THÔNG KHÍ NHÂN TẠO CHO BỆNH NHÂN HEN VÀ COPD

1. THÔNG KHÍ NHÂN TẠO CHO
BỆNH NHÂN HEN VÀ COPD
Bs.CKII TRẦN THANH LINH
KHOA HSCC - BV CHỢ RẪY
CẬP NHẬT KIẾN THỨC VỀ THỞ MÁY

2. MỤC TIÊU
• Sinh lý bệnh học
- Tăng kháng lực đường thở ( airway resistance)
- Hiện tượng ứ khí ( air trapping)
- Công thở ( WOB)
- Auto-PEEP ( intrinsic PEEP)
● Mục tiêu thông khí
• Thở máy không xâm lấn
- PS, BiPAP, CPAP
• Thở máy xâm lấn
- FIO2 - PEEP
- VT , Flow - F, I:E
• Cai máy thở

3. CẤU TRÚC VÀ CHƯC NĂNG HỆ HÔ HẤP

4. COPD: VPQ mạn và KPT

5. HEN PHẾ QỦAN

7. Đợt kịch phát
Thở nhanh
Tăng sức cản
đường thở
Căng giãn phổi quá mức
Auto PEEP Tăng công thở
Tăng tiêu thụ oxy
Mệt mỏi
cơ hô hấp
Giảm hiệu quả
cơ hô hấp
Sinh lý bệnh cơn hen/COPD

8. Sinh bệnh học gây auto PEEP

9. Bình thường COPD
Reduced recoil
Reduced tethering
Increased airways resistance
Expiratory flow limitation
Increased air trapping
PL
V
.
X
PL
V
.

10. HÌNH ẢNH X QUANG CỦA Ứ KHÍ VÀ
CĂNG GIÃN PHỔI QUÁ MỨC
Low, Flattened Diaphragm Increased AP Diameter
Air Trapping
Janssens JP, et al. J Pain Symptom Manage. 2000;19:378-392.

11. Auto PEEP trong đợt cấp COPD

13. Tình trạng căng phổi động

14. Phát hiện auto PEEP

15. PHÁT HIỆN AUTO PEEP

16. PHÁT HIỆN AUTO PEEP

17. Đo auto-PEEP trên máy Drager Evita 4
Chỉ cần bấm “start” máy đo và hiện lên màn hình

18. Auto PEEP tĩnh

19. ĐO AUTO-PEEP TĨNH

20. ĐO AUTO-PEEP ĐỘNG
Respir Care 2005;50(1):110 –123

21. Hậu quả của AUTO-PEEP: tăng công thở

22. Hậu quả của AUTO-PEEP:
trigger không hiệu quả

24. MỤC TIÊU THÔNG KHÍ TRONG COPD/HEN
 Cải thiện sự trao đổi khí
 Giảm công thở, phục hồi tình trạng yếu cơ hô hấp
 Giảm tình trạng căng phồng phổi động
 Kiểm soát auto PEEP:
- PEEP ngoài
- Giảm thông khí ( Vt)
- Giảm tần số thở
- Kéo dài thời gian thở ra
- Pplateau thấp

25. XỬ TRÍ AUTO-PEEP

26. Vai trò PEEP ngoài

27. TÁC DỤNG CỦA PEEP NGOẠI SINH

28. Giảm tỉ lệ I:E

29. Giảm tỉ lệ I:E

30. VAI TRÒ CỦA THỞ MÁY KHÔNG XÂM LẤN
Am J Respir Crit Care Med Vol 185, Iss. 2, pp 152–159, Jan 15, 2012

31. VAI TRÒ CỦA THỞ MÁY KHÔNG XÂM LẤN

32. VAI TRÒ CỦA THỞ MÁY KHÔNG XÂM LẤN

34. COPD: THỞ MÁY KHÔNG XÂM LẤN
 Tiêu chuẩn chọn bệnh: ít nhất một tiêu chuẩn sau:
− Toan hô hấp pH ≤ 7.35 và/ hoặc PaCO2 ≥ 45 mmHg.
− Khó thở nặng với các dấu chứng lâm sàng cho thấy mệt cơ hô hấp, tăng
công thở hoặc cả hai, như sử dụng cơ hô hấp phụ , thở đảo ngược ngực
bụng hoặc co rút khoản gian sườn
 Tiêu chuẩn loại trừ:
− Ngưng thở
− Huyết động không ổn định (tụt HA, rối loạn nhịp tim, NMCT)
− Thay đổi tri giác
− Đàm nhớt nhiều
− Xuất huyết tiêu hóa đang tiến triển
− Chấn thương hoặc phẫu thuật hàm mặt
− BN không hợp tác.
GOLD 2016

35. COPD: THỞ MÁY KHÔNG XÂM LẤN
 Kết hợp CPAP (4–8cmH2O) và PSV (10–15 cmH2O) là
phương thức hiệu quả nhất trong NPPV
 Cài đặt ban đầu:
−Mode PSV: mức hỗ trợ áp lực 5 – 8 cmH2O, điều chỉnh
tăng dần để đạt PaCO2 mục tiêu. PEEP 4 – 5 cmH2O.
−BiPAP: EPAP 3 – 5 cmH2O và IPAP 8 – 10 cmH2O
ATS – European Respiratory Society

36. ATS – European Respiratory Society

37. COPD: THỞ MÁY XÂM LẤN
 Chỉ định:
−Không dung nạp NIV hoặc thất bại NIV
−Ngừng hô hấp / tim.
−Thở hổn hển, dọa ngưng thở với giảm tri giác.
−Rối loạn tri giác, vật vả kích động cần kiểm soát bởi an thần.
−Viêm phổi hít.
−Không thể ho khạc
−Nhịp tim < 50l/p với giảm tri giác
−Rối loạn huyết động không đáp ứng bù dịch, thuốc vận mạch
−Loạn nhịp thất
−Giảm oxy máu nặng đe dọa tính mạng ở bệnh nhân không
thể dung nạp NIV
GOLD 2016

38. ATS – European Respiratory Society

39. Cài đặt ban đầu
Hen phế quản
 MODE: PC hoặc AC
 FIO2: 0.5-1.0,
 RR: 8 - 12bpm,VT: 6
mL/kg, Flow 60 –
100L/p, I:E 1:3
 PEEP: auto-PEEP
measurement on PEEP
of 0
COPD/KPT
 MODE: PC hoặc AC
 FIO2: 0.5-1.0,
 RR: 10 - 15bpm,VT: 5-8
mL/kg, Flow 60 –
100L/p, I:E 1:3
 PEEP: auto-PEEP
measurement on PEEP
of 0

40. Điều chỉnh

42. CAI MÁY THỞ
Thời gian dùng để cai máy chiếm 60% tổng thời gian thở máy

43. CHEST 2001; 119:1840–1849
CAI MÁY THỞ

44. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
KHẢ NĂNG CAI MÁY
TK TW
• Hôn mê
• An thần
•  O2 máu
• CO2 máu
Gánh nặng hô hấp
• Co thắt phế quản
• Suy thất T
Sức mạnh cơ hô hấp
• Teo cơ do không sử dụng
• RL điện giải (hạ K, PO4…)
• Tình trạng dinh dưỡng
• Polyneuropathy/myopathy

45. TIÊU CHUẨN CAI MÁY
 Thông khí phút VE < 15L/p
 Nhịp thở < 30 lần/p
 VT > 325 mL
 Dynamic compliance > 22 L/cmH2O
 Static compliance > 33 L/cmH2O
 f/VT < 105
 MIP < - 15 cmH2O

46. CÁC PHƯƠNG PHÁP CAI MÁY
 PSV
 SIMV
 T-tube
 NIV
 ASV
 PAV?

47. BỆNH LÝ THẦN KINH - CƠ MẮC PHẢI
TRÊN BN COPD/HEN
 Steroid myopathy: bệnh cơ do corticoid
 Muscle relaxants: bệnh cơ do thuốc giãn cơ
 Polyneuropathy of the critically ill: bệnh đa dây TK
tại ICU

48. BỆNH LÝ CƠ MẮC PHẢI
• Yếu gốc chi
• Bán cấp ( 3 tuần trở lên)
• CPK bình thường
Bệnh lý cơ
do corticoid
• Yếu ngọn chi và gốc chi
• Myoglobin tăng
• CPK tăng
Do thuốc
giãn cơ
• Rối loạn vận động và cảm giác
• CPK bình thường
Bệnh đa
dây TK tại
ICU

49. KẾT LUẬN
 Hậu quả của hiện tượng căng giãn phổi quá mức
 Vai trò của thông khí không xâm lấn
 Chiến lược giảm thông khí
 Các yếu tố gây khó cai máy