1. Όνομα : Παναγιώτα
Επώνυμο : Ιωαννίδου
Σχολείο : 2ο Γ.Ε.Λ Ελευθερίου Κορδελιού
Σχ. Έτος : 2009 – 2010
Τμήμα: Β1
Θεωρητική Κατεύθυνση
Εργασία στο Μάθημα της Φιλοσοφίας
1ο Φύλλο Εργασίας : Παγκοσμιοποίηση
Θέμα : Να διερευνήσετε αν όντως η παγκοσμιοποίηση συνδέει τους
λαούς και με ποιον τρόπο. Στην συνέχεια, απαιτείται να ορίσετε τους
όρους « συνεργασίας » μεταξύ των λαών στη νέα εποχή. Συμφωνείτε
με την άποψη του δημοσιογράφου ότι πλέον λόγω της
παγκοσμιοποίησης δεν υπάρχουν εσωτερικές υποθέσεις στους λαούς ;
Παγκοσμιοποίηση : Αναγκαιότητα ή Επιβολή;
Η σύγχρονη εποχή αποτελεί περίοδο αέναων αλλαγών και μεταβολών
,γεγονός, που έχει επηρεάσει αναμφισβήτητα τον τομέα της οικονομίας
και έχει οδηγήσει στο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης. Η
παγκοσμιοποίηση, ωστόσο, δεν άφησε ανεπηρέαστους τους υπόλοιπους
τομείς της ανθρώπινης βιωματικότητας, που αφορούν την
καθημερινότητα του σύγχρονου ατόμου, όπως η εργασία, η τέχνη , η
ψυχαγωγία , τομείς άρρηκτα συνδεδεμένους μεταξύ τους. Το
συγκεκριμένο φαινόμενο άλλαξε το τοπίο σε όλες τις χώρες ,τις
οποίες επηρέασε, με τόσο θετικές, όσο και αρνητικές συνέπειες,
αρχικά σε ατομικό και κατ’ επέκταση σε συλλογικό επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να διασαφηνιστεί ο παρών όρος, ο οποίος
αναφέρεται στην αυξανόμενη αλληλεξάρτηση των χωρών όλου του
κόσμου μέσα από την επιτάχυνση των ανταλλαγών προϊόντων και
υπηρεσιών, η οποία κατέστη δυνατή λόγω της αδυναμίας ή
απροθυμίας των εθνικών κυβερνήσεων να διατηρήσουν τα
εμπόδια που ήταν συνηθισμένα στο παρελθόν. Ο
συγκεκριμένος ορισμός, βεβαία, πιθανότατα να μην
καλύπτει όλο το φάσμα της έννοιας, καθώς αυτή είναι
αφηρημένη και δύσκολα ορίσιμη.
Το κενό αυτό, ωστόσο, θα προσπαθήσω να το καλύψω μέσα από τα
στοιχεία και τις προσωπικές μου απόψεις, που θα παραθέσω.

2. Ένα ακανθώδες ζήτημα που προκύπτει από την παγκοσμιοποίηση
αποτελεί η διασφάλιση ή ο κατακερματισμός της ενότητας μεταξύ
των λαών. Με μια πρώτη ματιά, μια «παγκοσμιοποιημένη» κοινωνία
που επιτρέπει την ευρεία διάδοση μηνυμάτων σε κάθε γωνιά του
πλανήτη, δίνει τη δυνατότητα για θετικές μεταβολές. Αρχικά, η
παγκοσμιοποίηση
δημιούργησε ένα νέο τύπο κοινωνιών, τις πολυπολιτισμικές, στα
πλαίσια των οποίων η ειρηνική συμβίωση διαφορετικών λαών είναι
επιβεβλημένη. Έτσι, επιτυγχάνεται η απαλλαγή από στερεότυπα και
προκαταλήψεις περί ανωτερότητας και κατωτερότητας των λαών,
που καλλιεργούν το ρατσισμό και τον εθνικισμό. Επομένως, πρέπει
να γίνει συνειδητό ότι η παγίωση φιλειρηνικών προτύπων ζωής είναι
κατορθωτή. Επιπλέον, οι λαοί έρχονται σε επαφή με άλλους
πολιτισμούς και κουλτούρες, αφού η εγκατάσταση μεταναστών από
τη μια χώρα στην άλλη, οι οποίοι κουβαλούν μαζί τους και τα
πολιτισμικά τους βιώματα, τον βιωματικό τους πολιτισμό, ως
αναπόσπαστο στοιχείο στην καθημερινότητα της ζωής τους, είναι
φαινόμενο καθημερινό. Αξίζει, βέβαια, να αναφερθεί και η συμβολή
της παγκοσμιοποίησης στη διασφάλιση της δημοκρατίας και της
ειρήνης, καθώς ενισχύονται τα δημοκρατικά πολιτεύματα σε όλες τις
χώρες , γίνεται εφικτός ο έλεγχος σε ανελεύθερα καθεστώτα μέσω
διεθνών οργανισμών και παγκόσμιου χαρακτήρα οργανώσεων και
παράλληλα, ενισχύεται η συνεργασία σε διακρατικό επίπεδο για την
καταπολέμηση φαινομένων, όπως τα ναρκωτικά και το έγκλημα.
Γίνεται ταυτόχρονα και ευχερέστερη αντιμετώπιση των παγκόσμιων
προβλημάτων, όπως το οικολογικό, μέσα από την ανάπτυξη του
πνεύματος οικουμενικής συνείδησης.
Ένας άλλος τομέας στο οποίο η επιρροή της παγκοσμιοποίησης
ήταν και είναι έντονα αισθητή είναι ο οικονομικός. Με τη γέννηση
του οικονομικού φιλελευθερισμού, μετά την Α΄ Βιομηχανική
Επανάσταση, οι οικονομικές δραστηριότητες εκφράζονταν μέσα από
τη φράση « laissez faire , laissez passer » (αφήστε τους ανθρώπους
να δρουν ελεύθεροι στην οικονομική ζωή, αφήστε τα αγαθά να
διακινούνται ελεύθερα ). Η φράση αυτή, βέβαια, έχει απήχηση και
στη σύγχρονη εποχή και εκφράζει την επικρατούσα κατάσταση. Η
παγκοσμιοποίηση στην οικονομία επέφερε τη δημιουργία
πολυεθνικών εταιρειών, νέων θέσεων εργασίας και εφαρμογή της
τεχνογνωσίας σε μεγάλη έκταση.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, η παγκοσμιοποίηση στον οικονομικό
τομέα είχε ως συνέπεια τη δημιουργία ενός κλίματος ανταγωνισμού,
που λειτούργησε ως βασικός κανόνας επιβίωσης των επιχειρήσεων
στο πλαίσιο της αγοράς, καθώς και τη χρεοκοπία μικρών
επιχειρήσεων λόγω των πολυεθνικών. Επίσης, ελλοχεύει ο κίνδυνος

3. της κατάρρευσης των οικονομιών του πλανήτη, αφού πλέον οι αγορές
των κρατών αλληλεξαρτώνται και το ίδιο συμβαίνει και με τις
οικονομίες τους. Η πλήρης ελευθερία της αγοράς μοιάζει μονόδρομος σε
ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον, όπου κάθε απόπειρα
ελέγχου και περιορισμού της μπορεί να θέσει την εθνική οικονομία εκτός
των διεθνών δικτύων.
Ακόμη, η παγκοσμιοποίηση αποτελεί το μέσο για την επιβολή μιας
«κονσερβοποιημένης και δημόσιας κουλτούρας » μέσα από την
διαφήμιση, την προπαγάνδα και τα Μ.Μ.Ε. Απόρροια αυτού είναι η
πολιτιστική αλλοτρίωση των λαών, ο μιμητισμός και η μαζοποίηση στις
ιδεολογίες, στη συμπεριφορά , στην εμφάνιση, στη διασκέδαση και όχι
μόνο. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως οι πολίτες υποτάσσονται, είτε
συνειδητά, είτε ασυνείδητα στη δύναμη των οικονομικά ισχυρών
παγκοσμίως, που ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις και έτσι αδιαφορούν και
απέχουν από τα πολιτικά δρώμενα, καθώς γνωρίζουν πως η φωνή τους
δεν θα ακουστεί και η γνώμη τους δεν θα ληφθεί υπόψη. Η δυνατότητα
της εθνικής πολιτικής κοινότητας να λαμβάνει αποφάσεις και άρα να
αυτοκαθορίζεται πολιτικά με βάση τη δημοκρατική αρχή της
πλειοψηφίας, σχετικοποιείται.
Το τελευταίο θέμα που θα ήθελα να θίξω σε σχέση με την
παγκοσμιοποίηση, είναι αυτό της επέμβασης των ισχυρών στις
εσωτερικές υποθέσεις των αδύνατων κρατών και της ποδηγέτησής τους.
Ο πλανήτης τείνει να μετουσιωθεί σε ένα « δημόσιο χώρο ». Εάν και σε
νομικό επίπεδο ισχύουν οι αρχές της ανεξαρτησίας και της ισότητας των
κρατών, δηλαδή το κράτος διαθέτει τη νομική ικανότητα να μην δέχεται
οποιαδήποτε άλλη βούληση έξω από αυτό, η εξάρτηση των κρατών από
άλλα ισχυρότερα οικονομικά και πολιτικά κράτη καθιστούν ουτοπικό
αυτό το νομικό πλαίσιο. Έτσι, καθιερώνονται νέες μορφές παγκόσμιας
πολιτικής, στις οποίες συμμετέχουν κυβερνήσεις, διακυβερνητικοί
οργανισμοί, υπερεθνικές ομάδες πίεσης, μη κυβερνητικές οργανώσεις,
πολυεθνικές εταιρίες, οικονομικοί παράγοντες, με αποτέλεσμα την
ασάφεια της διάκρισης ανάμεσα στις αρμοδιότητες του ίδιου του κράτους
σε σχέση με τους εκάστοτε εταίρους. Ενώ η παρέμβαση, είτε από άλλα
κράτη, είτε από παγκόσμιες δυνάμεις στο εσωτερικό ενός κράτους στο
παρελθόν αποκλειόταν, τώρα συνηθίζεται στο όνομα της δικαιοσύνης,
που αποτελεί τη βάση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η παρέμβαση
στις εσωτερικές υποθέσεις ενός κράτους στο όνομα τέτοιων αξιών
θεωρείται συχνά δικαιολογημένη, αν και ελλοχεύει ο κίνδυνος να
λειτουργούν ως προσχήματα.

4. Συγκεφαλαιώνοντας, η παγκοσμιοποίηση αποτελεί μια πολιτική,
οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα που μπορεί να οδηγήσει στη
διάδοση των ιδεών, στην οικονομική ευημερία και στην πολιτική άνοδο
και παράλληλα στην αβελτηρία, στην οικονομική αδράνεια και στην
πολιτική νωθρότητα, όταν οι λαοί επαναπαυτούν στην «καλή
προαίρεση»των ηγετών κάθε είδους. Αποτελεί αδήριτη ανάγκη να
ξεφύγουμε από την αναλγησία και να μην βαυκαλιζόμαστε πως η
παγκοσμιοποίηση αποτελεί μόνο θετικό ή μόνο αρνητικό φαινόμενο,
αλλά μέσα από τη επισταμένη μελέτη του φαινομένου να
προστατευτούμε από τους κινδύνους που ελλοχεύουν και να
αποσπάσουμε αποκλειστικά τα θετικά στοιχεία του.