Unen (1)
- 3.
Үнэний философи
Танин мэдэхүйн гол зорилго бол үнэн мэдлэг олж авахад оршино. Гэвч
үнэн гэж юу вэ гэдэг талаар өөр өөр онол гарч ирдэг бөгөөд тэдгээрийг
бүхэлд нь гурван том бүлэг болгон ангилдаг. Тэдгээр нь:
- Тохирооны онол (корреспондентийн онол)
- Когеренцийн онол
- Прагматик үзэл гэдэг гурван бүлэг мөн.
- 4. Тохирооны онол
Үнэнийг тохирооны үзлээр тайлбарладаг байдал эртний
дорно дахины философи эргэцүүлэлт анх илэрсэн байна.
Жишээ нь Кунзийн тайлбараар юмс бол тэдгээрт өгсөн
нэртэй тохирдог байх ёстой. Яагаад гэвэл тэр бүхэнд
тодорхой утга байдаг нь уг нэрийн холбогдож буй бүлэг
юмны мөн чанар байдаг. Жишээлбэл: захирагчийн мөн
чанар нь Захирагчийн “дао”-д буюу төгөлдөр санаанд
байдаг.
- 5. Нэр ба бодит чанарын хооронд тийнхүү зохицол байх
ёстой. Хэрэв захирагч захирагчийн “дао”-гоо биелүүлж
чадахгүй байсан ч олон түмэн түүнийг захирагч гэж
нэрлэсэн ч уг чанартаа захирагч биш гэсэн үг юм.
Нийгмийн харилцан холбогдолд нэр тус бүр ийнхүү
тодорхой хариуцлага ба үүрэгтэй байдаг. Засагч, сайд, эцэг,
хүү энэ бүхэн бол нийгмийн харилцааг тэмдэглэх бөгөөд
нэр хүлээсэн бодгаль бүр хүлээсэн үүргээ зохих ёсоор
биелүүлдэг байх ёстой.
- 7. Үнэний чухал теоромууд
Харилцааны онол
Харилцааны онол гэдэг нь
үүрэг хүлээх үнэн зөв мэдээлэл
өгөх үүрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл
үг бэлэг тэмдэг зарим нэр
томъёог өөрийн төлөөллөөр
бодит байдал болгохыг хэлнэ.
Хэл нь зарим орлуулагдах амар
биш үгээр зөндөө байдаг.
Жишээ нь: Герман гэдэг нь
өөрийнхөө бодож буй санааг
тухайн хэл дээрээ орчуулах
эсвэл ярих гэсэн үг
Хамаарлын онол
Аливаа системийн элемент
бүрийг анхааралтай судлах нь
хамаарлын онолын гол зарчим
юм. Ихэвчлэн энгийн логик
бүтцэд аливаа юмс үзэгдлийг
задлаад бие биеэ дэмжин гол
хүчин зүйлийг илрүүлэхэд
оршино. Жишээ нь хамаарлын
системийн ашиглалтын гол
хүчин зүйл нь давамгайлах
зарчмуудыг тодорхойлоход
оршино.
Тохиролцооны онол
Үнэн гэдэг нь тодорхой заасан
хүмүүс бүгдээр зөвшөөрөх дээр
санал нэг байсан зүйлийг өчүүхэн ч
төсөөлөөгүй байх эсвэл зарим
тохиолдолд үнэн байх дээр санал
нийлсэн байж магадгүй. Үүнийг
тохиролцооны онол гэнэ. Санал нэг
юу байх байсан гэдэг нь үнэний
зохистой нөхцөл байдалд хэлэх үг
тогтвортой байдаг хэмээн Хабермас
хэлсэн байдаг.
Чин үнэний прагматик
онол
- 9. Марксист – Ленинист философи, түүний цөс бүрэлдэхүү нь
болох диалектик материализм үнэний дараахь
үндэслэлүүдийг боловсруулжээ.Үүнд:
- Үнэн бол бодит байдалд бидний бодол тохирохуй юм.
Танин мэдэхүй бол гадаад ертөнц хүний тархинд, ухамсарт
тусгагдан буусан дүр буюу төсөө мөн. Гэтэл угтаа хүн бодит
байдалтай шууд харьцдаггүй бөгөөд харин түүнийг хэрхэн
мэдэрч, сэтгэж, ухаарч буй тийм байдлаараа л танин мэддэг
- Объектив үнэн байдаг, өөрөөр хэлбэл хүнээс, хүн
төрөлхтнөөс үл хамаармал үнэн агуулга хүний бодол,
төсөөлөлд байдаг. сонирхол, итгэл үнэмшил, мэдрэмж, ой
дурсамж, заншил г,м
