ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟΣΠΑΣΗΣ

1. Οργανική χημεία
Γ΄ Λυκείου
Κων/νος Θέος,
kostasctheos@yahoo.gr

2. Κων/νος Θέος,
kostasctheos@yahoo.gr
Αντιδράσεις απόσπασης
Οι αντιδράσεις απόσπασης είναι «αντίθετες» από τις αντιδράσεις
προσθήκης. Στις αντιδράσεις απόσπασης ένα ή περισσότερα
μόρια μιας ανόργανης ουσίας όπως ΗX, H-ΟΗ, Η2 αποσπώνται
από το μόριο μιας κορεσμένης οργανικής ένωσης και προκύπτει
ακόρεστη ένωση με διπλό ή τριπλό δεσμό.
Στις αντιδράσεις αφυδραλογόνωσης και αφυδάτωσης (που
ακολουθούν) το κύριο προϊόν καθορίζεται από τον κανόνα του
Saytseff: «Κατά την απόσπαση ενός μορίου της μορφής ΗΑ το
υδρογόνο αποσπάται ευκολότερα από τριτοταγές άτομο C, λιγότερο
εύκολα από δευτεροταγές και πιο δύσκολα από πρωτοταγές».
Πρακτικά το υδρογόνο αποσπάται από τον άνθρακα που έχει τα
λιγότερα υδρογόνα.

3. Κων/νος Θέος,
kostasctheos@yahoo.gr
Αφυδραλογόνωση αλκυλαλογονιδίων
Όταν θερμάνουμε ένα αλκυλαλογονίδιο με αλκοολικό διάλυμα ΚΟΗ ή
ΝαΟΗ αποσπάται ένα μόριο ΗΧ και σχηματίζεται αλκένιο (να
θυμηθούμε ότι με υδατικό διάλυμα ΝαΟΗ ή ΚΟΗ σχηματίζεται αλκοόλη)
κύριο προϊόν
Αφυδραλογόνωση διαλογονιδίων
Όταν θερμάνουμε διαλογονίδιο, που έχει τα αλογόνα στο ίδιο ή σε
διπλανά άτομα άνθρακα, με αλκοολικό διάλυμα ΚΟΗ ή ΝαΟΗ
αποσπώνται δύο μόρια ΗΧ και σχηματίζεται αλκίνιο.
Όταν θερμάνουμε διαλογονίδιο, που έχει τα αλογόνα σε πιο μακρινές
θέσεις, σχηματίζεται αλκαδιένιο.
Αφυδάτωση αλκοολών
Όταν θερμάνουμε μία αλκοόλη στους 170 °C παρουσία πυκνού θειικού
οξέος, αποσπάται ένα μόριο νερού από την αλκοόλη (σύμφωνα με τον
κανόνα του Saytseff) και σχηματίζεται διπλός δεσμός.
κύριο προϊόν
Καταλυτική αφυδρογόνωση των αλκοολών
Οι πρωτοταγείς αλκοόλες όταν θερμαίνονται παρουσία μετάλλων,
όπως χαλκού - νικελίου, σχηματίζουν αλδεΰδες.
Οι δευτεροταγείς αντίστοιχα σχηματίζουν κετόνες.
Οι αντιδράσεις ταξινομούνται και στις οξειδώσεις.