ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

2. ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΘΕΜΑ:ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ
ΣΠΑΡΤΗ

3. ΗΜΕΡΑ 1η
Φτάνοντας στην αρχαία Σπάρτη, με περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη ! Ντόπιοι με σταμάτησαν
στην είσοδο της πόλης και με ρώτησαν τι γύρευα εκεί. Τους απάντησα πως το μόνο που ήθελα,
ήταν να δω από κοντά τον τόπο τους ,να γνωρίσω τους κατοίκους και να παρατηρήσω τον τρόπο
ζωής τους, για τον οποίο τόσα έχω ακούσει.
Τότε με ενημέρωσαν πως στη Σπάρτη κανένας ξένος δεν μπορεί να μείνει για μεγάλο χρονικό
διάστημα ,γιατί υπάρχει η πρακτική της ξενηλασίας . Πρώτη φορά άκουγα αυτή τη λέξη και
αμέσως ρώτησα τι σήμαινε αυτό! Μου απάντησαν πως δεν επιτρεπόταν σε κανέναν ξένο να
μετοικίσει ή να διαμείνει στην πόλη αρκετό καιρό, ώστε να μη μπορέσει να πάρει πληροφορίες
για την κατάσταση και τη στρατιωτική της δύναμη.
Τους ευχαρίστησα για την πληροφορία και υποσχέθηκα πως θα μείνω για λίγο . Αμέσως,
συνέχισα τον δρόμο μου, για να μάθω και να δω όσα προλάβαινα.

4. Περπατώντας, συνάντησα έναν γέροντα και
σταμάτησα να του μιλήσω. Τον ρώτησα αν
μπορούσε να μου δώσει κάποιες γενικές
πληροφορίες για την πόλη του. Με προθυμία μου
απάντησε πως το ισχυρό τους κράτος με κέντρο
τη Σπάρτη ιδρύθηκε από τους Δωριείς , οι οποίοι
κατέλαβαν την περιοχή αυτή , που ονομαζόταν
Λακωνική . Στην προσπάθειά τους να επεκτείνουν
την κυριαρχία τους, συγκρούστηκαν με τους
Μεσσήνιους και με το Άργος. Οι συγκρούσεις
αυτές είχαν ως αποτέλεσμα την αλλαγή της ζωής
εκεί, καθώς η Σπάρτη έγινε μια πόλη «κλειστή»,
χωρίς επαφές με άλλες πόλεις , που θύμιζε
στρατόπεδο.

5. Επίσης, με ενημέρωσε πως στην πόλη τους υπήρχαν τρεις κοινωνικές
τάξεις.
-Οι Σπαρτιάτες, οι οποίοι ήταν οι Δωριείς που κατέλαβαν τη Σπάρτη.
Αυτοί ήταν η μικρότερη ομάδα που ζούσε στη Σπάρτη, αλλά είχαν τα
περισσότερα πολιτικά δικαιώματα. Δεν ασχολούνταν με οποιοδήποτε
επάγγελμα, αλλά τον καιρό της ειρήνης υποχρέωσή τους ήταν να
γυμνάζονται και να είναι ετοιμοπόλεμοι.
-Οι Περίοικοι, οι οποίοι ζούσαν σε οικισμούς γύρω από τη Σπάρτη, δεν
είχαν πολιτικά δικαιώματα και πλήρωναν τακτικές εισφορές στην πόλη.
Ήταν υποχρεωμένοι να πηγαίνουν στρατό μαζί με τους Σπαρτιάτες, αν
υπήρχε κάποια ανάγκη. Ασχολούνταν με επαγγέλματα που ήταν
απαγορευμένα για τους Σπαρτιάτες π.χ έμποροι, χειροτέχνες.
-Οι Είλωτες. Αυτοί αποτελούσαν τη μεγαλύτερη ομάδα των ανθρώπων της
πόλης . Ήταν οι παλιοί κάτοικοι της περιοχής, που έγιναν δούλοι και ήταν
υποχρεωμένοι να καλλιεργούν τα χωράφια και να δίνουν ένα μέρος της
συγκομιδής τους στον Σπαρτιάτη ιδιοκτήτη του κτήματος.

7. Η ώρα είχε περάσει και ,επειδή θεώρησα πως κούρασα
τον γέροντα , συνέχισα την πορεία μου , αφού τον
ευχαρίστησα . Καθώς περπατούσα, συνάντησα μια παρέα
Σπαρτιατών, οι οποίοι κάθονταν σε ένα τραπέζι . Με
κάλεσαν να πάω κοντά τους και να καθίσω για φαγητό
στο τραπέζι τους.
Είδα ένα τραπέζι με πολύ λίγα φαγητά. Κατάλαβαν πως
μου έκανε εντύπωση αυτό και μου εξήγησαν πως όλα
στην πόλη τους είναι λιτά ,, για αυτό και το φαγητό τους
και το ποτό τους είναι λιτό και λιγοστό, έτσι ώστε να μην
αισθάνονται ποτέ χορτάτοι και να αντέχουν να πεινούν
και όταν πολεμούν.
Πάνω στο τραπέζι υπήρχαν τραγήματα(ξερά
φρούτα),ελιές , τυρί , ψωμί από βρώμη και πίτα γλυκιά .
Στη μέση υπήρχε μέλας ζωμός , κάτι σαν σούπα από
χοιρινό κρέας . Το φαγητό τους συνόδευαν με κρασί .
Δοκίμασα από όλα!

8. Επιπλέον , στο τραπέζι αυτό έμαθα πως στις γιορτές των Σπαρτιατών υπήρχαν τρεις
χοροί, ανάλογοι µε τις τρεις ηλικίες του ανθρώπου.
Πρώτα άρχιζε ο χορός των γερόντων που τραγουδούσε: «Ήµαστε κι εµείς κάποτε
γενναίοι».
Στη συνέχεια, τους απαντούσε ο χορός των αντρών που έλεγε: «Εµείς είµαστε τώρα
γενναία παλικάρια, κι αν έχεις τη δύναµη τόλµησε».
Τρίτος τραγουδούσε ο παιδικός χορός που έλεγε: «Εµείς θα γίνουµε µια µέρα πολύ
καλύτεροι από εσάς».

9. Την ώρα του φαγητού μού μίλησαν ,επίσης, για το
πολίτευμά τους. Αναφέρθηκαν στον μεγάλο νομοθέτη
τους Λυκούργο, τον οποίο λάτρευαν σαν θεό. Ο
Λυκούργος ήταν αυτός που είχε διαμορφώσει τα κύρια
στοιχεία του σπαρτιατικού πολιτεύματος, τη γνωστή
«Μεγάλη Ρήτρα».
Από αυτή τη συζήτηση έμαθα πως η Σπάρτη είχε δύο
βασιλείς, προερχόμενους από τα γένη των Αγιδών και
των Ευρυποντιδών , οι οποίοι δεν είχαν μεγάλη εξουσία
.Απλά ήταν στρατιωτικοί και θρησκευτικοί τους
αρχηγοί . Την εξουσία στην ουσία είχαν οι πέντε
έφοροι, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για την άμυνα της
πόλης και τις εξωτερικές της σχέσεις . Μου είπαν πως οι
ίδιοι τους ήταν όλοι τους μέλη της Γερουσίας . Η
Γερουσία ήταν ένα συμβούλιο 28 ατόμων άνω των 60
ετών που προετοίμαζαν τα θέματα που θα
υποβάλλονταν στην Απέλλα . Ρώτησα τι ήταν η Απέλλα !
Έμαθα πως η Απέλλα ήταν μια συνέλευση του λαού ,
στην οποία συμμετείχαν όλοι οι Σπαρτιάτες , αρκεί να
είχαν συμπληρώσει το 30ο έτος της ηλικίας τους.

10. Είχε νυχτώσει για τα καλά και, κουρασμένη, τους ευχαρίστησα, τόσο
για το γεύμα , όσο και για τις πολύτιμες πληροφορίες που μου είχαν
δώσει και έφυγα.
Λίγο πιο κάτω , συνάντησα μια γυναίκα και τη ρώτησα αν υπήρχε
κάποιος χώρος, για να περάσω τη νύχτα μου . Με πήρε βιαστικά μέσα
στο σπίτι της και μου προσέφερε ένα κρεβάτι, για να κοιμηθώ.

11. ΗΜΕΡΑ 2η
Το επόμενο πρωί, ξύπνησα νωρίς από φωνές μικρών παιδιών . Σηκώθηκα ,βγήκα έξω και είδα
μερικά παιδιά να παίζουν ένα παράξενο παιχνίδι .Η Σπαρτιάτισσα μου εξήγησε πως αυτό το
παιχνίδι ήταν το «κάλαμον περιβαίνειν».Τα παιδιά έπαιρναν ένα καλάμι ή ένα απλό ξύλο ,
φαντάζονταν πως ήταν ένα όμορφο άλογο και έτρεχαν με αυτό σαν γενναίοι καβαλάρηδες . Τα
παιχνίδια, βέβαια, δε διαρκούσαν για πολύ , καθώς από την ηλικία των επτά ετών η πόλη
αναλάμβανε τα παιδιά για να τα εκπαιδεύσει.
Τα αγόρια , ζούσαν όλα μαζί σε ομάδες , εκπαιδεύονταν στις δυσκολίες και τη σκληρή ζωή και
μάθαιναν ανάγνωση ,γραφή , μουσική και χορό . Τα κορίτσια είχαν ανάλογη εκπαίδευση και
μπορούσαν να πηγαίνουν σε πολλές εκδηλώσεις . Έκαναν πολλή γυμναστική για να αποκτήσουν
γερό σώμα και ηθικό χαρακτήρα . Σκοπός ήταν να γίνουν άξιες μητέρες . Από μικρές μάθαιναν να
ρίχνουν το ακόντιο και τον δίσκο και να παλεύουν . Οι Σπαρτιάτισσες είχαν το δικαίωμα να έχουν
δική τους ιδιοκτησία.

13. Ενώ η Σπαρτιάτισσα μου εξηγούσε τον τρόπο
αγωγής των παιδιών , παρατηρούσα την
εμφάνιση των ανθρώπων γύρω μου , μικρών και
μεγάλων.
Τα αγόρια φορούσαν ως ρούχο το ιμάτιο , το
οποίο ήταν ένα ορθογώνιο ύφασμα ,
μονοκόμματο ,που το τύλιγαν γύρω από το σώμα
τους. Παπούτσια δε φορούσαν , ενώ τα μαλλιά
τους ήταν πάρα πολύ κοντά.
Είδα πως οι άντρες οπλίτες φορούσαν έναν
κόκκινο μανδύα . Η γυναίκα μου εξήγησε πως
επέλεγαν το κόκκινο χρώμα, για να μη φαίνεται
το αίμα αν πληγώνονταν και πως πολεμούσαν
χωρίς παπούτσια . Αυτοί είχαν μακριά μαλλιά
και τα άλειφαν με λάδι.

14. Με τη συζήτηση ,δεν κατάλαβα πως η ώρα είχε
περάσει και πλησίαζε το μεσημέρι. Ευχαρίστησα
την εντυπωσιακή Σπαρτιάτισσα που με φιλοξένησε
και μου έδωσε τόσες πολλές πληροφορίες .
Αφού την αποχαιρέτησα, περπάτησα στους
δρόμους της πόλης , όπου έβλεπα όλα αυτά που είχα
πληροφορηθεί από τους Σπαρτιάτες φίλους μου.

15. Άκουσα και ένα ανέκδοτο στην αγορά!
Ήταν το εξής:
Κάποτε, ένας κακός άνθρωπος ενοχλούσε
τον ∆ηµάρατο ρωτώντας τον συνέχεια:
«Ποιος από τους Σπαρτιάτες είναι ο
καλύτερος;» Εκείνος του απάντησε:
«Αυτός, που δε σου µοιάζει καθόλου».
Το ταξίδι μου, μετά από αυτό το
ευχάριστο συμβάν , έφτασε στο τέλος του
. Έφυγα με τη λαχτάρα να επισκεφτώ
ξανά αυτή την πόλη σύντομα!

16. ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ
Αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση από όλα όσα
είδα και έμαθα σε αυτό το σύντομο ταξίδι, ήταν ο ιδιαίτερος
ρόλος που έπαιζαν οι γυναίκες στην Σπαρτιατική κοινωνία. Η
Σπαρτιάτισσα προετοίμαζε τα παιδιά της κατάλληλα για να
γίνουν μέλη της ‘αγέλης’ σε τρυφερή ακόμα ηλικία. Η ίδια θα
καλωσόριζε τα παιδιά της οπλίτες αν είχαν επιδείξει ανδρεία
και αυταπάρνηση στη μάχη και αυτή θα τα απαξίωνε αν
επέστρεφαν ατιμωμένα . Στη Σπαρτιάτισσα μητέρα
αποδίδεται άλλωστε η φράση «Ή τάν ή επί τάς» με την οποία
προέτρεπε τον γιο της να επιστρέψει είτε με την ασπίδα του,
ζωντανός, είτε πάνω σε αυτή, νεκρός και τιμημένος.
Επιπλέον, μου προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση το ότι η
Σπάρτη ήταν στην ουσία μία στρατιωτική μηχανή και οι
πολίτες της εκπαιδεύονταν πνευματικά και σωματικά για τις
πολεμικές επιχειρήσεις της πόλης. Οι Σπαρτιάτες ήταν άτομα
σοβαρά και μετρημένα και δεν μιλούσαν περισσότερο απ’
όσο έπρεπε. Γι’ αυτό και τους αποδόθηκε η έκφραση: «Το
λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν».

17. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!