ugtahbayar

1. А.Угтахбаяр
/ Сүхбаатар аймаг Насан туршийн боловсролын багш/
“Ус бол чандмань эрдэнэ ”
/ Усны зохистой хэрэглээ/

2. Зорилго: Усны зохистой хэрэглээний талаархи
мэдлэгээ нэмэгдүүлэх
Агуулга:
• Усны талаар таны мэдлэг / ярилцах /
• Усны нөөцийн тухай мэдээлэл хүргэх
• Энгийн хэрэглээнд зарцуулагдах усны
хэмжээ
• Амьдралын хэв маягаа өөрчлөх
• Усны зөв хэрэглээ
• Ус ба Эрүүл мэнд

3. Амьдралын тань өдөр тутмын хэрэглээ
болсон усны талаар та хэр сайн мэдэх вэ?

5. Page 5
Дэлхий бол “усан гариг”
Энэ “үнэн” үү?

6. Page 6
Усны асуудал: өнөө ба ирээдүй
• Усан гаралтай өвчнөөр жилд 3.5 сая хүн нас бардаг.
• Үүний 43% гэдэсний өвчин, суулгалт
• 84% нь 0 – 14 насны хүүхэд
• 98% нь хөгжиж буй орнуудад
• 884 сая буюу 8 хүний нэг нь аюулгүй усан хангамжгүй
• Сүүлийн 50 жил усны хэрэглээ 2 дахин нэмэгдсэн
• Хөгжингүй оронд төрж буй нэг хүүхэд хөгжиж буй орныхоос
30-50 дахин их ус хэрэглэж байна.
• Дэлхийн хэмжээгээр хэрэглэж болох цэвэр усныхаа хагасаас
илүүг хэрэглэчихсэн байна
www.water.org

7. Page 7

8. Page 8
Та үүнийг анзаарсан уу?
Крантаа хаалгүй
шүдээ угаахад 5-
10 литр ус
Жорлонгийн бочкины усыг нэг
удаа татахад
6-10 литр,
Шүршүүрт
ороход 60-180
литр
УС ЗАРЦУУЛДАГ
Онгоцонд усанд
ороход
200-300 литр
Автомашиныг
даралтай усаар
угаахад цагт 500 литр

9. Page 9

10. Page 10
Аяга цайнд
20 л
Аяга кофенд
170 л
Стакан сүү
200 л
Стакан алимны шүүс
190 л
Стакан жүржийн шүүс
170 л
Аяга пиво 140 л
Хундага вино
120 л
Таваг төмс 75 л
Таваг будаа 650 л
Таваг үхрийн мах 4500 л
Таваг хонины мах
1850 л
Таваг гахайн мах
1450 л
Таваг тахианы мах
1200 л
Ширхэг алим 70 л
Ширхэг улаан лооль
15 л
Ширхэг жүрж
50 л
Зүсэм талх 40 л
Ширхэг гамбүргер
2400 л
Ширхэг өндөг 135 л
Уут чипс 185 л
Футболка 4100 л
Ширэн гутал 8000 л
Микро схем 32 л
1 хуудас А4 цаас
10 л

11. Page 11
Өдөр тутам усыг ундандаа хэрхэн хэрэглэх
талаар товч зөвлөмж

12. Page 12
Нэг буцалгасан усаа
ахиж хэрэглэж болохгүй

13. Page 13
Крантны халуун усыг
ундандаа хэрэглэж болохгүй

14. Page 14
Удаан хугацаагаар крантны усыг хэрэглээгүй үедээ
20 секунд гоожуулсаны дараа усаа хэрэглэ.

15. Page 15
Крантнаас гарсан усаа саванд
ил тавьсаны дараа хэрэглэ.

16. Page 16
Нарны гэрэлд савтай
ус тавьж болохгүй.

17. Ус ба Эрүүл мэнд
Ялангуяа энэ цар тахлын үед (COVID-19) усны ач
холбогдол, үнэ цэнэ нь улам нэмэгдэж байна.
Усны эрүүл мэнд, эрүүл ахуй, ариун цэвэртэй (WASH)
холбоотой усны үнэ цэнэ үнэлж баршгүй.

18. Ус ба СOVID-19
Өглөө бүр 2-3
аяга ус заавал ууж байх,
өдөрт 2.8 литрээс
багагүй ус ууж байвал
эрүүл явахын үндэс
суурь гэж мэргэжлийн
эмч нар зөвлөсөн байдаг.
Ус бол ариутгагч гэдгийг эрдэмтэд
нотолсон байдаг.

19. Дэлхийн Усны Өдөр-World Water Day-2021.III.22
Гараа савантай усаар угаах нь COVID-19-ийн
эсрэг хамгийн үр дүнтэй арга хэмжээ боловч
дэлхийн хүн амын 40 орчим хувь нь гэртээ цэвэр
ус, саван дутагдалтай амьдарч байгаа гэсэн судалгаа
гарчээ .
Гараа угаахдаа 20-хон
секунд зарцуулахад
халдвараас урьдчилан
сэргийлэх боломжтой.

20. Өвчин тахлын үед тахиж шүтээд байдаг шар
алтаар бүрж, эсвэл хар алтаар, газрын тосоор
угааж хамгаалахгүй, зөвхөн усаар угааж, цэвэрлэж,
хамгаалж, урьдчилан сэргийлж болдог .

21. Дараачийн нэг чухал зөвлөмж бол цар тахлын
үеэр хүмүүс төлбөрөө төлөх боломжгүй эсэхээс үл
хамааран эрүүл ахуйн ариун цэврийн үйлчилгээ авах
боломж, хүртээмж тасалдах, доголдох ёсгүй.
Энэ утгаар Монголын засгийн газрын тодорхой
хугацаанд ард иргэдийн ус, цахилгаан зэрэг
хэрэглээний төлбөрийг түр чөлөөлсөн шийдвэр
нь цагаа олсон, оновчтой болжээ. Ялангуяа эмзэг
бүлгийг нэн тэргүүнд анхаарах.
Үндсэндээ энэ өвчинг усаар ариутгаж, усаар
дархлаагаа дэмжиж, усаар эмчилж байна.

22. Сэтгэгдэл бичиж үлдээнэ үү !
• Усны тухай дөрвөн мөрт зохиох
• Усны талаар ишлэл бичих
• Усаа хэрхэн хамгаалах талаар урилга гэх. мэт

23. Хандлагаа өөрчлөх цаг болжээ ...
 “Ус, цас шиг”
 “Ус, өвс өртөгтэй юм биш”
 “Хар ус харамллаа / Ёс заншилтай /
Усны үнэ цэнийг хүн бүрт танин мэдүүлэх, улмаар усанд хандах
сэтгэлгээгээ өөрчлөх, усыг зохистой хэрэглэж, арвилан хэмнэх соёлыг
хэвшүүлэх

24. Дэлхийн Усны Өдөр-World Water Day-2021.III.22
Нэг хүн дэлхийг өөрчлөнө
гэдэгт би итгэдэг

25. Анхаарал тавьсанд
баярлалаа.