Luận án Nghiên cứu sự tăng trưởng cấu trúc sọ mặt- răng theo phân tích Ricketts ở trẻ 12 – 15 tuổi và đánh giá giá trị tiên đoán với giá trị thực tế tại Cần Thơ.Nghiên cứu sự tăng trưởng của hệ thống sọ mặt là vấn đề cuốn hút không chỉ các nhà nghiên cứu hình thái, các nhà nhân chủng học mà còn cả c ác nhà thực hành lâm sàng. Hiểu rõ sự tăng trưởng bất thường sẽ giúp các nhà lâm sàng có thể can thiệp điều trị thích hợp vào những thời điểm cụ thể, để đem lại hiệu quả tối ưu cho bệnh nhân cũng như tiên đoán được sự tăng trưởng có thể xảy ra sau khi đã chấm dứt quá trình điều trị chỉnh hình, nhằm đạt được một kết quả điều trị ổn định về chức năng và hài lòng về thẩm mỹ

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Luận án Nghiên cứu sự tăng trưởng cấu trúc sọ mặt- răng theo phân tích
Ricketts ở trẻ 12 – 15 tuổi và đánh giá giá trị tiên đoán với giá trị thực tế tại
Cần Thơ.Nghiên cứu sự tăng trưởng của hệ thống sọ mặt là vấn đề cuốn hút không
chỉ các nhà nghiên cứu hình thái, các nhà nhân chủng học mà còn cả c ác nhà thực
hành lâm sàng. Hiểu rõ sự tăng trưởng bất thường sẽ giúp các nhà lâm sàng có thể
can thiệp điều trị thích hợp vào những thời điểm cụ thể, để đem lại hiệu quả tối ưu
cho bệnh nhân cũng như tiên đoán được sự tăng trưởng có thể xảy ra sau khi đã
chấm dứt quá trình điều trị chỉnh hình, nhằm đạt được một kết quả điều trị ổn định
về chức năng và hài lòng về thẩm mỹ.
MÃ TÀI LIỆU TONGHOP.00142
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Sự tăng trưởng của hệ thống sọ mặt có thể chia thành ba giai đoạn: từ lúc mới sinh
đến trước tuổi dậy thì, từ lúc dậy thì đến tuổi trưởng thành và sau tuổi trưởng
thành. Trong giai đoạn chuyển tiếp từ thiếu niên đến người trưởng thành, có sự
tăng tiết của hormone tác động lên sự phát triển của giới tính, có sự thay đổi lớn về
tâm lý và sinh lý. Giai đoạn này quan trọng trong quá trình điều trị chỉnh hình vì
những thay đổivề sinh lý cũng ảnh hưởng đến những thay đổiở hệ thống xương
mặt, răng và mô mềm: có sự gia tăng tốc độ tăng trưởng của hệ thống hàm mặt và
có sự tăng trưởng khác biệt giữa hai xương hàm.
Những thay đổi của hệ thống xương – răng – mô mềm vùng hàm mặt khá phức tạp.
Dạng tăng trưởng khuôn mặt của mỗi cá nhân ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền riêng
biệt cũng như yếu tố môi trường bên ngoài [34]. Đó chính là lý do càng làm thêm
đa dạng hình thái hệ thống sọ mặt răng sau tuổi dậy thì.
Mẫu tăng trưởng của các chủng tộc và dân tộc thường có khuynh hướng khác nhau
[13], [22], [62], [83], [86], [115]. Trên thế giới và Việt nam đã có nhiều nghiên cứu
cắt ngang và nghiên cứu dọc về sự tăng trưởng của phức hợp sọ mặt răng. Bishara
S. E. (1985) [25], [26], El-Batouti (1994) [46], Blanchette M. E.(1996) [28], Ajayi
E. 0.(2005) [11], Arat Z. M. (2010) [14], Baccetti T. (2011) [17], Gu Y.(2011)
[57], Al-Azemi R. (2012)[12], Trần Thúy Nga (2000) [3], Đống Khắc Thẩm
(2010)[10]… đã sử dụng nhiều
phương pháp đo đạc và phân tích khác nhau để nghiên cứu đặc điểm sọ mặt cho
từng chủng tộc khác nhau.
Hiện tại có nhiều phương pháp phân tíchsọ mặt được áp dụng, trong đó phân tích
Ricketts [100], [102], [103], [104] là một trong những phương tiện phục vụ đắc lực
cho nghiên cứu dọc. Ricketts đã xây dựng một phương pháp có thể áp dụng vào

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
thực hành lâm sàng để mô tả, đánh giá các đặc điểm của răng, xương và mô mềm,
đồng thời có thể tiên đoán sự tăng trưởng của chúng trong tương lai gần và xa. Các
tâm điểm hình học (Cc, Pt, Xi) được dùng làm điểm tham chiếu [102], giúp phân
tích này có nhiều ưu điểm hơn những phân tích sọ mặt khác do đây là những điểm
ít thay đổinhất trong quá trình tăng trưởng của hệ thống sọ mặt.
Trên thế giới đã có nhiều tác giả sử dụng phân tích Ricketts trong nghiên cứu và
thực hành để khảo sát các đặc điểm hình thái cũng như tiên đoán sự tăng trưởng
của sọ mặt như Valdes Z. R. P. (2004) [118], Valente R.O. (2003) [119] Csiki .I
(2008) [41], Pedreira M. G (2010) [91], Perez I. E.(2011)[92] …
Ở Việt Nam, Lê Võ Yến Nhi (2009) [5] đã ứng dụng phân tíchnày để nghiên cứu
các đặc điểm sọ mặt của trẻ em ở các lứa tuổi khác nhau. Tuy nhiên, hiện nay vẫn
chưa có tác giả nào ở Việt Nam nghiên cứu tăng trưởng hệ thống sọ mặt răng ở lứa
tuổi 12 – 15 tuổi trên phim sọ nghiêng. Nhằm xác định mẫu tăng trưởng ở tuổi dậy
thì của trẻ em Việt Nam và khai thác thế mạnh của phân tíchRicketts trong nghiên
cứu tiên đoán tăng trưởng chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiêncứu sự tăng trưởng
cấu trúc sọ mặt- răng theo phân tích Ricketts ở trẻ 12 – 15 tuổi và đánh giá
giá trị tiên đoán với giá trị thực tế tại CầnThơ” với các mục tiêu sau:
Mục tiêu nghiên cứu:
1. Đánh giá sự thay đổi tăng trưởng các cấu trúc sọ mặt- răng của các nhóm tuổi từ
12 đến 15 tuổi theo phân tích Ricketts.
2. Đánh giá sự khác biệt giữa giá trị tiên đoán và giá trị thực tế theo phân tích
Ricketts khi sử dụng phần mềm V – Ceph 6.0™.
MỤC LỤC Nghiên cứu sự tăng trưởng cấu trúc sọ mặt- răng theo phân tích
Ricketts ở trẻ 12 – 15 tuổi và đánh giá giá trị tiên đoán với giá trị thực tế tại
Cần Thơ
Trang
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Danh mục chữ viết tắt
Đối chiếu thuật ngữ Việt – Anh
Danh mục bảng
Danh mục hình
Danh mục biểu đồ
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ
………………………………………………………………………………………
1
Chương 1 – TỔNG QUAN TÀI LIỆU

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
…………………………………………………….. 3
1.1. Khái niệm sự tăng trưởng của phức hợp sọ mặt
………………………………….3
1.2. Cơ chế của quá trình tăng trưởng
………………………………………………………8
1.3. Các phương pháp phân tích phim sọ nghiêng
…………………………………….. 9
1.4. Giới thiệu về phân tích Ricketts
………………………………………………………17
1.5. Các phương pháp nghiên cứu sự tăng trưởng
……………………………………20
1.6. Phương pháp tiên đoán thay đổi tăng trưởng mặt ………………………………
23
1.7. Các nghiên cứu sử dụng phân tích Ricketts trên thế giới ……………………
31
1.8. Nghiên cứu trong
nước………………………………………………………………….. 32
Chương 2 – ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………….. 36
2.1. Đốitượng nghiên
cứu……………………………………………………………………. 36
2.2. Phương pháp nghiên cứu
……………………………………………………………….. 37
2.3. Phương tiện nghiên cứu
…………………………………………………………………37
2.4. Phương pháp thu thập số liệu
…………………………………………………………. 38
2.5. Đo đạc
………………………………………………………………………………………
… 49
2.6. Xử lý số liệu
…………………………………………………………………………………50
iv
2.7. So sánh
……………………………………………………………………………………….
. 50
2.8. Thống kê mô tả
…………………………………………………………………………….. 50
2.9. Thống kê suy lý

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
…………………………………………………………………………….51
2.10. Các sai lầm trong khi đo đạc trên phim đo sọ
………………………………….52
2.11. Đạo đức nghiên cứu
…………………………………………………………………….54
Chương 3 – KẾT QUẢ
…………………………………………………………………………55
3.1. Chiều dài nền sọ
……………………………………………………………………………55
3.2. Khớp thái dương hàm
…………………………………………………………………….57
3.3. Xương hàm dưới
…………………………………………………………………………..58
3.4. Xương hàm
trên…………………………………………………………………………….63
3.5. Chiều cao các tầng mặt
…………………………………………………………………. 66
3.6. Răng
………………………………………………………………………………………
…… 69
3.7. Mô mềm
………………………………………………………………………………………
75
3.8. Tương quan thực tế và tiên đoán
…………………………………………………….. 78
3.9. Tương quan các đặc điểm nghiên cứu
…………………………………………….. 84
Chương 4 – BÀN LUẬN
………………………………………………………………………92
4.1. So sánh các đặc điểm giữa nam và nữ
…………………………………………….. 92
4.1.1. Nền sọ
………………………………………………………………………………………
… 92
4.1.2. Khớp thái dương hàm
…………………………………………………………………..94
4.1.3. Xương hàm dưới
…………………………………………………………………………. 95

5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
4.1.4. Chiều cao các tầng mặt
…………………………………………………………………98
4.1.5. Xương hàm trên
…………………………………………………………………………..99
4.1.6. Đặc điểm về răng
………………………………………………………………………. 101
4.1.7. Mô mềm
……………………………………………………………………………………
103
4.2. Đánh giá tăng trưởng theo tuổi
…………………………………………………….. 105
4.2.1. Các số đo chiều dài nền sọ
…………………………………………………………. 105
4.2.2. Khớp thái dương hàm
……………………………………………………………….. 106
v
4.2.3. Xương hàm dưới
……………………………………………………………………….. 109
4.2.4. Xương hàm trên
…………………………………………………………………………115
4.2.5. Răng
………………………………………………………………………………………
…. 117
4.2.6. Tương quan hai hàm
…………………………………………………………………..119
4.2.7. Mô mềm
……………………………………………………………………………………
120
4.3. Bàn luận về giá trị tiên đoán và thực tế
………………………………………….. 123
4.4. Phân tíchtương quan giữa các đặc điểm nghiên cứu ………………………..
129
KẾT LUẬN
………………………………………………………………………………………
133
KIẾN NGHỊ
……………………………………………………………………………………..
136

6. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
TÀI LIỆU THAM KHẢO Nghiên cứu sự tăng trưởng cấu trúc sọ mặt- răng
theo phân tích Ricketts ở trẻ 12 – 15 tuổi và đánh giá giá trị tiên đoán với giá
trị thực tế tại Cần Thơ
CÁC BÀI BÁO LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
1. Lê Nguyên Lâm, Trần Thị Quỳnh Như (2014), “Phân tích Ricketts ở trẻ 15 tuổi
tại Trường Trần Hưng Đạo, Thành phố Cần Thơ”, Y học thực hành – số 5 (917),
tr.131–134.
2. Lê Nguyên Lâm, Nguyễn Bắc Hùng (2014), “Sự tăng trưởng của xương hàm
dưới ở trẻ từ 12 – 15 tuổi theo phân tích Ricketts” Y học thực hành – số 6 (923),
tr.67–71.
3. Lê Nguyên Lâm, Tôn Mỹ Ngọc, Nguyễn Ngọc Thanh Tâm (2014),
“Khảo sát độ nhô môi và đặc điểm nền sọ trước ở trẻ 15 tuổi theo phân tích
Ricketts, Holdaway tại Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo, Thành phố Cần
Thơ”. Y học thực hành – số 7 (925), tr.120–124.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Lê Đức Lánh, Hoàng Tử Hùng (2002), Đặc điểm hình thái đầu mặt và cung răng
ở trẻ em từ 12 đến 15 tuổi tại Thành phố Hồ Chí Minh, Luận án Tiến sỹ Y học, Đại
học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
2. Đỗ Thị Thu Loan, Mai Đình Hưng (2008), “Chỉ số sọ mặt chiều trước sau trên
phim cephalometric ở nhóm người Việt Nam lứa tuổi 18 – 19”. Tạp chí nghiên cứu
khoa học, 54(2), tr.78-81.
3. Trần Thúy Nga, Hoàng Tử Hùng (2000), Sự tăng trưởng phức hợp sọ mặt răng ở
trẻ em từ 3 đến 5 tuổi (Nghiên cứu dọc trên phim sọ nghiêng), Luận án Tiến sĩ Y
học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
4. Võ Trương Như Ngọc, Nguyễn Thị Thu Phương, Trịnh Thị Thái Hà, Trương
Mạnh Nguyên (2013), “Nghiên cứu đặc điểm kết cấu sọ mặt và khuôn mặt hài hòa
trên ảnh chuẩn hóa kỹ thuật số ở một nhóm sinh viên tuổi 18 – 25”, Y học thực
hành, 867(4), tr. 32-35. 5. Lê Võ Yến Nhi (2009), Sự tăng trưởng sọ mặt ở trẻ em
Việt Nam từ 10 đến 14 tuổi theo phân tíchRicketts, Luận văn tốt nghiệp Bác sĩ Nội
Trú Bệnh Viện, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
6. Nguyễn Tuyết Oanh (2011), Sự tăng trưởng của xương hàm dưới (Nghiên cứu
trên phim sọ nghiêng ở trẻ em từ 4 đến 12 tuổi), Luận văn Thạc sĩ Y học, Đại học
Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
7. Nguyễn Thị Thu Phương, Võ Trương Như Ngọc, Trần Thị Phương Thảo (2013),
“Nhận xét một số đặc điểm hình thái mô mềm khuôn mặt trên phim sọ nghiêng từ
xa ở một nhóm sinh viên có khớp cắn Angle loại I”, Y học thực hành, 874(6),
tr.147-150.

7. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
8. Nguyễn Ngọc Rạng (2012), Thiết kế nghiên cứu và thống kê y học, Nhà xuất
bản Y học.
9. Đống Khắc Thẩm (2004), Bài giảng chỉnh hình răng mặt – Kiến thức điều trị và
dự phòng, Nhà xuất bản Y học, tr. 23 – 35.
10. Đống Khắc Thẩm (2010), Nghiên cứu dọc trên phim sọ nghiêng ở trẻ từ 3 –
13 tuổi về mối liên hệ giữa nền sọ và hệ thống sọ mặt trong quá trình tăng trưởng,
Luận án Tiến sỹ Y học, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.