Μια ερασιτεχνική (με την αρχαία σημασία του όρου) προσπάθεια συνοπτικής παρουσίασης του τρόπου σύνταξης της Α.Ε.Γ., του τρόπου με τον οποίο συνδέονται οι λέξεις μεταξύ τους και εκφράζουν νοήματα.

1. Αντώνης Στεργίου
΢υντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας ΢τεργίου Αντώνης

2. Αντώνης Στεργίου
΢υντακτικό Κεφάλαιο 1ο : Σο υποκείμενο
Τποκείμενο ρήματος
α. ονομαστική: ουσιαστικό, αντωνυμία, ουσιαστικοποιημένο επίθετο ή μετοχή β. ονοματική πρόταση γ. απαρέμφατο (σε απρόσωπα ρήματα) δ. ένα επίρρημα, ένας εμπρόθετος: εις, περί<+ αιτιατική (περίπου)
- αι νηες διεφθάρησαν - εγώ ειμι Ελλην - ο σοφός έστι ευδαίμων - οι φθονουντες μισουνται - δηλόν εστι ότι Μέγαρα αφέστηκεν - ου ραδιον εστί φύσιν πονηράν μεταβαλειν - της ημέρας οψε ην - απέθανον περί τους τριακοσίους - τα παιδία παίζει
Τποκείμενο απαρεμφάτου
α. ονομαστική: ταυτοπροσωπία (ΤΡ=ΤΑ) β. αιτιατική: ετεροπροσωπία (ΤΡ ≠ ΤΑ)
- οι νέοι συγγνώμης αξιουνται τυγχάνειν - Αναξαγόρας τον ήλιον λίθον φησίν είναι - έξεστι σοι δακρυσαι (ενν. σε)
Τποκείμενο μετοχής
α. επιθετική μετοχή: το Τ είναι το άρθρο της β. συνημμένη μετοχή: η μετοχή βρίσκεται στην ίδια πτώση με τον όρο που προσδιορίζει γ. απόλυτη μετοχή: το Τ. της μετοχής βρίσκεται σε γενική ή αιτιατική (απρόσωπου ρήματος και συνήθως είναι εναντιωματική). Απόλυτη μετοχή μπορεί να είναι μόνο μια επιρρηματική μετοχή * εκτός τελικής (και επιθετικής, κατηγορηματικής)+
- ο φεύγων πόνους φεύγει - φαίνομαι κλέπτων - λαμβάνω Ισμηνίαν ως πολεμοποιουντα - δειπνήσαντες δε απελαύνετε - έπεμψε τινά ερουντα - Έλληνες όντες μάχονται κατά της Ελλάδος - ταυτα έχων άπαντα έχω - θαρρων έλεγε - βοηθησάντων υμων προθυμως πόλιν προσλήψεσθε - εξόν δε ημιν ζην μη καλως<

3. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 2ο : Σο αντικείμενο
Αντικείμενο ρήματος, απαρεμφάτου, μετοχής *μπαίνει στις πλάγιες πτώσεις *γενική, δοτική, αιτιατική ≠ ορθές : ονομαστική , αιτιατική+
α. μονόπτωτα ρήματα: - γενική - δοτική - αιτιατική β. δίπτωτα ρήματα - γενική + δοτική*έμμεσο+ + αιτιατική *άμεσο+ + απαρέμφατο *άμεσο+ + δευτερεύουσα πρ. [άμεσο] - δοτική + αιτιατική *άμεσο+ + απαρέμφατο *άμεσο+ + δευτερεύουσα πρ.*άμεσο+ - αιτιατική + αιτιατική *έμμεσο+ (προσώπου) + απαρέμφατο *έμμεσο+ + δευτερεύουσα πρ.*έμμεσο+
- χρόνου φείδου
- τοις νόμοις πείθου
- βλάπτει τον άνδρα θυμός
- ώμοσαν μη προδώσειν αλλήλους
- ουτοι καλέσαντες τους άρχοντας είπον
- μετεσχήκαμεν υμιν ιερων
- πληρω την φιάλην υδατος
- ερω πασαν υμιν την αλήθειαν
- τουτο ερωτω σε
- έλεγε αυτω θαρρειν
- διδάξω υμας ότι αληθές έστι τουτο
΢ύστοιχο αντικείμενο *ομόρριζη αιτιατική+
- Ζημίωσε ζημίας
- Ζημίωσε μεγάλα
(ουδ. πληθ. = μεγάλας ζημίας)
- Ζημίωσε μέγα
(ουδ. ενικ. = μεγάλην ζημίαν)
- μάχομαι μάχην
- ασθενω νόσον
- ζω βίον
- έλεγον τοιάδε *τοιούτους λόγους+
- πάσχουσι μέγα * μέγα πάθος+

4. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 3ο : Σο κατηγορούμενο
Κατηγορούμενο υποκειμένου
με τα συνδετικά ρήματα, δηλαδή τα ρήματα που έχουν την έννοια του είμαι, του γίνομαι , του θεωρουμαι, του ονομάζομαι
- ΢ωκράτης εστι σοφός
- Η αγορά ην πλησίον
- τουτο έστι η ρητορική
- οι μισθοφόροι ησαν εις μυρίους
Κατηγορούμενο αντικειμένου
με τα ενεργητικά κλητικά (ονομάζω), δοξαστικά ( νομίζω), εκλογής (εκλέγω) + 2 αιτιατικές ≠ χρωμαι + 2 δοτικές
- ικανά νομίζω τα ειρημένα
- ουτοι ονομάζουσιν εμέ βασιλέα
- χρωμαι τινί φίλω
Κατηγορούμενο γενικής εννοίας
διδακτόν έστιν η αρετή * ουδ. εν. αριθμού = διδακτή+
- τουτ΄ έστιν η δικαιοσύνη
Ιδιάζοντα κατηγορούμενα
α. γενική κατηγορηματική [α.δ.ι.κ.υ.+ [συνδετικό ρήμα + γενική αντί για κατηγορούμενο]: - αξίας - διαιρετική - ιδιότητας * συνοδεύεται συνήθως από Ε.Π.+ - κτητική - ύλης β. επιρρηματικό κατηγορούμενο *σσxττ+ * ρήμα κίνησης + επίθετο που το μεταφράζω ως επιρρ.
- σειράς
- σκοπού
- χρόνου
- τρόπου
- τόπου
γ. προληπτικό κατηγορούμενο *ρήμα εξέλιξης + ουσιαστικό ή επίθετο+
- Η οικία έστιν είκοσι μνων
- ΢όλων ην των επτά σοφων
- Ειμί τριάκοντα ετων
- το πεδίον ην Λοκρων
- Η οικία έστι λίθων
- Έλεγε πρωτος
- Ωρμήθης ημιν βοηθός
- Όρθριος ήκεις
- Ουδεις εκων αμαρτάνει
- Ανήγοντο πελάγιοι
- Σο τειχος ηρετο μέγα
- Ωθουσιν αυτόν εξω φυγάδα
Κατηγορούμενο απαρεμφάτου καθ’ έλξη * από δοτ. προσωπ. ή από το Α.Ρ.+
Έξεστιν ημιν είναι αγαθοις *= αγαθούς: έλξη από τη δοτ. προσωπ.+
- οι πρέσβεις Κύρου εδέοντο προς πόλεμον γενέσθαι προθυμοτάτου

5. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 4ο : Ομοιόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί *ουσιαστικά που προσδιορίζουν άλλα ουσιαστικά+
Παράθεση *αν την κρύψω, πάλι καταλαβαίνω το νόημα, από τα μερικά στα γενικά, μτφρ: που<+ *** προεξαγγελτική παράθεση *προηγείται και προσδιορίζει όλη την πρόταση+ *** γενική παραθετική * κτητική αντωνυμία + γενική+
- Αλέξανδρος ο Μακεδών
- Φαίρων ο πολέμαρχος
- Ημεις οι στρατηγοί
- Τμας ακουω τους Λακεδαιμονίους
- Μη ημων των φτωχων καταφρόνει
- Σο δε μέγιστον, πόλεμον αντ’ ειρήνης έχομεν
- Ο δε πάντων δεινότατον, τοιουτος ων λέγει.
- η υμετέρα των σοφιστων τέχνη
Επεξήγηση (περισσότερη εξήγηση) *αν την κρύψω δεν καταλαβαίνω το νόημα, από τα γενικά στα μερικά , μτφρ. : δηλαδή + *** γενική επεξηγηματική
- ο κοινός ιατρός θεραπεύσει σε, χρόνος
- πέμπουσιν δωρα, ιππον και φιάλην
- εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης
- ο βασιλεύς Δαρειος
- το όρος Πάρνης
- η πόλις των Αθηνων
Επιθετικός προσδιορισμός * αποδίδει στο ουσιαστικό μια ιδιότητα σταθερή, προϋπάρχουσα, γνωστή+ *** Ε.Π. = ουσιαστικά ηλικίας, αξιώματος, επαγγέλματος, εθνικότητας + ανήρ , γυνή, άνθρωπος …
- μετά μεγίστων κινδύνων αγωνιζόμεθα
- ο του βασιλέως θρόνος
- αι παρά θάλατταν πόλεις
- ο Εύξεινος πόντος
- ανήρ γέρων
- άνδρες δικασταί
- άνδρες Πέρσαι
Κατηγορηματικός προσδιορισμός *αποδίδει στο ουσιαστικό μια παροδική ιδιότητα+ *** άναρθρο επίθετο + έναρθρο ουσιαστικό *** άναρθρα : πας, απας, όλος, μόνος, αυτός * ο ίδιος+, εκαστος, εκάτερος, άκρος,μέσος, έσχατος
- μισω κακόν τον άνδρα
- έχομεν το σωμα θνητόν
- πασαν υμιν την αλήθειαν ερω
- περί μέσας νύχτας

6. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 5ο : Η γενική, δοτική, αιτιατική ως ετερόπτωτοι*προσδιορίζουν ουσιαστικό/επίθετο] & ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί *προσδιορίζουν ρήμα+
Ετερόπτωτοι προσδιορισμοί
Επιρρηματικοί προσδιορισμοί
Γενική [και μάπας δυδυ+
Δοτική *αα+
Αιτιατική*α+
1. κτητική
- οικία του Μιλτιάδου
2. αιτίας
- δίκη κλοπής
3. μέτρου[ιδιότητας]
- παις τριων ετων
4. αξίας
- άξιος θανάτου
5. περιεχομένου
- σωρός ξύλων
6. αντικειμενική
- φόβος των βαρβάρων
7. συγκριτική
- υψηλότερος Κύρου
8. διαιρετική
- πολλοί των βαρβάρων
9. ύλης
- στέφανος δάφνης
10. δημιουργού
- άγαλμα Υειδίου
11. υποκειμενική
- φόβος των βαρβάρων
1. αντικειμενική *με επίθετα φιλίας, ωφέλειας και τα αντίθετα, με τις προθέσεις εν , συν] - υπακοή τοις άρχουσι - ενάντιος τοις νόμοις - σύμμαχος ανθρώπω 2. αναφοράς - ταχύς τοις ποσίν
1. # αναφοράς - σοφός ειμί ταύτην την σοφίαν
Γενική [πασχαιτ+
Δοτική[το πασχαιτ+
Αιτιατική[τ΄ πασχαιτ+
1. ^ ποσού
- διδάσκει πέντε μνων
2. αναφοράς
- ως έχει βασιλεύς παιδείας;
3. *συναπτομένη με επιρρήματα
- δίκην κυνός - εγγύς της πόλεως
4. χρόνου [ διάρκεια]
- ηλθον νυκτός
5. αιτίας
- ζηλω σε του πλούτου - φευ του ανδρός
6. τόπου [διάστημα]
- αυτου απέθανεν
1. τρόπου - έφυγον προθυμία 2. οργάνου[μέσου] - τοις οφθαμοις ορω _____________________ 3. ^ ποσού -πολλω κρείττων εστί 4. αναφοράς - πλούτω διαφέρω 5. * συνοδείας - απέπλευσαν ναυσι 6.χρόνου [ στιγμή] -τρίτη ημέρα έφυγεν 7.αιτίας - λιμω απέθανεν 8. τόπου [στάση] - γη έκειτο
1. . τρόπου - τίνα τρόπον παιδεύεσθε; _____________________ 3. ^ ποινής - κατέγνωσαν θάνατον 4. # αναφοράς - αλγω τον πόδα 5. * συναπτομένη με επιρρήματα - νη τον Δία 6.χρόνου [ ποσότητα] - έμειναν τρεις ημέρας 7.αιτίας - τι ταυτα λέγεις; 8. τόπου [κατεύθυνση] - πέμψομεν Ελλάδα

7. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 6ο : β΄ όρος σύγκρισης & δοτική προσωπική
Β’ όρος σύγκρισης
Δοτική προσωπική
Α. γενική συγκριτική: - ο Αλκιβιάδης *α’ όρος+ ην νεώτερος του Περικλέους *β’ όρος+ Β. ή + ομοιόπτωτα / ομοιότροπα *όταν δεν έχω ουσιαστικό+ - ο Αλκιβιάδης ην νεώτερος η ο Περικλής - οι Πέρσαι Κύρω μαλλον φίλοι ήσαν η βασιλει - θέλε καλως ακούειν μαλλον η πλουτειν - εβούλοντο συν τοις Ελλησι μαλλον είναι η συν τοις βαρβαροις Γ. η κατά + αιτιατική || η (ως) (ώστε) + απαρέμφατο *ο α΄ όρος ασυγκρίτως ανώτερος από τον β’ όρο] - όπλα έτι πλείονα η κατά τους νεκρους - το νόσημα μειζον η φέρειν Δ. αντί, προ, παρά, πλην - αιρετώτερος εστιν ο καλός θάνατος αντί του αισχρου βίου - ουδέν αίτιον *άλλο+ πλην ο πόλεμος Ε. απόλυτη σύγκριση [χωρίς β’ όρο] - το στράτευμα εχώρει ατακτότερον * μετάφραση: κάπως + θετικός+ Ζ. επίταση υπερθετικού: - μάλιστα, πολύ, πολλω, μακρω, ως, ότι, οια <..βέλτιστα - εν τοις πρωτοι Αθηναίοι
Α. δοτική προσωπική + απρόσωπο ρήμα* : είναι το λογικό υποκείμενο του ρήματος : - έδοξεν αυτοις στρατοπεδευσαι. Από τη δοτική προσωπική βρίσκουμε και το υποκείμενο του απαρεμφάτου, αν την μετατρέψουμε σε αιτιατική = αυτούς+ * *το δοκει: και ως προσωπικό (υπάρχει στην πρόταση ονομαστική)και ως απρόσωπο παίρνει δοτική προσωπική, : Έδοξέ μοι ο στόλος πάγκαλος είναι’ , ενώ το δει + γενική είναι προσωπικό :’μικρου εδέησεν Ευαγόρας Κύπρον κατασχειν’]
Β. δοτική (που δεν είναι ΑΡ ) + προσωπικό ρήμα: κ.κ. πάχη 1. κτητική: με το ειμί , γίγνομαι , υπάρχω όταν δεν είναι συνδετικά - έστι μοι χρήματα 2. κρίνοντος (ή αναφοράς) : συνοδεύεται συνήθως από μετοχή σε δοτική+ - ην πέμπτη ημέρα επιπλέουσι τοις Αθηναίοις - εγώ σ΄ετίμησα τοις ευ φρονουσιν 3.ποιητικού αιτίου *ή ενεργούντος προσώπου+:με τα ρηματικά επίθετα - τος/τέος & με παθητικούς συντελικούς χρόνους - διαβατέος εστίν ημιν ο ποταμός - ταυτα Θεμιστογένει γέγραπται 4.αντιχαριστική - πάντες κακά νοουσι τω τυράννω 5. χαριστική - συλλεγήσεται ημιν αργύριον 6.ηθική * μεταξύ αντιχαριστικής και χαριστικής+ - ως καλός μοι ο πάππος || - και μοι μη θορυβήσετε *** δοτική προσωπική ηθική + ασμένω, ηδομένω, βουλομένω, αχθομένω, προσδεχομένω (μετοχές σε θέση κατηγορουμένου) - ει σοι*δ.π.ηθ+. βουλομένω *κατηγρμ+ έστι *Ρ+ αποκρίνεσθαι *Α στο βουλομένω+

8. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 7ο : Απαρέμφατα * δεν παρεμφαίνει ποιος μιλάει, ρηματικό ουσιαστικό+
1. ειδικό
- ‘απλό’ :
φημί είναι τον άνδρα ευδαίμονα
- απαρέμφατο μέλλοντα + ρήμα υπόσχεσης, όρκου, ελπίδας, απειλής:
ώμοσαν μη προδώσειν αλλήλους: [μτφρ. ότι... = απλή γνώμη --- μτφρ. να < επιθυμία]
- δυνητικό απαρέμφατο * ποτέ μέλλοντα και ισοδυναμεί με δυνητική οριστική ή ευκτική]:
νομίζω τουτο ουκ αν αληθές είναι *= ουκ αν αληθές είη+ ακούω Λακεδαιμονίους αν αναχωρειν επ’ οίκου * ανεχώρουν αν+
2. τελικό
- ‘απλό’ : ποτέ μέλλοντα :
ουτος εβούλετο πλουτειν συνεβούλευε αυτοις μη αδικειν
- απαρέμφατο μέλλοντα!+ μέλλω :
μέλλω ποιήσειν
3. του σκοπού
με ρήματα συνήθως κίνησης - οι στρατιωται*Τ+ αργύριον *ΑΡ+ ουκ ειχον*Ρ+ επισιτιζεσθαι - ουτοι *Τ+παρέδωσαν [Ρ+ την πόλιν*ΑΡ+ αυτοις*ΑΡ+ φυλάττειν
4. της αναφοράς
με επίθετα ικανότητας, δυνατότητας - δεινός λέγειν
5. απόλυτο
στερεότυπες εκφράσεις σκοπού - αναφοράς
- συνελόντι ειπειν * για να μιλήσω σύντομα+
- το επ΄εμοί είναι *όσο εξαρτάται από μένα+
- ολίγου δειν *λίγο έλειψε, σχεδόν+

9. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 8ο : Μετοχές * μετέχει και στο επίθετο (3 γένη, καταλήξεις) και στο ρήμα( χρόνους, διαθέσεις) , ρηματικό επίθετο+
1. επιθετική *ή αναφορική+ με ή χωρίς άρθρο - ο λάμπων ήλιος - έθηκεν νόμους γεγραμμένους - ουτος έστι ο αδικήσας
2. κατηγορηματική α. με ρήμα ψυχικού πάθους * και αιτιολογική+ - χαίρω ακούων β. με ρήμα έναρξης, λήξης, ανοχής - άρξομαι λέγων γ. με ρήμα αίσθησης, γνώσης, μάθησης, μνήμης - ορωμεν οντες αδύνατοι δ. με ρήμα δείξεως, αγγελίας, ελέγχου - ήλεγξα τουτον αδικουντα ε.
ειμί, γίγνομαι, υπάρχω <ποιων
= κάνω *ποιω+
τυγχάνω <ποιων
= κάνω τυχαία
λανθάνω <ποιων
= κάνω κρυφά
φαίνομαι <ποιων
= κάνω φανερά
φθάνω <ποιων
= προφταίνω να κάνω
διάγω<μανθάνων
= μαθαίνω συνεχώς
οιχομαι<απιων
= φεύγω γρήγορα
3. επιρρηματικές *τέτυχαι+ α. τροπική: συνήθως ενεστώτα - θαρρων έλεγε β. εναντιωματική: προηγείται συνήθως το και, καίπερ, καίτοι και ακολουθεί όμως, ειτα - καίτοι πολλά παραλιπών, ικανά νομίζω μοι ειρήσθαι γ. τελική: μέλλοντα *ποτέ δεν είναι απόλυτη] - έπεμψε τινά ερουντα - παρεσκευάζοντο ως πολεμήσοντες [υποκειμενικός σκοπός] δ. υποθετική: ενδείξεις 1. άρνηση μη στη μετοχή 2. μέλλων χρόνος του ρήματος 3. δυνητικό αν στην πρόταση - δίκαια δράσας, συμμάχους έξεις - ουκ εστιν ημιν μη νικωσι σωτηρία - πως ταυτ’ αν εγίγνετο τουτων νησον οικουντων ε. χρονική : ποτέ μέλλοντα *δηλώνει σύγχρονο ή προτερόχρονο+ - ελθων είπε ζ. αιτιολογική : - τρόπαιον έστησαν νενικηκότες - τρόπαιον έστησαν ως νενικηκότες * υποκειμενική αιτ.+ - τρόπαιον έστησαν ωσπερ νενικηκότες *ψευδή αιτ.+ - τρόπαιον έστησαν ατε, οια, οιον νενικηκότες *αντικ.αιτ.+
1-2-3: Δυνητική μετοχή: μπορεί να συνοδεύεται με το δυνητικό αν η επιθετική, η κατηγορηματική και οι επιρρηματικές μετοχές *πλην τελικής, δηλαδή πλην μέλλοντα+: ισοδυναμεί με δυν. οριστ και δυν. ευκτ.: Επίσταμαι Αθηναίους οτιουν αν ποιήσαντες *κατγρμ. μτχ =αν ποιησαιεν+

10. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 9ο : Ονοματικές προτάσεις *σε θέση ΤΡ σε απρόσωπα ρήματα |ΑΡ |επεξήγηση στο ουδέτερο αντωνυμιών+
1. ειδικές *ειδικεύουν, αποσαφηνίζουν το νόημα του ρήματος+
2. ενδοιαστικές *εκφράζουν ενδοιασμό ,φόβο μήπως γίνει ή δεν γίνει κάτι+
3. πλάγιες ερωτηματικές *δεν εκφέρονται κατ΄ ευθείαν από τον ερωτώντα αλλά εξαρτώνται από ένα ρήμα+
4. αναφορικές α. ουσιαστικές β. προσδιοριστικές
Εισάγονται:
- ότι : πραγματικό
- ως: υποκειμενικό
Εκφέρονται :
- Εγκλίσεις προτάσεων κρίσεως1
- Ευκτική πλαγίου λόγου2
(αντί της οριστικής)
- Αγγέλουσιν*ότι ημεις πορευόμεθα+ - Δηλον ην *ότι ουκ αν ηττήθησαν+ - Έλεγον *ότι ουκ αν ποτέ ο δίκαιος άδικος γένοιτο+ - Ειπεν *ότι βούλοιτο διαλεχθηναι+ - Διαβάλλει Κυρον *ως επιβουλεύοι<+ - Εβόα *ότι βασιλεύς προσέρχεται+
Εισάγονται:
- μη: φόβος μήπως γίνει κάτι κακό
- μη ου: φόβος μήπως δεν γίνει κάτι καλό
Εκφέρονται :
- Τποτακτική *φόβος προσδοκώμενος+
- Οριστική *φόβος πραγματικός+
- Ευκτική πλαγίου λόγου
(αντί της υποτακτικής )
- Ορα [μη κινδυνεύης ] - Δέδοικα [μη ουκ έχω σοφίαν] - Εφοβουμην [μη τι κακόν γένοιτο] - Ου φοβει *όπως μη (= μη) τυγχάνης πράττων ανόσιον πραγμα+
Ολικής αγνοίας Α. απλές : ει , εάν Β. διπλές : ει – η | ειτε- ειτε|πότερον – η Εκφέρονται
- Εγκλίσεις προτάσεων κρίσεως
- Απορηματική υποτακτική
- Ε.Π.Λ. (αντί της οριστικής ή υποτακτικής)
- σκεψόμεθα *ει αληθη λέγεις] - σκέψασθε *εάν τουτο ικανον τεκμήριον γένηται] - Διηρώτα *πότερον βούλοιτο μένειν ή απιέναι+
Μερικής άγνοιας Εισάγονται : με ερωτημ/αναφορ. αντωνυμ/επιρρ Εκφέρονται: όπως και οι ολικής άγνοιας
- υμείς δείξετε *ήντινα γνώμην έχετε] - διελογίζοντο *πη το μέλλον αποβήσοιτο]
Εισάγονται: με αναφ. αντων. Εκφέρονται : με οποιαδ. έγκλιση α. - ήλθεν ος ετύγχανε ξένος ων *ΤΡ+ - ξυλλαβόντες όσους έπεισαν *Α μετχ+ *Θουκ. 3.72.1+ β. - ήλθεν τουτος ος έτυγχανε ξένος ων : αναφ.προσδιοριστική -νέος απόλλυθ’ (ενν ουτος) ον φιλει θεός : αναφ. προσδιοριστ.
1 Εγκλίσεις προτάσεων κρίσεως :1. οριστική : πραγματικό 2. δυνητική οριστική ιστορικού χρόνου : δυνατό να γίνει στο παρελθόν (μτφρ. θα μπορούσε να<) 3. δυνητική ευκτική πλην μέλλοντα : δυνατό να γίνει στο παρόν και μέλλον (μτφρ. θα μπορούσε να<) Εγκλίσεις προτάσεων επιθυμίας: 1. υποτακτική (απορηματική – βουλητική+ 2. προστακτική 3. ευχετική οριστική ιστορικού χρόνου : ευχή ανεκπλήρωτη 4. ευχετική οριστική : ευχή δυνατή 2 Ευκτική Πλαγίου λόγου : αντί της οριστικής ή υποτακτικής μετά από ιστορικό χρόνο: α+ το περιεχόμενο της πρότασης μετακινείται στο παρελθόν β+ εκφράζεται η αμφιβολία του λέγοντος. γ. μειώνεται ο τόνος της βεβαιότητας της οριστικής και της θετικής προσδοκίας της υποτακτικής. Αν η οριστική και η υποτακτική δεν μετατραπεί σε ΕΠΛ μετά από ιστορικό χρόνο , τότε αυτό που λέγεται είναι θετικό και εξακριβωμένο γ. μειώνεται ο τόνος της βεβαιότητας της οριστικής ή της θετικής προσδοκίας της υποτακτικής

11. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 10ο : ΢υγκριτική παρουσίαση ευθειών και πλάγιων ερωτηματικών προτάσεων
Πλάγιες ερωτηματικές : δευτερεύουσες προτάσεις χωρίς ερωτηματικό
Ευθείες ερωτηματικές : κύριες προτάσεις με ερωτηματικό
Ολικής αγνοίας Α. απλές : ει , εάν - σκεψόμεθα *ει αληθη λέγεις] - σκέψασθε *εάν τουτο ικανον τεκμήριον γένηται] Β. διπλές : ει – η | ειτε- ειτε|πότερον – η - Διηρώτα *πότερον βούλοιτο μένειν ή απιέναι+
Μερικής άγνοιας Εισάγονται : με ερωτηματικές και αναφορικές . αντωνυμίες και επιρρήματα - υμείς δείξετε *ήντινα γνώμην έχετε] - διελογίζοντο *πη το μέλλον αποβήσοιτο]
Εκφέρονται
- Εγκλίσεις προτάσεων κρίσεως
- Απορηματική υποτακτική
- Ε.Π.Λ. (αντί της οριστικής ή υποτακτικής)
Ολικής αγνοίας Α. απλές: χωρίς μόριο ή με ερωτηματικά μόρια - είπεν ο πατήρ τουτο; - ουχ ουτως έλεγες ; *πιθανή απάντηση<ναι+ - μη αρχιτέκτων βούλει γενέσθαι *πιθανή απάντηση<όχι+ Β. διπλές : πότερον – η - Πότερον καθεύδεις ή εγρήγορας;
Μερικής άγνοιας Εισάγονται : με ερωτηματικές αντωνυμίες και επιρρήματα - πόσοι απέθανον; - πότε ειπε τουτο;
Ρητορικές ερωτήσεις
- Έλληνες όντες βαρβάροις δουλεύσομεν; *ενν <όχι+:
κατάφαση = έντονη άρνηση
- Ουκ εγώ σοι ταυτα προυλεγον; *ενν<ναι+:
άρνηση = έντονη κατάφαση
Εκφέρονται
- Εγκλίσεις προτάσεων κρίσεως
- Απορηματική υποτακτική
- - - - - - - - - - - - - - - - -

12. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 11ο : Επιρρηματικές προτάσεις
1. αιτιολογικές *αιτιολογούν το νόημα της πρότασης που προσδιορίζουν+ Εισάγονται:
- ότι *πραγματική αιτιολ.+
- ως* υποκειμενική αιτιολ.+
- ει [υποτιθέμενη αιτιολ.+
- διότι, , ότε, οπότε,επειδή, επεί **
Εκφέρονται : *πρβλ ειδικές+
- Εγκλίσεις προτάσεων κρίσεως
- Ευκτική πλαγίου λόγου (αντί της οριστικής)
- Φαίρω, *ότι ευδοκιμεις+ - Τμεις δε εστέ σωοι, * επειδή δια υμας αυτούς πάλαι αν απωλώλειτε] - Δέομαι σου παραμειναι, * ως εγώ ουδ΄ αν ενός ήδιον ακουσαιμι ή σου+ - Οι στρατηγοί εθαύμαζον, * ότι Κυρος ου φαίνοιτο] - Θαυμάζω*ει μη βοηθήσετε υμιν αυτοις + - Μέγα δε το ομου τραφηναι· επεί και τοις θηρίοις πόθος τις εγγίγνεται συντρόφων - Δει μη τραπέσθαι εφ’ αρπαγήν· ως ο τουτο ποιων ουκετ’ ανηρ εστιν. ** οι σύνδεσμοι ως και επεί ,όταν βρίσκονται στην αρχή περιόδου ή ημιπεριόδου και αναφέρονται στα προηγούμενα εισάγουν κύρια πρόταση και ισοδυναμούν με τον γάρ
2. τελικές *εκφράζουν το σκοπό του νοήματος της πρότασης που προσδιορίζουν+ Εισάγονται: ινα*- όπως * *-ως Εκφέρονται :*πρβλ ενδοιαστικές+ - Τποτακτική *σκοπός προσδοκώμενος+ - Τποτακτική + αοριστολογικό αν [ η πραγματοποίηση του σκοπού εξαρτάται από κάποια προϋπόθεση] - Ευκτική πλαγίου λόγου(αντί της υποτακτικής.) - Ευκτική χωρίς να προηγείται ιστορικός χρόνος [ ο σκοπός είναι μια γνώμη υποκειμενική] - Εγκλίσεις προτάσεων κρίσεως*σπανίως και από οριστική, μόνο ιστορικού χρόνου = σκοπός ανεκπλήρωτος] -Σαυτα πράττετε, *ινα η πόλις ευδαιμονη] - Άκουσον , *ως αν μάθης] - Μένων επεθύμει*όπως πλείω λαμβάνοι] - Αποτειχίζει , * ως άπορος ειη η οδός+ - Έδει τα ενέχυρα τότε λαβειν , *ως μη εδύνατο εξαπαταν+ - Ου προσηκεν απορειν,* ινα μαλλον αν επιστεύετο+ - Γύμναζε σαυτόν , *όπως αν δύναιο υπομένειν τους πόνους+ - Έτι Κυρος, *ινα μνησθωμεν των βαρβάρων +, ηλθεν *ενν. ταυτα λέγω+ * είναι και τοπικό επίρρημα που εισάγει αναφ. προτ.: «πατρίς έστι πασ’ ινα αν πραττη τις ευ» * * ρήμα φροντίδας + όπως + μέλλοντας = τελική ή πλάγια : οι νόμοι επιμέλονται, *όπως μη πονηροί οι πολιται έσονται+
3. συμπερασματικές *ή αποτελεσματικές: εκφράζουν το συμπέρασμα , αποτέλεσμα της πρότασης που προσδιορίζουν+ Εισάγονται:
- ώστε*, ως ,
- ώστε/ως μη ου :μετά από αρνητική πρόταση= ώστε να μην
Εκφέρονται : *πρβλ ειδικές+
- Εγκλίσεις προτάσεων κρίσεως
- Ε.Π.Λ. (αντί της οριστικής)
- ώστε + απαρέμφατο
α+* το αποτέλεσμα είναι το λογικό επακόλουθο του προσδιοριζόμενου νοήματος+ μτφρ: ώστε/για να<+ β+ επιδιωκόμενο αποτέλεσμα *+ δυνητικό αν, για να< ] γ+ όρο ή προϋπόθεση* συνήθως με το εφ’ ω /εφ’ ωτε, μτφρ: με τον όρο , τη συμφωνία να<] - Εις τουτο έχθρας εληλύθασιν, *ώστε επιβουλεύουσιν ημιν+ - Σοιουτόν τι εποίησεν, *ως πας αν έγνω+ ότι< - Πλοια υμιν πάρεστιν * ώστε αν επιπέσοιτε] - Έδοξεν τούτους κολάσαι, *ως μη δύναιντο απιστειν+ - Έχω πλοια, *ώστε ελειν το εκείνων πλοιον+ - Παν ποιουσι, *ώστε μη διδόναι δίκην + - Εν τω ασφαλει ήδη έσομαι, *ώστε μηδέν έτι κακόν αν με παθειν (=αν πάθοιμι)+ - Οι τριάκοντα ηρέθησαν, *εφ ώτε συγγράψαι νόμους+ - Ώστε ου φοβεισθαί φημι δειν πέραν του μετρίου * ο σύνδεσμος ώστε στην αρχή περιόδου εισάγει κύρια πρόταση και μεταφράζεται : επομένως

13. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 12ο : Επιρρηματικές προτάσεις
4. Αναφορικές επιρρηματικές προτάσεις *αναφέρονται , αποδίδονται σε έναν όρο μιας άλλης πρότασης, ο οποίος εκφράζεται ρητά ή εννοείται από τα συμφραζόμενα +
Α. αναφορικές ονοματικές
Β. αναφορικές επιρρηματικές *αστυ+
Γ. αναφορικές παραβολικές *ή συγκριτικές , ομοιωματικές +
α. ουσιαστικές - ήλθεν ος ετύγχανε ξένος ων *ΤΡ+ - ξυλλαβόντες όσους έπεισαν *Α μετχ+ *Θουκ. 3.72.1+ β. προσδιοριστικές - ήλθεν τουτος ος έτυγχανε ξένος ων : αναφ.προσδιοριστική -νέος απόλλυθ’ (ενν ουτος) ον φιλει θεός : αναφ. προσδιοριστ. Εισάγονται: με αναφ. αντων. Εκφέρονται : με οποιαδ. Έγκλιση
αιτιολογικές : εκφέρονται όπως οι αιτιολογικές *σελ11+
- Σην μητέρα εμακάριζον ,*οιων τέκνων έτυχε+
*ν.ε. καταριέται τη μοίρα του που τον έκανε φτωχό+
συμπερασματικές: εκφέρονται όπως οι συμπερασματικές, μόνο που αντί για απαρέμφατο έχουν οριστική* σελ.11+ - Ουδείς ούτως ανόητος έστι, *όστις πόλεμον αιρειται+ *ν.ε. Δεν είσαι τέτοιος άνθρωπος που να μπορώ να συζητήσω μαζί σου+
τελικές : εκφέρονται με οριστική μέλλοντα - Δει πρεσβείαν πέμπειν, *ητις ταυτ΄ερει+ [ν.ε. Φρειάζομαι ένα παιδί που να με βοηθάει
υποθετικές : εκφέρονται όπως και οι υποθετικές - *α μη οιδα+, ουδέ οιομαι ειδέναι *ν.ε. Ας σηκωθεί όποιος θέλεις+
Τπάρχουν σύμφωνα με κάποια συντακτικά και οι - - -
- επιρρηματικές αναφορικές του τόπου : καταλαμβάνει τα όρη, οθεν ουτοι έμελλον επισιτιεισθαι
- επιρρηματικές αναφορικές του τρόπου:
΢ώζεσθε οπη δυνατόν εστί
Εκφέρονται:
- απλή οριστική: *πραγματικό περιεχόμενο+
- δυνητική οριστική , υποτακτική (+αν), ευκτική (+ - αν)* υποτιθέμενο, δυνατό περιεχόμενο+
Εισάγονται :
οιος – οποιος
δηλώνουν ποιόν
όσος – ηλίκος
δηλώνουν ποσό
όπως, ώσπερ-οίον
δηλώνουν τρόπο
τοιουτος – οιος τοσουτος - όσος ούτω – ωσπερ
παραβολικά ζεύγη
- ΢ίτω τοσούτω εχρητο, *όσον ηδέως ήσθιε]
- *Ώσπερ εμοί αν ωργίζεσθε+, ούτως αξιω<
- Ανάγκη βοηθειν τω πατρι ουτως, *όπως αν δύνωμαι+
- Δόρατα έχοντες *όσα ανηρ αν φέροι μόλις+
- Σοιαυτα δεινά ημιν γεγόνασιν, *οια οι θεοί τοις εχθροις ποιήσειαν]
΢ημειώσεις: α. η αναφορική αντωνυμία ος- η- ο, όταν βρίσκεται στην αρχή περιόδου ή ημιπεριόδου και αναφέρεται στα προηγούμενα, εισάγει κύρια πρόταση και μεταφράζεται ως δεικτική αντωνυμία: αυτός-ή- ό : Οι αφίκοντο εις Πέλλαν β. αναφορική έλξη: η αναφορική αντωνυμία αντί να μπει σε αιτιατική, τίθεται σε γενική ή δοτική καθ΄έλξη: - άξιοι τηρ ελεςθεπίαρ ηρ [αντί ην] κέκτησθε - σςν τοιρ θησαςποιρ , οιρ [αντί οςρ ]ο πατήπ κατέλιπεν

14. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 13ο: Επιρρηματικές προτάσεις
5. υποθετικές * δηλώνουν υπόθεση, προϋπόθεση για να ισχύσει το νόημα της προσδιοριζόμενης πρότασης+: υπόθεση + απόδοση = υποθετικός λόγος
Είδος υποθ. λόγου
Υπόθεση
απόδοση
1. του πραγματικού
ει + οριστική οποιουδήποτε χρόνου
οποιαδήποτε έγκλιση *πλην δυν. ορ. (ιστ. χρ.)+
2. του αντίθετου του πραγματικού
ει + οριστική ιστορικού χρόνου
δυνητική οριστική (ιστ.χρ.) -απρόσ. ρήμα+ απαρέμφατο (-αν) - εκινδύνευσα, έμελλον+ απρφτ.(-αν) *προβάλλεται η έννοια του απρφτ.+
3. της απλής σκέψης του λέγοντος
ει + ευκτική
δυνητική ευκτική ή απλή ορ. αρκτικού χρ.
4. της αόριστης επανάληψης στο παρελθόν
ει +επαναληπτική ευκτική
οριστική παρατατικού ± αν οριστική αορίστου + αν
5. του προσδοκώμενου * χαρακτηρίζεται και ως πραγματικό στο μέλλον
εάν, αν, ην + υποτακτική ει + οριστική μέλλοντα* *κάτι το ανεπιθύμητο+
οριστική μέλλοντα ή μελλοντική έκφραση *υποτ. |ευκτ.(δυν.|ευχ.),|προστ | απρόσωπο ρήμα + τελικό απρμφ.+ οριστική μέλλοντα *θα γίνει με βεβαιότητα+
6. της αόριστης επανάληψης στο παρόν + μέλλον
εάν, αν, ην + υποτακτική
οριστική ενεστώτα ή ενεστωτική έκφραση *γνωμικός αόριστος, μέλλοντας+
΢ύνθετος υποθετικός λόγος: 1+ υποθέσεις - - 1+ αποδόσεις
- *ει εισί βωμοί+ , εισί και θεοί
- *ει διαφθείρω τους νέους+, τουτ’ βλαβερόν αν είη
- *ει δοκει ], πλέωμεν
- *ει βούλει] , μένε
- *ει μη είχομεν φως+, όμοιοι τοις τυφλοις αν ημεν
- *ει μεν ην καλός+, εφοβουμην αν σφόδρα λέγειν
- η πόλις εκινδύνευσε πασα διαφθαρηναι, *ει άνεμος επεγένετο τη φλογι+
- εξην υμιν επικουρειν αυτοις, *ει εβούλεσθε]
- * ει μη τρέφοιτο+ ουκ αν τις ζώη
- *ει τις σε διδάξειεν+ βελτίων αν γένοιο
- *ει θέλοιμεν σκοπειν τας φύσεις+ ευρήσομεν τους πολλούς...
- *ει τινά των εχθρων λάβοιεν] , απέκτεινον
- ΢ωκράτης ουκ έπινεν, *ει μη διψώη]
- *ει τις αυτω δοκοίη βλακεύειν+, έπαισεν αν
- [εάν με αποκτείνητε], βλάψετε ημας
- *εάν φυλάττωμεν+, ουκ αν δύναιντο θηραν οι πολέμιοι
- *αν καθώμεθα+, ουδέν ημιν μη γένηται των δεόντων
- *εάν τις μέλλη ιέναι+, προς εσπέραν δει πορεύεσθαι
- *ει μη καθέξεις γλωσσαν+, έσται σοι κακά
- *ην εγγύς έλθη θάνατος+, ουδείς βούλεται θνήσκειν
- *εάν τις τούτων τι παραβαίνη+, ζημίαν αυτοις επέθεσαν
- * ην την θάλατταν πλέωμεν ]και [ην βιαζώμεθα τας
πόλεις+, οικήσομεν μετά πολλής ασφαλείας

15. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 14ο: Επιρρηματικές προτάσεις
6. χρονικές :δηλώνουν α) το σύγχρονο: η πράξη της χρονικής πρότασης έγινε τον ίδιο χρόνο με της κύριας β) το προτερόχρονο: η πράξη της χρονικής πρότασης έγινε πριν της κύριας γ) το υστερόχρονο: η πράξη της χρονικής πρότασης έγινε μετά της κύριας Εισάγονται:
- με χρονικούς συνδέσμους : επεί, επειδή, έως, ηνίκα, μέχρι, όταν, ότε, πριν, ως
- με χρονικά επιρρήματα: οσάκις
- με εμπρόθετες αναφορικές εκφράσεις : αφ΄ότου , αφ΄ου, εν ω, καθ΄όσω μέχρι ου
-
Εκφέρονται: όπως οι υποθετικές :
- οριστική: εκφράζουν το πραγματικό + το αντίθετο του πραγματικού
- υποτακτική +αν (αοριστολογικό): (στον πλάγιο λόγο γίνεται Ε.Π.Λ. χωρίς το αν]
εκφράζουν το προσδοκώμενο + αόριστη επανάληψη στο παρόν και μέλλον
- ευκτική: εκφράζουν την απλή σκέψη του λέγοντος + αόριστη επανάληψη στο παρελθόν
΢ύνταξη του «πριν»
αρνητική κύρια +
πριν +
οριστική ιστορικού χρόνου *μτφρ: παρά αφού+ ή υποτακτική + αν = *μτφρ. προτού να+
προτερόχρονο, και η χρονική πρόταση αποτελεί την προϋπόθεση για να πραγματοποιηθεί η πράξη της κύριας
καταφατική κύρια +
πριν +
απαρέμφατο =
υστερόχρονο
- *Ότε η μάχη εγένετο+, Σισσαφέρνης εν ΢άρδεσιν έτυχε ων
- Εβασάνιζον αν , * μέχρι ου αυτοις εδόκει]
- Αυτου διατρίψωμεν , *έως αν φως γένηται]
- *Όταν τις πλειστά τις έχη+, τότε πλειστοι τούτω φθονουσιν.
- Εκέλευσε πορεύεσθαι ησύχως, *έως άγγελος έλθοι]
- Ο πεινων φάγοι αν, *οπότε βούλοιτο]
- *Όποτε θύοι Κρίτων+, εκάλει Αρχέδημον
- Ουκ επεθέμεθα τοις πολεμίοις, *πριν διέβησαν]
- Μη απέλθητε, *πριν αν ακούσητε]
- Εφάνη βασιλεύς, *πριν καταλυσαι το στράτευμα+
Ελλειπτικές εκφράσεις:
Φρονικές
Τποθετικές
Αναφορικές
έστιν ότε*κάποτε+, ουκ έστιν ότε*ποτέ+ ουκ έστιν ότε ου *πάντοτε+, ότε μεν… ότε δε *άλλοτε μεν , άλλοτε δε+
είπερ τις και άλλος *περισσότερο από κάθε άλλο+ είπερ ποτέ [περισσότερο από κάθε άλλη φορά+ είπερ που * περισσότερο από κάθε άλλο μέρος+
έστιν ος [κάποιος] ουκ έστιν όστις [κανείς] ουκ έστιν όστις ου *ο καθένας+ έστιν ου [ κάπου] ουκ έστιν όπου ουκ έστιν όπου ου όσον ουπω *αμέσως μετά] ώσπερ τις και άλλος *όπως κανένας άλλος+

16. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 15 ο: Επιρρηματικές προτάσεις
7. εναντιωματικές * δηλώνουν ασθενή εναντίωση προς το νόημα της προσδιοριζόμενης πρότασης, το περιεχόμενό τους είναι πραγματικό: ‘αν και το είδα, δεν το πίστεψα’+
8. παραχωρητικές * δηλώνουν ισχυρή εναντίωση προς το νόημα της προσδιοριζόμενης πρότασης, το περιεχόμενό τους είναι υποτιθέμενο : ‘ και να το έβλεπα, δεν θα το πίστευα’+
Παραδείγματα εναντιωματικών – παραχωρητικών προτάσεων
Εισάγονται:
- ει και
- αν και
Εκφέρονται: όπως οι υποθετικές
Εισάγονται:
- και ει [κει]
- και αν [καν]
- ουδ’ ει – μηδ΄ ει *όταν προσδιορίζουν αρνητική πρόταση+
- ουδ’ εάν – μηδ’ εάν *όταν προσδιορίζουν αρνητική πρόταση+
Εκφέρονται: όπως οι υποθετικές
- *ει και μη βλέπεις], φρονεις όμως
- *ει και τον άλλον χρόνον είθιστο συκοφαντειν+, τότε αν επαύσατο
- Ουδείς αν έτι πιστευσαι δύναιτο υμιν,* ουδ’ ει πάνυ προθυμοιτο]
- *ει και μη βούλοιντο οι Αθηναιοι εις λόγους ελθειν περί της ειρήνης +, κήρυκας έπεμπον
- *κάν συ μη θέλης+, οι θεοί ουτω βουλήσονται
- Ανήρ πονηρός δυστυχει, *καν ευτυχη+

17. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 16ο : Ενεργητική – Παθητική σύνταξη
 ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΢ΤΝΣΑΞΗ ΠΑΘΗΣΙΚΗ ΢ΤΝΣΑΞΗ
 Yποκείμενο εμπρόθετος ποιητικού αιτίου (υπό + γενική) ή δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου (με συντελικό παθητικό χρόνο)
Ρήμα ενεργητικής φωνής ρήμα μέσης φωνής (παθητικής διάθεσης)
Αντικείμενο υποκείμενο - Οι στρατιώται κατέλαβον την πόλιν Τπό των στρατιωτων κατελήφθη η πόλις - Οι Λακεδαιμόνιοι διεγνώκεσαν λελύσθαι τας σπονδάς Σοις Λακεδαιμονίοις διέγνωστο λελύσθαι τας σπονδάς - Ο βασιλεύς κελεύει τους Έλληνας τα όπλα παραδουναι Οι Έλληνες κελεύονται υπό του βασιλέως τα όπλα παραδουναι
 Τποκείμενο απαρεμφάτου ποιητικό αίτιο απαρεμφάτου
Απαρέμφατο ενεργητικής φωνής απαρέμφατο παθητικής φωνής
Αντικείμενο απαρεμφάτου υποκείμενο απαρεμφάτου σε αιτιατική - Ήκουσεν τους πολεμίους καταλύσειν την πόλιν Ήκουσεν υπό των πολεμίων καταλύσεσθαι την πόλιν
 Όταν το αντικείμενο είναι η προσωπική αντωνυμία τότε διατηρώ το υποκείμενο, μετατρέπω το ρήμα στη μέση φωνή και δεν βάζω ποιητικό αίτιο: Δείκνυμι με (δείχνω εμένα) = δείκνυμαι <.
 Ρηματικά επίθετα σε – τεος & - τος
Προσωπική σύνταξη : παθητική σημασία *έμφαση στο υποκείμενο+
Απρόσωπη σύνταξη : ενεργητική σημασία *έμφαση στο ρηματικό επίθετο+
- διαβατέος εστίν *Ρ+ ημιν *δ.πρ.ποιητ.αι.+ ο ποταμός *Τ+
= δει διαβαθηναι υφ’ ημων τον ποταμόν
- διαβατέον εστίν *Ρ+ ημιν *δ. πρ.ποιητ.αι.+ τον ποταμόν *ΑΡ}
= δει διαβαίνειν ημας τον ποταμόν
- ο ανεξέταστος βίος *Τ+ ου βιωτός εστίν *Ρ+ ανθρώπω *δ.π.ποιητ.αι.+
= ο ανεξέταστος βίος ουκ άξιος έστιν βιωθηναι υπ’ ανθρώπου
- ου βιωτόν εστι *Ρ+ μοι *δ.πρ.ποιητ.αι+
= ου δυνατόν έστι μοι ζην

18. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 17ο :  Ευθύς λόγος Πλάγιος Λόγος
1. Κύριες προτάσεις κρίσεως: « Τβριστής ει»
α. ειδική πρόταση: Λέγει *ως υβριστής ειμί]. β. ειδικό απαρέμφατο: Λέγει υβριστήν με είναι. γ. κατηγορηματική μετοχή: Ήκουσε υβριστήν με όντα.
2. Κύριες προτάσεις επιθυμίας: «Μηδείς βαλλέτω»
α. τελικό απαρέμφατο: Απηγόρευε μηδένα βάλλειν
3. Ευθείες ερωτήσεις: « Σις έστιν ο θόρυβος;»
α. πλάγιες ερωτήσεις: Ερωτα τις έστιν ο θόρυβος || Ηρώτα τις είη *Ε.Π.Λ+ ο θόρυβος
4. Δευτερεύουσες προτάσεις:
« Άγε , ω Κλέαρχε, το στράτευμα, ότι εκει βασιλεύς εστι»
α. διατηρούν την έγκλισή τους ή την μετατρέπουν μετά από ιστορικό χρόνο σε Ε.Π.Λ.: Διέτταξε τον Κλέαρχον άγειν το στράτευμα, ότι εκει βασιλευς ήν /είη
5. Τποθετικές προτάσεις
« Ει εισί βωμοί, εισί και θεοί» « Ει εισί βωμοί, εισί και θεοί»
α. υποθετικό λόγο στον πλάγιο έχω όταν η απόδοση δεν είναι κύρια πρόταση αλλά δευτερεύουσα ή ειδικό απαρέμφατο ή κατηγορηματική μετοχή ή τελικό απαρέμφατο. Η υπόθεση συνήθως μένει ανεπηρέαστη ** Λέγει, ει εισί βωμοί, και θεούς είναι Είπεν , ει ειεν βωμοί, και θεούς είναι *επηρεασμένη υπόθεση+
* * Μπορεί η υπόθεση να επηρεαστεί όταν εξαρτάται η απόδοση από ιστορικό χρόνο και όταν δηλώνεται υποκειμενική γνώμη. Σότε η υπόθεση για όλα τα είδη *πλην του αντίθετου του πραγματικού+ είναι ει + ΕΠΛ. ΢την περίπτωση αυτή το είδος του υποθετικού λόγου το καταλαβαίνω από την απόδοση.
 ΢κοπός
Σελική πρόταση
ταυτα πράττετε [ίνα όλη η πόλις ευδαιμονη]
Αναφορικο-τελική πρόταση
δει πρεσβείαν πέμπειν, *ήτις ταυτ’ ερει]
Απαρέμφατο του σκοπού
την πόλιν φυλάττειν αυτοις παρέδοσαν
Σελική μετοχή
έπεμψεν τινά ερουντα
Επιρρηματικό κατηγορούμενο του σκοπού
εκ Περσων βοηθός ημων ωρμήθης
Εμπρόθετοι του σκοπού
υπέρ αρετης – των παίδων ένεκα –εις κέρδος- επ’ ωφελείαν - επ’ αργύρω - προς χάριν

19. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 18ο :  Μετοχή Πρόταση
1. επιθετικές μετοχές - Νόμους γεγραμμένους ο Λυκουργος ουκ έθηκεν
αναφορική πρόταση - Νόμους οι γεγραμμένοι εισιν ο Λυκουργος ουκ έθηκεν
2. κατηγορηματικές μετοχές - Γιγνώσκω Υίλιππον αδικουντα
ειδική πρόταση - Γιγνώσκω ότι Υίλιππος αδικει.
3. επιρρηματικές μετοχές *ετυχαι(η τροπική δεν αναλύεται)+ - εναντιωματική: Πολλοί όντες ευγενεις εισίν κακοί. - τελική: Βαίνουσι κατοψόμενοι< - υποθετική: Τμεις ταυτα ποιουντες , τους θεούς βοηθούς έξετε Όντων βωμων *γεν. απόλ.+, εισί και θεοί - χρονική: Οπλιζομένων τούτων *γεν.απολ.+ηκον οι σκοποί. - αιτιολογική: Αλκιβιάδης βουλόμενος <, ενάγει<.
αντίστοχες προτάσεις Πολλοί ει και εισιν ευγενείς, εισίν κακοί Βαίνουσιν ίνα κατίδωσιν< Εάν ταυτα ποιητε, τους θεούς βοηθούς έξετε Ει εισί βωμοί *το υποκείμενο ‘βωμοί’, δεν έχει κάποια θέση στην κύρια πρόταση, επομένως θα μετατραπεί σε γενική απόλυτη+, εισί και θεοί Ότε ωπλίζοντο ουτοι, ηκον οι σκοποί Αλκιβιάδης επειδή βούλεται<

20. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 19ο : ΢ύνδεσμοι
Ως
ει
οτ’
καν -καν
σύνδεσμος: ειδικός :ότι αιτιολογικός: επειδή συμπερασματικός: ώστε χρονικός: μόλις τελικός: για να αναφορικοπαραβολικός: όπως πλάγιας ερώτησης: πώς μόριο μετοχής : αιτιολογικής, τελικής, μόριο επιτατικό σε επίθετα και επιρρήματα υπερθετικού βαθμού - ως τάχιστα πρόθεση καταχρηστική: - ως εμε *κατεύθυνση] - ως επί μάχην *σκοπός ] ως + αριθμητικό: - ως πεντήκοντα [περίπου] επίρρημα τρόπου ως [έτσι] (όταν έχει τόνο) - και ως ταυτα εγένοντο
εισάγει προτάσεις: πλάγιες ερωτηματικές υποθετικές Αιτιολογικές
ότ’ = ότε και ποτέ ότι γιατί το ότι δεν παθαίνει ποτέ έκθλιψη
καν = και αν καν = και εν..

21. Αντώνης Στεργίου
Κεφάλαιο 20ο : Εμπρόθετοι – Επιρρηματικοί Προσδιορισμοί Εμπρόθετοι προσδιορισμοί
- αντί, πρό , από , έκ + γενική
- συν, εν + δοτική
- εις + αιτιατική
- ανά, κατά, διά
- υπέρ, περί, παρά, + διάφορες πτώσεις
- αμφί, επί, μετά,
- προς, υπό
Επιρρηματικοί προσδιορισμοί
- τόπου : στάση (-ασι- ησι- οι-θι-ου) κίνηση (- δε-ζε-σε) από τόπου κίνηση(-θεν-οθεν-ωθεν) Αθήνησι – Αθήναζε – Αθήνηθεν || οικοι- οίκαδε-οίκοθεν
- τρόπου : δικαίως, καλως<
- ποσού: [δεν υπάρχει αιτιατική του ποσού+ ολίγον, ουδέν, τοσουτον<
- χρόνου : νυν, τότε<

22. Αντώνης Στεργίου
Περιεχόμενα:
΢ελίδα
Αναφορικές προτάσεις : ονοματικές και επιρρηματικές
12
Αντικείμενο ρήματος- απαρεμφάτου - μετοχής
2
Απαρέμφατο: ειδικό- τελικό- του σκοπού- της αναφοράς- απόλυτο
7
Β’ όρος σύγκρισης
6
Δοτική προσωπική
6
Ελλειπτικές εκφράσεις : χρονικές – υποθετικές- αναφορικές
14
Εμπρόθετοι προσδιορισμοί
20
Ενεργητική – Παθητική σύνταξη
16
Επιρρηματικές προτάσεις : αιτιολογικές – τελικές- συμπερασματικές
11
Επιρρηματικές προτάσεις : εναντιωματικές – παραχωρητικές
15
Επιρρηματικές προτάσεις : χρονικές
14
Επιρρηματικές προτάσεις: υποθετικές
13
Επιρρηματικοί προσδιορισμοί *καθαρώς, και όχι σε γενική – δοτική- αιτιατική+
20
Επιρρηματικοί προσδιορισμοί σε γενική- δοτική- αιτιατική
5
Ετερόπτωτοι προσδιορισμοί σε γενική – δοτική- αιτιατική
5
Ευθείες ερωτήσεις –Πλάγιες ερωτήσεις : συγκριτική παρουσίαση
10
Ευθύς λόγος – Πλάγιος λόγος
17
Κατηγορούμενο: υποκειμένου – αντικειμένου- γενικής εννοίας- καθ’ έλξη- ιδιάζοντα κατηγορούμενα
3
Μετατροπή μετοχής σε πρόταση και το αντίστροφο
18
Μετοχή: επιθετική- κατηγορηματική – επιρρηματικές
8
Ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί: παράθεση –επεξήγηση - Ε.Π. - Κ.Π.
4
Ονοματικές προτάσεις: ειδικές- ενδοιαστικές – πλάγιες ερωτηματικές – αναφορικές *ουσιαστικές – προσδιοριστικές+
9
Ρηματικά επίθετα σε –τος – τέος
16
΢κοπός
17
΢ύνδεσμοι: ως – ει – ότ΄- καν
19
΢ύστοιχο αντικείμενο ρήματος
2
Τποκείμενο ρήματος - απαρεμφάτου –μετοχής
1

23. Αντώνης Στεργίου
΢υντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας ΢τεργίου Αντώνης