Amjilt

1. Бөөр шээс бэлгийн замын
тогтолцооны гаж хөгжил

2.  Хүний эрхтэн тогтолцооны гаж хөгжилүүдийн
дотроос бөөр шээсний замын эрхтэний гаж хөгжил
(1-3%) эзэлдэг.
 Бөөр шээсний замын эрхтэн, бэлэг замын эрхтэнүүд
үр хөврөлийн үед нягт холбоотой хөгждөг тул бөөр
шээсний замын эрхтэний гаж хөгжил бэлэг эрхтэний
гажигтай хавсарч тохиолдох явдал 33% байдаг.

3. Ангилал
1. Бөөрний судасны гаж хөгжил
2. Бөөрний гаж хөгжил
3. Шээлгүүрийн гаж хөгжил
4. Давсагны гаж хөгжил
5. Шээсний сүвийн гаж хөгжил
6. Төмсөгний гаж хөгжил
7. Шодойн гаж хөгжил

4. Бөөрний судасны гаж хөгжил
Бөөрний судасны гаж хөгжил нь ихэнхдээ бөөрний өөр
төрлийн гажигуудтай хавсарч тохиолддог.
 Тараагуур судасны
-Тооны
-Байрлалын
-Хэлбэрийн
-Бүтцийн
 Хураагуур судасны
-Байрлалын
-Тооны
 Хавсарсан

5. Бөөрний гаж хөгжил
бөөрний гажигийг дотор нь 5 төрөл болгон хуваана.
 Тооны -бөөргүй байх(аплази)
-бөөр хоёрлох
-нэмэгдэл гуравдах бөөр
 Хэмжээний
-жижиг бөөр
 Байрлалын(дистопи)
-ташаан хонхорын
-ууцны
-аарцагны

6.  Хоорондын харьцааны
-хоорондоо дотор талаараа наалдсан(галето)
-нэг нь дээр нөгөө нь доод талаараа наалдсан (S)
-хоорондоо босоо хөндлөнгөөр наалдсан (L)
-тах хэлбэрийн
 Бүтцийн
-бөөр оронцог (рудимент)
-давжаа бөөр
-олон уйланхайт бөөр
-поликистоз

7. Шээлгүүрийн гаж хөгжил
 Тооны гажиг
-шээлгүүр байхгүй
-тэвшинцэр шээлгүүр хоёрлосон байх
 Байрлалын гажиг
-V.cava inferior араар нь ороож байрлах
-Ретриолеоцекаль т/хонхорын судасны араар
-шээлгүүрийн сүв буруу байрлах
 Бүтцийн гажиг
-уретероцеле

8. Давсагны гаж хөгжил
 Урахус(давсаг хүйсний цоорхой)
 Давсаггүй байх(аплази)
 Давсаг хоёрлох(хос давсаг)
 Давсагны төрлөхийн цүлхэн
 Экстофи (давсагны өмнө хана хөгжөөгүй)
 Инфравезикаль бөглөрөл

9. Шээсний сүвийн гаж хөгжил
 Гипоспади(шээсний сүвийн арын хана байхгүй)
-тээрхийн 70%(хөнгөн хэлбэр)
-шодойн их биеийн хэсэгт (доош татсан)
-хуйхнагны хооронд шээсны сүв нээгдсэн
-салтааны хэлбэр
 Эписпади(шээсний сүвийн дээд хэсэгт цуурхай )

10. Төмсөгний гаж хөгжил
Нийт төрөлтөнд 5% тохиолдоно
 Тооны гажиг -нэг төмсөг байхгүй(монорхизм)
-хоёулаа байхгүй(анорхизм)
-олон байх (полиорхизм)
-хөгжөөгүй төмсөг
 Байрлалын гажиг
-крипторхизм(хушгандаа буугаагүй)

11. Шодойн гаж хөгжил
 Фимоз-бэлэг эрхтэний толгойг ил гаргаж шамлах
боломжгүй
 Парафимоз-шамрангийн амсар нарийхан тул хойш
эргүүлэх үед шодойн толгойг боймлох
 Шодойн богино хөвч

12. Зонхилон тохиолдох эмгэг
 Гипоспади
 Крипторхизм
 Фимоз
 Парафимоз
 Гидронефроз

13. Гипоспади

14.  Гипоспади гэдэг нь шээсний сүвний амсар шодойн
толгойн үзүүр бус , шодойн доор нь ташуу нээгдэх
байдлаар илэрдэг төрөлхийн гаж хөгжил юм.
 200: 1 тохиолддог

15. Шалтгаан
 Энэ нь хүүхдийг эхийн хэвлийд байх үед бий болдог,
шалтгаан бүрэн тогтоогдоогүй байгаа эмгэг бөгөөд
зарим тохиолдолд удамшлын, ургийн шээсний сүв
үүсэх процесс хоцрох , хордлого зэргээс
шалтгаалсан байж болдог.
 Мөн жирэмсний хугацаанд прогестерон дааврыг
хэрэглэх нь эрсдэлт хүчин зүйл болдог гэж үзэх нь
бий.

16. Ангилал
 Тээрхийн хэлбэр (хөнгөн хэлбэр)
 Шодойн их биеийн хэлбэр
 Хуйхнагийн хэлбэр
 Хярзангийн хэлбэр

17. Эмнэлзүй
 Тээрхийн хэлбэр
-Шээсний гарц хэвийн, чиглэл өөрчлөгдөнө
-Шодойн толгойд амсар ойр байна
 Шодойн их биеийн хэсэгийн
-Эрхтэний хэлбэр өөрчлөгдөх
-Шээс бүрэн гадагшлахгүй
-Хөвчрөх үед өвдөлт үүснэ
 Хуйхнагийн хэлбэр
-Бэлэг эрхтэн жижиг
-Тээрхий клитор /хэлүү/ төстэй байх
-Сууж бие засна, гуяны дотор тал шархалсан
 Хярзангийн хэлбэр
-Крипторхизмтай хавсарч, бэлгийн ялгарал хэцүү болно

19. Зовиур
 Дүлүүлж шээнэ,
 Шээс савирч гарна,
 Шээхэд өвдөж уйлах
 Шээхээс өмнө бэлэг эрхтэнг
чимхэхэд хүүхэд уйлдаг.

20. Оношилгоо
Харж оношлоно.
 Шээсний сүвний амсар буруу байрласан
 Шодой доош нумарч татагдсан
 Тээрхийг шамран бүрэн хучаагүй
 Савирч шээнэ.

21. Эмчилгээ
 Үндсэн эмчилгээ бол мэс заслын арга. Бүрэн
унтуулгатай мэдээ алдуулалтын дор хийгдэнэ.
 Эмийн эмчилгээ авахгүй.

22. Крипторхизм

23.  Крипторхизм :Цавьны суваг бүрэн хөгжөөгүй,
цавьны сувгийн гадна буюу хуухнагийн амсарт
холбогч эд бүхий саад байх зэрэг шалтгаанаас болж
төмсөг доошлох үйл явц саатаж төмсөг хуухнагт
буухгүй төрөлхийн гаж хөгжил юм.
 Нярайд 10-20%
 Ихэвчлэн цавины эвэрхийтэй 20-80%д хавсарч
тохиолддог
 Ихэвчлэн нэг төмсөг буугаагүй байх нь тохиолдох
бөгөөд 10%-д хоёр төмсөг буугаагүй байдаг.

24. Шалтгаан
Дотоод шүүрлийн булчирхайн хямрал
 Жирэмсэний дааварын хямрал
 Ургийн төмсөг, бамбай булчирхай, гипофизийн үйл
ажиллагааны хямрал
Механик саад (үрэвсэл)
 Цавины дотор суваг бачуу, битүү байх
 Үрийн багц богино байх
Бэлгийн булчирхайн дисгенез
 Төмсөгний анхдагч гипоплази
Удамшил генетикын хүчин зүйл

25.  Цавьны суваг
хөгжөөгүй байх
 Цавины дотор суваг
бачуу, битүү байх

26. Ангилал
Байрлалаар нь
 1 талын крипторхизм (50%д баруун талд)
 2 талын крипторхизм (20%)
Хэлбэрээр нь
 Төмсөг буух нь саатснаас үүссэн Крипторхизм
(хэвлий,цавь,хавсарсан)
 Төмсөг хэвийн бус буусан Крипторхизм
 Хуурамч крипторхизм (хүйтэн биеийн хүчний
ачаалал)

27. Эмнэлзүй
 Буруу байрласан төмсөг нь арьсан доорхи өөхөн
эдэд зөөлөн, эмзэглэлгүй, хөдөлгөөн багатай
тэмтрэгдэнэ.
 Төмсөг буугаагүй талын хуухнаг жижиг, хорчийсон
байна.
 Хоёр төмсөг нэг талдаа буусан байвал хуухнагт хоёр
төмсөг тэмтрэгдэнэ.
 Төмсөг цавьны сувагт байвал тэмтрэгдэнэ.
 Хэвлийд байгаа бол тэмтрэгдэхгүй.

29. Зовиур
 Цавь хэвлийгээр өвдөх
 Ачаалал өгөхөд өвдөх
 Цавинд эвэрхийн өөрчлөлт
 Өтгөн хатах
 Хавдар тэмтрэгдэх
 Бэлгийн дутуу бойжилтын шинж

30.  Олон тохиолдолд төмсөг ямар нэг эмчилгээгүй
амьдралын эхний 3-4 сард өөрөө хуухнагтаа бууна.
 Харин үүнээс хойш хугацаанд буугаагүй бол
хүүхдийн мэс заслын эмчид хандах хэрэгтэй.
 Учир нь 3-4 сараас хойш төмсөг өөрөө буух
магадлал маш бага болдог.

31. Оношлогоо
Бодит үзлэг (тэмтрэх)
Босоо, суугаа, хэвтээ байрлалд
Дүлүүлэх эсвэл ханиалгах
Хэт авиа
Хэвлий дурандах, КТГ, МRI

33. Эмчилгээ
 Үндсэн эмчилгээ бол мэс заслын арга.
 Эмийн эмчилгээг мэс заслын эмчилгээний үр дүнг
сайжруулах зорилгоор хийнэ.
 Даавар эмчилгээ

34. Мэс засал эмчилгээ
 Төмсөгийг хуйхнагт тэмтэрч болохуйцаар хангалттай
бэхлэх
 Хавсарсан эмгэгүүдийг ялган засах
 Эмчилгээг 6 сараас 1 насны хооронд 2 наснаас өмнө
хийх шаардлагатай
 3 нас хүрэхээс өмнө хийвэл үр тогтоох чадвар нь 87%
 Хожуу оройтож эмчлүүлэхэд үр тогтох чадвар нь 47%
байх бөгөөд төмсөг умдагны ясанд холбогдож гэмтэх,
төмсөгний хорт хавдар үүсэх эрсдэл нь нэмэгдэнэ.

37. Даавар эмчилгээ
LHRH- хамарын цацлага:
 Хөхүүл хүүхдэд Гонадорелин 400мкгр-аар 3 удаа 3
долоо хоног хамарт цацна
 ЛД,ФСД ийн хэмжээг нэмэгдүүлнэ
HCG даавар эмчилгээ:
 ДЭМБ-ын гаргасаг заавраар тунг тогтоосон
 3-12сартайд 250IE
 1-6 насанд 500IE
 Дээш 1000IE-ээр долоон хоногт 2 удаа 5 долоо хоног
хийнэ.

38. Фимоз

39.  Фимоз:Хүүхдийн бэлэг эрхтэний толгойг хойш нь
ил гарган шамлах боломжгүй амсар нь нарийссан
шамрангийн эмгэг.
 Хүүхдийн хувьд ойндоо хүртэл энэ байдал нь жам
ёсны эрүүл хэвийн үзэгдэл

40. Шалтгаан
 Удамшил
 Үрэвсэл
Бэлэг эрхтэний толгой гэмтэж үрэвссэнээс
шамрангийн арьстайгаа наалдаж улмаар
шамрангийн арьсны сүв сорвижин, нарийсан, уян
харимхай чанар нь муудаж холбогч эдээр солигдон
соривждог.

41. Эмнэлзүй
 Шээх үед шамран шодойн толгой хоёрын хооронд шээс
хуримтлагдаж бөмбөг шиг бөөрөнхий хэлбэртэй болж чинэрч
байгаад шамрангийн нарийссан сүвээр шээс их даралттай гарна.
 Шээхдээ дүлнэ.
 Бүрэн шээдэггүй, нарийн тасалдаж дусагнана.
 Арьсны сүвээр идээ гарна.
 Бэлэг эрхтэнийг хамгаалах арьс нь
-шодойн толгойд наалдсан~суналттай
-шодойн толгойд наалдаагүй~суналтгүй
 Шамран дахин давтан үрэвсвэл амсар дотор тал нь сорвижиж
улмаар шодойн толгой шамран хоёр хоорондоо нягт наалдаж хатуу
үүсгэвэр мэт болно.

43. Шамрангийн арьс салст
нь идээт үрэвслээр өвчлөх
Шамрангийн амсар хэсэг
сорвижих
Шээж эхлэхийн өмнө айж
тайван бус байдалд орж
шээхэд өвддөг.
Шээхээсээ айгаад шээсээ
барьдаг
Цаашдаа хүндэрч давсагны
багтаамж ихэсч давсаг
агшилтгүй болно.[атони]
Шээс дамжуулах дээд замын
агшилт суларч гипотони
болж бөөр давсагны
үрэвсэлээр хүндэрдэг.

44. Ердийн тайван байгаа үед арьсны сүвээр шодойн толгой
харагдах байдлаар 4 зэрэг болгон хуваана.
 I зэрэг- Тайван байгаа үед арьс нь эргэдэгч шодой
чинэрч хөвчирхөд түүний толгой нь ил харагдахгүй
байх
 II зэрэг- Тайван байгаа үед шодойн толгойг ил
гаргахад төвөгтөй, чинэрч хөвчирхөд толгой ил
гарахгүй.
 III зэрэг- Шодойн толгой ил гарахгүй буюу тайван
байгаа үед үл харагдах төдий байх
 IV зэрэг- Шодойн толгой огт ил харагдахгүй Шээс
нарийн, дуслаар гарна.

45. Оношлогоо
Бодит үзлэг

46. Эмчилгээ
 Цэвэрлэх
-шамранг хойш эргүүлэн шодойн толгойг тээрхийд
тултал нь ил гаргаж хуралдсан шингэнийг цэвэрлээд
шодойн толгой,шамранд ариутгасан тос түрхээд
буцааж оруулна.
 Мэс засал
-соривжсон фимозын үед үрэвслийн процесс ойр
ойрхон дахидаг тохиолдолд шамранд мэс засал
хийнэ.

48. Парафимоз

49.  Парафимоз: Шамрангийн амсар нарийн тул хойш
эргүүлэх үед шодойн толгойн тээрхийн араар орж
боймлож буцаж байрандаа орохгүй байх эмгэг.

50. Эмнэлзүй
 Шодойн шамарч эргэсэн арьс хавчиж шодой
хавчигдсанааас хөөж хавагнаж хавдана.
 Хүчтэй өвдөнө, шээхэд хүндрэлтэй, шээс гарахгүй
 Яаралтай шодойн толгойг чөлөөлөхгүй бол
шамрангийн амсарын нүхний цагираг хэсэг үхжиж
шодойн толгой үхжих аюултай.

53. Эмчилгээ
 Мэс засал
-боймолсон шамрангийн цагираг хэсгийг сэтлэж
зүсээд шодойн толгойг чөлөөлж улмаар шамранг
тойруулж зүсч авна.

55. Гидронефроз

56.  Тэвшинцэр-шээлээн хэсэгт буй механик нөлөөллөөс
шээсний урсгал саатаж, аяганцар-тэвшинцэрийн
тогтолцоо тэлэгдэн сунаж, бөөрний эд хатингаршиж
үйл ажиллагаа нь алдагдахыг гидронефроз гэнэ.

57. Шалтгаан
 Төрөлхийн
- Тэвшинцэр шээлэйн уулзварын нарийсал
- Бөөрний доод үзүүрээс гарсан илүү судас
 Олдмол
- Артери венийн цусны эргэлтийн алдагдал
- Шээлэйн нугаралт
- Шээлэйн наалдац, татлага
- Шээлэйн хавхлага

58. Ангилал
 Гарлаар -төрөлхийн
-олдмол
 Шинж төрхөөр
-халдваржсан
-халдваржаагүй
 Хаалттай
 Нэлттэй

59.  Ургийн пиелоэктази
 4-10 мм томроход пиелоэктази гэж үзнэ. 10 мм-
ээс илүү томрохыг гидронефроз гэнэ.
Пиелоэктази төрхийн өмнөх 100-н хүүхдийн 1 нь
тохиолддог бөгөөд эрэгтэй хүүхдүүдэд илүү
түгээмэл байдаг. 500 тохиолдлын 1 нь цаашид
өвчин болж хөгждөг. Пиелоэктази нь амнионы
шингэний багасалт, бөөрний өвчний эрсдэлийг
нэмэгдүүлдэг.

60.  Шалтгаан
 Хамгийн түгээмэл шалтгаан нь шээлэйн
бөглөрөл юм. Түгээмэл бус шалтгаанд уретрийн
арын хавхлага, атрезия, хэвийн бус хөгжил,
тэвшинцэр хоёрчлогдох, том давсаг жижиг гэдэс,
гүрвэлзэлт буурах симптом зэрэг орно. Энэ нь
хромосомийн гажигаас тэр бүр хамаардгүй.
Гэхдээ пиелоэктазитай 200 хүүхдийн 1 нь Дауны
синдромтой байх эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг.

61. Оношлогоо
 Зарим судлаачдын үзэж байгаагаар 33 долоо
хоногтойгоос өмнө уг хэмжээ 4 мм-ээс их, 33
долоо хоногоос хойш 7 мм-ээс их байвал тэлэгдэл
болсон байна гэж үздэг. Харин зарим нь 20
Долоо хоногоос өмнө 6 мм-ээс бага, 20-30 долоо
хоногтойд 8 мм-ээс бага, 30 долоо хоногоос хойш
10 мм-ээс бага байх ёстой гэж үздэг. Ургийн
урологийн нийгэмлэгээс 4 бүлэг болгохыг санал
болгосон.

62.  Classifications Used for Grading Prenatal Hydronephrosis According to the
Anteroposterior Diameter of the Pelvis
 Degree
 Blachar y Blachar[11,12]
 Barker et al.[16]
 Normal
 0 - 4mm
 0 - 5mm
 Mild dilatation
 5 - 9mm
 6 - 10mm
 Moderate dilatation
 10 - 14mm
 11 - 14mm
 Severe dilatation
 15mm or more
 15mm or more

63.  Table 2: Degrees of Ultrasonographic Hydronephrosis
According to the Society for Fetal Urology[9]
 Degree
 Ultrasound findings
 1
 Visualization of the pelvis
 2
 Dilated pelvis and there could be a dilated calyx
 3
 Dilated pelvis and calyxes
 4
 Dilated pelvis and calyxes with thinning of the parenchyma

64.  Төрсний дараа 3-7 өдөрт хэт авиан шинжилгээ
хийх ба хэвийн байвал 3 болон 6-н сард давтан
шинжилгээ хийнэ.

65.  Эмчилгээ
 Пиелоэктази зөвхөн нэг бөөрийг хамарсан үед
мэс засал шаардлаггүй. Гэхдээ эхо
шинжилгээгээр хянаж байх шаардлагатай. Хэрэв
2 бөөрийг хамарсан үед тавилан муу байх ба ураг
орчмын шингэний багасалтыг хянана. Төрсний
дараа 5-7 хоногт нярайн бөөрийг эхо-гоор
шинжилнэ. Хөнгөн үед тэвшинцэр 8мм-с бага
байна. 8 мм-с их байвал хүүхэд насанд нь мэс
засал хийх эсэхийг тооцох хэрэгтэй.

66. Эмгэг жам
Гидронефрозын эхний үед бөөрний
тэвшинцэр аяганцрын булчингийн
элемент зузаарч гипертрофи болно.
Бөөрний дотоод даралт улам нэмэгдэж
удалгүй тэвш, аяганцар, бөөрний
цуллаг эд хатингаршиж нимгэрнэ.
Сүүлдээ бөөр их хэмжээний шингэн
агуулсан холбогч эдээс тогтсон гөлгөр
гадаргуутай гэрэлтсэн уут мэт болно.

68. Эмнэлзүй
Өвдөлт
 Үе үе хүчтэй маш хүчтэй хатгуулж өвдөнө.
 Өвдөлтийн хүч оройн цагаар ихсэж, шөнө намдана.
 Өвдөлтийн хүч, шинж чанар, хугацаа янз бүр
 Өвдөлт нь цавь гуя руу дамжиж болно.
Цустай шээх(гематури)

69. Оношлогоо
Лабораторийн шинжилгээ
ШЕШ -Мочевин
-Креатинин ихсэх
-Гематури
Биохими -Гипонатриеми
-Гиперхлореми
Багажийн шинжилгээ
-ЭХО
-Хромоцистоскопи
-Экскретор урограмм
-Өгсөх уретеро-пиелографи
-СТ, MRI

73. Эмчилгээ
Эмчилгээний хэлбэр нь үүссэн шалтгаан, бөөрний
ажиллагааны байдал, бөөрний эдийн гэмтэлийн
хэлбэрээс хамаарна.
 Шээлүүрт чулуу тээгэлсэн үед чулууг урсган гаргах
 Чулуу 0.5см-с бага гөлгөр бол аяндаа шээсээр гарна.
 Урсган гаргах эмчилгээ үр дүнгүй мөн судсанд
дарагдсан шалтгаантай бол мэс засал хийнэ.
 Бөөрний үйл ажиллага бүрэн алдсан бол
(нефроэктоми)

74. ЛАБОРАТОРИЙН ШИНЖИЛГЭЭ
Бөөрний өвчинг оношлох, эмчилгээний үр дүнг
хянахад лабораторийн шинжилгээ чухал ач
хобогдолтой. Эмнэлгийн практикт доорхи
шинжилгээг голлон хийдэг:
• ШЕШ
• шээсний тунадасыг шинжлэх сорил,
• шээсэнд нян илрүүлэх шинжилгээ,
• цусны биохимийн шинжилгээ,
• бөөрний үйл ажиллагааны сорил,
• иммунологийн шинжилгээ,
• цусны бүлэгнэлтийн шинжилгээ г.м.

75.  Тундасжуулах сорил
Нечипоренкийн сорил-Шээсийг тунадасжуулж
1мл шээсний тунадасыг шинжилж үзнэ. Эрүүл
хүний 1 мл шээсэнд цагаан эс 2000, улаан эс
1000, бортгонцор 1-50 хүртэл тоологдоно.
Амбуржийн сорил – 3 цагийн хугацаанд давсганд
ялгарсан шээсийг хэмжиж, 1 минутанд ялгарсан
шээсний тунадсыг шинжилнэ. Хэвийн үед цагаан
эс 2 000, улаан эс 1 000, бортгонцор 50 хүртэл
гарна.

76.  Аддис-Каковскийн сорил – Хоногийн шээсийг
цуглуулж шинжилнэ. Хэвийн үед цагаан эс 2
сая, улаан эс1 сая, бортгон эс 0-20 000 хүртэл
илэрнэ

77.  Шээсний нянгийн шинжилгээ
Шээсний нянг харах арга – Шээсний тунадаснаас авч
нэг харах талбайд 9-өөс дээш нян илэрвэл
бактериури илэрч байна гэж үзнэ.
Химийн арга – Нянгаас ялгарсан фермент нь зарим
химийн бодисыг ангижруулан өнгийг нь хувиргадаг
химийн урвалд үндэслэсэн шинжилгээ юм.
Нян өсгөвөрлөх арга- Шээсийг тэжээлт орчинд
ургуулж шинжлэх нь нянгийн төрөл, эмэнд мэдрэг
байдлыг тогтоох арга юм. Нэг мл шээсэнд 100 000-
аас дээш нян илэрвэл шээс нянтай байна гэж үзнэ.

78.  Бөөрний үйл ажиллагааны сорил.
Шээсийг өтгөрүүлэх, шингэрүүлэх, түүдгэнцрийн
шүүлтийн хурдыг тодорхойлох зэрэг шинжилгээ
хийж бөөрний үйл ажиллагааг дүгнэнэ.
Цусны креатинин. Эрүүл хүний цусны креатинин 60-123
мкмоль/л байна. Креатинин нь хоол унд, биеийн
ачааллаас хамаарч өөрчлөгддөггүй бөгөөд зөвхөн шээсээр
ялгардаг тул бөөрний үйл ажиллагаа
алдагдах үед ихэсдэг.
Мочевин, үлдэгдэл азот. Хэвийн үед азотын солилцооны
эцсийн бүтээгдэхүүн мочевин 1,2-7,0ммоль/л; үлдэгдэл
азот 14,2-28,5 ммоль/л байна. Бие махбодид уургийн
задрал ихсэх, уураг ихтэй хоол хэрэглэх, бөөрний үйл
ажиллагаа алдагдах үед мочевин, үлдэгдэл азот ихэснэ

79.  Реберг-Тареевын сорил. Нэгж хугацаанд
түүдгэнцрээр шүүрэн гарч буй сийвэнгийн
хэмжээг түүдгэнцрийн шүүлтийн хурд (ТШХ)
гэнэ. ТШХ хурд буурч байгаа нь бөөрний өвчин
даамжирч буйг харуулна. Өвчтөний 24 цагийн
шээсийг цуглуулан авч, судасны цусыг авна.
Шээсийг нарийн хэмжиж, цус шээсэнд
креатинины хэмжээг тодорхойлоод томьёонд
оруулж ТШХ, сувганцрын эргэн шимэгдэлтийг
тодорхойлоно. .

80.  Ucr х V
ТШХ = ————-
Sc
 v –минутны шээсний хэмжээ
U c r- шээсэний креатинин
Sc r- сийвэнгийн креатинин
 ТШХ нь эрүүл хүнд 80-120 мл/мин байдаг.
Артерийн даралт багасах, шок, зүрхний дутагдал,
усгүйжил зэрэг
бөөрний бус шалтгааны улмаас түүдгэнцэрийн шү
үлтийн хурд буурна. Архаг гломерулонефрит, архаг
пиелонефрит, бөөрний цочмог болон
архаг дутагдлийн үед ТШХ болон сувганцрийн
эргэн шимэгдэлт буурна.

81.  Зимницскийн сорил. Өвчтөнг ердийн дэглэмд
байлгаж хоногийн турш 3 цагийн зайтай 8
шилэнд шээлгэж, шээсний хэмжээ, хувийн жинг
хэмжинэ. Ердийн үед уусан шингэний 75 хувь нь
өдрийн цагт шээсээр ялгарах бөгөөд шээсний
хувийн жин 1,015-1,025 хооронд хэлбэлзэнэ.

82. Анхаарал тавьсанд баярлалаа