1. ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΩΝ
ΓΟΝΙΩΝ ΜΑΣ
ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΑΣ
Παραδοσιακά παιχνίδια

2. Ορισμός
Με ηε ιέμε παηρλίδη ελλννύκε όιεο ηηο δξαζηεξηόηεηεο ζηηο
νπνίεο ζπκκεηέρεη ην παηδί θαη έρνπλ ην ζηνηρείν ηεο δηαζθέδαζεο κέζα
ηνπο. Τν παηρλίδη δελ είλαη εξγαζία, δελ είλαη κάζεκα, δελ είλαη
θαηαλαγθαζηηθή δξαζηεξηόηεηα.
Τν παηρλίδη θαη ε θίλεζε απνηειεί δσηηθή αλάγθε γηα θάζε λεαξή
δσή κέζα ζηε θύζε. Τν ζπλαληάκε ζηα δώα, πνπ ηξέρνπλ ,πεδνύλ,
παίδνπλ κεηαμύ ηνπο, κε ηε κεηέξα ηνπο ή θπλεγώληαο άιια κηθξόηεξα
κηκνύκελα ηε κεηέξα ηνπο. Απηή ε θπζηθή αλάγθε δελ κπνξεί λα ιείπεη
από ηα παηδηά.
Παηδί θαη παηρλίδη είλαη δύν ιέμεηο πνπ ζπλεπάγεηαη ε κία ηελ
άιιε. Από ηε ζηηγκή ηεο γέλλεζεο ηνπ ην παηδί παίδεη θνπλώληαο ηα
ρεξάθηα θαη ηα πνδαξάθηα ηνπ, αξγόηεξα κε δηάθνξεο θνπδνπλίζηξεο θαη
παηρληδάθηα ,ζπλερίδεη κε κπάιεο, θνύθιεο (θνξίηζηα), θ.η.ι., ηξέρεη πνηνο
ζα βγεη πξώηνο, πνηνο ζα πεδήζεη πην ςειά ή πην καθξηά θαη θηάλεη ζην
νκαδηθό παηρλίδη ζηηο γεηηνληέο .

3. Γύν θνηλσληνιόγνη ηνπ 20νπ αηώλα πξνζπάζεζαλ λα δώζνπλ ηνλ
νξηζκό ηνπ παηρληδηνύ θαη ζπκθώλεζαλ, θάπσο, ζηελ εμήο έλλνηα όηη:
« ην παηρλίδη είλαη κηα ειεύζεξε πξάμε ε νπνία ιακβάλεη
ρώξα ζε έλα πεξηνξηζκέλν θαη ζπγθεθξηκέλν ρώξν θαη
ρξόλν. Είλαη κηα αβέβαηε πξάμε ε νπνία εμαξηάηαη από ηελ
θαιή ζέιεζε ησλ παηθηώλ γηα λα ζπλερίζεη.».

4. Κάποιοι είπαν για ηο παιxνίδι:
Ο KARL GROOS :
«Τα παηxλίδηα είλαη κέζν θπζηθήο θαη εζηθήο αλάπηπμεο.»
Ο SCHILLER :
«Τα παηxλίδηα ζε έλα ιαό βνεζνύλ λα αλαθαιύςνπκε ηελ πνηόηεηα ηνπ,
θαη ηελ αμία ηεο ηέρλεο ηνπ.»
Ο PIAGET:
«Τα παηxλίδηα είλαη κέζν αλάπηπμεο ηεο λνεκνζύλεο, θαη ησλ άιισλ
γλσζηηθώλ δεμηoηήησλ.»
O FREUD :
«Τν παηxλίδη είλαη έθθξαζε ηνπ ππνζπλείδεηνπ θαη ηεο θαληαζίαο ηνπ
παηδηνύ.»
O ROUSSEAU :
« Πξέπεη λα αθνινπζνύκε ηνπο θαλόλεο ηεο θύζεο ,θαη λα κελ ηεο
είκαζηε ελάληηνη .»
O ERIKSON :
«Τν παηδί ζην παηxλίδη απαιιάζζεηαη από ςπρηθά ζπκπιέγκαηα , αγσλίεο
θαη δεηιίεο, γίλεηαη ειεύζεξν , πεηζαξρηθό θαη θνηλσληθό.»

5. ΠΑΘXΝΘΔΘΑ ΣΗ΢ ΑΡΥΑΘΟΣΗΣΑ΢ ΠΟΤ ΠΑΘΖΟΝΣΑΘ ΚΑΘ ΢ΗΜΕΡΑ
<Αηώξα>, ε γνωζηή θνύληα ή κρεμάζηρα
<Πεληέιηζα>, ηα πεληόβνια,
<Αθηλεηίλδα>,Παραλλαγή ηοσ παιγνιδιού είναι ηα ζεμερινά ζηξαηησηάθηα
αθνύλεηα, ακίιεηα, αγέιαζηα και ηα αγαικαηάθηα
<Ακπάξηδα >, κσνεγεηό, ζήμερα ηο ζσνανηάμε με ηο ίδιο όνομα και ζαν
ζθιαβάθηα.
<Χαιθή κπία> ή <ςειαθίλδα>, ε ηπθιόκπγα γνωζηό παιγνίδι και ζήμερα.
<Σνηλάθη>, ηο γνωζηό μας ζτοινάκι ποσ παίδεηαι από ένα ε περιζζόηερα άηομα.

6. <Εθεδξηζκόο>, ην ζπλαληάκε ζαλ πλακίηζες, λούμπαρδα, ηζοσνιά , θά.
<Δηειθπζηίλδα>, ην ζεκεξηλό ηξάβεγκα ηνπ ζρνηληνύ, ην ηραβετηό.
<Ικαληειηζκό> ,ην ζπλαληάκε ζήκεξα ζαλ ινπξί.
<Κνιιαβηζκόο >, ην γλσζηό μπιδ ή βδδ.
<Κξππηίλδα>ή<απνδηδξαζθίλδα> ή<κπίλδα>, ην γλσζηό κρσθηό.
<Κώλνο>, ή< ζηξόκβνο>, <ζηξόβηινο>, <ξόκβνο>, <βόκβπθαο> ,ε γλσζηή
ζβούρα.
ΠΑΘXΝΘΔΘΑ ΣΗ΢ ΑΡΥΑΘΟΣΗΣΑ΢ ΠΟΤ ΠΑΘΖΟΝΣΑΘ ΚΑΘ ΢ΗΜΕΡΑ

7. Παραδοζιακά παιτνίδια νλνκάδνληαη ηα παηρλίδηα πνπ έπαηδαλ νη
παιαηόηεξνη θαη κεηαθέξνληαη από γεληά ζε γεληά κε πξνθνξηθή πεξηγξαθή
ή επίδεημε ησλ κεγαιύηεξσλ πξνο ηνπο κηθξόηεξνπο.
Τα παξαδνζηαθά παηρλίδηα είλαη νκαδηθά (θξπθηό, καθξηά γατδνύξα,
ηπθιόκπγα, ην μανηίλι, θ.ά.). Υπάξρνπλ θαη θάπνηα πνπ αξρηθά ελδέρεηαη
λα κνηάδνπλ αηνκηθά, αιιά ηειηθά απνδεηθλύνληαη νκαδηθά, θαζώο
παίδνληαη δηαδνρηθά από θάζε έλα παηδί κέζα ζηελ νκάδα. Απηά έρνπλ
ζρέζε πεξηζζόηεξν κε ηελ ηερλνινγία ηεο θάζε επνρήο θαη ηηο δεμηόηεηεο
ησλ παηδηώλ, όπσο ε ζθεληόλα, ε ζβνύξα, ην ηζιλίκι, θ.ά.
Κάζε παξαδνζηαθό παηρλίδη εθθξάδεη ηελ επνρή θαη ηελ θνηλσλία πνπ ην
δεκηνύξγεζε (θνηλσληθέο ζρέζεηο, νηθνλνκηθή θαηάζηαζε, πνιηηηζηηθέο
αμίεο, ηερλνινγία, αληηιήςεηο γηα ηελ πνιηηηθή, ηνλ πνιηηηζκό, ην θύιν, ηηο
ζρέζεηο κε ηνπο άιινπο ιανύο).
Πνιιά παξαδνζηαθά παηρλίδηα παξαιιάζζνληαη θαη μεπεξλνύλ ηα ζύλνξα
ησλ θξαηώλ θαη εκθαλίδνληαη ζε δηάθνξνπο ιανύο, όπσο ην θξπθηό, ην
κσνεγεηό, ε κπάια, ην ζτοινάκι, νη βώλοι, θ.ά. Γηα παξάδεηγκα, ην παηρλίδη
κοσηάκια ή ηξηθακνύηζη ή θεξακηδάθηα, είλαη έλα παξαδνζηαθό παηρλίδη πνπ
παίδεηαη από Τζιγγάνοσς, Ρώζοσς θαη Βιάρνπο ζηα Βαιθάληα.

8. Σα αγαπεμένα παιδικά παιτνίδια ηες γειηονιάς και ηων
ζτολικών τρόνων ηων γονιών μας
Πάξηε ζέζε μαλά ζηα –αμίαο αλεθηίκεηεο, όπσο ζα έιεγε θαη ε δηαθήκηζε-
«παιτνίδια ηες ασλής», έζησ θαη σο αλάκλεζε ή σο ζεαηέο ησλ δηθώλ
ζαο παηδηώλ πνπ ηα αλαβηώλνπλ, θαη πείηε καο πνην ήηαλ αιιά θαη πην
είλαη ην δηθό ζαο αγαπεκέλν.

9. Σο Κρσθηό;
«Πένηε, δέκα-δεκαπένηε…» Μία από ηηο ιίγεο εθδνρέο ησλ
καζεκαηηθώλ πνπ έρνπλ εληππσζεί επράξηζηα ζηε κλήκε καο
είλαη απηή ηνπ κεηξήκαηνο ζην δέληξν, γηα ηνλ άηπρν πνπ «ηα
θπινύζε» ζην θξπθηό. Αθόκε πην επράξηζην γηλόηαλ όηαλ
θαηέιεγε ζην «θηνπ μειεπζεξία», νπόηε όινη αλαλέσλαλ ην
ξαληεβνύ ηνπο κε ηηο θξπςώλεο ηνπο θαη ν… άηπρνο ην
ξαληεβνύ ηνπ κε ην κέηξεκα θαη ην δέληξν.
Μήπως ε Μακριά γαϊδούρα; Από ηα πην αζηεία παηρλίδηα ηεο
απιήο.
Σα βαρελάκια;
Ή μήπως Σα μήλα Σπάληα σο παηδηά κηινύζακε γηα κήια
ελλνώληαο ηα γλσζηά θξνύηα. Πεξηζζόηεξε όξεμε είρακε γηα
ην γλσζηό παηρλίδη κε ηελ απεηιεηηθή κπάια,
Τελ Αμπάριδα;
Τν Σδαμί;
Τελ Σσθλόμσγα ;
Σις Μπίλιες;
Σε ΢βούρα; και άλλα πολλά.

10. Ας θσμηθούμε λοιπόν μερικά
από ηα ποιο αγαπημένα
παιτνίδια ηων γονιών και ηων
παππούδων μας
ποσ παίζονηαν ζε όλες ηις
γειηονιές

11. http://www.youtube.com/watch?gl=GR&hl=el&v=55HkWG8Tejs

12. Φωηογραθίες από ηα
παιτνίδια ζηην ασλή ηοσ
Λσκείοσ