• Байгалийн ба нийлэг латексыг уусмал хэлбэртэйгээр өргөн хэрэглэдэг. • Хиймэл арьс үйлдвэрлэхэд гол төлөв бутадиен стирол, хлорид, хлоропрен каучукийг хэрэглэнэ • Латексийн найрлагад вулканжигч, хурдасгагч, хуучралтыг багасгагч бодис, пигмент, заримдаа дүүргэгч бодис ордог.

1. Каучукан өнгө ба давхарга
• Байгалийн ба нийлэг латексыг уусмал хэл-бэртэйгээр өргөн
хэрэглэдэг.
• Хиймэл арьс үйлдвэрлэхэд гол төлөв бута-диен
стирол,хлорид,хлоропрен каучукийг хэрэглэнэ.
• Латексийн найрлагад вулканжигч,хурдас-гагч,хуучралтыг багасгагч
бодис,пигмент, за-римдаа дүүргэгч бодис ордог.

2. Поливинилхлорид давхарга
• ПВХ хучих давхаргын найрлагад:ПВХ давирхай, пластика
стабилизатор,дүүргэгч бодис ба пиг-мент ордог юм.
• Хийн хэлбэртэй байгаа винилхлоридоос поли-мержуулах аргаар
ПВХ давирхайг гаргаж авна.
• ПВХ 140С-ын температурт задардаг,ПВХ-ын э-мульсийг зөөлрүүлэх
бодистой хольж халаахад тэр нь будаж түрхэхэд хялбархан өтгөн
зуурмаг болдог.

3. • Зөөлрүүлэгч нь ПВХ-ын уян харимхай чанарыг
дээшлүүлж,зөөлөн,хүйтэнд тэсвэртэй болгох ба нимгэн хальс
үүсгэх боломжтой зуурмаг бэлтгэхэд хялбар болгодог.
• Мөн хөвсгөр ПВХ –н давхарга,полиамидын давхаргуудыг
хэрэглэхэд ашиглана.
• Полиамид давхарга бөх бат чанартай байдаг тул түүнийг хиймэл
материалд хэрэглэдэг. (Спирт-усны уусмалд полиамид ууссан
байдал-тай байна.)

4. • Зөөлрүүлэгчид глицерин,ализарины масло зэргийг хэрэглэдэг.

5. Полиуретан давхарга
• Энэ давхарга бол хамгийн сайн чанартай ний-лэг давхарга юм.
• Полиуретан бөх бат,уян нугарамтгай,зөөлөн, хүйтэнд
тэсвэртэй,ямар ч материалтай наалдах чанараар сайн,усанд
тэсвэртэй давхарга үүсгэ-дэг.
• Түүний хальсан бүрхүүл сийрэгдүү байдаг тул уурыг нэвтрүүлж
эрүүл ахуйн шаардлагыг сайн хангадаг.

6. • Нийлэг арьсны үйлдвэрлэх технологи ажил-лагааг 3 хэсэгт
хуваана.Үүнд:
1.Уусгаж шингээх бэлтгэл дамжлага
2.Дэвсгэр даавуунд уусгаж шингээх
3.Цэвэрлэгээний дамжлага

7. • Хиймэл арьсны өнгөн давхаргын холио нь арьсны нэр төрлөөс
хамаарч өөр өөр байна.
• Холио нь уусаж,шингэх,нэвтрэх буюу дав-харга үүсгэх чадвар
бүхий наалдамхай зуур-маг байдалтай байдаг.
• Бэлтгэсэн зуурмагийг даавуун дэвсгэрт урс-гаж түрхэх ажиллагааг
тусгай ванн дотор я-вуулдаг.

8. • Ваннын хажуу талын хоолойгоор уусгах уус-малаа юүлэх ванн
дотор хийдэг.
• Ванн дотор буй чиглүүлэгч голуудын тус-ламжтай дэвсгэр даавуу
хөдөлнө.
• Уусмал шингээсэн даавуу цааш хөдлөн хут-ганд хүрч,хутганууд
илүүдэл уусмалыг ав-даг.

9. • Уусмал шингэсэн даавууг голд хавчиж уус-малыг шавхан хатаана.
• Гаргаж авсан материалын шинж чанар уус-малын концентрацаас
хамаарч уусмалын нэвтэрсэн гүн,түүний өтгөн,шингэн,халуун,
хүйтэн,шингээх хугацаа,дэвсгэр даавууны нягтрал зэрэг нь
тодорхойлогдоно.

10. • Хиймэл арьсанд уусмалыг түрхэж,шингээх ажил-лагаа нь түрхэж байгаа
холионы өтгөн шингэн,ма-териалын зориулалт,түрхэх ажиллагаанд хэрэглэж
буй тоног төхөөрөмжийн резин лент,төмөр хавтан голуудаас хамаардаг.

11. • Дэвсгэр даавуунд полимерыг түрхэхдээ ган хутга ба дээр нь голуудыг
байрлуулсан урсган дамжуу-лагч дээр түрхдэг.
• Хутганы өнцгийн налуу,тэдгээрийн хоорондын зай зэргийг тохируулж
байдаг.

12. • Хутганы өргөн бол урсган дамжуулагчийн өргөнтэй ижил байдаг.
• Урсган дамжуулагч нь дэвсгэр даавууг хут-ганд үргэлжийн урсах
хөдөлгөөнөөр өгнө.

13. • Даавуу урсан өнгөрсний дараа түүнд тодор-хой хэмжээний
зузаантайгаар зуурмаг түр-хэгдсэн байх ёстой.
• Өтгөн биш зуурмаг холиог шёткатай машин дээр өтгөн холиог
каландр машин дээр түр-хэнэ.

14. • Холио голын завсраар хийхэд дээд гол дундах голоор орж цааш нь
доод гол орно.
• Энэ голуудын завсраар материал задалж дэлгэгч нь дэвсгэр
даавууг дамжуулдаг.

15. • Дундах голын эргэлтийн хурд нь доод голоос хурдан эргэдэг тул
холио дэвсгэр даавуунд түрхэгддэг.
• Холио түрхэгдсэн материал хүргэгч ганд орж тэндээс ороох
төхөөрөмжинд ороог-доно.

16. • Хиймэл ба нийлэг арьс хийх технологи а-жиллагааны эцсийн
гүйцэтгэх дамжлага нь янз бүр болдог ба тэр нь материалын
зориу-лалт,наах наалтын ба цэвэрлэгээний төр- лөөс хамаардаг.

17. Хиймэл,нийлэг арьсны бүтэц
• Хиймэл,нийлэг арьсны шинж чанарт түүний бүтэц их нөлөөтэй.
• Тухайн материал нь өөрийнхөө бүтцээр ял-гагдана.

18. • Бүтэц нь материалын зориулалт,технологи ажиллагаа буюу
давхарга болж буй мате-риалын шингэлтийн гүн,материалын
шинж чанараас хамаарна.
• Зарим давхарга нь дэвсгэртээ гүн шингэж орсон байхад зарим
давхаргыг зөвхөн дээ-гүүр нь түрхсэн байна.

19. • Өнгөний давхаргын дэвсгэртэйгээ наалдах чанар нь тэр
материалын зориулалтаас ха-маардаг тул өнгөн давхаргын зузаан
0,03-0,4мм хүртэл хэлбэлздэг.
• Сүүлийн үед давхаргыг дэвсгэрт гүн шин-гээхгүй тавьдаг болсон
нь тэр материалын эрүүл ахуйн шинж чанар сайжирсан.

20. • Нийлэг арьс үйлдвэрлэхэд дэвсгэрийг олон давхраар хийдэг.
• Тэр үенүүдийн байрлал,хооронд нь наасан арга,сонгож авсан
материал нь нийлэг арьс-ны шинж чанарт шийдвэрлэх нөлөөг
үзүүл-нэ.

21. • Даавуу ба арьсан материалын шинж чанарыг тодорхойлдог
аргаар хиймэл ба нийлэг мате-риалын физик-механикийн шинж
чанарыг то-дорхойлдог.
• Нийлэг,хиймэл арьсны өргөн дэвсгэр материа-лын өргөн мөн
технологи ажиллагаанд хэрэг-лэсэн машины хэвшрүүлэгч эд
ангийн өргө-нөөс тухайлбал пресс машины плита,гол зэр-гийн
өргөнөөс гол төлөв хамаардаг.

22. • Зузаан ба нягт нь дэвсгэр материалын ча-нар,өнгөний хучих
будгийн зузаанаас ха-маардаг.
• Гутлын түрий,хамрын хатуулга,зуузайд зо-риулагдсан материал нь
илүү зузаан,нягт- рал сайтай байхыг шаардана.

23. • Нийлэг арьсны чийг шингээлт ба чийг нэвт-рэлт нь бага байдаг.Энэ
нь дөнгөж 10% хүр-нэ.Харин жинхэнэ арьсных бол 40-50% хүр-дэг.
• Хиймэл,нийлэг арьсны тасралтын үеийн су-налт нь дэвсгэр
давхаргын шинж чанараас хамаардаг.

24. • Гутлын дээд бүрдэл хэсэгт зориулагдсан хиймэл,нийлэг арьсны
тасралтын ачаалал нь 200-1200Н,тасралтын үеийн суналт 500-
600% байдаг.
• Хиймэл,нийлэг арьс 700000 нугаралтад я-мар нэг ан цав,хугаралт
үүсэхгүй байвал түү-нийг олон нугаралтад тэсвэртэй гэж үзнэ.

25. Нийлэг арьсны физик-механикийн шинж
чанар
• Нийлэг арьсны зузаан 1,4-1,6мм
• Гадаргуугийн нягтрал 650-750г/см2
• Нягтрал 0,42-0,7г/см3
• Уур нэвтэршил 2,4-9,0 мг/см2
• Чийг шингээлт 1,8-8,1мг/см2