Jantung merupakan organ yang mengepam darah ke seluruh tubuh melalui sistem sirkulasi tertutup. Ia terdiri daripada empat ruang yang saling berhubung, yakni dua atrium dan dua ventrikel. Fungsi utama jantung adalah mengedarkan darah dan mengekalkan aliran darah ke seluruh tubuh.

1. TAJUK 6 : JANTUNG
FATIN NAJWA BT OTHMAN
JAMILAH MUSTAKIM
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

2.  Jantung merupakan sebuah organ yang mempunyai 4
ruang.
 Disifatkan sebagai sebuah pam
 Fungsi :
 Mengedarkan darah ke seluruh tubuh badan dan
mengekalkan alirannya sepanjang masa
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
JANTUNG

3.  Lokasi :
 Di dalam ruang toreks
 Di belakang sternum
 Diantara dua paru-paru
 Dikenali sebagi ruang mediasternum
 Bahagia bawah terletak di atas permukaan otot
diafragma
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

4.  Ciri-ciri jantung :
 Saiznya sebesar penumbuk
 Kedudukan agak senget dengan bahagian apeks
menghala ke kiri dada dan dasarnya menghadap ke atas
 Mempunyai 4 ruang
 Dapat mengisi sebanyak 90 – 120 ml darah
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

5. JANTUNG Sistem kitaran
Anatomi dan
pengurusan jantung
Degupan jantung
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

6.  Satu sistem kitaran yang terpenting dalam badan
 Sistem ini mengedarkan darah dari jantung ke seluruh
badan dan masuk ke jantung semula
 Dikenali sebagai Sistem Kitaran Tertutup kerana darah
mengalir mengikut saluran darah tertentu yang
tertutup
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
SISTEM KITARAN

7.  Fungsi Sistem Kitaran Darah :
 Membawa darah ke seluruh tisu badan
 Membekalkan nutrisi dan oksigen
 Mengangkut bahan kumuh dari tisu badan
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

8. SISTEM
KITARAN
Kitaran
pulmonari
Kitaran
sistemik
Arteri, vena
dan kapilari
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
SISTEM KITARAN

9.  Membawa darah yang kurang beroksigen dari jantung
melalui arteri pulmonari ke paru-paru dan balik ke
jantung melalui vena pulmonari
 Darah terdeoksigen dari keseluruh badan diangkut ke
dalam atrium kanan jantung melalui vena kava akan
masuk ke dalam ventrikel kanan dan dipam ke paru-
paru melalui arteri pulmonary.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
KITARAN PULMONARI

10.  Di paru-paru, pertukaran gas oksigen antara kapilari
darah dengan alveolus
 Darah beroksigen diangkut balik ke atrium kiri
jantung oleh vena pulmonari.
 Peredaran ini akan berlaku tanpa henti dan berulang-
ulang
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

11.  Membawa darah beroksigen dari jantung melalui
aorta ke semua bahagian badan dan balik ke jantung
 Darah beroksigen memasuki atrium kiri dan dipam ke
ventrikel kiri dan di pam keluar dari jantung ke aorta
 Aorta merupakan arteri terbesar dalam badan dan
darah dipam keluar di bawah tekanan yang tinggi
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
KITARAN SISTEMIK

12.  Aorta menghantar darah beroksigen ke semua
bahagian badan.
 Pertukaran gas dan bahan berlaku di tisu badan
 Darah yang terdeoksigen kemudian diangkut kembali
ke atrium kanan jantung melalui vena kava.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

13. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

14.  Saluran darah terdiri daripada 3 jenis saluran darah
yang berlainan iaitu :
 Arteri
 Kapilari
 Vena
ketiga-tiga salur darah ini mempunyai fungsi serta ciri
yang berbeza
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
ARTERI, VENA DAN KAPILARI

15.  Saluran yang membawa darah keluar dari jantung ke
bahagian-bahagian badan lain seperti tangan, otak,
kaki dan sebagainya
 Ciri-ciri :
 Mempunyai dinding yang tebal
 Berotot dan elastik
 Tahan tekanan darah yang tinggi disebabkan denyutan
jantung
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
ARTERI

16.  Bercabang-cabang membentuk arteriol untuk
membentuk kapilari darah
 Semua arteri membawa darah beroksigen kecuali arteri
pulmonari
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

17. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
Arteri Vena
Kapilari
Tisu
penya
mbung
Otot
licin
Tisu
penyamb
ung
Otot
licin
injap

18.  Salur darah yang membawa darah ke jantung dari
bahagian-bahagian lain badan seperti tangan dan kaki
 Ciri-ciri :
 Dinding yang nipis
 Lumen yang besar
 Darah yang berada dalam vena mengalir pada tekanan
yang rendah
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
VENA

19. • Saluran yang besar memberikan kurang rintangan
terhadap pengaliran darah
 Dilengkapi dengan injap-injap yang menentukan
darah mengalir hanya ke satu arah sahaja, iaitu ke
arah jantung.
 Injap-injap ini akan tertutup jika darah mengalir ke
belakang dalam alirannya
 Vena yang terkecil dinamakan venul
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

20.  Semua vena membawa darah terdeoksigen kecuali
vena pulmonary
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

21. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

22. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

23.  Salur darah yang terkecil dan menghubungkan
arteriol kepada venul
 Dindingnya nipis untuk memudahkan resapan bahan-
bahan antara darah dengan tisu-tisu berlaku dengan
cepat.
 Kapilari adalah sel yang mempunyai nukleas dan sel
endothelial
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
KAPILARI

24. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

25.  Saluran darah terdiri daripada 3 jenis saluran yang
berlainan iaitu arteri, kapilari dan vena. Ketiga-tiga
salur darah ini mempunyai fungsu serta ciri yang
berbeza.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
PERBEZAAN ANTARA SALURAN
DARAH

26. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
STRUKTUR DINDING SALURAN
DARAH VENA, ARTERI DAN KAPILARI

27. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
Arteri Kapilari Darah Vena
Membawa darah
beroksigen dari
jantung ke tisu
badan
Menghubungkan arteri
dengan vena
Membawa darah
terdeoksigen dari
tisu badan kembali
ke jantung
Dinding tebal Dinding setebal satu
sel
Dinding nipis
Dinding berotot
tebal
Dinding tidak berotot Dinding berotot nipis
Tiada injap kecuali
pangkal aorta &
pangkal arteri
pulmonari
Tidak mempunyai
injap
Mempunyai injap
Saiz lumen kecil Saiz lumen paling kecil Saiz lumen besar
Darah bertekanan
tinggi
Darah bertekanan
paling rendah
Darah bertekanan
rendah

28. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

29.  Jantung merupakan pusat kepada sistem
kardiovaskular
 Kedudukan :
 Dalam sangkar toraks
 Diselubungi oleh peparu kiri dan kanan
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
ANATOMI DAN PENGURUSAN JANTUNG

30.  Ciri-ciri
 Saiz sebesar penumbuk
 Terbahagi kepada bahagian kiri dan kanan oleh septum
 Mempunyai sistem konduksi yang khusus
 Boleh berdenyut tanpa bantuan faktor luar
 Jantung kiri dan kanan boleh dibahagikan kepada 2
ruang
 Ruang atas = atrium
 Ruang bawah = ventrikel
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

31. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

32. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
JANTUNG

33.  Fungsi injap adalah untuk menyekat aliran balik darah yang
dipam. Dalam jantung manusia terdapat 3 injap, iaitu
 Injap bikuspid yang terletak antara atrium kiri dan ventrikel
kiri. Terdapat 2 otot penyambung untuk mengawal injap.
 Injap trikuspid yang terletak antara atrium kanan dan
ventrikel kanan. Terdapat 3 otot penyambung untuk
mengawal injap.
 Injap sabit pula di pangkal arteri pulmonari.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
INJAP

34. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
Injap trikuspid
Injap bikuspid

35.  Atrium kanan menerima darah kurang beroksigen
daripada tisu-tisu tubuh.
 Atrium kiri menerima darah kaya dengan oksigen dari
paru-paru.
 Ventrikel kanan mengepam darah ke paru-paru
 Ventrikel kiri mengepam darah ke seluruh bahagian
tubuh.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
EMPAT RUANG JANTUNG TERDIRI
DARIPADA

36. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

37.  Lapisan luar - Pericardium (fibrous tissue)
 Lapisan fiber di luar sekali
 Lapisan serosa terdiri daripada 2 lapisan membran
 Menghasilkan bendalir jernih untuk mengelakan geseran semasa
pergerakan denyutan jantung
 Lapisan tengah - Myocardium (muscular tissue)
 Otot berjalur di luar kawalan
 Tebal di bahagian ventrikel terutama ventrikel kiri dan nipis di
atrium
 Cuaran otot menonjol ke dalam ventrikel dan disambungkan ke
bahagian injap oleh Korta Tendini
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
TIGA LAPISAN TISU DARI LUAR KE
DALAM JANTUNG

38.  Lapisan dalam - Endocardium (epithelium squamous
tissue)
 Terbina dari tisu epitelium skuamous, satu lapisan yang
nipis dan licin, berlanjutan dari salur darah
 Bahagian tertentu mengalami pengubahsuaian
berfungsi sebagai sistem konduksi yang memulakan dan
menyelaras denyutan jantung secara otomatik dan
berterusan.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

39. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

40.  Menjana dan mengekalkan tekanan darah. Denyutan
jantung akan menjana tekanan darah dan seterusnya
mengalirkan darah ke seluruh tubuh;
 Mengarah peredaran darah. Peredaran darah dapat
dilakukan ke beberapa tempat berdasarkan ruangan
di dalam jantung; dan
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
FUNGSI JANTUNG

41.  Membawa bekalan darah ke tisu. Kadar denyutan
jantung yang berbeza akan membuatkan jumlah
darah yang dialirkan berbeza. Contohnya semasa
bersukan dan semasa keadaan rehat. Semasa
bersukan, lebih banyak darah dialirkan berbanding
dengan keadaan berehat.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

42. DegupanJantung Sel pengucupan
Sistem konduksi
Elektrokardiogram
Kitaran kardiak
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
DEGUPAN JANTUNG

43.  Otot kardiak berupaya berdenyut sendiri tanpa
rangsangan dari luar kerana mempunyai sistem
intrinsik yang berkebolehan menguncup secara
berirama tanpa bergantung kepada saraf dari otak.
 Sel otot kardiak khas yang dipanggil sel autoritma
(autorhythmic) adalah berupaya (self excitable)
memulakan impuls yang menyebabkan kuncupan
miokardium.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
KITARAN KARDIAK

44.  Sinoatrial node (SA node)
 Terdiri dari sekumpulan sel kecil yang terletak di dinding atas
atrium kanan berdekatan dengan pembukaan superior vena kava.
 Dikenali sebagai pacemaker kerana memulakan rangsangan impuls
untuk merangsangkan konduksi (conduction) myokardium di
atrium tanpa pengaruh dari sistem saraf.
 Selalunya konduksi impuls di sini adalah lebih cepat dari kumpulan
sel neuromuskular yang lain.
 Ia mengeluarkan impuls sebanyak 60 – 100 kali seminit.
 Rangsangan SA node dihantar ke dua-dua kanan dan kiri atrium
 Pengaliran di atrium dikenali sebagai dipolarisasi (depolarisation)
atrial.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
KOMPONEN SISTEM PEREDARAN:

45.  Atrioventrikular node (AV node)
 Terdiri daripada tisu neuromuskular yang terletak di
dinding septum atrium berdekatan dengan injap
atrioventrikular (injap trikuspid dan bikuspid).
 Injap atrioventrikular menerima impuls dari SA node di
sepanjang myokardium atrium.
 Rangsangan ini kemudian akan mengalir ke Bundle of His
yang terdapat di antara ventrikel.
 Apabila SA Node mengalami kerosakan AV node
mengambil alih tugas pacemaker tetapi impuls yang
dirangsangkan adalah lebih perlahan jika dibanding dengan
SA node iaitu lebih kurang 40 – 60 kali seminit.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

46.  Atrioventrikular bundle / Bundle of His / AV Bundle
 Menerima impuls dari AV node.
 Melalui septum dan bercabang kepada 2, iaitu bundle of
His kanan (ventriker kanan) dan Bundle of His kiri
(ventriker kiri).
 Di dalam myokardium ventrikel, cabang fiber ini akan
membahagi lagi dan menjadi rangkaian fiber yang halus
dipanggil Purkinje fibres.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

47.  Purkinje fibre
 Bundle of His dan Purkinje fibre bergabung dan
menghantar rangsangan ke otot ventrikel dan
penguncupan di ventrikel bermula, iaitu dipolarisasi
ventrikel.
 Jika aktiviti kedua-dua node iaitu SA & AV node tidak
berfungsi, maka Bundle of His akan mengambil alih tugas
sebagai pacemaker tetapi hanya mengeluarkan impuls
lebih kurang 20 - 35 kali seminit.
 Oleh itu peredaran darah ke jantung tidak mencukupi dan
dalam keadaan ini pacemaker buatan diletakkan untuk
mengembalikan degupan jantung kepada normal.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

48. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

49. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

50. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

51.  Kitaran kardiak bermakna satu degupan jantung yang
lengkap terdiri daripada penguncupn dan relaksasi
kedua-dua atrium dan ventrikel.
 Peringkat penguncupan dipanggil sistol dan relaksasi
dipanggil distol.
 Kadar kitaran kardiak yang normal ialah antara 60 - 80
per seminit.
 Kitaran kardiak berlangsung selama 0.8 saat.
 Terdapat 3 fasa dalam kitaran kardiak iaitu:
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

52. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
• Sistolik atrial berlaku apabila
kedua-dua atrium
menguncup.
• Apabila kedua-dua atrium
dipenuhi darah, iaitu atrium
kanan mendapat darah dari
superior dan inferior vena
kava manakala atrium kiri
mendapat darah oksigen
dari keempat-empat vena
pulmonari.
• SA node terangsang dan menghantar impuls mengalir seperti
ombak ke kedua-dua atrium melalui otot myokardium atrium dan
menyebabkan atrium menguncup. Maka darah ditolak melalui injap
trikuspid dan injap mitral ke dalam ventrikel. Sistolik atrial
mengambil masa 0.1 saat

53. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
• Sistolik ventrikular berlaku apabila kedua-dua ventrikel menguncup.
• Apabila rangsangan sampai ke AV node, rangsangan tersebut akan merebak
dengan cepat ke bundle of His dan seterusnya ke purkinje fiber. Ini akan
menyebabkan seluruh otot myokardium di ventrikel menguncup dari apex
jantung menghala ke atas jantung dan mengepam darah ke arteri pulmonari dari
ventrikel kanan dan ke aorta dari ventrikel kiri.
• Pada masa yang sama injap pulmonari dan injap aortik akan membuka dan darah
dapat mengalir ke salur darah pulmonari dan aorta. Sistolik ventrikular
mengambil masa 0.3 saat.

54.  Distolik kardium yang lengkap bermakna jantung berehat dengan
atrium dan ventrikel relaks yang mengambil selama 0.4 saat.
 Selepas relaks, tekanan ventrikel menurun, atrium akan diisi semula
dengan darah dari superior dan inferior vena kava, injap trikuspid
dan bikuspid akan membuka semula dan kitaran kardiak bermula
lagi
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

55.  Terdapat 2 bunyi jantung iaitu: ’Lubb & Dupp’
 LUBB, bunyi jantung yang pertama yang agak kuat
sedikit dan disebabkan oleh penutupan injap
atrioventrikular (trikuspid dan mitral) berikutan
kuncupan otot-otot ventriker (sistolik ventrikular).
 DUPP, bunyi jantung kedua yang lebih lembut dan
disebabkan oleh penutupan injap pulmonari & aorta
setelah darah ditolak ke keluar dari ventriker dan
bermulanya distolik ventrikular diastole.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
BUNYI JANTUNG

56. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

57.  Elektrokardiogram (ECG) adalah grafik yang dibuat
oleh elektrokardiograf, yang merupakan mesin yang
mampu merakamkan aktiviti denyutan jantung dalam
satu jangka masa tertentu, iaitu aktiviti elektrik
jantung oleh cecair dan tisu dalam badan yang
merupakan konduktor elektrik.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
ELEKTROKARDIAGRAM (ECG)

58. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

59.  Graf ECG yang normal akan menunjukkan 5
gelombang P, Q, R, S, dan T yang dikenali sebagai
ritma sinus. Gelombang P = penguncupan atrial,
gelombang kompleks QRS = penguncupan ventrikel
manakala gelombang T = relaksasi ventrikel.
 Kadar ritma sinus adalah 60-100 bit/min. Kadar yang
laju melebihi 100 bit/min dikenali sebagai tachikardia
manakala kurang daripada 60 bit/min dikenali sebagai
bradikardia.
IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

60. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN

61. IPG KAMPUS TUANKU BAINUN
TAMAT