Ένα πρότυπο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με θεματική τις ιαματικές πηγές στην περιοχή της Αριδαίας και τη συγκριτική τους παρουσίαση σε σχέση με τα θερμά λουτρά καθαριότητας (χαμάμ) της Κωνσταντινούπολης.

1. ΑΠΟΑΠΟ TTΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣ
ΑΡΙΔΑΙΑΣΑΡΙΔΑΙΑΣ ΣΤΑ ΧΑΜΑΜΣΤΑ ΧΑΜΑΜ
ΤΗΣΤΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Γυμνάσιο Καλής
Σχ. Έτος 2015-2016
Τμήματα Γ1-Γ2
Υπεύθυνες καθηγήτριες του προγράμματος:
Κοκκίνη Αναστασία ΠΕ05
Ευαγγέλογλου Δέσποινα ΠΕ02

2. Οι μαθητές του Γ1Οι μαθητές του Γ1
 ΑΒΡΑΜΙΔΟΥ ΑΛΕΞΙΑΑΒΡΑΜΙΔΟΥ ΑΛΕΞΙΑ
 ΑΒΡΑΜΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗΑΒΡΑΜΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ
 ΑΓΚΤΖΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΑΓΚΤΖΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
 ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
 ΑΛΜΠΑΝΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣΑΛΜΠΑΝΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
 ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ
 ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑ
 ΑΡΑΠΙ ΧΡΙΣΤΙΝΑΑΡΑΠΙ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
 ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
 ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ
 ΓΚΑΛΙΜΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΡΑΦΑΗΛΓΚΑΛΙΜΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΡΑΦΑΗΛ
 ΔΟΥΜΑΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΔΟΥΜΑΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
 ΕΓΓΟΝΙΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΕΓΓΟΝΙΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ
 ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣΖΩΓΡΑΦΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
 ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ
 ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ ΣΟΦΙΑΝΟΣ
 ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣΚΑΜΠΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
 ΚΑΠΕΤΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑΚΑΠΕΤΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΑΓΓΕΛΙΚΗΑΓΓΕΛΙΚΗ
 ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΕΛΙΝΑΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ ΜΕΛΙΝΑ
 ΚΟΥΡΟΥΚΤΣΙΔΗΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣΚΟΥΡΟΥΚΤΣΙΔΗΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ
 ΚΥΡΑΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΥΡΑΝΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ
 ΛΕΟΝΤΙΑΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣΛΕΟΝΤΙΑΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
 ΜΑΡΤΖΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΜΑΡΤΖΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
 ΜΟΛΛΑ ΕΛΛΙΟΝΑΜΟΛΛΑ ΕΛΛΙΟΝΑ
 ΜΠΟΤΟΥ ΜΑΡΙΑΜΠΟΤΟΥ ΜΑΡΙΑ
 ΝΤΡΑΓΟΤΗ ΑΡΜΠΙΟΛΑΝΤΡΑΓΟΤΗ ΑΡΜΠΙΟΛΑ
 ΠΑΡΜΑΤΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣΠΑΡΜΑΤΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
 ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΑΥΛΟΣΠΑΥΛΙΔΗΣ ΠΑΥΛΟΣ
 ΠΑΥΛΙΔΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑΠΑΥΛΙΔΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΑ
 ΠΕΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΠΕΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
 ΠΕΙΚΟΥ ΜΑΡΙΑΠΕΙΚΟΥ ΜΑΡΙΑ
 ΠΡΟΒΙΟΥ ΜΑΡΙΑΠΡΟΒΙΟΥ ΜΑΡΙΑ
 ΣΑΒΒΙΔΗΣ ΑΘΗΝΟΓΕΝΗΣΣΑΒΒΙΔΗΣ ΑΘΗΝΟΓΕΝΗΣ
 ΣΠΑΡΤΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΣΠΑΡΤΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
 ΤΟΥΜΑΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΤΟΥΜΑΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
 ΤΣΑΒΔΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΤΣΑΒΔΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
 ΤΣΑΚΜΑΚΗ ΤΑΤΙΑΝΗ - ΣΟΥΛΤΑΝΑΤΣΑΚΜΑΚΗ ΤΑΤΙΑΝΗ - ΣΟΥΛΤΑΝΑ
 ΤΣΙΛΟΓΛΑΝΙΔΗΣ ΔΙΟΓΕΝΗΣΤΣΙΛΟΓΛΑΝΙΔΗΣ ΔΙΟΓΕΝΗΣ
 ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ -ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ -
ΙΩΑΝΝΗΣΙΩΑΝΝΗΣ
 ΧΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣΧΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Οι μαθητές του Γ2Οι μαθητές του Γ2

3. Ιστορία των ιαματικών πηγών
Η ιστορία των λουτρών είναι συνδεδεμένη με την ιστορία του τόπου μας και ξεκινάει χρονικά απόΗ ιστορία των λουτρών είναι συνδεδεμένη με την ιστορία του τόπου μας και ξεκινάει χρονικά από
την αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν τατην αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν τα
λουτρά, καθώς επίσης αρχαίοι Έλληνες γιατροί, φυσικοί, ιστορικοί και γεωγράφοι ήταν οι πρώτοιλουτρά, καθώς επίσης αρχαίοι Έλληνες γιατροί, φυσικοί, ιστορικοί και γεωγράφοι ήταν οι πρώτοι
που ασχολήθηκαν με τις πηγές και τα μεταλλικά νερά. Στα Ασκληπιεία, από τον 13ο π.Χ. αιώνα,που ασχολήθηκαν με τις πηγές και τα μεταλλικά νερά. Στα Ασκληπιεία, από τον 13ο π.Χ. αιώνα,
χρησιμοποιούσαν τα λουτρά για θεραπευτικούς λόγους.χρησιμοποιούσαν τα λουτρά για θεραπευτικούς λόγους.
Ο πρώτος παρατηρητής των πηγών αυτών με θεραπευτικές ιδιότητες ήταν ο ιστορικός ΗρόδοτοςΟ πρώτος παρατηρητής των πηγών αυτών με θεραπευτικές ιδιότητες ήταν ο ιστορικός Ηρόδοτος
(484-410π.Χ.). Αυτός περιέγραψε ορισμένες ιαματικές πηγές και συνιστούσε, κάνοντας λίγο και(484-410π.Χ.). Αυτός περιέγραψε ορισμένες ιαματικές πηγές και συνιστούσε, κάνοντας λίγο και
το γιατρό, η λουτροθεραπεία να γίνεται σε ορισμένες εποχές του χρόνου και για 21 συνεχείςτο γιατρό, η λουτροθεραπεία να γίνεται σε ορισμένες εποχές του χρόνου και για 21 συνεχείς
μέρες.μέρες.
Ο Ιπποκράτης από την Κω (460-375π.Χ.) που θεωρείται ο θεμελιωτής της ιατρικής επιστήμης καιΟ Ιπποκράτης από την Κω (460-375π.Χ.) που θεωρείται ο θεμελιωτής της ιατρικής επιστήμης και
πατέρας της υδροθεραπείας, ασχολήθηκε πολύ με τα διάφορα φυσικά νερά. Τα διέκρινε σεπατέρας της υδροθεραπείας, ασχολήθηκε πολύ με τα διάφορα φυσικά νερά. Τα διέκρινε σε
ελώδη (εκείνα που υπάρχουν στα έλη και στις λίμνες), σε όμβρια (που σχηματίζονται από τηελώδη (εκείνα που υπάρχουν στα έλη και στις λίμνες), σε όμβρια (που σχηματίζονται από τη
βροχή) και σε μεταλλικά (εκείνα που αναβλύζουν από πετρώματα). Τα τελευταία, λέει,βροχή) και σε μεταλλικά (εκείνα που αναβλύζουν από πετρώματα). Τα τελευταία, λέει,
αναβλύζουν θερμά και εμπεριέχουν σίδηρο, χαλκό, άργυρο, χρυσό, θείο και άλλα μεταλλικάαναβλύζουν θερμά και εμπεριέχουν σίδηρο, χαλκό, άργυρο, χρυσό, θείο και άλλα μεταλλικά
στοιχεία.στοιχεία.
Η χώρα μας θεωρείται το μέρος που έχει τις περισσότερες ιαματικές πηγές απ’ όλες τιςΗ χώρα μας θεωρείται το μέρος που έχει τις περισσότερες ιαματικές πηγές απ’ όλες τις

4.  Οι χημικές αναλύσεις του νερού των πηγών άρχισαν να γίνονται στην ελεύθερηΟι χημικές αναλύσεις του νερού των πηγών άρχισαν να γίνονται στην ελεύθερη
Ελλάδα ήδη από την εποχή του Καποδίστρια και του ΄Οθωνα (1830 – 1833).Ελλάδα ήδη από την εποχή του Καποδίστρια και του ΄Οθωνα (1830 – 1833).
 Η αρχή στην οργάνωση των λουτροπόλεων έγινε στις αρχές του αιώνα μας. Το 1918Η αρχή στην οργάνωση των λουτροπόλεων έγινε στις αρχές του αιώνα μας. Το 1918
συστάθηκε για πρώτη φορά ιδιαίτερη υπηρεσία ιαματικών πηγών στο τότε Υπουργείοσυστάθηκε για πρώτη φορά ιδιαίτερη υπηρεσία ιαματικών πηγών στο τότε Υπουργείο
Εθνικής Οικονομίας. Το 1936 οι ιαματικές πηγές της χώρας μας μπήκαν στηνΕθνικής Οικονομίας. Το 1936 οι ιαματικές πηγές της χώρας μας μπήκαν στην
αρμοδιότητα του τότε Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού.αρμοδιότητα του τότε Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού.
 Το 1945 περιήλθαν στη Γενική Γραμματεία Τουρισμού και από το 1950 μέχρι σήμεραΤο 1945 περιήλθαν στη Γενική Γραμματεία Τουρισμού και από το 1950 μέχρι σήμερα
υπάγονται στις αρμοδιότητες του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ), πουυπάγονται στις αρμοδιότητες του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ), που
ιδρύθηκε το χρόνο εκείνο, ως κλάδος του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως.ιδρύθηκε το χρόνο εκείνο, ως κλάδος του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως.

5. ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ
 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ/ ΝΕΡΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ;ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ/ ΝΕΡΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ;
Τα νερά των φυσικών ή ιαματικών πηγών είναι νερά, που πηγάζουν μέσα από πετρώματα καιΤα νερά των φυσικών ή ιαματικών πηγών είναι νερά, που πηγάζουν μέσα από πετρώματα και
βράχους που βγαίνουν από τα έγκατα της γης.βράχους που βγαίνουν από τα έγκατα της γης.
Είναι μεταλλικά νερά, που εμπεριέχουν διαλυμένα μεταλλικά συστατικά - όπως νάτριο, κάλιο,Είναι μεταλλικά νερά, που εμπεριέχουν διαλυμένα μεταλλικά συστατικά - όπως νάτριο, κάλιο,
ασβέστιο, μαγνήσιο, ράδιο, σίδηρο, ιώδιο, φωσφόρο και θείο - ή αέρια- όπως διοξείδιο τουασβέστιο, μαγνήσιο, ράδιο, σίδηρο, ιώδιο, φωσφόρο και θείο - ή αέρια- όπως διοξείδιο του
άνθρακα, υδρόθειο, άζωτο, οξυγόνο και υδρογόνο.άνθρακα, υδρόθειο, άζωτο, οξυγόνο και υδρογόνο.
Τα νερά αυτά έχουν διάφορους βαθμούς οξύτητας και είναι όξινα, αλκαλικά ή και ουδέτερα. ΄Ετσι,Τα νερά αυτά έχουν διάφορους βαθμούς οξύτητας και είναι όξινα, αλκαλικά ή και ουδέτερα. ΄Ετσι,
συχνά ακούμε ότι μία πηγή είναι θειούχος αλκαλική ή χλωρονατριούχος ή οξυπηγή ή ραδιούχος.συχνά ακούμε ότι μία πηγή είναι θειούχος αλκαλική ή χλωρονατριούχος ή οξυπηγή ή ραδιούχος.
Αυτό σημαίνει ότι στην πηγή αυτή υπερισχύει ένα συστατικό περισσότερο από τ’ άλλα.Αυτό σημαίνει ότι στην πηγή αυτή υπερισχύει ένα συστατικό περισσότερο από τ’ άλλα.
Η θερμοκρασία των φυσικών πηγών είναι κυμαινόμενη και φτάνει μέχρι και τους 60Η θερμοκρασία των φυσικών πηγών είναι κυμαινόμενη και φτάνει μέχρι και τους 60ºC ήºC ή καικαι
ακόμα περισσότερο.ακόμα περισσότερο.
 ΠΟΣΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;ΠΟΣΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;
Η Ελλάδα είναι μία από τις πλουσιότερες χώρες σε φυσικές πηγές. Πηγαία νερά αναβλύζουν στηΗ Ελλάδα είναι μία από τις πλουσιότερες χώρες σε φυσικές πηγές. Πηγαία νερά αναβλύζουν στη
χώρα μας από 752 διαφορετικά γεωγραφικά σημεία. Οι περισσότερες πηγές βρίσκονται σταχώρα μας από 752 διαφορετικά γεωγραφικά σημεία. Οι περισσότερες πηγές βρίσκονται στα
νησιά και είναι 229. Ακολουθεί η Στερεά Ελλάδα με 156 πηγές, η Μακεδονία με 115, ηνησιά και είναι 229. Ακολουθεί η Στερεά Ελλάδα με 156 πηγές, η Μακεδονία με 115, η
Πελοπόννησος με 114, η Θεσσαλία με 57, η ΄Ηπειρος με 56 και η Θράκη με 25.Πελοπόννησος με 114, η Θεσσαλία με 57, η ΄Ηπειρος με 56 και η Θράκη με 25.

6. Ιστορία των λουτρών του Πόζαρ
Μπορείς στ' αλήθεια να περιγράψεις τον
παράδεισο; Μπορείς να κλείσεις μέσα σε
λίγες λέξεις όλη τη μαγεία της φύσης και
την αδιάκοπη κίνηση των πλούσιων
ιαματικών νερών που πηγάζουν ορμητικά
από τα σπλάχνα του Βόρας; Στα Λουτρά
Πόζαρ το ανθρώπινο μοιάζει να
εξαϋλώνεται και μια ανεπανάληπτη
εμπειρία αναζωογόνησης υψώνει σώμα και
πνεύμα σε άλλα επίπεδα...
Aπό το όνομά τους και μόνο καταλαβαίνεις
πως εδώ έχεις να κάνεις με κάτι το
ιδιαίτερο, το ξεχωριστό: Λουτρά Πόζαρ,
δηλαδή «φωτιά» στα ρώσικα. Η
λουτρόπολη του Πόζαρ είναι γνωστή από
μαρτυρίες που μας έρχονται από τα αρχαία
χρόνια, από τον καιρό ακόμα του Μεγάλου
Αλεξάνδρου.

7. Η λέξηΗ λέξη πόζαρπόζαρ σημαίνει θράκα, αναμμένο κάρβουνο. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους,σημαίνει θράκα, αναμμένο κάρβουνο. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους,
στην περιοχή ήταν οχυρωμένος ο σερβικός στρατός. Ένας Σέρβος ενθουσιασμένος από ταστην περιοχή ήταν οχυρωμένος ο σερβικός στρατός. Ένας Σέρβος ενθουσιασμένος από τα
ζεστά νερά έφτιαξε την πρώτη γούρνα. Πάντως τα ζεστά νερά της περιοχής,ζεστά νερά έφτιαξε την πρώτη γούρνα. Πάντως τα ζεστά νερά της περιοχής,
χρησιμοποιούνταν για λουτρά και πριν τους Βαλκανικούς πολέμους. Μετά τη συνθήκη τουχρησιμοποιούνταν για λουτρά και πριν τους Βαλκανικούς πολέμους. Μετά τη συνθήκη του
Νεϊγί το 1919, η περιοχή της Αριδαίας επιστρέφει στο ελληνικό κράτος και αρχίζει ηΝεϊγί το 1919, η περιοχή της Αριδαίας επιστρέφει στο ελληνικό κράτος και αρχίζει η
διαχείριση των λουτρών από έναν Αθηναίο αρχικά και αργότερα από τον Πόντιο γαμπρό του,διαχείριση των λουτρών από έναν Αθηναίο αρχικά και αργότερα από τον Πόντιο γαμπρό του,
Τυμπανίδη μέχρι το 1982, ο οποίος ύστερα από απαλλοτροίωση των κτημάτων γύρω από τιςΤυμπανίδη μέχρι το 1982, ο οποίος ύστερα από απαλλοτροίωση των κτημάτων γύρω από τις
πηγές, έχτισε το υδροθεραπευτήριο. Από το 1982-1994 τα λουτρά ανήκαν στην κοινότηταπηγές, έχτισε το υδροθεραπευτήριο. Από το 1982-1994 τα λουτρά ανήκαν στην κοινότητα
Λουτρακίου. Το 1994 μάλιστα κατασκευάστηκε η πισίνα. Σήμερα τα λουτρά διαχειρίζεται οΛουτρακίου. Το 1994 μάλιστα κατασκευάστηκε η πισίνα. Σήμερα τα λουτρά διαχειρίζεται ο
δήμος Αριδαίας.δήμος Αριδαίας.

8. ΥδροθεραπείαΥδροθεραπεία
Η Υδροθεραπεία υπό τη γενικότερη έννοια “SPA THERAPY ” ή “MEDICAL HYDROLOGY ”
των Αγγλοσαξόνων περιλαμβάνει τις εξής μορφές :
 Λουτροθεραπεία
 Ποσιθεραπεία
 Εισπνευσοθεραπεία
 Ιλυοθεραπεία ή Πηλοθεραπεία ή Κοινώς Λασπόλουτρα
 Θαλασσοθεραπεία

9. Θεραπευτικές ενδείξεις για την
Λουτροθεραπεία
Η Λουτροθεραπεία βασίζεται στις παρακάτω κύριες ιδιότητες του Ιαματικού νερού :Η Λουτροθεραπεία βασίζεται στις παρακάτω κύριες ιδιότητες του Ιαματικού νερού :
 ΣτοΣτο θερμικό ερέθισμαθερμικό ερέθισμα
 ΣτοΣτο μηχανικό ερέθισμαμηχανικό ερέθισμα
 ΣτηνΣτην επίδραση των φυσικοχημικών συστατικών του Ιαματικούεπίδραση των φυσικοχημικών συστατικών του Ιαματικού νερούνερού
ΤοΤο Θερμικό ΕρέθισμαΘερμικό Ερέθισμα είναι σπουδαίο στην Λουτροθεραπεία και αποτελεί βασική μορφήείναι σπουδαίο στην Λουτροθεραπεία και αποτελεί βασική μορφή
θερμοθεραπείας. Για να υπάρχει θερμικό ερέθισμα πρέπει η θερμοκρασία του νερού να είναιθερμοθεραπείας. Για να υπάρχει θερμικό ερέθισμα πρέπει η θερμοκρασία του νερού να είναι
μεγαλύτερη από 34οC. Ομεγαλύτερη από 34οC. Ο Θερμικός παράγονταςΘερμικός παράγοντας δρα με πολλούς τρόπους. Τέτοιοι είναι: ηδρα με πολλούς τρόπους. Τέτοιοι είναι: η
διάταση των αγγείων, η υπεραιμία, η τοπική εφίδρωση, η ανάπαυση των μυών, η βελτίωση τηςδιάταση των αγγείων, η υπεραιμία, η τοπική εφίδρωση, η ανάπαυση των μυών, η βελτίωση της
τοπικής θρέψης (εναλλαγή – διατροφή) και η αναλγησία. Σε θερμοκρασίες λοιπόν άνω των 38ο –τοπικής θρέψης (εναλλαγή – διατροφή) και η αναλγησία. Σε θερμοκρασίες λοιπόν άνω των 38ο –
40ο C ζεσταίνονται οι μύες, η αντίστασή τους ελαττώνεται και ακολουθεί χαλάρωση, με40ο C ζεσταίνονται οι μύες, η αντίστασή τους ελαττώνεται και ακολουθεί χαλάρωση, με
αποτέλεσμα ανακούφιση από τον πόνο και διευκόλυνση των κινήσεων. Σε υψηλότερεςαποτέλεσμα ανακούφιση από τον πόνο και διευκόλυνση των κινήσεων. Σε υψηλότερες
θερμοκρασίες γίνεται απορρόφηση του υγρού των αρθρώσεων και διείσδυση μεταλλικών καιθερμοκρασίες γίνεται απορρόφηση του υγρού των αρθρώσεων και διείσδυση μεταλλικών και
ραδιενεργών στοιχείων.ραδιενεργών στοιχείων.
Όσον αφορά στοΌσον αφορά στο Μηχανικό ΠαράγονταΜηχανικό Παράγοντα,, η δράση του στηρίζεται στους νόμους του Αρχιμήδηη δράση του στηρίζεται στους νόμους του Αρχιμήδη
που αναφέρονται στην άνωση και στην υδροστατική πίεση. Στο νερό το ανθρώπινο σώμα γίνεταιπου αναφέρονται στην άνωση και στην υδροστατική πίεση. Στο νερό το ανθρώπινο σώμα γίνεται
ελαφρύτερο, οι κινήσεις ευκολότερες, επέρχεται μυοχαλάρωση, απορρόφηση οιδημάτων καιελαφρύτερο, οι κινήσεις ευκολότερες, επέρχεται μυοχαλάρωση, απορρόφηση οιδημάτων και
εξιδρωμάτων και ευνοϊκοί επίδραση στον ψυχισμό .εξιδρωμάτων και ευνοϊκοί επίδραση στον ψυχισμό .

10. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
 A. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΛΟΥΤΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ:A. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΛΟΥΤΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ:
ΗΗ Ιαματική ΛουτροθεραπείαΙαματική Λουτροθεραπεία εφαρμόζεται σε ένα μεγάλο αριθμό ασθενειών γιαεφαρμόζεται σε ένα μεγάλο αριθμό ασθενειών για
τα περισσότερα συστήματα (αναπνευστικό, κυκλοφορικό, πεπτικό, νευρικό,τα περισσότερα συστήματα (αναπνευστικό, κυκλοφορικό, πεπτικό, νευρικό,
μυοσκελετικό, νεφρούς ,δέρμα κλπ.).μυοσκελετικό, νεφρούς ,δέρμα κλπ.).
Ρευματικές παθήσειςΡευματικές παθήσεις (όσον αφορά αυτές τις παθήσεις θα αναφερθώ(όσον αφορά αυτές τις παθήσεις θα αναφερθώ
παρακάτω εκτενέστερα λόγω του ότι η εφαρμογή της Ιαματικήςπαρακάτω εκτενέστερα λόγω του ότι η εφαρμογή της Ιαματικής
Λουτροθεραπείας σε παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος είναι κατά πολύΛουτροθεραπείας σε παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος είναι κατά πολύ
συχνότερη απ’ ότι σε παθήσεις άλλων συστημάτων).συχνότερη απ’ ότι σε παθήσεις άλλων συστημάτων).
ΠαθήσειςΠαθήσεις κυκλοφορικού συστήματοςκυκλοφορικού συστήματος (αρτηριακή υπέρταση, ανεπάρκεια(αρτηριακή υπέρταση, ανεπάρκεια
στεφανιαίων αρτηριών ενδαρτηρίτιδες κάτω άκρων, χρόνιες φλεβίτιδες κιρσοί).στεφανιαίων αρτηριών ενδαρτηρίτιδες κάτω άκρων, χρόνιες φλεβίτιδες κιρσοί).
ΠαθήσειςΠαθήσεις δερματικέςδερματικές (έκζεμα, δερματίτιδες κλπ.).(έκζεμα, δερματίτιδες κλπ.).
ΠαθήσειςΠαθήσεις γυναικολογικέςγυναικολογικές χρόνιες μεταφλεγμονώδεις καταστάσεις τωνχρόνιες μεταφλεγμονώδεις καταστάσεις των
σαλπίγγων και της μήτρας, λευκόρροια , ανεπάρκεια των ωοθηκών).σαλπίγγων και της μήτρας, λευκόρροια , ανεπάρκεια των ωοθηκών).
ΠαθήσειςΠαθήσεις περιφερικών νεύρωνπεριφερικών νεύρων (νευρίτιδες, ριζίτιδες, νευραλγίες).(νευρίτιδες, ριζίτιδες, νευραλγίες).
Σύνδρομα από διαταραχές του νευροφυτικού συστήματος.Σύνδρομα από διαταραχές του νευροφυτικού συστήματος.

11. ΒΒ. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΟΣΙΘΕΡΑΠΕΙΑΣ:. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΟΣΙΘΕΡΑΠΕΙΑΣ:
Παθήσεις τηςΠαθήσεις της θρέψης και των ουροφόρων οδώνθρέψης και των ουροφόρων οδών (ουρική διάθεσης ή(ουρική διάθεσης ή
αρθριτισμός, ψαμμίαση ουρική – οξαλική, λιθίαση των ουροφόρων οδών,αρθριτισμός, ψαμμίαση ουρική – οξαλική, λιθίαση των ουροφόρων οδών,
παχυσαρκία, απλές λευκωματουρίες, χρόνιες κυστίτιδες).παχυσαρκία, απλές λευκωματουρίες, χρόνιες κυστίτιδες).
Παθήσεις τουΠαθήσεις του ήπατος και χοληφόρων οδώνήπατος και χοληφόρων οδών (χρόνια χολοκυστίτης, λιθίαση(χρόνια χολοκυστίτης, λιθίαση
της χοληδόχου κύστης ή των πόρων, μικρή ηπατική ανεπάρκεια).της χοληδόχου κύστης ή των πόρων, μικρή ηπατική ανεπάρκεια).
ΠαθήσειςΠαθήσεις πεπτικού συστήματοςπεπτικού συστήματος (διάφορα δυσπεπτικά προβλήματα,(διάφορα δυσπεπτικά προβλήματα,
κολίτιδες, χρόνια δυσκοιλιότης).κολίτιδες, χρόνια δυσκοιλιότης).
 ΓΓ. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΙΣΠΝΕΥΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ:. ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΙΣΠΝΕΥΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ:
ΠαθήσειςΠαθήσεις αναπνευστικού συστήματοςαναπνευστικού συστήματος (ασθματικές καταστάσεις, χρόνιες(ασθματικές καταστάσεις, χρόνιες
βρογχίτιδες, χρόνιο πνευμονικό εμφύσημα, χρόνια Ρινίτις, Φαρυγγίτις,βρογχίτιδες, χρόνιο πνευμονικό εμφύσημα, χρόνια Ρινίτις, Φαρυγγίτις,
Λαρυγγίτις).Λαρυγγίτις).

12. ΛΟΥΤΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑΛΟΥΤΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ: Οι θεραπευτικές ιδιότητες του νερού συνιστώνται κυρίως για τα: Οι θεραπευτικές ιδιότητες του νερού συνιστώνται κυρίως για τα
παρκάτω παθολογικά προβλήματα:παρκάτω παθολογικά προβλήματα:
Παθήσεις του κυκλοφορικού (αρτηριακή υπέρταση, ανεπάρκεια στεφανιαίων αρτηριών,Παθήσεις του κυκλοφορικού (αρτηριακή υπέρταση, ανεπάρκεια στεφανιαίων αρτηριών,
ενδαρτηρίτιδες κάτω άκρων),ενδαρτηρίτιδες κάτω άκρων),
 Ρευματοπάθειες,Ρευματοπάθειες,
 Γυναικολογικές παθήσεις (χρόνιες μεταφλεγμονώδεις καταστάσεις των σαλπίγγων και τηςΓυναικολογικές παθήσεις (χρόνιες μεταφλεγμονώδεις καταστάσεις των σαλπίγγων και της
μήτρας, λευκόρροια, ανεπάρκεια των ωοθηκών),μήτρας, λευκόρροια, ανεπάρκεια των ωοθηκών),
 Δερματικές παθήσεις (έκζεμα, δερματίτιδες),Δερματικές παθήσεις (έκζεμα, δερματίτιδες),
 Παθήσεις των περιφερικών νεύρων (νευρίτιδες, ριζίτιδες, νευραλγίες, σύνδρομα απόΠαθήσεις των περιφερικών νεύρων (νευρίτιδες, ριζίτιδες, νευραλγίες, σύνδρομα από
διαταραχές του νευροφυτικού συστήματος)διαταραχές του νευροφυτικού συστήματος)
ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ:ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ:
Είναι ο συνδυασμός της λουτροθεραπείας και της κινησιοθεραπείας μέσα στο νερό. Με τηΕίναι ο συνδυασμός της λουτροθεραπείας και της κινησιοθεραπείας μέσα στο νερό. Με τη
μέθοδο αυτή γίνεται εκμετάλλευση και των τριών παραγόντων του ιαματικού νερού–μέθοδο αυτή γίνεται εκμετάλλευση και των τριών παραγόντων του ιαματικού νερού–
χημικού, θερμικού και μηχανικού.χημικού, θερμικού και μηχανικού.
Η υδροκινησιοθεραπεία εκτιμάται ιδιαίτερα για την πρόληψη μονίμων βλαβών (όπως είναιΗ υδροκινησιοθεραπεία εκτιμάται ιδιαίτερα για την πρόληψη μονίμων βλαβών (όπως είναι
οι παθολογοανατομικές αλλοιώσεις, οι ατροφίες, οι παραμορφώσεις, οι αγκυλώσεις) αλλάοι παθολογοανατομικές αλλοιώσεις, οι ατροφίες, οι παραμορφώσεις, οι αγκυλώσεις) αλλά
και για την αποκατάσταση κατά το δυνατόν, αυτών.και για την αποκατάσταση κατά το δυνατόν, αυτών.
Επίσης, ενδείκνυται η ποσιΕπίσης, ενδείκνυται η ποσιooθεραπεία για παθήσεις ήπατος, νεφρών, χολής, πεπτικού καιθεραπεία για παθήσεις ήπατος, νεφρών, χολής, πεπτικού και
ουροποιητικού συστήματος.ουροποιητικού συστήματος.

13. Χαλαρωτικές ιδιότητες:
Για την ολοκλήρωση της χαλάρωσης σας,
δεν πρέπει να παραλείψετε το
saman relax center.
Saman Massage, Σουηδικό, Shiatsu και
Ινδικό μασάζ, από εμπείρους
λουτροθεραπευτές και φυσιοθεραπευτές,
θα διώξουν το άγχος και το στρες από
πάνω σας.
 ΤΙΜΕΣΤΙΜΕΣ
 Χαλαρωτικό Μασάζ γιά 25 Λεπτά 25 ευρώ / άτομοΧαλαρωτικό Μασάζ γιά 25 Λεπτά 25 ευρώ / άτομο
 Αρωματοθεραπεία γιά 25 Λεπτά 20 ευρώ / άτομοΑρωματοθεραπεία γιά 25 Λεπτά 20 ευρώ / άτομο
 Χαλαρωτικό Μασάζ για 45 λεπτά 30 ευρώ / άτομοΧαλαρωτικό Μασάζ για 45 λεπτά 30 ευρώ / άτομο
 Αρωματοθεραπεία για 45 λεπτά 35 ευρώ / άτομοΑρωματοθεραπεία για 45 λεπτά 35 ευρώ / άτομο
 Μασάζ με ζεστές πέτρες 45 ευρώ / άτομοΜασάζ με ζεστές πέτρες 45 ευρώ / άτομο
 Ενυδάτωση Προσώπου 25 λεπτών 15 ευρώ / άτομοΕνυδάτωση Προσώπου 25 λεπτών 15 ευρώ / άτομο
 Μασάζ Πλάτη Αυχένα Μέση γιά 25 Λεπτά 20 ευρώ / άτομοΜασάζ Πλάτη Αυχένα Μέση γιά 25 Λεπτά 20 ευρώ / άτομο

14. Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΑΘΗΣΗΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΠΗΓΗ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΑΘΗΣΗ
Ρευματικές:Ρευματικές: Καμένα Βούρλα, Αιδηψός, Θερμοπύλες, Θερμή Λέσβου, Ικαρία, Κύθνος,Καμένα Βούρλα, Αιδηψός, Θερμοπύλες, Θερμή Λέσβου, Ικαρία, Κύθνος,
Λαγκαδάς , Ν.Απολλωνία.Λαγκαδάς , Ν.Απολλωνία.
Αναπνευστικού συστήματος:Αναπνευστικού συστήματος: Θερμοπύλες, Σμόκοβο ,Κυλλήνη.Θερμοπύλες, Σμόκοβο ,Κυλλήνη.
Γυναικολογικές:Γυναικολογικές: Θερμοπύλες, Μέθανα, Λαγκαδάς, Ν. Απολλωνία, Υπάτη,…Θερμοπύλες, Μέθανα, Λαγκαδάς, Ν. Απολλωνία, Υπάτη,…
Δέρματος:Δέρματος: Αριδαία ,Υπάτη, Καϊάφα, Θερμοπύλες ,…Αριδαία ,Υπάτη, Καϊάφα, Θερμοπύλες ,…
Ήπατος και χοληδόχου:Ήπατος και χοληδόχου: Πλατύστομο, Λουτράκι, Καϊάφα, Καλλιθέα Ρόδου,…Πλατύστομο, Λουτράκι, Καϊάφα, Καλλιθέα Ρόδου,…
Θρέψης:Θρέψης: Πλατύστομο, Λουτράκι, Καλλιθέα Ρόδου,…Πλατύστομο, Λουτράκι, Καλλιθέα Ρόδου,…
Κυκλοφορικού Συστήματος:Κυκλοφορικού Συστήματος: Υπάτη, Λαγκαδάς ,…Υπάτη, Λαγκαδάς ,…
Νεφρών και Ουροφόρων Οδών:Νεφρών και Ουροφόρων Οδών: Πλατύστομο, Λουτράκι, Καλλιθέα Ρόδου,…Πλατύστομο, Λουτράκι, Καλλιθέα Ρόδου,…
Περιφερικών Νεύρων:Περιφερικών Νεύρων: Καμένα Βούρλα, Θερμοπύλες, Κύθνος, Μέθανα, Αιδηψός,…Καμένα Βούρλα, Θερμοπύλες, Κύθνος, Μέθανα, Αιδηψός,…
Στομάχου και εντέρων:Στομάχου και εντέρων: Πλατύστομο, Λουτράκι, Καλλιθέα Ρόδου,…Πλατύστομο, Λουτράκι, Καλλιθέα Ρόδου,…

15. ΤΙΜΕΣ ΣΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΟΥΤΙΜΕΣ ΣΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΟΥ
ΠΟΖΑΡΠΟΖΑΡ
Οι τιμές των λούσεων στα δύο υδροθεραπευτήρια καθορίζονται σε δυο περιόδους. Οι σημερινές τιμέςΟι τιμές των λούσεων στα δύο υδροθεραπευτήρια καθορίζονται σε δυο περιόδους. Οι σημερινές τιμές
έχουν ως εξής:έχουν ως εξής:
Χειμερινή ΠερίοδοςΧειμερινή Περίοδος
Για τη χειμερινή περίοδο και στα δύο υδροθεραπευτήρια οι ατομικές πισίνες λειτουργούν όλο τοΓια τη χειμερινή περίοδο και στα δύο υδροθεραπευτήρια οι ατομικές πισίνες λειτουργούν όλο το
εικοσιτετράωρο ατομικά και το κόστος ανέρχεται στα 15 ευρώ από ένα έως και τρία άτομα και απόεικοσιτετράωρο ατομικά και το κόστος ανέρχεται στα 15 ευρώ από ένα έως και τρία άτομα και από
τέσσερα άτομα και πάνω το κόστος είναι 5 ευρώ το άτομο, οι οποίες πισίνες κλίνονται μετέσσερα άτομα και πάνω το κόστος είναι 5 ευρώ το άτομο, οι οποίες πισίνες κλίνονται με
καθημερινά ραντεβού.καθημερινά ραντεβού.
Καλοκαιρινή ΠερίοδοςΚαλοκαιρινή Περίοδος
Για τη καλοκαιρινή περίοδο υπάρχουν στο πρώτο υδροθεραπευτήριο οι ατομικοί λουτήρες τοΓια τη καλοκαιρινή περίοδο υπάρχουν στο πρώτο υδροθεραπευτήριο οι ατομικοί λουτήρες το
κόστος ανέρχεται 4,50 ευρώ (1ο όροφος) και 3,50 ευρώ (ισόγειο) το άτομο, οι ομαδικές πισίνες,κόστος ανέρχεται 4,50 ευρώ (1ο όροφος) και 3,50 ευρώ (ισόγειο) το άτομο, οι ομαδικές πισίνες,
όπου γίνεται διαχωρισμός μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι 4,00 ευρώ το άτομο.όπου γίνεται διαχωρισμός μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι 4,00 ευρώ το άτομο.
Φυσικές ΠισίνεςΦυσικές Πισίνες
Στις φυσικές πισίνες (χαμάμ-πηγές) το κόστος είναι 15 ευρώ από ένα έως και τρία άτομα και απόΣτις φυσικές πισίνες (χαμάμ-πηγές) το κόστος είναι 15 ευρώ από ένα έως και τρία άτομα και από
τέσσερα άτομα και πάνω το κόστος είναι 5 ευρώ το άτομο, οι οποίες πισίνες κλίνονται μετέσσερα άτομα και πάνω το κόστος είναι 5 ευρώ το άτομο, οι οποίες πισίνες κλίνονται με
καθημερινά ραντεβού.καθημερινά ραντεβού.
Νέο ΥδροθεραπευτήριοΝέο Υδροθεραπευτήριο
Στο νέο υδροθεραπευτήριο υπάρχουν τέσσερις πισίνες που λειτουργούν ατομικά όπως και τηΣτο νέο υδροθεραπευτήριο υπάρχουν τέσσερις πισίνες που λειτουργούν ατομικά όπως και τη
χειμερινή περίοδο, μία πισίνα γυναικών με κόστος 5,00 ευρώ το άτομο και μία πισίνα ανδρών μεχειμερινή περίοδο, μία πισίνα γυναικών με κόστος 5,00 ευρώ το άτομο και μία πισίνα ανδρών με
κόστος 5,00 ευρώ το άτομο.κόστος 5,00 ευρώ το άτομο.
ΚαταρράκτηςΚαταρράκτης
Το κόστος στο καταρράκτη είναι 2,00 ευρώ το άτομο.Το κόστος στο καταρράκτη είναι 2,00 ευρώ το άτομο.
Εξωτερική ΠισίναΕξωτερική Πισίνα
Στην εξωτερική πισίνα είναι 4,00 ευρώΣτην εξωτερική πισίνα είναι 4,00 ευρώ

16. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
 Για όσους ασφαλισμένους το ταμείο τους χορηγεί ποσιθεραπεία το κόστος του εισιτηρίουΓια όσους ασφαλισμένους το ταμείο τους χορηγεί ποσιθεραπεία το κόστος του εισιτηρίου
είναι 2,00 ευρώ.είναι 2,00 ευρώ.
 Επειδή η ζήτηση στις εσωτερικές Πισίνες είναι αυξημένη, για τη καλύτερη εξυπηρέτηση καλόΕπειδή η ζήτηση στις εσωτερικές Πισίνες είναι αυξημένη, για τη καλύτερη εξυπηρέτηση καλό
θα είναι οι επισκέπτες να επικοινωνούν με τα γραφεία της Δημοτικής Επιχείρησης Λουτρών,θα είναι οι επισκέπτες να επικοινωνούν με τα γραφεία της Δημοτικής Επιχείρησης Λουτρών,
για κράτηση των πισίνων.για κράτηση των πισίνων.
 Επίσης η επιχείρηση έχει εκμισθώσει χώρους σε ιδιώτες μασέρ που προσφέρουν υπηρεσίεςΕπίσης η επιχείρηση έχει εκμισθώσει χώρους σε ιδιώτες μασέρ που προσφέρουν υπηρεσίες
θεραπευτικού και χαλαρωτικού μασάζ.θεραπευτικού και χαλαρωτικού μασάζ.
 Η επίσκεψη του σπηλαίου κοστίζει ως εξής: Ενήλικες 2,00 ευρώ, παιδιά 1,00 ευρώ καιΗ επίσκεψη του σπηλαίου κοστίζει ως εξής: Ενήλικες 2,00 ευρώ, παιδιά 1,00 ευρώ και
φοιτητές- σπουδαστές 1,50 ευρώ.φοιτητές- σπουδαστές 1,50 ευρώ.
 Η δυνατότητα διαμονής - φιλοξενίας στο συγκρότημα των Λουτρών είναι περιορισμένη.Η δυνατότητα διαμονής - φιλοξενίας στο συγκρότημα των Λουτρών είναι περιορισμένη.
 Υπάρχουν όμως στην ευρύτερη περιοχή οργανωμένα υπερσύγχρονα συγκροτήματα 3.500Υπάρχουν όμως στην ευρύτερη περιοχή οργανωμένα υπερσύγχρονα συγκροτήματα 3.500
κλινών περίπου.κλινών περίπου.
 Μέσα στην λουτρόπολη σήμερα λειτουργεί mini market, αναψυκτήριο, εστιατόριο με τοπικέςΜέσα στην λουτρόπολη σήμερα λειτουργεί mini market, αναψυκτήριο, εστιατόριο με τοπικές
σπεσιαλιτέ της παραδοσιακής Μακεδονικής Κουζίνας και άριστη εξυπηρέτησησπεσιαλιτέ της παραδοσιακής Μακεδονικής Κουζίνας και άριστη εξυπηρέτηση
δυναμικότητας φιλοξενίας μέχρι 1000 ατόμων, όπου στο χώρο του διοργανώνονταιδυναμικότητας φιλοξενίας μέχρι 1000 ατόμων, όπου στο χώρο του διοργανώνονται
διάφορες εκδηλώσεις.διάφορες εκδηλώσεις.
 Υπάρχει λαϊκή αγορά με Παραδοσιακά τοπικά Προϊόντα.Υπάρχει λαϊκή αγορά με Παραδοσιακά τοπικά Προϊόντα.

17. Αξιοθέατα στη γύρω περιοχή:
Ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί ένα σύμπλεγμα περίπου 15 σπηλαίων, με άφθονα
ευρήματα προϊστορικών χρόνων, τα οποία εκτίθενται στο μικρό μουσείο των Λουτρών. Η
περιοχή έχει ανακηρυχθεί ως σπηλαιοπάρκο (Σπηλαιοπάρκο Αλμωπίας) και είναι το πρώτο
του είδους του στην Ελλάδα,
Το Καιμακτσαλάν, το χιονοδρομικό κέντρο του όρους Βόρας, σε 35 χιλιόμετρα,
Το Μαύρο Δάσος και το Δάσος των προμάχων,
Η Γέφυρα του Μ. Αλεξάνδρου,
Μνημεία θρησκευτικής κληρονομιάς (Μονή του Αγίου Ιλαρίωνα, η εκκλησία του Ιωάννου
του προδρόμου, το εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα),
Το μουσείο Φυσικής Ιστορίας (στην είσοδο της Αριδαίας)

18. Γεωγραφική θέση των ΛουτρώνΓεωγραφική θέση των Λουτρών
Τα λουτρά απέχουν 13 χλμ. από την Αριδαία, κέντρο της περιοχής. Μέσω μιαςΤα λουτρά απέχουν 13 χλμ. από την Αριδαία, κέντρο της περιοχής. Μέσω μιας
καταπληκτικής διαδρομής μέσα στην φύση, φτάνετε στο Λουτράκι, στονκαταπληκτικής διαδρομής μέσα στην φύση, φτάνετε στο Λουτράκι, στον
τελευταίο οικισμό πριν την Λουτρόπολη Ητελευταίο οικισμό πριν την Λουτρόπολη Η ΑριδαίαΑριδαία είναι κωμόπολη τουείναι κωμόπολη του
νομού Πέλλας, έδρα τουνομού Πέλλας, έδρα του Δήμου ΑλμωπίαςΔήμου Αλμωπίας και κάποτε έδρα της πρώηνκαι κάποτε έδρα της πρώην
επαρχίας Αλμωπίας. Έχει πληθυσμό 8000 κατοίκους βρίσκεται 25 χλμ.επαρχίας Αλμωπίας. Έχει πληθυσμό 8000 κατοίκους βρίσκεται 25 χλμ.
βόρεια της Έδεσσας στη δυτική όχθη του Αλμωπαίου ποταμού...βόρεια της Έδεσσας στη δυτική όχθη του Αλμωπαίου ποταμού...
Χιλιομετρικές αποστάσειςΧιλιομετρικές αποστάσεις::
ΑριδαίαΑριδαία 1313 χλμχλμ
ΈδεσσαΈδεσσα 3030 χλμχλμ
ΚαϊμάκτσαλάνΚαϊμάκτσαλάν 3535 χλμχλμ
ΘεσσαλονίκηΘεσσαλονίκη 100100 χλμχλμ
ΛάρισαΛάρισα 230230 χλμχλμ
ΑθήναΑθήνα 530530 χλμχλμ

19. ΑΠΟ ΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣ ΑΡΙΔΑΙΑΣΑΠΟ ΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣ ΑΡΙΔΑΙΑΣ
ΣΤΑ …ΧΑΜΑΜ ΤΗΣΣΤΑ …ΧΑΜΑΜ ΤΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Ορισμός-Σημασία:Ορισμός-Σημασία:
 Το χαμάμ (ή Τουρκικό μπάνιο) είναι η Ανατολίτικη εκδοχή του ατμόλουτρου καιΤο χαμάμ (ή Τουρκικό μπάνιο) είναι η Ανατολίτικη εκδοχή του ατμόλουτρου και
θεωρείται η υγρή εκδοχή της σάουνας. Τα χαμάμ έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στηνθεωρείται η υγρή εκδοχή της σάουνας. Τα χαμάμ έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην
κουλτούρα των Ανατολικών χωρών καθώς ήταν μέρη συναντήσεων, εξαγνισμού καικουλτούρα των Ανατολικών χωρών καθώς ήταν μέρη συναντήσεων, εξαγνισμού και
αρχιτεκτονικής ομορφιάς. Oι Ευρωπαίοι γνώρισαν τα χαμάμ μέσω επαφών με τηναρχιτεκτονικής ομορφιάς. Oι Ευρωπαίοι γνώρισαν τα χαμάμ μέσω επαφών με την
Τουρκία, ώς εκ τούτου, μετονόμασαν τα χαμάμ σε Τουρκικά χαμάμ. Στη ΔυτικήΤουρκία, ώς εκ τούτου, μετονόμασαν τα χαμάμ σε Τουρκικά χαμάμ. Στη Δυτική
Ευρώπη και ιδιαίτερα κατά τη Βικτωριανή εποχή, τα χαμάμ ήταν μέθοδος σωματικούΕυρώπη και ιδιαίτερα κατά τη Βικτωριανή εποχή, τα χαμάμ ήταν μέθοδος σωματικού
εξαγνισμού και χαλάρωσης. Στις μέρες μας, χαμάμ και κέντρα χαλάρωσης με χαμάμεξαγνισμού και χαλάρωσης. Στις μέρες μας, χαμάμ και κέντρα χαλάρωσης με χαμάμ
υπάρχουν παγκοσμίως, προσφέροντας στιγμές ξεκούρασης σε όσους τα προτιμούν.υπάρχουν παγκοσμίως, προσφέροντας στιγμές ξεκούρασης σε όσους τα προτιμούν.
Παρ' όλο που παλαιότερα τα χαμάμ χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά απο άνδρες,Παρ' όλο που παλαιότερα τα χαμάμ χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά απο άνδρες,
σήμερα υπάρχουν και γυναικεία χαμάμ. Στην Ελλάδα, το αρχαιότερο σε λειτουργίασήμερα υπάρχουν και γυναικεία χαμάμ. Στην Ελλάδα, το αρχαιότερο σε λειτουργία
χαμάμ βρίσκεται στην Πάτρα και χρονολογείται από το 1400. Στην Αθήνα,χαμάμ βρίσκεται στην Πάτρα και χρονολογείται από το 1400. Στην Αθήνα,
λειτουργούν τέσσερα ανδρικά χαμάμ ενηλίκων. Χαμάμ λειτουργούσαν και στηλειτουργούν τέσσερα ανδρικά χαμάμ ενηλίκων. Χαμάμ λειτουργούσαν και στη
Θεσσαλονίκη στο μεγαλύτερο μέρος του εικοστού αιώνα. Το τελευταίο, τα "ΛουτράΘεσσαλονίκη στο μεγαλύτερο μέρος του εικοστού αιώνα. Το τελευταίο, τα "Λουτρά
Φοίνιξ" έκλεισε με τους σεισμούς του 1981. Το χαμάμ έχει ευεργετική επίδραση στοΦοίνιξ" έκλεισε με τους σεισμούς του 1981. Το χαμάμ έχει ευεργετική επίδραση στο
δέρμα. Η ζέστη διεγείρει τη ροή του αίματος και καθαρίζει το δέρμα ανοίγοντας τουςδέρμα. Η ζέστη διεγείρει τη ροή του αίματος και καθαρίζει το δέρμα ανοίγοντας τους
πόρους και απομακρύνοντας τα νεκρά κύτταρα, κάνοντας το δέρμα απαλότερο.πόρους και απομακρύνοντας τα νεκρά κύτταρα, κάνοντας το δέρμα απαλότερο.

20. Μια επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη δεν νοείται χωρίς Χαμάμ! Έτσι ηΜια επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη δεν νοείται χωρίς Χαμάμ! Έτσι η
επίσκεψη για λόγους χαλάρωσης, αλλά και αργής καύσης –καμία μεν σχέση μεεπίσκεψη για λόγους χαλάρωσης, αλλά και αργής καύσης –καμία μεν σχέση με
την σάουνα ή με την παθητική ή ενεργητική γυμναστική- θα σας δώσει τηντην σάουνα ή με την παθητική ή ενεργητική γυμναστική- θα σας δώσει την
αίσθηση ότι άξιζε το κόπο.αίσθηση ότι άξιζε το κόπο.
Το Χαμάμ σαν συνήθεια ανάγεται στην εποχή των αρχαίων αιγυπτίων, ενώ επίΤο Χαμάμ σαν συνήθεια ανάγεται στην εποχή των αρχαίων αιγυπτίων, ενώ επί
Οθωμανικής εποχής, αιώνες αργότερα, έγινε αρκετά διαδεδομένο μέσο και τόποςΟθωμανικής εποχής, αιώνες αργότερα, έγινε αρκετά διαδεδομένο μέσο και τόπος
συνάντησης για χαλάρωση και ηρεμία.συνάντησης για χαλάρωση και ηρεμία. Σχεδόν πέντε αιώνες μετά την ίδρυσήΣχεδόν πέντε αιώνες μετά την ίδρυσή
τους δεν παραμένουν μόνο κομμάτι της κοινωνικής ζωής των Τούρκων, αλλά καιτους δεν παραμένουν μόνο κομμάτι της κοινωνικής ζωής των Τούρκων, αλλά και
πόλος έλξης τουριστών.πόλος έλξης τουριστών.
«Διδάσκουν» καθαριότητα και χαλαρότητα. Σε εποχές που τα σπίτια δεν είχαν«Διδάσκουν» καθαριότητα και χαλαρότητα. Σε εποχές που τα σπίτια δεν είχαν
τρεχούμενο νερό, επισκέψεις στα χαμάμ γίνονταν καθημερινά και μάλιστατρεχούμενο νερό, επισκέψεις στα χαμάμ γίνονταν καθημερινά και μάλιστα
περισσότερες από μία φορά.περισσότερες από μία φορά.
Υπολογίζεται ότι τον 18ο αιώνα μόνο στην Κωνσταντινούπολη λειτουργούσανΥπολογίζεται ότι τον 18ο αιώνα μόνο στην Κωνσταντινούπολη λειτουργούσαν
περισσότερα από 14.000 μικρά και μεγάλα χαμάμ. Σήμερα στην Πόλη υπάρχουνπερισσότερα από 14.000 μικρά και μεγάλα χαμάμ. Σήμερα στην Πόλη υπάρχουν
περίπου 130 και συχνά αποτελούν πόλο έλξης για ειδικές περιστάσεις.περίπου 130 και συχνά αποτελούν πόλο έλξης για ειδικές περιστάσεις.
Στην Τουρκία υπάρχουν δύο τύποι λουτρών: τα λεγόμενα «δημόσια» και ταΣτην Τουρκία υπάρχουν δύο τύποι λουτρών: τα λεγόμενα «δημόσια» και τα
λεγόμενα «μεικτά».λεγόμενα «μεικτά». Τα «δημόσια» (αν και πρόκειται για ιδιωτικές επιχειρήσεις)Τα «δημόσια» (αν και πρόκειται για ιδιωτικές επιχειρήσεις)
παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους άντρες ορισμένες ημέρες της εβδομάδας καιπαρέχουν τις υπηρεσίες τους στους άντρες ορισμένες ημέρες της εβδομάδας και
στις γυναίκες τις υπόλοιπες ημέρες, ενώ τα «μεικτά» αποτελούνται από δύοστις γυναίκες τις υπόλοιπες ημέρες, ενώ τα «μεικτά» αποτελούνται από δύο
τμήματα, ένα για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες, και λειτουργούν όλες τιςτμήματα, ένα για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες, και λειτουργούν όλες τις
ημέρες για όλους.ημέρες για όλους.
Το κόστος ανά άτομο κυμαίνεται από 18 ως 60 ευρώ, ανάλογα με τη φήμη τουΤο κόστος ανά άτομο κυμαίνεται από 18 ως 60 ευρώ, ανάλογα με τη φήμη του
χαμάμ και τις παρεχόμενες υπηρεσίες.χαμάμ και τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

21. Τα χαμάμ συνήθως στεγάζονταν σε χώρους που είχαν την διάταξη μεντρεσέ ή
παραδοσιακού τεμένους με θόλο και βοηθητικά δωμάτια. Παρόλα αυτά με το
πέρασμα των χρόνων παρατηρείται μια σχετικά έντονη διαφοροποίηση, η οποία μας
κάνει να πιστεύουμε πως δεν υπάρχουν αρχιτεκτονικά ή λειτουργικά στερότυπα.
Στην Κωνσταντινούπολη τα περισσότερα από τα χαμάμ βρίσκονται εντός της
περιφέρειας του ιστορικού κέντρου. Μια παραδοσιακή επίσκεψη μπορεί να
περιλαμβάνει χαλάρωση στην κεντρική αίθουσα, σε θερμοκρασίες που δεν
υπερβαίνουν τους 48-55 βαθμούς. Εκεί μπορείτε να κάτσετε για τουλάχιστον δύο
ώρες, αφού οι χαμηλότερες θερμοκρασίες –σε σχέση πάντα με την σάουνα- σας
δίνουν τη δυνατότητα να ανοίξουν οι πόροι του σώματος και να σας δημιουργήσει
την αίσθηση χαλάρωσης των μυών και του σώματος. Το παραδοσιακό μασάζ αν και
πληρώνεται έξτρα, θα σας ανακουφίσει ιδιαίτερα, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια
διάχυτη αίσθηση σωματικής ικανοποίησης και ευφορίας.

22. Στα πλαίσια της διαθεματικότητας συνδυάσαμε το παραπάνω πρόγραμμα με τοΣτα πλαίσια της διαθεματικότητας συνδυάσαμε το παραπάνω πρόγραμμα με το
μάθημα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας όπου διδαχθήκαμε το κείμενο του Γεώργιουμάθημα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας όπου διδαχθήκαμε το κείμενο του Γεώργιου
Βιζυηνού «Στο Χαρέμι».Βιζυηνού «Στο Χαρέμι».
Το απόσπασμα πραγματεύεται την ιστορία ενός ονειροπόλου ραφτόπουλου τηςΤο απόσπασμα πραγματεύεται την ιστορία ενός ονειροπόλου ραφτόπουλου της
οθωμανικής αυτοκρατορίας, που διεισδύει στα άδυτα του σουλτανικού χαρεμιού.οθωμανικής αυτοκρατορίας, που διεισδύει στα άδυτα του σουλτανικού χαρεμιού.
Η εικόνα τόσο του παλατιού, όσο και ο μαγικός κόσμος των λουτρών διέγειραν τηΗ εικόνα τόσο του παλατιού, όσο και ο μαγικός κόσμος των λουτρών διέγειραν τη
φαντασία των μαθητών. Έτσι τους δόθηκε η ευκαιρία να εισβάλλουν, σανφαντασία των μαθητών. Έτσι τους δόθηκε η ευκαιρία να εισβάλλουν, σαν
απρόσκλητοι επισκέπτες, στους μυστικούς χώρους του παλατιού, αποσπώντας τιςαπρόσκλητοι επισκέπτες, στους μυστικούς χώρους του παλατιού, αποσπώντας τις
ξέγνοιαστες στιγμές των σουλτάνων, αλλά και των αιχμαλώτων κοριτσιών πουξέγνοιαστες στιγμές των σουλτάνων, αλλά και των αιχμαλώτων κοριτσιών που
αποτελούσαν το χαρέμι.αποτελούσαν το χαρέμι.
Γεώργιος Βιζυηνός,
«Στο χαρέμι»
Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Γ” Γυμνασίου σελ.92

23. Τα πιο γνωστά χαμάμ στηνΤα πιο γνωστά χαμάμ στην
ΠόληΠόλη
Cagaloglu hamamCagaloglu hamam Τσαγάλογλου χαμάμΤσαγάλογλου χαμάμ
Το χαμάμ Τσαγάλογλου χτίστηκε το 1741 από τον Σουλτάνο Μαχμούτ Ι για να έχει έσοδα τοΤο χαμάμ Τσαγάλογλου χτίστηκε το 1741 από τον Σουλτάνο Μαχμούτ Ι για να έχει έσοδα το
συγκρότημα που περιλάμβανε την Αγία Σοφία και την ισλαμική της βιβλιοθήκη.συγκρότημα που περιλάμβανε την Αγία Σοφία και την ισλαμική της βιβλιοθήκη.
Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μεικτά χαμάμ κοντά στο Βασιλικό Υδραγωγείο, χτίστηκε στη θέσηΑποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μεικτά χαμάμ κοντά στο Βασιλικό Υδραγωγείο, χτίστηκε στη θέση
του παλατιού του Νεβσεχιρλί Νταμάτ Ιμπραήμ Πασά που κάηκε το 1740.του παλατιού του Νεβσεχιρλί Νταμάτ Ιμπραήμ Πασά που κάηκε το 1740.
Μέσα εδώ έχουν κάνει το μπάνιο τους διάσημα ιστορικά πρόσωπα και αστέρες του σινεμά, από τηΜέσα εδώ έχουν κάνει το μπάνιο τους διάσημα ιστορικά πρόσωπα και αστέρες του σινεμά, από τη
(νοσοκόμο του Κριμαϊκού Πολέμου) Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ ως τους ηθοποιούς Ομάρ Σαρίφ,(νοσοκόμο του Κριμαϊκού Πολέμου) Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ ως τους ηθοποιούς Ομάρ Σαρίφ,
Κάμερον Ντίαζ και Χάρισον Φορντ.Κάμερον Ντίαζ και Χάρισον Φορντ.
Το χαμάμ διαθέτει ένα καθαρά μπαρόκ στυλ και διαθέτει όπως και όλα δυο τμήματα, ανδρών καιΤο χαμάμ διαθέτει ένα καθαρά μπαρόκ στυλ και διαθέτει όπως και όλα δυο τμήματα, ανδρών και
γυναικών με διαφορετικές εισόδους και είναι εφοδιασμένο με δωμάτια, ντουζιέρες και δωμάτια γιαγυναικών με διαφορετικές εισόδους και είναι εφοδιασμένο με δωμάτια, ντουζιέρες και δωμάτια για
αλλαγή.αλλαγή.
Σήμερα λειτουργεί κανονικά και είναι ίσως το πιο φωτογραφημένο χαμάμ της χώρας. Η πελατεία τουΣήμερα λειτουργεί κανονικά και είναι ίσως το πιο φωτογραφημένο χαμάμ της χώρας. Η πελατεία του
κυρίως ντόπιοι αλλά και τουρίστες γεύονται τις υπηρεσίες του.κυρίως ντόπιοι αλλά και τουρίστες γεύονται τις υπηρεσίες του.
Ανοιχτά: Κάθε μέρα πλιν Κυριακής και μεγάλων Εθνικών εορτών.Ανοιχτά: Κάθε μέρα πλιν Κυριακής και μεγάλων Εθνικών εορτών.

24. Τσεμπερλίτας-Τσεμπερλίτας-CemberlitasCemberlitas
 Το χαμάμ Τσεμπερλίτας, γνωστό επίσης ως Γκιουλ χαμάμ, χτίστηκε το 1584, μεΤο χαμάμ Τσεμπερλίτας, γνωστό επίσης ως Γκιουλ χαμάμ, χτίστηκε το 1584, με
εντολή της Νουρμπανού Σουλτάν, συζύγου του σουλτάνου Σελίμ Β' και μητέρας τουεντολή της Νουρμπανού Σουλτάν, συζύγου του σουλτάνου Σελίμ Β' και μητέρας του
σουλτάνου Μουράτ Γ'. Τα σχέδιό του εκπονήθηκε από το διάσημο Οθωμανόσουλτάνου Μουράτ Γ'. Τα σχέδιό του εκπονήθηκε από το διάσημο Οθωμανό
αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν, που κάποιοι ιστορικοί θεωρούν ότι ήταν γενίτσαροςαρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν, που κάποιοι ιστορικοί θεωρούν ότι ήταν γενίτσαρος
χριστιανικής (ελληνικής ή αρμενικής) καταγωγής.χριστιανικής (ελληνικής ή αρμενικής) καταγωγής.
 Βρίσκεται κοντά στο Καπαλί Τσαρσί, για να εξυπηρετήσει τα έσοδα για το ΒαλιντέΒρίσκεται κοντά στο Καπαλί Τσαρσί, για να εξυπηρετήσει τα έσοδα για το Βαλιντέ
τέμενος. Εντοπίζεται σε κεντρικό σημείο της πόλης και παρέχει όλες τις ανέσεις ενόςτέμενος. Εντοπίζεται σε κεντρικό σημείο της πόλης και παρέχει όλες τις ανέσεις ενός
μεικτού χαμάμ. Διαθέτει δηλαδή διπλά λουτρά για γυναίκες και άνδρες, καθώς καιμεικτού χαμάμ. Διαθέτει δηλαδή διπλά λουτρά για γυναίκες και άνδρες, καθώς και
μικρότερους χώρους καθαριότητας ή επιπλέον περιποίησης (μασάζ με λάδια).μικρότερους χώρους καθαριότητας ή επιπλέον περιποίησης (μασάζ με λάδια).
 Τα λουτρά του Τσεμπερλίτας αναφέρονται από τον διάσημο Οθωμανό ταξιδευτήΤα λουτρά του Τσεμπερλίτας αναφέρονται από τον διάσημο Οθωμανό ταξιδευτή
Εβλιγιά Τσελεμπή.Εβλιγιά Τσελεμπή.

25. 4 Seasons Χαμάμ4 Seasons Χαμάμ
Ίσως το καλύτερο χαμάμ με νέες τεχνολογίες και αισθητική.Ίσως το καλύτερο χαμάμ με νέες τεχνολογίες και αισθητική.
Βρίσκεται στο συγκρότημα του φημισμένου πολυτελούς ξενοδοχείου και αποτελεί μιαΒρίσκεται στο συγκρότημα του φημισμένου πολυτελούς ξενοδοχείου και αποτελεί μια
από τις καλύτερες επιλογές για επίσκεψη και χαλάρωση.από τις καλύτερες επιλογές για επίσκεψη και χαλάρωση.
Αν και ιδιαίτερα ακριβό, διαθέτει σχεδόν όλες τις ανέσεις όπως πισίνα με σπά,Αν και ιδιαίτερα ακριβό, διαθέτει σχεδόν όλες τις ανέσεις όπως πισίνα με σπά,
δωμάτια για μασάζ, για αλλαγή, λουκέτα κλπ.δωμάτια για μασάζ, για αλλαγή, λουκέτα κλπ.
Ανοιχτό κάθε μέρα όλο το χρόνοΑνοιχτό κάθε μέρα όλο το χρόνο

26. Τσινιλί ΧαμάμΤσινιλί Χαμάμ
Το Τσινιλί Χαμάμ αποτελεί εξαιρετικό δείγμα διατηρημένης οθωμανικής αρχιτεκτονικής,Το Τσινιλί Χαμάμ αποτελεί εξαιρετικό δείγμα διατηρημένης οθωμανικής αρχιτεκτονικής,
χτισμένο στην πχτισμένο στην περιοχήεριοχή Üsküdar, στην ασιατική πλευρά, στα 1640. Κατά τη διάρκεια τηςÜsküdar, στην ασιατική πλευρά, στα 1640. Κατά τη διάρκεια της
κατασκευής του κοντινού Τσινιλί Τζαμί, το χαμάμ παραγγέλθηκε από τη σύζυγο τουκατασκευής του κοντινού Τσινιλί Τζαμί, το χαμάμ παραγγέλθηκε από τη σύζυγο του
σουλτάνου Αχμέτ Α' και αρχικά ίσως προοριζόταν για τις ανάγκες των εργατών πουσουλτάνου Αχμέτ Α' και αρχικά ίσως προοριζόταν για τις ανάγκες των εργατών που
δούλευαν εκεί.δούλευαν εκεί.
Βασικό του χαρακτηριστικό αποτελεί η χρήση γαλάζιων πορσελάνινων πλίνθων (ciniΒασικό του χαρακτηριστικό αποτελεί η χρήση γαλάζιων πορσελάνινων πλίνθων (cini
στα τούρκικα), από τους οποίους και έλαβε το όνομά του. Αν και οι περισσότερεςστα τούρκικα), από τους οποίους και έλαβε το όνομά του. Αν και οι περισσότερες
εκλάπησαν, πολλές αποκαταστάθηκαν κατά τις εργασίες αναστήλωσης από το 1964 κιεκλάπησαν, πολλές αποκαταστάθηκαν κατά τις εργασίες αναστήλωσης από το 1964 κι
έπειτα, οπότε και περιείλθε σε χέρια ιδιωτών.έπειτα, οπότε και περιείλθε σε χέρια ιδιωτών.

27. Χαμάμ ΓαλατασαράιΧαμάμ Γαλατασαράι
Το χαμάμ Γαλατάσαραϊ, χτίστηκε το 1481, μαζί με το συγκρότημα του πύργου τουΤο χαμάμ Γαλατάσαραϊ, χτίστηκε το 1481, μαζί με το συγκρότημα του πύργου του
Γαλατάσαραϊ από τον σουλτάνο Μπεγιαζίτ Β'.Γαλατάσαραϊ από τον σουλτάνο Μπεγιαζίτ Β'.
Βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης, στην περιοχή Μπέιογλου.Βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της πόλης, στην περιοχή Μπέιογλου.
Σύμφωνα με την παράδοση, μια μέρα ο σουλτάνος περιπλανιόταν στην περιοχή ότανΣύμφωνα με την παράδοση, μια μέρα ο σουλτάνος περιπλανιόταν στην περιοχή όταν
είδε ένα καταφύγιο που ανήκε στον Γκιουλ Μπαμπά, έναν σημαντικό άντρα της εποχήςείδε ένα καταφύγιο που ανήκε στον Γκιουλ Μπαμπά, έναν σημαντικό άντρα της εποχής
εκείνης. Ο Μπεγιαζίτ ρώτησε τον Γκιουλ Μπαμπά τι επιθυμεί και εκείνος αποκρίθηκε:εκείνης. Ο Μπεγιαζίτ ρώτησε τον Γκιουλ Μπαμπά τι επιθυμεί και εκείνος αποκρίθηκε:
«Θα ήθελα ένα συγκρότημα που να αποτελείται από ένα ωραίο σχολείο και ένα χαμάμ με«Θα ήθελα ένα συγκρότημα που να αποτελείται από ένα ωραίο σχολείο και ένα χαμάμ με
έναν μεγάλο θόλο». Τότε ο Μπεγιαζίτ διέταξε την κατασκευή του συγκροτήματος αυτού,έναν μεγάλο θόλο». Τότε ο Μπεγιαζίτ διέταξε την κατασκευή του συγκροτήματος αυτού,
το οποίο ωστόσο άνοιξε για το κοινό μόλις το 1715, την περίοδο του σουλτάνου Αχμέτ Γ'.το οποίο ωστόσο άνοιξε για το κοινό μόλις το 1715, την περίοδο του σουλτάνου Αχμέτ Γ'.
Tο χαμάμ αποκαταστάθηκε πλήρως το 1965 με τη βοήθεια τεχνικών από το εξωτερικό,Tο χαμάμ αποκαταστάθηκε πλήρως το 1965 με τη βοήθεια τεχνικών από το εξωτερικό,
οπότε και δημιουργήθηκε το τμήμα γυναικών.οπότε και δημιουργήθηκε το τμήμα γυναικών.

28. Χαμάμ ΒεγιαζίτΧαμάμ Βεγιαζίτ
Κτισμένο στην οδό Ορντού τζαντεσί στο Μπεγιαζίτ, κοντά στη Πρυτανεία τουΚτισμένο στην οδό Ορντού τζαντεσί στο Μπεγιαζίτ, κοντά στη Πρυτανεία του
Πανεπιστημίου της Πόλης, από τη Σουλτάν Χουρέμ, μητέρα του σουλτάνου Σελίμ.Πανεπιστημίου της Πόλης, από τη Σουλτάν Χουρέμ, μητέρα του σουλτάνου Σελίμ.
Κατασκευάστηκε το 15ο αιώνα και αποτέλεσε από τα καλύτερα και μεγαλύτερα χαμάμΚατασκευάστηκε το 15ο αιώνα και αποτέλεσε από τα καλύτερα και μεγαλύτερα χαμάμ
της εποχής του.της εποχής του.
Είναι γνωστό και ως Χαμάμ τουΕίναι γνωστό και ως Χαμάμ του Πατρόνα Χαλλήλ, του επικεφαλής γενίτσαρου τηςΠατρόνα Χαλλήλ, του επικεφαλής γενίτσαρου της
εξέγερσης του 1730 που ανέτρεψε τον σουλτάνο Αχμέτ Γ΄.εξέγερσης του 1730 που ανέτρεψε τον σουλτάνο Αχμέτ Γ΄.
Οι εργασίες αποκατάστασης είναι μέχρι σήμερα σε εξέλιξη. Διέξαγονται από τοΟι εργασίες αποκατάστασης είναι μέχρι σήμερα σε εξέλιξη. Διέξαγονται από το
Πανεπίστημιο Κωνσταντινούπολης, υπό την εποπτεία της UnescΠανεπίστημιο Κωνσταντινούπολης, υπό την εποπτεία της Unesco, με σκοπό τηνo, με σκοπό την
χρήση του ως κέντρο πολιτισμού.χρήση του ως κέντρο πολιτισμού.

29. Χουρέμ χαμάμΧουρέμ χαμάμ
Το Χουρέμ χαμάμ γνωστό και ως Αγία-Σοφία Χαμάμ ή χαμάμ της Ρωξελάνης,Το Χουρέμ χαμάμ γνωστό και ως Αγία-Σοφία Χαμάμ ή χαμάμ της Ρωξελάνης,
βρίσκεται ανάμεσα στο Μπλε Τζαμί και στην Αγία-Σοφία, στην περιοχή Σουλτάναχμετβρίσκεται ανάμεσα στο Μπλε Τζαμί και στην Αγία-Σοφία, στην περιοχή Σουλτάναχμετ
της Κωνσταντινούπολης.της Κωνσταντινούπολης.
Το λουτρό, επίσης έργο του αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν, χτίστηκε το 1556 με εντολήΤο λουτρό, επίσης έργο του αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν, χτίστηκε το 1556 με εντολή
της Χουρέμ, συζύγου του σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς.της Χουρέμ, συζύγου του σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς.
Την εποχή που χτίσθηκαν τα λουτρά εξυπηρετούσαν τις ανάγκες τωνΤην εποχή που χτίσθηκαν τα λουτρά εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των
προσκυνητών της Αγίας Σοφίας όταν ο ναός χρησιμοποιούνταν ακόμα ως τζαμί.προσκυνητών της Αγίας Σοφίας όταν ο ναός χρησιμοποιούνταν ακόμα ως τζαμί.
Πρόσφατα αποκαταστάθηκαν στην αρχική τους μεγαλοπρέπεια και παραδόθηκανΠρόσφατα αποκαταστάθηκαν στην αρχική τους μεγαλοπρέπεια και παραδόθηκαν
προς χρήση για το κοινόπρος χρήση για το κοινό

30. Θεραπευτικές και χαλαρωτικέςΘεραπευτικές και χαλαρωτικές
ιδιότητες των χαμάμιδιότητες των χαμάμ
 Τα ιατρικά πλεονεκτήματα του hammam έκαναν εκατομμύρια ανθρώπους να τοΤα ιατρικά πλεονεκτήματα του hammam έκαναν εκατομμύρια ανθρώπους να το
βάλουν στη ζωή τους και να το ασπαστούν σαν κουλτούρα.βάλουν στη ζωή τους και να το ασπαστούν σαν κουλτούρα.
 Το hammam ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα με την παραγωγή αντισωμάτων.Το hammam ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα με την παραγωγή αντισωμάτων.
 Μια καλή και υγιής εφίδρωση βοηθά στην ανακούφιση των αρθρώσεων και τωνΜια καλή και υγιής εφίδρωση βοηθά στην ανακούφιση των αρθρώσεων και των
μυών. Ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες, βοηθάει το αναπνευστικό σύστημα, ενώμυών. Ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες, βοηθάει το αναπνευστικό σύστημα, ενώ
έχει την ιδιότητα να εξαλείφει και συμπτώματα κρυολογήματος, γρίπης, κόπωσης. Τοέχει την ιδιότητα να εξαλείφει και συμπτώματα κρυολογήματος, γρίπης, κόπωσης. Το
hammam είναι επίσης ιδανικό για αποτοξίνωση, καθώς βοηθάει και απελευθερώνειhammam είναι επίσης ιδανικό για αποτοξίνωση, καθώς βοηθάει και απελευθερώνει
τοξίνες από τα κύτταρα λίπους που έχουμε στο σώμα μας.τοξίνες από τα κύτταρα λίπους που έχουμε στο σώμα μας.
 Κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας hammam η κυκλοφορία του αίματος στο σώμα μαςΚατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας hammam η κυκλοφορία του αίματος στο σώμα μας
ενεργοποιείται, κάτι που ενεργοποιεί και τον μεταβολισμό μας. Ιδιαίτερα το καλοκαίριενεργοποιείται, κάτι που ενεργοποιεί και τον μεταβολισμό μας. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι
βοηθά πολύ την υφή της επιδερμίδας. Όσο για συγκεκριμένες ιατρικές περιπτώσειςβοηθά πολύ την υφή της επιδερμίδας. Όσο για συγκεκριμένες ιατρικές περιπτώσεις
χρησιμοποιούνται ειδικά αιθέρια έλαια για συγκεκριμένα αποτελέσματα.χρησιμοποιούνται ειδικά αιθέρια έλαια για συγκεκριμένα αποτελέσματα.
 Το χαμάμ είναι αποτελεσματικό ότανΤο χαμάμ είναι αποτελεσματικό όταν η θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 43°C καιη θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 43°C και
46°C46°C, προκαλεί εφίδρωση λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας., προκαλεί εφίδρωση λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας.

31.  Ένα μεγάλο όφελος του χαμάμ είναι η ευεργετική του επίδραση στο δέρμα, κάτι πουΈνα μεγάλο όφελος του χαμάμ είναι η ευεργετική του επίδραση στο δέρμα, κάτι που
εκτιμούν ιδιαίτερα οι γυναίκες. Η ζέστη διεγείρει τη ροή του αίματος και καθαρίζει τοεκτιμούν ιδιαίτερα οι γυναίκες. Η ζέστη διεγείρει τη ροή του αίματος και καθαρίζει το
δέρμα, ανοίγοντας τους πόρους και απομακρύνοντας τα νεκρά κύτταρα κάνοντας τοδέρμα, ανοίγοντας τους πόρους και απομακρύνοντας τα νεκρά κύτταρα κάνοντας το
δέρμα απαλότερο, πιο λείο και υγιές.δέρμα απαλότερο, πιο λείο και υγιές.
 Η καλή επίδραση του χαμάμ στον οργανισμό έγκειται στην προαγωγή τηςΗ καλή επίδραση του χαμάμ στον οργανισμό έγκειται στην προαγωγή της
νευρομυϊκής χαλάρωσης με την αύξηση της αιμάτωσης.νευρομυϊκής χαλάρωσης με την αύξηση της αιμάτωσης.
 Έχει αποδειχθεί πως το χαμάμ είναι ευεργετικό για άτομα που υποφέρουν απόΈχει αποδειχθεί πως το χαμάμ είναι ευεργετικό για άτομα που υποφέρουν από
παθήσεις ύπνου, ξηροδερμία, μυϊκή δυσκαμψία καθώς και για άτομα που είναιπαθήσεις ύπνου, ξηροδερμία, μυϊκή δυσκαμψία καθώς και για άτομα που είναι
ευαίσθητα στις ξαφνικές αλλαγές θερμοκρασίας.ευαίσθητα στις ξαφνικές αλλαγές θερμοκρασίας.
 Η σωστή χρήση του χαμάμ γίνεται όταν κάνουμε μπάνιο πριν από την είσοδο μας γιαΗ σωστή χρήση του χαμάμ γίνεται όταν κάνουμε μπάνιο πριν από την είσοδο μας για
λόγους υγιεινής.λόγους υγιεινής.
 Η παραμονή στο χώρο εξαρτάται από την ευαισθησία του καθενός στη ζέστη. ΣεΗ παραμονή στο χώρο εξαρτάται από την ευαισθησία του καθενός στη ζέστη. Σε
καμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεπερνά τα 15-20 λεπτά. Κατά την διάρκεια τηςκαμία περίπτωση δεν πρέπει να ξεπερνά τα 15-20 λεπτά. Κατά την διάρκεια της
παραμονής μας η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται και μετά από 15-20 λεπτά,παραμονής μας η θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται και μετά από 15-20 λεπτά,
φτάνει γύρω στους 40°C.φτάνει γύρω στους 40°C.
 Η καρδιακή συχνότητα αυξάνεται προκειμένου η πίεση να διατηρηθεί σε φυσιολογικάΗ καρδιακή συχνότητα αυξάνεται προκειμένου η πίεση να διατηρηθεί σε φυσιολογικά
πλαίσια. Παρόλα αυτά, συνήθως παρατηρείται μια μικρή πτώση της συστολικής καιπλαίσια. Παρόλα αυτά, συνήθως παρατηρείται μια μικρή πτώση της συστολικής και
διαστολικής πίεσης, η οποία αποκαθίσταται όταν κάνουμε ένα κρύο ντους με τηνδιαστολικής πίεσης, η οποία αποκαθίσταται όταν κάνουμε ένα κρύο ντους με την
έξοδο μας. Επίσης με το κρύο ντους η καρδιακή συχνότητα και η θερμοκρασία τουέξοδο μας. Επίσης με το κρύο ντους η καρδιακή συχνότητα και η θερμοκρασία του
σώματος επανέρχεται σε κανονικά επίπεδα και οι πόροι του δέρματος κλείνουν.σώματος επανέρχεται σε κανονικά επίπεδα και οι πόροι του δέρματος κλείνουν.
 Αντενδείκνυται σε όσους πάσχουν από καρδιολογικά νοσήματα, σε εγκύους,Αντενδείκνυται σε όσους πάσχουν από καρδιολογικά νοσήματα, σε εγκύους,
κλειστοφοβικούς, παχύσαρκους και ανθρώπους με ψυχολογικά προβλήματα κ.α.κλειστοφοβικούς, παχύσαρκους και ανθρώπους με ψυχολογικά προβλήματα κ.α.

32. ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΧΑΜΑΜΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΧΑΜΑΜ
Όλο το πακέτο περιποίησης (μπάνιο, σαπούνισμα, τρίψιμο, σάουνα, μασάζ) κοστίζει
ως και 350 L, ανάλογα τις υπηρεσίες και το χαμάμ. Όλη η διαδικασία διαρκεί περίπου
μιάμιση ώρα. Και οι γυναίκες μπορούν να κάνουν χαμάμ και φυσικά τις εξυπηρετούν
γυναίκες, ενώ όλη η διαδικασία γίνεται χωριστά από τους άντρες.

33.  Τα χαμάμ παρέχουν εξαιρετικές υπηρεσίες αλλά είναι και πολύ ακριβά.οι τιμέςΤα χαμάμ παρέχουν εξαιρετικές υπηρεσίες αλλά είναι και πολύ ακριβά.οι τιμές
αρχίζουν από τα 30 και φτάνουν μέχρι τα 170 ευρώ.αρχίζουν από τα 30 και φτάνουν μέχρι τα 170 ευρώ.
 Ενδεικτικά αναφέρουμε:Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Σουλειμάν χαμάμ 30$Σουλειμάν χαμάμ 30$
Τσεμπερλίτας 45-100$Τσεμπερλίτας 45-100$
Cagaloglou hamami 60$ τα παιδιά και 80$ οι ενήλικοιCagaloglou hamami 60$ τα παιδιά και 80$ οι ενήλικοι
Γαλατασαράι χαμάμ 55-80$Γαλατασαράι χαμάμ 55-80$
Αγία Σοφιά 85-200$Αγία Σοφιά 85-200$
Χαμάμ Βεγιαζίτ 40-60$Χαμάμ Βεγιαζίτ 40-60$
Τσινιλί Χαμάμ 45-90$Τσινιλί Χαμάμ 45-90$
Σας προτείνουμε λοιπόν να χρησιμοποιήσετε τα μικρά συνοικιακά χαμάμ όπου τοΣας προτείνουμε λοιπόν να χρησιμοποιήσετε τα μικρά συνοικιακά χαμάμ όπου το
μοναδικό μειονέκτημα τους είναι που οι υπάλληλοι δεν γνωρίζουν καμιά ξένη γλώσσαμοναδικό μειονέκτημα τους είναι που οι υπάλληλοι δεν γνωρίζουν καμιά ξένη γλώσσα

34. Βιβλιογραφία - ΠηγέςΒιβλιογραφία - Πηγές
 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE
 http://signature.gr/%CF%80%CE%B1%CE%
 http://www.loutrapozar.net/hamam.aspx
 http://www.loutrapozar.net/index.aspxhttp://www.loutrapozar.net/index.aspx
 http://www.loutrapozar.net/loutra.aspxhttp://www.loutrapozar.net/loutra.aspx
 Ενημερωτικός οδηγός των ΛουτρώνΕνημερωτικός οδηγός των Λουτρών
 https://harpasworld.wordpress.com/https://harpasworld.wordpress.com/
 www.travelstories.grwww.travelstories.gr

35. Προσωπικά σχόλια και εντυπώσεις από τηνΠροσωπικά σχόλια και εντυπώσεις από την
εκδρομήεκδρομή
Τη φετινή χρονιά ασχοληθήκαμε με ένα πρόγραμμα το οποίο συσχετίζεται με τα λουτράΤη φετινή χρονιά ασχοληθήκαμε με ένα πρόγραμμα το οποίο συσχετίζεται με τα λουτρά
του Πόζαρ και τα χαμάμ της Κων/πολης. Αναλυτικότερα αρχίσαμε το συγκεκριμένοτου Πόζαρ και τα χαμάμ της Κων/πολης. Αναλυτικότερα αρχίσαμε το συγκεκριμένο
πρόγραμμα με αφορμή την επιθυμίας μας να επισκεφτούμε αργότερα την Κων/ποληπρόγραμμα με αφορμή την επιθυμίας μας να επισκεφτούμε αργότερα την Κων/πολη
ωστόσο, εξαιτίας των τρομοκρατικών επιθέσεων που εμφανιστήκαν στην πόλη εκείνο τοωστόσο, εξαιτίας των τρομοκρατικών επιθέσεων που εμφανιστήκαν στην πόλη εκείνο το
διάστημα, ανατράπηκαν τα σχέδια μας. Ωστόσο οι καθηγητές μας είχαν την διάθεση ναδιάστημα, ανατράπηκαν τα σχέδια μας. Ωστόσο οι καθηγητές μας είχαν την διάθεση να
οργανώσουν μια άλλη εκδρομή συσχετιζόμενη με αυτό το θέμα. Κάπως έτσιοργανώσουν μια άλλη εκδρομή συσχετιζόμενη με αυτό το θέμα. Κάπως έτσι
μεταφερθήκαμε με λεωφορείο στα λουτρά του Πόζαρ στην Αριδαία. Εκεί είχαμε τηνμεταφερθήκαμε με λεωφορείο στα λουτρά του Πόζαρ στην Αριδαία. Εκεί είχαμε την
ευκαιρία να δούμε από κοντά τις ιαματικές πηγές, να συνομιλήσουμε με ανθρώπους πουευκαιρία να δούμε από κοντά τις ιαματικές πηγές, να συνομιλήσουμε με ανθρώπους που
απολάμβαναν τα καταγάλανα νερά και να ενημερωθούμε για διάφορα στοιχεία τωναπολάμβαναν τα καταγάλανα νερά και να ενημερωθούμε για διάφορα στοιχεία των
ιαματικών πηγών π.χ. τα συστατικά του νερού, τις θεραπευτικές τους ιδιότητες και τηνιαματικών πηγών π.χ. τα συστατικά του νερού, τις θεραπευτικές τους ιδιότητες και την
ιστορία τους ανά τους αιώνες. Στοιχεία βέβαια τα οποία ήδη γνωρίζαμε από την εργασίαιστορία τους ανά τους αιώνες. Στοιχεία βέβαια τα οποία ήδη γνωρίζαμε από την εργασία
‘‘‘‘PPowerower PPoint’’ που ολοκληρώνουμε όλο αυτό το διάστημα κάπως έτσι επιβεβαιώθηκαν οιoint’’ που ολοκληρώνουμε όλο αυτό το διάστημα κάπως έτσι επιβεβαιώθηκαν οι
πληροφορίες μας και έγιναν πιο κατανοητές από όλους μας. Γενικά ήταν ένα αρκετάπληροφορίες μας και έγιναν πιο κατανοητές από όλους μας. Γενικά ήταν ένα αρκετά
ευχάριστο πρόγραμμα που ο καθένας μας το απόλαυσε και το ευχαριστήθηκε. Ελπίζουμεευχάριστο πρόγραμμα που ο καθένας μας το απόλαυσε και το ευχαριστήθηκε. Ελπίζουμε
να συνεχίσουν να γίνονται παρόμοια προγράμματα και να έχουμε τις ίδιες υπέροχεςνα συνεχίσουν να γίνονται παρόμοια προγράμματα και να έχουμε τις ίδιες υπέροχες
στιγμές διασκέδασης και χαράς με ανθρώπους που αγαπάμε και μας αγαπούν.στιγμές διασκέδασης και χαράς με ανθρώπους που αγαπάμε και μας αγαπούν.

36. ΤΙ ΑΠΟΚΟΜΙΣΑ ΑΠΌ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:ΤΙ ΑΠΟΚΟΜΙΣΑ ΑΠΌ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:
 Μέσα από το πρόγραμμα με τίτλο «από τα λουτρά της Αριδαίας στα χαμάμ τηςΜέσα από το πρόγραμμα με τίτλο «από τα λουτρά της Αριδαίας στα χαμάμ της
Κωνσταντινούπολης» πλούτισα τις γνώσεις μου και γνώρισα καλύτερα το πανέμορφοΚωνσταντινούπολης» πλούτισα τις γνώσεις μου και γνώρισα καλύτερα το πανέμορφο
τουριστικό κέντρο της Αριδαίας και τα σύγκρινα με αυτά της Κωνσταντινούπολης.τουριστικό κέντρο της Αριδαίας και τα σύγκρινα με αυτά της Κωνσταντινούπολης.
 Τα αρχικά σχέδια του προγράμματος της εργασίας αυτής ήταν να επισκεφτούμε τα χαμάμΤα αρχικά σχέδια του προγράμματος της εργασίας αυτής ήταν να επισκεφτούμε τα χαμάμ
στην Κωνσταντινούπολη αλλά τα σχέδια άλλαξαν λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων στηνστην Κωνσταντινούπολη αλλά τα σχέδια άλλαξαν λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων στην
περιοχή αλλά όπως λέει και ο λαός μας κάθε εμπόδιο σε καλό έτσι γνωρίζοντας τα λουτράπεριοχή αλλά όπως λέει και ο λαός μας κάθε εμπόδιο σε καλό έτσι γνωρίζοντας τα λουτρά
της Αριδαίας μάθαμε πολλά. Μάθαμε για τα χαμάμ και τον τρόπο χρήση τους για τιςτης Αριδαίας μάθαμε πολλά. Μάθαμε για τα χαμάμ και τον τρόπο χρήση τους για τις
ιαματικές πηγές και τα ωφέλη που μας προσφέρουν, εμπλουτίσαμε τις γνώσεις μας μειαματικές πηγές και τα ωφέλη που μας προσφέρουν, εμπλουτίσαμε τις γνώσεις μας με
ιστορικά στοιχεία για τα λουτρά και ενημερωθήκαμε για το πόσο αποτελούν πόλο έλξης ταιστορικά στοιχεία για τα λουτρά και ενημερωθήκαμε για το πόσο αποτελούν πόλο έλξης τα
λουτρά για τον τουρισμό. Οι γνώσεις αυτές μας βοήθησαν να συνειδητοποιήσουμε ταλουτρά για τον τουρισμό. Οι γνώσεις αυτές μας βοήθησαν να συνειδητοποιήσουμε τα
ωφέλη των ιαματικών νερών για την υγεία μας και να δούμε από κοντά ένα από τα πιοωφέλη των ιαματικών νερών για την υγεία μας και να δούμε από κοντά ένα από τα πιο
ωραία αξιοθέατα της χώρας μας. Επίσης μέσα από τοωραία αξιοθέατα της χώρας μας. Επίσης μέσα από το πρόγραμμα που υλοποιήσαμεπρόγραμμα που υλοποιήσαμε
γνωρίσαμε καλύτερα τα μέλη της ομάδας μας, μάθαμε να συνεργαζόμαστε αρμονικά και ναγνωρίσαμε καλύτερα τα μέλη της ομάδας μας, μάθαμε να συνεργαζόμαστε αρμονικά και να
έχουμε υπευθυνότητα.έχουμε υπευθυνότητα.