Lubisz swoją dzielnicę, ale czujesz, że potrzebne są zmiany, żeby Tobie i Twoim bliskim żyło się w niej lepiej? Chcesz spędzać czas wolny ze swoimi przyjaciółmi na zielonym skwerze nieopodal swojego osiedla, ale obawiasz się, że zostanie zabudowany? Chcesz działać, ale nie wiesz, od czego zacząć i gdzie szukać wskazówek? Jesteś w stanie zmienić swoje otoczenie, wystarczy, że skorzystasz z naszej instrukcji, która pomoże Ci przygotować narzędzia, harmonogram oraz podpowie, jak współpracować z innym! Lubisz swoją dzielnicę, ale czujesz, że potrzebne są zmiany, żeby Tobie i Twoim bliskim żyło się w niej lepiej? Chcesz spędzać czas wolny ze swoimi przyjaciółmi na zielonym skwerze nieopodal swojego osiedla, ale obawiasz się, że zostanie zabudowany? Chcesz działać, ale nie wiesz, od czego zacząć i gdzie szukać wskazówek? Jesteś w stanie zmienić swoje otoczenie, wystarczy, że skorzystasz z naszej instrukcji, która pomoże Ci przygotować narzędzia, harmonogram oraz podpowie, jak współpracować z innym!

1. 5
6
7
8
9
10
2
3
10
Jak przejąć
kontrolę nad
światem,
zaczynając
od swojego
podwórka?
Czyli cykl ilustrowanych instrukcji dla
mieszkańca, stworzonych przez Fundację
Napraw Sobie Miasto

2. Jak przejąć
kontrolę nad
światem,
zaczynając
od swojego
podwórka?
Czyli cykl ilustrowanych instrukcji dla
mieszkańca, stworzonych przez Fundację
Napraw Sobie Miasto
KATOWICE 2016

3. Jesteśmy Fundacją Napraw Sobie Miasto, a Ty
trzymasz w rękach nasz zestaw pięciu instrukcji,
które pokażą Ci, jak skutecznie możesz naprawić
swoją przestrzeń miejską!
Lubisz swoją dzielnicę, ale czujesz, że potrzebne
są zmiany, żeby Tobie i Twoim bliskim żyło się
w niej lepiej? Chcesz spędzać wolny czas ze swo-
imi przyjaciółmi na zielonym skwerze nieopo-
dal swojego osiedla, ale obawiasz się, że zosta-
nie zabudowany? Chcesz działać, ale nie wiesz,
od czego zacząć i gdzie szukać wskazówek? Jesteś
w stanie zmienić swoje otoczenie, wystarczy, że
skorzystasz z naszej instrukcji, która pomoże
Ci przygotować narzędzia, harmonogram oraz
podpowie jak współpracować z innymi!
Co to
takiego?

4. Dla majsterkowiczek i majsterkowiczów. Dla ludzi,
którzy chcą mieć realny wpływ na to, jak będzie
funkcjonować ich miasto, dzielnica i podwórko,
nawet jeśli będzie to ich pierwsze działanie w prze-
strzeni publicznej. Dla osób cierpliwych, które wie-
dzą, że pewnym sprawom trzeba poświęcić trochę
czasu i energii, żeby uzyskać zadowalające efekty.
Dla tych, którym nie jest obojętne to, co widzą za
oknem swojego bloku lub domu, i chętnie wymie-
nią się uwagami na ten temat ze swoimi sąsiada-
mi, lokalnymi sklepikarzami, zarządcą bloku lub
pracowniczką biblioteki dzielnicowej. Dla ludzi,
którzy nie narzucają wszystkim swojej wizji lub
zdania, lecz jeśli trzeba – potrafią zweryfikować
swój pomysł w oparciu o propozycje innych osób.
Dla
kogo?

5. Najpierw zapoznaj się z dokonaniami osób, któ-
rym już udało się coś zmienić w przestrzeni miej-
skiej. Może ich działania zainspirują Cię do zapla-
nowania własnych? Opisy ich historii znajdziesz
na końcu tego wprowadzenia. Następnie przejrzyj
główne tytuły i wstępne definicje każdej instruk-
cji, aby móc świadomie zadecydować, który dział
tej publikacji jest najodpowiedniejszy dla Twoich
potrzeb i możliwości.
Dokonać wyboru pomogą Ci również opisy sytu-
acji umieszczone na początku każdej części. Może
są podobne do tej, którą sam chciałbyś się zająć?
Ważne jest jednak to, abyś pamiętał, że opisali-
śmy jedynie przykłady, a nie warunki do dalszych
działań. Nie chcemy Cię w ten sposób ograniczać.
Później otwórz wybraną instrukcję i prześledź
ją krok po kroku. Zobacz, czego będziesz potrze-
bować, żeby przejść przez każdą z nich. Zrób har-
Jak z tego
korzystać?

6. monogram działań i zastanów się, czy wystarczy
Ci czasu, żeby zaangażować się w pełnym zakre-
sie. Zrób to rozważnie, ponieważ porzucając pro-
ces w połowie możesz zniechęcić do tej inicjaty-
wy wszystkich, którzy Ci zaufali i pomagali.
Powodzenia!

7. Nasza historia
Wszystko zaczęło się od dyskusji o tym, w jakiej
kondycji są dzisiaj Katowice i co możemy zrobić,
by poprawić jakość życia w tym mieście. W tym
celu nieustannie poszukiwaliśmy inspiracji wokół
nas, prześledziliśmy wiele książek, portali urba-
nistycznych oraz blogów. Rozmawialiśmy z oso-
bami, które realizują podobne projekty, aby sko-
rzystać z ich doświadczeń. Wiemy, że siła tkwi we
współpracy, dlatego bierzemy sprawy w swoje
ręce i zamiast narzekać –po prostu działamy!
Teraz zachęcamy Ciebie do skorzystania z do-
świadczeń Fundacji oraz naszych przyjaciół, któ-
rym tak samo jak nam zależy na poprawie otocze-
nia. Pamiętaj, że nawet te najdrobniejsze zmiany
w przestrzeni publicznej, których się podejmiesz,
mogą stać się dla Ciebie punktem wyjścia do re-
alizacji większych projektów w przyszłości!

8. Masz wątpliwości, czy w ogóle warto
zmieniać przestrzeń w mieście?
Zobacz, czego dokonali inni, korzystając
z odpowiedniej instrukcji!
Inspiracje

9. Akcja została przeprowadzona przez nieformalną grupę Napraw Sobie Miasto,
czyli Aleksandra Krajewskiego, Michała Korbutta i Marka Mosińskiego, do których
dołączyli inni mieszkańcy Katowic i osoby związane z tym miastem. 20-osobo-
wy zespół ludzi samodzielnie umył wnętrze hali dworca w dzielnicy Ligota, żeby
pokazać, że dbanie o przestrzeń, z której wspólnie korzystamy, nie jest wielkim
zadaniem. Ich celem było ponadto sprowokowanie szerszej debaty na temat prze-
strzeni publicznej i odpowiedzialności za jej stan. Dokumentacja wydarzenia, czyli
zdjęcia i film, były szeroko komentowane w serwisach społecznościowych. Ten
niewielki czyn społeczny, zrealizowany bez zewnętrznego finansowania i skom-
plikowanej struktury organizacyjnej, dał początek naszej Fundacji.
Sięgnij do instrukcji działania samodzielne, jeżeli ta akcja Cię zainspirowała.
Akcja „Umyj sobie dworzec!”
inicjatywa Napraw Sobie Miasto

10. Spór o zagospodarowanie
Stadionu im. Edmunda Szyca
O losach poznańskiego stadionu zaczęto dyskutować w 2001 r., kiedy klub spor-
towy wydzierżawił ten obszar deweloperowi. Inwestor planował wznieść na tym
terenie osiedle, co spotkało się z wyraźnym sprzeciwem mieszkańców i radnych.
Firma starała się o decyzję o warunkach zabudowy, która otworzyłaby jej drogę
do realizacji projektu, jednak urząd odmówił jej wydania. Rozpoczął się spór praw-
ny, a sąd zakwestionował negatywne rozstrzygnięcie całej sprawy. Władze miasta
nie mogły się odwołać, więc w celu obrony dobra wspólnego w 2015 r. do akcji
wkroczyły lokalne stowarzyszenia. Obecnie trwają prace nad planem miejscowym,
który ma ostatecznie przesądzić o ochronie tego terenu.
Obawiasz się, że w Twoim otoczeniu może powstać podobna inwestycja? Sprawdź
w instrukcji decyzja administracyjna jak temu zapobiec.
inicjatywa loklanych stowarzyszeń

11. Ochrona domków fińskich
w Jazdowie
W 2013 r. władze dzielnicy Śródmieście w Warszawie ogłosiły, że planują wybu-
rzyć osiedle domków fińskich w Jazdowie. Mieszkańcy związani z tym miejscem
rozpoczęli działania protestacyjne, promocyjne i animacyjne, żeby ocalić teren
przed zmianami, a jednocześnie skupić szerokie grono ludzi wokół tej idei. Zre-
alizowali pierwszą w tym mieście inicjatywę lokalną: zbudowali w przestrzeni
publicznej podest, stoły, ławy i donice. Urząd przeprowadził ponadto konsultacje
społeczne dotyczące przyszłości osiedla, które dzięki wszystkim akcjom ostatecz-
nie nie zostało zlikwidowane.
W naszym zbiorze instrukcji znajdziesz dział inicjatywy lokalnej, która pomoże
Ci wcielić w życie własny pomysł.
inicjatywa Otwarty Jazdów

12. Przebudowa łódzkiej ulicy
Inicjatywa przebudowy łódzkiej ulicy pojawiła się w 2013 r. Nad tym pomysłem
pracował od początku projektant Bartosz Zimny oraz Fundacja Normalne Mia-
sto Fenomen, która zorganizowała spotkanie z mieszkańcami i przedsiębiorcami
związanymi z tym miejscem. Innowacyjna koncepcja spodobała się jego uczest-
nikom, została zgłoszona do budżetu partycypacyjnego w dzielnicy Śródmieście
i w głosowaniu zdobyła II miejsce. Inwestycja została doprowadzona do finału
pomimo początkowego protestu środowiska architektów i urbanistów. Dzięki
temu zaniedbana ulica zamieniła się w żywą, otoczoną kawiarniami i estetyczną
przestrzeń publiczną o spokojniejszym ruchu.
Chcesz pójść w ślady łodzian? Zajrzyj do instrukcji budżet partycypacyjny.
Fundacja Normalne Miasto Fenomen

13. Działania dotyczące ochrony
zbiornika wodnego Zakrzówek
Modraszek Kolektyw powstał w 2011 r. z inicjatywy dwóch artystek: Cecylii Ma-
lik i Justyny Koeke. Grupa zajmowała się otoczeniem zbiornika wodnego, któ-
ry jest bardzo popularnym terenem rekreacyjnym w Krakowie. W trakcie prac
nad projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla tego
obszaru pojawiła się koncepcja zabudowy dużej łąki, co spotkało się ze sprzeciwem
ze strony mieszkańców. Członkowie kolektywu zorganizowali manifestację i zlot,
w których wzięło udział kilkuset ludzi przebranych za motyle. W ten sposób zwró-
cili uwagę władz, że nie wyrażają zgody na takie zmiany. Ostatecznie dokument
urbanistyczny zawierał rozwiązanie kompromisowe, a inwestor w ogóle wycofał
się ze swoich zamierzeń.
O tym, jak chronić przestrzeń, podpowie Ci instrukcja o planie miejscowym.
inicjatywa Modraszek Kolektyw