đường lối của đảng trong giai đoạn 1954-1975. vai trò của xây dựng hậu phương miền bắc

1. Việt Nam từ 1954 -1975
Xây dựng miền Bắc và đấu tranh chống Mỹ-Diệm ở miền Nam (1954-1960)
Sau tháng 7-1954, đất nước ta tạm chia làm hai miền. Miền Bắc tiến lên chủ
nghĩa xã hội, miền Nam tiếp tục đấu tranh thực hiện nhiệm vụ cách mạng dân
tộc, dân chủ, tiến tới thống nhất nước nhà.
1. Công cuộc xây dựng miền Bắc (1954-1960)
Tiếp quản Miền Bắc (1954-
1955)Trước khi rút quân ra khỏi miền Bắc theo Hiệp định Giơnevơ, thực dân Pháp
cùng đế quốc Mỹ tiến hành nhiều hoạt động nhằm chống phá công cuộc xây dựng
miền Bắc.
Sau tháng 7-1954, đất nước ta tạm chia làm hai miền. Miền Bắc tiến lên chủ nghĩa
xã hội, miềnNam tiếp tục đấu tranh thực
hiện nhiệm vụ cách mạng dân tộc, dân chủ, tiến tới thống nhất nước nhà.Ngày20
tháng 8 năm 2014 Thời hiện đại (1945 đến nay)
1. Công cuộc xây dựng miền Bắc (1954-1960)
* Tiếp quản Miền Bắc (1954-1955)
Trước khi rút quân ra khỏi miền Bắc theo Hiệp định Giơnevơ, thực dân Pháp cùng
đế quốc Mỹ tiến hành nhiều hoạt động
nhằm chống phá công cuộc xây dựng miền Bắc.
Trong các thành phố, chúng tháo dỡ máy móc chuyển vào Nam, đóng cửa một số
nhà máy cửa hàng, lôi kéo lực lượng trí
thức, cán bộ kỹ thuật tay nghề cao vào Sài Gòn. Hồ sơ, tài liệu trong các công sở bị
thiêu huỷ hoặc chuyển về vùng kiểm soát.
Chúng xuyên tạc, dụ dỗ, cưỡng bức gần một triệu đồng bào di cư vào Nam, xúi dục
bạo loạn, cài gián điệp ở lại… Cuộc đấu
tranh chống địch phá hoại miền Bắc diễn ra khá gay go, trên tất cả các lĩnh vực.
Vì chuẩn bị chu đáo nên ta đã tiếp quản Hà Nội nhanh, gọn, an toàn. Ngày 1-1-
1955, hàng vạn nhân dân đã tiến hành
cuộc mít tinh chào mừng Trung ương Đảng, Chính phủ và chủ tịch Hồ Chí Minh về
thủ đô. Hà Nội trở thành trung tâm chính trị,
kinh tế, văn hoá của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà. Tháng 5-1955, quân đội
Pháp hoàn toàn rút khỏi miền Bắc.

2. Ta và địch tiến hành trao trả cho nhau hàng vạn tù binh, 15 vạn chiến sĩ miền Nam
tập kết ra Bắc. Miền Bắc bắt tay vào
thực hiện nhiệm vụ khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh.
Trong nông nghiệp, ngành kinh tế chủ yếu của miền Bắc, có hơn 1.400.000 hécta
đất bị bỏ hoang, hàng chục vạn nông dân
không nhà ở, nhiều công trình thủy lợi bị thực dân Pháp tàn phá, hàng chục vạn trâu
bò bị giựt...Trong công nghiệp, phần lớn
các xí nghiệp máy móc thiếu, hoặc quá lạc hậu. Khai thác mỏ giảm một nửa so với
trước chiến tranh. Hệ thống giao thông và
cơ sở hạ tầng nói chung bị tàn phá nghiêm trọng. Hàng triệu người miền Bắc mù
chữ. Số trường lớp thiếu, tỷ lệ học sinh đến
trường thấp. Số kỹ sư và cán bộ kỹ thuật ở lại trong các công sở thuộc Pháp trước
đây rất ít. Hệ thống y tế, chăm sóc sức
khỏe cho nhân dân hầu như không đáng kể.
Thực trạng trên đòi hỏi phải khẩn trương khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương
chiến tranh. Đó là nhiệm vụ trung tâm, nặng
nề của nhân dân miền Bắc sau tháng 7- 1954.
Trong năm 1954 và đầu năm 1955, Trung ương Đảng, Chính phủ và Quốc hội đã ra
chiếu chỉ thị, chủ trương khôi phục
kinh tế. Kế hoạch khôi phục kinh tế trong 3 năm (1955-1957) là phấn đấu đạt các
chỉ tiêu kinh tế trước chiến tranh.
Nông nghiệp: Thực hiện cải cách ruộng đất trong những năm 1954-1956 không chỉ
nhằm thực hiện nhiệm vụ cách mạng
dân chủ, chia ruộng đất cho nông dân, mà nó còn có ý nghĩa quyết định trong khôi
phục và phái triển kinh tế nông nghiệp.
Từ đợt 1 đến đợt V, cải cách ruộng đất được tiến hành trong 3653 xã, đã chia
khoảng 334.100 ha ruộng đất cho khoảng
2 triệu hộ nông dân không có hoặc thiếu ruộng. Sau cải cách ruộng đất, các tầng lớp
nông dân có diện tích canh tác tương đối
đồng đều.
Do nông dân thực sự được quyền sở hữu ruộng đất và do các chính sách khuyến
nông như, thủy lơi, phân bón, sức kéo...

3. nền nông nghiệp được phục hồi nhanh chóng. Đến năm 1957, sản lượng lúa của
miền Bắc đạt khoảng 4 triệu tấn, tăng hơn 1,5
triệu tấn so với năm 1939.
Về công nghiệp: Hầu hết các cơ sở sản xuất cũ được khôi phục, hơn 50 cơ sở mới,
chủ yếu thuộc ngành sản xuất tiêu
dùng được xây dựng. Bên cạnh việc xây dựng cơ sơ sản xuất quốc doanh, khu vực
công nghiệp tư nhân. bao gồm các cơ sở
sản xuất tư bản tư doanh và tiểu thủ công nghiệp được khuyến khích phát triển sản
xuất.
- Ngành văn hoá giáo dục phát triển khá nhanh. Hệ thống giáo dục từ phổ thông đến
đại học được tiêu chuẩn hóa một
bước. Năm học 1956-1957, có gần 1 triệu học sinh phổ thông, hơn 600.000 học sinh
vỡ lòng, 2984 sinh viên đại học, gần
8000 học sinh chuyên nghiệp trung cấp. Hơn 1 triệu người được xoá nạn mù chữ.
- Hệ thống y tế, chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân được nhà nước quan tâm xây
dựng. Nếp sống lành mạnh, vệ sinh được
vận động thực hiện khắp mọi nơi. Đến năm 1957, miền Bắc có 153 cơ sở điều trị,
108 đội y tế lưu động, khoảng 8000 cán bộ
y tế từ bác sĩ đến y tá. Những nạn dịch rất phổ biến ở miền Bắc như đau mắt hột, sốt
rét… không còn xuất hiện nhiều như
trước nữa.
Tuy nhiên trong buổi đầu xây dựng đất nước không thể tránh khỏi những khuyết
điểm hạn chế. Những sai lầm trong khi
thực hiện cải cách ruộng đất ảnh hưởng lớn đến tư tưởng quần chúng nhân dân, nhất
là tầng lớp tư sản, tiểu tư sản, trí thức.
Lực lượng trong và ngoài nước lợi dụng tình hình đó đã đẩy mạnh hoạt động thổ phỉ
ở một số vùng miền núi, gây bạo loạn ở
một số nơi ở vùng đồng bằng; nhóm Nhân văn giai phẩm ra nhiều ấn phẩm chống
lại vai trò lãnh đạo của Đảng.
Đánh giá đúng nguyên nhân của các sự kiện trên, một mặt, Đảng và chính phủ
nghiêm khắc sửa chữa sai lầm của mình, mặt
khác, tuyên truyền giáo dục, phân hoá những người lầm đường trở về vớisự nghiệp
chung của dân tộc. Đối với những phần tử

4. đầu sỏ, ngoan cố, nhà nước kiên quyết xử lý theo pháp luật.
Trong ba năm khôi phục kinh tế, nền kinh tế miền Bắc được phục hồi, phát triển
vớisự hiện diện của nhiều thành phần kinh tế.
Trên 10 vạn người thất nghiệp ở Hà Nội, Hải Phòng và các thị xã, thị trấn trên miền
Bắc đã có việc làm ổn định. Đờisống nhân
dân dần được nâng cao.
Với những thành tựu thu được trong thời kỳ khôi phục kinh tế, phát triển văn hoá xã
hội (1955-1957), miền Bắc đã cơ bản
khắc phục được hậu quả của chiến tranh. Đây là thời đoạn lịch sử quá độ chuẩn bị
cho miền Bắc bước vào thời kỳ mới.
- Trong thời kì cải tạo xã hội chủ nghĩa (1958-1960)
Hội nghị lần thứ 14 Ban chấp hành Trung ương Đảng )tháng 11-1958) vạch chủ
trương thực hiện cải tạo xã hội chủ nghĩa
đối với thành phần kinh tế tư bản tư doanh, tiểu thương tiểu chủ, thợ thủ công và
nông dân cá thể. Đi đôi với quá trình cải tạo
xã hội chủ nghĩa. Hội nghị xác định phảira sức xây dựng, phát triển thành phần kinh
tế quốc doanh.
Trong kế hoạch 3 năm lần thứ hai, nhiệm vụ cải tạo xã hội chủ nghĩa trong nông
nghiệp có vị trí trọng tâm, quan trọng nhất.
Phương hướng cải tạo xã hội chủ nghĩa trong nông nghiệp là đưa nông dân vào làm
ăn tập thể.
Từ quý III năm 1958, một số hợp tác xã sản xuất nông nghiệp có vị trí trọng tâm,
quan trọng nhất. Phương hướng cải tạo
xã hội chủ nghĩa trong nông nghiệp được xây dựng thí điểm. Năm 1959, phong trào
phát triển khắp nơi và trở thành cao trào
trong năm 1960. Đến cuối năm 1960, có 85,83% tổng sản xuất tập thể
Tư sản dân tộc miền Bắc vốn ít, phần đông kinh doanh thương nghiệp và nhà ở. Họ
từng là bạn đồng minh của giai cấp
công nhân trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Vì vậy với chính sách cải tạo hoà
bình, bằng trưng mua, chuộc lại, nên đến năm
1960, công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với lực lượng này căn bản đã hoàn
thành. Khoảng 3 vạn công nhân trong các cơ
sơ sản xuất tư nhân đã trở thành cán bộ, công nhân, viên chức nhà nước.

5. Trong kế hoạch 3 năm lần thứ hai, nhiệm vụ cải tạo xã hội chủ nghĩa trong nông
nghiệp có vị trí trọng tâm, quan trọng nhất.
. Phần lớn lực lượng tiểu thương
được chuyển sang sản xuất nông nghiệp.
Đồng thời với nhiệm vụ cải tạo xã hội chủ nghĩa, công nghiệp quốc doanh được ưu
tiên đầu tư xây dựng. Vốn đầu tư năm
1960 ở khu vực công nghiệp quốc doanh tăng 2.6 lần so với năm 1957. Vì vậy, có
hàng trăm cơ sở sản xuất mới và tỷ trọng
giá trị tổng sản lượng công nghiệp ngày một cao. Tỷ trọng công nghiệp quốc doanh
và công ty hợp doanh chiếm 25.6% vào
năm 1957 đã lên 58% tổng giá trịsản phẩm công nghiệp vào năm 1960. Tỷ trọng
giữa công nghiệp và nông nghiệp năm 1957
là 31,4%/ 68,4% đã tăng lên 42,6%/ 57.4% vào năm 1960. Một số khu công nghiệp
được xây dựng như Thượng Đình,
Thái Nguyên, Nam Định, Hải Dương, Quảng Ninh, Hải Phòng. Công nghiệp địa
phương cũng phát triển khá nhanh, năm 1960
đã tăng 10 lần so với năm 1957.
Lực lượng lao động trong khu vực kinh tế quốc doanh tăng từ 259.100 người vào
năm 1957 lên 477.400 người vào năm
1960.
Cải tạo xã hội chủ nghĩa đã làm thay đổi căn bản cơ cấu kinh tế-xã hội miền Bắc,
đưa thành phần kinh tế toàn dân và tập
thể thành vai trò chủ đạo trong cơ cấu kinh tế quốc dân.
Văn hóa, giáo dục cũng thu được nhiều thành tựu to lớn. Vào năm học 1959-1960,
miền Bắc có 6.300 trường, với 2,5
triệu học sinh, sinh viên, chiếm khoảng 17% dân số. Số học sinh phổ thông ở các
cấp I, II, III và số sinh viên đại học tăng từ 2
đến 4 lần so với năm học 1956-1957. Số nữ sinh và học sinh các dân tộc miền núi
đến trường ngày càng đông.
Hệ thống y tế chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng phát triển khá nhanh. Số cơ sở điều
trị, điều dưỡng, nhà hộ sinh tăng hơn
10 lần so với năm 1956. Các bệnh dịch lây lan với quy mô và phạm vi lớn ở miền
Bắc căn bản không còn nữa.

6. Hệ thống chính trị được củng cố, hoàn thiện. Hiến pháp mới của nước Việt Nam
dân chủ cộng hòa đã được ban hành ngày
1-1-1960. Cơ quan hành chính các cấp từ trung ương đến cơ sở tuy giảm về số
lượng biên chế, nhưng hiệu quả công tác lại
được nâng cao hơn trước.
Lực lượng vũ trang cách mạng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Chế độ
nghĩa vụ quân sự xác định nhập ngũ bảo vệ
tổ quốc là trách nhiệm và nghĩa vụ của mọi công dân. Các sư đoàn chủ lực được
trang bị binh khí kỹ thuật mới, tiến dần lên
chính quy hiện đại. Bộ đội địa phương, dân quân du kích được tổ chức, huấn luyện,
sẵn sàng chiến đấu. Lực lượng Công an
nhân dân được kiện toàn về tổ chức, nghiệp vụ được nâng cao. Đến năm 1960, về
căn bản, quân và dân miền Bắc đã tiêu trừ
xong lực lượng phỉ và bọn bạo loạn.
Thực hiện kế hoạch 3 năm lần thứ nhất (1955-1957) và 3 năm lần thứ hai 1
(1958-1960) đã làm diện mạo miền Bắc thay
đổi.
Chiến đấu bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, đánh bại “Chiến tranh cục bộ”
của Mỹ ở miền Nam.
Mỹ tiến hành chiến tranh không quân và hải quân phá hoại miền Bắc lần thứ nhất
(1965-1968).
· Bối cảnh lịch sử:
Cuối năm 1964 đầu năm 1965, đồng thời với việc đẩy mạnh chiến tranh xâm lược
miền Nam, Mỹ mở rộng chiến tranh không
quân và hải quân phá hoại miền Bắc.
Ngày 5-8-1964, dựng lên "sự kiện vịnh Bắc Bộ", Mỹ cho máy bay ném bom, bắn
phá một số nơi ở miền Bắc, như: cửa sông
Gianh, Vinh - Bến Thuỷ, Lạch Trường, thị xã Hòn Gai.
Ngày 7-2-1965, lấy cớ "trả đũa" việc quân giải phóng miền Nam tiến công doanh
trại quân Mỹ ở Plâycu, Mỹ cho máy bay
ném bom, bắn phá thị xã Đồng Hới, đảo Cồn Cỏ... mở đầu chính thức cuộc chiến
tranh không quân và hải quân phá hoại miền
Bắc lần thứ nhất.

7. · Âm mưu:
Tiến hành chiến tranh phá hoại miền Bắc, Mỹ âm mưu : Phá tiềm lực kinh tế, quốc
phòng, phá công cuộc xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở miền Bắc ; ngăn chặn nguồn chi viện từ bên ngoài vào miền Bắc và
từ miền Bắc vào miền Nam; uy hiếp tinh thần,
làm lung lay quyết tâm chống Mỹ của nhân dân ta ở cả hai miền đất nước.
Mỹ coi việc thực hiện những mục tiêu đó như những biện pháp nhằm củng cố tinh
thần quân nguy đang sa sút
nghiêm trọng, ngăn phong trào giải phóng dân tộc đang dâng cao.
· Tiến trình thực hiện:
Mỹ đã huy động một lực lượng không quân và hải quân rất lớn,
gồm hàng ngàn máy bay tối tân thuộc 50 loại khác nhau, kể cả những loại mới nhất,
như F111, B52, và với các loại vũ khí hiện
đại khác.
Không quân và hải quân Mỹ tập trung đánh vào các mục tiêu quân sự, các đầu mối
giao thông, các nhà máy, xí nghiệp, hầm
mỏ, các công trình thuỷ lợi, khu đông dân. Dã man hơn, chúng đánh cả trường học,
nhà trẻ, bệnh viện, khu an dưỡng, đền, chùa,
nhà thờ.
Máy bay, tàu chiến Mỹ ném bom, bắn phá liên tục, khắp mọi nơi, mọi lúc, trong
mọi thời tiết, với cường độ ngày càng tăng.
Trung bình mỗi ngày chúng thả bom khoảng 300 lần, với 1.600 tấn bom đạn trút
xuống các làng mạc, phố xá. Bom đạn của chúng
đã cướp đi biết bao sinh mạng và gây thương tích cho bao nhiêu người. Bom đạn
của chúng cũng đã tàn phá biết bao của cải,
cơ sở kinh tế (công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải), công trình văn hoá,
giáo dục, y tế mà nhân dân ta đã tạo nên trong
hơn 10 năm trước đó
1
1.Sáu thành phố lớn (Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Thái Nguyên, Việt Trì, Vinh) ;
25 trong tổng số 30 thị xã của miền Bắc bị

8. đánh phá nhiều lần, trong đó có 6 thị xã bị hủy diệt (Đồng Hới, Ninh Bình, Phủ Lý,
Bắc Giang, Yên Bái, Sơn La), có những thị
trấn bị phá trụi như Hà Tu (Quảng Ninh) và Hồ Xá (Vĩnh Linh)
Miền Bắc chống chiến tranh phá hoại, vừa chiến đấu vừa sản xuất
· Chủ trương của Đảng:
Ngay từ khi Mỹ bắt đầu mở rộng chiến tranh phá hoại, miền Bắc đã kịp thời chuyển
mọi hoạt động cho phù hợp với hoàn
cảnh mới, thực hiện quân sự hoá toàn dân, đào đắp công sự chiến đấu, hầm hào
phòng tránh, tiến hành triệt để sơ tán, phân tán,
người và của khỏi những vùng trọng điểm, những nơi đông dân, để tránh thiệt hại
lớn, bảo đảm đời sống ổn định.
Chống lại những hành động phá hoại của địch là nhiệm vụ của các lực lượng phòng
không, không quân, của lực lượng hải
quân, với vũ khí, phương tiện chiến tranh hiện đại, và của cả lực lượng tự vệ, dân
quân, của toàn dân, bất cứ trẻ già, trai gái với
vũ khí thông thường, hễ địch đến là đánh, ai không trực tiếp chiến đấu thì phục vụ
chiến đấu, lúc tạm thời yên ổn thì toàn dân
tham gia sản xuất.
Trong sản xuất, xây dựng kinh tế, ta chủ trương đẩy mạnh kinh tế địa phương,
chú trọng phát triển nông nghiệp. Xây dựng
kinh tế thời chiến theo hướng đó sẽ hạn chế được sự tàn phá của chiến tranh và tăng
khả năng đảm bảo cho nhu cầu của cuộc
chiến đấu tại chỗ và đời sống nhân dân từng địa phương.
Các mặt hoạt động khác của đời sống xã hội (như văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học,
văn học, nghệ thuật) cũng được chú
trọng phát triển
Trong chiến đấu và sản xuất, phong trào thi đua chống Mỹ, cứu nước dâng cao,
thể hiện sáng ngời chân lý : “Không có gì
quý hơn độc lập tự do”. Các lực lượng vũ trang nhân dân nêu khẩu hiệu "Nhằm
thẳng quân thù mà bắn", "Quyết tâm đánh thắng
giặc Mỹ xâm lược". Giai cấp công nhân nêu quyết tâm "Chắc tay súng, vững tay
búa", phấn đấu đạt "Ba điểm cao". Nông dân

9. tập thể nêu quyết tâm "Chắc tay súng, vững tay cày", phấn đấu đạt "Ba mục tiêu'.
Thanh niên có phong trào "Ba sẵn sàng", phụ
nữ có phong trào "Ba đảm đang", giáo viên và học sinh có phong trào thi đua "Hai
tốt", thiếu niên nhi đồng có phong trào "Làm
nghìn việc tốt".
· Kết quả đạt được:
Trong hơn bốn năm (từ ngày 5-8-1964 đến ngày 1-11- 1968), quân dân miền Bắc đã
bắn rơi, phá huỷ 2.334 máy bay, trong
đó có 6 chiếc B52, 3 chiến F111 ; diệt và bắt sống hàng nghìn giặc lái ; bắn cháy,
bắn bị thương 143 tàu chiến, tàu biệt kích của
chúng. Do bị thất bại nặng ở cả hai miền, đến ngày 1-11-1968, Mỹ buộc phải tuyên
bố ngừng hẳn ném bom, bắn phá miền Bắc.
Trong khi đó, sản xuất tiếp tục được đẩy mạnh. Trong nông nghiệp, diện tích canh
tác được mở rộng, năng suất lao động
không ngừng tăng lên, ngày càng có nhiều hợp tác xã, nhiều địa phương đạt “Ba
mục tiệt”. Từ bảy huyện đạt mức sản lượng
thóc 5 tấn/hécta trong hai vụ năm 1965 đã tăng lên 14 huyện năm 1966, 30 huyện
năm 1967. Hàng chục nghìn cán bộ, công nhân
kỹ thuật được đào tạo để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Trong công nghiệp,
năng lực sản xuất ở một số ngành được giữ
vững. Các cơ sở công nghiệp lớn đã kịp thời sơ tán, phân tán và sớm đi vào sản
xuất, bảo đảm những nhu cầu thiết yếu nhất
của chiến đấu, sản xuất và đời sống. Đầu tư vào công nghiệp địa phương và công
nghiệp quốc phòng tăng lên so với thời kỳ
trước chiến tranh. Mức đầu tư vào công nghiệp địa phương trong hai năm 1966-
1967 tăng 1,5 lần so với kế hoạch năm năm lần
thứ nhất (1961- 1965). Mỗi tỉnh trở thành một đơn vị kinh tế tương đối hoàn chỉnh,
có thể tự cấp tự túc đến mức cao nhất, bảo
đảm hậu cần cho cuộc chiến đấu tại chỗ, tự sản xuất các mặt hàng tư liệu sản xuất
phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, sản
xuất hàng tiêu dùng thiết yếu của nhân dân địa phương. Tiểu thủ công nghiệp, một
bộ phận quan trọng của công nghiệp
địa phương, cũng được chú trọng phát triển.

10. Nhờ những nỗ lực phi thường trong sản xuất, trong chiến đấu bảo vệ sản xuất của
giai cấp công nhân, nông dân tập thể,
của toàn dân, cùng với sự giúp đỡ to lớn, có hiệu quả của các nước xã hội chủ nghĩa
và loài người tiến bộ, những nhu cầu của
cuộc chiến đấu tại chỗ và ở miền Nam, cùng với những nhu cầu thiết yếu của đời
sống nhân dân đã được đáp ứng.
Miền Bắc làm nghĩa vụ hậu phương lớn.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, miền Bắc là hậu phương lớn có nghĩa
vụ chi viện cho tiền tuyến lớn miền
Nam. Miền Bắc đã làm tròn nghĩa vụ đó một cách xuất sắc.
Ngay cả trong điều kiện chiến tranh ác liệt, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, miền
Bắc vẫn hướng về miền Nam. Vì tiền tuyến
kêu gọi, hậu phương sẵn sàng đáp lại "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu
một người". Vì miền Nam ruột thịt, miền Bắc
phấn đấu "Mỗi người làm việc bằng hai".
NhiÖm vô chñ yÕu cña miÒn B¾c trong thêi gian tríc m¾t lμ ph¶i b¶o ®¶m
c«ng t¸c t¨ng cêng hËu ph¬ng lín vμ c«ng t¸c chi viÖn cho miÒn Nam, phôc
vô tèt nhÊt cho cuéc tæng c«ng kÝch vμ tæng khëi nghÜa giμnh ®îc th¾ng
lîi.
Ph¶i ra søc x©y dùng vμ cñng cè lùc lîng quèc phßng ë c¸c ®Þa ph¬ng,
nhÊt lμ ë Khu IV cò, ra søc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vμ c«ng
nghiÖp, kiªn quyÕt ®¸nh b¹i mäi bíc leo thang míi trong cuéc chiÕn tranh
ph¸ ho¹i cña giÆc Mü, b¶o ®¶m giao th«ng vËn t¶i th«ng suèt, nhÊt lμ trªn
nh÷ng tuyÕn ®êng trùc tiÕp chi viÖn cho miÒn Nam vμ TrÞ Thiªn.
Ph¶i vît mäi khã kh¨n ®Ó hoμn thμnh th¾ng lîi kÕ ho¹ch nhμ níc n¨m 1968
trong bÊt kú t×nh huèng nμo, b¶o ®¶m cñng cè hËu ph¬ng vμ chi viÖn cho
tiÒn tuyÕn; ®ång thêi, ph¶i chuÈn bÞ kÕ ho¹ch kh«i phôc vμ ph¸t triÓn kinh
tÕ miÒn B¾c vμ kÕ ho¹ch ®iÒu hoμ kinh tÕ gi÷a hai miÒn khi miÒn Nam
®îc gi¶i phãng.
Ph¶i cè g¾ng tæ chøc tèt ®êi sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cña nh©n d©n
miÒn B¾c, ®ång thêi ®éng viªn søc ngêi, søc cña ®Õn møc cao nhÊt cho
cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü, cøu níc cña c¶ hai miÒn; khi cÇn, ph¶i ®éng
viªn c¸n bé, ®¶ng viªn vμ nh©n d©n chÞu ®ùng thiÕu thèn ®Ó chi viÖn cho
tiÒn tuyÕn, b¶o ®¶m cho miÒn Nam giμnh ®îc th¾ng lîi quyÕt ®Þnh.

11. Trong khi tÝch cùc b¶o vÖ miÒn B¾c, chi viÖn miÒn Nam, ph¶i ra søc gióp
®ì nh©n d©n Lμo giμnh thªm th¾ng lîi míi vμ ñng hé m¹nh mÏ nh©n d©n
Campuchia chèng mäi ©m mu x©m lîc cña ®Õ quèc Mü vμ bÌ lò tay sai.
Tuyến đường vận chuyển chiến lược Bắc - Nam mang tên Hồ Chí Minh trên bộ
dọc theo dãy Trường Sơn và trên biển dọc
theo bờ biển Việt Nam bắt đầu khai thông từ tháng 5-1959, dài hàng nghìn
kilômét đã nối liền hậu phương tiền tuyến, thắt chặt
tình cảm ruột thịt Bắc - Nam.
Qua hai tuyến đường vận chuyển chiến lược đó, chủ yếu trên đường Trường Sơn,
trong bốn năm (1965-1968) miền Bắc đã
đưa hơn 300.000 cán bộ, bộ đội vào Nam tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu,
tham gia các nhiệm vụ xây dựng kinh tế, văn
hoá tại các vùng giải phóng, và cũng đã gửi vào Nam hàng chục vạn tấn hàng, gồm
vũ khí, đạn dược, quân trang, quân dụng, xăng
dầu, lương thực, thực phẩm, thuốc men và nhiều vật dụng khác. Tính chung, sức
người, sức của từ Bắc chuyển vào Nam trong
bốn năm đã tăng gấp 10 lần so với thời kỳ trước. Đó là chưa kể hàng vạn chiến sĩ lái
xe, lái tàu, công binh, thanh niên xung
phong, giao liên làm nhiệm vụ đưa đón trên tuyến đường Trường Sơn.
Nguồn lực chi viện trên cùng với thắng lợi của quân dân miền Bắc giành được trong
chiến đấu và sản xuất, có tác dụng to
lớn. Nó đã góp phần quyết định vào thắng lợi của quân dân miền Nam trong chiến
đấu chống chiến tranh cục bộ của Mỹ - Ngụy.
(Nguồn: Lương Ninh 2000, Chương XVIII – Việt Nam từ năm 1965 đến năm 1975,
Lịch sử Việt Nam giản yếu, Hà Nội, Chính trị
Quốc gia, Tr.573-576.)
Chủ trương giải phóng miền nam và vai trò hậu phương của miền bắc trong công cuộc
thống nhất đất nước.
“C¸c ®Þa ph¬ng ®· ph¸t huy søc m¹nh toμn diÖn cña nh©n d©n vμ c¸c lùc lîng vò
trang ®Þa ph¬ng trong chiÕn ®Êu vμ phôc vô chiÕn ®Êu, phßng kh«ng nh©n d©n, b¶o
®¶m giao th«ng vËn t¶i, b¶o vÖ trÞ an, gi÷ v÷ng s¶n xuÊt, cïng víi toμn qu©n ®¸nh b¹i hai
cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña ®Þch. §· huy ®éng mét lùc lîng lín thanh niªn vμo qu©n

12. ®éi, ®· t¨ng cêng lùc lîng vò trang ®Þa ph¬ng vÒ sè lîng, chÊt lîng, trang bÞ vμ quy m«
tæ chøc. Nh÷ng viÖc lμm ®ã rÊt quan träng ®Ó x©y dùng qu©n ®éi ta lín m¹nh, cæ vò
tinh thÇn chiÕn ®Êu ngoμi mÆt trËn, ®ång thêi æn ®Þnh vμ b¶o vÖ hËu ph¬ng.”
“Cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng ë miÒn Nam ®Ó ®¸nh b¹i mäi ©m mu cña ®Õ quèc Mü
vμ tay sai, buéc chóng ph¶i thi hμnh HiÖp ®Þnh, tiÕp tôc ®a c¸ch m¹ng tiÕn lªn, cßn l©u
dμi, quyÕt liÖt vμ phøc t¹p. Sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, lμm cho
miÒn B¾c v÷ng m¹nh vÒ mäi mÆt, ph¸t huy søc m¹nh cña hËu ph¬ng ®èi víi tiÒn tuyÕn,
®ßi hái nhiÒu cè g¾ng vμ s¸ng t¹o. Trong khi ra søc kh«i phôc vμ ph¸t triÓn kinh tÕ ë
miÒn B¾c, toμn §¶ng, toμn d©n, toμn qu©n ta vÉn ph¶i n©ng cao c¶nh gi¸c, n©ng cao
kh¶ n¨ng chiÕn ®Êu, s½n sμng chiÕn ®Êu, lμm trßn nghÜa vô ®èi víi c¸ch m¹ng miÒn
Nam, ra søc x©y dùng qu©n ®éi, x©y dùng d©n qu©n tù vÖ vμ lùc lîng dù bÞ, kÕt hîp
chÆt chÏ kinh tÕ víi quèc phßng, hÕt søc ch¨m lo cñng cè quèc phßng vμ b¶o vÖ an ninh
trËt tù.”
( trích: chỉ thị của ban bí thư số 210-CT/TW, ngày 5 tháng 10 năm 1974, Về công tác quân sự
địa phương ở miền bắc trong giai đoạn mới)
“Nh©n d©n ta ë miÒn B¾c h·y t¨ng cêng ®oμn kÕt, h¨ng h¸i tham gia phong trμo "thi ®ua
lao ®éng, s¶n xuÊt, cÇn kiÖm x©y dùng chñ nghÜa xã héi", ra søc hoμn thμnh kÕ ho¹ch
nhμ níc n¨m 1975, lμm trßn nghÜa vô víi c¸ch m¹ng miÒn Nam, lËp thμnh tÝch chμo
mõng kû niÖm lÇn thø 30 ngμy thμnh lËp níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ, lÇn thø 45
ngμy thμnh lËp §¶ng, lÇn thø 85 ngμy sinh Hå Chñ tÞch”
(1) Xem §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng Toμn tËp, S®d, t.26,
tr.277 (B.T).)
Nghị quyết của Bộ Chính Trị ngày 25-3-1975 đã nêu rõ: “Thời cơ chiến lược mới
đã đến, ta có điều kiện hoàn
thành sớm quyết tâm giải phóng miền Nam…Phải tập trung nhanh nhất lực lượng,
binh khí kỹ thuật và vật chất giải phóng miền
Nam trước mùa mưa” (trước tháng 5-1975). Chiến dịch giải phóng Sài Gòn cũng
được Bộ Chính trị quyết định mang tên
“Chiến dịch Hồ CHí Minh”.
Từ đầu tháng 4, trên mọi miền đất nước, nhân dân sống những ngày giờ hết sức sôi
động và hào hứng. Cả dân tộc ta ra quân
trong mùa Xuân lịch sử với tinh thần “đi nhanh đến, đánh nhanh thắng” và với khí
thế “thần tốc, bất ngờ, táo bạo, chắc thắng”.

13. Ngày 9 tháng 4, quân ta tiến công Xuân Lộc, một căn cứ phòng thủ trọng yếu của
địch bảo vệ Sài Gòn từ phía đông. Tại đây
diễn ra những trận chiến ác liệt. Ngày 16 tháng 4, toàn bộ quân dịch ở Xuân Lộc
tháo chạy.
Ngày 18 tháng 4, tổng thống Mỹ ra lệnh di tản hết người Mỹ khỏi Sài Gòn. Ngày 21
tháng 4, Nguyễn Văn Thiệu tuyên bố từ
chức tổng thống.
17 ngày 26 tháng 4, quân ta được lệnh nổ súng mở đầu chiến dịch. Tất cả năm cánh
quân ta từ các hướng vượt qua tuyến
phòng thủ vòng ngoài của địch tiến vào Sài Gòn.
Ngày 28 tháng 4, các trận địa pháo của ta đồng loạt nã đạn vào sân bay Tân Sơn
Nhất, và chiều hôm đó phi công ta dùng năm
máy bay chiến đấu phản lực A37 thu được của địch mở đợt tập kích của địch vào
khu vực chứa máy bay của chúng,
Đêm 28 rạng sáng 29 tháng 4, tất cả các cánh quân của ta được lệnh đồng loạt tổng
công kích vào trung tâm thành phố, đánh
chiếm tất cả các cơ quan đầu não của địch.
9 giờ 30 phút, ngày 30 tháng 4, Tổng thống ngụy Dương Văn Minh vừa nhậm chức
hôm 28 tháng 4, kêu gọi "ngừng bắn để
điều đình giao chính quyền" nhằm cứu quân nguỵ khỏisụp đổ.
10 giờ 45 phút ngày 30 tháng 4, xe tăng của ta tiến thẳng vào dinh "Độc lập", bắt
toàn bộ chính quyền Sài Gòn, tổng thống
Dưng Văn Minh tuyên bố đầu hàng, 11 giờ 30 phút cùng ngày, lá cờ cách mạng
tung bay trên nóc "dinh độc lập" báo hiệu sự
toàn thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Thừa thắng, sau giải phóng Sài Gòn, lực lượng vũ trang và nhân dân các tỉnh còn lại
ở Nam Bộ nhất tề đứng lên tiến công và
nổi dậy theo phương thức "xã giải phóng xã, huyện giải phóng huyện, tỉnh giải
phóng tỉnh". Đến ngày 2-5-1975, Nam Bộ và
miền Nam nước ta hoàn toàn giải phóng.
(Nguồn:Lương Ninh 2000, Chương XVIII – Việt Nam từ năm 1965 đến năm
1975,Lịch sử Việt Nam giản yếu, Hà Nội,)

14. TỔNG KẾT:
Suốt 21 năm chiến tranh, đặc biệt từ sau Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng
lần thứ 15 (1959), miền Bắc bắt đầu tổ chức chi viện sức người, sức của cho miền Nam, cho cách
mạng Lào và sau đó, cho cách mạng Campuchia. Sự chi viện đó là to lớn, toàn diện, liên tục, với
nhịp độ ngày càng tăng, đáp ứng đòi hỏi của chiến trường. Năm 1959, miền Bắc đưa vào miền
Nam hơn 500 người. Năm 1964, con số đó tăng lên hơn 17.000 người. Trong thời gian diễn ra
những cuộc tiến công chiến lược (1968, 1972, 1975), nhân lực động viên ở miền Bắc phục vụ nhu
cầu chiến tranh tăng gấp 4 đến 5 lần so với trước. Không tính số quân bảo vệ miền Bắc, làm lực
lượng dự bị chiến lược, chiến đấu và công tác trên tuyến vận tải 559, chỉ tính riêng số quân đưa
vào miền Nam trong các năm kể trên như sau: Năm 1968 là 141.000 người, năm 1972 xấp xỉ
153.000 người, năm 1975 là 117.000 người. Ngoài lực lượng trực tiếp chiến đấu, các lực lượng
vận tải, đảm bảo giao thông, mở đường và các lực lượng bảo đảm khác gần hàng chục vạn người
cũng được động viên từ miền Bắc.
Về vật chất, miền Bắc đã tổ chức tiếp nhận hàng triệu tấn vật chất, vũ khí, phương tiện kỹ thuật do
nước ngoài viện trợ; tổ chức nghiên cứu, thiết kế, cải biên, cải tiến nhiều loại vũ khí, khí tài; tổ
chức vận chuyển vượt hàng nghìn kilômét dưới bom đạn đánh phá của địch tới các chiến trường,
các vùng giải phóng. Trong những năm từ 1965 đến 1968, miền Bắc đưa vào miền Nam khối
lượng vật chất gấp 10 lần so với những năm từ 1961 đến 1964. Con số đó trong những năm
chống chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” còn tăng gấp nhiều lần.
Bên cạnh việc chi viện sức người, sức của cho chiến trường, miền Bắc còn tiếp nhận hàng chục
vạn cán bộ, chiến sỹ, con em miền Nam tập kết; đón tiếp gần 310.000 thương bệnh binh và hơn
350.000 lượt người từ tiền tuyến ra hậu phương chữa bệnh, học tập... Với chế độ xã hội mới ưu
việt được xây dựng và tỏ rõ sức sống mãnh liệt trong khói lửa chiến tranh, miền Bắc thực sự là
chỗ dựa vững chắc về tinh thần cho những người ra trận, cho đồng bào, cán bộ, chiến sĩ đang
ngày đêm chiến đấu ở miền Nam, đặc biệt trong những lúc cách mạng miền Nam bị tổn thất, gặp
nhiều thử thách, khó khăn...
Vào giai đoạn cuối của cuộc chiến tranh, trong 2 năm 1973 và 1974, 25 vạn thanh niên miền Bắc
gia nhập lực lượng vũ trang, 15 vạn quân từ biệt hậu phương vào Nam chiến đấu, hàng vạn cán
bộ, nhân viên kỹ thuật, thanh niên xung phong miền Bắc tới các vùng giải phóng ổn định tình hình.
Lực lượng công binh, bộ đội Đoàn 559, ngành vận tải miền Bắc cùng hàng vạn dân công hỏa
tuyến dồn sức sửa chữa, mở rộng đường Trường Sơn, đặt thêm đường ống dẫn dầu. Trong hai
năm này, 397.000 tấn vật chất từ miền Bắc được chuyển tới mặt trận, bằng 54% tổng khối lượng
vật chất giao cho các chiến trường trong suốt 16 năm trước đó. Trên miền Bắc, Bộ Chính trị, Quân
ủy Trung ương quyết định thành lập các quân đoàn chủ lực. Các quân chủng, binh chủng cũng
khẩn trương phát triển thêm nhiều đơn vị mới.
Được hậu phương miền Bắc chi viện mạnh mẽ, toàn diện, thế và lực cách mạng miền Nam biến
chuyển nhanh chóng, áp đảo quân địch. Trước tình hình đó, tháng 1/1975, Bộ Chính trị hạ quyết
tâm động viên cao độ sức mạnh của cả nước mở cuộc Tổng tiến công chiến lược giải phóng hoàn
toàn miền Nam.

15. Thực hiện quyết tâm chiến lược của Bộ Chính trị, cả miền Bắc hướng ra tiền tuyến, dốc sức chi
viện cho miền Nam. Các đoàn cán bộ của đảng, của Bộ Quốc phòng lên đường tới các mặt trận để
đôn đốc, kiểm tra công tác chuẩn bị. Bộ Chính trị quyết định thành lập Hội đồng chi viện miền Nam
ở Trung ương do Thủ tướng Phạm Văn Đồng làm Chủ tịch. Trên mọi nẻo đường ra mặt trận,
những đoàn xe vận tải nối đuôi đi suốt ngày đêm, chuyển nhanh các binh đoàn chủ lực, các đoàn
cán bộ dân, chính, Đảng và hàng vạn tấn vật chất vào Nam, tạo ra thế và lực áp đảo trước khi
chiến dịch lịch sử Hồ Chí Minh bắt đầu. Nhờ đó, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975
toàn thắng, kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vĩ đại của nhân dân Việt Nam.