα του Ανδρόνικου Β’, του Παλαιολόγου. Προτίμησε
να κρατήσει τον τίτλο της μητέρας του, της Ειρήνης-Γιολάντας Μομφερατικής.
Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε ανάμεσα στην Κωνσταντινούπολη και την
Θεσσαλονίκη. Η Δράμα αποτελούσε όμως ένα σταθμό προσέγγισης και
αναφοράς, εφόσον η μητέρα του διέθετε εκεί τα κτήματα της, που της είχαν
κληροδοτηθεί από τον ιταλοφράγκο παππού της, τον Βονιφάτιο Μομφερατικό,
μαρκήσιο του Μομφεράτου της Λομβαρδίας, ιδρυτή της λατινικής
αυτοκρατορίας της Θεσσαλονίκης, πριν περίπου έναν
αιώνα (1204 σύμφωνα με το Λατινικό ημερολόγιο και
6712 από κτήσεως σύμφωνα με το Βυζαντινό
ημερολόγιο). Το 13ο έτος της ηλικίας του
εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Δράμα, μαζί με την
μητέρα του, την οποία ο αυτοκράτορας είχε διαζευχθεί.
Έζησε ο ίδιος τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην
πόλη κατά τα τελευταία χρόνια της Βυζαντινής Δράμας
και γνώρισε την ιστορία της. Κατά καιρούς πήγαινε στα
κτήματα του και από τις παρυφές του λόφου,
αγνάντευε την Δράμα και στο βάθος την μεγάλη
πεδιάδα, την λίμνη Ιολίτιδα (τενάγη Φιλίππων/ Πρασιάδα λίμνη) και το
Σεμάλτιον όρος (Παγγαίο όρος). Μια μέρα στα 73 του χρόνια αγναντεύοντας τον
ορίζοντα, όπως συνήθιζε, τα μάτια του γέμισαν από τους κονιάριδες Οθωμανούς
στρατιώτες του Γαζή Εβρέν πασά που είχαν πλημμυρίσει το κάμπο και όδευαν
προς το κάστρο της πόλης.
Η Δράμα τους τελευταίους δύο αιώνες γνώρισε πολλούς κατακτητές. Πολλά
από τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν τα είχε ζήσει ο ίδιος και άλλα που
συνέβησαν πολύ πριν γεννηθεί, του τα είχαν αφηγηθεί στην πόλη γέροντες. Οι
ιστορίες από στόμα σε στόμα έφτασαν και στα δικά του αυτιά. Η σύνθεση των
γεγονότων και των αφηγήσεων αυτών δημιουργούν και αναπλάθουν την ζωή και
την ιστορία της Βυζαντινής Δράμας.
Ο Δημήτριος γόνος αυτοκρατορικής οικογένειας δεν είχε
εμπλακεί στα κοινά και στην διοικητική διακυβέρνηση, όπως τα
δύο μεγαλύτερα αδέλφια του ο Ιωάννης και ο Θεόδωρος. Η αδελφή
του, η Σιμωνίδα σε ηλικία 5 ετών δόθηκε από τον πατέρα της,
σύζυγος στον κράλλη των Σέρβων Στέφανο Μιλουτίν Ούρεση για
διπλωματικούς λόγους, ένα χρόνο πριν την γέννηση του. Και τρία
αδέλφια του, ο Ισαάκιος, ο Βαρθολομαίος και η Θεοδώρα πέθαναν
σε πολύ μικρή ηλικία. Ο ίδιος κληρονομώντας από την μητέρα του έζησε ως τα
βαθιά γεράματά του στην Δράμα, την πόλη που αγάπησε, απλοϊκά, αλλά
πλουσιοπάροχα. Το γεγονός της τριπλής του ιδιότητας: απόγονος Ρωμιού
αυτοκράτορα, γόνος Λατίνου αριστοκράτη και συγγενής Σλαβοσέρβου βασιλέα,
σε συνδυασμό με το ότι δεν είχε καμία ανάμειξη στη διακυβέρνηση ή κάποιο
διοικητικό τίτλο, του προσέδωσε μακροζωία και ευημερία στην οικογένεια του.
Δ

3. Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3 4ο Γυμνάσιο Δράμας
Σελίδα 3
Η πόλη της Δράμας ήταν περιτειχισμένη από ένα υψηλό κάστρο του οποίου
το μήκος έφτανε τα πέντε στάδια. Κάθε εκατό βήματα
υπήρχαν τετράγωνοι πύργοι, ψηλοί ίσα με ενάμισι
οργυιές, ενώ το άλλο τείχος είχε ύψος πέντε οργυιές. Τα
τείχη της πόλης ήταν μονά στην
νότια και δυτική πλευρά της πόλης
πάχους πέντε με έξι πόδια. Βόρεια
και ανατολικά στην πλευρά που κυλούσε ο χείμαρρος τα
τείχη ήταν διπλά και είχαν πάχος έως και έντεκα πόδια. Τα
τείχη της Δράμας κατασκευάστηκαν πριν από πολλά
χρόνια. Ο ίδιος είχε ακούσει ότι το κάστρο επισκευάστηκε
στα χρόνια του Βασίλειου Β’ και των Κομνηνών, για να προστατεύσει τους
κατοίκους της πόλης από τις επιδρομές των Βουλγάρων.
Το αρχοντικό του Δημήτριου βρισκόταν στο πιο ψηλό σημείο της πόλης
προς τα δυτικά πάνω από τις πηγές και την μεγάλη λίμνη που απλωνόταν έξω
από τα τείχη. Ήταν διώροφο κατασκευασμένο από πέτρες με μήκος και πλάτος
ίσα με είκοσι βήματα. Μεγάλος περίγυρος με στάβλο, αποθήκη και δυο χαμηλούς
πλίνθινους οικίσκους, όχι μεγαλύτερους από δέκα πόδια που έμεναν οι δούλοι.
Ένας φαρδύς πλακόστρωτος δρόμος χώριζε την
πετρόκτιστη περίφραξη του αρχοντικού, ύψους μιάμισης
οργιάς, από το κάστρο. Λίγο πιο πάνω μια πύλη
οδηγούσε προς την οδό για τις Σέρρες και τη
Θεσσαλονίκη. Στα νότια τα τείχη της πόλης βρέχονταν
κυριολεκτικά από τις πηγές και την λίμνη.
Ο Δημήτριος συνήθιζε να περπατά γύρω από την λίμνή, περιμετρικά
τέσσερα στάδια, πάνω από τις πέτρινες γεφυρούρες όπου γάργαρα ανάβλυζαν
και κυλούσαν τα νερά των πηγών, στην δροσιά που χάριζαν τα μακρόβια
πλατάνια. Ένας υδρόμυλος δεξιά, έξω από το κάστρο, όπου άνθρωποι
και ζώα μοιραζόταν τις εργασίες. Με τις άμαξες που τις έσερναν
βόδια κουβαλούσαν έως εδώ τα σακιά με το στάρι από τον κάμπο
μετά το αλώνι. Κάθε γαιοκτήμονας δήλωνε στον τοποτηρητή του
αυτοκράτορα πόσους μόδιους καλλιεργούσε,για να καταβάλει τα
αντίστοιχα νομίσματα.
Είκοσι αρχοντικά συνέθεταν την οικιστική τοπογραφία της περιτειχισμένης
νοτιοδυτικής πλευράς της πόλης. Κύριοί τους, απόγονοι
αυτοκρατορικών και αριστοκρατικών οικογενειών
Ρωμιών και Σλάβων. Διακρινόταν για την
μεγαλοπρέπεια του το αρχοντικό της οικογένειας Βοΐχνα,
Σερβοσλάβου καίσαρα της πόλης στα χρόνια του Στέφανου
Δουσάν. Ο Δημήτριος γνώριζε καλά την κόρη του Βοΐχνα,
Ελένη-Ευφημία που της άρεσε η λογοτεχνία και η ποίηση. Απ’ αυτή έμαθε ο
Δημήτριος να ομιλεί τα Σλαβοσέρβικα, πέρα από την Ελληνική και την Λατινική
γλώσσα που γνώριζε.

4. Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3 4ο Γυμνάσιο Δράμας
Σελίδα 4
Η μόρφωση ήταν χαρακτηριστικό των ευπόρων οικογενειών. Μερικοί
λόγιοι στην πόλη δίδασκαν γεωμετρία, ρητορική, φιλοσοφία και γραμματική
στην ελληνική και λατινική γλώσσα στα παιδία των αρχόντων. Τα εκκλησιαστικά
και η θεολογία διδάσκονταν από τους μοναχούς και τους κληρικούς. Άλλα
αρχοντικά που στόλιζαν την πόλη, ήταν αυτά των απογόνων των Κομνηνών και
των αριστοκρατικών οικογενειών του Μανιάκη, του Κίνναμου και του
Καλόγνωμου.
Στο κέντρο της πόλης ο ναός της Κοίμησης της
Θεοτόκου (Αγία Σόφία). Περιμετρικά του ναού μια
πλακόστρωτη μικρή πλατεία και το κυβερνείο του
τοποτηρητή και της αυτοκρατορικής φρουράς. Εκατό
βήματα στα νοτιοανατολικά ο ναός των Eισοδείων της
Θεοτόκου. Πολλά γεγονότα διαδραματίσθηκαν σε αυτόν
το χώρο. Νέος ακόμη είδε τον ενθρονισμό του μητροπολίτη
Φώτιου. Έζησε τις διαμάχες, των Ρωμιών και των Σλαβοσέρβων
στις εναλλαγές της διακυβέρνησης της πόλης. Ανατολικά πολύ
κοντά στα τείχη ο ναός των Ταξιαρχών. Εκεί έγινε ο επικήδειος
της μητέρας του, που απεβίωσε στην Δράμα όταν αυτός ήταν
είκοσι ετών.
Στην βόρεια και ανατολική πλευρά της εντοιχισμένης πόλης, η λαϊκή
συνοικία. Τα σπίτια από πέτρα ή πλινθιά, ενός ή δύο ορόφων κατασκευασμένα το
ένα δίπλα στο άλλο και τα στενά και πολυσύχναστα πλακόστρωτα δρομάκια
προσέδιδαν στην πόλη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Είναι ο χώρος όπου
διαδραματίζεται η εμπορική ζωή της πόλης. Εξασκούνταν τα επαγγέλματα του
χαλκή(γανωτή), του βυρσοδέψη (υποδηματοποιού),του ετράριου (φούρναρη),
του παρατουρά (σκηνοποιού), του ξυλοκόπου, του ράπτη κλπ. Αλλά η
δραστηριότητα που κυριαρχούσε στην πόλη ήταν αυτή της παραγωγής μάλλινων
υφασμάτων. Περισσότεροι Ρωμιοί και λιγότεροι
Σλαβοβούλγαροι συνέθεταν το εθνικιστικό μωσαϊκό της
πόλης. Χριστιανοί ορθόδοξοι όλοι τους επηρεασμένοι από
τις ίντριγκες που διαδραματίσθηκαν στους κόλπους της
εκκλησίας μετά το σχίσμα, την Φραγκοκρατία, τις έριδες
των Σλαβικών εκκλησιών και τις επιδράσεις του
βογομιλισμού.
Στο ανατολικότερο σημείο του κάστρου, η πύλη της πόλης από όπου
ξεκινούσε η οδός προς τους Φιλίππους, την Χριστόπολη και
την Κωνσταντινούπολη. Μια πέτρινη γέφυρα δάμαζε τον
χείμαρρο που συχνά προκαλούσε καταστροφές με τα νερά
που κατέβαζε. Έξω από τα τείχη της πόλης στις δύο όχθες
του χειμάρρου, εκατό περίπου οικογένειες συνέθεταν την
Εβραϊκή συνοικία της πόλης. Οι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν
στην πόλη από τα χρόνια των Κομνηνών, ερχόμενοι από τους Φιλίππους και την
Θεσσαλονίκη. Ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο των υφασμάτων, των
μπαχαρικών και είχαν δημιουργήσει μια εύρωστη κοινότητα με περιορισμένα
όμως διοικητικά και πολιτικά δικαιώματα.

5. Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3 4ο Γυμνάσιο Δράμας
Σελίδα 5
Ρωμιοί, οι περισσότεροι, Εβραίοι, Σλαβοσέρβοι και Λατίνοι, όχι περισσότερα
από δυο χιλιάδες άτομα, συνέθεταν το εθνολογικό και γλωσσολογικό μωσαϊκό
της πόλης που απλωνόταν σε έκταση εξήντα στρεμμάτων.
Στα ανατολικά των τειχών και σε απόσταση ενός σταδίου μία πηγή
σχημάτιζε μία μικρή λίμνη και μία άλλη πηγή ένα στάδιο
πιο πέρα έδινε κίνηση σε ένα νερόμυλο. Μέσα σε αυτό το
χώρο ήταν το υπαίθριο ζωοπάζαρο. Βλάχοι και Σλαβόφωνοι
νομάδες κτηνοτρόφοι που βοσκούσαν τα κοπάδια τους στις
παρυφές του όρους Εγριαζόν (Φαλακρό όρος) και του
Μενοικίου έφερναν εδώ τα ζώα, που είχαν για πώληση. Ανταλλασσόταν ζώα και
μαλλί με τρόφιμα. Πολλές φορές αυτοί οι νομάδες έρχονταν σε σύγκρουση με
γαιοκτήμονες και αγρότες όταν καταπατούσαν τα κτήματά τους.
Λίγα στάδια στα νοτιοανατολικά και στην βόρεια όχθη
του χειμάρρου που έρεε στα νότια της πόλης, η συνοικία των
αθίγγανων. Τσαντίρια και πρόχειρες παράγκες χαρακτήριζαν
το παρείσακτο αυτό έθνος των Βυζαντινών χρόνων, αλλά το
τόσο φημισμένο στην επεξεργασία του καλαμιού. Κοφίνια,
πανέρια, καλάθια και ψάθες από τους πλούσιους καλαμνιώνες που ανθούσαν
στην πεδιάδα της Δράμας, εμπορευόντουσαν στην πόλη καθώς και στις γειτονικές
περιοχές.
Η Δράμα ήταν περιτριγυρισμένη από αμπέλια.
Μεγάλα κτήματα απλωνόταν έως τις παρυφές των
βουνών. Τα κτήματα του Δημητρίου στα
βορειοανατολικά της πόλης ως τις πλαγιές κάλυπταν μία
έκταση εκατό μοδίων. Συχνά επισκεπτόταν τα κτήματα
του, κυρίως την περίοδο του κλαδέματος και του τρύγου.
Μετά το πατητήρι, σε ένα μεγάλο πετρόκτιστο οίκημα ίσα με δέκα βήματα,
μισοθαμένο στην γη τοποθετούσαν τα ξύλινα βαρέλια με το κρασί προτού τα
φορτώσουν στις άμαξες και να τα μεταφέρουν ως το λιμάνι της Χριστόπολης ή
ακόμη στην Κωνσταντινούπολη και στην Θεσσαλονίκη. Δούλοι, κυρίως Σλάβοι,
και πάροικοι Ρωμιοί αγρότες καλλιεργούσαν τα κτήματα. Περιμετρικά του
κτήματος μικρά πλινθόκτιστα οικήματα εξυπηρετούσαν τις οικιστικές τους
ανάγκες. Λίγα κτήματα, κυρίως προς την πλευρά των Φιλίππων είχαν απομείνει
στους ελεύθερους αγρότες που επιδίδονταν σε διάφορες καλλιέργειες, έτρεφαν
βοοειδή και αιγοπρόβατα καθώς επίσης και πουλερικά. Οι κοινότητες αυτές των
ελεύθερων αγροτών σχημάτιζαν μικρούς οικισμούς. Τα
τελευταία χρόνια με χρυσόβουλο του αυτοκράτορα μια
μεγάλη έκταση, στις παρυφές του Σεμάλτιου όρους και ως
τον ποταμό Πάναξ (Αγγίτη ποταμό), μαζί με τους
πάροικους γεωργούς, παραχωρήθηκε στην σταυροπηγιακή
μονή του Αγίου Όρους.
Σε αυτή την Δράμα, που η σύνθεση των γεγονότων χάραξε την ιστορία της,
ο Δημήτριος στα βαθιά γεράματα άφηνε την ζωή του την ημέρα που οι Οθωμανοί
έμελλαν να αφήσουν στην πόλη το δικό τους αποτύπωμα.

6. Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3 4ο Γυμνάσιο Δράμας
Σελίδα 6
Σημείωση:
Μονάδες μέτρησης στην Βυζαντινή περίοδο.
Στάδιο → 185 μέτρα
Οργυιά→ 1,87 μέτρα
Βήμα → 0,77 μέτρα
Πόδι → 0,30 μέτρα
Μόδιος→ 888,73 τετραγωνικά μέτρα (στρέμμα Βυζαντινής περιόδου)
Η ΔΡΑΜΑ ΣΤΟΥΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ

7. Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3 4ο Γυμνάσιο Δράμας
Σελίδα 7
Ι
ΙΣ
ΣΤ
ΤΟ
ΟΡ
ΡΙ
ΙΚ
ΚΟ
Ο Χ
ΧΡ
ΡΟ
ΟΝ
ΝΙ
ΙΚ
ΚΟ
Ο
1. Ο σημαντικός άραβας γεωγράφος Μοχάμμαντ Αλ-Ιδρίσι στο σπουδαίο
γεωγραφικό του έργο που ολοκληρώθηκε το 1154, κάνει πρώτος αναφορά
για την Δράμα, και την παρουσιάζει ως πόλη με πλούσια εμπορική κίνηση
περιτριγυρισμένη από κατοικίες και αμπέλια.
2. Ο ραβίνος Βενιαμίν της Τουδάλης επισκέπτεται στην Δράμα (1162-1164)
τους Εβραίους της πόλης και έχουμε μια λεπτομερή αναφορά ως προς την
πόλη της Δράμας.
3. Σε φορολογικούς καταλόγους του 12ου αιώνα (1150-1180) αναφέρεται ότι
έχουν κτήματα στην περιοχή της Δράμας ο Αλέξιος, (νόθος γιος του
Μανουήλ Α’ Κομνηνού), και ο Κουροπαλάτης Αλέξιος Μανιάκης.
4. 1196-1200, Η Δράμα και η περιοχή της συμπεριλαμβάνονται στην
επικράτεια του Βούλγαρου φεουδάρχη Ivanko (Βλάχου στην καταγωγή), ο
οποίος παντρεύτηκε την Θεοδώρα γόνο της αριστοκρατικής οικογένειας
των Αγγέλων και έλαβε το όνομα «Αλέξιος». Μετά τον θάνατο του η
Δράμα επανέρχεται στην Βυζαντινή αυτοκρατορία.
5. 1202, Ο Βούλγαρος βασιλιάς Ivan ο πρώτος (Ιωαννίτσης-Καλογιάννης)
καταλαμβάνει την Δράμα.
6. 1204, Η Δράμα συμπεριλαμβάνεται στην επικράτεια της Λατινικής
αυτοκρατορίας της Θεσσαλονίκης υπό του Βονιφάτιου Μομφερατικού. Οι
Βυζαντινοί γαιοκτήμονες ζητούν την βοήθεια των Βουλγάρων κατά των
Λατίνων. Ακολουθούν χρόνια αναρχίας στην περιοχή και η κυριαρχία της
πόλης εναλλάσσεται μεταξύ των Λατίνων και των Βουλγάρων. Η περιοχή
καταλαμβάνεται από τους Βουλγάρους μετά τον θάνατο του Βονιφάτιου
(1206) και επανακαταλαμβάνεται από τους Λατίνους από τον διάδοχο του
Βονιφάτιου , τον Ερρίκο Μομφερατικό το1027. Μια επιγραφή στα τείχη με
Λατινικούς χαρακτήρες ”Dramme” συνδέεται με την ονομασία της πόλης.
7. 1222, Ο Δεσπότης της Ηπείρου, Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας
καταλαμβάνει την Δράμα και την περιοχή της, η οποία ενσωματώνεται
στο Δεσποτάτο της Ηπείρου.
8. 1223-1224, Η Δράμα καταλαμβάνεται από τον Θεόδωρο Α’ Κομνηνό-
Δούκα, αυτοκράτορα της Θεσσαλονίκης.
9. 1224-1230, Διοικητής της Δράμας ορίζεται ο Γεώργιος Κίνναμος.

8. Κωνσταντινίδου Σοφία- Μαρίνα Β3 4ο Γυμνάσιο Δράμας
Σελίδα 8
10. 1230, Ο Βούλγαρος βασιλιάς Ιβάν Ασέν Β’ καταλαμβάνει την Δράμα.
11. 1242, Ο αυτοκράτορας της Νίκαιας Ιωάννης Γ’ Βατάτζης καταλαμβάνει
την Δράμα και την περιοχή της που συμπεριλαμβάνεται στην επικράτεια
της αυτοκρατορίας της Νίκαιας από το έτος 1246.
12. Μετά το 1261 η περιοχή της Δράμας συμπεριλαμβάνεται στην επικράτεια
της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
13. 1315-1320, Η Δράμα ανακηρύσσεται έδρα μητρόπολης. Πρώτοι
μητροπολίτες αναφέρονται κατά σειρά οι: Φώτιος, Ιγνάτιος και Δανιήλ.
Διοικητής της Δράμας αναφέρεται ο Λέοντας Καλόγνωμος από το 1317 έως
το1334.
14. 1320, Θάνατος στην Δράμα της Ειρήνης-Γιολάντας Μομφερατικής
,συζύγου του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’.
15. 1321-1328, Στην Δράμα διαδραματίζονται γεγονότα κατά συνέπεια της
εμφύλιας σύρραξης των Ανδρόνικων Β’ και Γ’.
16. 1341-1345, Στην Δράμα διαδραματίζονται γεγονότα κατά συνέπεια της
εμφύλιας σύρραξης μεταξύ των Ιωάννη ΣΤ’ Καντακουζηνού και του
Αλέξιου Απόκαυκου.
17. 1346, Ο Σέρβος βασιλιάς (κράλης) Στέφανος Δουσάν καταλαμβάνει την
Δράμα. Διοικητής της Δράμας τοποθετείται με τον τίτλο του καίσαρα ο
Βοΐχνας, κόρη του όποιου ήταν η Ελένη- Ευφημία (σπουδαία λογοτέχνης).
18. 1371, Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Β’ Παλαιολόγος καταλαμβάνει την
Δράμα που ενσωματώνεται εκ νέου στην Βυζαντινή αυτοκρατορία.
19. 1373, Οι Οθωμανοί τούρκοι, υπό του Γαζή Εβρέν πάσα, καταλαμβάνουν
την Δράμα επί σουλτάνου Μουράτ Α’. Μετά από μία δεκαετία άστατων
χρόνων η Δράμα συμπεριλαμβάνεται οριστικά στην Οθωμανική
αυτοκρατορία από το έτος 1384. Μητροπολίτης της Δράμας μνημονεύεται
ο Σλαβόφωνος Ιωασάφ.