SlideShare a Scribd company logo
1 of 53
ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ
ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΚΑΤΑ
ΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ
Ανατομία της
σπονδυλικής στήλης
Τρεις είναι οι βασικές λειτουργίες της Σ.Σ.:
1. να προστατεύει τον νωτιαίο μυελό και τα νεύρα,
2. να υποστηρίζει το σώμα και να βοηθάει στη
διατήρηση της όρθιας θέσης και
3. να είναι ευέλικτη ούτως ώστε να παρέχει την
δυνατότητα κίνησης.
Τυπικά η Σ.Σ. χωρίζεται σε 4
κύριες περιοχές: αυχενική,
θωρακική, οσφυϊκή και ιερή,
(υπάρχει και 5η, ο κόκκυγας).
Κάθε περιοχή έχει ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά και
λειτουργίες.
ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
• Ο ανθρώπινος λαιμός
περιέχει την αυχενική
μοίρα της σπονδυλικής
στήλης.
• Αποτελείται από 7
σπονδύλους οι οποίοι
προστατεύουν το νωτιαίο
μυελό, στηρίζουν το κεφάλι
και επιτρέπουν την μεγάλη
ευκινησία του λαιμού.
• Ο πρώτος αυχενικός
σπόνδυλος ονομάζεται
άτλας και έχει σχήμα
δακτυλιδιού.
ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
• Ο δεύτερος ονομάζεται άξονας και
μοιάζει με άξονα ο οποίος
επεκτείνεται προς τα πάνω και
εισέρχεται σε μια ειδική θέση του
άτλαντα.
• Ο άτλας μαζί με τον άξονα
επιτρέπουν στο κεφάλι να στρίβει
και να κάνει κάμψη και έκταση,
και μαζί είναι υπεύθυνοι για το
50% σχεδόν της κινητικότητας του
αυχένα.
• Οι άλλοι αυχενικοί σπόνδυλοι,
από τον Α3 έως τον Α7 δεν έχουν
κάποια ιδιαίτερα ανατομικά
χαρακτηριστικά στην ανατομία
και είναι υπεύθυνοι για το
υπόλοιπο 50% της κινητικότητας
της αυχενικής μοίρας της Σ.Σ.
ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
• Κάτω από τον τελευταίο
αυχενικό βρίσκεται ο πρώτος
από τους συνολικά 12
σπονδύλους της θωρακικής
μοίρας.
• Όσο προχωράμε προς τα κάτω,
τόσο αυξάνει το μέγεθός τους,
με τον Θ1 να είναι ο
μικρότερος και τον Θ12 ο
μεγαλύτερος σπόνδυλος.
• Επάνω στους θωρακικούς
σπονδύλους ενώνονται οι
πλευρές, μια για κάθε
σπόνδυλο αριστερά και δεξιά
που ενώνονται μπροστά με το
στέρνο σχηματίζοντας έναν
κλειστό κλωβό.
ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
• Το αποτέλεσμα είναι η
θωρακική μοίρα της
σπονδυλικής στήλης να
εμφανίζει ακαμψία σε
σχέση με την αυχενική ή την
οσφυϊκή μοίρα.
• Η θωρακική μοίρα της
σπονδυλικής στήλης σε
συνδυασμό με τον θώρακα
και το στέρνο (δηλαδή ο
θωρακικός κλωβός),
προστατεύει τους
πνεύμονες και την καρδιά.
ΟΣΦΥΪΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
• Η οσφυική μοίρα της
σπονδυλικής στήλης αποτελείται
από 5 σπόνδυλους οι οποίοι
ονομάζονται από Ο1 έως Ο5.
• Το μέγεθος τους αυξάνεται από
πάνω προς τα κάτω, όπως στη
θωρακική μοίρα.
• Η οσφυϊκή μοίρα έχει
μεγαλύτερη κινητικότητα από
την θωρακική και λόγω του
προσανατολισμού των μικρών
αρθρώσεών της, εκτελεί κυρίως
πρόσθια και πλάγια κάμψη και
λιγότερο η στροφή (που
πραγματοποιείται κυρίως στην
θωρακική μοίρα).
ΟΣΦΥΪΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
• Η οσφυϊκή μοίρα της
σπονδυλικής στήλης
αποτελείται από 5 σπόνδυλους
οι οποίοι ονομάζονται από Ο1
έως Ο5.
• Το μέγεθος τους αυξάνεται από
πάνω προς τα κάτω, όπως στη
θωρακική μοίρα.
• Η οσφυϊκή μοίρα έχει
μεγαλύτερη κινητικότητα από
την θωρακική και λόγω του
προσανατολισμού των μικρών
αρθρώσεών της, εκτελεί
κυρίως πρόσθια και πλάγια
κάμψη και λιγότερο η στροφή
(που πραγματοποιείται κυρίως
στην θωρακική μοίρα).
ΙΕΡΑ ΜΟΙΡΑ
• Η ιερά μοίρα την σπονδυλικής
στήλης η αλλιώς ιερό οστό,
είναι αυτό που ο κόσμος
αποκαλεί ουρά.
• Αποτελείται από 5
σπονδύλους, από τον Ι1 έως
τον Ι5 οι οποίοι είναι ενωμένοι
σχηματίζοντας ένα ενιαίο
κόκκαλο, το ιερό οστό.
• Το ιερό βρίσκεται ανάμεσα
στα 2 οστά της λεκάνης και
ενώνει ουσιαστικά την λεκάνη
με την σπονδυλική στήλη.
Αμέσως κάτω από το ιερό,
βρίσκεται ο κόκκυγας.
Κινητικότητα
• Χαρακτηρίζεται από το εύρος που μπορεί να έχει η
τελική θέση μιας άρθρωσης με την επίδραση
εσωτερικών ή εξωτερικών δυνάμεων.
• Περιλαμβάνει δύο ανεξάρτητους συντελεστές,
διατατική ικανότητα + ευκαμψία
• Ευκαμψία: εκφράζει το εύρος κίνησης της
άρθρωσης.
• Ευλυγισία: αφορά στην ικανότητα διάτασης των
μυών, των τενόντων, των συνδέσμων και των αρθρικών
θυλάκων.
• Στον περιορισμό της πιθανότητας τραυματισμού των
ασκούμενων μυών, τενόντων, συνδέσμων.
• Στη μείωση της αντίστασης των ανταγωνιστικών μυών
κατά τη διάρκεια προσπαθειών δύναμης, ταχύτητας
και αντοχής.
• Στην αποφυγή μυϊκών ανισορροπιών εξαιτίας
μονόπλευρης επιβάρυνσης.
• Στην επιτάχυνση των διαδικασιών αποκατάστασης
μετά από έντονη προπονητική ή αγωνιστική
επιβάρυνση.
ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ
ΣΤΗΛΗΣ
ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ
Οι σπόνδυλοι είναι 33.
• Σε γενικές γραμμές οι σπόνδυλοι
έχουν ένα πρόσθιο τμήμα που
είναι συμπαγές και λέγεται
σώμα (vertebral body) και ένα
οπίσθιο τμήμα που λέγεται
πέταλο (lamina).
• Η αφαίρεση του πετάλου είναι η
χειρουργική επέμβαση που
ονομάζεται πεταλεκτομή.
• Το πέταλο έχει πολλές προεξοχές
(σαν αγκάθια) – κάθε μια
λέγεται απόφυση (process).
ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ
• Για παράδειγμα, οι ακανθώδεις
αποφύσεις (spinal processes) είναι οι
«κόμποι» που ψηλαφάμε στην πλάτη
μας, από τον αυχένα μέχρι τη μέση.
Ανάμεσα στο σώμα και το πέταλο του
σπονδύλου, υπάρχει ένα κενό (μια
τρύπα).
• Καθώς ενώνονται οι σπόνδυλοι, ο
ένας πάνω στον άλλον σχηματίζεται
ένας σωλήνας από αυτά τα «κενά»,
που έχει ανοίγματα στο πλάι.
• Ο σωλήνας αυτός λέγεται
σπονδυλικός σωλήνας (spinal canal)
και μέσα σε αυτόν βρίσκεται
προστατευμένος ο νωτιαίος μυελός
(spinal cord). Από τα ανοίγματα στο
πλάι βγαίνουν τα νεύρα που
πηγαίνουν στα χέρια και στα πόδια
Διαφοροποίηση των σπονδύλων –
χωρισμός σε μοίρες
• Οι σπόνδυλοι διαφοροποιούνται και έτσι οι ανατόμοι χώρισαν τη
σπονδυλική στήλη σε πέντε τμήματα (μοίρες) :
1. αυχενική μοίρα ή αυχένας (γράφεται και Α.Μ.Σ.Σ. δηλ.
αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης) από τη βάση του
κεφαλιού μέχρι τον προέχοντα σπόνδυλο δηλ. το οστό που
ψηλαφάμε στο πίσω μέρος του λαιμού όταν σκύβουμε το κεφάλι
μας. Περιλαμβάνει 7 σπονδύλους.
2. θωρακική μοίρα (γράφεται και Θ.Μ.Σ.Σ. δηλ. θωρακική μοίρα
της σπονδυλικής στήλης) από τον προέχοντα σπόνδυλο μέχρι την
αρχή της μέσης. Περιλαμβάνει 12 σπονδύλους.
3. οσφυϊκή μοίρα ή μέση (γράφεται και Ο.Μ.Σ.Σ. δηλ. οσφυϊκή
μοίρα της σπονδυλικής στήλης) από το τέλος της θωρακικής
μοίρας μέχρι την αρχή του ιερού οστού. Περιλαμβάνει 5
σπονδύλους.
• 4. Iερή μοίρα. Περιλαμβάνει 5 σπονδύλους ενωμένους
μεταξύ τους, που αποτελούν το ιερό οστό.
5. Κοκκυγική μοίρα. Περιλαμβάνει 4 πολύ μικρούς
σπονδύλους, ενωμένους μεταξύ τους, που αποτελούν
τον κόκκυγα.
* Κάθε τμήμα της σπονδυλικής στήλης έχει ιδιαιτερότητες,
εξ’ ου και ο διαχωρισμός σε μοίρες. Η αυχενική μοίρα έχει
μεγάλη ευκινησία και αποστολή να στηρίζει το κεφάλι στις
διάφορες κινήσεις του.
• Ειδικά οι δύο πρώτοι σπόνδυλοι (ο άτλας και ο άξονας)
διαφέρουν σημαντικά στη σχήμα από τους υπόλοιπους.
• Η θωρακική μοίρα είναι σχετικά άκαμπτη. Η οσφυϊκή μοίρα
έχει τους πιο μεγάλους σπονδύλους, καθώς δέχεται
ουσιαστικά όλο το βάρος του σώματος και επιτελεί πολλές
κινήσεις.
• Το ιερό οστό και ο κόκκυγας αποτελούνται από σπονδύλους
ενωμένους μεταξύ τους, άρα δεν επιτρέπουν κινήσεις, παρά
μόνο έχουν στηρικτικό ρόλο.
Ασκήσεις για ενδυνάμωση μέσης και
πλάτης της σπονδυλικής στήλης
• Μέση:Την εξομάλυνση –
λύση των μυϊκών
σπασμών της
σπονδυλικής στήλης με
μαλάξεις, εν τω βάθει
πιέσεις.
• Την διάταση δομών –
ιστών που έχουν
βραχυνθεί από
παρατεταμένες λάθος
στάσεις – θέσεις –
κινήσεις.
Ασκήσεις για ενδυνάμωση μέσης και
πλάτης της σπονδυλικής στήλης
• Την σωστή εκγύμναση μυών κλειδιά, κυρίως των
σταθεροποιητών μυών της λεκάνης και της
σπονδυλικής στήλης.
•ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΠΛΑΤΗΣ
ΚΑΙ ΩΜΩΝ
ΣΚΟΛΙΩΣΗ
Ορισμός της Σκολίωσης
• Σκολίωση : ονομάζεται η πλάγια κλίση και
συχνά στροφή της σπονδυλικής στήλη με
επιπτώσεις στην εμφάνιση,
καρδιοαναπνευστικό σύστημα και σπάνια
στο νωτιαίο μυελό.
• Τα είδη της σκολίωσης διακρίνονται σε
λειτουργικές και οργανικές.
Λειτουργικές σκολιώσεις
• Λειτουργικές σκολιώσεις:χαρακτηριστικό αυτών
είναι η διατήρηση της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής
των σπονδύλων και η έλλειψη στροφής. Όταν λείψει
η αιτία που τις προκαλεί, η σπονδυλική στήλη
αποκαθιστάται πλήρως, εφόσον δεν έχουν
δημιουργηθεί μόνιμες αλλοιώσεις. Τέτοιες
σκολιώσεις είναι ονομαστικά:
α) Η Αντισταθμιστική
β) Η Ανταλγική
γ) Η Στατική
Είδη λειτουργικών σκολιώσεων
• Αντισταθμιστική σκολίωση: οφείλεται σε ανισοσκελία ή
πυελική ασυμμετρία. Πρόκειται δηλαδή για στράβωμα
της σπονδυλικής στήλης που προκαλείται
αντισταθμιστικά λόγω διαφοράς στο μήκος των ποδιών.
• Ανταλγική σκολίωση: οφείλεται σε δισκοκήλη, δισκίτιδα
ή οστεοειδές οστέωμα (καλοήθης επώδυνος
οστεοπαραγωγός όγκος) της σπονδυλικής στήλης.
• Στατική σκολίωση: οφείλεται σε κακή στάση και
εξαφανίζεται όταν η σπονδυλική στήλη κάμπτεται προς
τα εμπρός
ΑΝΤΑΛΓΙΚΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΣΤΑΤΙΚΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ
Οργανικές Σκολιώσεις
• Οργανικές σκολιώσεις: Κύριο χαρακτηριστικό τους
είναι η στροφή των σπονδύλων καθώς και η
δυσκαμψία του κυρτώματος που δεν διορθώνεται
πλήρως με την κλίση του κορμού προς το κυρτό.
• Η στροφή των θωρακικών σπονδύλων προκαλεί
παρεκτόπιση των πλευρών και ασυμμετρία των
ημιθωρακίων.
• Στην κατηγορία των οργανικών σκολιώσεων
περιλαμβάνονται:
α) Η Ιδιοπαθής σκολίωση
β) Η Συγγενής σκολίωση
γ) Η Παραλυτική σκολίωση
ΕΙΔΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΣΚΟΛΙΩΣΕΩΝ
• Συγγενής σκολίωση: οφείλεται σε ατελή σχηματισμό
(ημισπόνδυλοι) ή διαχωρισμό των σπονδύλων κατά την
διάρκεια της κύησης.
• Ιδιοπαθής σκολίωση: οφείλεται συνήθως σε κληρονομικούς
παράγοντες, χαρακτηριστικό της είναι η κλίση της
σπονδυλικής στήλης σχηματίζοντας κυρτώματα στην πλάτη,
στην μέση, ανάμεσα στην πλάτη και στην μέση ή και στα δύο.
• Παραλυτική σκολίωση: είναι η παραμόρφωση της
σπονδυλικής στήλης, η οποία οφείλεται στην απώλεια
στήριξης του αξονικού σκελετού λόγω αδυναμίας του μυϊκού
συστήματος
ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗ
ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ
ΣΚΟΛΙΩΣΗ
Συμπτώματα σκολίωσης
Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα, όπως, για
παράδειγμα, πόνος, δυσκαμψία, δυσφορία, δεν
εμφανίζονται πριν από τη μέση ηλικία και θεωρείται
ύπουλη κατάσταση επειδή δρα σιωπηλά και χωρίς
πόνο. Τη σκολίωση οφείλουν να εντοπίζουν οι
σχολίατροι, οι γυμναστές, οι δάσκαλοι και οι
γονείς. Έχει ιδιαίτερη προτίμηση στα κορίτσια, σε
αναλογία 4 προς 1. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από
την ηλικία, την παθολογία, την αιτιολογία και τον
βαθμό εξέλιξής της.
Συνέπειες σκολίωσης
Η έλλειψη θεραπευτικής αγωγής στις πιο
σοβαρές περιπτώσεις σκολίωσης έχει
μακροπρόθεσμες συνέπειες στις: ζωτικές
λειτουργίες: αναπνευστικές και καρδιακές
παθήσεις,
στην κίνηση: πόνος και περιορισμένη
κινητικότητα,
στην αισθητική: σχηματισμός σκολιωτικού
ύβου και κοντού κορμού.
Ηλικίες εμφάνισης σκολίωσης
Παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να
εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία ακόμα και στους
ενήλικες. Η σκολίωση των παιδιών και των εφήβων
αφορά στον αναπτυσσόμενο σκελετό γι΄ αυτό και
χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση.
Σήμερα διακρίνουμε τη σκολίωση ανάλογα με την ηλικία
εμφάνισης σε:
1. σκολίωση πρώιμης έναρξης πριν την ηλικία των 5
ετών και
2. σκολίωση καθυστερημένης έναρξης, μετά την
ηλικία των 5 ετών.
Τρόπος διάγνωσης σκολίωσης
Ο μόνος αποδεκτός τρόπος για την διάγνωση είναι η
ακτινογραφία της Σπονδυλικής Στήλης που γίνεται
πάντα σε όρθια θέση με συγκεκριμένο τρόπο και με
ειδική ακτινολογική τεχνική. Είναι σημαντικό η
ακτινογραφία να γίνει σωστά για να μη χρειασθεί
να επαναληφθεί γιατί τότε το παιδί θα υποστεί
άχρηστη ακτινοβόληση. Το μέγεθος της σκολίωσης
μετριέται σε μοίρες και είναι ένα από τα στοιχεία
που καθορίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης και
την κατάλληλη αντιμετώπιση.
Θεραπεία σκολίωσης
Η σκολίωση μετριέται σε μοίρες. Για πρακτικούς λόγους
έχουμε χωρίσει τη σκολίωση σε κατηγορίες: μέχρι 20
μοίρες, από 20-40 μοίρες και από 40 μοίρες και άνω.
• Σκολίωση μεγέθους μέχρι 20 μοίρες θεραπεύεται
συντηρητικά με φυσιοθεραπεία, κολύμπι και
παρακολούθηση, συνήθως κάθε έξι μήνες.
• Από 20-40 μοίρες συνιστούμε διαφόρων τύπων
κηδεμόνες. Οι κηδεμόνες έχουν σκοπό να διορθώσουν τη
σκολίωση ή στη χειρότερη περίπτωση να μη την αφήσουν
να χειροτερεύσει. Πολλές φορές η σκολίωση είναι δυνατόν
να χειροτερεύσει και μέσα στον κηδεμόνα.
• Από τις 40 μοίρες και πάνω συνήθως η σκολίωση απαιτεί
χειρουργική αντιμετώπιση.
ΛΟΡΔΩΣΗ
• Λόρδωση: ονομάζεται η πάθηση αυτή της
σπονδυλικής στήλης κατά την οποία
σημειώνεται ανώμαλη κάμψη της, που
προκαλεί μεταβολή της θέσης του κορμού
ΛΟΓΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
• Συνήθως οφείλεται σε πάρεση των
οσφυοϊερών μυών
• άλλοτε αποτελεί αναπλήρωση κύφωσης
της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής
στήλης
• ορισμένες φορές συνοδεύει χρόνια
πάθηση του ισχίου.
ΑΙΤΙΕΣ
• Κακή στάση λόγω συνήθειας ή λόγω μυϊκής
αδυναμίας δηλαδή αδυναμίας των κοιλιακών
μυών και των εκτεινόντων τα ισχία,
αντισταθμιστικά από κύφωση (προσπάθεια του
ατόμου να διατηρηθεί όρθιο)
• και τα συγγενή εξαρθρήματα των ισχίων(
πάθηση με την οποία γεννιέται το παιδί και όπου
παρατηρείται ανωμαλία στην άρθρωση του
ισχίου και συγκεκριμένα στη σχέση της κεφαλής
του μηριαίου προς την κοτύλη )
Οι παθολογικές αλλαγές στη λόρδωση
• είναι βράχυνση των μυών της οσφυϊκής μοίρας
της σπονδυλικής στήλης
• και συνδέσμων αυτής
• και διάταση των κοιλιακών
• και των συνδέσμων της πρόσθιας επιφάνειας της
σπονδυλικής στήλης,
• αδυναμία στους γλουτιαίους
• και πρόβλημα στους οπίσθιους μηριαίους με
αποτέλεσμα να επηρεάζεται όλο το κάτω άκρο.
Λόρδωση από χαλάρωση κοιλιακών συμβαίνει επίσης στην
παχυσαρκία λόγω της αύξησης του όγκου του κοιλιακού χώρου,
που καλείται η σπονδυλική στήλη να υποστηρίξει και σε
υπερήλικες γυναίκες που λόγω οστεοπόρωσης έχουν πάθει
μεγάλη κυφωτική παραμόρφωση στην πλάτη.
ΚΥΦΩΣΗ
Στην κλινική πράξη ο όρος κύφωση υποδηλώνει την αυξημένη
καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης που προκαλεί γωνία με
υπερβολική οπίσθια κύρτωση.
Οι ασθενείς με αυξημένη θωρακική κύφωση μπορεί να
εμφανίζουν πόνο στη ράχη (συχνά στην οσφυϊκή μοίρα, ή στον
αυχένα) και αίσθημα κόπωσης. Καθώς η παραμόρφωση
εξελίσσεται, μπορεί να εμφανιστούν νευρολογικές επιπλοκές.
Η στατική θωρακική κύφωση ή στατική κυκλοτερής ράχη είναι η
πιο συχνή μορφή κύφωσης στους εφήβους και νεαρούς
ενήλικες. Η παραμόρφωση αυτή είναι ομαλή, εύκαμπτη,
σπανίως εξελίσσεται και παρουσιάζει κυρτώματα μικρότερα των
60°.
ΓΙΑΤΙ;
• Η κύφωση ή «καμπούρα» παρατηρείται στα νεογνά, την παιδική και τη
γεροντική ηλικία.
• Καταστάσεις συγγενείς (δηλαδή με τη γέννα) όπως η συνοστέωση ή η μη
ανάπτυξη τμήματος ενός σπονδύλου μπορούν να δημιουργήσουν κύφωση ή
κυφωσκολίωση στα νεογνά.
• Στην παιδική και εφηβική ηλικία η κύφωση μπορεί να εμφανιστεί μόνη της ή
να συνοδεύει τη σκολίωση ως κυφοσκολίωση.
• Η ιδιοπαθής κύφωση είναι αγνώστου αιτιολογίας. Υπάρχει επίσης κύφωση
στη γεροντική ηλικία λόγω οστεοπόρωσης της σπονδυλικής στήλης.
• Επίσης κατάγματα συμπιεστικά στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης
μπορούν να δημιουργήσουν κύφωση τραυματικής αιτιολογίας.
ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ
Σε ποσοστό 1-2 % στην παιδική ηλικία
παρατηρείται η κύφωση.
Στη γεροντική ηλικία η κύφωση είναι
συνήθης με περισσότερη συχνότητα στο
γυναικείο φύλο (λόγω οστεοπόρωσης).
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Συνήθως δεν υπάρχουν ιδιαίτερα συμπτώματα
στην κύφωση παρά σε μεγάλες κυφώσεις
(τοπικός πόνος και δυσκολία στην αναπνοή).
Η εμφάνιση της κύρτωσης (καμπούρας) είναι
αυτό που παρατηρούν οι γονείς στην παιδική
ηλικία.
Στις μεγάλες ηλικίες είναι εμφανής η κύφωση.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Η θεραπεία για τις κυφώσεις συνήθως στην αρχή είναι
συντηρητική, δηλαδή ασκήσεις διάτασης, φυσικοθεραπεία
και ανάλογα με την περίπτωση εφαρμογές ναρθήκων και
κηδεμόνων.
Επίσης είναι σημαντική η θεραπεία του αιτίου (εφόσον το
γνωρίζουμε) της κύφωσης (π.χ. οστεοπόρωσης).
Σε περιπτώσεις μεγάλης κύφωσης ή τραυματικής ή μεγάλης
οστεοπορητικής κύφωσης η χειρουργική θεραπεία μπορεί να
έχει ένδειξη.
Εγχειρήσεις όπως οι σπονδυλοδεσίες διατατικού τύπου και η
κυφοπλαστική χρησιμοποιούνται για τις περιπτώσεις αυτές.
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ
Σε όλες τις ηλικίες η κύφωση ανάλογα
με τον βαθμό παραμόρφωσης
παρουσιάζει κάποια προβλήματα.
Τα προβλήματα αυτά αντιμετωπίζονται
με βάση τις ιατρικές οδηγίες που
δίνονται και στο μεγαλύτερο ποσοστό με
φυσική άσκηση.
ΠΗΓΕΣ
• Βιολογία Γυμνασίου και Λυκείου
• Ανατομία, φυσιολογία, τραυματολογία ΤΕΦΑΑ
• Αθλητική Κοινωνιολογία – Κοινωνιολογία
(κοινωνικοποίηση ασθενών)
• Αθλητική Ψυχολογία – Ψυχολογία (που αφορά
σε περιπτώσεις ασθενών οστικών προβλημάτων)
• Διαδικτυακά διευθύνσεις ιατρικού και αθλητικού
περιεχομένου όπως π.χ. (iatronet.gr κ.ά.)
ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΣ
• ΟΜΑΔΑ Α: Βαδόλα Ναταλία, Νταβόρα Δήμητρα, Παρίση
Αικατερίνη, Σαγρής Ευθύμιος, Τενεδιού Αικατερίνη
• ΟΜΑΔΑ Β: Βασιλειάδης Γεώργιος, Γκέτσος Γρηγόριος,
Καρυπίδης Γεώργιος, Σάκκος Παναγιώτης
• ΟΜΑΔΑ Γ: Μουστάκας Γεώργιος, Τσιαλμπούρης Γεώργιος,
Τούφας Αντώνιος, Χαλάτσης Γεώργιος, Χριστοδούλου Θεόδωρος
• ΟΜΑΔΑ Δ: Αυξέντης Νικόλαος, Γερμανόπουλος Δημήτριος,
Γρηγορίου Ναταλία, Σταμπουλή Δέσποινα
• Υπεύθυνος καθηγητής: Μαγγαβέλας Σταύρος Π.Ε.:11.00

More Related Content

What's hot

παρουσιαση σκελετικου συστηματος (εργασία μαθητή Α2)
παρουσιαση σκελετικου συστηματος (εργασία μαθητή Α2)παρουσιαση σκελετικου συστηματος (εργασία μαθητή Α2)
παρουσιαση σκελετικου συστηματος (εργασία μαθητή Α2)Despina Setaki
 
κυκλοφορικο συστημα (εργασία μαθητών Α4)
κυκλοφορικο συστημα (εργασία μαθητών Α4)κυκλοφορικο συστημα (εργασία μαθητών Α4)
κυκλοφορικο συστημα (εργασία μαθητών Α4)Despina Setaki
 
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)Despina Setaki
 
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑkatkalos
 
Σκελετός και οστά
Σκελετός και οστάΣκελετός και οστά
Σκελετός και οστάGepsi Mos
 
ΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑdimxanthop
 
Biology a lyk-kef12
Biology a lyk-kef12Biology a lyk-kef12
Biology a lyk-kef12ht101
 
Κεφάλαιο 1 Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ λυκείου
Κεφάλαιο 1 Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ λυκείουΚεφάλαιο 1 Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ λυκείου
Κεφάλαιο 1 Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ λυκείουΠαναγιώτα Γκογκόση
 
Πρώτες Βοήθειες σε κακώσεις των άκρων
Πρώτες Βοήθειες σε κακώσεις των άκρωνΠρώτες Βοήθειες σε κακώσεις των άκρων
Πρώτες Βοήθειες σε κακώσεις των άκρωνCostasPanayotidis
 
Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου
Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου   Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου
Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου Vincent Vince
 
το ανθρώπινο σώμα
το ανθρώπινο σώματο ανθρώπινο σώμα
το ανθρώπινο σώμαliakova
 
Καρδιακή ανεπάρκεια
Καρδιακή ανεπάρκειαΚαρδιακή ανεπάρκεια
Καρδιακή ανεπάρκειαCostasPanayotidis
 
Κεφάλαιο 11: Ενδοκρινείς αδένες- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ
Κεφάλαιο 11: Ενδοκρινείς αδένες- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥΚεφάλαιο 11: Ενδοκρινείς αδένες- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ
Κεφάλαιο 11: Ενδοκρινείς αδένες- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥNatassa Pechtelidou
 
Ειδικές θέσεις ασθενών - μεταφορά ασθενών
Ειδικές θέσεις ασθενών - μεταφορά ασθενώνΕιδικές θέσεις ασθενών - μεταφορά ασθενών
Ειδικές θέσεις ασθενών - μεταφορά ασθενώνCostasPanayotidis
 
Φυσιολογία της αναπνοής
Φυσιολογία της αναπνοήςΦυσιολογία της αναπνοής
Φυσιολογία της αναπνοήςCostasPanayotidis
 
Konstantoulakis
KonstantoulakisKonstantoulakis
Konstantoulakispsaltakis
 
ΟΞΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΝΟΣΗΜΑ: Η ΣΤΗΘΑΓΧΗ
ΟΞΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΝΟΣΗΜΑ: Η ΣΤΗΘΑΓΧΗΟΞΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΝΟΣΗΜΑ: Η ΣΤΗΘΑΓΧΗ
ΟΞΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΝΟΣΗΜΑ: Η ΣΤΗΘΑΓΧΗCostasPanayotidis
 
οδηγοσ πρωτεσ βοηθειεσ στο σχολειο
οδηγοσ πρωτεσ βοηθειεσ στο σχολειοοδηγοσ πρωτεσ βοηθειεσ στο σχολειο
οδηγοσ πρωτεσ βοηθειεσ στο σχολειοserreschools
 

What's hot (20)

παρουσιαση σκελετικου συστηματος (εργασία μαθητή Α2)
παρουσιαση σκελετικου συστηματος (εργασία μαθητή Α2)παρουσιαση σκελετικου συστηματος (εργασία μαθητή Α2)
παρουσιαση σκελετικου συστηματος (εργασία μαθητή Α2)
 
κυκλοφορικο συστημα (εργασία μαθητών Α4)
κυκλοφορικο συστημα (εργασία μαθητών Α4)κυκλοφορικο συστημα (εργασία μαθητών Α4)
κυκλοφορικο συστημα (εργασία μαθητών Α4)
 
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
 
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
 
Σκελετός και οστά
Σκελετός και οστάΣκελετός και οστά
Σκελετός και οστά
 
ΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ-ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
 
νευρικό σύστημα
νευρικό σύστημανευρικό σύστημα
νευρικό σύστημα
 
Biology a lyk-kef12
Biology a lyk-kef12Biology a lyk-kef12
Biology a lyk-kef12
 
Κεφάλαιο 1 Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ λυκείου
Κεφάλαιο 1 Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ λυκείουΚεφάλαιο 1 Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ λυκείου
Κεφάλαιο 1 Βιολογία Γενικής Παιδείας Γ λυκείου
 
Πρώτες Βοήθειες σε κακώσεις των άκρων
Πρώτες Βοήθειες σε κακώσεις των άκρωνΠρώτες Βοήθειες σε κακώσεις των άκρων
Πρώτες Βοήθειες σε κακώσεις των άκρων
 
Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου
Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου   Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου
Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου
 
Το κύτταρο
Το κύτταροΤο κύτταρο
Το κύτταρο
 
το ανθρώπινο σώμα
το ανθρώπινο σώματο ανθρώπινο σώμα
το ανθρώπινο σώμα
 
Καρδιακή ανεπάρκεια
Καρδιακή ανεπάρκειαΚαρδιακή ανεπάρκεια
Καρδιακή ανεπάρκεια
 
Κεφάλαιο 11: Ενδοκρινείς αδένες- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ
Κεφάλαιο 11: Ενδοκρινείς αδένες- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥΚεφάλαιο 11: Ενδοκρινείς αδένες- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ
Κεφάλαιο 11: Ενδοκρινείς αδένες- ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α' ΛΥΚΕΙΟΥ
 
Ειδικές θέσεις ασθενών - μεταφορά ασθενών
Ειδικές θέσεις ασθενών - μεταφορά ασθενώνΕιδικές θέσεις ασθενών - μεταφορά ασθενών
Ειδικές θέσεις ασθενών - μεταφορά ασθενών
 
Φυσιολογία της αναπνοής
Φυσιολογία της αναπνοήςΦυσιολογία της αναπνοής
Φυσιολογία της αναπνοής
 
Konstantoulakis
KonstantoulakisKonstantoulakis
Konstantoulakis
 
ΟΞΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΝΟΣΗΜΑ: Η ΣΤΗΘΑΓΧΗ
ΟΞΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΝΟΣΗΜΑ: Η ΣΤΗΘΑΓΧΗΟΞΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΝΟΣΗΜΑ: Η ΣΤΗΘΑΓΧΗ
ΟΞΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟ ΝΟΣΗΜΑ: Η ΣΤΗΘΑΓΧΗ
 
οδηγοσ πρωτεσ βοηθειεσ στο σχολειο
οδηγοσ πρωτεσ βοηθειεσ στο σχολειοοδηγοσ πρωτεσ βοηθειεσ στο σχολειο
οδηγοσ πρωτεσ βοηθειεσ στο σχολειο
 

Viewers also liked

Εμβιομηχανικές Ιδιότητες ανατομικών δομών Σπονδυλικής Στήλης
Εμβιομηχανικές Ιδιότητες ανατομικών δομών  Σπονδυλικής Στήλης Εμβιομηχανικές Ιδιότητες ανατομικών δομών  Σπονδυλικής Στήλης
Εμβιομηχανικές Ιδιότητες ανατομικών δομών Σπονδυλικής Στήλης Alexander Bardis
 
Θεραπεία της σκολίωσης με το σύστημα Apifix
Θεραπεία της σκολίωσης με το σύστημα Apifix Θεραπεία της σκολίωσης με το σύστημα Apifix
Θεραπεία της σκολίωσης με το σύστημα Apifix Nikos Karavidas
 
Scoliosi 2009 αντίγραφο Παραμορφώσεις της Σπονδυλικής Στήλης «Σκολίωση»
Scoliosi 2009   αντίγραφο Παραμορφώσεις της Σπονδυλικής Στήλης «Σκολίωση»Scoliosi 2009   αντίγραφο Παραμορφώσεις της Σπονδυλικής Στήλης «Σκολίωση»
Scoliosi 2009 αντίγραφο Παραμορφώσεις της Σπονδυλικής Στήλης «Σκολίωση»Zoi Tsapou
 
αξιολόγηση παραμορφώσεων σς
αξιολόγηση παραμορφώσεων σςαξιολόγηση παραμορφώσεων σς
αξιολόγηση παραμορφώσεων σςSPPThess
 
Διαταραχες αναπνευστικου στην γ' ηλικια
Διαταραχες αναπνευστικου στην γ' ηλικιαΔιαταραχες αναπνευστικου στην γ' ηλικια
Διαταραχες αναπνευστικου στην γ' ηλικιαparhalts
 
συνήθεις αθλητικοί τραυματισμοί
συνήθεις αθλητικοί τραυματισμοίσυνήθεις αθλητικοί τραυματισμοί
συνήθεις αθλητικοί τραυματισμοίKyriakos Stefanidis
 
ελληνικος ορυκτος πλουτος
ελληνικος ορυκτος πλουτοςελληνικος ορυκτος πλουτος
ελληνικος ορυκτος πλουτοςKalantzis Thanassis
 
01 orthopaidikh tarumatology 2009
01 orthopaidikh  tarumatology 200901 orthopaidikh  tarumatology 2009
01 orthopaidikh tarumatology 2009Zoi Tsapou
 
σκολιωση και αναπνευστικη λειτουργια
σκολιωση και αναπνευστικη λειτουργιασκολιωση και αναπνευστικη λειτουργια
σκολιωση και αναπνευστικη λειτουργιαSPPThess
 
Oσφυαλγικά σύνδρομα
Oσφυαλγικά σύνδρομαOσφυαλγικά σύνδρομα
Oσφυαλγικά σύνδρομαKonstantin Tempos
 
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 7ο & 8ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 7ο & 8ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίουΜάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 7ο & 8ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 7ο & 8ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίουDe La Salle College - Thessaloniki
 
Διδακτικά σενάρια
Διδακτικά σενάριαΔιδακτικά σενάρια
Διδακτικά σενάριαStergios
 

Viewers also liked (15)

Εμβιομηχανικές Ιδιότητες ανατομικών δομών Σπονδυλικής Στήλης
Εμβιομηχανικές Ιδιότητες ανατομικών δομών  Σπονδυλικής Στήλης Εμβιομηχανικές Ιδιότητες ανατομικών δομών  Σπονδυλικής Στήλης
Εμβιομηχανικές Ιδιότητες ανατομικών δομών Σπονδυλικής Στήλης
 
Θεραπεία της σκολίωσης με το σύστημα Apifix
Θεραπεία της σκολίωσης με το σύστημα Apifix Θεραπεία της σκολίωσης με το σύστημα Apifix
Θεραπεία της σκολίωσης με το σύστημα Apifix
 
Scoliosi 2009 αντίγραφο Παραμορφώσεις της Σπονδυλικής Στήλης «Σκολίωση»
Scoliosi 2009   αντίγραφο Παραμορφώσεις της Σπονδυλικής Στήλης «Σκολίωση»Scoliosi 2009   αντίγραφο Παραμορφώσεις της Σπονδυλικής Στήλης «Σκολίωση»
Scoliosi 2009 αντίγραφο Παραμορφώσεις της Σπονδυλικής Στήλης «Σκολίωση»
 
αξιολόγηση παραμορφώσεων σς
αξιολόγηση παραμορφώσεων σςαξιολόγηση παραμορφώσεων σς
αξιολόγηση παραμορφώσεων σς
 
Διαταραχες αναπνευστικου στην γ' ηλικια
Διαταραχες αναπνευστικου στην γ' ηλικιαΔιαταραχες αναπνευστικου στην γ' ηλικια
Διαταραχες αναπνευστικου στην γ' ηλικια
 
συνήθεις αθλητικοί τραυματισμοί
συνήθεις αθλητικοί τραυματισμοίσυνήθεις αθλητικοί τραυματισμοί
συνήθεις αθλητικοί τραυματισμοί
 
ελληνικος ορυκτος πλουτος
ελληνικος ορυκτος πλουτοςελληνικος ορυκτος πλουτος
ελληνικος ορυκτος πλουτος
 
Βιοκίνηση
ΒιοκίνησηΒιοκίνηση
Βιοκίνηση
 
Physics and Sports
Physics and SportsPhysics and Sports
Physics and Sports
 
01 orthopaidikh tarumatology 2009
01 orthopaidikh  tarumatology 200901 orthopaidikh  tarumatology 2009
01 orthopaidikh tarumatology 2009
 
Α γυμνασίου :Στήριξη και κίνηση
Α γυμνασίου :Στήριξη και κίνησηΑ γυμνασίου :Στήριξη και κίνηση
Α γυμνασίου :Στήριξη και κίνηση
 
σκολιωση και αναπνευστικη λειτουργια
σκολιωση και αναπνευστικη λειτουργιασκολιωση και αναπνευστικη λειτουργια
σκολιωση και αναπνευστικη λειτουργια
 
Oσφυαλγικά σύνδρομα
Oσφυαλγικά σύνδρομαOσφυαλγικά σύνδρομα
Oσφυαλγικά σύνδρομα
 
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 7ο & 8ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 7ο & 8ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίουΜάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 7ο & 8ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
Μάθημα: Βιολογία. Α' Λυκείου. 7ο & 8ο Κεφ.-Σημειώσεις σχολικού βιβλίου
 
Διδακτικά σενάρια
Διδακτικά σενάριαΔιδακτικά σενάρια
Διδακτικά σενάρια
 

Similar to Ανατομικά προβλήματα της Σπονδυλικής Στήλης κατά την εφηβεία

Γόνατο - κνήμη.pdf
Γόνατο - κνήμη.pdfΓόνατο - κνήμη.pdf
Γόνατο - κνήμη.pdfnatasa915284
 
Back muscles (1)
Back muscles (1)Back muscles (1)
Back muscles (1)vaskehagia
 
ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ, ...
ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ, ...ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ, ...
ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ, ...TheodoraZirdeli
 
Κινηση- στηριξη στον άνθρωπο
Κινηση- στηριξη στον άνθρωποΚινηση- στηριξη στον άνθρωπο
Κινηση- στηριξη στον άνθρωποDespina Setaki
 
(παρ) θερινο σχολειο
(παρ) θερινο σχολειο(παρ) θερινο σχολειο
(παρ) θερινο σχολειοHIOTELIS IOANNIS
 
παραμορφωσεις κορμου σε παιδια και εφηβους σκολιωση
παραμορφωσεις κορμου σε παιδια και εφηβους   σκολιωσηπαραμορφωσεις κορμου σε παιδια και εφηβους   σκολιωση
παραμορφωσεις κορμου σε παιδια και εφηβους σκολιωσηpsaltakis
 
συστημα ισορροπιας
συστημα ισορροπιαςσυστημα ισορροπιας
συστημα ισορροπιαςolga plevri
 
Εμβιομηχανική περιγραφή διασκελισμου.pdf
Εμβιομηχανική περιγραφή διασκελισμου.pdfΕμβιομηχανική περιγραφή διασκελισμου.pdf
Εμβιομηχανική περιγραφή διασκελισμου.pdfGeorge Chalatzoglidis
 
κινηση στηριξη Sta zwa
κινηση   στηριξη Sta zwaκινηση   στηριξη Sta zwa
κινηση στηριξη Sta zwaDespina Setaki
 
παρουσίαση προγ. αγ.υγείας
παρουσίαση προγ. αγ.υγείαςπαρουσίαση προγ. αγ.υγείας
παρουσίαση προγ. αγ.υγείαςHIOTELIS IOANNIS
 
Αξιολόγηση & αντιμετώπιση αθλητικών κακώσεων στον υγρό στίβο
Αξιολόγηση & αντιμετώπιση αθλητικών κακώσεων στον υγρό στίβοΑξιολόγηση & αντιμετώπιση αθλητικών κακώσεων στον υγρό στίβο
Αξιολόγηση & αντιμετώπιση αθλητικών κακώσεων στον υγρό στίβο2004nash
 
Personal Training | Επίπεδη Κοιλιά
Personal Training | Επίπεδη Κοιλιά Personal Training | Επίπεδη Κοιλιά
Personal Training | Επίπεδη Κοιλιά Re-Shape Personal Trainers
 
Συνηθισμένοι τραυματισμοί κατά το τρέξιμο - γόνατα
Συνηθισμένοι τραυματισμοί κατά το τρέξιμο -  γόναταΣυνηθισμένοι τραυματισμοί κατά το τρέξιμο -  γόνατα
Συνηθισμένοι τραυματισμοί κατά το τρέξιμο - γόναταStavros Mangavelas
 
η ζωή είναι σαν να κάνεις ποδήλατο
η ζωή είναι σαν να κάνεις ποδήλατο η ζωή είναι σαν να κάνεις ποδήλατο
η ζωή είναι σαν να κάνεις ποδήλατο Vasiliki Davanou
 
Ανατομία Γυναικείου Γεννητικού Συστήματος
Ανατομία Γυναικείου Γεννητικού ΣυστήματοςΑνατομία Γυναικείου Γεννητικού Συστήματος
Ανατομία Γυναικείου Γεννητικού ΣυστήματοςIASIS farsala
 
μ2. απο το κυτταρο στον οργανισμο
μ2. απο το κυτταρο στον οργανισμομ2. απο το κυτταρο στον οργανισμο
μ2. απο το κυτταρο στον οργανισμοdkelefiotis
 
In vivo εκτίμιση της κινητηκότητας της Ο.Μ.Σ.Σ.
In vivo εκτίμιση της κινητηκότητας της Ο.Μ.Σ.Σ.In vivo εκτίμιση της κινητηκότητας της Ο.Μ.Σ.Σ.
In vivo εκτίμιση της κινητηκότητας της Ο.Μ.Σ.Σ.Alexander Bardis
 
εισαγωγη κνς κινηση
εισαγωγη κνς κινησηεισαγωγη κνς κινηση
εισαγωγη κνς κινησηSPPThess
 

Similar to Ανατομικά προβλήματα της Σπονδυλικής Στήλης κατά την εφηβεία (20)

Γόνατο - κνήμη.pdf
Γόνατο - κνήμη.pdfΓόνατο - κνήμη.pdf
Γόνατο - κνήμη.pdf
 
Back muscles (1)
Back muscles (1)Back muscles (1)
Back muscles (1)
 
ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ, ...
ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ, ...ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ, ...
ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΓΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ, ...
 
εργασια24 (1)
εργασια24 (1)εργασια24 (1)
εργασια24 (1)
 
Κινηση- στηριξη στον άνθρωπο
Κινηση- στηριξη στον άνθρωποΚινηση- στηριξη στον άνθρωπο
Κινηση- στηριξη στον άνθρωπο
 
(παρ) θερινο σχολειο
(παρ) θερινο σχολειο(παρ) θερινο σχολειο
(παρ) θερινο σχολειο
 
παραμορφωσεις κορμου σε παιδια και εφηβους σκολιωση
παραμορφωσεις κορμου σε παιδια και εφηβους   σκολιωσηπαραμορφωσεις κορμου σε παιδια και εφηβους   σκολιωση
παραμορφωσεις κορμου σε παιδια και εφηβους σκολιωση
 
συστημα ισορροπιας
συστημα ισορροπιαςσυστημα ισορροπιας
συστημα ισορροπιας
 
Εμβιομηχανική περιγραφή διασκελισμου.pdf
Εμβιομηχανική περιγραφή διασκελισμου.pdfΕμβιομηχανική περιγραφή διασκελισμου.pdf
Εμβιομηχανική περιγραφή διασκελισμου.pdf
 
κινηση στηριξη Sta zwa
κινηση   στηριξη Sta zwaκινηση   στηριξη Sta zwa
κινηση στηριξη Sta zwa
 
Abdominals
AbdominalsAbdominals
Abdominals
 
παρουσίαση προγ. αγ.υγείας
παρουσίαση προγ. αγ.υγείαςπαρουσίαση προγ. αγ.υγείας
παρουσίαση προγ. αγ.υγείας
 
Αξιολόγηση & αντιμετώπιση αθλητικών κακώσεων στον υγρό στίβο
Αξιολόγηση & αντιμετώπιση αθλητικών κακώσεων στον υγρό στίβοΑξιολόγηση & αντιμετώπιση αθλητικών κακώσεων στον υγρό στίβο
Αξιολόγηση & αντιμετώπιση αθλητικών κακώσεων στον υγρό στίβο
 
Personal Training | Επίπεδη Κοιλιά
Personal Training | Επίπεδη Κοιλιά Personal Training | Επίπεδη Κοιλιά
Personal Training | Επίπεδη Κοιλιά
 
Συνηθισμένοι τραυματισμοί κατά το τρέξιμο - γόνατα
Συνηθισμένοι τραυματισμοί κατά το τρέξιμο -  γόναταΣυνηθισμένοι τραυματισμοί κατά το τρέξιμο -  γόνατα
Συνηθισμένοι τραυματισμοί κατά το τρέξιμο - γόνατα
 
η ζωή είναι σαν να κάνεις ποδήλατο
η ζωή είναι σαν να κάνεις ποδήλατο η ζωή είναι σαν να κάνεις ποδήλατο
η ζωή είναι σαν να κάνεις ποδήλατο
 
Ανατομία Γυναικείου Γεννητικού Συστήματος
Ανατομία Γυναικείου Γεννητικού ΣυστήματοςΑνατομία Γυναικείου Γεννητικού Συστήματος
Ανατομία Γυναικείου Γεννητικού Συστήματος
 
μ2. απο το κυτταρο στον οργανισμο
μ2. απο το κυτταρο στον οργανισμομ2. απο το κυτταρο στον οργανισμο
μ2. απο το κυτταρο στον οργανισμο
 
In vivo εκτίμιση της κινητηκότητας της Ο.Μ.Σ.Σ.
In vivo εκτίμιση της κινητηκότητας της Ο.Μ.Σ.Σ.In vivo εκτίμιση της κινητηκότητας της Ο.Μ.Σ.Σ.
In vivo εκτίμιση της κινητηκότητας της Ο.Μ.Σ.Σ.
 
εισαγωγη κνς κινηση
εισαγωγη κνς κινησηεισαγωγη κνς κινηση
εισαγωγη κνς κινηση
 

Recently uploaded

2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της ΙταλίαςKonstantina Katirtzi
 
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdf
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdfΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdf
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdfssuserf9afe7
 
RODOPI CHALLENGE (ROC 50 MILES) 2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣH
RODOPI CHALLENGE (ROC 50 MILES) 2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣHRODOPI CHALLENGE (ROC 50 MILES) 2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣH
RODOPI CHALLENGE (ROC 50 MILES) 2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣHROUT Family
 
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-242lykkomo
 
Το άγαλμα που κρύωνε
Το άγαλμα που                       κρύωνεΤο άγαλμα που                       κρύωνε
Το άγαλμα που κρύωνεDimitra Mylonaki
 
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptxΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptxssuserb0ed14
 
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο 1ο ΕΠΑΛ Καβάλας.pptx
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο 1ο ΕΠΑΛ Καβάλας.pptxΕκπαιδευτική επίσκεψη στο 1ο ΕΠΑΛ Καβάλας.pptx
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο 1ο ΕΠΑΛ Καβάλας.pptx7gymnasiokavalas
 
ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Γεωγραφία .docx
ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Γεωγραφία .docxΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Γεωγραφία .docx
ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Γεωγραφία .docxeucharis
 
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYEKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYssuser369a35
 
Οδηγίες για τη δημιουργία διαδραστικών δραστηριοτήτων με την εφαρμογή Wordwal...
Οδηγίες για τη δημιουργία διαδραστικών δραστηριοτήτων με την εφαρμογή Wordwal...Οδηγίες για τη δημιουργία διαδραστικών δραστηριοτήτων με την εφαρμογή Wordwal...
Οδηγίες για τη δημιουργία διαδραστικών δραστηριοτήτων με την εφαρμογή Wordwal...Irini Panagiotaki
 
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΓιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΟΛΓΑ ΤΣΕΧΕΛΙΔΟΥ
 
Οδηγίες για τη δημιουργία Flashcard με το Quizlet.pdf
Οδηγίες για τη δημιουργία Flashcard με το Quizlet.pdfΟδηγίες για τη δημιουργία Flashcard με το Quizlet.pdf
Οδηγίες για τη δημιουργία Flashcard με το Quizlet.pdfIrini Panagiotaki
 
Η Δυναστεία των Παλαιολόγων - Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Η Δυναστεία των Παλαιολόγων -  Βυζαντινή ΑυτοκρατορίαΗ Δυναστεία των Παλαιολόγων -  Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Η Δυναστεία των Παλαιολόγων - Βυζαντινή Αυτοκρατορίαeucharis
 

Recently uploaded (13)

2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
 
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdf
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdfΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdf
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2024 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ.pdf
 
RODOPI CHALLENGE (ROC 50 MILES) 2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣH
RODOPI CHALLENGE (ROC 50 MILES) 2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣHRODOPI CHALLENGE (ROC 50 MILES) 2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣH
RODOPI CHALLENGE (ROC 50 MILES) 2024 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣH
 
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
 
Το άγαλμα που κρύωνε
Το άγαλμα που                       κρύωνεΤο άγαλμα που                       κρύωνε
Το άγαλμα που κρύωνε
 
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptxΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
 
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο 1ο ΕΠΑΛ Καβάλας.pptx
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο 1ο ΕΠΑΛ Καβάλας.pptxΕκπαιδευτική επίσκεψη στο 1ο ΕΠΑΛ Καβάλας.pptx
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο 1ο ΕΠΑΛ Καβάλας.pptx
 
ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Γεωγραφία .docx
ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Γεωγραφία .docxΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Γεωγραφία .docx
ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - Γεωγραφία .docx
 
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYEKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
 
Οδηγίες για τη δημιουργία διαδραστικών δραστηριοτήτων με την εφαρμογή Wordwal...
Οδηγίες για τη δημιουργία διαδραστικών δραστηριοτήτων με την εφαρμογή Wordwal...Οδηγίες για τη δημιουργία διαδραστικών δραστηριοτήτων με την εφαρμογή Wordwal...
Οδηγίες για τη δημιουργία διαδραστικών δραστηριοτήτων με την εφαρμογή Wordwal...
 
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΓιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
 
Οδηγίες για τη δημιουργία Flashcard με το Quizlet.pdf
Οδηγίες για τη δημιουργία Flashcard με το Quizlet.pdfΟδηγίες για τη δημιουργία Flashcard με το Quizlet.pdf
Οδηγίες για τη δημιουργία Flashcard με το Quizlet.pdf
 
Η Δυναστεία των Παλαιολόγων - Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Η Δυναστεία των Παλαιολόγων -  Βυζαντινή ΑυτοκρατορίαΗ Δυναστεία των Παλαιολόγων -  Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Η Δυναστεία των Παλαιολόγων - Βυζαντινή Αυτοκρατορία
 

Ανατομικά προβλήματα της Σπονδυλικής Στήλης κατά την εφηβεία

  • 1. ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ
  • 2. Ανατομία της σπονδυλικής στήλης Τρεις είναι οι βασικές λειτουργίες της Σ.Σ.: 1. να προστατεύει τον νωτιαίο μυελό και τα νεύρα, 2. να υποστηρίζει το σώμα και να βοηθάει στη διατήρηση της όρθιας θέσης και 3. να είναι ευέλικτη ούτως ώστε να παρέχει την δυνατότητα κίνησης.
  • 3. Τυπικά η Σ.Σ. χωρίζεται σε 4 κύριες περιοχές: αυχενική, θωρακική, οσφυϊκή και ιερή, (υπάρχει και 5η, ο κόκκυγας). Κάθε περιοχή έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και λειτουργίες.
  • 4. ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ • Ο ανθρώπινος λαιμός περιέχει την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. • Αποτελείται από 7 σπονδύλους οι οποίοι προστατεύουν το νωτιαίο μυελό, στηρίζουν το κεφάλι και επιτρέπουν την μεγάλη ευκινησία του λαιμού. • Ο πρώτος αυχενικός σπόνδυλος ονομάζεται άτλας και έχει σχήμα δακτυλιδιού.
  • 6. ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ • Ο δεύτερος ονομάζεται άξονας και μοιάζει με άξονα ο οποίος επεκτείνεται προς τα πάνω και εισέρχεται σε μια ειδική θέση του άτλαντα. • Ο άτλας μαζί με τον άξονα επιτρέπουν στο κεφάλι να στρίβει και να κάνει κάμψη και έκταση, και μαζί είναι υπεύθυνοι για το 50% σχεδόν της κινητικότητας του αυχένα. • Οι άλλοι αυχενικοί σπόνδυλοι, από τον Α3 έως τον Α7 δεν έχουν κάποια ιδιαίτερα ανατομικά χαρακτηριστικά στην ανατομία και είναι υπεύθυνοι για το υπόλοιπο 50% της κινητικότητας της αυχενικής μοίρας της Σ.Σ.
  • 7. ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ • Κάτω από τον τελευταίο αυχενικό βρίσκεται ο πρώτος από τους συνολικά 12 σπονδύλους της θωρακικής μοίρας. • Όσο προχωράμε προς τα κάτω, τόσο αυξάνει το μέγεθός τους, με τον Θ1 να είναι ο μικρότερος και τον Θ12 ο μεγαλύτερος σπόνδυλος. • Επάνω στους θωρακικούς σπονδύλους ενώνονται οι πλευρές, μια για κάθε σπόνδυλο αριστερά και δεξιά που ενώνονται μπροστά με το στέρνο σχηματίζοντας έναν κλειστό κλωβό.
  • 8. ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ • Το αποτέλεσμα είναι η θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης να εμφανίζει ακαμψία σε σχέση με την αυχενική ή την οσφυϊκή μοίρα. • Η θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης σε συνδυασμό με τον θώρακα και το στέρνο (δηλαδή ο θωρακικός κλωβός), προστατεύει τους πνεύμονες και την καρδιά.
  • 9. ΟΣΦΥΪΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ • Η οσφυική μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποτελείται από 5 σπόνδυλους οι οποίοι ονομάζονται από Ο1 έως Ο5. • Το μέγεθος τους αυξάνεται από πάνω προς τα κάτω, όπως στη θωρακική μοίρα. • Η οσφυϊκή μοίρα έχει μεγαλύτερη κινητικότητα από την θωρακική και λόγω του προσανατολισμού των μικρών αρθρώσεών της, εκτελεί κυρίως πρόσθια και πλάγια κάμψη και λιγότερο η στροφή (που πραγματοποιείται κυρίως στην θωρακική μοίρα).
  • 10. ΟΣΦΥΪΚΗ ΜΟΙΡΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ • Η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης αποτελείται από 5 σπόνδυλους οι οποίοι ονομάζονται από Ο1 έως Ο5. • Το μέγεθος τους αυξάνεται από πάνω προς τα κάτω, όπως στη θωρακική μοίρα. • Η οσφυϊκή μοίρα έχει μεγαλύτερη κινητικότητα από την θωρακική και λόγω του προσανατολισμού των μικρών αρθρώσεών της, εκτελεί κυρίως πρόσθια και πλάγια κάμψη και λιγότερο η στροφή (που πραγματοποιείται κυρίως στην θωρακική μοίρα).
  • 11. ΙΕΡΑ ΜΟΙΡΑ • Η ιερά μοίρα την σπονδυλικής στήλης η αλλιώς ιερό οστό, είναι αυτό που ο κόσμος αποκαλεί ουρά. • Αποτελείται από 5 σπονδύλους, από τον Ι1 έως τον Ι5 οι οποίοι είναι ενωμένοι σχηματίζοντας ένα ενιαίο κόκκαλο, το ιερό οστό. • Το ιερό βρίσκεται ανάμεσα στα 2 οστά της λεκάνης και ενώνει ουσιαστικά την λεκάνη με την σπονδυλική στήλη. Αμέσως κάτω από το ιερό, βρίσκεται ο κόκκυγας.
  • 12. Κινητικότητα • Χαρακτηρίζεται από το εύρος που μπορεί να έχει η τελική θέση μιας άρθρωσης με την επίδραση εσωτερικών ή εξωτερικών δυνάμεων. • Περιλαμβάνει δύο ανεξάρτητους συντελεστές, διατατική ικανότητα + ευκαμψία • Ευκαμψία: εκφράζει το εύρος κίνησης της άρθρωσης.
  • 13. • Ευλυγισία: αφορά στην ικανότητα διάτασης των μυών, των τενόντων, των συνδέσμων και των αρθρικών θυλάκων. • Στον περιορισμό της πιθανότητας τραυματισμού των ασκούμενων μυών, τενόντων, συνδέσμων. • Στη μείωση της αντίστασης των ανταγωνιστικών μυών κατά τη διάρκεια προσπαθειών δύναμης, ταχύτητας και αντοχής. • Στην αποφυγή μυϊκών ανισορροπιών εξαιτίας μονόπλευρης επιβάρυνσης. • Στην επιτάχυνση των διαδικασιών αποκατάστασης μετά από έντονη προπονητική ή αγωνιστική επιβάρυνση.
  • 14. ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
  • 15. ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ Οι σπόνδυλοι είναι 33. • Σε γενικές γραμμές οι σπόνδυλοι έχουν ένα πρόσθιο τμήμα που είναι συμπαγές και λέγεται σώμα (vertebral body) και ένα οπίσθιο τμήμα που λέγεται πέταλο (lamina). • Η αφαίρεση του πετάλου είναι η χειρουργική επέμβαση που ονομάζεται πεταλεκτομή. • Το πέταλο έχει πολλές προεξοχές (σαν αγκάθια) – κάθε μια λέγεται απόφυση (process).
  • 16. ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ • Για παράδειγμα, οι ακανθώδεις αποφύσεις (spinal processes) είναι οι «κόμποι» που ψηλαφάμε στην πλάτη μας, από τον αυχένα μέχρι τη μέση. Ανάμεσα στο σώμα και το πέταλο του σπονδύλου, υπάρχει ένα κενό (μια τρύπα). • Καθώς ενώνονται οι σπόνδυλοι, ο ένας πάνω στον άλλον σχηματίζεται ένας σωλήνας από αυτά τα «κενά», που έχει ανοίγματα στο πλάι. • Ο σωλήνας αυτός λέγεται σπονδυλικός σωλήνας (spinal canal) και μέσα σε αυτόν βρίσκεται προστατευμένος ο νωτιαίος μυελός (spinal cord). Από τα ανοίγματα στο πλάι βγαίνουν τα νεύρα που πηγαίνουν στα χέρια και στα πόδια
  • 17. Διαφοροποίηση των σπονδύλων – χωρισμός σε μοίρες • Οι σπόνδυλοι διαφοροποιούνται και έτσι οι ανατόμοι χώρισαν τη σπονδυλική στήλη σε πέντε τμήματα (μοίρες) : 1. αυχενική μοίρα ή αυχένας (γράφεται και Α.Μ.Σ.Σ. δηλ. αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης) από τη βάση του κεφαλιού μέχρι τον προέχοντα σπόνδυλο δηλ. το οστό που ψηλαφάμε στο πίσω μέρος του λαιμού όταν σκύβουμε το κεφάλι μας. Περιλαμβάνει 7 σπονδύλους. 2. θωρακική μοίρα (γράφεται και Θ.Μ.Σ.Σ. δηλ. θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης) από τον προέχοντα σπόνδυλο μέχρι την αρχή της μέσης. Περιλαμβάνει 12 σπονδύλους. 3. οσφυϊκή μοίρα ή μέση (γράφεται και Ο.Μ.Σ.Σ. δηλ. οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης) από το τέλος της θωρακικής μοίρας μέχρι την αρχή του ιερού οστού. Περιλαμβάνει 5 σπονδύλους.
  • 18. • 4. Iερή μοίρα. Περιλαμβάνει 5 σπονδύλους ενωμένους μεταξύ τους, που αποτελούν το ιερό οστό. 5. Κοκκυγική μοίρα. Περιλαμβάνει 4 πολύ μικρούς σπονδύλους, ενωμένους μεταξύ τους, που αποτελούν τον κόκκυγα. * Κάθε τμήμα της σπονδυλικής στήλης έχει ιδιαιτερότητες, εξ’ ου και ο διαχωρισμός σε μοίρες. Η αυχενική μοίρα έχει μεγάλη ευκινησία και αποστολή να στηρίζει το κεφάλι στις διάφορες κινήσεις του. • Ειδικά οι δύο πρώτοι σπόνδυλοι (ο άτλας και ο άξονας) διαφέρουν σημαντικά στη σχήμα από τους υπόλοιπους. • Η θωρακική μοίρα είναι σχετικά άκαμπτη. Η οσφυϊκή μοίρα έχει τους πιο μεγάλους σπονδύλους, καθώς δέχεται ουσιαστικά όλο το βάρος του σώματος και επιτελεί πολλές κινήσεις. • Το ιερό οστό και ο κόκκυγας αποτελούνται από σπονδύλους ενωμένους μεταξύ τους, άρα δεν επιτρέπουν κινήσεις, παρά μόνο έχουν στηρικτικό ρόλο.
  • 19.
  • 20. Ασκήσεις για ενδυνάμωση μέσης και πλάτης της σπονδυλικής στήλης • Μέση:Την εξομάλυνση – λύση των μυϊκών σπασμών της σπονδυλικής στήλης με μαλάξεις, εν τω βάθει πιέσεις. • Την διάταση δομών – ιστών που έχουν βραχυνθεί από παρατεταμένες λάθος στάσεις – θέσεις – κινήσεις.
  • 21. Ασκήσεις για ενδυνάμωση μέσης και πλάτης της σπονδυλικής στήλης • Την σωστή εκγύμναση μυών κλειδιά, κυρίως των σταθεροποιητών μυών της λεκάνης και της σπονδυλικής στήλης.
  • 24. Ορισμός της Σκολίωσης • Σκολίωση : ονομάζεται η πλάγια κλίση και συχνά στροφή της σπονδυλικής στήλη με επιπτώσεις στην εμφάνιση, καρδιοαναπνευστικό σύστημα και σπάνια στο νωτιαίο μυελό. • Τα είδη της σκολίωσης διακρίνονται σε λειτουργικές και οργανικές.
  • 25.
  • 26. Λειτουργικές σκολιώσεις • Λειτουργικές σκολιώσεις:χαρακτηριστικό αυτών είναι η διατήρηση της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής των σπονδύλων και η έλλειψη στροφής. Όταν λείψει η αιτία που τις προκαλεί, η σπονδυλική στήλη αποκαθιστάται πλήρως, εφόσον δεν έχουν δημιουργηθεί μόνιμες αλλοιώσεις. Τέτοιες σκολιώσεις είναι ονομαστικά: α) Η Αντισταθμιστική β) Η Ανταλγική γ) Η Στατική
  • 27. Είδη λειτουργικών σκολιώσεων • Αντισταθμιστική σκολίωση: οφείλεται σε ανισοσκελία ή πυελική ασυμμετρία. Πρόκειται δηλαδή για στράβωμα της σπονδυλικής στήλης που προκαλείται αντισταθμιστικά λόγω διαφοράς στο μήκος των ποδιών. • Ανταλγική σκολίωση: οφείλεται σε δισκοκήλη, δισκίτιδα ή οστεοειδές οστέωμα (καλοήθης επώδυνος οστεοπαραγωγός όγκος) της σπονδυλικής στήλης. • Στατική σκολίωση: οφείλεται σε κακή στάση και εξαφανίζεται όταν η σπονδυλική στήλη κάμπτεται προς τα εμπρός
  • 29. Οργανικές Σκολιώσεις • Οργανικές σκολιώσεις: Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η στροφή των σπονδύλων καθώς και η δυσκαμψία του κυρτώματος που δεν διορθώνεται πλήρως με την κλίση του κορμού προς το κυρτό. • Η στροφή των θωρακικών σπονδύλων προκαλεί παρεκτόπιση των πλευρών και ασυμμετρία των ημιθωρακίων. • Στην κατηγορία των οργανικών σκολιώσεων περιλαμβάνονται: α) Η Ιδιοπαθής σκολίωση β) Η Συγγενής σκολίωση γ) Η Παραλυτική σκολίωση
  • 30. ΕΙΔΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΣΚΟΛΙΩΣΕΩΝ • Συγγενής σκολίωση: οφείλεται σε ατελή σχηματισμό (ημισπόνδυλοι) ή διαχωρισμό των σπονδύλων κατά την διάρκεια της κύησης. • Ιδιοπαθής σκολίωση: οφείλεται συνήθως σε κληρονομικούς παράγοντες, χαρακτηριστικό της είναι η κλίση της σπονδυλικής στήλης σχηματίζοντας κυρτώματα στην πλάτη, στην μέση, ανάμεσα στην πλάτη και στην μέση ή και στα δύο. • Παραλυτική σκολίωση: είναι η παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, η οποία οφείλεται στην απώλεια στήριξης του αξονικού σκελετού λόγω αδυναμίας του μυϊκού συστήματος
  • 32. Συμπτώματα σκολίωσης Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα, όπως, για παράδειγμα, πόνος, δυσκαμψία, δυσφορία, δεν εμφανίζονται πριν από τη μέση ηλικία και θεωρείται ύπουλη κατάσταση επειδή δρα σιωπηλά και χωρίς πόνο. Τη σκολίωση οφείλουν να εντοπίζουν οι σχολίατροι, οι γυμναστές, οι δάσκαλοι και οι γονείς. Έχει ιδιαίτερη προτίμηση στα κορίτσια, σε αναλογία 4 προς 1. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την ηλικία, την παθολογία, την αιτιολογία και τον βαθμό εξέλιξής της.
  • 33. Συνέπειες σκολίωσης Η έλλειψη θεραπευτικής αγωγής στις πιο σοβαρές περιπτώσεις σκολίωσης έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στις: ζωτικές λειτουργίες: αναπνευστικές και καρδιακές παθήσεις, στην κίνηση: πόνος και περιορισμένη κινητικότητα, στην αισθητική: σχηματισμός σκολιωτικού ύβου και κοντού κορμού.
  • 34. Ηλικίες εμφάνισης σκολίωσης Παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία ακόμα και στους ενήλικες. Η σκολίωση των παιδιών και των εφήβων αφορά στον αναπτυσσόμενο σκελετό γι΄ αυτό και χρειάζεται διαφορετική προσέγγιση. Σήμερα διακρίνουμε τη σκολίωση ανάλογα με την ηλικία εμφάνισης σε: 1. σκολίωση πρώιμης έναρξης πριν την ηλικία των 5 ετών και 2. σκολίωση καθυστερημένης έναρξης, μετά την ηλικία των 5 ετών.
  • 35. Τρόπος διάγνωσης σκολίωσης Ο μόνος αποδεκτός τρόπος για την διάγνωση είναι η ακτινογραφία της Σπονδυλικής Στήλης που γίνεται πάντα σε όρθια θέση με συγκεκριμένο τρόπο και με ειδική ακτινολογική τεχνική. Είναι σημαντικό η ακτινογραφία να γίνει σωστά για να μη χρειασθεί να επαναληφθεί γιατί τότε το παιδί θα υποστεί άχρηστη ακτινοβόληση. Το μέγεθος της σκολίωσης μετριέται σε μοίρες και είναι ένα από τα στοιχεία που καθορίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης και την κατάλληλη αντιμετώπιση.
  • 36. Θεραπεία σκολίωσης Η σκολίωση μετριέται σε μοίρες. Για πρακτικούς λόγους έχουμε χωρίσει τη σκολίωση σε κατηγορίες: μέχρι 20 μοίρες, από 20-40 μοίρες και από 40 μοίρες και άνω. • Σκολίωση μεγέθους μέχρι 20 μοίρες θεραπεύεται συντηρητικά με φυσιοθεραπεία, κολύμπι και παρακολούθηση, συνήθως κάθε έξι μήνες. • Από 20-40 μοίρες συνιστούμε διαφόρων τύπων κηδεμόνες. Οι κηδεμόνες έχουν σκοπό να διορθώσουν τη σκολίωση ή στη χειρότερη περίπτωση να μη την αφήσουν να χειροτερεύσει. Πολλές φορές η σκολίωση είναι δυνατόν να χειροτερεύσει και μέσα στον κηδεμόνα. • Από τις 40 μοίρες και πάνω συνήθως η σκολίωση απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση.
  • 38. • Λόρδωση: ονομάζεται η πάθηση αυτή της σπονδυλικής στήλης κατά την οποία σημειώνεται ανώμαλη κάμψη της, που προκαλεί μεταβολή της θέσης του κορμού
  • 39. ΛΟΓΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ • Συνήθως οφείλεται σε πάρεση των οσφυοϊερών μυών • άλλοτε αποτελεί αναπλήρωση κύφωσης της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης • ορισμένες φορές συνοδεύει χρόνια πάθηση του ισχίου.
  • 40.
  • 41. ΑΙΤΙΕΣ • Κακή στάση λόγω συνήθειας ή λόγω μυϊκής αδυναμίας δηλαδή αδυναμίας των κοιλιακών μυών και των εκτεινόντων τα ισχία, αντισταθμιστικά από κύφωση (προσπάθεια του ατόμου να διατηρηθεί όρθιο) • και τα συγγενή εξαρθρήματα των ισχίων( πάθηση με την οποία γεννιέται το παιδί και όπου παρατηρείται ανωμαλία στην άρθρωση του ισχίου και συγκεκριμένα στη σχέση της κεφαλής του μηριαίου προς την κοτύλη )
  • 42.
  • 43. Οι παθολογικές αλλαγές στη λόρδωση • είναι βράχυνση των μυών της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης • και συνδέσμων αυτής • και διάταση των κοιλιακών • και των συνδέσμων της πρόσθιας επιφάνειας της σπονδυλικής στήλης, • αδυναμία στους γλουτιαίους • και πρόβλημα στους οπίσθιους μηριαίους με αποτέλεσμα να επηρεάζεται όλο το κάτω άκρο.
  • 44. Λόρδωση από χαλάρωση κοιλιακών συμβαίνει επίσης στην παχυσαρκία λόγω της αύξησης του όγκου του κοιλιακού χώρου, που καλείται η σπονδυλική στήλη να υποστηρίξει και σε υπερήλικες γυναίκες που λόγω οστεοπόρωσης έχουν πάθει μεγάλη κυφωτική παραμόρφωση στην πλάτη.
  • 45. ΚΥΦΩΣΗ Στην κλινική πράξη ο όρος κύφωση υποδηλώνει την αυξημένη καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης που προκαλεί γωνία με υπερβολική οπίσθια κύρτωση. Οι ασθενείς με αυξημένη θωρακική κύφωση μπορεί να εμφανίζουν πόνο στη ράχη (συχνά στην οσφυϊκή μοίρα, ή στον αυχένα) και αίσθημα κόπωσης. Καθώς η παραμόρφωση εξελίσσεται, μπορεί να εμφανιστούν νευρολογικές επιπλοκές. Η στατική θωρακική κύφωση ή στατική κυκλοτερής ράχη είναι η πιο συχνή μορφή κύφωσης στους εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Η παραμόρφωση αυτή είναι ομαλή, εύκαμπτη, σπανίως εξελίσσεται και παρουσιάζει κυρτώματα μικρότερα των 60°.
  • 46.
  • 47. ΓΙΑΤΙ; • Η κύφωση ή «καμπούρα» παρατηρείται στα νεογνά, την παιδική και τη γεροντική ηλικία. • Καταστάσεις συγγενείς (δηλαδή με τη γέννα) όπως η συνοστέωση ή η μη ανάπτυξη τμήματος ενός σπονδύλου μπορούν να δημιουργήσουν κύφωση ή κυφωσκολίωση στα νεογνά. • Στην παιδική και εφηβική ηλικία η κύφωση μπορεί να εμφανιστεί μόνη της ή να συνοδεύει τη σκολίωση ως κυφοσκολίωση. • Η ιδιοπαθής κύφωση είναι αγνώστου αιτιολογίας. Υπάρχει επίσης κύφωση στη γεροντική ηλικία λόγω οστεοπόρωσης της σπονδυλικής στήλης. • Επίσης κατάγματα συμπιεστικά στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης μπορούν να δημιουργήσουν κύφωση τραυματικής αιτιολογίας.
  • 48. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ Σε ποσοστό 1-2 % στην παιδική ηλικία παρατηρείται η κύφωση. Στη γεροντική ηλικία η κύφωση είναι συνήθης με περισσότερη συχνότητα στο γυναικείο φύλο (λόγω οστεοπόρωσης).
  • 49. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Συνήθως δεν υπάρχουν ιδιαίτερα συμπτώματα στην κύφωση παρά σε μεγάλες κυφώσεις (τοπικός πόνος και δυσκολία στην αναπνοή). Η εμφάνιση της κύρτωσης (καμπούρας) είναι αυτό που παρατηρούν οι γονείς στην παιδική ηλικία. Στις μεγάλες ηλικίες είναι εμφανής η κύφωση.
  • 50. ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Η θεραπεία για τις κυφώσεις συνήθως στην αρχή είναι συντηρητική, δηλαδή ασκήσεις διάτασης, φυσικοθεραπεία και ανάλογα με την περίπτωση εφαρμογές ναρθήκων και κηδεμόνων. Επίσης είναι σημαντική η θεραπεία του αιτίου (εφόσον το γνωρίζουμε) της κύφωσης (π.χ. οστεοπόρωσης). Σε περιπτώσεις μεγάλης κύφωσης ή τραυματικής ή μεγάλης οστεοπορητικής κύφωσης η χειρουργική θεραπεία μπορεί να έχει ένδειξη. Εγχειρήσεις όπως οι σπονδυλοδεσίες διατατικού τύπου και η κυφοπλαστική χρησιμοποιούνται για τις περιπτώσεις αυτές.
  • 51. ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ Σε όλες τις ηλικίες η κύφωση ανάλογα με τον βαθμό παραμόρφωσης παρουσιάζει κάποια προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά αντιμετωπίζονται με βάση τις ιατρικές οδηγίες που δίνονται και στο μεγαλύτερο ποσοστό με φυσική άσκηση.
  • 52. ΠΗΓΕΣ • Βιολογία Γυμνασίου και Λυκείου • Ανατομία, φυσιολογία, τραυματολογία ΤΕΦΑΑ • Αθλητική Κοινωνιολογία – Κοινωνιολογία (κοινωνικοποίηση ασθενών) • Αθλητική Ψυχολογία – Ψυχολογία (που αφορά σε περιπτώσεις ασθενών οστικών προβλημάτων) • Διαδικτυακά διευθύνσεις ιατρικού και αθλητικού περιεχομένου όπως π.χ. (iatronet.gr κ.ά.)
  • 53. ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΣ • ΟΜΑΔΑ Α: Βαδόλα Ναταλία, Νταβόρα Δήμητρα, Παρίση Αικατερίνη, Σαγρής Ευθύμιος, Τενεδιού Αικατερίνη • ΟΜΑΔΑ Β: Βασιλειάδης Γεώργιος, Γκέτσος Γρηγόριος, Καρυπίδης Γεώργιος, Σάκκος Παναγιώτης • ΟΜΑΔΑ Γ: Μουστάκας Γεώργιος, Τσιαλμπούρης Γεώργιος, Τούφας Αντώνιος, Χαλάτσης Γεώργιος, Χριστοδούλου Θεόδωρος • ΟΜΑΔΑ Δ: Αυξέντης Νικόλαος, Γερμανόπουλος Δημήτριος, Γρηγορίου Ναταλία, Σταμπουλή Δέσποινα • Υπεύθυνος καθηγητής: Μαγγαβέλας Σταύρος Π.Ε.:11.00