Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή

1. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ
 Διακρίσεις και
χαρακτηριστικά των
κοινωνικών ομάδων.
 Λόγοι ένταξης στις
κοινωνικές ομάδες.
 Συνοχή και διάλυση
των κοινωνικών
ομάδων.

2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Για να προσδιορίσουμε την ταυτότητα
ενός ατόμου ποια πράγματα ρωτάμε;
Σήμερα, προκειμένου να δηλώσει
κανείς την ταυτότητά του, δεν είναι
αρκετό να αναφέρει την οικογένεια και
την πατρίδα του, όπως αρκούσε να
κάνει στην αρχαϊκή κοινωνία. Γιατί;

3. ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
• 0 Τηλέμαχος ρωτά την Αθηνά-Μέντη
• Ποιος είσαι και από πού; Από ποια περιοχή
κατάγεσαι, ποιοι είναι οι γονείς σου; Ποιο
καράβι σ' έφερε σ' αυτά τα μέρη; Γιατί οι
ναυτικοί σ' οδήγησαν εδώ: Ποιες ακριβώς
σου έκαναν συστάσεις;» (Ομήρου, Οδύσσεια
α, στ. 170-2)

4. ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
• Διάλογος της Ελένης με τον Τεύκρο
(Ελ.) - Ποιος είσαι και από ποια χώρα εδώ φτάνεις;
(Τε.) - Ένας από τους Έλληνες τους δόλιους.
(Ελ.) - Γι' αυτό λοιπόν δε στέργεις την Ελένη. Ποιος
είσαι κι από πού; Ποιος ο γονιός σου;
(Τε.) - Με λένε Τεύκρο, γιος του Τελαμώνα, και
Σαλαμίνα η γη που μ' έχει θρέψει.
(Ελ.) - Στον τόπο εδώ του Νείλου τι γυρεύεις;
(Ευριπίδη, Ελένη, στ. 83-9)

5. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Τι εννοούμε όταν λέμε πώς κάθε μέλος
μιας κοινωνίας ανήκει συγχρόνως σε
πολλές κοινωνικές ομάδες; (βλ. σκίτσο
1: τι παρατηρείτε;)
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μιας
κοινωνικής ομάδας;

6. ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
• Κάθε συνάθροιση ατόμων είναι βέβαια μια ομάδα ατόμων με την έννοια
που της δίνει η κοινή λογική ή η αριθμητική, αλλά δεν είναι
αναγκαστικά κοινωνική ομάδα με την έννοια που της δίνει η
κοινωνιολογία. Η κοινωνική ομάδα έχει άλλη φυσιογνωμία και πολλά
επιπροσθέτως χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Το επιβατικό κοινό, για
παράδειγμα, ενός λεωφορείου ή το κοινό ενός κινηματογράφου δεν
είναι κοινωνικές ομάδες. Πρόκειται για τυχαίες συναθροίσεις ατόμων·
τα άτομα είναι μεταξύ τους άγνωστα, κανένα κοινό χαρακτηριστικό δεν
τα συνδέει (πέρα από την τυχαία παρουσία τους στον ίδιο χώρο), ούτε
πρόκειται ποτέ η συνάθροιση αυτή να επαναληφθεί υπό την ίδια
σύσταση.
(Γκιζέλη, Β., Απλά Μαθήματα Κοινωνιολογίας, εκδ.
Επικαιρότητα, Αθήνα, 1992)

7. ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Από ομιλία του Μακρυγιάννη
• ...τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς και
πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον
μικρότεροι άνθρωποι· όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς,
έχομεν να ζήσωμεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την
φυλάμεν κι όλοι μαζί και να μην λέγη ούτε ο δυνατός «εγώ» ούτε ο
αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγη ο καθείς «εγώ;». Όταν αγωνιστή
μόνος του και φκειάση ή χαλάση να λέγη εγώ· όταν όμως αγωνίζονται
πολλοί και φκειάνουν, τότε να λέμε «εμείς». Είμαστε εις το «εμείς» κι
όχι εις το «εγώ». Και εις το εξής να μάθωμεν γνώση, αν θέλωμεν να
φκειάσωμεν χωριόν, να ζήσωμεν όλοι μαζί.
Μακρυγιάννης, Απομνημονεύματα

8. Έννοια και χαρακτηριστικά
των κοινωνικών ομάδων
• Κοινωνική ομάδα είναι
ένα οργανωμένο σύνολο
ατόμων, που
επικοινωνούν, έχουν
κοινούς σκοπούς και
αποκτούν την αίσθηση
του «εμείς», δηλαδή
συνείδηση ότι
αποτελούν ομάδα.
• Χαρακτηριστικά
κοινωνικής ομάδας:
 Συγκεκριμένη
οργάνωση
 Συχνή επικοινωνία
 Κοινοί σκοποί
 Αίσθηση του «εμείς»