Prezentacja Anny Petroff-Skiby (Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Centrum Komunikacji Społecznej, Zespół Konsultacji Społecznych i Wzmacniania Wspólnoty Lokalnej). Konferencja "Partycypacja obywatelska - decyzje bliższe ludziom" Białystok, 22.10.2013, Fundacja SocLab w ramach projektu "Laboratorium Obywatelskie".

1. Pułapki i ograniczenia
konsultacji społecznych,
czyli czemu jest jak zawsze, skoro
miało być tak pięknie?
Anna Petroff-Skiba
22 października 2013
Białystok

2. Czemu jest tak trudno?

Jaki jest kontekst konsultacji społecznych i
partycypacji:





niechęć do uczestnictwa,
rozczarowanie,
uprzedzenie do władzy, urzędników,
złe doświadczenia uczestnictwa,
brak czasu;

3. Partycypacja w badaniach – czyli
prawie połowie się nie chce




Badanie stanu partycypacji publicznej, Instytut Spraw
Publicznych, projekt „Decydujmy razem”, 2011/2012 rok.
gotowość do wzięcia udziału w konsultacjach bez względu na
koszty i wagę sprawy: 23,6 %
gotowość do wzięcia udziału w konsultacjach bez względu na
koszty, ale tylko wówczas, gdy są podejmowane ważne
osobiście decyzje: 27,6%
gotowość do wzięcia udziału w konsultacjach bez względu na
wagę sprawy, ale tylko wówczas, gdy nie wymaga to dużych
kosztów: 7,2%
brak gotowości do wzięcia udziału w konsultacjach, bez względu
na koszty i wagę sprawy: 41,6%

4. Partycypacja w badaniach –
deklaracja różna od rzeczywistości


Krakowskie badanie o jednostkach
pomocniczych wykonane w ramach
przygotowań do wdrożenia budżetu
obywatelskiego w Krakowie („Pracownia
Obywatelska”):
70% mieszkańców deklarujących chęć
udziału w spotkaniach dotyczących podziału
środków w ramach budżetu obywatelskiego
Rzeczywistość… po kilkanaście, kilkadziesiąt
osób na spotkaniach

5. Konsultacje w Warszawie
Projekt „Wzmacnianie
mechanizmu konsultacji
społecznych
w m.st. Warszawie”,
 wydanie książki „Tak
konsultowaliśmy”, będącej
zbiorem dobrych praktyk –
opisem kilkunastu konsultacji
przeprowadzonych w projekcie

6. Warszawska platforma
konsultacji społecznych:
konsultacje.um.warszawa.pl

7. Zapraszamy!
Facebook – profil informacyjny
Warszawa, 6.04.2010 r.

8. Znajdźcie  Konsultacje społeczne Warszawa
Warszawa, 6.04.2010 r.

9. Gra „Rozegraj miasto” dotycząca
konsultacji społecznych

10. Pułapki konsultacji
społecznych



Czy konsultacje społeczne są zawsze dobrą
drogą do wypracowywania rozwiązań?
Czy zawsze jesteśmy gotowi na to, co nam
przyniosą konsultacje społeczne?
Czy konsultacje społeczne sprawdzają się w
sytuacji konfliktu interesów i rozbieżnych
potrzeb?

11. Czy konsultacje społeczne to
dobra droga?

12. Czy konsultacje społeczne to
dobra droga?






Ogrody Kosmosu – Dzielnica Włochy
Teren po ogródkach działkowych
Powierzchnia około
2,5 hektara
Teren położony na
obrzeżach dzielnicy,
otoczony torami
kolejowymi
Osiedla willowe
Inne tereny zielone

13. Czy konsultacje społeczne to
dobra droga?
Pytania, na które chciała uzyskać odpowiedzi
dzielnica:
 czy tereny po ogródkach działkowych przy ul.
Kosmosu powinny stać się ogólnodostępnym
terenem zielonym?
 w jakim stylu należałoby zagospodarować ten
teren: rekreacja, sport, ekologia?
 co - jakie udogodnienia skłoniły by
mieszkańców do korzystania z tego terenu?

14. Czy konsultacje społeczne to
dobra droga?
Pojawia się wiele wątpliwości:
 Jak zbierać opinie?
 Czy mieszkańcy będą mieli pomysły na
wykorzystanie tego terenu?
 Czy mieszkańcy faktycznie potrzebują
takiego terenu?
 Na ile zgłaszane opinie będą deklaratywne, a
na ile zgodne z rzeczywistymi przyszłymi
zachowaniami?

15. Czy konsultacje społeczne to
dobra droga?
Fakty
 Na jakim etapie jest proces podejmowania decyzji o tym co
stanie się z tym miejscem?
 Jakie środki są zabezpieczone na działania w tym miejscu?
Pytania
 Czego Urząd Dzielnicy Włochy chciałby się dowiedzieć od
mieszkańców na temat tego miejsca?
 Jaka jest otwartość Urzędu na włączenie mieszkańców w
działania w tym miejscu?
Możliwe strategie działania
 Konsultacje – czy to najlepszy sposób na dziś?

16. Czy konsultacje społeczne to
dobra droga?
Alternatywne strategie
•Szerokie spojrzenie na problem:
analiza czego brakuje mieszkańcom
dzielnicy, nie tylko poprzez katalog
pomysłów na zagospodarowanie, a
także przez analizę potrzeb różnych
grup wiekowych, w różnych
osiedlach dzielnicy
•Wypracowanie diagnozy

17. Czy konsultacje społeczne to
dobra droga?
Alternatywne strategie zaangażowanie mieszkańców
Tymczasowe formy działania w
przestrzeni publicznej:
•działania społeczno-kulturalne i sportowe
ożywiające przestrzeń
•nadawanie znaczenia/wartości przestrzeni,
która wcześniej nie była użytkowana przez
mieszkańców,
•testowanie różnych form funkcjonowania
przestrzeni – działania animacyjne
•wprowadzanie tymczasowych form
zagospodarowania

18. Czy konsultacje społeczne to
dobra droga?
Wydaje się, że konsultacje to nie zawsze dobra
droga do uzyskania opinii mieszkańców, szczególnie
w sytuacji, kiedy:
 temat jest zupełnie nowy
 mieszkańcy mogą nie mieć opinii w jakiejś
sprawie albo pomysłów w danym temacie
 na realizację działania potrzebne byłyby duże
środki
Można wykorzystać wtedy inne formy:
 animacyjne
 testowania różnych rozwiązań
 działań tymczasowych

19. Czy zawsze jesteśmy gotowi na to,
co nam przyniosą konsultacje?

20. Czy zawsze jesteśmy gotowi na to,
co nam przyniosą konsultacje?





warszawska instytucja kultury
nowoczesna programowo
cel: ustalenie programu funkcjonalnego
otoczenia tej instytucji
refleksja: czy jesteśmy gotowi?
warsztaty eksperckie – wstępny etap
konsultacji

21. Czy zawsze jesteśmy gotowi na to,
co nam przyniosą konsultacje?
Zanim zostaną uruchomione konsultacje:
 określenie przestrzeni dostępnej dla mieszkańców,
o której mamy rozmawiać,
 określenie kierunku, w którym ma rozwijać się
przestrzeń (lokalny kontekst społeczny czy
artystyczny eksperyment),
 zastanowienie się, kto jest docelową grupą
użytkowników, z kim chcemy rozmawiać,
 zastanowienie się, czy tak naprawdę chcemy/
możemy włączyć mieszkańców w podejmowanie
decyzji;

22. Czy zawsze jesteśmy gotowi na to,
co nam przyniosą konsultacje?



…i czy zawsze musimy robić konsultacje?
…może czasem warto podjąć decyzje i wziąć
za nie odpowiedzialność?
…może, mimo tego, że wydaje się nam, że
jesteśmy gotowi, to wcale nie jesteśmy?

23. Czy konsultacje społeczne stosować
w sytuacji konfliktowej?

24. Czy konsultacje społeczne stosować
w sytuacji konfliktowej?
Plac Grzybowski w Warszawie:
 miejsce, wśród budynków mieszkalnych
 miejsce wykorzystywane przez deskorolkarzy
z Warszawy, ale też całego świata
Konflikt o przestrzeń pomiędzy dwoma
grupami:
 mieszkańcami
 deskorolkarzami

25. Czy konsultacje społeczne stosować
w sytuacji konfliktowej?

26. Czy konsultacje społeczne stosować
w sytuacji konfliktowej?





Spotkania z różnymi grupami;
Podjęcie działań mediacyjnych;
Spisanie zasad użytkowania terenu i
przetestowanie ich w określonym czasie
Wprowadzenie testowanych rozwiązań na
stałe
Znak opisujący zasady został zaprojektowany
przez środowisko deskorolkarzy

27. Czy konsultacje społeczne stosować
w sytuacji konfliktowej?

28. Czy konsultacje społeczne stosować
w sytuacji konfliktowej?

Wydaje się, że w niektórych sytuacjach
konfliktowych, szczególnie, gdy mamy
zdiagnozowany konflikt i jego strony, lepszym
rozwiązaniem jest podjęcie mediacji, a nie
działań konsultacyjnych

29. Dziękuję bardzo
Anna Petroff-Skiba
Naczelnik Wydziału Konsultacji Społecznych i
Partycypacji
w Centrum Komunikacji Społecznej
Urzędu m.st. Warszawy
apetroff@um.warszawa.pl