Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864 Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net Download luận văn thạc sĩ ngành quản lí giáo dục với đề tài: Biện pháp quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật

1. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
PHẠM VĂN THỤY
BIỆN PHÁP QUẢN LÍ PHƯƠNG TIỆN KỸ THUẬT
DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ THUẬT
QUÂN KHÍ, TỔNG CỤC KỸ THUẬT
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

2. HÀ NỘI - 2013
3

3. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
PHẠM VĂN THỤY
BIỆN PHÁP QUẢN LÍ PHƯƠNG TIỆN KỸ THUẬT
DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ THUẬT
QUÂN KHÍ, TỔNG CỤC KỸ THUẬT
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số : 60 14 01 14
Người hướng dẫn khoa học: TS. BÙI HỒNG THÁI

4. HÀ NỘI - 2013
4

5. MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 3
Chương 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÍ
PHƯƠNG TIỆN KỸ THUẬT DẠY HỌC Ở
TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ THUẬT QUÂN
KHÍ, TỔNG CỤC KỸ THUẬT 11
1.1 Cơ sở lý luận quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí 11
1.2 Mục tiêu, nội dung quản lí phương tiện kỹ thuật dạy
học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí 29
1.3 Những nhân tố tác động đến hoạt động quản lí phương
tiện kỹ thuật dạy học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật
Quân khí 32
1.4 Thực trạng sử dụng, quản lí phương tiện kỹ thuật
dạy học ở trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí 37
Chương 2 YÊU CẦU, BIỆN PHÁP QUẢN LÍ PHƯƠNG
TIỆN KỸ THUẬT DẠY HỌC Ở TRƯỜNG
TRUNG CẤP KỸ THUẬT QUÂN KHÍ, TỔNG
CỤC KỸ THUẬT HIỆN NAY 52
2.1 Yêu cầu trong xây dựng và thực hiện các biện pháp
quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường
Trung cấp Kỹ thuật Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật
hiện nay 52
2.2 Hệ thống biện pháp quản lí phương tiện kỹ thuật dạy
học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí hiện nay 56
2.3 Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất 70
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 80
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 83
PHỤ LỤC 85

6. Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t trong luËn v¨n
ViÕt ®Çy ®ñ lµ ViÕt t¾t
Cán bộ giáo viên CBGV
Cơ sở vật chất CSVC
Giáo dục-Đào tạo GD-ĐT
Phương tiện kỹ thuật dạy học PTKTDH
Trang bị trường học TBTH
Trung học phổ thông THPT
4

7. MỞ ĐẦU
trọng.
Luật Giáo dục năm 2005 và sửa đổi năm 2009 đã ghi rõ: Mục tiêu giáo dục
là đào tạo người Việt Nam phát triển toàn diện có đạo đức, tri thức sức khoẻ thẩm
mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội,
hình thành và phát triển nhân cách phẩm chất và năng lực của công dân đáp ứng
với yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để thực hiện được mục
tiêu giáo dục, trong Chiến lược phát triển GD-ĐT giai đoạn 2011 – 2020 đã nêu
rõ: Tiếp tục công tác xây dựng cơ sở vật chất nhà trường theo hướng kiên cố hoá,
đảm bảo yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục. Vậy, vấn đề quản lí phương tiện
kỹ thuật dạy học tạo bước chuyển biến cơ bản trong quản lí giáo dục và nâng cao
chất lượng giáo dục, thúc đẩy bước chuyển biến sự nghiệp giáo dục phát triển toàn
diện nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước.
Đổi mới phương pháp dạy học có vị trí quan trọng trong việc nâng cao
chất lượng GD-ĐT. Đổi mới phương pháp dạy học, trong đó có đổi mới biện
pháp quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học của nhà trường, sẽ đem lại bộ mặt
mới cho giáo dục nói chung và dạy học nói riêng trong xã hội hiện đại. Quản
lí phương tiện kỹ thuật dạy học là quản lí một trong những thành tố của quá
trình dạy học. Phương tiện kỹ thuật dạy học là một điều kiện rất quan trọng để
đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục.
Trong những năm gần đây việc đầu tư cơ sở vật chất và thiết bị cho nhà
trường còn hạn chế ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động dạy và học trong các
3

8. nhà trường. Thực tế ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí - Tổng cục Kỹ
thuật - Bộ Quốc phòng, hệ thống cơ sở vật chất thiết bị trường học mà đặc
biệt là phương tiện kỹ thuật dạy học có mặt chưa đáp ứng nhu cầu hoạt động
dạy và học của nhà trường. Hầu hết trang thiết bị do trên đầu tư nên cũng có
nhiều vấn đề bất cập tiếp tục phải giải quyết như: Kinh phí ít, bổ sung thiết bị
trường học không được thường xuyên, không đồng bộ chưa đủ chủng loại, vũ
khí trang bị một số chủng loại chưa được đầu tư so với ở đơn vị…Mặt khác,
quan điểm của giáo viên về việc sử dụng mô hình học cụ một số còn hạn chế,
họ ngại sử dụng vì nó cồng kềnh, việc sử dụng trang thiết bị trình chiếu chưa
được thường xuyên vì phải đầu tư nhiều thời gian sưu tầm tài liệu, biên soạn
bài giảng trình chiếu...Vì vậy, việc sử dụng thiết bị trường học và ứng dụng
vào phương pháp dạy học còn hạn chế.
Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi chọn “Biện pháp quản lí
phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí,
Tổng cục Kỹ thuật” làm đề tài luận văn tốt nghiệp.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Giáo dục là một hiện tượng xã hội đặc biệt, bản chất của nó là sự truyền
đạt và lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử – xã hội của các thế hệ loài người. Nhờ có
giáo dục mà các thế hệ nối tiếp nhau phát triển, tinh hoa văn hóa dân tộc và
nhân loại được kế thừa, bổ sung và trên cơ sở đó mà xã hội loài người không
ngừng tiến lên. Lịch sử phát triển giáo dục, các quốc gia muốn phát triển bền
vững thì vấn đề quan trọng thì phải tập trung đầu tư cho phát triển giáo dục;
trong đó có sự quan tâm rất lớn đến sự phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học
nhằm không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học. Vì vậy, các nhà khoa học
đã đầu tư nghiên cứu trên nhiều bình diện khác nhau và đã ra những kết luận có
giá trị về lí luận và thực tiễn của phương tiện kỹ thuật dạy học.
4

9. Từ thời Phục Hưng, nhiều nhà giáo dục tiên phong đã đưa ra các quan
điểm về phương pháp dạy học tích cực. Theo họ để giúp học sinh nắm vững các
vấn đề học tập cần sử dụng phương tiện trực quan. J.A.Komenxki (1592-1670)
nhà giáo dục lỗi lạc người Séc đánh giá rất cao vai trò của phương tiện dạy học,
ông cho rằng “trực quan là nguyên tắc vàng ngọc”. Ông yêu cầu trong dạy học
giáo viên phải sử dụng các phương tiện trực quan để người học huy động tất cả
các giác quan vào việc tri giác tài liệu, nhờ đó mà nâng cao khả năng nhận thức.
Theo V.I.Lênin, quy luật nhận thức của con người là “từ trực quan sinh động đến
tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn”. Lí thuyết về dạy học trực
quan đã phát triển cùng với các lĩnh vực khác, từ đó giúp chúng ta nhận định đ-
ược vai trò của phương tiện - thiết bị trực quan trong quá trình dạy học, giúp
người học lĩnh hội được cả bản chất sự vật hiện tượng dễ dàng hơn.
Ngày nay, trước sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghệ
thông tin và hội nhập quốc tế đã đem đến cho Việt Nam những kinh nghiệm
và cơ hội quý trong đầu tư, phát triển giáo dục. Một trong các bài học lớn của
các nước có nền giáo dục tiên tiến là đầu tư phương tiện kỹ thuật dạy học cho
các nhà trường. Bởi vì, muốn có chất lượng dạy học tốt, chất lượng con người
được đào tạo giỏi về kỹ năng nghề nghiệp thì đi cùng với nó là phải tăng
cường đầu tư, phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học, đây là một thành tố
không thể thiếu của quá trình dạy học hiện đại.
Cùng với quá trình đổi mới của đất nước, việc nghiên cứu cải tiến, ứng dụng,
phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học trở thành chủ đề thu hút được sự quan tâm
của các nhà khoa học, nhà giáo nhằm nâng cao chất lượng đào tạo gắn liền lí thuyết
với thực hành. Tiêu biểu là các công trình nghiên cứu, đề tài khoa học sau:
“Phương tiện kỹ thuật và đồ dùng dạy học” của Nguyên Lương (1995);
“Vai trò của phương tiện dạy học trong dạy học hiện nay” của Hứa Xuân
Trường (1997); “Hiện trạng và những giải pháp đầu tư phát triển khai thác
5

10. phương tiện kỹ thuật dạy học trong nhà trường quân đội” của Nguyễn Lương
Sơn (1997); “Công tác thiết bị trường học trong giai đoạn hiện nay” của Lê
Hoàng Hảo (1998) báo cáo tại Hội nghị toàn quốc về thiết bị giáo dục. Nhiều
nhà giáo, nhà nghiên cứu khoa học quan tâm nghiên cứu vấn đề chế tạo, quản lí,
sử dụng và bảo quản phương tiện dạy học trong nhà trường như: Tác giả Tô
Xuân Giáp, Võ Chấp, Vũ Trọng Rỹ…Những công trình nghiên cứu của các tác
giả đã xây dựng được một hệ thống lí luận về vị trí, vai trò, tác dụng và một số
yêu cầu về nguyên tắc chế tạo, sử dụng cũng như quản lí phương tiện dạy học
trong nhà trường hiện nay.
Việc nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, đã
được nhiều nước trên thế giới quan tâm đến, trong thời gian qua có nhiều tác
giả trong nước đã nghiên cứu tiêu biểu như: "Các giải pháp quản lý cơ sở vật
chất và trang thiết bị trường học". Đề tài “Một số biện pháp quản lý cơ sở vật
chất và thiết bị trường học của hiệu trưởng trường THPT Sóc Sơn Hà Nội”
của tác giả Đỗ Hoàng Điệp. Thông qua việc tìm hiểu thực trạng việc quản lý
CSVC & TBTH của hiệu trưởng trường THPT Sóc Sơn Hà Nội trong giai
đoạn 1996-2004, đề tài đã đề xuất một số biện pháp xây dựng và quản lý
CSVC & TBTH của hiệu trưởng trường THPT Sóc Sơn Hà Nội. Đề tài: “Các
biện pháp quản lý cơ sở vật chất và trang thiết bị trường học ở trường THPT
Hải Phòng” của tác giả Vũ Văn Trà, đề tài “Các biện pháp quản lý cơ sở vật
tiễn ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay giúp các nhà nghiên cứu quản lý
giáo dục có cách nhìn tổng thể toàn diện hơn về quản lý cơ sở vật chất và
trang thiết bị trường học.
Tuy nhiên vấn đề: "Quản lý phương tiện kỹ thuật dạy học" không thể
giống nhau ở mỗi cơ sở giáo dục. Quản lý phương tiện kỹ thuật dạy học của
trường trung cấp nói chung và Trường Trung cấp Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật
nói riêng còn được ít nghiên cứu. Vì mỗi cơ sở giáo dục, mỗi cấp quản lý, mỗi
6

11. cấp học có điều kiện, bản sắc riêng và mục tiêu giáo dục và đào tạo riêng. Hơn
nữa việc nghiên cứu cơ sở vật chất và trang thiết bị trường học ở trường trung
cấp kỹ thuật có thể khác với ở trường phổ thông.
Tóm lại, các công trình, đề tài trên đã nghiên cứu về phương tiện kỹ
thuật dạy học ở các khía cạnh khác nhau như: Nguyên lí, cấu tạo, phân loại,
tính năng tác dụng của từng loại phương tiện; luận giải những cơ sở lí luận,
thực tiễn và đề xuất phương hướng biện pháp nâng cao hiệu quả quản lí, khai
thác, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật dạy học trong các nhà trường.
Những kết quả nghiên cứu trên là cơ sở giúp cho việc kế thừa, hoàn
thiện căn cứ lí luận của vấn đề phương tiện kỹ thuật dạy học, góp phần nghiên
cứu biện pháp quản lý phương tiện kỹ thuật dạy học nhằm mục đích nâng cao
chất lượng dạy học và GD-ĐT trong Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí
hiện nay.
3.
* Mục nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hoá lí luận quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học và
đánh giá thực trạng việc quản lí cơ sở phương tiện kỹ thuật dạy học của
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí; đề xuất hệ thống biện pháp quản lí
phương tiện kỹ thuật dạy học hiện nay của ở Trung cấp Kỹ thuật Quân khí
góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học
thuộc quản lý nhà trường ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí.
Khảo sát đánh giá thực trạng quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí.
7

12. Đề xuất hệ thống biện pháp quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật hiện nay.
4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu
Hoạt động quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường Trung cấp
Kỹ thuật Quân khí, Tổng cục kỹ thuật.
* Đối tượng nghiên cứu
Hệ thống biện pháp quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường
Trung cấp Kỹ thuật Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật.
* Phạm vi nghiên cứu
Các số liệu nghiên cứu và thời gian từ năm 2007 – 2012.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lí và sử dụng có hiệu quả phương tiện kỹ thuật dạy học có ý
nghĩa to lớn đối với việc nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường. Nếu
trong hoạt động quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học của nhà trường mà đề ra
hệ thống biện pháp quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học phù hợp với điều
kiện thực tiễn của nhà trường như: Nâng cao nhận thức vai trò, tầm quan
trọng của phương tiện kỹ thuật dạy học, kế hoạch hóa việc việc đầu tư, phát
triển phương tiện kỹ thuật dạy học một cách khoa học, hợp lí; đồng thời
thường xuyên bồi dưỡng năng lực quản lí, khai thác, sử dụng phương tiện kỹ
thuật dạy học cho các chủ thể; kết hợp với cải tiến, phát huy sáng chế phương
tiện kỹ thuật dạy học thì hoạt động quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí được được tăng lên cả số lượng và chất
lượng, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học Trường Trung cấp Kỹ thuật
Quân khí hiện nay.
6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận
8

13. Đề tài được xây dựng trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng,
đồng thời quán triệt sâu sắc các quan điểm cơ bản của Chủ nghĩa Mác – Lê Nin,
tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về quản lí nhà nước về giáo
dục, các quan điểm, nguyên tắc phương pháp của khoa học quản lí giáo dục, lý
luận về quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở nhà trường quân đội.
* Phương pháp nghiên cứu
Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận bao gồm:
Phân tích và hệ thống hoá các tài liệu lí luận, các công trình nghiên cứu
có liên quan:
Nghiên cứu các tài liệu của các nhà khoa học, tạp chí, sách báo có liên
quan vấn đề nghiên cứu;
Nghiên cứu các Quyết định, Nghị quyết và các văn bản của Đảng, Nhà
nước; của Bộ Giáo dục - Đào tạo, Bộ Quốc phòng và Tổng cục Kỹ thuật;
Nghiên cứu các Quyết định, Nghị quyết, Chỉ thị của Trường Trung cấp
Kỹ thuật Quân khí;
Phương pháp này dùng để xây dựng cơ sở lí luận, phương pháp luận và
các phương pháp nghiên cứu của đề tài.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra: Nhằm tìm hiểu thực trạng sử dụng các biện pháp
quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học và thực trạng sử dụng các biện pháp
quản lí cơ sở vật chất và thiết bị của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí
trong giai đoạn hiện nay.
Phương pháp quan sát: Tìm hiểu thực trạng họat động quản lí phương
tiện kỹ thuật dạy học của Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí hiện nay.
Phương pháp tổng kết rút kinh nghiệm: Bằng việc đưa ra kết quả
nghiên cứu lí luận thực tiễn và lấy thực tiễn để kiểm nghiệm lại kết quả
9

14. nghiên cứu lí luận, phương pháp này được sử dụng nhằm đánh giá tính hợp lí
và khả thi của các biện pháp quản lí mà chúng tôi đề xuất.
Phương pháp chuyên gia: Bằng việc đưa ra phiếu hỏi một số cán bộ quản
lí (Hiệu trưởng, Hiệu phó, cán bộ quản lý giáo dục) trực tiếp tham gia quản lí
phương tiện kỹ thuật dạy học có kiến thức và kinh nghiệm quản lí phương tiện
kỹ thuật dạy học Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí.
Sử dụng toán thống kê xử lí số liệu: Dùng phần để xử lí số liệu thu thập
được qua phiếu hỏi, đem lại kết quả chính xác, khách quan, có độ tin cậy cao.
7. Ý nghĩa của luận văn
Trên cơ sở khái quát hóa, hệ thống hóa lí luận về quản lí phương tiện
kỹ thuật dạy học và tổng kết kinh nghiệm thực tiễn công tác quản lí phương
tiện kỹ thuật dạy học nói chung và quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật nói riêng, luận văn
đề xuất hệ thống biện pháp quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học của Trường
Trung cấp Kỹ thuật Quân khí hiện nay. Luận văn thực hiện thành công có ý
nghĩa rất quan trọng về mặt lí luận và thực tiễn quản lí phương tiệc dạy học ở
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí; giúp cho các chủ thể quản lí nâng cao
hiệu quả quả lí phương tiện kỹ thuật dạy học để góp phần duy trì và âng cao
chất lượng công tác GD-ĐT của Nhà trường.
8. Cấu trúc luận văn gồm
Luận văn bao gồm phần mở đầu, hai chương (7 tiết), Kết luận, kiến
nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phần phụ lục.
10

15. Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÍ PHƯƠNG TIỆN
KỸ THUẬT DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP
KỸ THUẬT QUÂN KHÍ, TỔNG CỤC KỸ THUẬT
1.1. Cơ sở lý luận quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường
Trung cấp Kỹ thuật Quân khí
1.1.1. Các khái niệm cơ bản
a. Quan niệm về phương tiện kỹ thuật dạy học
Theo các chuyên gia nghiên cứu về giáo dục của Việt Nam cho rằng:
phương tiện kỹ thuật dạy học là thuật ngữ chỉ một vật thể hoặc một tập hợp
đối tượng vật chất mà người giáo viên sử dụng với tư cách là phương tiện
điều khiển hoạt động nhận thức của học sinh. Còn đối với học sinh thì đó là
các nguồn tri thức, là các phương tiện giúp học sinh lĩnh hội các khái niệm,
định luật, lý thuyết khoa học...hình thành trong họ kỹ năng, kỹ xảo nhằm đạt
được mục đích của quá trình dạy học.
ã chuẩn bị sẵn, tranh ảnh, phim, các đoạn clip hoạt hình mô phỏng cùng
với máy chiếu qua đầu (overheat), máy chiếu đa năng Projecter với sự trợ
giúp của máy tính, của các phần mềm, chương trình như Powerpoint,
mindmap, Workbelch,…vật mẫu, vật thật các phương tiện, dụng cụ trang bị
trong các phòng thí nghiệm thực hành.
Phương tiện dạy học: là những vật mang (chứa đựng) thông tin học tập,
còn coi là giá mang thông tin (phần mềm). Nghĩa là, tự bản thân mỗi phương
tiện đều chứa đựng một khối lượng thông tin học tập nhất định, dưới dạng chữ,
âm thanh hoặc hình ảnh, đó là các băng đĩa ghi âm, ghi hình mang nội dung học
tập, các phương tiện dùng cho sự tập dượt thành thạo các kỹ năng thực hành
như: các thiết bị mô phỏng, các vũ khí, đạn dược, khí tài quân sự…Các phương
tiện trên được sử dụng thông qua các nguyên lí sư phạm, tâm lí, khoa học kỹ
11

16. thuật, nhằm xây dựng cho học viên một khối lượng kiến thức hay cải thiện cách
ứng xử, hình thành các kỹ năng hoạt động thực tiễn.
Thiết bị kỹ thuật: là những vật chuyển tải thông tin, làm cho thông tin
có ý nghĩa, có tác dụng (phần cứng). Nghĩa là, thiết bị kỹ thuật cung cấp cho
các giác quan của người học nguồn thông tin học tập dưới dạng tiếng hoặc
hình ảnh, hoặc cả hai cùng một lúc, trong đó những phương tiện như máy
chiếu, các loại máy thu thanh, thu hình, máy vi tính…là kết quả của sự phát
triển khoa học và công nghệ thông tin điện tử, có tác dụng tăng năng xuất và
hiệu quả truyền đạt các thông tin học tập rất cao đến người học.
Có thể hiểu phương tiện kỹ thuật dạy học là tất cả các phương tiện vật
chất, kỹ thuật và sản phẩm khoa học - công nghệ (chứa đựng) thông tin học tập
được huy động vào các hoạt động giáo dục- đào tạo trong nhà trường.
Các loại hình, đặc điểm và yêu cầu phương tiện kỹ thuật dạy học:
Loại hình phương tiện kỹ thuật dạy học:
Phương tiện kỹ thuật dạy học được phân loại theo rất nhiều cách, sau
đây là cách phân loại phổ biến nhất với 2 loại phương tiện kỹ thuật dạy học
cho hai mục đích:
Loại dùng để chứng minh: Được sử dụng vào mục đích tìm ra hoặc
chứng minh các hiện tượng, các quy luật tự nhiên và xã hội, nói chung là xây
dựng những tri thức trong việc truyền đạt những tri thức nhân loại từ người
dạy đến người học.
Loại dùng để thực hành: Được dùng để củng cố kiến thức và rèn luyện
kỹ năng, kỹ sảo cho người học.
Dựa vào hình thức tồn tại của phương tiện kỹ thuật dạy học, phân loại
như sau:
12

17. Mô hình: Là vật thay thế cho hiện tượng, sự vật có thực nhưng đã được đơn
giản hoá nhưng vẫn giữ được những thuộc tính cơ bản của sự vật hiện tượng.
Mẫu vật: Là vật thực còn giữ được toàn bộ các thuộc tính tự nhiên vốn có.
Ấn phẩm: Tranh, ảnh, bản đồ, sơ đồ, biểu bảng được in trên giấy.
Tài liệu nghe - nhìn, phim, bản trong, băng đĩa âm thanh, băng đĩa hình ảnh
Dụng cụ thí nghiệm: Chứng minh và thực hành để tái tạo lại những sự
vật hiện tượng.
Phương tiện kỹ thuật nghe - nhìn, máy tính: Để thể hiện các tài liệu trực quan.
Việc dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo
của người học. Có liên quan chặt chẽ đến phương tiện kỹ thuật dạy học:
Người học được tổ chức hoạt động được làm (thực hành) nhiều hơn và
thông qua việc làm đó mà chiếm lĩnh tri thức.
Sự đổi mới ở đây chính là cách thức, điều kiện, công nghệ mới nhằm
thực hiện phương pháp đã có mà thôi và chính cái đổi mới đó lại nhờ vào
phương tiện kỹ thuật dạy học góp phần cho học sinh hoạt động.
Như vậy: Phương tiện kỹ thuật dạy học góp phần nâng cao chất lượng
của các phương pháp dạy học đã có mà không làm thay đổi bản chất các
phương pháp này.
Phương tiện kỹ thuật dạy học góp phần đắc lực vào việc đa dạng hoá
các hình thức dạy học:
Phương tiện kỹ thuật dạy học chứa đựng những thông tin đã được mã hoá
có tiềm năng to lớn về tri thức và phương pháp làm việc theo hướng hoạt động
việc làm trong quá trình học tập. Nếu phương tiện kỹ thuật dạy học đủ và đa
dạng sẽ cho phép tổ chức nhiều nhiều hoạt động dạy học phong phú và có hiệu
quả. Phương tiện kỹ thuật dạy học là nhân tố đảm bảo chất lượng dạy học.
Xuất phát từ đặc trưng và tư duy hình ảnh, tư duy cụ thể của con người
trong quá trình dạy học, yếu tố trực quan đóng vai trò quan trọng đối với sự lĩnh
13

18. hội kiến thức của người học, đặc biệt quan trọng là kênh hình. Khoa học đã chứng
minh khả năng của các giác quan trong việc tiếp thu các tri thức có các giác độ:
nghe 10%, nhìn 81% các giác quan khác 9% (theo tài liệu VAT proheet).
b. Vị trí phương tiện kỹ thuật dạy học được xác định từ các góc độ
chủ yếu sau:
* Từ góc độ cấu trúc của hoạt động giáo dục - dạy học: Hoạt động giáo
dục nói chung và dạy học nói chung (gọi tắt là giáo dục - dạy học) có cấu trúc
gồm các thành tố chủ yếu là mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện -
điều kiện, hình thức tổ chức, lực lượng giáo dục - dạy học và môi trường (tự
nhiên và xã hội).
Theo hướng tiếp cận này, để cho quá trình giáo dục nói chung và dạy
học nói riêng vận hành theo hướng phát triển thì phải tạo được sự cộng tác tối
ưu của lực lượng giáo dục - dạy học nhằm xác đúng các nguyên tắc, qui luật,
áp dụng hài hoà các phương pháp, tận dụng các phương tiện và điều kiện tổ
chức có hiệu quả các hình thức dạy học, tìm ra phương thức đánh giá, tìm ra
phương thức đánh giá kết quả giáo dục đáng tin và tận dụng các yếu tố của
môi trường (tự nhiên và xã hội). Trong sơ đồ trên phương tiện kỹ thuật dạy học
thể hiện rõ là một thành tố cơ bản mang tính tất yếu để mang lại kết quả dạy học
và góp phần quan trọng trong thực hiện mục tiêu dạy học.
Như vậy, dưới góc độ này phương tiện kỹ thuật dạy học nằm trong hệ
thống các thành tố, cấu trúc của quá trình giáo dục nói chung và quá trình dạy
học nói riêng.
* Từ mục đích và phương tiện giáo dục: Để thực hiện được mục đích
giáo dục nói chung và dạy học nói riêng thì cần có những phương tiện (nghĩa
rộng: không chỉ là những phương tiện vật chất kỹ thuật mà còn cả những vấn
đề thông tin và thể chế xã hội). Nó bao gồm 4 nhóm chủ yếu sau.
Nhóm 1: Đóng vai trò tiền đề, đó là các yếu tố thuộc về lĩnh vực thể
chế và quy định giáo dục và đào tạo. Các yếu tố này giúp cho chủ thể giáo
14

19. dục và chủ thể dạy học định hướng được mục đích nội dung, chương trình, kế
hoạch, phương pháp, hình thức, tổ chức, đánh giá kết quả giáo dục. Nó là
phương tiện tiền đề để thực hiện mục đích giáo dục - dạy học.
Nhóm 2: Đóng vai trò quyết định, đó là các yếu tố thuộc về lực lượng
giáo dục như: Cán bộ quản lí, chủ thể giáo dục, được sắp xếp thành bộ máy tổ
chức trường học (gọi là bộ máy tổ chức và nhân lực giáo dục). Lực lượng
giáo dục (yếu tố con người) quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục cho
nên bộ máy tổ chức và nhân lực giáo dục được xem là phương tiện quyết định
mục đích giáo dục - dạy học.
Nhóm 3: Đóng vai trò tất yếu, đó là các yếu tố về lĩnh vực tài chính,
phương tiện kỹ thuật dạy học được đầu tư vào hoạt động giáo dục (gọi chung
là nguồn tài lực và vật lực giáo dục). Đó là những vật chất và kỹ thuật mang
tính tất yếu để tạo ra sự phát triển chung của các thành tố khác. Cho nên
nguồn tài lực và vật lực giáo dục là phương tiện tất yếu để thực hiện mục đích
giáo dục - dạy học.
Nhóm 4: Đóng vai trò cần thiết, đó là các yếu tố về lĩnh vực thông tin
và môi trường giáo dục (gọi chung là hệ thống thông tin và môi trường giáo
dục). Để thực hiện mục đích giáo dục, lực lượng giáo dục cần có đủ thông tin
giáo dục và cần có môi trường giáo dục thuận lợi. Như vậy hệ thống thông tin
và môi trường giáo dục vừa là điều kiện vừa là điều kiện và vừa là phương
tiện cần thiết để thực hiện mục đích giáo dục - giáo dục.
Tiếp cận theo quan điểm này thì dễ nhận thấy hơn về sự phát triển liên tục
của hoạt động giáo dục nói chung và dạy học nói riêng bởi ý nghĩa: Mục đích
một hoạt động trong giai đoạn này lại có thể là phương tiện của giai đoạn sau.
15

20. Như vậy, ở góc độ này thì phương tiện kỹ thuật dạy học là một điều
kiện không thể thiếu thực hiện mục đích giáo dục có vị trí ngang hàng với các
phương tiện thực hiện mục đích giáo dục khác.
* Từ góc độ không gian và thời gian các hoạt động nhà trường: Phương
tiện kỹ thuật dạy học có vị trí thường trực trong mọi hoạt động của nhà trường
và đặc biệt là trong hoạt động dạy học (con đường giáo dục cơ bản nhất để thực
hiện quá trình giáo dục tổng thể).
Từ góc độ nội dung và phương pháp giáo dục phương tiện kỹ thuật dạy học
là một bộ phận không thể thiếu được để thực hiện nội dung và thực hiện phương
pháp dạy học. Bởi vì phương tiện kỹ thuật dạy học chứa đựng một phần nội dung
giáo dục - dạy học và có tác dụng giúp cho người dạy, người học lựa chọn và cải
tiến các phương pháp dạy học, thực hiện mục đích giáo dục - dạy học.
* Từ góc độ quá trình quản lí của Hiệu trưởng: Là cách phân chia theo
tập hợp các công việc cùng tính chất chuyên môn để thực hiện chức năng
quản lí cụ thể. Theo cách phân chia này, nhà trường có các hoạt động quản lí
chủ yếu như: quản lí chính sách, quản lí tổ chức, quản lí kế hoạch, quản lí
nghiệp vụ, quản lí nguồn nhân lực, quản lí cơ sở vật chất và thiết bị trường
học, quản lí thông tin và môi trường. Quản lí phương tiện tổ chức và giá trị
của tổ chức: Quản lí theo nhiệm vụ của tổ chức:
Như vậy, vị trí của phương tiện kỹ thuật dạy học là một quá trình quản
lí cơ bản của nhà trường (quản lí nguồn tài lực và vật lực nhà trường).
Do đó, để quản lí nhà trường phải thực hiện quá trình quản lí bộ máy tổ
chức và nhân lực, quá trình quản lí nguồn lực, tài lực và vật lực và quá trình
quản lực thông tin và môi trường giáo dục.
Sơ đồ cấu trúc của quá trình dạy học có các thành tố chủ yếu: Mục
đích; nội dung; phương pháp; hình thức; người dạy và người học; phương
tiện; kết quả. Trong đó phương tiện dạy học là điều kiện, công cụ để giúp các
16

21. thành tố khác đạt đến mục tiêu của mình. Các thành tố trên luôn tác động qua
lại lẫn nhau để tạo hiệu quả, chất lượng cho quá trình dạy học; và có thể nói,
phương tiện kỹ thuật dạy học thể hiện rõ là một thành tố cơ bản, mang tính
chất tất yếu để mang lại kết quả dạy học, góp phần quan trọng trong thực hiện
mục tiêu giáo dục – đào tạo.
Lí luận và thực tiễn dạy học ở các trường đã khẳng định: Thiết bị dạy
học là “mắt xích” để gắn kết các nhân tố: mục tiêu, nội dung, phương pháp;
đồng thời nó là điều kiện để thực hiện nguyên lí giáo dục “Học đi đôi với
hành, lí luận gắn liền với thực tiễn”. Trong đó phương pháp dạy học và
phương tiện kỹ thuật dạy học tuy là hai mặt của quá trình dạy học, song luôn
gắn bó, tương tác; thiết bị dạy học là công cụ của phương pháp dạy học, nó
càng hiện đại, càng hỗ trợ tốt hơn cho phương pháp.
Phương tiện kỹ thuật dạy học là nhân tố minh chứng khách quan cho việc
gắn lí luận với thực tiễn. Thực tế cho thấy, bất kỳ một hoạt động nào cũng luôn
đi liền với tư duy và tư duy luôn gắn kết với hoạt động. Vì thế, phương tiện kỹ
thuật dạy học sẽ tạo ra sự toàn diện của hoạt động, đồng thời phát huy được tính
tích cực, chủ động và sáng tạo của người học; góp phần to lớn vào việc cải tiến
và đổi mới phương pháp dạy học; là điều kiện rất cần thiết để người dạy và ng-
ười học thực hiện được các chức năng, nhiệm vụ dạy học đặt ra, giúp sự phối
hợp hiệp đồng giữa các cơ quan, đơn vị được nhanh chóng và thuận tiện.
c. Vai trò của phương tiện kỹ thuật dạy học:
hấp dẫn bởi cái đẹp, cái đơn giản, tính chính xác của thông tin chứa
trong phương tiện.
17

22. cao.
Các phương tiện nghe nhìn đa phương tiện, máy tính điện tử...được sử
dụng kết hợp sẽ cho phép rút ngắn thời gian trình bày, có độ chính xác cao mà
vẫn làm cho bài giảng sinh động, trực quan, hấp dẫn đối với học viên. Một số
phần mềm chuyên dụng dùng trong dạy học kỹ thuật (được chuyển giao hoặc
tự xây dựng, cải tiến ở Việt Nam) đang được sử dụng có hiệu quả.
uá trình dạy học.
dần theo các cấp độ của tri giác.
d. Tính chất của phương tiện kỹ thuật dạy học
Tính đa dạng phức tạp: Thể hiện ở mặt phương tiện kỹ thuật dạy học có
nhiều loại hình, nhiều vật thể và thể hiện ở nhiều hoạt động khác nhau.
Tính thường trực và liên tục: Thể hiện ở chỗ phương tiện kỹ thuật dạy
học có mặt thường xuyên trong trường để phục vụ quá trình giáo dục - dạy
học, nó tồn tại lâu dài trong trường học.
Tính khoa học: Thể hiện ở chỗ phương tiện kỹ thuật dạy học đã chứa
đựng trong nó những tri thức lý luận và thực tiễn; mặt khác nó là một trong
những điều kiện tất yếu để tìm ra chân lý, các quy luật tự nhiên và xã hội.
Tính tiêu chuẩn: Phương tiện kỹ thuật dạy học được thiết kế, thi công
và sản xuất theo quy chuẩn phù hợp với tính sư phạm và các quy chuẩn đó
thường xuyên được nâng cao để thích ứng với các giai đoạn phát triển giáo
dục nhằm chuẩn hoá các hoạt động của nhà trường.
Tính hiệu quả giáo dục và hiệu quả kinh tế: Phương tiện kỹ thuật dạy
học giúp nâng cao mức độ kết quả quá trình giáo dục nói chung và dạy học
nói riêng; khi sử dụng đúng mục đích, tận dụng công xuất của mỗi loại
18

23. phương tiện kỹ thuật dạy sẽ mang lại hiệu quả giáo dục và hiệu quả kinh tế
trong hoạt động giáo dục - dạy học.
Tóm lại: Phương tiện kỹ thuật dạy học được xem như một điều kiện
quan trọng để thực hiện nhiệm vụ dạy học; vì vậy, việc quản lí và khai thác sử
dụng phương tiện kỹ thuật dạy học có hiệu quả sẽ góp phần nâng cao chất
lượng đào tạo trong các nhà trường quân đội.
Từ nghiên cứu ở trên tác giả quan niệm: Phương tiện kỹ thuật dạy học ở
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí là tập hợp những thiết bị kỹ thuật và
phương tiện dạy học mà người dạy và người học trực tiếp sử dụng trong dạy
học nhằm nâng cao hiệu quả quá trình dạy học trong nhà trường.
Đó là các trang thiết bị kỹ thuật, đồ dùng dạy học; các thiết bị thí nghiệm,
thực hành; các loại vũ khí trang bị kỹ thuật quân sự và khí tài huấn luyện chiến
đấu. Các phương tiện kỹ thuật dạy học bằng công nghệ thông tin, như các thiết
bị đa năng, các phương tiện dùng cho giảng dạy lí thuyết, các phương tiện dùng
cho rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo thực hành và các phương tiện kỹ thuật dạy học
hiện đại khác.
đ. Quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường Trung cấp Kỹ
thuật Quân khí
Quản lí là những tác động của chủ thể quản lí trong việc huy động, phát
huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài
lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực) một cách tối ưu nhằm đạt mục
đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất. Biện pháp là cách làm, cách giải quyết
một công việc cụ thể của một cá nhân hay một tập thể để đạt được hiệu quả hoạt
động. Trong một tổ chức để đạt được mục tiêu quản lí, các chủ thể quản lý sử
dụng các biện pháp để tác động vào khách thể quản lí để đạt được mục tiêu đã
xác định, đó là chất lượng, hiệu quả hoạt động của tổ chức mà mình quản lý.
19

24. Quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học là những tác động hợp quy luật
của chủ thể quản lí trường học đến những đối tượng quản lí có liên quan đến
lĩnh vực phương tiện kỹ thuật dạy học nhằm làm cho các hoạt động của nhà
trường vận hành đạt tới mục tiêu.
Từ quan niệm trên, tác giả cho rằng: Quản lí phương tiện kỹ thuật dạy
học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí là hệ thống những cách thức phát
huy vai trò bằng những tác động hợp quy luật của chủ thể đến những đối
tượng có liên quan nhằm thực hiện việc khai thá và sử dụng có hiệu quả
phương tiện kỹ thuật dạy học để đạt mục tiêu giữ vững và nâng cao chất
lượng GD-ĐT của Nhà trường.
Để quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật
Quân khí có hiệu quả, các chủ thể quản lý cần có những cách thức, biện pháp
tác động vào phương tiện kỹ thuật dạy học nhằm nâng cao khả năng khai
thác, sử dụng của phương tiện kỹ thuật dạy học nhưng vẫn bảo đảm tốt, bền,
an toàn và tiết kiệm.
Với vai trò là chủ thể: Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Nhà trường; cấp uỷ, chỉ
huy các khoa giáo viên là chủ thể lãnh đạo, quản lí, thực hiện các chủ trương,
biện pháp nhằm quản lí có hiệu quả phương tiện kỹ thuật dạy học, các đồng chí
giáo viên, nhân viên quản lí cơ sở vật chất, học viên là chủ thể trong việc quản lí,
khai thác sử dụng phương tiện kỹ thuật hạy học. Để đạt được các mục tiêu dạy
học, huấn luyện đề ra, các chủ thể tiến hành đồng bộ các cách thức, biện pháp
quản lí phương tiện kỹ thuật và sử dụng có hiệu quả trong quá trình đào tạo tạo
ra sự biến đổi nâng cao chất lượng đào. Biện pháp quản lí phương tiện kỹ thuật
dạy học được thể hiện ở các nghị quyết lãnh đạo của Đảng uỷ nhà trường, của
cấp uỷ các khoa giáo viên; thông qua việc xây dựng và tổ chức thực hiện các kế
hoạch quản lí và sử dung. Phương tiện kỹ thuật dạy học. Cấp uỷ, chỉ huy các
khoa giáo viên là chủ thể trực tiếp nhất thực hiện các biện pháp quản lí và sử
dụng phương tiện kỹ thuật dạy học vào quá trình giáo dục, đào tạo.
20

25. Đối với quá trình nhận thức thông tin học tập:
.
Đối với việc rèn luyện kỹ xảo, kỹ năng nghề nghiệp quân sự: Nha s g
.
nay.
nay.
Đối với tính hiệu quả của quá trình dạy học: Ho
p la
đ
g căng
21

26. g
Như
,
Hiện nay, khoa học công nghệ đang phát triển như vũ bão, đã trở thành
động lực thúc đẩy mạnh mẽ quá trình đổi mới phương pháp dạy học thông
qua việc ứng dụng, sử dụng các phương tiện kỹ thuật để hỗ trợ cho bài giảng
nhằm giúp cho học viên dễ nhớ, dễ hiểu, nhớ lâu; khơi dậy tính tích cực, sáng
tạo trong quá trình học tập; khắc phục được sự tụt hậu trong quá trình dạy
học. Để thực hiện được điều đó đòi hỏi người giáo viên phải có kiến thức nhất
định về tin học, sử dụng thành thạo các phần mềm Powerpoint, word, các
phần mềm mô phỏng hoạt động của súng pháo khí tài đạn dược như autocad,
3Dxmax, solid...và làm chủ được các phương tiện kỹ thuật hiện đại; có kỹ
năng chuyển hoá những nội dung khoa học cần thuyết trình, trao đổi… thành
các sản phẩm được kỹ thuật hoá bởi phần mềm Power point và các phương
tiện hiện đại khác một cách tốt nhất. Muốn vậy, không còn cách nào khác,
người giáo viên phải tích cực, chủ động trong quá rình tự học tập, tự nghiên
cứu thông qua hệ thống sách tự học tin học, thông qua đồng chí, đồng đội
xung quanh hoặc thông qua các buổi tập huấn do Khoa, Nhà trường tổ chức…
để nâng cao về trình độ công nghệ thông tin, nâng cao được các kỹ năng sử
dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại. Có nắm và sử dụng thành thạo các
phương tiện kỹ thuật mới giúp các giáo viên có thể thiết kế được bài giảng
Power point vừa đảm bảo được nội dung, kỹ thuật, tính thẩm mỹ, vừa đảm bảo
tính khoa học, tính sinh động hấp dẫn và tính định hướng chính trị. Mặt khác
cũng giúp giáo viên sử lý một cách linh hoạt những thao tác kỹ thuật khi thực
22

27. hành giảng, không để phương tiện dạy học làm phân tán sự chú ý của người
học mà thực sự là công cụ để kích thích tư duy, huy động giác quan, tạo sự
hưng phấn trong học tập của học viên.
kiểm tra, điều chỉnh và thục luyện. Chú trọng công tác thục luyện,
thông qua bài, giảng thử sẽ giúp giảng viên, nhất là những giảng viên trẻ rèn
luyện phương pháp, tác phong, bản lĩnh sư phạm khi đứng trước học viên.
Qua quá trình thục luyện, giảng thử, giảng viên sẽ tìm ra được cách chạy
chương trình sao cho đạt mức độ hợp lý tối ưu nhất, đồng thời cũng phát huy
được trí tuệ của tập thể trong đóng góp, bổ sung, chỉnh sửa và có sự thống
nhất trong bộ môn, khoa để bài giảng được hoàn thiện cả về nội dung và
phương pháp. Không những thục luyện giảng thử trước khi thông qua bài mà
đòi hỏi giảng viên phải phát huy vai trò, trách nhiệm, tâm huyết, tích cực thục
luyện giảng thử sau khi thông qua bài, sau mỗi lần giảng đều phải có sự bổ
sung, điều chỉnh, cập nhật thông tin mới cho bài giảng thêm phong phú, sinh
động.
Thực tế cho thấy, có nhiều giáo viên nắm chắc nội dung nhưng khi thực
hành giảng bằng trình chiếu vẫn có sự va vấp nhất định, việc kết hợp giữa nói,
phân tích và sử dụng các slide chưa được ăn khớp do chưa thành thạo các kỹ
năng trình chiếu. Ngược lại có những giáo viên có kỹ thuật, kỹ năng sử dụng
vi tính tốt nhưng do thục luyện nội dung chưa nhuyễn cũng không phát huy
hết hiệu quả của các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại. Do vậy, thục
luyện, thông qua bài, giảng thử sẽ giúp cho người giảng viên nắm chắc, nhuần
nhuyễn nội dung, đồng thời sẽ khắc phục được những sự cố về lỗi kỹ thuật, nâng
cao được kỹ năng sử dụng các phương tiện dạy học. Có như vậy bài giảng có sử
dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại mới thực sự cuốn hút người học.
chỉ là công cụ, phương tiện để hỗ trợ cho quá trình giảng dạy chứ không thể thay
23

28. thế hoàn toàn vai trò của người thầy, không thể thay thế hoàn toàn các phương
pháp khác. Để phân tích, làm rõ một khái niệm, một nội dung nào đó, ngoài việc
trình chiếu ra còn phải có sự kết hợp với giọng nói, cử chỉ, điệu bộ của người thầy
để tác động vào cảm súc, tình cảm, ý chí của người học; còn phải kết hợp với các
phương pháp khác: thuyết trình, đàm thoại, gợi mở.
Một số trang thiết bị dạy học đã quá cũ kĩ, lạc hậu chưa được sửa chữa,
bổ sung hay thay mới gây ra một số ấn tượng về tính khoa học và không theo
kịp sự phát triển của khoa học kỹ thuật.
Một số giáo viên chỉ coi máy chiếu là phương tiện thể hiện các nội
dung, là bảng viết sẵn mà chưa sử dụng nó thành nơi thể hiện các mô tả, minh
họa trực tiếp.
e. Phân loại phương tiện kỹ thuật dạy học bao gồm các nhóm sau:
Nhóm phương tiện kỹ thuật dạy học được sử dụng để giáo viên truyền
đạt, học viên lĩnh hội kiến thức, nó tác động lên các giác quan của người học,
để truyền tải thông tin dạy học đến họ. Khi sử dụng các phương tiện này, th-
ường phải kết hợp với các phương pháp của giáo viên như thuyết trình, diễn
giải..để định hướng việc tiếp nhận có hiệu quả tri thức môn học.
Nhóm phương tiện kỹ thuật dạy học được sử dụng để luyện tập kỹ
năng: Đó là các thiết bị kỹ thuật và phương tiện dạy học giúp người học tiếp
thu và rèn luyện hoàn thiện các kỹ xảo, kỹ năng hoạt động nghề nghiệp, sử
dụng thành thạo các vũ khí trang bị kỹ thuật, khí tài chỉ huy, chiến đấu và rèn
luyện thể lực, tâm lí. Trong nhóm này bao gồm các phương tiện dùng để
luyện tập kỹ năng, kỹ xảo cá nhân và dùng để luyện tập kỹ năng, kỹ xảo chỉ
huy, phối hợp hiệp đồng.
24

29. Nhóm phương tiện kỹ thuật dạy học kiểm tra đánh giá kiến thức, kỹ năng,
kỹ xảo của học viên đó là: Các thiết bị đo lường, các máy trắc nghiệm, máy đo
thể lực, tâm lí, trí tuệ…Các phương tiện này thường dùng để thu thông tin ngược
từ phía người học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập của người học.
Nhóm phương tiện kỹ thuật dạy học tự học: Đây là các phương tiện mà
người học sử dụng nó vừa để lĩnh hội kiến thức, vừa để tập luyện, hoàn thiện
các kỹ xảo, kỹ năng nghề nghiệp và tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập của
bản thân.
f. Hệ thống phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường Trung cấp Kỹ
thuật Quân khí bao gồm:
Hệ thống mô hình vũ khí, khí tài, đạn dược, trang bị cắt bổ, các thiết bị
mô phỏng, các mô hình mô phỏng hệ thống điện, cơ trong giảng dạy lí thuyết.
Hệ thống vũ khí, khí tài, đạn dược dùng trong huấn luyện hướng dẫn
học viên thực hành và tổ chức cho học viên ôn luyện.
Hệ thống thiết bị phân tích hoá nghiệm, thí nghiệm thuốc phòng, thuốc nổ.
Hệ thống thiết bị thử rung, xóc....của khí tài quang học.
Thiết bị kiểm tra bắn đạn thật thông qua máy bắn tập.
Hệ thống âm thanh tại các giảng đường. Phương tiện kỹ thuật nghe -
nhìn: Băng đĩa âm thanh, băng đĩa hình ảnh, máy chụp ảnh số, máy quét ảnh,
máy chiếu đa phương tiện Projector, máy vi tính, radio, cassette, đầu video, đầu
CD, VCD, DVD, tivi, thiết bị kết nối, lưu trữ thông tin, các phần mềm dạy học
(như phần mềm kiểm tra đánh giá; phần mềm visual basic; phần mềm
Microsoft power point; Hệ thống phần mềm mô phỏng công dụng, cấu tạo,
chuyển động, sử dụng vũ khí, khí tài, đạn dược như autucad, solid, 3dxmax...;
các phần mềm bổ trợ; các chương trình giảng dạy qua CD - ROM.
1.2. Mục tiêu, nội dung quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí
25

30. Nói đến mục tiêu quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học là nói đến việc
quản lý phương tiện kỹ thuật dạy học phải đạt được những kết quả với mức độ
như thế nào, hoặc nói cách khác là trạng thái của hoạt động quản lý này như thế
nào. Mục tiêu tổng thể của hoạt động quản lý phương tiện kỹ thuật dạy học gồm:
Một là: Đảm bảo hiệu lực các chế định trong ngành và liên ngành về
quản lý, xây dựng, mua sắm, trang bị, sử dụng, tu bổ (sửa chữa) và bảo quản
phương tiện kỹ thuật dạy học một cách phù hợp nội dung, chương trình, kế
hoạch và xu hướng cải tiến phương pháp dạy học đối với từng cấp học, bậc học.
Hai là: Phát triển bộ máy tổ chức và nhân lực (thiết lập bộ máy quản lí,
nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ cho đội ngũ) và điều hành có
hiệu quả đội ngũ nhân lực tham gia quản lý, xây dựng, mua sắm, trang bị, sửa
chữa và bảo quản phương tiện kỹ thuật dạy học theo hướng chuẩn hoá hiện
đại hoá nhà trường.
Ba là: Thu thập và xử lý chính xác các thông tin giáo dục- dạy học (cập
nhật được mục đích nội dung, chương trình, kế hoạch, phương pháp dạy học,
của từng môn học trong từng cấp học, bậc học) và cập nhật từng thông tin về
tiến bộ khoa học- công nghệ được vận dụng vào công nghệ thiết kế, xây dựng
và sản xuất phương tiện kỹ thuật dạy học. Đồng thời tạo được môi trường
giáo dục thuận lợi nhất nhằm huy động cộng đồng và xã hội vào việc tăng
cường phương tiện kỹ thuật dạy học cho nhà trường.
Nội dung quản lí đối với lĩnh vực phương tiện kỹ thuật dạy học bao
gồm những mặt sau:
Một là: Quản lí việc thực hiện các chế định của ngành và của liên
ngành về quản lý, phương tiện kỹ thuật dạy học.
Hai là: Quản lí bộ máy tổ chức và nhân lực nhà trường trong việc thực
thi xây dựng mua sắm, trang bị, sử dụng và bảo phương tiện kỹ thuật dạy học
26

31. phù hợp với yêu cầu nội dung, đổi mới chương trình và phương pháp giáo
dục- dạy học.
Ba là: Quản lí nguồn tài lực và vật lực (trong đó chủ yếu là tài chính)
về lĩnh vực mua sắm, trang bị, bổ sung, tu sửa và bảo quản phương tiện kỹ
thuật dạy học. Cập nhật thông tin mới về phương tiện kỹ thuật dạy học.
Bốn là: Quản lí việc khai thác phương tiện kỹ thuật dạy học phải bảo đảm
tính an toàn về mọi phương diện (hạn chế hư hỏng, mất mát, không có hiện
tượng cháy nổ...), bảo đảm tính bí mật cao nhất.
Năm là: Quản lí việc cập nhật thông tin mới về phương tiện kỹ thuật
dạy học về mục đích, nội dung và chương trình giáo dục- dạy học; đồng thời
quản lý việc tạo dựng mối quan hệ giữa nhà trường và cộng đồng và xã hội để
huy động và trang bị phương tiện kỹ thuật dạy học.
Không ít nội dung học tập phức tạp cần đến sự hỗ trợ tích cực của
phương tiện trực quan mới giải quyết được như việc mô phỏng công dụng,
cấu tạo, chuyển động thực hiện phát bắn của các chi tiết bên trong của vũ khí:
khí tài, đạn dược; sự phản ứng hóa học của thuốc phóng, thuốc nổ...Người
học rất cần được trực tiếp làm thí nghiệm, được lắp ráp, thao tác quan sát,
nhận xét bằng việc sử dụng các dụng cụ, phương tiện cụ thể. Nghĩa là nguyên
lý học đi đôi với hành lúc nào cũng có giá trị thực tiễn cao.
Để học tập tích cực, cần phải học tập theo phương pháp tự khám phá,
tự chứng minh kiến thức, lý giải chặt chẽ và tường minh các phương pháp
nghiên cứu, đồng thời thể hiện rõ các kỹ năng của người học, thì các phương
tiện kỹ thuật dạy học có vai trò và tiềm năng to lớn.
Yêu cầu trực quan cao trong việc quan sát, trình diện, vận hành theo cơ
chế và cấu trúc của một hoạt động cần đến việc mô phỏng trừu tượng trong tư
duy và chính việc đó cần có sự "giúp đỡ'' của phương tiện kỹ thuật dạy học cho
phép khai thác sâu sắc nội dung sự vật, hiện tượng khoa học trong tài liệu. Mặt
27

32. khác các nội dung phải được mô hình hoá, khái quát hoá thành những mẫu hình
cụ thể mà người học trực quan được. Như vậy, phương tiện kỹ thuật dạy học
cho phép thực hiện "nguyên tắc trực quan " trong dạy học rất quan trọng trong
các trường nghề, góp phần đảm bảo chất lượng kiến thức theo những đặc trưng
cơ bản như: Tính chính xác; tính khoa học; tính thực tiễn, vận dụng được; tính
chuyển hoá; tính tổng hợp; tính bền vững; tính hệ thống.
Hệ thống phương tiện kỹ thuật dạy học dạy học có vai trò quan trọng
đặc biệt trong khả năng xây dựng, hình thành củng cố hệ thống hoá, vận dụng
kiến thức vào thực tiễn.
Trong phương tiện kỹ thuật dạy học có các phương tiện kỹ thuật như
máy chiếu quang học, máy tạo khuyếch đại âm thanh, hình ảnh, máy lưu giữ
và tái hiện thông tin, vốn chứa đựng những tiềm năng sư phạm to lớn trong
việc hỗ trợ tích cực giảng dạy học tập.
Hiện tại đã có nhiều phương tiện kỹ thuật mới được ứng dụng trong
dạy học, giáo dục đặc biệt là việc vận dụng thông tin nói chung và tin học nói
riêng. Với sự tác động nhanh chóng của khoa học và công nghệ phương tiện
kỹ thuật dạy học được sử dụng trong trường học ngày càng nhiều sẽ làm thay
đổi một cách căn bản về mặt phương pháp và làm cho quá trình giáo dục -
dạy học sinh động và hiệu quả hơn.
Phương tiện kỹ thuật dạy học cho phép trình bày các vấn đề trừu tượng
một cách sinh động, do khả năng sư phạm to lớn hỗ trợ cho người học như:
Tăng tốc độ truyền tải thông tin, mà không phải làm giảm chất lượng thông
tin, thực hiện các phương pháp dạy học trực quan, thực nghiệm, tạo những
"vùng cộng tác" giữa người dạy và người học, tạo ra khả năng thực hành,
củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng làm việc, học tập, sự khéo léo tay chân,
bồi dưỡng khả năng tự học, tự chiếm lĩnh tri thức, tạo ra sự hứng thú lôi cuốn khi
28

33. học tiết kiệm thời gian trên lớp, cải tiến hình thức lao động sư phạm, tạo khả
năng tổ chức một cách khoa học và điều khiển hoạt động dạy học.
1.3. Những nhân tố tác động đến hoạt động quản lí phương tiện kỹ
thuật dạy học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí
1.3.1. Nhân tố khách quan
Sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước: Nghị quyết Đại hội XI của
Đảng đánh giá:“Trong bối cảnh quốc tế và trong nước có rất nhiều khó
khăn, thách thức, nhất là do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính,
suy thoái kinh tế toàn cầu, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã nỗ lực
phấn đấu đạt được những thành tựu quan trọng trong việc thực hiện các
mục tiêu, nhiệm vụ của Đại hội X; ứng phó có kết quả trước những diễn
biến phức tạp của kinh tế thế giới và trong nước; cơ bản giữ vững ổn định
kinh tế vĩ mô; duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế khá, các ngành đều có
bước phát triển, quy mô nền kinh tế tăng lên. Đời sống của nhân dân tiếp
tục được cải thiện; chính trị xã hội ổn định; quốc phòng an ninh được tăng
cường; độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ được giữ
vững...”. Đây là những thành tựu tạo đà cho sự phát triển đất nước bền
vững, tạo điều kiện đầu tư các nguồn lực cho việc xây dựng quân đội nhân
dân cách mạng chính quy tinh nhuệ, từng bước hiện đại; trong đó có sự
quan tâm đầu tư phát triển cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật dạy học
cho các nhà trường quân đội đáp ứng với nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực
cho toàn quân thời kỳ mới.
Sự phát triển khoa học công nghệ quân sự: Trước sự phát triển như vũ
bão của cách mạng khoa học công nghệ toàn cầu, ngành khoa học công nghệ
quân sự đã có những phát triển vượt bậc, đã có nhiều phát minh, sáng chế, chế
tạo các loại vũ khí, khí tài, thiết bị quân sự, các ứng dụng mô phỏng đạt tiêu
chuẩn kỹ thuật và hiệu quả sử dụng cao. Đây là điều kiện thuận lợi cho việc
29

34. trang bị, đầu tư cho nhà trường làm phương tiện giảng dạy thực hành sát với điều
kiện thực tế chiến đấu, giúp người học sau khi ra trường không bị bỡ ngỡ trước
những phương tiện chiến đấu hiện đại. Khoa học công nghệ quân sự đã góp phần
từng bước hiện đại hóa các nhà trường quân đội bằng những phương tiện kỹ
thuật hiện đại.
Sự đầu tư ngân sách của Bộ Quốc phòng đối với nhà trường: Từng bước
hiện đại hóa nhà trường quân đội là phương hướng, quan điểm chỉ đạo của Quân
ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng. Chính vì vậy, trong những năm gần đây Bộ
Quốc phòng luôn quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật dạy học
cho các nhà trường. Nhìn chung, “một số học viện nhà trường từng bước được
đầu tư chiều sâu, hiện đại hóa trang thiết bị dạy học. Song so với yêu cầu thực tế
còn khá nhiều bất cập, ngân sách trang bị thường xuyên cho GD - ĐT còn hạn
hẹp. Hàng năm, Bộ Quốc phòng mới chỉ bảo đảm tăng từ 2 - 3% ngân sách đầu
tư cho trang thiết bị dạy học (khoảng 20 tỷ đồng cho tất cả các trường) nên nhiều
trường mới nâng cấp được một số trang thiết bị cơ bản, cơ sở và một số trang bị
dùng chung, chưa có điều kiện đầu tư chuyên sâu, chuyên ngành và xây dựng
phần mềm dạy học; vũ khí, khí tài mới còn thiếu và không đồng bộ, lạc hậu so
với đơn vị”. Chính vì vậy, sự đầu tư ngân sách của Bộ Quốc phòng có ảnh
hưởng rất lớn đến công tác phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường
Trung cấp Kỹ thuật Quân khí, Tổng cục Kỹ thuật.
Nhiệm vụ GD-ĐT của nhà trường và yêu cầu nâng cao chất lượng GD-
ĐT, xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội thời kỳ mới: Đào tạo bồi dưỡng đội
ngũ sỹ quan, nhân viên chuyên môn kỹ thuật là một trong những nhiệm vụ
quan trọng hàng đầu của sự nghiệp xây dựng quân đội nhân dân Việt Nam.
Đây là trách nhiệm to lớn của nhà trường nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp,
đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội trong tình hình mới. Xuất phát từ đặc
điểm đào tạo ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí là đào tạo đội ngũ nhân
30

35. viên chuyên môn kỹ thuật, thợ sửa chữa, thủ kho trong ngành quân khí cho
toàn quân. Nhà trường quân đội luôn gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học,
gắn nhà trường với đơn vị và thực hiện phương châm “học đi đôi với hành”
đảm bảo cho học viên sau khi tốt nghiệp có đầy đủ khả năng đảm nhiệm các
chức vụ ban đầu theo tổ chức, biên chế của quân đội, tạo cơ sở nền tảng cho
họ phát triển được trong tương lai. Để thực hiện được vấn đề này, đòi hỏi
công tác đầu tư phát triển các phương tiện kỹ thuật dạy học phục vụ nâng cao
chất lượng dạy học và GD - ĐT là rất cần thiết.
1.3.2. Nhân tố chủ quan
Nhận thức về vai trò của phương tiện kỹ thuật dạy học của các lực
lượng trong nhà trường và cấp trên đối với chất lượng dạy học của nhà
trường: Để các phương tiện kỹ thuật dạy học được phát triển thì việc nhận
thức vị trí vai trò của các phương tiện kỹ thuật dạy học đối với quá trình dạy
học là một vấn đề vô cùng quan trọng, có nhận thức đúng thì mới có quan
điểm đúng trong việc đầu tư phát triển. Vì vậy, các lực lượng chức năng trong
nhà trường phải nhất quán quan điểm thường xuyên quan tâm chăm lo đầu tư
mua sắm trang bị các phương tiện kỹ thuật dạy học phục vụ ngày càng tốt hơn
cho quá trình giáo dục đào tạo của nhà trường. Phương tiện càng hiện đại,
càng đầy đủ thì chất lượng dạy học ngày càng cao. Đặc biệt với nhiệm vụ đào
tạo đội ngũ nhân viên chuyên môn kỹ thuật cho các đơn vị trong toàn quân có
khả năng ứng phó với chiến tranh hiện đại công nghệ cao trong mọi tình
huống, thì việc trang bị các phương tiện kỹ thuật dạy học phục vụ cho quá
trình đào tạo sát thực tế là một tất yếu. Vì vậy, sự đầu tư đến đâu, trang bị đến
đâu phụ thuộc rất lớn vào nhận thức của các chủ thể quản lý cũng như các cơ
quan chức năng trong nhà trường cũng như các cơ quan chức năng cấp trên.
Nội lực của nhà trường đầu tư cho phương tiện kỹ thuật dạy học: Khả
năng, tiềm lực của nhà trường có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển, với
31

36. điều kiện nguồn tài chính, ngân sách có hạn, trong khi đó phải chi phí cho
nhiều các lĩnh vực khác, đo đó phải cân đối hài hòa các nguồn lực và đầu tư
có trọng tâm trọng điểm, đầu tư đến đâu, chắc đến đó, phải bảo đảm tính đồng
bộ, tiên tiến, hiện đại, đi tắt đón đầu công nghệ hiện đại.
Cơ chế tổ chức, điều hành của hệ thống trong quản lí, khai thác, sử
dụng phương tiện kỹ thuật dạy học ở nhà trường: Cơ chế tổ chức, điều hành
có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình thực hiện, nếu cơ chế đúng, phù hợp với
thực tiễn sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, khai thác, sử dụng
và bảo đảm phương tiện kỹ thuật dạy học và ngược lại nó có thể gây hậu quả
và ảnh hưởng không tốt.
Các nội quy, quy trình thực hiện và quy định trong quản lí phương tiện
kỹ thuật dạy học: Để sự phát triển được đúng hướng, đòi hỏi cần phải ban
hành những nội quy, quy định rõ ràng theo đúng các văn bản quy định hướng
dẫn của Nhà nước và Bộ Quốc phòng cho công tác đầu tư, mua sắm, trang bị
theo đúng kế hoạch đã xác định, phân công rõ trách nhiệm của từng cơ quan,
đơn vị trong việc phối hợp thực hiện. Phải có những nội quy, quy định mới
làm căn cứ trong việc tổ chức thực hiện và tạo hướng mở trong việc khai thác
các nguồn lực từ nhiều hướng khác nhau.
Trình độ, năng lực của cán bộ, nhân viên trong quá trình quản lý, khai
thác, quản lý sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học: Đội ngũ cán bộ, nhân
viên quản lý có vai trò hết sức quan trọng trong việc sử dụng, phát huy hiệu
quả các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện có của nhà trường. Họ là trợ giáo,
hướng dẫn thực hành, là nhân viên chuyên môn kỹ thuật làm công tác quản
lý vận hành, bảo quản. Vì vậy, phải đòi hỏi đủ về số lượng và trình độ khả
năng làm tốt công tác này, nhất là khai thác, sử dụng các phương tiện kỹ
thuật dạy học mới, hiện đại. Phải hiểu rõ tính năng, tác dụng, đặc điểm và
điều kiện hoạt động của phương tiện để có kế hoạch bố trí, sắp đặt và bảo
32

37. quản đúng yêu cầu; trong quá trình khai thác phải tuân thủ đúng quy trình,
đúng thao tác, góp phần phát huy hiệu quả của phương tiện và sử dụng được
lâu dài. Việc đầu tư phương tiện kỹ thuật dạy học phụ thuộc rất nhiều vào
trình độ, khả năng khai thác sử dụng của cán bộ, giáo viên và nhân viên. Sử
dụng và trang bị phải kết hợp chặt chẽ với nhau, có như vậy mới phát huy
được hiệu quả đầu tư.
Sự chỉ đạo điều hành của các cấp quản lý: Đây là nhân tố quan trọng
đảm bảo cho quá trình phát triển đúng theo kế hoạch đã đề ra. Đòi hỏi các cấp
quản lý phải nắm chắc các chế định, chế tài, các văn bản mang tính pháp lý để
điều hành một cách khoa học, đạt hiệu quả, tránh được thất thoát, lãng phí.
Đồng thời phải nắm chắc nhu cầu, tổ chức chỉ đạo việc đầu tư có trọng tâm,
trọng điểm, quản lý chặt chẽ từng khâu, từng bước và cả quá trình.
Qua kết quả điều tra khảo sát bằng phiếu câu hỏi đối với cán bộ, giáo
viên và học viên cho thấy: yếu tố khách quan có ảnh hưởng nhiều nhất đến
phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học trong nhà trường là sự đầu tư ngân
sách của Bộ Quốc phòng đối với nhà trường (chiếm đa số) sau đó đến nhiệm
vụ GD-ĐT của từng nhà trường và yêu cầu nâng cao chất lượng GD-ĐT, xây
dựng đội ngũ cán bộ quân đội thời kỳ mới. Các yếu tố chủ quan có nhiều ảnh
hưởng hơn là nội lực của các trường đầu tư cho phương tiện kỹ thuật dạy
học ; nhận thức về vai trò của phương tiện kỹ thuật dạy học của các lực lượng
trong nhà trường cũng như sự chỉ đạo, điều hành của các cấp quản lý và các
nội quy, quy trình thực hiện trong đầu tư phát triển được cán bộ, giáo viên và
học viên cho rằng những nhân tố này có ảnh hưởng nhiều đến phát triển
phương tiện kỹ thuật dạy học.
Tóm lại, từ những nhân tố khách quan và chủ quan trên chúng tôi cho
rằng: quản lý và sử dụng có hiệu quả phương tiện kỹ thuật dạy học trong
Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí là quá trình tác động cần có định
33

38. hướng, có tổ chức dựa trên những thông tin về tình hình phương tiện và đặc
thù hoạt động quân sự, nhằm đảm bảo cho việc quản lí các phương tiện kỹ
thuật dạy học cả số lượng và chất lượng thông qua việc đầu tư, mua sắm,
quản lý, khai thác, sử dụng, bảo quản phù hợp với mục tiêu của nhà trường;
phương tiện kỹ thuật dạy học trong nhà trường bị chi phối ảnh hưởng bởi
những nhân tố khách quan, chủ quan; do đó cần phải tính đến các nhân tố đó
để phát triển ngày càng có hiệu quả hơn.
1.4. Thực trạng sử dụng, quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học ở
trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí
Để có cơ sở thực tiễn giúp cho việc đề xuất các biện pháp phát triển
phương tiện kỹ thuật dạy học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Quân khí, tác giả đã
tiến hành thực hiện một số phương pháp điều tra sau:
1.4.1. Hiệu quả việc sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học
Trong quá trình sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học của Trường
Trung cấp Kỹ thuật Quân khí cơ bản đáp ứng yêu cầu dạy và học, dần đáp
ứng với nhu cầu phát triển quy mô đào tạo của nhà trường: Đến nay nhà
trường đào tạo 6 chuyên ngành chuyên ngành Trung cấp chuyên nghiệp, đào
tạo 6 chuyên ngành chuyển cấp , chuyển loại và 5 chuyên ngành thợ sửa chữa.
Nhà trường đã chọn đội ngũ đồng thời bồi dưỡng những cán bộ phụ
trách có khả năng am hiểu về tính năng và tác dụng của các phương tiện kỹ
thuật dạy học. Nhà trường đã mở những lớp bồi dưỡng về công nghệ thông
tin, mở lớp bồi dưỡng về ngoại ngữ chuyên ngành công nghệ thông tin cho
đội ngũ giáo viên, nhân viên thường xuyên tiếp xúc với phương tiện kỹ thuật
dạy học, nhất là phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên được tập huấn về tính năng và tác
dụng của các phương tiện kỹ thuật dạy học; đồng thời hướng dẫn sử dụng
theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
34

39. Các khoa, tổ chuyên môn, giám sát chặt chẽ việc sử dụng các phương
tiện kỹ thuật dạy học (cụ thể là yêu cầu bắt buộc đối với người dạy sử dụng
các phương tiện kỹ thuật dạy học đã có; mặt khác cần thông qua tổ chuyên
môn để thảo luận và thống nhất quy định đối với người dạy phải sử dụng các
phương tiện kỹ thuật dạy học cần thiết nào cho từng tiết giảng, từng môn
học); nhất thiết không được dạy chay.
a.Việc bảo quản, bảo dưỡng
Trong những năm qua, nhất là 3 năm trở lại đây trong giai đoạn đầu tư
trang thiết bị trường học của nhà nước đối với các nhà trường quân đội giai
đoạn 2011 - 2015 được sự quan tâm của trên, nhà trường đã đầu tư nâng cấp 6
phòng học chuyên dùng, 8 phòng học phổ thông, các phòng học đã được đầu
tư nâng cấp trang thiết dạy học, đã sửa chữa 20 mô hình học cụ, nghiên cứu 5
đề tài cấp ngành và hàng chục sáng kiến cấp cơ sơt về mô phỏng hoạt động
của vũ khí, khí tài, đạn dược, các thiết bị cơ khí, nâng cấp hàng chục chuyên
đề thành sáng kiến.
Nhà trường đã triển khai và ứng dụng công nghệ thông tin vào công
tác quản lý dạy và học. Hiện nay trường đã có 2 phòng máy vi tính (60
máy) được nối mạng LAN, lập dự án nâng cấp những trang thiết bị đã lạc
hậu. Hệ thống máy tịnh được trang bị đến đầu mối các phòng, khoa, bộ
môn, tiểu đoàn.
b. Việc quản lý việc bảo quản
Nhà trường đã mời chuyên gia hướng dẫn các thao tác sử dụng đúng
qui trình vận hành và thời gian sử dụng của mỗi loại phương tiện kỹ thuật dạy
học cho người sử dụng để tránh hỏng hóc và mất an toàn.
Cất giữ các phương tiện kỹ thuật dạy học theo đúng tiêu chuẩn đã định
ra của các nhà sản xuất (nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng,…)
35

40. Thường xuyên bảo dưỡng (lau chùi, tra dầu mỡ, sấy nóng, hút bụi
và chạy bảo dưỡng,…). Thực hiện nghiêm chế độ ngày, giờ kỹ thuật theo
quy định…
1.4.2. Thực trạng về đầu tư trang bị phương tiện kỹ thuật dạy học
Phương tiện kỹ thuật dạy học có vai trò quan trọng tác động trực tiếp
vào chất lượng của quá trình dạy học, nên khi đánh giá cần xem xét đủ cả hai
mặt chất lượng và số lượng các phương tiện của nhà trường.
a. Về số lượng phương tiện kỹ thuật dạy học
Kết quả trưng cầu ý kiến của đội ngũ cán bộ, giáo viên và học viên cho
thấy: các phương tiện kỹ thuật dạy học của nhà trường nhìn chung là mới đảm bảo
nhu cầu tối thiểu trong đầu tư. Về tài liệu cập nhật thông tin mới như băng đĩa,
phần mềm dạy học; các loại máy tính, hệ thống âm thanh, loa đài tương đối đầy
đủ (có khoảng 80,17 đến hơn 85% cán bộ, giáo viên, học viên đánh giá ở mức đầy
đủ). Song về các thiết bị mô phỏng, vũ khí, khí tài, vũ khí cắt bổ, phương tiện
phòng thí nghiệm, hệ thống máy chiếu, hệ thống kiểm tra, thực hành...
b. Về chất lượng phương tiện kỹ thuật dạy học
Qua nghiên cứu kết quả cho thấy chất lượng các phương tiện kỹ thuật
dạy học ngày một tốt hơn, tiện ích hơn, song cơ bản chưa thực sự đáp ứng nhu
cầu phát triển của nội dung, yêu cầu học tập hiện nay. Nhiều loại phương tiện
kỹ thuật đã cũ, đã được cấp từ lâu, tính đồng bộ hạn chế do vậy khó khăn cho
công tác khai thác sử dụng.
Về hệ thống vũ khí, trang bị cắt bổ hoặc mô hình hóa dùng trong dạy học
thực hành cơ bản các đối tượng đánh giá mức độ khá tốt trở lên, còn (18,25%
cán bộ, giáo viên, 20,5% học viên) đánh giá ở mức trung bình. Các thiết bị thực
hành, mô phỏng chiến đấu của các loại pháo, mô phỏng hoạt động của các bộ
phận của súng pháo khí tài...có nhiều ý kiến đánh giá khá tốt trở lên( 87,5% cán
36

41. bộ, 88,75% giá viên, 88,33% học viên), số còn lại là trung bình. Các mô hình,
thiết bị luyện tập, kiểm tra huấn luyện ngoài các ý kiến đánh giá chất lượng khá
tốt trở lên, còn số đánh giá ở mức trung bình của các đối tượng cũng tương
đương nhau (12,5% cán bộ, 13,75% giáo viên, 11,67% học viên). Về các dụng
cụ thí nghiệm, hóa chất, thuốc nổ chất lượng cũng cơ bản khá tốt trở lên, song
còn 12,5% cán bộ, giáo viên và học viên đánh giá ở mức trung bình, thậm chí có
1,25% cán bộ và giáo viên đánh giá ở mức yếu. Tài liệu cập nhật thông tin mới
như băng đĩa, phần mềm dạy học chất lượng đảm bảo tốt, song cũng còn ở mức
độ nhất định, có 16,25% cán bộ, giáo viên và 14,17% học viên đánh giá ở mức
trung bình. Về chất lượng hệ thống âm thanh đảm bảo cho quá trình dạy học
cũng còn 33,75% cán bộ, giáo viên, 32,5% học viên đánh giá ở mức khá,
13,75% cán bộ, giáo viên, 10,84% học viên đánh giá ở mức trung bình. Về hệ
thống máy tính, máy in, máy scan chất lượng cũng còn hạn chế hơn cả, có
15% cán bộ, 13,75% giáo viên, 14,17% học viên đánh giá ở mức trung bình.
Về các thiết bị nghe nhìn cũng cần phải nâng cao hơn nữa, có 41,25% cán
bộ, 40% giáo viên, 41,67% học viên đánh giá ở mức trung bình và khá. Các
loại thiết bị khác nhìn chung chất lượng đảm bảo tốt, tuy nhiên tính đồng bộ
và chất lượng cũng còn hạn chế, còn 15% cán bộ, 13,75% giáo viên, 15,83%
học viên đánh giá ở mức trung bình. Từ kết quả trên cho thấy còn nhiều loại
phương tiện chất lượng chưa cao. Vì vậy, các nhà trường cần có chế độ
chính sách cũng như kế hoạch đầu tư nâng cấp về chất lượng phương tiện kỹ
thuật dạy học một cách khoa học, hợp lý. Đồng thời tăng cường các hoạt
động bảo trì, bảo dưỡng một cách thường xuyên.
1.4.3.Thực trạng việc quản lý, khai thác, sử dụng phương tiện kỹ
thuật dạy học
a. Đánh giá về hiệu suất sử dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học ở
nhà trường. Mục đích là đánh giá được hiệu suất sử dụng các loại phương tiện
37

42. kỹ thuật dạy học hiện có, thể hiện ở số lần sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học
trong một khoảng thời gian (học kỳ, năm học) xét theo từng loại so với yêu cầu
giảng dạy môn học đã quy định trong chương trình và kế hoạch dạy học. Đây là
chỉ số quan trọng nhất khi đánh giá hiệu quả sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy
học. Qua kết quả phiếu trưng cầu ý kiến cho thấy: Cơ bản phần lớn cán bộ, giáo
viên, học viên đánh giá hiệu suất sử dụng ở mức tốt và khá; còn 18,50% cán bộ,
17,50% giáo viên, 19,50% học viên đánh giá ở mức trung bình; một số ít đánh
giá ở mức yếu. Kết quả trên cho thấy hiệu suất sử dụng các phương tiện kỹ thuật
dạy học còn hạn chế rất nhiều, cần phải có kế hoạch cụ thể đối với việc tăng
cường tần suất và hiệu quả sử dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học trong quá
trình dạy học.
b. Đánh giá về tình hình sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học của đội
ngũ giáo viên
Trước hết đánh giá về mức độ thành thạo của giáo viên trong sử dụng
phương tiện kỹ thuật dạy học là xét theo kỹ năng sử dụng của giáo viên và
học viên trong quá trình sử dụng. Xem trình độ sử dụng có được nâng cao
không? Năng lực thực hành, năng lực tư duy lô gíc của học viên có được
phát triển không? Tỷ lệ khắc phục thành công các sự cố xảy ra về kỹ thuật
và an toàn trong quá trình sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học. Kết quả ở
diều tra cho thấy có 78,50% cán bộ, 81,50% giáo viên, 79,50% học viên
đánh giá mức độ thành thạo của giảng viên ở mức khá và tốt; chỉ có số ít
đánh giá ở mức trung bình (21,25% cán bộ, 18,50% giáo viên, 20,00% học
viên); thậm chí có 2,50% học viên đánh giá ở mức yếu. Kết quả trên cho
thấy cơ bản đội ngũ giáo viên các trường sử dụng thành thạo các phương
tiện kỹ thuật dạy học, đã biết kết hợp chặt chẽ giữa phương tiện và phương
pháp trong truyền đạt kiến thức, khả năng ứng sử các thình huống sư phạm
cao. Song còn một số giáo viên việc sử dụng, khai thác hiệu quả các phương
38

43. tiện còn hạn chế, đôi khi còn lúng túng trong sử dụng, nên có ảnh hưởng
không nhỏ đến chất lượng bài giảng.
Về mức độ sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học của giáo viên: Đây
là khả năng khai thác thực tế của giáo viên và học viên so với tính năng kỹ
thuật sư phạm của thiết bị. Kết quả điều tra cho thấy mức độ sử dụng các
phương tiện của giáo viên trong quá trình giảng dạy là không đều, sử dụng
ở mức độ thỉnh thoảng có (25% cán bộ, 23,50% giáo viên, 23,50% học viên
đánh giá), sử dụng ít có (11,50% cán bộ, 10,0% giáo viên, 11,50% học viên
đánh giá). Bên cạnh đó, sự hiểu biết về chức năng, cấu tạo, cách sử dụng và
bảo quản các phương tiện kỹ thuật dạy học của một số giáo viên còn hạn
chế, nên ảnh hưởng không nhỏ tới mức độ sử dụng chúng trong dạy học.
Đánh giá chung về lý do làm giáo viên ít sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy
học, qua tổng hợp kết quả điều tra cho thấy có nhiều nguyên nhân dẫn đến
giáo viên ít sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học, song phần lớn các ý
kiến cho rằng do ngại sử dụng và do không có yêu cầu bắt buộc; một số ít
cho rằng do thiếu kỹ năng sử dụng.
c. Về trình độ quản lý và vận hành phương tiện kỹ thuật dạy học của cơ
quan quản lý
Qua kết quả khảo sát cho thấy phần lớn cán bộ, giáo viên cho rằng trình
độ quản lý vận hành của cơ quan quản lý ở mức tốt và khá; còn 32,50% cán
bộ, 30% giáo viên đánh giá ở mức trung bình. Vì vậy, cần nâng cao hơn nữa
trách nhiệm của các cơ quan quản lý trong việc tổ chức quản lý, vận hành,
phát huy tối đa hiệu quả sử dụng của các phương tiện kỹ thuật dạy học. Cần
phải được bồi dưỡng về kiến thức, kinh nghiệm quản lý cho đội ngũ cán bộ và
nhân viên, đồng thời phải có quy chế, quy định rõ ràng để thực hiện tốt các
khâu các bước trong quản lý.
39

44. d. Về đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học
cho giáo viên và nhân viên
Đây là vấn đề mấu chốt trong việc phát huy tối đa hiệu quả của các
phương tiện kỹ thuật dạy học, là việc làm cần thiết và luôn phải được quan
tâm đúng mức. Như kết quả đánh giá ở phần trên về mức độ sử dụng thành
thạo các phương tiện kỹ thuật dạy học của một số giáo viên còn hạn chế, đôi
khi còn lúng túng trong khai thác, sử dụng. Chính vì vậy, cần phải được đào
tạo, bồi dưỡng về kỹ năng sử dụng cho đội ngũ giáo viên và nhân viên. Qua
khảo sát thực tế cho thấy có 41,50% cán bộ, 40% giáo viên đánh giá việc đào
tạo bồi dưỡng kỹ năng sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học cho giáo viên và
nhân viên ở mức thỉnh thoảng; 26,50% cán bộ, 23,00% giáo viên đánh giá ở
mức thường xuyên; 32,50% cán bộ, 36,50 % giáo viên đánh giá ở mức ít. Vì
vậy, để nâng cao hiệu quả việc sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học phục vụ
hoạt động dạy học, các nhà trường cần chú trọng việc tập huấn bồi dưỡng cho
đội ngũ giáo viên kỹ năng sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học một cách
thường xuyên, đáp ứng sự cập nhật những phương tiện mới hiện đại, giúp cho
giáo viên và nhân viên có khả năng khai thác, sử dụng thành thạo. Đồng thời,
cần có yêu cầu bắt buộc giáo viên trình bày nội dung bài giảng bằng sử dụng
phương tiện kỹ thuật dạy học đã được trang bị.
Đánh giá về hình thức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng sử
dụng phương tiện kỹ thuật dạy học cho cán bộ, giáo viên và nhân viên trong nhà
trường. Kết quả cho thấy, có 26,50% cán bộ, 23,00% giáo viên cho rằng nhà trường
đã gửi cán bộ, giảng viên, nhân viên đi học tập, bồi dưỡng ở nơi khác; 17,50%
cán bộ, 18,00% giáo viên cho rằng nhà trường đã sử dụng chuyên gia của nhà
trường hoặc mời chuyên gia đến bồi dưỡng, tập huấn cho cán bộ, giảng viên,
nhân viên; phần lớn số còn lại cho rằng nhà trường đã kết hợp cả 2 hình thức
trên để đào tạo bồi dưỡng kỹ năng sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học cho
40

45. giáo viên và nhân viên. Từ kết quả trên cho thấy nhà trường chưa thường
xuyên kết hợp nhiều hình thức đào tạo, bồi dưỡng khác nhau, do đó thời gian
tới các nhà trường cần phải tăng cường hơn nữa, quan tâm hơn nữa đến công
tác đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học cho đội
ngũ giáo viên và nhân viên.
e. Về công tác bảo trì, bảo dưỡng, bảo quản và sửa chữa phương tiện
kỹ thuật dạy học của nhà trường
Phương tiện kỹ thuật dạy học được mua sắm đầu tư về các đơn vị đã là khó
khăn và rất quý giá, song để sử dụng duy trì được tốt, bền lâu hơn thì cần đẩy
mạnh công tác bảo trì, duy tu bảo dưỡng là việc làm thường xuyên và cần thiết
“của bền tại người”. Qua kết quả điều tra cho thấy cơ bản cán bộ, giáo viên cho
rằng công tác bảo trì, bảo dưỡng, bảo quản và sửa chữa phương tiện kỹ thuật
dạy học của nhà trường ở mức tốt và khá; số còn lại 21,50% cán bộ, 18,00%
giáo viên đánh giá ở mức trung bình. Kết quả trên cho thấy mức độ đánh giá
của cán bộ và giáo viên là tương đương, cơ bản các đối tượng cho rằng: nhìn
chung công tác bảo quản, bảo dưỡng phương tiện kỹ thuật dạy học ở nhà
trường những năm qua thực hiện tương đối tốt, song so với yêu cầu thực tế
đặt ra thì còn nhiều hạn chế cần phải khắc phục, cần phải có kế hoạch định kỳ
và thường xuyên bảo quản, bảo dưỡng cho phù hợp với yêu cầu riêng của
từng loại phương tiện.
1.4.4.Thực trạng trình độ quản lý nguồn vật lực, tài lực của nhà
trường trong lĩnh vực phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học
a. Về hoạt động của bộ máy tổ chức và nhân lực của nhà trường trong
lĩnh vực phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học
Đây luôn là yếu tố mấu chốt của hệ thống quản lý, nhân sự luôn là chìa
khoá của thành công. Hoạt động của bộ máy tổ chức và nhân lực của nhà
trường trong đầu tư, phát triển các phương tiện kỹ thuật dạy học là lĩnh vực
41

46. rất quan trọng hiện nay. Để tìm hiểu về thực trạng hoạt động của bộ máy tổ
chức và nhân lực của các nhà trường như xây dựng kế hoạch, đầu tư mua
sắm, sử dụng và bảo quản phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ GD-ĐT, tác giả đã
tiến hành khảo sát theo mẫu phiếu điều tra, kết quả thu được thể hiện trong
cho thấy đa phần các ý kiến đánh giá mức độ thực hiện các nội dung ở mức
khá và trung bình, cụ thể như sau:
Việc tổ chức và phân công nhân lực: Không có ý kiến đánh giá tốt,
100% đánh giá ở mức trung bình và khá. Điều này chứng tỏ sự đánh giá về
phân công nhân lực có người làm việc kiêm nhiệm. Qua đây ta thấy việc làm
tiếp theo là phải sắp xếp lại nhân lực trong khâu tổ chức, quản lý kết hợp với
việc đầu tư cho cán bộ, nhân viên đi bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ để đảm
nhiệm được công tác chuyên trách manh tính ổn định lâu dài.
Về thực hiện chế độ, chính sách: Có 75,50% ý kiến đánh giá chính sách
đãi ngộ hợp lý ở mức khá và trung bình, chỉ có 24,50% đánh giá ở mức tốt.
Trong vấn đề này còn có nhiều ý kiến khác nhau. Do vậy, các nhà trường cần
sớm xây dựng được các quy định rõ ràng, hợp lý về chế độ chính sách đãi ngộ
cho công tác phát triển các phương tiện kỹ thuật dạy học.
Về xây dựng nội quy, quy chế: có 77,50% ý kiến đánh giá tập trung ở
mức khá và tốt; 20,0% ở mức trung bình và có 2,50% ở mức yếu. Điều này
thể hiện hệ thống quy chế, nội quy chưa thực sự phù hợp thực tế. Vì vậy, cần
điều chỉnh thường xuyên cho phù hợp yêu cầu thực tế của từng trường.
Công tác tổ chức sử dụng và bảo quản: có 75% ý kiến đánh giá để ở
mức tốt và khá mà nghiêng nhiều là khá. Bên cạnh đó có 17,5% trung bình và
có 7,5% đánh giá ở mức yếu. Điều này cho thấy việc tổ chức sử dụng, bảo
quản phương tiện kỹ thuật dạy học còn hạn chế. Thực tiễn cho thấy còn nhiều
thiết bị máy móc đã được đầu tư nhưng chậm đưa vào sử dụng, đa số máy
móc trang bị công nghệ thông tin thường chỉ phát hiện hỏng hóc khi đang sử
42

47. dụng chứ chưa có biện pháp theo dõi khám, chữa bệnh để có tính dự báo.
Việc sử dụng và bảo quản phương tiện chưa có kế hoạch dài hạn, kể cả đối
với những kế hoạch ngắn hạn cũng chưa thực hiện được tốt, gây nhiều gián
đoạn trong quá trình dạy học. Vì vậy, hoạt động bộ máy tổ chức và nhân lực
của nhà trường trong lĩnh vực phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học cần
phải khoa học hơn, chặt chẽ hơn, đầu tư có chiều sâu hơn.
b.Về việc tăng cường cập nhật thông tin phục vụ phát triển phương tiện
kỹ thuật dạy học
Đối với lĩnh vực phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học thì thông tin
giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Nó giúp cho việc nắm bắt nghiên cứu chủng
loại mẫu mã phương tiện, các tính năng tác dụng, các thông số kỹ thuật, truy
cập được cách hướng dẫn sử dụng các phương tiện đã sản xuất và bán trên thị
trường. Qua khảo sát, thu được kết quả như sau:
Về việc trang bị các sách báo, tạp chí chuyên ngành: có 73,50% ý kiến
đánh giá ở mức độ tốt và khá, có tới 26,50% ý kiến đánh giá ở mức độ trung
bình. Điều này cho thấy việc đáp ứng tài liệu còn chưa thật đầy đủ, cần phải
thường xuyên trang bị, cập nhật thêm.
Việc lắp đặt hệ thống mạng Lan trong toàn trường, hướng dẫn cách sử dụng
khai thác thông tin: phần đa các ý kiến đánh giá ở mức tốt (61,50%) và 37,50%
ở mức khá, 2,00% ở mức trung bình. Kết quả này khẳng định rằng việc kết
nối các máy vi tính với hệ thống mạng Lan đã được các trường thực hiện tốt.
Song qua quan sát thực tế cho thấy việc truy cập, khai thác còn có hạn, tính
nghiên cứu phục vụ cho nghiên cứu khoa học vào giảng dạy và nắm bắt thông
tin phục vụ đầu tư phát triển phương tiện kỹ thuật dạy học chưa nhiều.
Việc trang bị các máy móc, thiết bị mới, tiên tiến, hiện đại: Có 66,50%
ý kiến đánh giá ở mức tốt và khá; 30% ý kiến đánh giá ở mức trung bình. Vấn
đề này cho thấy việc cập nhật thông tin cho trang bị các máy móc, thiết bị mới
43

48. hiện đại còn hạn chế, cần phải tăng cường hơn nữa mới đáp ứng được tốc độ
phát triển của khoa học và công nghệ như vũ bão hiện nay.
c. Về việc động viên, khuyến khích cán bộ, giáo viên và nhân viên
tham gia quản lý, sử dụng, bảo quản phương tiện kỹ thuật dạy học
Tìm hiểu vấn đề này là việc làm cần thiết, giúp cho việc nâng cao ý
thức trách nhiệm trong quản lý, sử dụng, bảo quản của đội ngũ cán bộ, giáo
viên và nhân viên nhà trường. Qua kết quả điều tra ở cho thấy: công tác động
viên, khuyến khích trong khâu quản lý, sử dụng, bảo quản phương tiện kỹ
thuật dạy học luôn được lãnh đạo, chỉ huy các nhà trường quan tâm đúng
mức. Tuy nhiên, có thời điểm công tác này cũng chưa được động viên, khen
thưởng kịp thời.
Việc phát huy tinh thần tự lực của cán bộ, giáo viên, học viên trong cải
tiến và sáng chế các phương tiện kỹ thuật dạy học: Có 73,50% ý kiến đánh giá ở
mức độ tốt và khá. Số còn lại chỉ là 26,50% đánh giá ở mức độ trung bình. Kết
quả trên cho thấy việc phát huy tính tự lực của cán bộ, giáo viên, học viên trong
cải tiến và sáng chế các thiết bị, phương tiện kỹ thuật dạy học còn hạn chế.
Chính sách động viên, khen thưởng đã được các nhà trường quan tâm
đúng mức, cơ bản đội ngũ cán bộ, giáo viên đánh giá ở mức độ khá và tốt
(90% đánh giá); song có thời gian việc động viên, khen thưởng, nhân rộng
điển hình tiên tiến vẫn chưa được kịp thời.
1.4.4. Thực trạng công tác thanh, kiểm tra, kiểm soát và đánh giá kết
quả quản lí phương tiện kỹ thuật dạy học của nhà trường
Công tác thanh tra, kiểm tra có vị trí rất quan trọng, là hoạt động không
thể thiếu được trong mọi hoạt động. Mục đích nhằm đôn đốc việc thực hiện
các nội dung theo mục tiêu đã đề ra, ngăn ngừa sai phạm và điều chỉnh sao
cho phù hợp yêu cầu thực tế diễn ra. Để tìm hiểu thực trạng công tác thanh tra,
44