Phương pháp ủ chua thức ăn cho bò

1. Biên soạn: GV. Nguyễn Văn Minh – Khoa Thú y, VNUA
Tháng 6.2015

2. MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC Ủ CHUA
CƠ SỞ KHOA HỌC
NGUYÊN LIỆU – VẬT LIỆU
PHƯƠNG PHÁP Ủ
SỬ DỤNG THỨC ĂN Ủ CHUA
NỘI DUNG
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383

3. MỤC ĐÍCH Ủ CHUA THỨC ĂN
ü Bảo quản để vận chuyển hoặc dự trữ sử dụng khi khan hiếm thức ăn (mùa đông).
ü Tận thu thời điểm có nhiều cây cỏ xanh (rẻ tiền) để dự trữ.
ü Khử độc (ngọn lá sắn, lá đậu...)
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383

4. CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỂ Ủ CHUA THỨC ĂN
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
1. Hoạt động hiếu khí:
ü Giải đoạn đầu những tế bào cỏ tiếp tục hô hấp, tiêu thụ oxy còn lại trong hầm ủ vào tạo
ra khí CO và nước, kèm theo toả nhiệt lượng.
ü Ở giai đoạn này thời nấm men và mốc vẫn tiếp tục phát triển.
ü Nếu ủ đúng kỹ thuật giai đoạn này sẽ ngắn, nhiệt độ sẽ không lên quá 38oC.
ü Nếu cỏ vào hầm (túi, bể) ủ ủ chậm, cỏ nén không chặt, để không khí lọt vào, thì giai
đoạn này kéo dài, tổn thất lớn và nhiệt lượng thừa sinh ra làm nóng và hỏng cỏ.

5. CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỂ Ủ CHUA THỨC ĂN
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
2. Hoạt động yếm khí:
ü Khi toàn bộ lượng ôxy còn lại trong hầm ủ đã bị tiêu hết ở giai đoạn HIẾU KHÍ, các vi
khuẩn yếm khí bắt đầu hoạt động và sinh sôi nhanh.
ü Sức nóng của đống ủ làm nấm men và mốc bị chết đi. Một số enzym thực vật vẫn tiếp
tục hoạt động và một số quá trình sinh hoá sau đây sẽ xảy ra:
• Đường chuyển hoá thành acid lactid ,acid Acétic, rượu và CO2 .
• Protein được thuỷ phân thành Peptic, NH4+, Aminoacid, amin, amid.
• Khi độ chua cỏ đạt đến một giá trị nhất định, vi khuẩn chết, enzym ngưng hoạt động và cỏ ủ có chất
lượng ổn định.
• Giá trị này phụ thuộc vào vật chất khô ban đầu của nó.

6. NGUYÊN LIỆU Ủ CHUA THỨC ĂN
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
THÂN CHUỐI CỎ TỰ NHIÊN
THÂN NGÔ THÂN LẠC CỎ VOI
NGỌN MÍA
THÂN BÃ MÍA

7. NGUYÊN LIỆU – VẬT LIỆU
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Cám gạo
Muối ănRỉ mật đường
Cám ngô

8. NGUYÊN LIỆU – VẬT LIỆU
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Cám gạo
Muối ănRỉ mật đường
Cám ngô

9. NGUYÊN LIỆU – VẬT LIỆU
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Next
BAO VẢI BẠT BAO NILON
THÙNG PHIBỂ XÂY 2 VÁCH BỂ XÂY 3 VÁCH
NHÀ Ủ CHUA

10. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Yêu cầu chung: Cho phép nén chặt, kín khí, nước mưa không thấm vào.
Ghi chú:
ü Nuôi quy mô lớn nên dùng nhà ủ, bể xây để ủ (kính thước tuỳ quy mô chăn nuôi)
ü Trong điều kiện nông hộ ủ trong túi nilon, thùng phi nhựa thường cho kết quả tốt nhất.
ü Nếu ủ trong hố thì nên lót một lớp rơm khô trên một lớp gạch đá nhỏ dưới đáy hố trước
khi bắt đầu ủ cỏ.

11. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH – Chuẩn bị nguyên liệu
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Nguyên liệu chính:
ü Thu hoạch các nguyên liệu thức ăn để ủ.
ü Chặt thái ngắn cỏ đến 2-5cm.
ü Cây ngô cả bắp thái ngắn 0,5-1cm.
ü Nên dùng máy thái để có nhanh và nhiều nguyên liệu trước khi ủ.
ü Cỏ non nhiều nước cần phơi tái trước khi ủ.
ü Không thu cắt và ủ cây thức ăn lúc trời mưa

12. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
MỘT SỐ CÔNG THỨC Ủ CHUA
94 – 97% Cỏ (voi, sả, cỏ họ đậu) + 2 – 4% rỉ mật đường + 1 – 2% muối tinh.
Ủ cỏ xanh vởi rỉ mật đường và muối:
Ủ thân, vỏ ngô thu trái non (CT1)
94% thân, vỏ ngô + 5% rỉ mật đường + 1% muối tinh.
93% thân, vỏ ngô + 2% rỉ mật đường + 2% cám gạo, ngô+ 1% muối tinh.
Ủ thân, vỏ ngô thu trái non (CT2)

13. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
MỘT SỐ CÔNG THỨC Ủ CHUA
5kg rỉ mật đường + 1 - 2 lít EM5+3 pha nước sạch thành 20lít/1 tấn nguyên liệu.
Ủ chua phụ phẩm, cỏ voi bằng chế phẩm EM và rỉ mật:
Tỷ lệ ủ 100kg cỏ voi + 4kg rỉ mật + 1kg muối + 0,5kg Ure
Ủ chua cỏ voi bằng rỉ mật muối và ure:

14. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Chất và nén:
ü Cho cỏ đã thái vào từng lớp dày khoảng
20cm.
ü Tưới rỉ mật và các chất bổ sung khác (cám,
muối, EM) lên mỗi lớp.

15. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Chất và nén:
- Nén thật kĩ từng lớp cho đến khi đầy.
- Mỗi lớp 20 cm lại tưới dung dịch chế phẩm
- Nếu ủ trong hố lớn phải dùng máy bánh xích để
nén cho chặt.
Next

16. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Che đậy và bịt kín
ü Nếu ủ trong bao nilon thì buộc kín đầu bao bằng dây cao su.
ü Nếu ủ trong bể xây cần lót bạt và che đậy kín
ü Nếu ủ trong hố thì phủ một lớp rơm khô trên cùng, dùng bạt nilon dày phủ kín, đổ đất hoặc chất vật nặng lên trên để
nén chặt thêm.
ü Không để nước mưa thấm vào.
ü Sau 3-5 ngày kiểm tra buộc lại túi hay lấp đất bổ sung trên hố ủ.

17. KIỂM TRA VÀ SỬ DỤNG THỨC ĂN Ủ CHUA
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Lấy thức ăn ủ:
ü Sau khi ủ 3,4 tuần có thể mở hố/túi ủ để lấy cho bò ăn.
ü Bỏ lớp thức ăn đầu tiên nếu thấy có mốc.
ü Lấy vừa đủ lượng cho bò ăn mỗi lần.
ü Đậy/buộc thật kín khí lại sau mỗi lần lấy.

18. KIỂM TRA VÀ SỬ DỤNG THỨC ĂN Ủ CHUA
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Đánh giá chất lượng thức ăn ủ chua:
ü Mùi thơm axit dễ chịu.
ü Màu vàng xanh của dưa cải muối, không mềm nhũng.
ü Vị không đắng và không chua gắt.
ü Không có nấm mốc.

19. KIỂM TRA VÀ SỬ DỤNG THỨC ĂN Ủ CHUA
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Cho bò ăn:
ü Lúc đầu tập cho ăn ít một và tăng dần để bò quen với thức ăn mới
ü Có thể tới 5kg/100 kg thể trọng. Tốt nhất cho ăn bổ sung 30 – 40% lượng thức ăn thô xanh hàng ngày.
ü Không cho ăn ngay trước lúc vắt sữa (sữa sẽ có mùi thức ăn ủ).
ü Không nên cho ăn thay thế hoàn toàn thức ăn thô xanh và kéo dài.
ü Lưu ý: Đối với bò mang thai cho ăn kéo dài dễ gây ảnh hướng tới thai, tuyệt đối không cho ăn tă mốc.

20. MỘT SỐ CHÚ Ý KHI TIẾN HÀNH Ủ CHUA THỨC ĂN
NV.MINH – VET24H – 0908.515.383
Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng ủ thức ăn:
ü Thành phần hoá học của nguyên liệu đem ủ liên quan đến chất lượng thức ăn ủ.
ü Chất lượng thức ăn ủ chua phụ thuộc vào bản chất nguyên liệu đầu, cụ thể là vật chất khô, hàm lượng
đường... (Cần tính toán thời điểm thu hoạch và phối trộn các nguyên liệu (cỏ họ đậu, thân ngô, cỏ voi…)
ü Bổ sung nguồn đường dễ lên men cụ thể là rỉ mật, cám...một số phụ phẩm khác.
ü Cần phơi héo nguyên liệu đến độ ẩm khoảng 70%, kèm theo bổ sung rỉ mật 2-4% (tuỳ thuộc nguyên
liệu ủ có nhiều hay ít đường).
ü Không ủ cỏ trực tiếp dưới dạng tươi, ngoại trừ bắp, cao lương.
ü Nếu cắt cỏ gặp lúc thời tiết xấu thì dùng rơm băm, bã mía cho vào hầm để hút bớt dịch cỏ, lượng mật
phải bảo đảm.
ü Ngoài ra còn bổ sung muối đề phòng cỏ ủ chua quá. Ngoài ra muối và đường đều tăng áp suất thẩm
thấu, giảm sự mất mát vật chất khô.

21. CHÚC BÀ CON CHĂN NUÔI THÀNH CÔNG
LIÊN HỆ TƯ VẤN HOTLINE: 0911.515.383