Communicatie, met compassie | Target Point, guide to change

TekstMastering the Mystery
v
De kracht van de dialoog in communicatie
Guide to Change | mei 2015
Communiceren met
compassie

vInhoud

3
Communiceren met compassie
1. Over spreken en luisteren 5
• de waarheid is waar je kijkt
• een doeltreffend model
2. Dialoog 8
• waarom?
• verschillende mindsets
3. Communicatieniveaus 13
• waar speelt het gesprek zich af?
• echtheid en respect
4. Echt in gesprek 17
• LSD in communicatie
• niveaus van luisteren en vragen
5. Vaardig vragen stellen 18
• verschillende soorten vragen
• valkuilen
Bijlagen
• vragen die altijd werken
• het socratische gesprek
• theory U

TekstMastering the MysteryBEN JE BEREID
ÉCHT TE LUISTEREN?
EN HEB JE DE MOED
JOUW WAARHEID
TE SPREKEN?

5
De waarheid is waar je kijkt
Over spreken en luisteren
Hoezo?
Overal waar mensen zijn is communicatie. Niet altijd open en
effectief; soms bedoeld (met een verborgen agenda) soms
onbedoeld, door een ‘verkeerde’ interpretatie. Ieder mens
communiceert vanuit zijn of haar eigen referentiekader, het
eigen denksysteem, de eigen beleving van de werkelijkheid. Ons
gezichtspunt bepaalt in hoge mate wat we zien. Hoe meer we
beseffen dat onze waarheid niet dé waarheid is, des te groter is
de kans dat onze communicatie slaagt.
• Er zijn meer perspectieven mogelijk
• Standpunten, gezichtspunten variëren
• Waar je staat, bepaalt wat je ziet
Communicatie gaat over spreken en luisteren. Wat gebeurt er
in een gesprek? LUISTEREN
SPREKEN
Ik hoor je zeggen, als ik je goed begrijp
Ikvoel,ikzie,ikdenk
Ik durf mijn
waarheid te
spreken
Jij bent..
Dit is de
waarheid
Ik wil naar
jouw waarheid
luisteren

6
• reactief
• positie bepalen
• verlies/verlies
• aanval/verdediging
• gesloten
• conflict
• geen oplossing
• verleden centraal
• de sterkste wint
• handelen
• snelle deal
• win/verlies
• respectvol
• lijkt open
• geen confrontatie
• makkelijke oplossing
• heden centraal
• de slimste wint
• creatief
• belangen voorop
• win/win
• belangstelling
• open, empathisch
• soms confrontatie
• nieuwe oplossingen
• toekomst centraal
• synergie wint
Defensief Compromising Samenwerkend

7
Een doeltreffend model
Hoe meer je bereid bent écht te luisteren naar wat de ander
bedoelt en hoe meer jouw waarheid te spreken, des te beter
resultaat haal je uit al je gesprekken.
Verschillende gespreksvormen leveren verschillende
uitkomsten op. Als wederzijds begrip belangrijk is;
als respect een rol speelt, is het tijd voor dialoog. Om een goede
dialoog te voeren is er meer nodig dan techniek!
• Jouw waarheid is niet dé waarheid,
die van de ander dus ook niet!
• Luisteren is: vragen blijven stellen,
tot het je écht duidelijk is!
• Gemakkelijk als je iets hoort,
waarmee je het eens bent.
• Moeilijker naarmate je
een andere mening bent toegedaan.
SAMENWERKEND
Hard op de
inhoud, zacht op
de relatie
Bereidheid écht te luisteren naar wat de ander bedoelt
Bereidheidmijnwaarheidtespreken
COMPROMIZING
Zacht op de
inhoud, hard op
de relatie
DEFENSIEF
Hard op de
inhoud, hard op
de relatie

8
Waarom?
Dialoog
Dialoog maakt je creatief
Creativiteit doet deelnemers actief bijdragen aan vernieuwing.
Geen variant van wat er al was, maar nieuwe creaties,
vormgegeven door alle deelnemers. Ieders aandeel gaat op in
een geheel waarin iedereen zich herkent. Een gezamenlijk
'kunstwerk' waar iedere deelnemer een hand in heeft gehad.
Dialoog versnelt door te vertragen
Aan een dialoog zit geen tijd, alleen een proces. Dialoog vraagt
tijd en ruimte. Gras groeit ook niet harder door er aan te
trekken.. Tijdelijk vertragen levert vaak resultaten op die veel
tijd besparen én energie geven. Je kunt je weg met meer plezier
en succes vervolgen. Het is tijd om dat te ondervinden in
dialoog.
Inquire
vragen
Advocacy
pleiten voor
Reflect
spiegelen
Stilte
70% van de
vragen, zijn
meningen
‘verkleed als
vraag’

9
Waarom?
Dialoog
Dialoog doe je samen
Samen denken, samenspraak en samenwerken zijn de pijlers
van dialoog. Samen bereik je veel meer dan alleen. In dialoog
ben je samen op zoek naar nieuwe en betere mogelijkheden.
Iedere deelnemer neemt vrijwillig de
medeverantwoordelijkheid voor het verloop van de dialoog.
Het werkt!
Dialoog maakt je los van patronen
Dialoog nodigt uit om ‘out of your box’ te denken. Door actief
te luisteren naar anderen én open te staan voor iets anders,
kom je gezamenlijk tot nieuwe inzichten en ideeën. Los van
vaste (denk)patronen zie je de dingen op een frisse manier.
Hierdoor dienen zich oplossingen aan die je van tevoren niet
zou hebben bedacht. AANDACHTIG
EMPATHISCH
SELECTIEF
NET DOEN ALSOF
Hier spelen
de meeste
gesprekken
zich af..

TekstMastering the MysteryEEN GOEDE
DIALOOG
VERBINDT MENSEN,
MAAKT RUIMTE EN
KWEEKT BEGRIP

11
• exploreren
• onderzoeken en reflecteren
• luisteren en samenvatten
• meer antwoorden mogelijk
• meer alternatieven OK
• kan leven met variatie
• neutraal
• waarnemen zonder oordeel
• overeenstemming = essentieel
• nieuwsgierig; naïef
• steunverlenend
• aansluiting op ‘gevoel’
• achtervolgen
• advocaat van de duivel
• tell & sell
• op zoek naar het goede antwoord
• schuld uitdelen
• wie is verantwoordelijk?
• oordelen
• overtuigen
• waardeert advies
• expertise delen
• aansluiting op ‘inhoud’
• overeenstemming = wenselijk
Verschillende mindsets
Dialoog
Dialoog Discussie & debat

ALLES IS
COMMUNICATIE!

13
Waar speelt het gesprek zich af?
Communicatieniveaus
Volgens communicatiedeskundige Watzlawick (1970) is het
onmogelijk om niet te communiceren.Alle signalen verbaal en
non-verbaal, die waargenomen worden zijn communicatie. We
communiceren op verschillende niveaus. Op het moment dat we
slechts één niveau aandacht geven, verliest communicatie aan
betekenis.
Inhoud en betrekking
Watzlawick onderscheidt twee niveaus: het inhouds- en
betrekkingsniveau.Het inhoudsniveau heeft betrekking op wat er
gezegd wordt, de informatie, de inhoud van het bericht. Het
betrekkingsniveau heeft betrekking op hoe het gezegd wordt.
Zo zijn er tientallen manieren om iemand te vragen de deur te
sluiten.Al deze berichten hebben ongeveer dezelfde inhoud,
maar op betrekkingsniveau kunnen ze variëren van een
suggestie, een indirect verzoek, direct verzoek, een vraag of een
bevel.
INHOUD
PROCEDURE
INTERACTIE
GEVOELENS
WAT
HOE

14
Wat laten we zien aan elkaar?
Echtheid & respect
Echtheid laat zich niet in oefeningen vatten. Echtheid heeft te
maken met een heleboel houdingen en gedragingen die mensen
in hun communicatie met elkaar laten zien. Men kan elkaar
daarover feedback geven. Je kunt ook jezelf hierop oefenen.
Houd je gedurende enige tijd aan de hieronder gegeven hints.
Echtheid is één van de belangrijke bouwstenen voor het creëren
van vertrouwen!
Respect
Het is onmogelijk om respect te oefenen met jezelf. Respect
verwijst naar een houding, die je de ander toont en naar gedrag
dat op basis daarvan in de communicatie zichtbaar wordt. Je
kunt het niet met jezelf praktiseren.Wel kun je feedback over je
houding en gedrag verzamelen of respectvol feedback geven.

15
Check
Echtheid & respect
• Ben je jezelf? Praat je gewoon of speel je de
professional?
• Ben je spontaan en toch tactvol of is er iets koels en
planmatigs te bespeuren?
• Ga je gemakkelijk om met de ander? Hoef je jezelf
niet te verdedigen?
• Ook niet als de ander het je moeilijk maakt door
vragen, provocaties en aanvallen?
• Laat je horen wat je denkt en voelt, op het juiste
moment?
• Zonder de ander te verwarren of van zijn à propos te
brengen?
• Ben je open? Laat je merken dat je wilt luisteren en
helpen?
Echtheid
• Ga je met de ander om als een uniek persoon of meer
als het zoveelste geval?
• Laat je de oordelen achterwege?
• Deel je de gevoelens en de oorzaken van je oordelen?
• Doe je dat vaak en effectief?
• Laat je ook merken dat je snapt wat de ander wenst of
deel je alleen het probleem?
• Gaat het je van harte af? Ben je niet te zakelijk of te
gemaakt?
• Ben je attent genoeg?
• Zit je de ander niet uit te horen?
• Waardeer je de goede kanten en mogelijkheden van
de ander?
Respectvolle houding

TekstMastering the MysteryDoor de inhoudsinterventie:
• voelt de ander zich gehoord
• verbetert de kwaliteit van de informatie
• kun je de informatie ordenen
• toets je of je de ander ook écht begrijpt
Door de procesinterventie:
• geef je overzicht en houvast
• verklein je de onzekerheid
• wordt inhoud ordelijk afgewerkt
• breng je structuur aan in het gesprek
Door interactieinterventie:
• maak je open wat er onderhuids speelt
• zie je wat de samenwerking belemmert
• verklein je door openheid wantrouwen
• wordt duidelijk wat er goed gaat
ÉCHT IN GESPREK
Door de gevoelsinterventie:
• mag de ander zijn hart luchten
• maak je emoties bespreekbaar
• maak je ook ruimte voor jezelf
• wek je vertrouwen
INHOUD
PROCEDURE
INTERACTIE
GEVOELENS
WAT
HOE

17
LSD in communicatie
Echt in gesprek
Luisteren
• gefocust luisteren naar wat de ander écht te zeggen heeft.
Samenvatten & spiegelen
• in eigen woorden herhalen wat de ander gezegd heeft
• stel een inhaakvraag (zie pag. 20)
• de beleving voor de ander verhelderen
Doorvragen
• de vraag achter de vraag op tafel krijgen
• door open, gesloten en inhaakvragen de benodigde informatie
achterhalen
• nodigt uit tot ‘speak the unspeakable’
Luisteren werkt het best als het waardenvrij is.
Samenvatten kun je doen door het gedachtenspoor
van de ander te volgen. Door te spiegelen geef je blijk
van je betrokkenheid. Durf je het gevoel spoor te volgen?

18
• ‘waarom’ vragen
• je eigen verhaal inbrengen
• eigen ervaring benadrukken
• het betuigen van sympathie
• antwoord geven voor de ander
• het geven van advies
• te oordelen
Wat werkt?
Vaardig vragen stellen
• stel open vragen of open statements;
• vertel eens meer over…
• vat samen en vraag ‘klopt dat’
• stel vragen die peilen naar gevoelens
• bevestig en/of geef ruimte aan emotie
• gebruik de stilte; deze geeft ruimte om na te
denken
• reflecteer op denkpatronen en woordgebruik
• houd oogcontact
• wees met al je aandacht bij de ander
• luister
• gebruik non-verbale signalen
• wees je bewust van je ‘achtergrondgesprek’
• stel je oordeel uit!
Doen! Vermijd

19
Valkuilen
Subjectief te werk gaan
Richting geven aan antwoorden, interpreteren van wat de ander
gezegd heeft, het suggereren van een bepaald antwoord, de
ander (verbaal of non-verbaal) bekritiseren zijn valkuilen om
rekening mee te houden.
Het onderwerp niet afbakenen of doorvragen op zijpaden gaat
ten koste van de effectiviteit. Zo raakt het onderwerp
ondergeschoven en kan het gesprek alle kanten opgaan.
Sommige mensen zijn zeer vaardig in het op deze wijze
manipuleren van het gesprek.
Onduidelijke vragen
Op wollige of moeilijke vragen komt doorgaans geen duidelijk
antwoord. Dat is ook het geval als het tempo te hoog ligt, of als
er meerdere vragen tegelijkertijd worden gesteld. Vaak zijn dit
soort onduidelijkheden het gevolg van gebrekkige
voorbereiding.
Onvoldoende afstemmen op de ander
Doorvragen tot het pijnlijk wordt, doorvragen op zaken die al
gezegd zijn, negatief kritisch reageren op antwoorden of de
vragensteller die vervalt in een monoloog. Stuk voor stuk
valkuilen in het voeren van gesprekken.
Wie niet goed luistert en onvoldoende afstemt op de
gesprekspartner, mist informatie en slaat in het ergste geval de
plank volledig mis.

OPEN VRAGEN
INHAAKVRAGEN
GESLOTEN, CONTROLEVRAGEN
SUGGESTIEVE VRAGEN
Suggestief, in de vraag ligt het antwoord al besloten.
Toepassing: bij het ontlokken van een antwoord
Let op: je krijgt veel sociaal wenselijke antwoorden.
Gesloten vragen beginnen vaak
met een werkwoord, alleen
ja/nee of misschien en weet ik
niet als antwoord.
Toepassing: vragen naar feiten.
Open vragen starten met een vragend voornaamwoord.
Toepassing: bij het vragen naar een mening,
ze houden een gesprek goed op gang.
Inhaakvragen sluiten aan bij wat je
gesprekspartner zegt en dienen ter
bevestiging en verdieping van het
antwoord.
?
!
∞
&
KEN JE
VOORKEUR

21
Verschillende soorten vragen
Contextuele vragen
• vragen die peilen naar de context (van waaruit..)
• breng het perspectief van anderen in, in het gesprek
• ‘als je manager zou luisteren naar ons gesprek, wat zou hij zeggen…’
Focus op de oplossing-vragen
• ‘stel je wordt wakker en het vraagstuk is opgelost; hoe ziet dat eruit’
• ‘wie zouden de verandering merken; hoe zou hen dat beïnvloeden?’
• ‘hoe zouden zij zich anders gedragen..?’
Vragen die gevoelens linken aan acties
• ‘als je je gefrusteerd voelt, wat doe je dan; hoe merken anderen dat?’
• ‘wat zien anderen je doen als je … bent?’
Rating vragen
• ‘op een schaal van 0 – 10, hoe zou je je huidige niveau beoordelen?’
• ‘geef een cijfer aan deze oplossing’

vBijlagen

VRAGEN DIE
ALTIJD WERKEN

25
Goede voorbeelden van ‘wat’ vragen
Vragen die altijd werken
• Wat had je anders kunnen doen?
• Wat is het probleem/de kern voor jou?
• Wat ga je doen om dat te bereiken?
• Wat verwacht je van mij?
• Wat belemmert je?
• Wat is volgens jou de oorzaak hiervan?
• Wat zou je het liefst willen doen?
• Wat is je volgende stap?
• Wat is je doel voor dit gesprek?
• Wat verwacht je van mij en van jezelf?
• Wat gebeurt er nu? Op emotioneel vlak?
• Wat gebeurde er concreet?
• Wat is raken volgens jou?
• Wat ga je doen?
• Wat is/was jouw rol hierin?
• Wat heb je eraan gedaan?
• Wat gebeurt er als je de regie kwijt bent?
• Wat doet het met je?
• Wat is de reden dat je dit wilt bespreken?
• Wat ga je nu doen? Welke actie neem je?
• Wat maakte dat het goed ging?
• Wat zou jij doen, als je alle macht had?
• Wat doe ik fout, dat jij zo reageert?
• Wat is het ergste dat kan gebeuren?
• Wat kost het je? En wat levert het op?
• Wat is je probleem precies?
• Wat heb je er zelf al aan gedaan?
• Wat zijn andere mogelijkheden/reacties?
• Wat heeft je het meest geraakt?
• Wat is realistisch om te bereiken?
• Wat als het probleem niet wordt opgelost?
• Wat doe je daarmee?
• Wat raakt jou zo?
• Wat maakt dit zo belangrijk?

26
Starten met hoe, wie, waar, welke
• Hoe zit de ander erin?
• Heb je dat gecheckt? Hoe?
• Hoe zou je graag willen dat het was?
• Hoe uit zich dat?
• Hoe komt dat over op de ander?
• Hoe typeer jij jezelf als persoon? (en/of als dier of
stripfiguur)
• Hoe lang speelt dit al?
• Hoe kom je hieruit?
• Hoe stel je vast of het probleem opgelost is?
• Hoe raakt dit je?
• Hoe kan ik je daarbij helpen?
• Hoe weet je of je op de goede weg bent?
• Wie helpt je hierbij?
• Wie is er nog meer bij betrokken?
• Wie is verantwoordelijk voor de uitkomst?
• Waar gaan we het over hebben?
• Waar wil je het over hebben?
• Waar heb je last van?
• Waar wil je mee stoppen?
• Waar wil je mee doorgaan?
• Waar ben je zelf het meest tevreden over?
• Waar zit je echte probleem?
• Waar zit het werkelijke probleem volgens jou?
• Waar komt dat vandaan?
• Welke afspraken maak je met jezelf?
• Welke obstakels moet je nog overwinnen?
• Welke hulpmiddelen heb je?
• Welke stappen kun je ondernemen om het probleem echt
aan te pakken?
• Welk doel heb je op lange termijn, als het probleem uit de
wereld is?

27
Overige goede vragen
• Op welke wijze heb je er last van?
• Zitten we op de goede lijn?
• Kun je iets over gevoel zeggen?
• Wil je de diepte in?
• Wil je vertellen wat je denkt?
• Waarvoor is dat nodig?
• Is het je opgevallen dat…
• Mag ik je een meer psychologische vraag stellen?
• Leg het mij nog eens eenvoudig uit.
• En dan…
• Maak het eens expliciet.
• Vertel hier eens meer over..

28
Wie of wat bepaalt jouw context?
Communicatie
Wat houdt je bezig en hoe houdt dat je bezig? Ieder mens wordt
immers beïnvloed door zijn omgeving. Sommigen zijn er meer
gevoelig voor dan anderen. Wie brengt dat al voor zichzelf in
kaart? En wie bekijkt dan ook nauwkeurig waar creatieve
spanning zit en waar reactieve spanning optreedt?
Het verschil: creatieve spanning geeft energie. Er staat precies
genoeg spanning op je elastiekje. Reactieve spanning baart je
dikwijls zorgen. Er staat teveel spanning op je elastiekje.
Hoe zit het met jouw spanning op dit moment,
teveel, te weinig of precies genoeg?
Veranderen is sneller gedacht dan gedaan. Wat er precies nodig
is, kun je zelf soms niet zeggen. Dan helpt een goed gesprek met
een ander. Mits die de kunst van het vragen stellen verstaat.
Contact en echtheid brengen verdieping. Stop met praten over
de context of de inhoud en sta stil bij het onuitgesprokene.
Reflectie
• Echt in gesprek zijn met de ander, hoe doe je dat?
• Welke vragen werken en welke ook niet?
• Waar spelen jouw gesprekken zich af?
• Hoe kun je context creëren in plaats van ondergaan?

EEN KORTE SOCRATISCHE DIALOOG
VERTEL KORT
• Wat is er gebeurd (feiten)
• Wat heb je zelf gedaan (handeling)
• Wat betekent dit (gevoel, beleving)
• Wat is te onderzoeken (vraag)
VERHELDER DOOR VRAGEN
• Vragen, vragen, vragen, open vragen
• Oordelen, meningen niet geoorloofd
REFLECTIE
• Wat gaat je aan het hart en moeten we ter harte nemen?
• Welke moed is er nodig om daaraan recht te doen
• Wat moet worden opgegeven
• Wat heb je onder ogen te zien
• Wat is dus nodig
VERPLAATS JE IN..
• Wat betekent de situatie voor jou (gevoel, beleving)
• Wat zou je doen in de situatie (handeling)
• Wat is je antwoord op de vraag (oordeel)
• Op grond van welke onderliggende redenen? (visie)
1.
Vertel kort
wat je hebt
ervaren
2.
De anderen
stellen vragen
ter verheldering
4.
Reflectie,
waar draait het hier
om
3.
De anderen ver-
plaatsen zich
in de situatie
1. 3.
2.
4.

30
Eerst, de juiste mindset
Het Socratische gesprek
• Neem de tijd
een dialoog is een vorm van langzaam denken, gericht op
diepgang.
• Luister
stel vragen, verplaats je in een ander en bekijk de wereld
door diens ogen.
• Er hoeft geen beslissing uit te komen
begrip kweken en zicht krijgen op elkaars denkbeelden is
voldoende resultaat.
• Denk niet tegen de anderen
‘ja, maar’, denk met de anderen, denk samen,
denk als één hoofd - ‘ja, en’.
• Fixeer je niet op oplossingen
onderzoek de onderliggende redenen, waarden of visies van
een probleem of een oplossing.
• Maak ruimte voor nieuw denken
ga voorbij je oude denken.

ALS HOOFD, HART
EN WIL OPEN ZIJN,
IS ER RUIMTE VOOR
EEN WEZENLIJKE
VERANDERING

32
Theory U
Niveaus van aandacht
De wijze waarop je aanwezig bent en waarneemt in een gesprek, is
bepalend voor wat er gebeurt in het contact. Peter Senge onderscheidt
in zijn Theory U verschillende niveaus van aandacht. Dit geldt voor
beide gesprekspartners of voor coach en coachee. De coach hanteert de
niveaus bewust, de coachee dikwijls onbewust. Zien op welk niveau
iemand luistert of kijkt en iemand daar bewust van maken, is het
vakmanschap van een coach. Pas als er bewustzijn is, kun je iemand
‘meenemen’ naar een volgende niveau.
Binnen de verschillende niveaus van aandacht is het een kwestie van
afstemmen. Het ene niveau herken je gemakkelijker bij jezelf dan het
andere. Bewust contact met jezelf, je emoties, je lichaam en je
gedachten is nodig, terwijl je contact houdt met wat er bij de ander en
tússen jullie gebeurt.
Daarop ook nog kunnen reflecteren, terwijl je blijft kijken, luisteren
en handelen, vereist training. Maar het vraagt bovenal aandacht.
Downloading
Je hoort wat je al kent en plaatst alles in je eigen referentiekader.
Autobiografisch luisteren is hiervan een kenmerk: ‘O ja, dat ken ik. Nee,
dat kan niet kloppen. Ja, dat komt natuurlijk door….’
Deze manier van luisteren komt voort uit ‘je willen hechten aan iets
dat bekend is’. Daar is niets mis mee. Het is in bepaalde situaties
nodig te weten of iets bekend of veilig is. Wel is het een afbakende
manier van luisteren. Je verdedigt (al dan niet onbewust) je positie, je
mening of bestrijdt die van de ander. Je houdt vast aan bekende
patronen, er ontstaat niets nieuws.
Als je je oude manier van kijken en reageren los laat, maak je bewust
een breuk. Een volgend niveau van aandacht is bereikt als je een open,
frisse blik aanwendt, zonder oordeel. Dit is niet iets dat je overkomt,
maar een houding waar je elke keer opnieuw bewust voor kiest. Zo
train je de meesterschapshouding als coach.

SENSING
je verbinden
voelen,empathie
PERFORMANCE
meer van hetzelfde of
echte verandering
SEEING
kijken met
open blik
OPEN MIND
OPEN WILL
PRESENCING
overgave,
opgaan in het geheel
DE TOEKOMST ONTVOUWT ZICH VANUIT HET HIER EN NU
SIGNATURE PRESENCE
• bewust zijn van je ‘signature’ en het effect
• effectiever leren communiceren
• jezelf leren hanteren als instrument
• in de dynamiek van een groep
ONBEWUSTE PATRONEN ZIEN
• bij jezelf, de ander en in de groep
• onbewuste voorkeuren bewust maken
• mentale modellen & limiting beliefs helder
BEWUST EFFECT ERVAREN
• eigen rolpatroon in communicatie
• metaprogramma’s in communicatie
• gevoel / gedachte / gedrag / gevolg
ANDERS LEREN KIJKEN
• ervaring en feedback van anderen
• bewustworden van nieuwe dingen
• in de spanning bevindt zich de sleutel
• in het HIER-EN-NU ontstaat de beweging
BEWUST VERANDEREN
• aansluiten en verbinding maken
• de professionele confrontatie en dialoog
• dilemma’s ter plekke overbruggen
• win/win; belang vervangt positie
• dichtbij jezelf blijven en samen verder komen
OPEN HEART
DOWNLOADING
patroonherkenning

34
Theory U
Niveaus van aandacht
Kijken en luisteren met een ‘open mind’
Je bent je ervan bewust dat jouw manier van luisteren en kijken
beïnvloed wordt door je verleden, je ervaringen, je eigen waarden en
normen, je aannames. Je hoort dingen die niet vanzelfsprekend voor
je zijn. Je staat nieuwsgierigheid en verbazing toe. Hier begint het
eerste openen, het leren. Dit leidt niet als vanzelf tot anders handelen.
Het is wel het startpunt, je opent je voor nieuwe perspectieven. Dat
wil niet zeggen dat je er meteen naar gaat handelen.
Je verbinden met een ‘open heart’
Op dit niveau maak je contact met gevoelens. Je leeft je in, in wat
iemand anders doormaakt, je laat je raken in het contact. Vanuit hier
kan er werkelijke verbinding tussen mensen ontstaan en kan hetgeen
dat aan de orde is ook echt worden erkend (een verlangen, een gemis,
het pijnlijke van de situatie, wrijving, etc). Dit is een belangrijke fase
voor het laten ontstaan van nieuwe mogelijkheden. Empathie en
gevoel.
Overgave, opgaan in een ‘open will’
Stel je voor dat je in flow bent met jezelf, de ander, de situatie. Je ziet
en voelt en ervaart precies hoe het is, én verandert er niets aan. Je
luistert met al je zintuigen open, naar wat in het hier en nu ontstaat.
En zelfs dat klinkt al bijna teveel als doen. Iedereen kent wel dit soort
momenten. Creatie ontstaat als vanzelf.
We zijn gewend te leren van het verleden. Dat is waardevol, maar
vanuit dit diepste niveau van aandacht leer je vanuit de toekomst,
zoals die zich ontvouwt in het hier en nu. Het raakt aan intuïtie en
onzekerheid. Het vraagt durf om te experimenteren en fouten te
maken, los te laten en te laten ontstaan wat wil ontstaan. In
communicatie betekent dat: helemaal open staan voor wat zich
aandient bij de ander, bij jou, en in de relatie tussen jullie. Zonder dat
je ergens aan sleutelt, het anders wilt hebben dan het is.

Communicatie, met compassie | Target Point, guide to change

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Communicatie, met compassie | Target Point, guide to change

Similar to Communicatie, met compassie | Target Point, guide to change (20)

More from angela van de Loo

More from angela van de Loo (7)

Communicatie, met compassie | Target Point, guide to change