1. HỘI THẢO ĐẠO TẠO
KỸ NĂNG TƯ VẤN, TRUYỀN THÔNG VỀ
SKSSTD & QUYỀN SKSSTD CỦA TNCN
PHÙNG THỊ HIÊN – CCIHP
phunghien@ccihp.org

2. Tư vấn
Tư vấn là một mối quan hệ tương tác (tích cực
và chủ động) giữa TVV (người có kiến thức
chuyên môn, kỹ năng tư vấn, các phẩm chất
đạo đức của nghề tư vấn được pháp luật thừa
nhận) và KH (người gặp vấn đề cần trợ giúp).
Thông qua quá trình trao đổi, chia sẻ và tìm hiểu
vấn đề, TVV giúp KH hiểu và chấp nhận vấn đề
thực tế của mình, tìm ra những tiềm năng/sức
mạnh của chính mình để tự giải quyết những
vấn đề ấy.

3. QUY TRÌNH
TƯ VẤN

4. Thảo luận nhóm lớn
 1 ca tư vấn cần trải qua mấy bước?
 Gọi tên các bước

5. G1: Gặp gỡ
Mục đích:
- Thiết lập mối quan hệ
- Tạo dựng niềm tin nơi khách hàng
- Làm rõ tính chất của mối quan hệ: vai
trò và quyền của mỗi bên

6. G1: Gặp gỡ (tiếp)
Nội dung:
 Chào, mời khách hàng ngồi, mời
nước/kẹo
 Hỏi lí do khách hàng đến tư vấn
 Giới thiệu bản thân
 Giới thiệu nguyên tắc giữ bí mật
 Giới thiệu về quyền được từ chối trả lời
của khách hàng
 Thống nhất về thời gian làm việc

7. G1: Gặp gỡ (tiếp)
Các kỹ năng tư vấn cần lưu ý
 Kĩ năng giao tiếp: chào hỏi, tạo không khí cởi
mở thân mật
 Kỹ năng bộc lộ bản thân
 Kỹ năng lắng nghe tích cực

8. G2: Gợi hỏi
Mục đích:
- Làm rõ vấn đề của KH
- Xác định mong muốn của KH
- Xác định nguy cơ của KH

9. G2: Gợi hỏi (tiếp)
Nội dung làm rõ vấn đề của KH:
- Xuất hiện như thế nào (bối cảnh, hình thức,
mức độ …)
- Mức độ ảnh hưởng của vấn đề tới KH (thể chất,
tinh thần, mối quan hệ xã hội)
- Liên quan tới các mối quan hệ nào?
- Tiến triển theo thời gian như thế nào?
- KH đã giải quyết như thế nào? Kết quả?
- Đã có sự trợ giúp nào?
- Đánh giá nguy cơ
- Xác định mong muốn của khách hàng

10. G2: Gợi hỏi (tiếp)
Các kỹ năng tư vấn cần lưu ý
 Kỹ năng đặt câu hỏi
 Kỹ năng phản hồi
 Kỹ năng lắng nghe
 Kỹ năng thấu cảm
 Kỹ năng làm sáng tỏ vấn đề
 Kỹ năng tóm tắt vấn đề

11. G3: Giới thiệu
Mục đích:
- Cung cấp thông tin
- Giúp KH tự đánh giá nguy cơ
Nội dung:
- Phân tích vấn đề
- Tìm hiểu những thông tin KH đã biết/
còn thiếu
- Cung cấp thông tin cần thiết
- Giúp KH tự đánh giá nguy cơ

12. G3: Giới thiệu (tiếp)
Các kỹ năng cần lưu ý:
Kỹ năng cung cấp thông tin

13. G4: Giúp đỡ
Mục đích:
- Giúp khách hàng đưa ra các lựa chọn và quyết
định
Nội dung:
- Giúp KH xác định được những quyết định cần
thiết
- Giúp KH đưa ra những lựa chọn
- Phân tích ưu/ nhược điểm của từng lựa chọn
- Giúp KH đưa ra lựa chọn tối ưu
- Kiểm tra lựa chọn có thực sự dựa trên mong
muốn của KH

14. G5: Giải thích
Mục đích
Xây dựng kế hoạch thực hiện quyết định

15. G5: Giải thích (tiếp)
Nội dung
- Giúp KH xây dựng kế hoạch hành động
+ Hành động như thế nào?
+ Liên quan tới ai?
+ Nhằm đạt đến cái gì?
+ Thời gian bao lâu?
+ Khó khăn/ thuận lợi gì?
+ Cách giải quyết
+ Các biện pháp hỗ trợ
- Cung cấp thêm các kiến thức/ kỹ năng cần
thiết

16. G5: Giải thích (tiếp)
Kỹ năng được sử dụng
Kỹ năng đặt câu hỏi
Kỹ năng đương đầu

17. G6: Gặp lại và lượng giá
Mục đích:
- Tổng kết lại tiến trình tư vấn
- Lượng giá cuộc tư vấn
- Duy trì mối quan hệ với KH

18. Nội dung tổng kết
Nội dung cần thiết:
 Vấn đề chủ đạo
 Mong đợi của KH
 Lựa chọn/kế hoạch thực hiện của
KH
 Những vấn đề còn tồn đọng
 Kế hoạch hẹn gặp

19. G6: Gặp lại và lượng giá (tiếp)
Ví dụ:
Như vậy hôm nay chúng ta đã trao đổi
về việc … bạn mong muốn là… và bạn
dự định sẽ…. Còn một phần nữa chưa
thảo luận thì chúng ta sẽ gặp lại vào
ngày…

20. Kỹ năng đặt câu
hỏi

21. Kỹ năng đặt câu hỏi là gì?
 Là công cụ giúp
TVV khai thác, tập
hợp thông tin vấn
đề của KH

22. Các loại câu hỏi
 Câu hỏi đóng:
- “đã… chưa?”
- “có… không?”
 Câu hỏi mở:
“ai”, “khi nào”, “cái gì”,
“ở đâu”, “như thế nào”…

23. Các loại câu hỏi
 “vìsao”, “tại sao?”
 “Điều gì khiến bạn...?”
 “Lý do nào khiến bạn...?”

24. Các loại câu hỏi
 Câu hỏi dẫn dắt:
- “Thế còn… thì sao?”
- “Bạn có thể nói thêm về…?”

25. Những điểm lưu ý
 Sử dụng những câu hỏi đơn giản, dễ hiểu, chính xác về
mặt ngữ pháp, từ ngữ
 Kịp thời và đúng lúc
 Không hỏi tới tấp, tra hỏi
 Không sử dụng những câu hỏi gắn với quan điểm của
chính TVV
 Không đưa ra câu hỏi kèm luôn các câu trả lời nhiều lựa
chọn

26. Kỹ năng
lắng nghe tích cực

27. Lắng nghe
 Người nghe sử dụng cơ quan thính giác
của mình để nắm bắt những thông tin

28. Lắng nghe tích cực là gì?
 Là khả năng đón nhận
 Hiểu các thông điệp
 Đi vào nội tâm
 Tập trung chú ý

29. Mô hình lắng nghe tích cực
Lắng nghe tích cực là một quá trình giao tiếp giữa TVV và KH

31. Biểu hiện lắng nghe tích cực
 Nét mặt, ánh mắt
 Tư thế ngồi
 Gật đầu
 ừ, vâng, à, đúng…
 “Tôi đang lắng nghe anh nói…”; “Vâng, tôi
hiểu”
 Phản hồi
 Tóm tắt vấn đề

32. Hiệu quả lắng nghe
 Đươc chia sẻ và tôn trọng
 Động viên KH tiếp tục chia sẻ
 Dễ dàng tự định hướng, có trách nhiệm và
độc lập
 Giải toả cảm xúc của mình
 Phát triển mối quan hệ nồng nhiệt mang tính
chuyên nghiệp
 Dễ dàng hơn trong việc tự giải quyết vấn đề

33. Một số cản trở tới việc lắng nghe
 Quan niệm, định kiến
 Dự đoán nội dung
 Có những vấn đề cá nhân
 Nghĩ về những điều sẽ nói với KH
 Không kiểm soát được cảm xúc
 Bị xao nhãng bởi những tác nhân bên
ngoài

34. Kỹ năng hỗ trợ
KH ra quyết định

35. Khái niệm
 Là cách thức mà TVV sử dụng để giúp
khách hàng có thể có được một quyết
định phù hợp cho tình huống của mình
(nhu cầu, hoàn cảnh và tiềm lực) trên cơ
sở hiểu biết đầy đủ thông tin và tự
nguyện.

36. Lưu ý: Sự tự nguyện
 Người ra quyết định có đủ các thông tin
cần thiết.
 Việc ra quyết định không chịu bất kì áp lực
hay sự cưỡng ép nào.
 Được tôn trọng với quyết định mình lựa
chọn

37. Kỹ năng Đưa ra giải pháp

38. Các bước thực hiện
1. Đưa ra các lựa chọn
2. Phân tích các ưu – nhược điểm của mỗi lựa
chọn
3. Tìm hiểu về quyết định cụ thể của KH
4. Kiểm tra lại quyết định của KH: Lý do khiến KH
đưa ra quyết định ấy.
5. Tìm hiểu về những băn khoăn/ khó khăn khi
thực hiện quyết định ấy
6. Tìm hiểu các cách thức/kế hoạch mà KH sử
dụng để vượt qua trở ngại/ khó khăn
7. Cung cấp thông tin hỗ trợ (nếu có).

39. Kỹ năng đưa ra lời khuyên
 Thông thường, trong tư vấn, TVV hạn chế việc đưa
ra giải pháp, lời khuyên cho khách
Sử dụng khi nào?
 Khi đã phân tích rất nhiều giải pháp nhưng KH vẫn
không đưa ra được giải pháp cho mình trong một thời
gian kéo dài
 Trong những trường hợp khẩn cấp, ví dụ như khi
khách hàng đang gặp nguy hiểm nhưng không có khả
năng đưa ra quyết định
 Trong trường hợp khách hàng đang trong tình trạng
quá rối loạn không tự chủ được

40. Lưu ý:
 Hạn chế tối đa đưa ra lời khuyên, vì khách
hàng dễ coi TVV như một chuyên gia dẫn
đến sự phụ thuộc của KH vào TVV.
 Lời khuyên không gây hại đến khách hàng
và người khác
 Lời khuyên nên là gián tiếp

41. Thử làm tư vấn
 Chia lớp thành 2 nhóm
 Nhiệm vụ các nhóm:
Thảo luận tình huống 5 phút
Thực hành tư vấn

42. Tình huống 1
 An thường ở lại làm việc muộn ở cơ quan. Một
lần, sau khi cả phòng rủ nhau đi nhậu vào bữa
tối, cô và người quản lý cùa mình quay trở lại cơ
quan định tiếp tục làm việc. Có hơi men, không
làm chủ được mình, cô và người quản lý đã
quan hệ tình dục. Từ đó, mỗi lần ở lại làm việc,
quản lý của cô thường ép cô quan hệ tình dục
và nói rằng nếu không chịu, ông ta sẽ cho tất cả
mọi người biết việc này. Vừa lo sợ, vừa cảm
thấy xấu hổ nếu để mọi người biết, An tiếp tục
chấp nhận quan hệ tình dục với ông ta. Nhưng
hôm nay, An tìm đến bạn để xin tư vấn hướng
giải quyết. Bạn hãy trợ giúp cho An.

43. Tình huống 2
 Lan và Tuấn yêu nhau. Trong lần sinh nhật lần
thứ 21 của Lan tháng trước, họ đã phải vào nhà
nghỉ vì không kịp về nhà trọ. Sau lần ấy Lan có
thai. Nhưng họ chưa thể cưới nhau lúc này vì
Tuấn mới có 20 tuổi, mới vào làm thợ sửa máy
học việc trong công ty. Bố mẹ Tuấn cũng đã
luôn nhắc nhở Tuấn rằng ít nhất 25 tuổi mới
được lấy vợ. Nên Tuấn đã từ chối việc kết hôn
với Lan vào thời điểm này, Lan đang cẩm thấy
rối bởi nên muốn gặp bạn để tìm ra một hướng
đi phù hợp.

44. NGUYÊN TẮC
ĐẠO ĐỨC

45. 5 điểm quan trọng
 Đảm bảo sự an toàn
 Giữ kín thông tin và sự riêng tư
 Không phán xét đánh giá
 Tôn trọng
 Tiếp cận dựa trên quyền