προγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης '' ένα μπανάκι για το καλό μας ''

1. 1

2. 3ο ΕΠΑΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
2016-2017
ΘΕΜΑ:
2

3. •ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ
ΠΕ 18.04
•ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:
ΝΤΑΣΚΑΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΕ 12.07
ΜΑΚΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΠΕ 18.40
3

4. Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
• Κοινό τόπο ανάμεσα στην περιβαλλοντική
εκπαίδευση και τo νερό αποτελεί η παρατήρηση και
μελέτη της φύσης.
• Η Π.Ε. υποκινεί τον ενθουσιασμό του μαθητή, τόσο
για μελέτη περιβαλλοντικών ζητημάτων, όσο και για
την έκφραση της περιβαλλοντικής του ανησυχίας.
• Η μελέτη του νερού, εκφράζει την άμεση σχέση του
ανθρώπου με το περιβάλλον και τη φύση τα οποία
μπορούν ν΄ αποτελέσουν υποδειγματικό εργαλείο
στο πλαίσιο της Π.Ε, για την ευαισθητοποίηση του
μαθητή στη σχέση του με το περιβάλλον.
4

5. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
 Να κατανοήσουν οι μαθητές την επίδραση του
ιαματικού νερού στην υγεία, την οικονομία και την
κοινωνία.
 Να διεγείρουν μέσα από την ομαδική εργασία το
ενδιαφέρον τους για την ανάγκη λειτουργίας κέντρων
ευεξίας στη σύγχρονη εποχή.
 Να μελετήσουν αρχαίους Έλληνες που είχαν μιλήσει για
η σπουδαιότητα των ιαματικών λουτρών στην υγεία.
 Να κατονομάσουν ιαματικές πηγές στην Ελλάδα και
θεραπείες με ιαματικό νερό.
5

6. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ
ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ
• Αρχικά οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και τους
ανατέθηκαν αρμοδιότητες.
• Διερεύνησαν τα ιαματικά λουτρά μέσα από τα έργα
αρχαίων Ελλήνων Φιλοσόφων και γιατρών που
αναφέρουν τα οφέλη στην υγεία.
• Έγιναν βιωματικές δραστηριότητες (εύρεση ιαματικών
πηγών σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας ).
• Σχεδίασαν το χάρτη της Ελλάδας με τα ιαματικά λουτρά
• Έγινε συλλογή και επεξεργασία του υλικού και
διεξήχθησαν συμπεράσματα.
6

7. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές ΑΠΕ είναι το νερό.
Οι ιδιότητες του νερού αξιοποιούνται για να παραχθεί
ενέργεια.
Η θερμότητα του φυσικά ζεστού νερού (ιαματικές
πηγές) αξιοποιείται εκτός από θέρμανση και για
ευεξία με πολλαπλά οφέλη στην υγεία.
7

8. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
• Ιαματικές πηγές ονομάζονται οι πηγές τα νερά των οποίων έχουν
θεραπευτικές ιδιότητες. Τα ιαματικά νερά πηγάζουν μέσα από
πετρώματα και κατά τη διαδρομή τους μέχρι την επιφάνεια της Γης,
αποκτούν τα μεταλλικά συστατικά τους στα οποία οφείλεται και η
θεραπευτική τους δράση.
• Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν τα
λουτρά, καθώς επίσης αρχαίοι Έλληνες γιατροί, φυσικοί, ιστορικοί και
γεωγράφοι ήταν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν με τις πηγές και τα
μεταλλικά νερά. Στα Ασκληπιεία, από τον 13ο π.Χ. αιώνα,
χρησιμοποιούσαν τα λουτρά για θεραπευτικούς λόγους
• Οι θεραπευτικές ιδιότητες των νερών αυτών ήταν γνωστές από τα
ιστορικά χρόνια. Ο Ηρόδοτος φέρεται να είναι ο πρώτος που παρατήρησε
την θεραπευτική τους επίδραση στον άνθρωπο, ενώ ο Ιπποκράτης ήταν ο
πρώτος που ασχολήθηκε συστηματικά με το αντικείμενο,
κατηγοριοποίησε τις πηγές και κατέγραψε τις ασθένειες στις οποίες είχαν
ευεργετική επίδραση.
8

9. ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ
Οι αντιλήψεις του για το κλίμα και τις
θεραπευτικές ιδιότητες των νερών και των
λουτρών θα αποτελέσουν τη βάση πάνω στην
οποία θα συγκροτηθεί η επιστήμη της
κλιματοθεραπείας και της υδροθεραπείας.
«Μέγισται μὲν οὖν εἰσιν αὗται τῆς φύσιος αἱ
διαλλαγαί, ἔπειτα δὲ καὶ ἡ χώρη, ἐν ᾗ ἄν τις
τρέφηται καὶ τὰ ὕδατα. Εὑρήσεις γὰρ ἐπὶ τὸ
πλῆθος τῆς χώρης τῇ φύσει ἀκολουθέοντα καὶ
τὰ εἴδεα τῶν ἀνθρώπων καὶ τοὺς τρόπους.»
(Ιππ. Περί αέρων, υδάτων, τόπων)

10. ΧΡΗΣΗ ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΝΕΡΩΝ
Ιαματικά νερά και ομορφιά
Η υδροθεραπεία είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αντιμετώπιση πολλαπλών
παθήσεων, όπως είναι τα αρθριτικά και οι ρευματοπάθειες, και διακρίνεται σε
δύο είδη:
1. Την εσωτερική, η οποία περιλαμβάνει την ποσιθεραπεία (πόση ιαματικών
νερών), εισπνοθεραπεία (εισπνοή των αερίων ή των σταγονιδίων των μεταλλικών
νερών) και τις πλύσεις (στοματικές, ρινικές, γυναικολογικές ).
2. Την εξωτερική, η οποία περιλαμβάνει τα λουτρά, τις καταιωνίσεις (για
ορισμένο χρόνο το σώμα δέχεται το θερμομεταλλικό νερό, που έρχεται με ψηλή ή
χαμηλή πίεση) τις υδρομαλάξεις (το σώμα δέχεται την πίεση του νερού), την
υδροκινησιοθεραπεία (συνδυασμός λουτροθεραπείας και κινησιοθεραπείας, όσο
το σώμα βρίσκεται στο νερό) και την πηλοθεραπεία (εφαρμογή πηλού, που έχει
«ωριμάσει», σε σημεία του σώματος με διάφορες παθήσεις).

11. Ιαματικά νερά και υγεία
Η ιαματική λουτροθεραπεία εφαρμόζεται σε ένα μεγάλο αριθμό
ασθενειών των περισσοτέρων συστημάτων του σώματος
(αναπνευστικό, κυκλοφορικό, πεπτικό, νευρικό, μυοσκελετικό,
νεφρούς , δέρμα κλπ. ).
Μερικές από τις παθήσεις στις οποίες ενδείκνυται η
εισπνευσοθεραπεία είναι οι ακόλουθες παθήσεις αναπνευστικού
συστήματος:
Ασθματικές καταστάσεις, χρόνιες βρογχίτιδες, χρόνιο πνευμονικό
εμφύσημα, χρόνια ρινίτιδα, φαρυγγίτιδα.
ΧΡΗΣΗ ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΝΕΡΩΝ

12. ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΝΕΡΩΝ
12
• Ανάλογα με τη σύνθεση των μεταλλικών νερών τους,
οι ιαματικές πηγές μπορούν να ορισθούν ως
αλκαλικές, σιδηρούχες, θειούχες, ραδιενεργές κλπ.
• Η θεραπευτική τους δράση είναι τριπλής φύσεως:
μηχανική, θερμική και χημική. Η μηχανική δράση
οφείλεται κυρίως στην άνωση και στην υδροστατική
πίεση. Η θερμική δράση οφείλεται στη διαφορά
θερμοκρασίας μεταξύ νερού και ανθρώπινου
σώματος. Η χημική δράση οφείλεται στην επαφή του
δέρματος με τα μεταλλικά στοιχεία του νερού καθώς
και στην διείσδυσή τους σε αυτό.

13. 1. Η χημική σύσταση
2. Η θερμοκρασία
3. Η ραδιενέργεια
4. Τα τυχόν περιεχόμενα αέρια
5. Οι φυσικοχημικές παράμετροι (το pH, η ηλεκτρική
αγωγιμότητα, το δυναμικό οξειδοαναγωγής, η
πυκνότητα κλπ)
6. Τα λιγότερο γνωστά συστατικά τους
7. Οι αποθέσεις που δημιουργούν στην έξοδό τους
ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ
13

14. ΕΛΛΑΔΑ
• Στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 200 ιαματικές πηγές.
Σε λειτουργία βρίσκονται περίπου 70, από τις οποίες οι
45 λειτουργούν υπό την αρμοδιότητα του ΕΟΤ.
• Οι πιο φημισμένες από αυτές για τις θεραπευτικές τους
ιδιότητες είναι οι ιαματικές πηγές των Καμένων
Βούρλων, της Αιδηψού και της Ικαρίας, λόγω της
ραδιενεργού σύνθεσης των νερών τους. Στη Λέσβο
συναντάται επίσης η θερμότερη πηγή στον κόσμο
(92,5°C). Πολλές ιαματικές πηγές στην Ελλάδα
παραμένουν αναξιοποίητες ή γίνεται προσπάθεια
αξιοποίησής τους, όπως οι ιαματικές πηγές Ξάνθης.
14

15. Κατηγορίες ιαματικών πηγών.
15
• Αλιπηγές: Προέρχονται από το θαλασσινό νερό και είναι πλουσιότερες σε
χλωριούχο νάτριο, από όλες τις άλλες μεταλλικές πηγές. Τα νερά αυτά είναι
ανεξάντλητα σε παροχή όγκου. Κατά την υπόγεια διαδρομή τους προς την
επιφάνεια αποκτούν συστατικά των πετρωμάτων και παίρνουν
χαρακτηρισμούς όπως α) Θειούχες αλιπηγές Μεθάνων, β) Σιδηρούχες
Θέρμης Λέσβου, γ) Ραδιούχες πηγές Θερμών και Αγίου Κηρύκου Ικαρίας.
• Υδροθειούχες
• Χλωριονατριούχες πηγές: Οι περισσότερες είναι παραθαλάσσιες. Τέτοιες
είναι του Αγίου Νικολάου Μεθάνων, της Βουλιαγμένης Αττικής, του
Καϊάφα, της Κυλλήνης Πελοποννήσου, της Κύθνου, και του Λουτρακίου. Η
περιεκτικότητα σε ιόντα ασβεστίου και υδροανθρακικού οξέος των
υδροχλωριονατριούχων θερμομεταλλικών πηγών σε σχέση με το
θαλασσινό νερό είναι μεγαλύτερη.
• Αλκαλικές πηγές
• Ραδιούχες πηγές κ.α

16. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΛΟΥΤΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ
ΠΟΣΙΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Οι περιπτώσεις στις οποίες η λουτροθεραπεία δεν ενδείκνυται είναι οι
ακόλουθες:
1. Παθήσεις της καρδιάς : Ανεπάρκεια στεφανιαίων (στηθάγχη, έμφραγμα)
με συχνές κρίσεις ή σοβαρές βλάβες του μυοκαρδίου.
2. Αιμορραγίες διαφόρων οργάνων, βαριές μορφές διαβήτου με έκδηλη
εξασθένιση του οργανισμού.
3. Η λουτροθεραπεία διακόπτεται επίσης όταν παρουσιαστεί κατά την
διάρκεια των λουτρών παρόξυνση της χρόνιας πάθησης, κατά τις μέρες
της εμμήνου ρύσης και όταν αυτή δεν γίνεται καλώς ανεχτή από τον
λουόμενο.
Οι περιπτώσεις στις οποίες η ποσιθεραπεία δεν ενδείκνυται είναι οι
ακόλουθες:
1. Λιθιάσεις των νεφρών ή της κύστης.
2. Χολολιθιάσεις με συχνούς κολικούς ή μεγάλους λίθους.

17. Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες διερεύνησαν το
χάρτη της Ελλάδας και ανακάλυψαν περιοχές όπου
υπήρχαν ιαματικά νερά.
17

18. Έφτιαξαν το χάρτη της Ελλάδος με τα
ιαματικά λουτρά.
18

19. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΧΑΡΤΗ
19

20. ΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ:
20
• Λουτρά Αιδηψού
• Λουτρά Καμένων Βούρλων
• Λουτρά Λουτρακίου
• Λουτρά Μεθάνων
• Λουτρά του δήμου Απολλωνίας (στη νότια πλευρά της λίμνης Βόλβης και σε απόσταση 55
χλμ. ανατολικά από τη Θεσσαλονίκη, στην εθνική οδό προς Καβάλα)
• Λουτρά Θερμών
• Λουτρά Καϊάφα
• Λουτρά Κυλλήνης
• Λουτρά Λαγκαδά
• Λουτρά Νιγρίτας
• Λουτρά Πόζαρ (Λουτρακίου - στην επαρχία Αλμωπίας)
• Λουτρά Πολιχνίτου
• Λουτρά Σιδηροκάστρου
• Λουτρά Σμοκόβου
• Λουτρά Υπάτης

21. ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι περισσότερες πηγές βρίσκονται στα νησιά και είναι 229,
ακολουθεί η Στερεά Ελλάδα με 156, η Μακεδονία με 115,
η Πελοπόννησος με 114, η Θεσσαλία με 57,
η Ήπειρος με 56 και η Θράκη με 25.
Τα λουτρά στην Ελλάδα ταξινομούνται με βάση τη θερμοκρασία
του νερού:
• σε κρύα (κάτω των 28oC)
• σε ζεστά (άνω των 28oC)
Από τα πιο δημοφιλή είναι τα λουτρά της Αιδηψού με
θερμοκρασία 78oC.
21

22. ΙΑΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Στην σημερινή εποχή η λουτροθεραπεία εξελίσσεται και λαμβάνει τη μορφή
του ιαματικού τουρισμού, ο δε ασθενής γίνεται σταδιακά και τουρίστας.
Έτσι δημιουργήθηκαν τα θέρετρα του ιαματικού τουρισμού (spa) που
συνδυάζουν εκτός της υγείας και την ψυχαγωγία.
Η ονομασία «spa» προήλθε από το όνομα της πόλης του Βελγίου όπου
λειτούργησε επιτυχώς το πρώτο οργανωμένο κέντρο ιαματικού
τουρισμού.
Ο τουρισμός υγείας ο οποίος συνεχώς εξελίσσεται, σε πολλές Ευρωπαϊκές
χώρες περιλαμβάνει όλες τις υπηρεσίες που έχουν σχέση με την υγεία
όπως τον ιατρικό έλεγχο, την ειδική διαιτητική, την θεραπεία με
βιταμίνες, τις βοτανοθεραπείες, τη γυμναστική, τις ειδικές θεραπείες
όπως αντικαπνική, θεραπεία του άγχους, ψυχοθεραπεία,
κινησιοθεραπεία, χαλάρωση, εκμάθηση ύπνου, έρευνα της σωστής
γραμμής του σώματος, αισθητική κλπ.

23. ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΧΑΜΑΜ
• Στο πλαίσιο της Π.Ε επισκεφτήκαμε το ΧΑΜΑΜ στο
ΘΗΣΕΙΟ.

24. ΞΕΝΑΓΗΘΗΚΑΜΕ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΟΥ
ΧΑΜΑΜ

26. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

27. Διεξήχθησαν συμπεράσματα
• Οι μαθητές γνώρισαν λουτροπόλεις στην Ελλάδα,
μέσα από έναν πρωτότυπο εναλλακτικό τρόπο, ο
οποίος βασίζεται στην διεπιστημονική προσέγγιση.
• Εργάστηκαν ομαδικά και συνειδητοποίησαν τη
δυνατότητα της καλλιτεχνικής έκφρασης με τρόπο
ελκυστικό και εντυπωσιακό.
• Κατανόησαν την ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού
με ταυτόχρονη ανάπτυξη της οικονομίας στη χώρα
μας.
27

28. Διαδικτυακές αναφορές
• Ιστοσελίδα:
http://www.iama.gr/ethno/Therm/sarakiwt.html.
Ιαματική Λουτροθεραπεία - Ιατρικές Παρατηρήσεις
Και Εφαρμογές.
• http://xwtiko.blogspot.gr/2011/02/blog-post.html
• http://www.thermalsprings.gr/index.php/el/menu-
istorika-stoixeia
• http://www.wanderstudienreisen.com/gr/proorismoi-
taxidion/plirofories-gia-tin-ellada/ta-nisia-tou-boreiou-
aigaiou/to-ifaisteiako-nisi-lesbos/thermes-piges-
lesbo/loutra-thermi.html
• http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=423706

29. ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΩΝ
Α΄3 ΤΑΞΗ
Β΄ΤΑΞΗ ΤΟΜΕΑΣ ΥΓΕΙΑΣ
Β΄ΤΑΞΗ ΤΟΜΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
29

30. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ
ΠΕ 18.04
30

31. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ !