Σημειώσεις Αθλητιατρικής.pdf

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΘΛΗΤΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ
ΒΟΗΘΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ – ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΔΙΕΚ ΒΟΛΟΥ
ΠΡΕΚΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ MSc
ΒΟΛΟΣ 2021

Σημειώσεις Αθλητιατρικής Πρέκας Ευάγγελος
Φυσικοθεραπευτής MSc
2
Το εκπαιδευτικό έντυπο αυτό αποτελεί ιδιοκτησία του συγγραφέα. Απαγορεύεται η
αντιγραφή του, η αποθήκευση του και η διανομή του για εμπορικό σκοπό ή ιδιωτική
εκμετάλλευση. Αντίθετα επιτρέπεται η ανατύπωση, η αποθήκευση και η διανομή του
για εκπαιδευτικούς λόγους. Απαραίτητη προϋπόθεση μετά από κάθε χρήση του είναι
να αναφέρεται πάντα η πηγή προέλευσης του, ο τίτλος του και το όνομα του
συγγραφέα.

3
Περιεχόμενα
1. Η Αθλητιατρική επιστήμη 4
2. Προληπτικός ιατρικός έλεγχος αθλητών 6
3. Αθλητικές κακώσεις 10
4. Αθλητικές κακώσεις στα πιο δημοφιλή αθλήματα 16
5. Αρχές θεραπείας της αθλητικής κάκωσης 19
6. Μυϊκές κακώσεις αθλητών 26
7. Συνδεσμικές κακώσεις αθλητών 31
8. Αθλητικές κακώσεις τενόντων 40
9. Κατάγματα & εξαρθρήματα 49
10. Αθλητική περίδεση 60
11. Άσκηση & Διατροφή 70
12. Άσκηση για ειδικές ομάδες πληθυσμού 78
Βιβλιογραφία 83

4
1. Η Αθλητιατρική επιστήμη
Ο πιο εύστοχος σύγχρονος ορισμός για την αθλητιατρική επιστήμη έχει δοθεί από
τον διάσημο Γερμανό καθηγητή W. Hollmann (1958), μέχρι πρότινος Διευθυντή του
φημισμένου αθλητιατρικού Κέντρου της Κολωνίας (1958-1995) και προέδρου της
FIMS (1986-1994). Σύμφωνα με αυτόν λοιπόν «αθλητιατρική είναι η επιστήμη που
περιλαμβάνει επιμέρους θεωρητικούς και κλινικούς τομείς της ιατρικής που μελετούν
την επίδραση της άσκησης, γύμνασης και άθλησης σε υγιείς και ασθενείς, καθώς και
της υποκινητικότητας, με σκοπό την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για την
πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση διαφόρων παθήσεων».
Το 1981 ο φημισμένος εργοφυσιολόγος D. Lamb, τότε Πρόεδρος του American
College of Sports Medicine, εισήγαγε εύστοχα τον όρο «ομπρέλα της αθλητιατρικής
επιστήμης», στην επιθυμία του να τονίσει ότι η επιστήμη αυτή αγκαλιάζει έναν
μεγάλο αριθμό άλλων ιατρικών ειδικοτήτων, όπως: Γενική ιατρική, Παθολογία,
Ορθοπεδική, Γυναικολογία και Μαιευτική, Καρδιολογία, Ενδοκρινολογία,
Παιδιατρική, Χειρουργική, καθώς και άλλων επιστημών, όπως Αποκατάσταση
καρδιοπαθών και άλλων ασθενών, Φυσικοθεραπεία-Κινησιοθεραπεία,
Εργοφυσιολογία, Βιοκινητική, Κινητική μάθηση, Διατροφή-Διαιτολογία, Ψυχολογία,
Κοινωνιολογία, Βιοχημεία κ.ά.
Επομένως η σύγχρονη αθλητιατρική αποτελεί μια επιστήμη με πολύ ευρύ
περιεχόμενο, που συνεργάζεται στενά με άλλες αθλητικές επιστήμες. Η αθλητιατρική
ομάδα έχει ως στόχους:
1. Τον προληπτικό ιατρικό έλεγχο του αθλητή.
2. Τη βοήθεια στην επιλογή του κατάλληλου αθλητή στο κατάλληλο σπορ.
3. Τη συμμετοχή με οδηγίες σε όλα τα στάδια προετοιμασίας του αθλητή.
4. Τον έλεγχο της επίδρασης της προπόνησης στα διάφορα συστήματα του
αθλητή.
5. Την ιατρική παρακολούθηση και την αντιμετώπιση των διαφόρων
προβλημάτων υγείας του αθλητή.
6. Την παροχή συμβουλών για την ορθή διατροφή του.
7. Τον έλεγχο της εφαρμογής με σχολαστικότητα των κανόνων υγιεινής και
ασφάλειας που έχουν σχέση με την αθλητική δραστηριότητα.
8. Τον έλεγχο του ντόπινγκ.

5
9. Την πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη στους αγωνιστικούς χώρους.
10. Τη δευτεροβάθμια ιατρική περίθαλψη στα ιατρικά κέντρα των σύγχρονων
μεγάλων αθλητικών χώρων.
11. Την τριτοβάθμια ιατρική περίθαλψη σε νοσηλευτικά κέντρα αν χρειαστεί.
Όμως η αθλητιατρική ομάδα ενδιαφέρεται εξίσου και για τα προβλήματα όλων
όσοι επιθυμούν να ασκηθούν για ψυχαγωγία ή όσοι χρησιμοποιούν την άσκηση ως
μέσο θεραπείας διαφόρων παθήσεων. Η ευρύτητα της επιστήμης της αθλητιατρικής
οδηγεί στην πρόταση επιμόρφωσης ιατρών δύο κατευθύνσεων: του (γενικού)
αθλητιάτρου, που, μετά από πενταετή τουλάχιστον ειδίκευση στους τομείς που
αναφέρθηκαν, είναι επιφορτισμένος με την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια ιατρική
φροντίδα του αθλούμενου, και του Εξειδικευμένου στην αθλητιατρική, ο οποίος
εκτός από την ειδίκευσή του σε μια βασική ειδικότητα, όπως Καρδιολογία,
Ορθοπεδική κτλ., έχει περαιτέρω εξειδίκευση σε βασικές γνώσεις αθλητιατρικής. Οι
οργανωτικές αυτές δυσκολίες δεν επέτρεψαν ακόμη τη δημιουργία της ιατρικής
ειδικότητας της αθλητιατρικής στη χώρα μας, σε σχέση με άλλες ανεπτυγμένες
χώρες, όπου η αθλητιατρική έχει κατοχυρωθεί ως ξεχωριστή επιστήμη.
Η αύξηση του αριθμού των αθλούμενων συνοδεύεται όπως είναι αναμενόμενο,
από αύξηση του αριθμού των ατόμων που εμφανίζουν διάφορες διαταραχές της
υγείας τους κατά τη διάρκεια της άσκησης ή μετά από αυτήν. Την πιο τραγική, αλλά
ευτυχώς σπάνια επιπλοκή αποτελεί ασφαλώς ο αιφνίδιος θάνατος, που εμφανίζεται σε
ποσοστό περίπου 2 περιστατικών ανά 100.000 αθλούμενους ανά έτος άθλησης. Οι πιο
συχνές διαταραχές είναι οι αθλητικές κακώσεις, που είναι λιγότερο συχνές 5-10%
των αθλούμενων για αθλήματα που δεν προϋποθέτουν σωματική επαφή, και
περισσότερο συχνές στο 10- 20% των αθλούμενων σε αυτά που απαιτούν έντονη
προσπάθεια και σωματική επαφή μεταξύ των αθλητών. Το 76% των κακώσεων
συμβαίνει κατά τη διάρκεια αγώνων, το 23% κατά τις προπονήσεις και το 1%
οφείλεται σε άλλους λόγους.

6
2. Προληπτικός ιατρικός έλεγχος αθλητών
Απαραίτητη προϋπόθεση για ένα ασφαλές και αποδοτικό πρόγραμμα άσκησης
υψηλών απαιτήσεων με στόχο τη μεγιστοποίηση της απόδοσης είναι να προηγηθεί
πλήρης ιατρικός έλεγχος. H σωματική προσπάθεια μεγάλης έντασης εγκυμονεί
κινδύνους είτε κατά τη διάρκεια είτε αμέσως μετά το τέλος της άσκησης. Επομένως,
ο ειδικός της άσκησης ζητά από τον ενδιαφερόμενο να προσκομίσει ιατρική
βεβαίωση από καρδιολόγο στην οποία θα βεβαιώνεται ότι ο ενδιαφερόμενος είναι
υγιής και δύναται να ασκηθεί. Ιδιαίτερα εάν πρόκειται για αθλητή με υποκείμενο
νόσημα (π.χ. νεανικός διαβήτης), η βεβαίωση θα πρέπει να προσδιορίζει
συγκεκριμένα σημεία προσοχής κατά περίπτωση καθώς και να δίνονται μέσω αυτής
οδηγίες για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων. H ιατρική βεβαίωση ικανότητας
για άσκηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για συμμετοχή σε οργανωμένες αθλητικές
δραστηριότητες. Επιπλέον, για τον γενικό πληθυσμό που τυχόν συμμετέχει σε
ομαδική αθλητική δραστηριότητα, η έλλειψη αντενδείξεων όπως αυτές
αναδεικνύονται από συνεντεύξεις/ερωτηματολόγια, είναι το πρώτο βήμα πριν από τη
συμμετοχή. Εάν το αποτέλεσμα του ερωτηματολογίου ετοιμότητας για άσκηση είναι
θετικό, ο δοκιμαζόμενος παραπέμπεται για πλήρη ιατρικό έλεγχο. Ο ιατρικός έλεγχος
του αθλητή περιλαμβάνει: τη λήψη ιστορικού, τη φυσική εξέταση, τον πρωτοβάθμιο
καρδιολογικό έλεγχο και τη δοκιμασία κόπωσης-εργοσπιρομετρία.
2.1 Λήψη ατομικού ιστορικού
Η λήψη του ατομικού ιστορικού περιλαμβάνει τη συζήτηση του ιατρού με τον
ασθενή για την καταγραφή του ατομικού, αθλητικού και οικογενειακού του
ιστορικού. Πρόκειται για ένα τυπικό ερωτηματολόγιο με το οποίο γίνεται καταγραφή
προηγούμενων νόσων, ατυχημάτων, εγχειρήσεων και τυχόν ακολουθούμενης
φαρμακευτικής αγωγής από τον εξεταζόμενο. Παράλληλα, ελέγχεται η ύπαρξη
προδιαθεσικών παραγόντων καρδιαγγειακής νόσου, όπως είναι ο σακχαρώδης
διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία, η υπέρταση, αλλά και βλαβερών συνηθειών, όπως αυτή
του καπνίσματος, της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ κ.α. Με το αθλητικό
ιστορικό καταγράφονται πληροφορίες σχετικά με τυχόν εξασκούμενα αθλήματα, την
προπονητική ηλικία και τα χαρακτηριστικά της προπόνησης που ακολουθεί ο

7
εξεταζόμενος. Τέλος, η λήψη του οικογενειακού ιστορικού περιλαμβάνει ερωτήσεις
αναφορικά με την ύπαρξη καρδιαγγειακής νόσου ή περιστατικού αιφνίδιου θανάτου
στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον του εξεταζόμενου, για αναζήτηση του κινδύνου
εμφάνισης επεισοδίου αιφνίδιου θανάτου και την ύπαρξη καρδιαγγειακής νόσου. Το
οικογενειακό ιστορικό θεωρείται θετικό όταν κοντινός συγγενής του εξεταζόμενου
έχει εμφανίσει πρόωρο θάνατο ή αιφνίδιο θάνατο σε ηλικία <55 ετών για άνδρες και
<65 για γυναίκες ή αν κάποιο μέλος της οικογένειας πάσχει από καρδιομυοπάθεια,
σύνδρομο Marfan, σοβαρές αρρυθμίες, σύνδρομο Brugada, στεφανιαία νόσο ή άλλες
καρδιαγγειακές παθήσεις.
2,2 Φυσική Εξέταση
Η φυσική εξέταση περιλαμβάνει τον έλεγχο των σωματομετρικών
χαρακτηριστικών και της αρτηριακής πίεσης, των καρδιακών παλμών και την
ακρόαση της καρδιάς. Η καταγραφή του αναστήματος και του σωματικού βάρους του
εξεταζόμενου αποτελούν τις πιο συνηθισμένες σωματομετρήσεις. Ο έλεγχος των
σωματομετρικών χαρακτηριστικών στοχεύει στην παρακολούθηση της ανάπτυξης
του σώματος των αθλητών και είναι απαραίτητος τόσο στα νεαρά όσο και στα
μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα. Η φυσική εξέταση, ιδιαίτερα για τους αθλητές
υπαίθριων δραστηριοτήτων, καλό είναι να περιλαμβάνει την καταγραφή και
παρακολούθηση σπίλων.
2.3 Πρωτοβάθμιος καρδιολογικός έλεγχος
Με την εξέταση της αρτηριακής πίεσης αξιολογούνται τα επίπεδα της συστολικής
και της διαστολικής πίεσης ελέγχεται ο κίνδυνος εμφάνισης αρτηριακής υπέρτασης,
που αποτελεί και σημαντικό παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακής
πάθησης. Η ψηλάφηση του κερκιδικού σφυγμού επιτρέπει την εκτίμηση των
καρδιακών παλμών και του καρδιακού ρυθμού, ενώ ακροαστικά εξετάζονται ηχητικά
φαινόμενα, ιδιαίτερα η λειτουργία των τεσσάρων καρδιακών βαλβίδων. Η ακρόαση
πραγματοποιείται με το στηθοσκόπιο, το οποίο τοποθετείται σε διαφορετικές θέσεις
επάνω στον θώρακα. Η ροή του αίματος παράγει πιθανώς ηχητικά φαινόμενα
(φυσήματα), τα οποία ανάλογα με την έντασή τους, τη συχνότητά τους, τον χρονισμό
τους και την εντόπισή τους πιθανώς υποδεικνύουν την ύπαρξη βαλβιδικής

8
δυσλειτουργίας ή άλλης ανατομικής βλάβης ή μπορεί να αποτελούν σημάδι σοβαρής
στένωσης της αορτής και υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας.
Το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) ηρεμίας καταγράφει την ηλεκτρική
δραστηριότητα των καρδιακών μυοκυττάρων, η οποία ανιχνεύεται στην επιφάνεια
του σώματος. Το ΗΚΓ, σε συνδυασμό με τη λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση,
έχει μια σημαντική πρόσθετη αξία για τον εντοπισμό ασυμπτωματικών αθλητών που
έχουν δυνητικά θανατηφόρες διαταραχές της καρδιάς και μπορεί σε συνδυασμό με
την υπερηχοκαρδιογραφική εξέταση, να εντοπίσει άτομα που πάσχουν από κάποιο
καρδιολογικό νόσημα. Το υπερηχογράφημα αποτελεί μία σχετικά δαπανηρή μέθοδο
με ανεκτίμητη αξία στην εκτίμηση της λειτουργίας και των διαστάσεων της καρδιάς.
Επίσης, με το υπερηχοκαρδιογράφημα λαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με τη
μορφολογία των καρδιακών κοιλοτήτων, το πάχος και την κινητικότητα των
τοιχωμάτων τους, τη λειτουργικότητα της αριστερής κοιλίας και τη μορφολογία και
κινητικότητα των βαλβίδων.
2.4 Δοκιμασία κόπωσης
Με τη δοκιμασία κόπωσης πραγματοποιείται εκτίμηση των αιμοδυναμικών και
ηλεκτροκαρδιογραφικών αλλαγών που συνδέονται με τη σωματική άσκηση. Ιδιαίτερα
χρήσιμη είναι η δοκιμασία κόπωσης για την αξιολόγηση αθλητών με γνωστή
καρδιαγγειακή παθολογία ή για την ανίχνευση υποκλινικής παθολογίας, ιδίως εάν
υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου .
Κατά τη δοκιμασία κόπωσης, ο εξεταζόμενος τρέχει είτε σε δαπεδοεργόμετρο είτε σε
κυκλοεργόμετρο, ή ακόμα κάνει άσκηση σε βαθμιδοεργόμετρο (step), ενώ
παράλληλα καταγράφεται το ΗΚΓ του. Υπάρχουν πολλά πρωτόκολλα που
χρησιμοποιούνται για τη διεξαγωγή της δοκιμασίας κόπωσης και σε όλα αυξάνει
βαθμιαία είτε η ταχύτητα, είτε η κλίση, είτε υπάρχει ο συνδυασμός αύξησης και των
δύο. Στόχος όλων των πρωτοκόλλων είναι η βαθμιαία επίτευξη της μέγιστης
σωματικής επιβάρυνσης κατά την άσκηση. Ένα πρωτόκολλο που χρησιμοποιείται για
τον καρδιαναπνευστικό προαγωνιστικό έλεγχο σε αθλητές υψηλού επιπέδου αλλά και
σε ερασιτέχνες αθλητές είναι το πρωτόκολλο κατά Bruce. Αυτό αποτελείται από επτά
στάδια (με ενσωματωμένη την προθέρμανση), όπου ανά 3 λεπτά αυξάνεται η
ταχύτητα και η κλίση του κυλιόμενου τάπητα του δαπεδοεργόμετρου. Το

9
πρωτόκολλο εφαρμόζεται με επιτυχία και σε παιδιά, χρησιμοποιώντας όμως τις
κατάλληλες τιμές αναφοράς.
Από τη δοκιμασία κόπωσης μπορούν να προσδιοριστούν οι εξής παράμετροι:
1. η καρδιακή συχνότητα μέγιστης κόπωσης
2. η συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση μέγιστης κόπωσης
3. η διάρκεια της δοκιμασίας κόπωσης,
4. η καρδιακή συχνότητα ανάνηψης (μεταβολή στο ένα λεπτό).
Τα αποτελέσματα της δοκιμασία κόπωσης συνδυάζονται με την εργοσπιρομέτρηση
και τη μέτρηση γαλακτικού οξέος και δίνουν πιο εξειδικευμένες πληροφορίες.
2.5 Άλλα στοιχεία του ιατρικού ελέγχου αθλητών
Πέρα από τη λήψη ατομικού ιστορικού, τη φυσική εξέταση και τον πρωτοβάθμιο
καρδιολογικό έλεγχο, ο ιατρικός έλεγχος αθλητή περιλαμβάνει:
1. ακτινογραφία θώρακος.
2. ορθοπεδική εξέταση.
3. γενική αίματος.
4. σάκχαρο αίματος.
5. γενική ούρων.
6. νευρολογική εξέταση.
7. Σπιρομέτρηση.
8. δερματολογική εξέταση (καταγραφή σπίλων, ιδιαίτερα για αθλητές υπαίθριων
δραστηριοτήτων).
Εάν πρόκειται για αθλητή με υφιστάμενη χρόνια νόσο ή αναπηρία ή εγκυμοσύνη, ο
ιατρικός έλεγχος εξειδικεύεται επιπλέον.

10
3. Αθλητικές κακώσεις
3.1 Ορισμός
Ο όρος αθλητικές κακώσεις περιγράφει τους τραυματισμούς εκείνους, που
συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων είτε σε επαγγελματικό, είτε
σε ερασιτεχνικό επίπεδο άθλησης. Συνήθως, είναι το αποτέλεσμα ατυχημάτων λόγω
λανθασμένης προπονητικής τακτικής (πχ. ανεπαρκή προθέρμανση), ή λόγω κακής
χρήσης των ειδικών προστατευτικών μέτρων άθλησης. Για έναν επαγγελματία
αθλητή, αυτό μπορεί να σημαίνει την απώλεια μιας ή περισσότερων προπονήσεων,
την αδυναμία συμμετοχής του σε ένα αγώνα ή ακόμα και τη στέρηση ενός καλύτερου
συμβολαίου. Για έναν ερασιτέχνη αθλητή μια αθλητική κάκωση σημαίνει συνήθως,
την αποχή του για ορισμένο χρονικό διάστημα από το αγαπημένο του άθλημα. Στην
πραγματικότητα οι αθλητικές κακώσεις δε συμβαίνουν μόνο σε αθλητές, αλλά είναι
δυνατόν να συμβούν και σε άτομα της καθημερινότητας που αθλούνται.
3.2 Είδη αθλητικών κακώσεων
Οι αθλητικές κακώσεις μπορεί να είναι οξείς, οι οποίοι εκδηλώνονται άμεσα και
προκαλούν μακροτραυματικές κακώσεις, ή μπορεί να είναι χρόνιοι και να προκαλούν
μικροτραυματικές κακώσεις. Στις χρόνιες μικροτραυματικές κακώσεις, συνηθισμένη
αιτία είναι ο επαναλαμβανόμενος τραυματισμός σε μια ανατομική δομή, που
προκαλεί «μικροτραυματισμούς» (μικροφλεγμονές) για μακρύ χρονικό διάστημα,
χωρίς επαρκή χρόνο επούλωσης, μόνιμες εκφυλίσεις στην άρθρωση και στις γύρω
δομές. Οξείς αθλητικές κακώσεις είναι τα διαστρέμματα, τα κατάγματα, τα
εξαρθρήματα κ.λπ., ενώ χρόνιοι μυοσκελετικοί τραυματισμοί είναι οι τενοντοπάθειες,
οι χονδροπάθειες κ.λπ. Οι συχνότερες αθλητικές κακώσεις περιλαμβάνουν:
1. Μυϊκοί τραυματισμοί
2. Ρήξη τενόντων-Τενοντοπάθειες
3. Συνδεσμικές κακώσεις
4. Κατάγματα ή εξαρθρήματα

11
Η φλεγμονώδη αντίδραση μίας αθλητικής κάκωσης, ανεξάρτητα αν είναι οξεία ή
χρόνια, είναι ίδια και προκαλεί χημικές, μεταβολικές και αγγειακές μεταβολές,
αλλαγές στη διαπερατότητα των κυττάρων, ενώ παράλληλα ξεκινά και η διαδικασία
της ανακατασκευής των τραυματισμένων ιστών. Η επόμενη αντίδραση του
οργανισμού είναι να μεταφέρει τα κατάλληλα κύτταρα με το αίμα στην περιοχή του
τραυματισμού (λευκά, ουδετερόφιλα, μακροφάγα) και μέσω της φαγοκυττάρωσης να
απομακρυνθούν τα κατεστραμμένα/νεκρά κύτταρα. Από αυτή τη διαδικασία (η οποία
είναι φυσιολογική) δημιουργείται ακόμα μεγαλύτερη συσσώρευση στοιχείων, που
πρέπει να απομακρυνθούν άμεσα, γιατί υπάρχει κίνδυνος βλάβης και των γύρω
ανατομικών δομών. Μετά την απομάκρυνση των φλεγμονωδών υπολειμμάτων, η
διαδικασία ανακατασκευής των ιστών μπορεί να ξεκινήσει. Η λειτουργία των
μακροφάγων κυττάρων και η διαδικασία ανακατασκευής μπορεί να γίνει
ταυτοχρόνως. Παρ’ όλα αυτά, για να διευκολυνθούν οι λειτουργίες αυτές θα πρέπει
ένα μεγάλο μέρος του αιματώματος και του οιδήματος να απομακρυνθεί, ώστε να
διευκολυνθεί η αναδόμηση του ιστού. Γι’ αυτό το μέγεθος του αιματώματος και η
ποσότητα των υπολειμμάτων των κατεστραμμένων κυττάρων έχουν άμεση σχέση με
τη χρονική διάρκεια της επούλωσης. Αν λοιπόν το μέγεθος του αιματώματος και του
οιδήματος μπορούν να περιοριστούν, η διαδικασία ανακατασκευής μπορεί να
ξεκινήσει νωρίτερα περιορίζοντας τον συνολικό χρόνο της επούλωσης.
3.3 Επιδράσεις κακώσεων στους ιστούς
Ο τραυματισμός πολλές φορές αναγκάζει τον κλινικό να θέσει ένα τμήμα του
μυοσκελετικού συστήματος σε ακινησία (π.χ. κάταγμα). Άλλες φορές ο έντονος
πόνος στο οξύ στάδιο ή το άμεσα μετεγχειρητικό στάδιο απαιτεί μια περίοδο
ακινητοποίησης, όχι μόνο στον τραυματισμένο ιστό αλλά και στις γύρω δομές. Η
επίδραση της ακινησίας στα οστά, στους συνδέσμους, στους μύες και γενικά στα
μαλακά μόρια έχει μελετηθεί ευρέως από τους επιστήμονες της αποκατάστασης.
Σύμφωνα με τις μελέτες αυτές θεωρείται αναγκαία η επιλογή και η εφαρμογή νέων
ασκήσεων, ώστε να περιοριστούν οι αρνητικές συνέπειές της. Η εξέλιξη από την
ακινησία στην άμεση κινητοποίηση είναι πλέον μια αποδεκτή πρακτική στον χώρο
της ορθοπεδικής, αθλητιατρικής και της αποκατάστασης. Υποστηρίζεται σθεναρά ότι
η άμεση εφαρμογή κατάλληλων ασκήσεων μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία

12
επούλωσης, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η καθυστέρηση εφαρμογής του κατάλληλου
προγράμματος οδηγεί σε χρόνιες μυοσκελετικές δυσλειτουργίες. Οι Ασκήσεις πρέπει
να εφαρμόζονται προσεκτικά και με συγκεκριμένο πρωτόκολλο προοδευτικότητας,
γιατί τα υπερβολικά «επιθετικά» προγράμματα αποκατάστασης χωρίς σεβασμό στη
διαδικασία επούλωσης, μπορούν να επιφέρουν αρνητικά αποτελέσματα στη
λειτουργία του τραυματισμένου τμήματος. Επιπροσθέτως, άλλες μελέτες αναφέρουν
ότι η ακινησία ενός τμήματος του μυοσκελετικού συστήματος έχει σαν αποτέλεσμα
οι ιστοί του να χάνουν μέρος των ιδιοτήτων τους (πίν. 1-4). Ομοίως, η
αντιστρεψιμότητα της κατάστασης των ιστών λόγω ακινησίας φαίνεται να
επηρεάζεται σημαντικά από τη χρονική διάρκεια της ακινητοποίησής τους. Όσο
μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της ακινησίας τόσο πιο δύσκολα ο ακινητοποιημένος
ιστός «ξανακερδίζει τις χαμένες ιδιότητές του».
Πίνακες 1

13
Πίνακας 2
Πίνακας 3
Πίνακας 4

14
3.4 Αιτιοπαθογένεια αθλητικών κακώσεων
Οι παράγοντες κινδύνου χωρίζονται σε ενδογενείς και εξωγενείς (πιν.5) οι οποίοι
αλληλοεπιδρώντας σε δεδομένο χρόνο, δημιουργούν τις συνθήκες τραυματισμού.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου επιδέχονται τροποποίηση για τη μείωση του κινδύνου
κάκωσης και άλλοι όχι. Για παράδειγμα, έχει βρεθεί ότι το φύλο δεν διαφοροποιεί
αισθητά τη συχνότητα των κακώσεων, ενώ αντίθετα ο παράγοντας ηλικία παίζει
σημαντικό ρόλο (οι αθλητικοί τραυματισμοί στα παιδιά είναι λιγότερο συχνοί απ’ ότι
στους ενήλικες).
Πίνακας 5 : Ταξινόμηση παραγόντων κινδύνου στην αιτιοπαθογένεια των αθλητικών
κακώσεων (Μήτσου 2010)
3.5 Μέτρα πρόληψης αθλητικών κακώσεων
Μερικά από τα μέτρα που θα πρέπει να ακολουθούνται για την πρόληψη των
αθλητικών κακώσεων είναι:
1. Μυϊκή ενδυνάμωση με προγράμματα άσκησης.
2. Σταδιακή αύξηση της έντασης των ασκήσεων.
3. Η σωστή χρήση του κατάλληλου προστατευτικού εξοπλισμού σε κάθε
αθλητική δραστηριότητα.

15
4. Η σωστή προθέρμανση και αποθεραπεία πριν και μετά από κάθε αθλητική
δραστηριότητα. Οι ασκήσεις αυτές θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της
ελαστικότητας των μυών και θα αποτρέψουν πιθανές κακώσεις των μαλακών
μορίων.
5. Αποφυγή άσκησης αμέσως μετά το γεύμα.
6. Μετά από τραυματισμό απέχουμε από την άσκηση.
7. Η εκμάθηση της δεξιότητας του αθλήματος που συμμετέχει ο αθλητής.
8. Η υγιεινή διατροφή.
9. Κλινική εξέταση από ιατρό που να βεβαιώνει τη δυνατότητα άσκησης.

16
4. Αθλητικές κακώσεις στα πιο δημοφιλή αθλήματα
Το ποδόσφαιρό αποτελεί το δημοφιλέστερο με τη μεγαλύτερη απήχηση άθλημα, τόσο
στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως. Η μαζική συμμετοχή σημαντικού ποσοστού του
πληθυσμού σε ποδοσφαιρικές δραστηριότητες, το καθιστά άθλημα με τις
περισσότερες αθλητικές κακώσεις (πιν. 6). Ανεξάρτητα από το άθλημα, η
πλειονότητα των κακώσεων συμβαίνει στα κάτω άκρα, με επικρατέστερες τις μυϊκές
θλάσεις και τις συνδεσμικές κακώσεις (πίν. 7). Οι πλέον συχνά τραυματισμένες
ανατομικές περιοχές είναι η άρθρωση του γόνατος και της ποδοκνημικής, ενώ
ακολουθεί η περιοχή της ΟΜ/ΣΣ, χωρίς σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα
δύο φύλα (Σχ. 1).
Πίνακας 6: Συχνότητα αθλητικών κακώσεων σε διάφορα αθλήματα (Μήτσου 2010)

17
Πίνακας 7: Κατανομή αθλητικών κακώσεων στο σώμα (Μήτσου 2010)

18
Σχήμα 1: Κατανομή μυοσκελετικών κακώσεων ανά περιοχή σώματος και φύλο
(Μήτσου 2010)

19
5. Αρχές θεραπείας της αθλητικής κάκωσης
Ο χρόνος είναι σημαντικός παράγοντας στον σχεδιασμό, στην επιλογή και την
εφαρμογή ενός προγράμματος αποκατάστασης του αθλητικού τραυματισμού. Σε κάθε
τραυματισμό διακρίνουμε τρεις φάσεις, την οξεία, την υποξεία και τη χρόνια φάση. Η
οξεία διαρκεί από τη στιγμή του τραυματισμού μέχρι που η φλεγμονή θα είναι υπό
έλεγχο. Η υποξεία φάση είναι η φάση κατά την οποία υπάρχει σημαντική υποχώρηση
της φλεγμονής, ενώ χρόνια είναι η φάση προετοιμασίας του αθλητή για την
επιστροφή του στην αγωνιστική δράση. Κυρίαρχος στόχος στην αποκατάσταση είναι
η επιστροφή του αθλητή με ασφάλεια στην αγωνιστική δράση. Το πρόγραμμα
αποκατάστασης περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους. Οι
βραχυπρόθεσμοι στόχοι περιλαμβάνουν την παροχή πρώτων βοηθειών, τον
περιορισμό του πόνου, τον περιορισμό της φλεγμονής και των επιπτώσεών της
(οίδημα, αιμάτωμα κ.λπ.) και την επιλογή της θεραπείας (χειρουργική ή συντηρητική)
από τον γιατρό. Οι μακροπρόθεσμοι στόχοι περιλαμβάνουν την πλήρη επούλωση του
τραυματισμένου ιστού, την επίτευξη του εύρους κίνησης, τη βελτίωση της μυικής
δύναμης, τη βελτίωση της νευρομυϊκής λειτουργίας, της ιδιοδεκτικότητας και της
λειτουργικής επανένταξης του αθλητή στην πλήρη δραστηριότητα. Στη χρονική
περίοδο της αποκατάστασης ενός αθλητικού τραυματισμού, ο γιατρός, ο
φυσικοθεραπευτής (Φ/Θ), ο γυμναστής της αποκατάστασης, ο διατροφολόγος, ο
ψυχολόγος και ο προπονητής του τραυματία πρέπει να συνεργαστούν και να
εφαρμόσουν θεραπείες και προγράμματα άσκησης, ώστε ο τραυματισμένος αθλητής
να επιστρέψει γρήγορα και με ασφάλεια στις αγωνιστικές του υποχρεώσεις. Η
κατάλληλη επιλογή των θεραπευτικών μέσων σε συνδυασμό με τη χρονική περίοδο
της εφαρμογής τους κάνει σε μεγάλο βαθμό ένα πρόγραμμα αποκατάστασης
αποτελεσματικό. Σε αντίθετη περίπτωση, η επιλογή ακατάλληλων θεραπευτικών
μέσων ή η εφαρμογή λανθασμένου χρονοδιαγράμματος οδηγεί σε ένα
αναποτελεσματικό πρόγραμμα αποκατάστασης, καθυστερώντας την επούλωση και
προκαλώντας πολλές φορές μεγαλύτερο τραυματισμό (σχήμα 2) .

20
Σχήμα 2: Ο ρόλος της αποκατάστασης σε αθλητική κάκωση Andrews et al.
2004

21
5.1 Οξεία φάση του αθλητικού τραυματισμού
Η οξεία φάση ξεκινά από τη στιγμή του τραυματισμού μέχρι η φλεγμονή που
δημιουργήθηκε να είναι υπό έλεγχο (δηλ. έχει προχωρήσει σημαντικά η διαδικασία
της επούλωσης στους τραυματισμένους ιστούς). Υποστηρίζεται ότι η χρονική
διάρκεια επούλωσης των μαλακών ιστών χρειάζεται τουλάχιστον 4-6 μέρες από τον
τραυματισμό. Οι στόχοι της αποκατάστασης στη φάση αυτή είναι βραχυπρόθεσμοι
και περιλαμβάνουν την υποβοήθηση της ανακατασκευής του τραυματισμένου ιστού,
τον περιορισμό του πόνου, τον έλεγχο της φλεγμονής, του οιδήματος και του
αιματώματος. Οι στόχοι αυτοί είναι σημαντικοί ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί
η έναρξη των κινήσεων-ασκήσεων επανάκτησης του εύρους κίνησης, της μυϊκής
δύναμης, του συντονισμού και της ιδιοδεκτικότητας στην τραυματισμένης περιοχής.
Τα μέσα για την επίτευξη των στόχων της οξείας φάσης είναι: η προφύλαξη της
κάκωσης με περιορισμό της κίνησης-δραστηριότητας, η εφαρμογή πάγου, η περίδεση
και η ανάρροπη θέση του τραυματισμένου μέλους (σχήμα 3). Επίσης,
χρησιμοποιούνται μέσα ηλεκτροθεραπείας (laser, TENS, υπέρηχος κτλ.) για μείωση
του πόνου, του οιδήματος-αιματώματος και γενικότερα της φλεγμονής.
5.2 υποξεία φάση του αθλητικού τραυματισμού
Η υποξεία φάση είναι η φάση κατά την οποία υπάρχει σημαντική υποχώρηση της
φλεγμονής στην αθλητική κάκωση. Η διαδικασία της επούλωσης δεν έχει
ολοκληρωθεί αλλά έχει προχωρήσει αρκετά. Οι τραυματισμένοι ιστοί μπορεί να
έχουν σχεδόν ανακατασκευαστεί, αλλά είναι ακόμα «εύθραυστοι». Για τον λόγο αυτό
οι τεχνικές κινητοποίησης που θα εφαρμοστούν θα πρέπει να είναι ήπιες, να μην
προκαλούν πόνο, ενώ συγχρόνως θα πρέπει να προετοιμάζουν τον τραυματία για πιο
έντονη ενεργητική κινητοποίηση. Στην περίπτωση όπου «υπερβάλλει» ο
φυσικοθεραπευτής με τις κινήσεις που εφαρμόζει, υπάρχει περίπτωση να προκαλέσει
ξανά τραυματισμό (φλεγμονή) και να επιστρέψει λειτουργικά ο τραυματισμένος
αθλητής στην οξεία φάση. Οι στόχοι της αποκατάστασης στη φάση αυτή είναι να
αποκατασταθεί το εύρος κίνησης, η ελαστικότητα των μαλακών μορίων και η
ελεγχόμενη αύξηση της δύναμης των μυών που επηρεάζονται από την κάκωση.
Επίσης, να προετοιμάσει τον ασθενή για το επόμενο στάδιο αποκατάστασης που είναι

22
πιο σύνθετο και πιο απαιτητικό. Ο αθλητής στην υποξεία φάση, ακολουθεί
πρόγραμμα ασκήσεων για το υπόλοιπο σώμα, που πρέπει να διατηρηθεί σε ένα καλό
επίπεδο φυσικής κατάστασης (σχήμα 4). Τα μέσα ηλεκτροθεραπείας συνεχίζονται σε
αυτή τη φάση επικουρικά του προγράμματος ασκήσεων.
5.3 Χρόνια φάση του αθλητικού τραυματισμού
Στη φάση αυτή ο αθλητής έχει αποκαταστήσει το εύρος κίνησης των αρθρώσεων που
εμπλέκονται στη κάκωση και η δύναμη των μυών είναι βελτιωμένη σημαντικά
(ικανότητες που ανακτήθηκαν στην προηγούμενη φάση). Η διάταξη των ινών των
τραυματισμένων ανατομικών δομών (μύες, σύνδεσμοι και τένοντες) είναι
βελτιωμένη, παρουσιάζοντας μεγαλύτερη αντοχή στις εφελκυστικές και συμπιεστικές
τάσεις. Ο αθλητής μπορεί να εκτελέσει όλα τα είδη των ασκήσεων (μειομετρική,
πλειομετρική, ισοκινητική), καθώς και πιο απαιτητικές ασκήσεις λειτουργικής
επανένταξης και αποκατάστασης μέχρι την πλήρη συμμετοχή του στο άθλημα. Το
πρόγραμμα ασκήσεων σε αυτή τη φάση περιλαμβάνει: δυναμικά προγράμματα
ενδυνάμωσης των μυών της κάκωσης και του σώματος συνολικά, ασκήσεις
ελαστικότητας-διατάσεων, ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας της τραυματισμένης
άρθρωσης, ασκήσεις νευρομυϊκού συντονισμού, ασκήσεις ισορροπίας, ασκήσεις
αύξησης της αερόβιας ικανότητας (αντοχής) και ασκήσεις επανεκπαίδευσης των
δεξιοτήτων του αθλήματος που ασκεί ο αθλητής (σχήμα 4).

23
Σχήμα 3: Στόχοι & τρόποι θεραπείας στο οξύ στάδιο Andrews et al.
2004

24
Σχήμα 4: Στόχοι & τρόποι θεραπείας στο υποξύ στάδιο Andrews et al.
2004

25
Σχήμα 5: Στόχοι & τρόποι θεραπείας στο χρόνιο στάδιο Andrews et al.
2004

26
6. Μυϊκές κακώσεις αθλητών
6.1 Μυϊκή θλάση
Θλάση ονομάζουμε την ρήξη των μυϊκών ινών η οποία προκαλείται από υπερβολικά
έντονη σύσπαση ή από υπερβολική διάταση ή από άμεση πλήξη του μύ από κάποιο
εξωτερικό́ παράγοντα. Η θλάση είναι πολύ συνηθισμένη αιτία τραυματισμού σε
αθλητές. Συνήθως εκδηλώνεται με πόνο, έντονη μυϊκή́ σύσπαση, αιμάτωμα και
αδυναμία εκτέλεσης κινήσεων του μυ. Οι θλάσεις κατηγοριοποιούνται ανάλογα με
την βαρύτητά τους. Η εκτίμηση της βαρύτητας της κάκωσης, με απλή κλινική
εξέταση είναι δύσκολή και η ακριβής διάγνωση της από τον αθλητίατρο είναι θέμα
εμπειρίας. Η τελική κατηγοριοποίηση της θλάσης είναι δυνατή μόνο με την βοήθεια
κάποιας απεικονιστικής εξέτασης (υπερηχογράφημα, μαγνητική τομογραφία/MRI).
Οι θλάσεις χωρίζονται σε 3 κατηγορίες:
1. Στις θλάσεις 1ου βαθμού: υπάρχει διάταση του μυός χωρίς ορατή ρήξη των
μυϊκών ινών.
2. Η θλάση 2ου βαθμού: είναι ρήξη των μυϊκών ινών σε ένα τμήμα του μυός.
3. Η θλάση 3ου βαθμού: είναι ολική ρήξη του μυός και απαντάται σπάνια.
Οι 3 κατηγορίες θλάσεων

27
Ανάλογα το επίπεδο ρήξης του μυός τα συμπτώματα που βιώνει ο αθλητής
διαφοροποιούνται. Σε μία ήπια μυϊκή θλάση, όπου δεν έχουμε ρήξη μυϊκών ινών τα
συμπτώματα είναι ήπια και η αποχή του αθλητή από τον αγωνιστικό χώρο είναι μικρή
(λίγες μέρες). Αντίθετα, σε μία μυϊκή θλάση 3ου βαθμού τα συμπτώματα είναι
έντονα, η αποκατάσταση πολύ δύσκολή, χρονοβόρα και η αποχή από τους
αγωνιστικούς χώρους για τον αθλητή πολύ μεγάλη (πίν. 8). Η θλάση προκαλεί
καταστροφή των μυϊκών κυττάρων και αιμορραγία μέσα στον μυ. Άμεσα μετά τον
τραυματισμό η «απάντηση» του οργανισμού είναι η φλεγμονώδης αντίδραση στην
περιοχή, ενώ ξεκινά η διαδικασία αναπλήρωσης του τραυματισμένου ιστού. Στην
περιοχή της μυϊκής κάκωσης σχηματίζεται ουλώδης ιστός (κολλαγόνο) με
αποτέλεσμα ο μυς να χάνει την αρχική του σύνθεση, δομή και μέρος της
ελαστικότητάς του. Τα αίτια των μυϊκών θλάσεων μπορεί να οφείλονται σε εξωγενής
και ενδογενής παράγοντες όπως: η υπερβολική κόπωση των μυών, η ελαττωμένη
ελαστικότητα τους, η κακή προθέρμανσή, η κακή λειτουργία αγωνιστών-
ανταγωνιστών μυών, η κακή τεχνική του αθλήματος, ο κακός εξοπλισμός (πχ.
Παπούτσια), η κακή διατροφή, ο κακός αγωνιστικός χώρος, ο κακός καιρός κτλ.
(πίν.9).
Πίνακας 8: Διαφοροποίηση των συμπτωμάτων σε σχέση με τη σοβαρότητα της
μυϊκής θλάσης Andrews et al. 2004

28
Πίνακας 9: Παράγοντες κινδύνου εμφάνισης μυϊκών θλάσεων
Andrews et al. 2004
6.2 Μυϊκά αιματώματα από άμεση πλήξη
Το άμεσο χτύπημα ή οξεία αιμορραγία στον μυ έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση
ενός μώλωπα και την πρόκληση θλαστικού τραύματος. Τα θλαστικά τραύματα στον
μυ όπως και οι μυϊκές θλάσεις είναι συχνοί αθλητικοί τραυματισμοί. Το άμεσο
χτύπημα προκαλεί καταστροφή των μυϊκών κυττάρων και αιμορραγία μέσα στον μυ.
Ομοίως με τις θλάσεις, τα μυϊκά αιματώματα από άμεση πλήξη διαβαθμίζονται σε 3
κατηγορίες. Επίσης, η «απάντηση» του οργανισμού σε μία τέτοια κάκωση είναι ίδια
με της μυϊκής θλάσης. Μια από τις επιπλοκές ενός τέτοιου τραυματισμού στον μυ
είναι η έκτοπη οστεοποίηση (οστεοποιός μυοσίτιδα). Έκτοπη οστεοποίηση
ονομάζεται η δημιουργία οστού σε εξωσκελετικούς-μαλακούς ιστούς. Το έκτοπο
οστό είναι μεταβολικά ενεργό και η σύστασή του μοιάζει με αυτήν του φυσιολογικού
οστού σε νεαρή ηλικία. Ανατομικά η θέση όπου αναπτύσσεται η έκτοπη οστεοποίηση
είναι πάντα εξωαρθρική κοντά στην άρθρωση και μπορεί να συνδέεται με τον
αρθρικό θύλακα, χωρίς όμως να διασπά τη συνέχειά του.

29
6.3 Αποκατάσταση μυϊκών θλάσεων
Οι πιο συχνές θλάσεις είναι οι θλάσεις των μυών των κάτω άκρων, όπως η θλάση των
οπίσθιων μηριαίων μυών, του τετρακέφαλου και του γαστροκνημίου. Η κόπωση σε
συνδυασμό με τις έκκεντρες συστολές που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια των
ταχυδυναμικών κινήσεων των κάτω άκρων, δημιουργούν συνθήκες καταπόνησης των
μυών, οι οποίες μειώνουν τη λειτουργική ικανότητα τους. Η επαναλαμβανόμενη
προσπάθειά τους έχει σαν αποτέλεσμα να ξεπερνούν το όριο αντοχής των μυϊκών
ινών και να προκαλείται η μερική ή ολική ρήξη τους. Η αποκατάσταση των θλάσεων
περιλαμβάνει.:
Αρχικό στάδιο
1. Πάγος, ανάρροπη θέση, πιεστική επίδεση
2. Εφαρμογή φυσικοθεραπευτικών μέσων (ηλεκτροθεραπεία, υπέρηχος, laser
κτλ.
3. Μετά από 72 ώρες ήπιες ενεργητικές ασκήσεις χωρίς πόνο για απόκτηση
εύρους κίνησης, σε συνδυασμό με κρυοθεραπεία στο τέλος.
4. Ήπιες διατάσεις σε συνδυασμό με κρυοθεραπεία στο τέλος.
5. Άσκηση στο νερό όταν υπάρχει η δυνατότητα.
Ενδιάμεσο στάδιο
1. Στατικό ποδήλατο.
2. Εφαρμογή φυσικοθεραπευτικών μέσων (ηλεκτροθεραπεία, υπέρηχος, laser
κτλ.
3. Διατάσεις
4. Προοδευτικές ασκήσεις ενδυνάμωσης.
5. Ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας.
6. Έναρξη λειτουργικών-αερόβιων ασκήσεων (διάδρομο βάδισης, βάδιση προς
όλες τις κατευθύνσεις, έναρξη ήπιου τρεξίματος κτλ.).
7. Άσκηση στο νερό όταν υπάρχει η δυνατότητα.
9. Κρυοθεραπεία στο τέλος του προγράμματος.

30
Προχωρημένο στάδιο
1. Ισοκινητική άσκηση σε υψηλές γωνιακές ταχύτητες.
2. Έκκεντρες ασκήσεις.
3. Λειτουργικές ασκήσεις-αερόβιες με μεγαλύτερη ένταση.
5. Ασκήσεις ενδυνάμωσης με ελαστικούς ιμάντες-λάστιχα με υψηλή ταχύτητα
και ένταση.
6. Μιμητικές ασκήσεις-δεξιότητες του αθλήματος.
7. Προστατευτική επίδεση
8. Κρυοθεραπεία στο τέλος του προγράμματος-προπόνησης.
Άσκηση διάτασης, άσκηση στη πισίνα, άσκηση ενδυνάμωσης με λάστιχο και
άσκηση σε ισοκινητικό μηχάνημα.

31
7. Συνδεσμικές κακώσεις αθλητών
Οι σύνδεσμοι αποτελούν τους σταθεροποιητικός μηχανισμούς των αρθρώσεων και
είναι έτσι κατανεμημένοι στον χώρο ώστε να επιτρέπουν τις επιθυμητές κινήσεις
κάθε άρθρωσης και να περιορίζουν παράδοξες-επιβλαβής για την άρθρωση
μετατοπίσεις ή θέσεις. Χωρίζονται σε ενδοαρθρικούς, εξωαρθρικούς, περιαρθρικούς
και αποτελούνται από κολλαγόνες ίνες προσανατολισμένες έτσι που να
εξασφαλίζεται η σωστή λειτουργία της άρθρωσης. Σε τραυματισμούς των αρθρώσεων
συνεπεία στροφικών ή αξονικών παρεκτοπίσεων, οι σύνδεσμοι διατείνονται και
συχνά παθαίνουν ρήξη. Όλες οι συνδεσμικές κακώσεις δεν έχουν την ίδια βαρύτητα.
Διακρίνονται 3 βαθμοί συνδεσμικών κακώσεων, ανάλογα με τη βαρύτητά τους. Η
συνδεσμική κάκωση 1ου βαθμού χαρακτηρίζεται μόνο από διάταση του συνδέσμου
χωρίς μακροσκοπική ρήξη. Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από οίδημα, πόνο,
ελάχιστη ή καμία λειτουργική έκπτωση και αστάθεια της άρθρωσης. Η 2ου βαθμού ή
μέτρια συνδεσμική κάκωση συνίστανται σε μερική ρήξη των ινών του συνδέσμου και
χαρακτηρίζονται από μέτριο οίδημα, τοπική ευαισθησία, πόνο, μερική έκπτωση της
λειτουργικότητας και μέτρια αστάθεια της άρθρωσης. Η 3ου βαθμού συνδεσμική
κάκωση χαρακτηρίζεται από πλήρη ρήξη του συνδέσμου με σημαντικό οίδημα, πόνο,
εκχύμωση, τοπική ευαισθησία, αδυναμία φόρτισης ή λειτουργίας του μέλους και
μηχανική αστάθεια της άρθρωσης.
Πολλές φορές η συντηρητική θεραπεία είναι αποτελεσματική για την επούλωση
των συνδέσμων και απαιτεί την χρήση νάρθηκα-κηδεμόνα, συνδυασμό φαρμάκων και
φυσικοθεραπεία για την αποφυγή μετατραυματικής δυσκαμψίας και επαναφορά της
άρθρωσης σε φυσιολογικά επίπεδα λειτουργικότητας. Παράδειγμα τέτοιων ρήξεων
αποτελεί η ρήξη του έσω πλάγιου συνδέσμου του γόνατος και του έξω πλάγιου
συνδέσμου της ποδοκνημικής, που αντιμετωπίζονται άριστα συντηρητικά και δεν
αφήνουν λειτουργική ανεπάρκεια . Άλλοι όμως σύνδεσμοι λόγω της ανατομικής τους
ιδιαιτερότητας δεν επουλώνονται σωστά πχ. ο πρόσθιος χιαστός της άρθρωσης του
γόνατος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αστάθεια της άρθρωσης, την παρουσία
πόνου στην περιοχή, οιδήματος, τραυματισμό άλλων αρθρικών στοιχείων και
μειωμένη λειτουργικότητα της άρθρωσης. Στις περιπτώσεις που ο τραυματισμός στις
δομές αυτές τεκμηριώνεται με την κλινική εξέταση και την απεικόνιση της
μαγνητικής τομογραφίας η ασφαλέστερη λύση είναι η χειρουργική αποκατάσταση
του συνδέσμου.

32
Οι πιο συχνές συνδεσμικές κακώσεις στα κάτω άκρα συμβαίνουν στην άρθρωση
του γόνατος και της ποδοκνημικής, ενώ στα άνω άκρα οι σύνδεσμοι της άρθρωσης
του ώμου τραυματίζονται πιο συχνά από τις υπόλοιπες αρθρώσεις. Ο πρόσθιος
χιαστός και έσω πλάγιος σύνδεσμός αποτελούν τις πιο συχνές κακώσεις στην
άρθρωση του γόνατος. Η πρώτη αντιμετωπίζεται χειρουργικά και η δεύτερη συνήθως
συντηρητικά. Συντηρητικά αντιμετωπίζονται και τα διαστρέμματα του έξω πλαγίου
συνδέσμου της ποδοκνημικής, εκτός και αν συνυπάρχει κάταγμα στην περιοχή. Οι
συνδεσμικές κακώσεις στον ώμο που προέρχονται κυρίως από το πρόσθιο εξάρθρημα
της άρθρωσης (κάτω γληνοβραχιόνιος σύνδεσμος) και τον τραυματισμό της
ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης (ακρωμιοκλειδικός σύνδεσμος), αντιμετωπίζονται
συντηρητικά ή χειρουργικά, ανάλογα τη βαρύτητα της κάκωσης.
Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Ρήξη έξω πλαγίου συνδέσμου

33
Σχήμα 6: Φάσεις αποκατάστασης συνδεσμικών κακώσεων

34
7.1 Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Τραυματισμοί στον πρόσθιο χιαστό συμβαίνουν σε περίπου 250.00-300.00
περιστατικά τον χρόνο. Η συχνότητα εμφάνισης του τραυματισμού πιθανόν οφείλεται
στη μεγάλη συμμετοχή των ατόμων σε αθλήματα ιδιαίτερων απαιτήσεων, όπως η
καλαθοσφαίριση, το ποδόσφαιρο, η πετοσφαίριση η χειροσφαίριση, η χιονοδρομία
κτλ. Ο τραυματισμός αυτός συμβαίνει συνήθως στη φάση της προσγείωσης μετά από
άλμα, σε αλλαγής κατεύθυνσης κατά το τρέξιμο, σε απότομο σταμάτημα, σε
υπερέκταση και στροφή του γόνατος. Σαν συχνότερος μηχανισμός κάκωσης
αναφέρεται η κίνηση συστροφής στο γόνατο, με το πέλμα προσκολλημένο στο
έδαφος, ενώ ο αθλητής προσπαθεί να αλλάξει κατεύθυνση. Τα κύρια συμπτώματα της
ρήξης του πρόσθιου χιαστού είναι ο πόνος, το αίμαρθρο-οίδημα και η αστάθεια της
άρθρωσης. Η πρόκληση ρήξης του πρόσθιου χιαστού είναι πολυπαραγοντικής
αιτιολογίας. Οι ανατομικοί παράγοντες, το ξηρό περιβάλλον του αγωνιστικού χώρου,
η επαφή με τον συναθλητή, το συνθετικό γήπεδο, η αδυναμία των μυϊκών ομάδων
του γόνατος (ιδιαίτερα οπίσθιων μηριαίων), η κόπωση και ο ανεπαρκής νευρομυϊκός
έλεγχος της ποδοκνημικής και του ισχίου, είναι οι κυριότεροι παράγοντες που
προκαλούν τη ρήξη αυτού του συνδέσμου. Ο ασθενής μετά την κάκωση του
πρόσθιου χιαστού χρειάζεται χειρουργείο. Η χειρουργική αποκατάσταση γίνεται με
τεχνικό η «ζωντανό μόσχευμα» από τον αθλητή (τμήμα του ημιτενοντώδη μυ) που
αντικαθιστά τον τραυματισμένο σύνδεσμο. Μετά την επέμβαση τοποθετείτε στην
άρθρωση του γόνατος ένας δυναμικός κηδεμόνας, ο αθλητής βαδίζει με βακτηρίες και
συμμετέχει σε πρόγραμμα αποκατάστασης (πιν. 10)
Δυναμικός κηδεμόνας στην άρθρωση του γόνατος.

35
Πίνακας 10: Πρόγραμμα αποκατάστασης πρόσθιου χιαστού

36
Στατικό ποδήλατο
Ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας Ισοκινητική άσκηση
Ασκήσεις λειτουργικής επανένταξης του αθλητή στο γήπεδο

37
7.2 Ρήξη έξω πλαγίου συνδέσμου ποδοκνημικής
Το διάστρεμμα είναι η συχνότερη κάκωση της ποδοκνημικής. Ευθύνεται για το
30-40% των αθλητικών κακώσεων. Συμβαίνει συχνά σε αθλητές, αλλά μπορεί να
συμβεί και σε άτομα κάθε ηλικίας σε απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως
ανέβασμα-κατέβασμα σκάλας, περπάτημα σε ανώμαλο δρόμο κτλ. Τα περισσότερα
διαστρέμματα προκαλούνται μετά από βίαια, επώδυνη στροφή του ποδιού προς τα
έσω. Με αυτό τον τρόπο ο έξω πλάγιος σύνδεσμός της άρθρωσης μπορεί υποστεί
διάταση, μερική ή πλήρη ρήξη. Η ποδοκνημική εμφανίζει πόνο και οίδημα (πρήξιμο)
σχεδόν αμέσως μετά το γύρισμα του ποδιού. Το οίδημα μπορεί να συνοδεύεται από
τη δημιουργία αιματώματος. Ταυτόχρονα η φόρτιση του άκρου είναι επώδυνη ή και
αδύνατη. Η πρόκληση ενός διαστρέμματος αυξάνει τον κίνδυνο για νέο τραυματισμό
κατά 40-70%. Περίπου το 40% των ασθενών που έχουν υποστεί διάστρεμμα μπορεί
να παρουσιάζει χρόνια ενοχλήματα στην ποδοκνημική. Ο κίνδυνος αυτός μειώνεται
με την κατάλληλη αποκατάσταση της κάκωσης. Η αντιμετώπιση του διαστρέμματος
της ποδοκνημικής είναι κυρίως συντηρητική.
Οξεία φάση ( 1η - 3η ημέρα)
Στόχοι: Σταθεροποίηση του οιδήματος-αιματώματος, προφύλαξη υποτροπών του
τραυματισμού, μείωση του πόνου, διατήρηση της ικανότητας φόρτισης της
άρθρωσης.
Παρέμβαση
- Κρυοθεραπεία.
-Ανάρροπη θέση.
-Χρήση ορθωτικών μέσων-βακτηριών για βάδιση.
-Ελαστική περίδεση-taping.
-Μέσα Ηλεκτροθεραπείας (Tens, laser, υπέρηχος ).
-Ισομετρικές ασκήσεις.
Α' Υποξεία Φάση (3η -10η ημέρα)
Στόχοι: Μείωση του οιδήματος-αιματώματος, έναρξη ευθύγραμμης συνδεσμικών
ινών, μείωση του πόνου, έναρξη προοδευτικής φόρτισης, ανάκτηση εύρους κίνησης,

38
έναρξη ανάκτησης μυϊκής δύναμης, έναρξη ασκήσεων ιδιοδεκτικότητας χωρίς
φόρτιση.
Παρέμβαση
-Ενεργητικές ασκήσεις ανάκτησης εύρους κίνησης.
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης αυξανόμενης έντασης.
- Διατάσεις μυών της άρθρωσης και των παρακείμενων αρθρώσεων.
-Ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας, αρχικά χωρίς φόρτιση σε καθιστή θέση.
- Βάδιση με περισσότερη φόρτιση ή πλήρη και επίδεση με επίδεσμο ή taping.
- Μέσα ηλεκτροθεραπείας και κρυοθεραπεία.
- Άσκηση στο νερό (πισίνα).
B' Υποξεία φάση (11η-20η ημέρα)
Στόχοι: Ευθύγραμμη-ελαστικότητα ουλώδους ιστού, αύξηση της μυϊκής δύναμης, της
ιδιοδεκτικότητας και αύξηση της λειτουργικής ικανότητας της άρθρωσης.
Παρέμβαση
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης & ταχύτητας με λάστιχα.
- ισοκινητική άσκηση.
- Διατάσεις μυών.
-Ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας από όρθια θέση.
- Ασκήσεις ενδυνάμωσής κλειστής αλυσίδας.
- Ασκήσεις ισορροπίας.
- Ασκήσεις σταθεροποίησης της άρθρωσης, με συμμετοχή ασκήσεων του κορμού.
- Ήπιο αερόβιο τρέξιμο και μικρά άλματα.
- Άσκηση στο νερό (πισίνα).
Γ' Φάση (21η- 45η ημέρα)
Στόχοι: Επίτευξη μέγιστης ελαστικότητας ουλώδους ιστού, πλήρης αποκατάσταση
μυϊκής δύναμης και ελαστικότητας της άρθρωσης και εκτέλεση μιμητικών
ασκήσεων-προσαρμογής του αθλήματος.
Παρέμβαση
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης & ταχύτητας με λάστιχα στο μέγιστο βαθμό
- ισοκινητική άσκηση.
- Διατάσεις μυών.

39
- Ασκήσεις ενδυνάμωσής κλειστής αλυσίδας μεγαλύτερης έντασης.
- Ασκήσεις σε ειδικές πλατφόρμες επανεκπαίδευσης της ιδιοδεκτικότητας.
- Ασκήσεις ισορροπίας.
- Ασκήσεις σταθεροποίησης του κορμού και λεκάνης.
- αερόβιο τρέξιμο και άλματα.
- τρέξιμο μπρος-πίσω και αλλαγής κατεύθυνσης.
- Μιμητικές ασκήσεις του αθλήματος.

40
8. Αθλητικές κακώσεις τενόντων
Οι τένοντες είναι ένας σημαντικός «κρίκος» της ανθρώπινης κινητικής αλυσίδας
του μυοσκελετικού συστήματος. Μεταφέρουν τη μυϊκή δράση στα οστά και έτσι
μπορεί να πραγματοποιηθεί ένα μεγάλο σύνολο κινήσεων και δραστηριοτήτων του
ανθρώπου. Οι δραστηριότητες αυτές απαιτούν κινήσεις συντονισμένες, ακρίβειας και
μεγάλη ανάπτυξη δύναμης. Λόγω των έντονων, ποικίλων και διαφορετικών
κινητικών απαιτήσεων κατά τη διάρκεια των σπορ, ολόκληρο το μυοσκελετικό
σύστημα υπόκεινται σε μεγάλες και συχνές επιβαρύνσεις, με αποτέλεσμα τον
τραυματισμό τους. Οι τραυματισμοί των τενόντων ανάλογα με το μηχανισμό
κάκωσης μπορεί να είναι οξείς ή χρόνιοι. Οι συνηθισμένοι οξείς τραυματισμοί των
τενόντων είναι η ολική ή η μερική ρήξη τους. Η μερική ρήξη του τένοντα προκαλεί
πόνο, οίδημα και περιορισμό στην λειτουργία του μυός. Η ολική ρήξη προκαλεί
μεγάλο πόνο, μεγάλο οίδημα και συνοδεύεται από πλήρη έλλειψη της λειτουργίας του
μυός. Επίσης, κατά μήκος της ψηλάφησης του τένοντα, ο κλινικός αισθάνεται ένα
«κενό», παρόλο που η ύπαρξη οιδήματος μπορεί να το κάνει δυσδιάκριτο. Οι
απεικονιστικές μέθοδοι όπως η MRI (μαγνητική τομογραφία), ο υπέρηχος κ.λπ.
μπορούν να δώσουν επιπρόσθετες πληροφορίες. Οι χρόνιοι τραυματισμοί των
τενόντων αφορούν προοδευτικά αυξανόμενες εκφυλιστικές επιβαρύνσεις
(εφελκυστικές), που συμβαίνουν κυρίως κατά την διάρκεια πλειομετρικής
(έκκεντρης) συστολής του μυός. Επίσης, η χρόνια τενοντοπάθεια ευθύνεται για τις
ασβεστοποιήσεις που συμβαίνουν μέσα στον τένοντα. Οι ασβεστοποιήσεις αυτές
μπορεί να προκαλέσουν μικροτραυματισμό στον τένοντα και εκφύλιση. Σήμερα, ο
χρόνιος εκφυλιστικός τραυματισμός του τένοντα, αναφέρεται με τον όρο
τενοντοπάθεια παρά τενοντίτιδα. Ο όρος τενοντοπάθεια εκφράζει καλύτερα την
κάκωση του τένοντα, που χαρακτηρίζεται από χρόνια στοιχεία φθοράς και
αποδιοργάνωσης του κολλαγόνου ιστού, χωρίς φλεγμονή.
Ο πόνος, το οίδημα, οι εκχυμώσεις στην περιοχή της κάκωσης και η αδυναμία
κίνησης είναι τα χαρακτηριστικά συμπτώματα μίας τενοντοπάθειας. Ο τένοντας
μπορεί να δίνει την αίσθηση ότι είναι πιο παχύς από τον υγιή, με ευαισθησία τοπικά
στο σημείο εκφύλισης. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που ενοχοποιούνται για τις
ρήξεις των τενόντων και οι οποίοι κατηγοριοποιούνται σε ενδογενείς και εξωγενείς.
Μια ξαφνική μεγάλη δύναμη ή ροπή που εφαρμόζεται στον τένοντα με συγκεκριμένη

41
κατεύθυνση είναι πιθανό να οδηγήσει σε μερική ή ολική ρήξη του. Για τη δύναμη
αυτή ή την ροπή ενοχοποιείται πολλές φορές το περιβάλλον, η λάθος κίνηση του
άκρου σε μια επιφάνεια, οι κακές συνθήκες άθλησης καθώς και η έλλειψη κινητικού
ελέγχου. Οι έκκεντρες συστολές, η έντονη δραστηριότητα και επιβάρυνση του
τένοντα λόγω λάθος τεχνικής του αθλήματος, το μειωμένο εύρος κίνησης των
αρθρώσεων και η μειωμένη ελαστικότητα των μυών κ.λπ. προκαλούν μικρορήξεις
στον τένοντα, με αποτέλεσμα τη συνεχή και συσσωρευτική καταστροφή του ιστού
που προοδευτικά θα οδηγήσει σε τενοντοπάθεια. Είναι καταγεγραμμένο ότι οι άνδρες
τραυματίζονται συχνότερα σε σύγκριση με τις γυναίκες στους τένοντες, αλλά δεν
είναι ξεκάθαρο εάν αυτό συμβαίνει λόγω της μεγαλύτερης συμμετοχής τους στα
σπορ. Επίσης, φαίνεται ότι η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων (αντιβιοτικών,
κορτικοστεροειδών) μπορεί να επηρεάσει τον κολλαγόνο ιστό άμεσα μειώνοντας την
ελαστικότητά του και οδηγώντας σε ρήξεις κατά τη διάρκεια έντονων επιβαρύνσεων.
Η πιο συχνή κάκωση τένοντα στους αθλητές στα κάτω άκρα είναι, η τενοντοπάθεια
και η ρήξη του αχιλλείου τένοντα. Ακολουθεί η κάκωση του επιγονατιδικού τένοντα.
Η τενοντοπάθεια των εκτεινόντων του καρπού (tennis elbow), η τενοντοπάθεια και η
ρήξη του υπερακανθίου μυός εμφανίζονται πιο συχνά στα άνω άκρα.

42
Τενοντοπάθεια αχιλλείου τένοντα
Τενοντοπάθεια εκτεινόντων του καρπού ((tennis elbow)

43
8.1 Αποκατάσταση τενόντων
Η αποκατάσταση του τραυματισμένου τένοντα δεν είναι καθόλου εύκολη, καθώς
μία υπερβολική επιβάρυνση ή μία παρατεταμένη ακινησία μπορεί να αποδιοργανώσει
ακόμη πιο πολύ την δομή του και να παρατείνει για ακόμη μεγαλύτερο διάστημα την
αποκατάστασή του (σχήμα 7).
Σχήμα 7: Η υπερβολική επιβάρυνση και η παρατεταμένη ακινησία προκαλούν
μεγαλύτερη βλάβη στον τένοντα.
Στο οξύ στάδιο τα προγράμματα πλειομετρικής άσκησης (κλειστής αλυσίδας για
τα κάτω άκρα) έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Η πλειομετρική άσκηση διεγείρει την
ανάπλαση των κολλαγόνων ινών που έχουν υποστεί βλάβη και προάγει την
ανακατασκευή του τένοντα. Οι διατάσεις πριν και μετά από το πρόγραμμα
πλειομετρικής άσκησης είναι απαραίτητες για τον προσανατολισμό των
«καινούργιων» κολλαγόνων ιστών. Η διατήρηση του εύρους κίνησης με απλές
ενεργητικές κινήσεις είναι εξίσου σημαντικές και πρέπει να εφαρμόζονται τακτικά. Ο

44
πάγος και τα μέσα φυσικοθεραπείας όπως ο παλμικός υπέρηχος, το laser και τα tens,
θα ανακουφίσουν τον ασθενή από τον πόνο και τη μείωση της φλεγμονής. Ο
κρουστικός υπέρηχος (shock wave therapy) τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται με
επιτυχία σε τέτοιου είδους αθλητικές κακώσεις προκαλώντας «μικρομαλάξεις» στον
τένοντα και αναδόμηση του κολλαγόνου ιστού του. Τέλος, στο οξύ στάδιο ο
φυσικοθεραπευτής εφαρμόζει μάλαξη friction massage προκαλώντας τεχνικό
τραυματισμό του κολλαγόνου για την ανάπλαση του καινούργιου. Η αποχή από το
άθλημα και την προπόνηση του αθλητή είναι δεδομένη. Παρόλο αυτά, ο αθλητής
πρέπει να παραμείνει λειτουργικός χωρίς να ακινητοποιήσει τον τένοντα πχ. σε
τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού τένοντα η μετακίνηση με ποδήλατο, ο μικρός
περίπατος και η άσκηση σε πισίνα προωθούν την αποκατάστασή του χωρίς να τον
επιβαρύνουν. Ορθωτικά μέσα-νάρθηκες χρησιμοποιούνται όπου είναι αναγκαία για
λιγότερη επιβάρυνση του τένοντα.
Στο υποξύ στάδιο το προηγούμενο πρόγραμμα εφαρμόζεται με μεγαλύτερη
ένταση. Οι πλειομετρικές ασκήσεις γίνονται με μεγαλύτερη φόρτιση και οι διατάσεις
πιο δυναμικά. Στις ενεργητικές ασκήσεις εύρους κίνησής, προστίθενται οι
ισομετρικές και οι μειομετρικές με ελαφριά αντίσταση. Οι ιδιοδεκτικές ασκήσεις
κλειστής αλυσίδας, χαμηλής δυσκολίας και οι ασκήσεις ισορροπίας (για τένοντες των
κάτω άκρων) ενσωματώνονται σε αυτό το στάδιο της αποκατάστασης. Η άσκηση στο
νερό και το στατικό ποδήλατο και ο διάδρομος βάδισης θα διατηρήσει την αερόβια
ικανότητα του αθλητή. Η κρυοθεραπεία και τα άλλα μέσα φυσικοθεραπείας
συνεχίζουν να αποτελούν αναπόσπαστο μέλος του προγράμματος αποκατάστασης,
δρώντας πάντα επικουρικά στο πρόγραμμα άσκησης. Ορθωτικά μέσα-νάρθηκες
χρησιμοποιούνται όπου είναι αναγκαία για λιγότερη επιβάρυνση του τένοντα και
καλύτερη εκτέλεση του προγράμματος ασκήσεων.
Στο χρόνιο στάδιο τα πλειομετρικά προγράμματα ασκήσεων και οι διατάσεις
εξακολουθούν να πρωταγωνιστούν. Εκτελούνται ασκήσεις ενδυνάμωσης
(μειομετρικές) του τένοντα με λάστιχα αυξανόμενης έντασης και ισοκινητική
άσκηση. Οι ιδιοδεκτικές ασκήσεις είναι αυξημένης δυσκολίας και οι ασκήσεις
ισορροπίας εφαρμόζονται πιο δυναμικά στο πρόγραμμα αποκατάστασης. Το ίδιο
συμβαίνει με τα αερόβια προγράμματα άσκησης, που αυξάνονται σε ένταση και σε
χρόνο (τρέξιμο, άλματα κτλ. για κακώσεις τενόντων κάτω άκρων.). Ο αθλητής σε
αυτό το στάδιο επανεκπαιδεύεται στις μιμητικές ασκήσεις-δεξιότητες του αθλήματος

45
και ακολουθεί ξεχωριστό πρόγραμμα προπόνησης. Ορθωτικά μέσα-νάρθηκες
χρησιμοποιούνται όπου είναι αναγκαία για λιγότερη επιβάρυνση του τένοντα και
καλύτερη εκτέλεση του προγράμματος ασκήσεων-προπόνησης. Πάντα μετά το πέρας
των ασκήσεων και της προπόνησης, εφαρμόζεται κρυοθεραπεία στον τραυματισμένο
τένοντα.
Πλειομετρική άσκηση σε κεκλιμένο επίπεδο σε τενοντοπάθεια αχιλλείου τένοντα
Πλειομετρική άσκηση σε κεκλιμένο επίπεδο σε τενοντοπάθεια επιγονατιδικού
τένοντα
Διάταση αχιλλείου τένοντα Διάταση τετρακέφαλου μυ

46
Διάταση εκτεινόντων του καρπού σε επικονδυλίτιδα
Άσκηση κλειστής αλυσίδας στο γόνατο και στη ποδοκνημική
Ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας σε τενοντοπάθεια αχιλλείου τένοντα

47
Άσκηση ιδιοδεκτικότητας σε τενοντοπάθεια επιγονατιδικού τένοντα
Ενδυνάμωση εκτεινόντων μυών του καρπού σε επικονδυλίτιδα
Άσκηση ενδυνάμωσης γαστροκνήμιου μυ σε τενοντοπάθεια αχιλλείου τένοντα

48
Άλματα- άσκηση αποκατάστασης σε τενοντοπάθεια επιγονατιδικού τένοντα
Μιμητική άσκηση αποκατάστασης σε τενοντοπάθεια αχιλλείου τένοντα στο
γήπεδο
Νάρθηκας επικονδυλίτιδας Νάρθηκας μικρός για τον επιγονατιδικό τένοντα

49
9. Κατάγματα & εξαρθρήματα
9.1 Ορισμός και ταξινόμηση καταγμάτων
Κάταγμα ονομάζεται η λύση της οστικής συνεχείας. Αυτή είναι δυνατόν να είναι
μερική ή πλήρης και για να προκληθεί πρέπει να επιδράσει πάνω στο οστό σημαντική
βία. Για λόγους επικοινωνίας μεταξύ των ιατρών και για τον καθορισμό
προγνωστικών & θεραπευτικών πρωτοκόλλων, έχουν δημιουργηθεί διάφορα
συστήματα ταξινομήσεως των καταγμάτων. Τα κατάγματα που συναντάμε στον
αθλητισμό είναι δυνατόν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους:
1. Ανατομική εντόπιση πχ. υπερκονδύλιο, υποτροχαντήριο, αμφισφύριο,
υποκεφαλικό, διατροχαντήριο.
2. Διεύθυνση της καταγματικής γραμμής πχ. εγκάρσιο, λοξό, σπειροειδές.
3. Ανάλογα με το μηχανισμό κάκωσης, διακρίνονται σε άμεσα (όταν το κάταγμα
γίνεται στο σημείο που έδρασε n βία) και έμμεσα ( όταν η δύναμη εφαρμόζεται
μακριά από αυτό όπως: κάταγμα του αγκώνα ή του ώμου ή της κλείδας μετά από
πτώση στην παλάμη κτλ.).
4. Ανάλογα με τη συντριβή του οστού (απλό ή συντριπτικό).

50
5. Σε περιπτώσεις που η ένταση της δύναμης δεν είναι επαρκής για την πρόκληση
κατάγματος, αλλά δρα σε μεγάλη συχνότητα, είναι δυνατόν να προκληθεί κάταγμα
κόπωσης.
6. Αποσπαστικά κατάγματα που συμβαίνουν στα σημεία προσφύσεως μυών,
τενόντων & συνδέσμων.
7. Το κατάγματα ονομάζονται επίσης ανάλογα με τη θέση τους στο οστό. Έτσι,
έχουμε κατάγματα της επίφυσης και κατάγματα της διάφυσης. Τα κατάγματα των
επιφύσεων πολλές φορές επεκτείνονται μέχρι την άρθρωση (ενδοαρθρικά).

51
8. Στα παιδιά λόγω της ιδιαιτερότητας των παιδικών οστών, έχουμε ατελή κατάγματα
«κατάγματα δίκην χλωρού ξύλου», που χαρακτηρίζονται από κάταγμα μόνο του ενός
φλοιού στην κυρτή πλευρά, ενώ n κοίλη απλώς κάμπτεται, λόγω της ελαστικότητας
του οστού και του παχέος περιόστεου. Επίσης, λόγω της παρουσίας του συζευκτικού
χόνδρου στα παιδιά έχουμε κατάγματα δια του συζευκτικού χόνδρου
(επιφυσιολύσεις). Οι κακώσεις αυτές είναι αρκετά σοβαρές γιατί μπορεί να
προκαλέσουν μόνιμη βλάβη του χόνδρου με δυσμενή επίδραση στην αύξηση του
οστού.
9. Τέλος, τα κατάγματα διακρίνονται σε κλειστά, εάν δεν υπάρχει επικοινωνία της
εστίας του κατάγματος με το περιβάλλον & σε ανοικτά.

52
9.2 Κλινική εικόνα
1. Πόνος: Όλα τα κατάγματα προκαλούν πόνο, αν και η έντασή τους είναι δυνατόν να
ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του κατάγματος και από άτομο σε άτομο.
2. Απώλεια λειτουργικότητας: Αυτή οφείλεται στον πόνο και στην κατάργηση της
οστικής συνεχείας στα πλήρη κατάγματα.
3. Παραμόρφωση: Η δημιουργία αιματώματος η οποία οφείλεται στο κάταγμα,
προκαλεί συνήθως μία αισθητή διόγκωση στην περιοχή του κατάγματος. Πολύ συχνά
ιδιαίτερα στα κατάγματα των άκρων, προκαλείται παραμόρφωση σε γωνίωση,
στροφή ή βράχυνση εξαιτίας της μυϊκής δράσεως (σύσπαση)
4. Η στάση του ασθενή είναι μερικές φορές χαρακτηριστική. Ασθενείς με κάταγμα
της κλείδας υποστηρίζουν το πάσχον άκρο με το άλλο και στρέφουν το κεφάλι τους
προς την πλευρά του κατάγματος.
5. Η παράδοξη κινητικότητα και ο κριγμός αποτελούν τα σημαντικότερα κλινικά
σημεία για τη διάγνωση του κατάγματος. Δεν θα πρέπει να αναπαράγονται τα σημεία
αυτά από τον εξεταστή, επειδή εκτός του πόνου, είναι δυνατόν να προκληθεί βλάβη
στα μαλακά μόρια της περιοχής του κατάγματος.
6. Πιθανή βλάβη της λειτουργίας των περιφερικών αγγείων & νεύρων.
9.3 Διάγνωση
Η διάγνωση περιλαμβάνει:
1. Κλινική εξέταση
2. ακτινολογικό έλεγχο
3. Αξονική τομογραφία (CT)
4. Μαγνητική τομογραφία (ΜRI)

53
9.4 Επιπλοκές καταγμάτων
Οι επιπλοκές καταγμάτων είναι:
1. Συστηματικές
2. Τοπικές
Συστηματικές
1. Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας
2. Πνευμονική εμβολή
3. Λιπώδης εμβολή
Τοπικές
1. Άμεσες
2. Απώτερες
Άμεσες
1. Αίμαρθρο
2. Λοίμωξη
3. Φλύκταινες & έλκη
4. Κάκωση αγγείων
5. Κάκωση αγγείων
6. Σύνδρομο διαμερισμάτων

54
Απώτερες
1. Εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα
2. Αλγοδυστροφία (αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία)
3. Έκτοπη οστεοποίηση
4. Συνδεσμική αστάθεια
5. Σύγκαμψη αρθρώσεων
6. Καθυστερημένη πόρωση
7. Ψευδάρθρωση
8. Άσηπτη νέκρωση
9. Δευτεροπαθής οστεοαρθρίτιδα
9.5 Θεραπεία κατάγματος
Η θεραπεία ενός κατάγματος είναι δυνατόν να είναι:
1. Συντηρητική
2. Χειρουργική
Η επιλογή εξαρτάται από:
1. Την γενική κατάσταση του ασθενή.
2. Το είδος του κατάγματος.
3. Τα υπάρχοντα μέσα.
4. Την εμπειρία του θεράποντος ιατρού.
Υπάρχουν κατάγματα που σχετίζονται περισσότερο με συγκεκριμένα αθλήματα
πχ. το κάταγμα κλείδας είναι πιο συχνά στους ποδηλάτες, το κάταγμα κνήμης ή
επιγονατίδας στους ποδοσφαιριστές, των δακτύλων της άκρας χείρας στους

Σημειώσεις Αθλητιατρικής.pdf

Σημειώσεις Αθλητιατρικής.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Σημειώσεις Αθλητιατρικής.pdf

Similar to Σημειώσεις Αθλητιατρικής.pdf (20)

More from vangelisprekas

More from vangelisprekas (9)

Σημειώσεις Αθλητιατρικής.pdf