1. CHÖÔNG II
MAÙY TIEÄN
I. NGUYÊN LÝ CHUYEÅN ĐỘNG VÀ SƠ ĐỒ KẾT CẤU
ĐỘNG HỌC MÁY TIỆN
I.1. Nguyeân lyù chuyeån ñoäng
Chuyeån động quay tròn của trục chính và chuyển động thẳng của dao hình
thành chuyển động tạo hình.
I.1.1.Chuyển động cắt
Chuyeån ñoäng caét laø chuyeån ñoäng taïo ra toác ñoä caét, laø
chuyeån ñoäng quay troøn cuûa truïc chính mang phoâi . Toác ñoä quay
cuûa truïc chính laø n tc :
n
d
v
tc
π
1000
= (voøng/phuùt).
Trong ñoù: v: Vaän toác caét (m/phuùt)
d: Đöôøng kính phoâi (mm)
I.1.2.Chuyển động chạy dao
Chuyeån ñoäng chaïy dao laø do baøn maùy mang dao thöïc hieän
goàm 2 chuyeån ñoäng: Chaïy dao doïc (sd) vaø chaïy dao ngang (sn).
Ñaây laø hai chuyeån ñoäng hình thaønh ñöôøng sinh chi tieát gia coâng.
I.2. Sô ñoà keát caáu ñoäng hoïc maùy tieän
19
i
i S
2. II . COÂNG DUÏNG VAØ PHAÂN LOAÏI
II.1. Coâng duïng
Duøng ñeå gia coâng caùc daïng chi tieát mặt truï troøn xoay
Caùc daïng coâng vieäc chính ñöôïc thöïc hieän treân maùy tieän
- Gia coâng maët truï ngoaøi vaø maët truï trong.
- Gia coâng caét raõnh, caét ñöùt.
- Gia coâng maët coân ngoaøi, maët coân trong.
- Gia coâng maët ñònh hình :
Baèng dao ñònh hình
Baèng phöông phaùp cheùp hình theo maãu
- Gia coâng loã baèng muõi khoan, khoeùt, doa
- Gia coâng ren ngoaøi vaø ren trong :
Baèng dao tieän ren
Baèng baøn ren, taroâ
- Keát hôïp vôùi ñoà gaù vaø caùc trang thieát bò ñaëc bieät
ñeå thöïc hieän moät soá coâng vieäc khaùc nhö maøi, phay...
20
H. II-1.Sô ñoà keát caáu ñoäng hoïc maùy
tieän
H. II-2. Caùc daïng beà maët gia coâng treân maùy tieän
3. II.2. Phaân loaïi
* Veà maët coâng duïng:
- Maùy tieän vaïn naêng.
- Maùy tieän chuyeân moân hoaù.
- Maùy tieän vaïn naêng.
- Maùy tieän cheùp hình
• Veàmaët keát caáu:
21
Hoäp böôùc
tieán
Baøn tröôïc xe
dao
Maùng höùng phoâi
Truïc
trôn
Truïc
vítme
UÏ
ñoäng
OÅ dao
Maâp caäp
UÏ tröôùc
Hộp điều
khiển
Dao tiện
Xa
ngang
Tay
quay
doc
Tay quay ngangMâm cập
H. II-3. Maùy tieän ren vit vaïn naêng
H. II-4.Maùy tieän ñöùng
4. - Maùy tieän chuyeân duøng.
- Maùy tieän ñöùng.
- Maùy tieän cuït .
- Maùy tieän nhieàu dao .
- Maùy tieän Revolve .
- Maùy tieän töï ñoäng vaø baùn töï ñoäng.
II.3. Caùc boä phaän cô baûn
22
Cần điều khiển
tự động
H. II-5. Máy tiện ren vít 16K20
Bàn dao 2
Hộp tốc độ
Mâm cập
Bàn dao 1
Chi tiết
H. II-4 . Maùy tieän cuït
5. III. MAÙY TIEÄN REN VÍT VAÏN NAÊNG
III.1. Máy tiện T620
III.1.1 Tính năng kỹ thuật
- Khoaûng caùch 2 muõi taâm, coù 3 côõ : 710, 1000, 1400
mm
- Soá caáp voøng quay thuận cuûa truïc chính : Z = 23
-Số cấp tốc độ quay nghịch của trục chính : Z = 11
- Soá voøng quay cuûa truïc chính : n = 12,5 ÷ 2000 v/ph
- Loaïi ren caét ñöôïc : Ren Quoác teá, Anh,
Modul, Pitch
- Löôïng chaïy dao : Doïc 0,07 ÷ 4,16 mm/v
: Ngang 0,035 ÷ 2,08 mm/v
- Ñoäng cô ñieän : Coâng suaát N = 10 Kw,
: Soá voøng quay nñc = 1450
v/ph
23
6. III.1.2. Sơ đồ kết cấu động học máy tiện T620
III.1.2.1. Phương
trình xích tốc độ
Xích tốc độ thöïc hieän chuyeån ñoäng quay cuûa truïc chính.
Nhieäm vuï cuûa xích toác ñoä laø truyeàn toác ñoä töø ñoäng cô nñc
→ truïc chính ntc
.
Phöông trình cô baûn cuûa xích toác ñoä
nñc. iv = ntc
nñc : Soá voøng quay cuûa ñoäng cô
ntc : Soá voøng quay cuûa truïc chính
iv : Tæ soá truyeàn cuûa hoäp toác ñoä
Phöông trình xích toác ñoä
nñc (1450)
24
iV
i S
H. II-6. Sô ñoà keát caáu ñoäng hoïc maùy tieän
34
56
39
51
47
29
55
21
38
38
40
60
60
60
88
22
54
27
49
49
88
22
= ntc
(ñöôøng truyeàn tröïc
tieáp)
= ntc
(ñöôøng truyeàn giaùn
tieáp)
Ø 145
Ø 260
7. Ñöôøng truyeàn xích toác ñoä
III 1.2.1.1. Tính toán số cấp tốc độ
Soá caáp toác ñoä Z cuûa hoäp toác ñoä ñöôïc tính
theo coâng thöùc:
∏=
==
n
i
in pppppZ
1
321 .....
Vôùi: p1, p2, p3,…, pn : soá tæ soá truyeàn cuûa nhoùm baùnh
raêng di tröôït thöù 1, 2, 3,…, n (thoâng thöôøng pi ≤ 3)
Caùc baùnh raêng trong cuøng moät nhoùm di tröôït thöôøng
coù cuøng modul m. Do ñoù:
Z1 + Z1’ = Z2 + Z2’ = Z3 + Z3’ = … = 2.Z0 = const
Ví du:ï Veà caùc cô caáu baùnh raêng di tröôït khaùc
25
N = 10
Kw
n = 1450
v/p
Φ14
5
Φ26
0 I
I
I
II
I
I
V
V
V
IVI
IVI
II
X
I
V
I
XX
X
I
XII
I
XI
I
X
V
XV
I
N = 1
Kw
XV
II
XVI
II
XI
X
X
X
XX
I
5
6
5
1
2
4
3
6
8
8
6
0
2
2
4
9
3
4
3
9
2
9
4
7
5
5
3
8
3
8
5
0
2
1
2
2
6
0
6
0
2
7
8
8
4
9
5
4
4
06
0
6
0
6
0
3
5
2
8
2
8
4
2
4
2
5
6
3
5
4
2
6
4
9
5
9
7
5
0
3
5
2
8
3
5
2
8
2
5 3
6
2
6
4
4
4
0
3
8
3
6
3
2
2
8
2
6
4
8
3
5 2
5
2
8
4
8
4
5
3
5
1
5
2
8
3
5
2
5L3
1
8
2
8
5
6 5
6
2
8
Ly hôïp moät
chieàu
L4
Truïc vít
me
tx = 12 x
13
0
3
0
3
7
2
6
z =
28
k =
6
6
0
3
8
6
06
06
0
1
4
4
2
6
4
2
1
6
0
4
4
6
0 L5 L7
L
6 L8m =
3
L'3
2
8
Phan
h
L1
iñ =
1
Truïc
trôn
t x
=5x
2
L2
8. Z = 3 x 3 x 2 =18 Z = 3 x 2 x 2 =12
III.1.2.1.2. Các cơ cấu truyền động trong hộp tốc độ máy T620
Xích toác ñoä maùy tieän T620 duøng cô caáu baùnh raêng di tröôït
26
I
II
II
I
Z
1
Z
2
Z
3
Z
4
Z
5
Z'5
Z'4
Z'3Z'2
Z'1
H. II-7. Baùnh raêng di tröôït
9. Tính toán số cấp tốc độ máy T620:
- Xích tốc độ từ động cơ điện 10Kw, 1450 v/ph, qua bộ truyền đai thang
260
145
Φ
Φ
vào hộp tốc độ đến trục chính. Tóm tắt đường truyền theo hình sau
(các số ghi (1), (2), (3) trên sơ đồ là số cặp bánh răng ăn khớp).
Từ phương trình trên ta thấy:
- Đường truyền thuận cho trục chính:
1.2.3.1 = 6 tốc độ cao
1.2.3.2.2.1 = 24 tốc độ thấp
Trên thực tế ta thấy trong nhóm truyền:
1
49
49
.
60
60
4
1
49
49
.
88
22
4
1
88
22
.
60
60
16
1
88
22
.
88
22
=
=
=
=
có 2 tỷ số truyền
4
1
trùng nhau nên thực tế nhóm này chỉ có 3 tỷ số truyền, số cấp
tốc độ thấp là: Z2 = 1.2.3.3.1 = 18 ; Z1+ Z2 = 18+6 =24
27
Ly hợp L1
H. II-8. Sô ñoà ñöôøng truyeàn ñoäng
10. Vậy thực tế máy có 23 cấp tốc độ trục chính. Lý do toác cao cuûa ñöôøng
truyeàn thaáp truøng vôùi toác ñoä thaáp cuûa ñöôøng truyeàn cao, neân
toác ñoä truc chính ñöôøng truyeàn thuaän coøn 23 caáp
- Đường truyền ngược trục chính:
Z1 = 1.1.3.1 = 3 tốc độ cao
Z2 = 1.1.3.2.2.1 = 12 tốc độ thấp lý thuyết
Z2’ = 1.1.3.3 = 9 tốc độ thấp thực tế
Z1+ Z2’= 3+ 9 = 12 - 1 = 11
Vậy trục chính có 11 tốc độ chạy ngược
28
