SlideShare a Scribd company logo
PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
Een digitaal dashboard voor voetbal- en hockeyclubs
Y.M. Cheung
Eindhoven, 14 juni 2016
Studentgegevens
Naam:			Y.M. Cheung
Studentnr:		 2183565
School:			 Fontys Hogeschool ICT
Profiel:	 	 	 ICT & Media Design (voltijd)
Periode:		 	 08-02-2016 t/m 08-07-2016 (100 werkdagen)	
	
Bedrijfsgegevens
Naam:	 	 	 InnoSportLab Sport & Beweeg!
Adres:	 	 	 Oude Bosschebaan 7-11
	 	 	 5624 AA Eindhoven
Begeleidersgegevens
Docentbegeleider:	 H. Zoon
Bedrijfsbegeleider:	 T. Konings
Functie:		 	 Technical operations
Documentgegevens
Titel:	 	 	 Performance monitoring voor de breedtesport
Datum uitgifte:	 	 14 juni 2016
Getekend voor gezien door bedrijfsbegeleider:
Datum: 		 	 14 juni 2016
De bedrijfsbegeleider: 	 T. Konings
TITELPAGINA
VOORWOORD
Deze afstudeerscriptie is geschreven ter afronding van mijn studie
ICT & Media Design aan de Fontys Hogeschool ICT te Eindhoven.
De afstudeeropdracht is uitgevoerd bij InnoSportLab Sport &
Beweeg!, een bedrijf dat innovatieve oplossingen voor de breed-
tesport stimuleert en faciliteert.
Tijdens deze afstudeerstage heb ik onderzoek gedaan naar hoe een
overzichtelijk en gebruiksvriendelijk dashboard ontwikkeld moet
worden. In dit dashboard moeten datavisualisaties worden getoond
van de gemeten sportprestaties van een voetbal of hockey team.
Daaruit is een product voortgekomen dat in het sportseizoen
2016-2017 kan worden gebruikt.
Graag wil ik dit voorwoord gebruiken om enkele mensen te bedan-
ken die mij gedurende de afstudeerperiode hebben geholpen.
Allereerst wil ik mijn bedrijfsbegeleider en opdrachtgever bij
InnoSportLab Sport & Beweeg!, Tim Konings bedanken voor zijn
begeleiding en feedback. Ten tweede wil ik mijn docentbegeleider,
Hanna Zoon bedanken voor haar feedback op de verschillende
documenten. Daarnaast wil ik ook Ton van Rheenen bedanken, die
de tijd heeft genomen om mijn documenten te controleren op
spellings- en zinsbouw.
Verder wil ik Harmen, Mathieu en Florence bedanken voor hun
bijdrage en natuurlijk ook de coaches en spelers van voetbal- en
hockeyclubs voor de interviews en gebruikerstesten.
Ten slotte wens ik u als lezer veel plezier bij het lezen van deze
scriptie.
Yohn Cheung
Eindhoven, 14 juni 2016
5
INHOUDSOPGAVE
Samenvatting 6
Abstract 7
Glossarium 8
1. Inleiding
	 1.1 Aanleiding 10
	 1.2 Context van het project 11
	 1.3 Probleemstelling 12
	 1.4 Doelstelling  12
	 1.5 Doelgroep 13
	 1.6 Minimum valuable product 13
	 1.7 Afbakening 13
	
2. Onderzoeksmethodologie
	 2.1 Gekozen methodieken 14
	 2.2 Opzet 15
3. Veld- en biebonderzoek
	 3.1 Gerelateerde werk  16
	 3.2 Coaches 16
	 3.3 Dashboard 19
	 3.4 Datavisualisaties  19
4. Testresultaten
	 4.1 Test protocol 22
	 4.2 Clickable prototype 22
	 4.3 Eerste Iteratie 24
	 4.4 Aanpassing 24
	 4.5 Tweede Iteratie 26
5. Product en eindresultaat
	 5.1 MoSCoW list 28
	 5.2 Digitaal dashboard 28
	 5.3 Belangrijkste functionaliteiten 29
6. Conclusie en aanbevelingen
	Conclusie 30
	Aanbevelingen 31
Discussie 32
Evaluatie 33
Literatuurlijst 34
Bijlages 35
6
SAMENVATTING
InnoSportLab Sport  Beweeg! heeft een project genaamd “Do It
Yourself Analysis” oftewel prestatiemonitoring. Voetbal- en hockey
clubs kunnen zich aanmelden om spelers inzicht te geven in hoe zij
presteren. De coach van het team krijgt een rapportage met des-
kundig advies. Althans dit is het einddoel van het project. Op dit
moment heeft het project verschillende problemen, waarbij het ont-
breken van een overzichtelijke rapportage van de gemeten sport-
prestaties voor een coach momenteel het grootste probleem is.
Het kost gemiddeld twee werkdagen om handmatig de gemeten
sportprestaties te filteren, te analyseren en een rapportage te
schrijven. Dat kost te veel tijd. Een coach verwacht meteen een
rapportage.
Het bedrijf wil een geautomatiseerd dashboard dat de gemeten
sportprestatie omzet naar een heldere rapportage. Dit dashboard
moet beschikbaar zijn voor het volgende seizoen (2016-2017). De
coaches en spelers moeten daarop direct kunnen zien wat hun
sportprestaties zijn en waar verbeteringen mogelijk zijn. Hierdoor zal
de workflow van het bedrijf worden verbeterd.
Eerst is de context van het project onderzocht. Hieruit bleek dat dit
project een lange geschiedenis heeft en dat eerdere afstudeerders
een steentje hebben bijgedragen. Vervolgens is met behulp van
interviews en een enquête vastgesteld wat de verwachtingen en
wensen zijn van de doelgroep. Daarnaast is met literatuuronderzoek
onderzocht welke datavisualisaties geschikt zijn om sportprestaties
te tonen. Op basis van die bevindingen is er een clickable prototype
ontworpen. Met dit prototype is o.a. getest op gebruiksvriendelijk-
heid.
Aan de hand van de sprintmethodiek van Google Ventures zijn
gebruikerstesten gehouden. De gebruikerstesten zijn in twee
iteraties afgedaan, bij iedere iteratie hebben minimaal vijf coaches
deelgenomen. Er is getest aan de hand van een clickable
prototype. Aan de coaches is gevraagd om hardop na te denken,
zodat kwalitatieve data wordt verzameld. Na afloop van een iteratie
is de kwalitatieve data geanalyseerd. Hierbij werd gezocht naar
zaken waarover coaches positief waren en zaken waarover zij
negatief waren. Op basis van die bevindingen is er na de eerste
iteratie een nieuw ontwerp gemaakt en is een nieuwe iteratie
gehouden.
De coaches ervaren het product als gebruikersvriendelijk. De
coaches vinden dat dit product een toegevoegde waarde heeft,
want nu kunnen zij spelers beter beoordelen met behulp van
gemeten sportprestaties. De sportprestaties geven een algemeen
beeld over hoe de spelers presteren. De coaches gaven echter wel
aan dat sportprestaties een diepere betekenis moet krijgen door o.a.
te letten op hun posities.
Vervolgens is het dashboard volledig geprogrammeerd. Coaches
kunnen nu met behulp van datavisualisaties zien hoe hun team en
spelers presteren. Daarnaast kunnen coaches aantekeningen
maken.
Er is een database opgezet waarbij alle gemeten sportprestaties
en gegevens kunnen worden opgeslagen. Administrators van het
bedrijf kunnen zelf resultaten invoeren.
Met dit dashboard is een basis gelegd waarop verder ontwikkeld
kan worden aan specifiekere eisen van de coaches of voor het
bedrijf. Het is wel van belang dat iemand met een ICT-achtergrond
erop toe ziet dat het dashboard blijft werken.
7
ABSTRACT
InnoSportLab Sport  Beweeg! has a project named: Do it Yourself
Analysis also known as performance monitoring. Football and
hockey clubs can apply this to measure the performance of their
players. The team coach will receive a report, accompanied with a
professional advice. At least this is one of the company’s goals. At
this moment the project has several problems, but the biggest
problem is to deliver a report with measured performance to a
coach. It takes two days to filter the data, analysing and writing a
report manually. That is too much time. The coach expects a report
immediately.
The company wants a dashboard that converts the measured data
into a report automatically. The dashboard must be ready before the
next season (2016-2017). Coaches and players immediately want to
see what the performances are. The workflow for the company will
be improved.
At first the context of the project was investigated, demonstrating
that the project has a long history and previous graduates from
different backgrounds have delivered a contribution. Then interviews
and surveys were used to determine expectations and wishes of the
target group. Additional literature study was done to see which data
visualizations are suitable for displaying performance data. Based
on these findings a clickable prototype is created. The prototype is
tested on usability with the targeted end users.
The user tests are held with the sprint method from Google
Ventures. The user tests are held in two iterations, at least five
coaches have participated in each iteration. Coaches tested with a
clickable prototype. The coaches are asked to think out loud so
qualitative data could be collected. As soon an iteration is finished,
the qualitative data is analysed. This data is analysed to find
patterns. For example, which aspects coaches have spoken
positively and negatively about. Based on these findings a new
design is created and tested in a new iteration.
Coaches experience the product as user-friendly. The coaches think
this product has an added value because combining measured data
with their own insights, they can judge players better. It gives a
general idea of the player’s performance. Coaches think the data
has a better use when looking at the players positions in the team.
Then the dashboard is fully programmed. Coaches can now
understand how the team and players have performed during tests,
trough the help of data visualizations. In addition, coaches can make
notes.
A database is created where all measured data can be stored.
Company administrators can access raw data and results.
This dashboard is a product which can be further developed to
specific needs of the coaches or the company. It is important that
someone with an IT background sees to it that the dashboard works
properly.
8
GLOSSARIUM
Apple Watch	
Smartwatch ontwikkeld door Apple
Benchmark	
Een prestatie-indicatie of een speler oefening heeft behaald of niet
Bootstrap	
Open source front-end framework om sneller responsive websites te
ontwikkelen
Breedtesport 	
Sport op alle niveaus en voor alle leeftijdscategorieën, alles behalve
de topsport. Zowel georganiseerd sport als ongeorganiseerde sport
Elektrocardiogram
Een systeem dat hartspier activiteiten meet en registreert, kortom
een hartfilmpje (ECG)
Fantastick	
Hockeystick voor jonge kinderen om het spelplezier te verhogen
Fitbit		
Amerikaans bedrijf dat wearables ontwikkeld, waarbij activiteiten
van de drager worden bijgehouden.
Laravel		
Open source PHP web framework
MVP		
Minimum valuable product oftewel: het minimaal werkbare product
Mylaps		
Een leverancier van de hardware (sensoren en meetlussen) die tijden
registreert
Sportersonline	
Een ICT-bedrijf uit Maarssen dat een software platform heeft ontwik-
keld om tijden op te slaan in een database
Xiaomi		
Chinees elektronica bedrijf die o.a. smartphone en wearables
ontwikkeld
Yalp		
Interactieve speel/sporttoestellen voor jong en oud
9
10
IInnoSportLab Sport  Beweeg! is een bedrijf dat een bijdrage wil
leveren aan het vergroten van de kwaliteit en toegankelijkheid van
de breedtesport. In samenwerking met bedrijven en kennisinstel-
lingen wordt er gewerkt aan innovatieve producten en diensten die
de breedtesport naar een hoger plan tillen. Sport, bedrijfsleven en
kennisinstellingen vinden bij InnoSportLab Sport  Beweeg! hoog-
waardige faciliteiten voor geavanceerde testen en metingen en alle
ruimte voor ‘prototyping’ en ‘showcasing’.
(InnoSportLab Sport  Beweeg!, z.j.)
Met kennis en faciliteiten ondersteunt het lab innovaties die
bijdragen aan de verhoging van kwaliteit en toegankelijkheid van
sport voor deelnemers op elk niveau. Voorbeelden daarvan zijn Yalp
en Fantastick. Een project die momenteel loopt heet Do it Yourself
Analysis, oftewel prestatiemonitoring voor de breedtesport.
(InnoSportLab Sport  Beweeg!, 2015)
1.1 Aanleiding
Het doel van Do It Yourself Analysis is dat iedere sporter zijn eigen
prestaties kan meten en verbeteren. Het bedrijf heeft hiervoor
gevalideerde meetapparatuur om sportprestaties te meten.
In de topsport zijn vele prestatiemonitoring systemen aanwezig,
maar deze systemen zijn te complex in gebruik en duur voor de
breedtesport. Op basis van lokaal uitgevoerd onderzoek onder de
amateur sportverenigingen is gebleken dat de behoefte voor pres-
tatiemonitoring ook binnen de breedtesport bestaat. InnoSportLab
Sport  Beweeg! heeft enkele partners bereid gevonden om samen
met elkaar een systeem te ontwikkelen dat geschikt voor de
breedtesport. Belangrijkste aspecten zijn laagdrempeligheid,
betaalbaarheid, eenvoud en begrijpelijke feedback. Het project
beperkt zich tot het meten en het afgeven van een rapportage.
1. INLEIDING
11
1.2 Context van het project
Om de context van het project te begrijpen, is onderzoek verricht
naar de geschiedenis van het project. Dit is gebeurd door verslagen
en scripties te lezen van studenten die bij het bedrijf stage hebben
gelopen. Daarnaast zijn hiervoor ook interviews gehouden.
1.2.1 Huidige situatie
Het project wordt ingezet bij de teamsporten voetbal en hockey.
Voetbal- en hockeyteams kunnen zich aanmelden om gebruik te
maken van het prestatiemonitoring systeem. De teams komen bij
voorkeur vier keer in een seizoen voor een meting. Tijdens deze
meting gaan de spelers een aantal oefeningen uitvoeren die zijn
ontwikkeld door eerdere afstudeerders en gebaseerd op weten-
schappelijk gevalideerde tests.
Er is een onderscheid tussen fysieke en technische oefeningen. Bij
fysieke oefeningen worden de spelers getest op fysieke onderdelen,
zoals 30 meter sprint en wendbaarheid. De spelers dragen tijdens
het uitvoeren van deze oefeningen een sensor. Via een software-
platform, ontwikkeld door Sportersonline en Mylaps, worden deze
gegevens bijgehouden. Bij fysieke oefeningen worden voornamelijk
tijden bijgehouden. Een uitzondering is sprongkracht, die wordt
uitgedrukt in meters.
Bij technische oefeningen worden de spelers getest op hun techni-
sche vaardigheden behorende bij de specifieke sport. Voorbeelden
zijn pass- en schietprecisie. Binnen de technische oefeningen is er
een duidelijk onderscheid tussen voetbal en hockey. De resultaten
worden op papier geschreven.
Vanuit het softwareplatform worden de gegevens naar een Excel-
bestand geëxporteerd. De gegevens worden eerst gefilterd, omdat
het softwareplatform overbodige gegevens verzamelt. De resultaten
van de technische oefeningen worden in Excel getypt. Daarna
worden er visualisaties gemaakt in Excel en worden die visualisaties
in Word geplakt. Vervolgens wordt een rapportage getypt en
verstuurt naar de coach van het team.
1.2.2 Interviews
Om een beeld te krijgen van wat coaches en spelers verwachten
zijn interviews zijn met een aantal coaches en spelers die lid zijn een
voetbal- of hockeyclub en met twee docenten van Summa Sport
College, die met hun klassen een paar keer hebben deelgenomen
aan een prestatiemonitoring meting.
Uit de interviews bleek dat zowel coaches als spelers dit project
willen gebruiken om hun prestaties in kaart te brengen. De betref-
fende clubs hebben nu een eigen vorm van een prestatiemonito-
ringsysteem, dat voornamelijk bestaat uit het invullen van formu-
lieren. Maar door de vraagstelling worden subjectieve antwoorden
gegeven. De meeste coaches hebben geen tijd om de formulieren in
te vullen.
Docenten hebben een gemengd gevoel bij het project. Met de
vooraf ontwikkelde oefeningen is niets mis, maar het rapporteren
duurt veel te lang. De docenten verwachten dat zij meteen een
rapportage krijgen, want dan kunnen zij sneller feedback geven aan
hun studenten.
1. INLEIDING
“Het verhaal van Tim, dat wordt mooier
verkocht, dan dat het daadwerkelijk is. Het
systeem is nog onbetrouwbaar. Wij krijgen
nog teveel onnodige data. Wij moeten zelf nog
teveel rekenen. Ik wil het meteen zien. Ik moet
eerlijk zeggen, dat had ik niet verwacht. Ik had
verwacht dat ze daarin verder waren”
aldus J. Benoit
12
1.3 Probleemstelling
Uit het vorige paragraaf is te lezen dat er veel problemen zijn,
namelijk:
•	 Sensoren registreren te veel gegevens, waardoor er overbodige
data wordt opgeslagen.
•	 De uitkomsten van sommige oefeningen worden op papier 		
vastgelegd. Die sportprestaties kunnen niet worden opgeslagen
in de databases.
•	 Het hele proces om tot een volledig rapportage te typen kost te
veel tijd, waardoor het bedrijf geen goede dienst kan verlenen.
•	 Na een meting verwachten coaches en spelers meteen een
rapportage.
Gezien de omvang van dit project is in samenspraak met Tim
Konings afgesproken om te focussen op het visualiseren van sport-
prestaties en de front-end van het project. Dit probleem is
belangrijk, omdat de coaches en spelers op een laagdrempelige
manier hun gemeten sportprestaties willen zien. Met zijn kennis en
expertise van productontwikkeling tot webdevelopment is de
afstudeerder van grote waarde voor het bedrijf.
Sportersonline gaat het softwareplatform verbeteren, zodat de
overbodige data niet meer wordt opgeslagen.
1.4 Doelstelling
InnoSportLab Sport  Beweeg! wil een geautomatiseerd dashboard
dat de gemeten sportprestaties omzet naar een rapportage. De
doelstelling is dat voor het seizoen 2016-2017 een dashboard wordt
ontwikkeld waarbij data die wordt gemeten tijdens een prestatie-
meting automatisch tot een rapportage wordt verwerkt, zodat de
coaches en spelers snel kunnen zien wat de sportprestaties zijn.
Daarnaast moet het werkproces eromheen worden verbeterd.
De afstudeerder gaat onderzoeken wat goede visualisaties zijn om
de gemeten sportprestaties te tonen. Ook is onderzocht hoe het
dashboard gebruiksvriendelijk te maken is voor de doelgroep.
Als het softwareplatform tijdig is verbeterd, gaat de afstudeerder
onderzoeken hoe een effectieve koppeling tussen dashboard en het
softwareplatform kan worden gerealiseerd.
De onderzoeksvraag luidt als volgt:
“Hoe geef je de prestaties van een breedtesporter snel en eenvoudig
weer aan coaches met behulp van datavisualisatie?”
Om deze vraag te kunnen beantwoorden is er onderzoek verricht
binnen een aantal deelgebieden.
Deelgebieden Beschrijving
Gerelateerd
werk
Tegenwoordig worden we overspoeld met
mobiele apps die in staat zijn om onze (sport)
prestaties te meten. Wat maakt dit project an-
ders vergelijken met huidige aanbod? Om deze
vraag te beantwoorden is alleen gezocht naar
het huidige aanbod dat toegankelijk is voor de
breedtesport.
Coaches Om inzicht te krijgen in wat coaches als eind-
product willen is een online-enquête gehouden.
Daarnaast zijn er hiervoor interviews gehouden.
Dashboard Er is literatuuronderzoek gedaan om te onder-
zoeken met welk doeleinde het dashboard
gebruikt kan worden. Ook is onderzoek gedaan
naar datavisualisaties die geschikt zijn om
gemeten sportprestaties te presenteren.
Datavisualisaties
Overzichtelijk en
gebruiksvrien-
delijkheid
Aan de hand van een clickable prototype is
de gebruiksvriendelijkheid onderzocht en of
coaches bereid zijn om het dashboard te
gebruiken.
De eerste vier deelgebieden vormen het veld- en biebonderzoek dat
nodig is voordat het prototype waarmee het productgericht
onderzoek wordt verricht, ontwikkeld kan worden.
PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
Tabel 1: Deelgebieden met beschrijving
13
1.5 Doelgroep
In eerste instantie bestaat de doelgroep uit coaches en spelers.
Maar omdat de doelgroep te breed wordt is er besloten om het
onderzoek te richten op coaches. De coaches kunnen op basis van
gemeten prestaties trainingen aanpassen en zij moeten aan het
einde van ieder seizoen een goed oordeel kunnen geven over de
ontwikkeling van de spelers.
De coaches zijn vrijwilligers, die op een bepaalde manier zijn
verbonden met hun club. Hun kind is actief bij de club, of de coach
heeft zelf een verleden bij de club als voormalig speler. De coaches
geven trainingen minimaal twee keer in de week, elke training duurt
ongeveer een uur. En in het weekend wordt een wedstrijd gespeeld.
De coaches waar het onderzoek zich op focust geven trainingen bij
een club in of in de omgeving van Eindhoven.
1.6 Minimum valuable product
Het dashboard toont datavisualisaties in teamverband en individuele
sportprestaties voor voetbal- en hockeyclubs. De getoonde sport-
prestaties zijn afkomst van oefeningen, ontwikkeld onder
verantwoordelijkheid van het bedrijf. Per oefening wordt data
verzameld van alle spelers. Er wordt data verzameld gedurende een
heel sportseizoen. Coaches moeten in staat zijn om datavisuali-
saties snel te kunnen interpreteren. Er worden persoonlijke en
biometrische gegevens bijgehouden.
1.7 Afbakening
De afstudeerder gaat zich richten op de technische realisatie van
een digitaal dashboard. Sommige resultaten die tot dan toe op
papier waren genoteerd, moeten zijn opgenomen in een database.
Dit dashboard moet voor het sportseizoen 2016-2017 gereed zijn.
Sportersonline en Mylaps zijn verantwoordelijk voor de juiste
werking van meetfaciliteiten en dataverzameling. Op 14 april 2016
heeft Ronald Stolk (software developer van Sportersonline) een
nieuwe software geschreven die ervoor moet zorgen dat er geen
overbodige data wordt verzameld. De data wordt opgeslagen in een
database.
Het bedenken, valideren en de betrouwbaarheid van oefeningen en
gemeten sportprestaties is de verantwoordelijkheid van het bedrijf.
1. INLEIDING
14
2.1 Gekozen methodieken
Gedurende afstudeerperiode zijn twee methodieken toegepast.
1.	 Agile methodiek. (Clum, 2013)
2.	 Triangulatie framework: vijf strategieën voor onderzoek. 	
(van Turnhout, 2013)
Het doel van agile methodiek is om met korte iteraties sneller
fouten te achterhalen en feedback te ontvangen. Het is een conti-
nue cyclus van iteraties waarbij het product steeds wordt verbeterd.
Het voordeel van agile is dat de afstudeerder veel contact heeft met
de doelgroep. Door veelvuldig contact met coaches kunnen zij hun
verwachtingen uitspreken over hoe het product eruit komt te zien.
De coaches helpen mee met de productontwikkeling.
Het triangulatie framework past goed bij de praktische vaardigheden
die worden verwacht bij dit project. Dit framework kent vijf
onderzoeksstrategieën:
Strategie Omschrijving
Veld Er wordt onderzoek gedaan in de context van
de eindgebruiker, leer de eindgebruiker kennen.
Bieb Oriënteren naar beschikbare werk dat gebruikt
kan worden binnen dit project.
Werkplaats Het verbeteren van het product.
Lab Het testen van een product binnen een
gecontroleerde omgeving om informatie te
verzamelen van de eindgebruikers.
Showroom Positioneren van een product ten opzichte van
ander werk. Kortom: toon de waarde van jouw
product.
2. ONDERZOEKSMETHODOLOGIE
Tabel 2: Soorten onderzoekstrategieën
15
2.2 Opzet
2.2.1 Veld- en biebonderzoek
Voordat het dashboard werd ontworpen, was het belangrijk om te
weten wat coaches verwachten bij het gebruik van het dashboard.
Door interviews en een enquête te houden werd aan coaches
gevraagd hoe zij het dashboard willen gebruiken en welke
functionaliteiten een must waren. Op deze manier werd het mogelijk
het dashboard op functioneel niveau verder af te bakenen. Daar-
naast is in deze fase onderzocht welke datavisualisaties het beste
zijn om gemeten prestaties weer te geven. Aan de hand van deze
bevindingen zijn de eerste ontwerpen van het dashboard ontworpen
en hiervoor werd een clickable prototype ontwikkeld.
2.2.2 Gebruikerstesten
Gebruikerstesten werden gehouden in twee iteraties. Om zowel
proces en kwaliteit te kunnen waarborgen, werden gebruikers-
testen gedaan aan de hand van de sprintmethodiek ontwikkeld door
Google Ventures (Knapp, Zeratsky  Kowitz, 2016, pp195-225). Per
iteratie hebben minimaal 5 coaches deelgenomen. Om te achter-
halen of aan hun verwachtingen en wensen is voldaan, werd er
gewerkt met een Hierachy of Needs. De test bestaat uit vijf
opdrachten die een coach moest uitvoeren. Er werd ook gekeken of
de datavisualisaties op de juiste wijze werden geïnterpreteerd.
Aan het einde van een gebruikerstest vullen de coaches een SUS
formulier in. Die bestaat uit 10 vragen met vijf mogelijke antwoorden
van sterk oneens tot sterk mee eens. Op basis van hun antwoorden
wordt een berekening gemaakt in percentage. Als de score hoger
is dan 68%, dan mag het dashboard gezien worden als een goed
product. Met SUS is een snelle, betrouwbare en makkelijke manier
om te achterhalen of het dashboard door de coaches wordt ervaren
als gebruiksvriendelijk (Brooke, 2007).
Per coach werd 30 minuten ingepland. Hierbij werd vooral
kwalitatieve data, zoals uitspraken en meningen, verzameld. Iedere
positieve, negatieve en neutrale meningen werd genoteerd en
opgehangen in een matrix.
Zodra de matrix was gevuld, was het makkelijk om te achterhalen
wat de verbeterpunten waren. De meningen werden verzameld en
vormden de basis om het product te verbeteren. Op basis van de
feedback werden ontwerpen aangepast en opnieuw getest met een
nieuwe groep coaches.
2. ONDERZOEKSMETHODOLOGIE
Afbeelding 1: Gekozen onderzoekstrategieën
16
3.1 Gerelateerde werk
In 2015 hebben Fitbit, Apple Watch en Xiaomi een groot marktaan-
deel in fitnesstrackers. (IDC, 2015). Fitnesstrackers zijn gericht op
individuele prestaties te meten bijvoorbeeld aantal stappen, hoeveel
kilometer heb je gerend, wat was je hartslag op dat moment? Dit zijn
prestaties die niet gerelateerd zijn aan een specifieke sport.
De vraag is hoe betrouwbaar deze gemeten prestaties zijn. In een
recente studie van Jo en Dolezal (2016) is onderzocht hoe betrouw-
baar de hartmetingen van twee Fitbits wearables zijn. De deel-
nemers hebben met Fitbits in combinatie met een elektrocardiogram
(ECG) een aantal oefeningen uitgevoerd. Uit de resultaten blijkt dat
Fitbits niet goed accuraat functioneren als er zwaardere oefeningen
worden uitgevoerd.
Er zijn weinig prestatiemonitoring systemen in Nederland. In
Groningen loopt er een soortgelijk project genaamd Timing Team
Sport Tests op het gebied van zelfmonitoring en in Nijmegen kan
een hardloper zich meten tijdens een rondje door het Goffertpark
(Goffertpark Nijmegen, z.j.).
Wat maakt dit project anders in vergelijking met het huidige aan-
bod? Dit is het eerste project dat zich richt op teamsporten, waar-
bij specifieke onderdelen worden gemeten. Deze oefeningen zijn
opgebouwd op basis van wetenschappelijke artikelen die eerdere
afstudeerders hebben beschreven. Deze oefeningen zijn leuk om te
doen. Indien coaches en spelers vragen of twijfels hebben, kunnen
ze daarmee bij InnoSportLab Sport  Beweeg! terecht.
3.2 Coaches
In totaal zijn er 20 coaches (8 door middel van interviews en 12 via
enquête) ondervraagd over het gebruik van het dashboard en hoe
wat hun verwachtingen zijn rondom het dashboard. In bijlage IV
Onderzoeksrapportage, pagina 23-25 is uitgebreide informatie te
lezen.
3. VELD- EN BIEBONDERZOEK
17
3.2.1 Inzet
De coaches vinden dat de prestaties van spelers van D t/m A teams
gemeten moeten worden, waarbij de categorie B en C junioren het
meest wordt genoemd. De coaches vinden deze categorieën het
meest relevant, want deze junioren kunnen zich zowel fysiek als
technisch het beste ontwikkelen.
De accenten van de prestatiemeting moeten per categorie anders
liggen. Bij de D en C junioren werd de nadruk gelegd op de tech-
nische vaardigheden. In deze leeftijdscategorie zijn de spelers fysiek
gezien nog in ontwikkeling. Bij spelers uit de B en A categorie kan
ook worden gemeten op fysieke vaardigheden (zie bijlage IV.
Onderzoeksrapportage, pagina 7 over de betekenis van verschil-
lende categorieën).
3.2.2 Belangrijkste functionaliteiten
Welke functionaliteiten willen coaches terugzien in het dashboard?
In de enquête is een lijst opgesteld (bijlage V. Vragenlijst enquete,
pagina 4) waaruit de coaches konden kiezen. Coaches hebben ook
een eigen inbreng.
Functionaliteit Aantal
stemmen
Op/aanmerkingen noteren bij een team/speler 11
Speler A met speler B vergelijken
(van hetzelfde team)
7
Resultaten naar de spelers mailen 6
Uitprinten van resultaten 4
Puntensysteem als een speler bepaalde target
heeft behaald
4
Resultaten delen via Facebook, Twitter, Insta-
gram etc
0
Anders: ..... 6
De belangrijkste functionaliteit is noteren van op/aanmerkingen bij
zowel speler als team. De coaches willen kunnen noteren hoe het
team presteert. Voor spelers ligt dat weer anders. Een speler kan
minder presteren i.v.m. bijzondere omstandigheden. Dat moet kun-
nen worden bijgehouden. Een andere functionaliteit is het vergelijken
van spelers die in hetzelfde team zitten. De derde functionaliteit die
wordt genoemd is het mailen van resultaten naar de spelers.
3. VELD- EN BIEBONDERZOEK
“Je moet kunnen invoeren waarom de
prestaties iets minder gaan. Als je ziet dat
de prestaties minder zijn, dan moet je dat
kunnen aangeven, sociaal gezien, stress,
ziek etc. Het zijn allerlei factoren die van
invloed zijn.”
aldus H. Strijbosch
Afbeelding 2: Aantal stemmen waarin de coaches aangeven bij welke categorie
meten noodzakelijk is
Tabel 3: Aantal stemmen van de gewenste functionaliteiten
18
3.2.3 Privacy
Coaches vinden dat een buitenstaander de sportprestaties niet mag
zien. Coaches willen wel sportprestaties zien van andere teams van
de club waar ze werkzaam zijn. Maar de meningen verschillen over
de vraag of spelers elkaar individuele meetresultaten mogen zien.
De clubs moeten duidelijk communiceren naar spelers en ouders
over wat zij doen met de resultaten. Een ander mogelijkheid is dat
de spelers zelf kunnen aangeven wat coaches moeten doen met de
gemeten sportprestaties.
3.2.4 Design Hierachy of Needs
IIn deze paragraaf zijn verwachtingen en belangrijkste wensen van
coaches beschreven. Om te achterhalen of een dashboard beant-
woord aan de verwachtingen en wensen, worden de verwachtingen
omgezet naar een Design Hierachy of Needs. (Bradley, 2010)
Level Needs
Functionaliteit
(Functionality)
Voldoet het product aan de minimale eisen die
de coaches verwachten? De coaches willen
naast het zien van individuele en team resultat-
en, de mogelijkheid hebben om op/aanmerkin-
gen te noteren, spelers te vergelijken en resul-
taten te mailen.
Betrouwbaar-
heid (Reliability)
Betrouwbaarheid valt buiten de scope van
de afstudeerder, want het bedrijf moet ervoor
zorgen dat betrouwbaar sportprestaties worden
gemeten.
Gebruiksvrien-
delijkheid
(Usability)
Kunnen coaches simpele taken uitvoeren
zonder de hulp van een expert? En is de coach
in staat om de verschillende functionaliteiten
die het product voorziet te gebruiken?
Bekwaamheid
(Proficiency)
Bij deze behoefte wordt gekeken of coaches
meer kunnen doen met dit product, naast de
basis functionaliteiten. Bijvoorbeeld een
resultaat exporteren naar een Excel bestand.
Creativiteit
(Creativity)
Deze behoefte wordt pas bereikt als de onder-
ste vier is voldaan. Bij deze behoefte wordt er
gekeken of een coach dit product kan verrijken
met eigen ideeën. Bijvoorbeeld een opstelling
maken.
Het is van belang dat een behoefte op een lager niveau wordt vol-
daan, voordat er naar de volgende behoefteniveau wordt gekeken.
Als een coach niet in staat is om simpele taken uit te voeren
(betrouwbaarheid), dan is het niet mogelijk om te kijken naar
gebruiksvriendelijkheid. (Lidwel, Holden  Butler, 2010, pp124-125).
Afbeelding 3: Design Hierachy of Needs, Overgenomen van de website van
Smashing Magazine, door Steven Bradley, 2010, opgehaald uit
https://www.smashingmagazine.com/2010/04/designing-for-a-hierarchy-of-needs/
Tabel 4: Needs van coaches
PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
19
3.3 Dashboard
Stephen Few (2006) omschrijft dashboard als volgt: “Een dashboard
is een visuele weergave van de belangrijkste informatie die nodig is
om één of meerdere doelstellingen te kunnen bereiken, geconsoli-
deerd en gerangschikt op een scherm, zodat de informatie op een
apparaat te zien is.” (p.26)
Het doel van een dashboard is niet om zoveel mogelijke informatie
te tonen, maar de juiste informatie te tonen die nodig is om één of
meerdere specifieke doelstelling te bereiken. De informatie op een
dashboard wordt visueel getoond, meestal in een combinatie met
tekst en grafieken.
Het gebruik van een dashboard kan op drie manieren worden
ingevuld:
Gebruik Beschrijving
Strategisch Het gebruik van dashboard wordt tegenwoordig
gebruikt voor strategische doeleinde binnen
een bedrijf. Een dashboard zorgt voor een
snelle overzicht, waarbij managers een
strategische beslissing kunnen nemen die van
belang is binnen een organisatie.
Analyserend Bij een dashboard ten behoeve van analyse
wordt meer data getoond, zoals vergelijkingen,
logboek en prestatie-indicatoren. Bij dit type
dashboards moeten de analisten bereid zijn
om zelf te onderzoeken wat de complexe data
inhoudt en wat de mogelijke relatie is. Anal-
yserende dashboards moeten interactie met
data ondersteunen, zodat analisten verbanden
kunnen leggen tussen data.
Operationeel Dit type dashboard worden gebruikt om
activiteiten en gebeurtenissen te monitoren,
vooral het geval er iets onverwachts gebeurt.
Het dashboard dat ontwikkeld wordt, is van het type ‘analyserend’,
want een coach moet naast het zien van data, zelf kunnen bepalen
hoe de data wordt gebruikt.
3.4 Datavisualisaties
3.4.1 Doel van datavisualisatie
Het doel van datavisualisatie is informatie duidelijk en effectief te
communiceren door data te visualiseren. Om informatie effectief
over te brengen is het belangrijk dat design en functionaliteit hand
in hand gaan. De lezers van een datavisualisaties moeten op een
intuïtieve manier kunnen begrijpen wat er wordt verteld.
Waarom is datavisualisatie effectiever dan woorden? Tegenwoordig
worden wij overladen met informatie via het web. Het kost moeite
om al deze informatie te lezen. Door informatie te visualiseren, krijg
je meer inzicht in patronen en verbanden die er toe doen. Daarnaast
kunnen, volgens David McCandless (2016), datavisualisaties zo
ontworpen worden dat ze meer betekenis krijgen.
Zicht is voor mensen één van de belangrijkste zintuigen om
informatie te ontdekken. Het verwerken van beelden vormt 50% van
de omvang van ons brein. Ondanks dat mensen kunnen lezen, is
het gebruik van een afbeelding of foto veel effectiever om informatie
op te nemen in ons brein. De mens heeft een goed vermogen om
afbeeldingen of foto’s op te slaan in het geheugen. Als informatie
mondeling wordt overgedragen, dan onthoudt de persoon na 72 uur
nog maar 10%. Bij een afbeelding of foto is dat 65% (Popova, z.j).
3. VELD- EN BIEBONDERZOEK
Tabel 5: Omschrijving dashboard gebruik voor verschillende doeleinde
20
3.4.2 Geschikte datavisualisatie
Voor de ontwikkeling van datavisualisatie zijn er veel design patterns
gedefinieerd die bewezen hebben goed te werken om data te
visualiseren (Kirk, 2012, pp119-157). De meeste design patterns
worden in 2d gevisualiseerd. Dit zijn een paar voorbeelden:
Column chart
Een column chart is een manier om informatie over te brengen door
de lengte of hoogte van de staaf. Op die manier kunnen er
nauwkeurige vergelijkingen gemaakt worden. Als de lengte of hoogte
een kwantitatieve waarde bevat, is het belangrijk dat er op de x of
y as begint met de waarde 0. Als deze chart 90 graden met de klok
mee wordt gedraaid, dan is het een bar chart.
Line chart
Line chart is een goede hulpmiddel om een verandering te
constateren over een tijdsgebonden periode. Er kan bijvoorbeeld
getoond worden wat de ontwikkeling van de verkoopcijfers is.
Scatterplot
Een scatterplot is een combinatie van twee variabelen die wordt
uitgezet op de x-as en y-as. De scatterplot wordt gebruikt om
patronen en relaties te ontdekken.
Afbeelding 4: Colum chart
Afbeelding 5: Line chart
Afbeelding 6: Scatterplot
PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
21
3. VELD- EN BIEBONDERZOEK
Om de prestaties van spelers snel en makkelijk te kunnen vergelijken,
is gekozen om bar charts te gebruiken. De spelers worden getoond
op de verticale as. Op de horizontale as wordt afhankelijk van de
oefening de desbetreffende eenheid getoond. Per speler zijn er vier
staven. Elke staaf representeert de prestatie die op een bepaalde
datum is opgenomen. Ter vergelijking: Als deze data wordt
gepresenteerd in een line chart, dan is dit onoverzichtelijk i.v.m. met
de vele lijnen.
Afbeelding 7: Line chart vs bar chart gepresteerd met dezelfde waardes
22
Na het veld- en biebonderzoek is een productgericht onderzoek
gehouden waarbij het ontwerpen van het dashboard en
gebruikerstesten gedeeltelijk synchroon lopen.
4.1 Test protocol
Om het dashboard te testen zijn vijf opdrachten geschreven die
betrekking hebben op de eerste drie needs, zoals beschreven in
subparagraaf 3.2.4. In dit onderzoek is de gebruiksvriendelijkheid
(derde trede) beoordeeld. De onderste trede (functionaliteit) is ook
van belang, want het clickable prototype is mede ontworpen aan de
hand van functionaliteiten waarvan de coaches aangegeven hebben
dat zij belangrijk zijn.
In bijlage VII. Testrapport pagina 8-11 staat meer informatie over de
uitvoering.
4.2 Clickable prototype
De clickable prototype is te vinden via deze link:
http://adobe.ly/1TQlYOt. Op de volgende pagina staat een per
ontwerp een korte uitleg beschreven.
4. TESTRESULTATEN
23
4. TESTRESULTATEN
Afbeelding 8: Op de home pagina zijn de gemiddelde prestaties van iedere
oefening af te lezen.
Afbeelding 9: Op de team pagina is per afbeelding een oefening uitgebeeld. Als
er wordt geklikt op een oefening, dan worden team resultaten getoond
Afbeelding 10: Op deze pagina zijn de resultaten van de 30 meter sprint te zien.
Deze pagina is te zien, nadat er is geklikt op een oefening.
Afbeelding 11: Op deze profiel pagina worden alle statistieken en aantekenin-
gen van een speler getoond.
24
4.3 Eerste Iteratie
Vijf coaches hebben het dashboard getest. Twee coaches zijn
afkomstig uit de voetbal, twee anderen zijn actief in de hockeysport.
Eén coach is actief als assistent volleybalcoach. Hoewel een
volleybalcoach niet bij de doelgroep behoort, is het interessant om
te weten wat zijn opvattingen waren. Nadat eerste gebruikerstesten
waren afgerond, waren dit de belangrijkste conclusies:
De coaches ervaren het dashboard als een overzichtelijke en simpel
dashboard. Coaches vonden het dashboard een toegevoegde
waarde hebben, want zij kunnen spelers nu beter beoordelen op
basis van gemeten sportprestaties.
Maar er zijn ook een paar minpunten:
•	 De home pagina was te veel gevuld met datavisualisaties. De
coaches vonden dit te druk.
•	 De datavisualisaties die worden getoond op de teampagina was
te klein en er werd gevraagd of het mogelijk is om in te zoomen.
•	 Bij spelersprofiel waren de gebruikte datavisualisaties 	
onduidelijk.
•	 Voorkeur van volgorde van datums. Bij bar chart van nieuw naar 	
oud en bij column chart van oud naar nieuw.
•	 Kleurgebruik in datavisualisaties is inconsistent.
4.4 Aanpassing
Aan de hand van de bevindingen uit de vorige paragraaf zijn nieuwe
datavisualisaties ontworpen. Bij deze datavisualisaties is gewerkt
met consistente kleurgebruik en een benchmark.
Bij de fysieke oefeningen waarin tijd als eenheid wordt getoond,
werd nu gekozen om bar charts achter elkaar te zetten
(zie afbeelding 12). Iedere bar chart vertegenwoordigt een gemeten
sportprestatie. Bij spelers die de norm van een oefening niet
behalen is de overschrijding rood gekleurd. De speler die een
oefening het best heeft uitgevoerd, is groen gekleurd.
Afbeelding 12: Vier bar chart naast elkaar met een benchmark
PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
25
Bij de wendbaarheidsoefening (zie afbeelding 13) maken spelers
een beweging naar links en naar rechts. Deze bewegingen worden
in seconden genoteerd. Er is een visualisatie ontworpen waarin de
linker visualisatie tijden van beweging naar links toont. En de rechter
visualisatie toont de beweging naar rechts. In het midden worden de
spelers getoond. In de visualisaties wordt door middel van kleur de
datum van de gemeten prestatie getoond.
4. TESTRESULTATEN
Bij schietprecisie wordt tijd en aantal punten bijgehouden. Bij
passprecisie geldt tijd en percentage. Bij de visualisatie wordt aan
de linkerzijde prestatie van tijd getoond en de rechterzijde percen-
tage of puntentelling afhankelijk van de oefening. Er worden groen
en rode vlakken toegevoegd om ervoor te zorgen dat de duidelijk
wordt welke spelers goed of slecht presteren. Daarnaast wordt per
datum een visualisatie getoond (zie afbeelding 14).
Er is één belangrijke verandering doorgevoerd. De huisstijl van
InnoSportLab Sport  Beweeg! is vervangen door die van Aimbition.
Aimbition is een bedrijf die de dienst verleent aan voetbal- en
hockeyclubs. Het vernieuwde clickable prototype is te vinden via
deze link: http://adobe.ly/1TfyHe2.
Afbeelding 13: Scatterplot voor wendbaarheid Afbeelding 14: Twee bar charts voor passprecisie
Afbeelding 15: van InnoSportLab Sport  Beweeg! naar Aimbition
26
4.5 Tweede Iteratie
Negen coaches hebben aan deze tweede iteratie deelgenomen. De
eerste serie gebruikerstesten vond plaats bij hockeyclub HC Nuenen
waar zeven hockeycoaches hebben deelgenomen. Bij twee
gebruikerstesten waren twee coaches aanwezig om de
gebruikerstest af te leggen. Een dag later is de test uitgevoerd door
twee voetbalcoaches bij het bedrijf.
Bij deze iteratie is de gebruikerstest qua uitvoering aangepast. In
plaats van vijf opdrachten te geven, hebben de coaches zelf
genavigeerd. Dit leverde tijdwinst op waardoor er meer gesprekken
konden worden gevoerd.
Dit zijn de belangrijkste conclusies:
•	 De scores van de SUS gaven aan dat coaches het dashboard 	
ervaren als gebruiksvriendelijk. De laagste SUS score was 75%.
•	 De visualisatie waarin vier bar charts achter elkaar werd 	
getoond, werd ervaren als een overzichtelijke visualisatie.
•	 De visualisatie die werd getoond bij schiet- en passprecisie en
wendbaarheid kostte te veel moeite om te begrijpen.
•	 De coaches willen dat alle metingen van verschillende datums in
één visualisatie wordt getoond.
•	 Aangegeven moet worden of een speler veel slechter of beter is
geworden. Op die manier wordt sneller inzichtelijk welke spelers
extra aandacht nodig hebben.
•	 De coaches willen dat gemeten prestaties een grotere betekenis
krijgen door de positie van de speler op te nemen, in plaats van
een algemeen beeld te creëren.
In bijlage VII. Testrapportage pagina 12-25 en VIII. prototype naar
product pagina 11-22 staat meer informatie over testresultaten en
ontwikkeling van een clickable prototype.
PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
27
“Ik zou willen dat ik kan
vergelijken op verdedigers,
middenvelders en
aanvallers.
Voor een verdediger is het
van belang dat een pass
aankomt dan van een
aanvaller
aldus J. Hoefs
28
5.1 MoSCoW list
Er is overleg geweest welke functionaliteiten in het dashboard
gerealiseerd moesten worden. Er is een deadline gesteld, namelijk 1
juni. Juni is een buffermaand voor onvoorziene problemen. Met dit
als uitgangspunt is een MoSCoW-list samengesteld. (In bijlage VIII.
van prototype naar product, pagina 11 is de complete lijst te lezen.)
De must-have’s zijn:
•	 Invoervelden voor fysieke en technische oefeningen 		
(voor het bedrijf)
•	 Inlogaccount voor coaches
•	 Op/aanmerkingen noteren voor team en speler
•	 Ontwikkeling zien van team en speler (progressie)
•	 Spelersprofiel
•	 Teamprestatie per oefening
5.2 Digitaal dashboard
Het dashboard is ontwikkeld met Laravel en Bootstrap. Sporters-
online had inmiddels het softwareplatform verbeterd, waardoor het
mogelijk werd om een koppeling te maken tussen het dashboard en
hun softwareplatform. Maar door tijdgebrek en gebrek aan infor-
matie over de wijzigingen is besloten om daarvan af te zien. In
plaats daarvan is een complete databasestructuur opgezet waarin
alle gemeten sportsprestaties van zowel fysieke als technische
oefeningen kunnen worden opgeslagen.
Daarnaast kunnen de coaches gemeten prestaties van hun team
terugzien. Sportersonline heeft serverruimte beschikbaar gesteld
waarin het dashboard te zien is.
5. PRODUCT EN EINDRESULTAAT
29
5.3 Belangrijkste functionaliteiten
Voor de administrators van Aimbition is een formulier opgesteld zo-
dat de resultaten van fysieke en technische oefeningen opgeslagen
kan worden in de database. Deze functionaliteit is heel belangrijk,
want nu kunnen de resultaten vrijwel meteen getoond worden aan
de coaches. Dit levert voor Aimbition enorme tijdwinst op.
Coaches kunnen zichzelf aanmelden. Nadat zij dat hebben gedaan
kan een coach zijn eigen spelers toevoegen. Daarna kunnen de
gemeten sportprestaties getoond worden. Bij de gemeten sport-
prestaties is het mogelijk om zowel over het teamverband als over
individuen aantekeningen te maken.
5. PRODUCT EN EINDRESULTAAT
Afbeelding 16: Formulier om resultaten in te voeren per oefening Afbeelding 17: Aantekening maken bij persoonlijke profiel Joel Veltman
30
Conclusie
De hoofdvraag luidt als volgt: “Hoe geef je de prestaties van een
breedtesporter snel en eenvoudig weer aan coaches met behulp van
datavisualisatie?”
Om dit probleem om te lossen is een dashboard ontwikkeld die
automatisch de gemeten sportprestaties toont.
Aan de hand van literatuuronderzoek, interviews en enquête is een
basis gelegd om het product te ontwikkelen. Er is onderzocht naar
wat dit product anders maakt dan het huidige aanbod, voor welke
doeleinden een dashboard gebruikt kan worden en welke data-
visualisaties die geschikt zijn om gemeten sportprestaties te presen-
teren. Op basis van die bevindingen zijn de eerste ontwerpen van
het dashboard ontworpen.
Uit interviews en enquête komt naar voren dat aantekeningen
maken het belangrijkste is. Een speler kan minder presteren i.v.m.
ziekte of bijzondere omstandigheden.
Daarnaast is privacy belangrijk. Een buitenstaander mag de sport-
prestaties niet zien. Coaches die bij dezelfde club zitten, mogen
onderling gemeten prestaties tonen.
Er zijn in twee iteraties gebruikerstesten gedaan met behulp van
een clickable prototype. Om het proces en kwaliteit goed te kunnen
waarborgen is gewerkt met de sprintmethodiek van Google
Ventures. De coaches ervaren het product als gebruikersvriendelijk.
Zij willen dit product gebruiken, want daarmee kunnen zij spelers
beter beoordelen. Alleen moeten sommige datavisualisaties ver-
beterd worden, want deze zorgen niet voor de juiste interpretatie.
Daarnaast wordt gevraagd om de gemeten sportprestaties meer
betekenis te geven, bijvoorbeeld door te letten op positie van de
spelers in het veld.
Met het digitale dashboard kunnen coaches achterhalen hoe het
team en spelers over een geheel seizoen presteren bij sport
specifieke prestatie tests. Er worden duidelijke datavisualisaties
getoond. Daarnaast is er een mogelijkheid om aantekeningen te
maken.
6. CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN
31
Voor het bedrijf is een nieuwe database structuur ingericht,
waarin alle gemeten sportprestaties opgeslagen kunnen worden. De
administrators kunnen nu gemeten sportprestaties via een digitaal
formulier verzenden.
Met dit product is een basis gelegd voor verder uitbreiding op basis
van specifieke wensen van coaches.
Aanbevelingen
Mijn aanbeveling voor het bedrijf is dat iemand met ICT achtergrond
erop toe ziet dat het product wordt onderhouden. In het volgend
seizoen kunnen onvoorziene problemen ontstaan die alleen een
ICT-er kan oplossen.
Geef spelers ook de mogelijkheid een account aan te maken
zodat zij hun eigen gemeten prestaties kunnen zien. Dit product is
nu alleen gericht op coaches.
Daarnaast is het ook verstandig de beveiliging van het dashboard te
onderzoeken. Er wordt privacy gevoelige informatie van spelers en
coaches opgeslagen.
Herontwerp de datavisualisaties die in de tweede gebruikerstest
voor verwarring zorgden. Voeg nieuwe functionaliteiten, zoals filteren
op positie en spelers vergelijken toe. Ga in iteraties werken zodat
het product in kleine stappen wordt verbeterd.
6. CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN
32
DISCUSSIE
Aan het begin van mijn afstuderen is eerst een breed onderzoek
gehouden om de context van dit project te begrijpen. Enerzijds door
interviews met de bedrijfsbegeleider, coaches en spelers, anderzijds
door oude scripties te lezen. Dit heeft enorm geholpen om te
ontdekken dat dit een zeer groot project is met meerdere problemen.
Dit heeft mij gedwongen om te zorgen voor een goede afbakening.
De keuze om te focussen op front-end en visualisatie was een juiste
beslissing. Bij de doelgroep had ik voor een betere afbakening
kunnen zorgen. Ik realiseerde me niet dat de leeftijden van de
coaches heel ver uiteen kunnen liggen (van 16 tot 50). Daarnaast heb
ik niet gerealiseerd dat sommige coaches gewerkt hebben bij een
betaalde voetbal- of hockeyclub en dat sommigen een officieel
trainersdiploma van een nationale sportbond hebben. Tijdens de
tweede iteratie waren er twee deelnemers die in het voortgezet
onderwijs zitten en twee deelnemers die verbonden zijn of geweest
zijn aan een nationale sportbond. Vanwege hun verschil in kennis en
visie kunnen de resultaten van een gebruikerstest worden beïnvloed.
Triangulatie framework en Agile zijn in mijn ogen goede methodieken
om mijn onderzoek uit te voeren. Want het triangulatie framework
gaf mij houvast op hoe ik op de juiste manier mijn onderzoek kan
invullen. Agile gaf mij de mogelijkheid om steeds te evalueren over
de bevindingen. Daarnaast dwong het me om met de doelgroep te
praten om een product te realiseren die zij willen gebruiken.
Tijdens gebruikerstesten en data-analyse heb ik methodieken ge-
bruikt en toegepast die Google heeft beschreven in het boek Sprint.
Ik heb deze methodieken ervaren als heel fijn. Dit gaf gebruikers-
testen een informele sfeer, waarbij ik me op mijn gemak voelde met
de wetenschap dat grote partijen dit ook hebben gebruikt om hun
producten te testen. Daarnaast was hierdoor de data-analyse een
stuk makkelijker dan voorheen.
33
EVALUATIE
Ontwikkeling
Vooraf zag ik mezelf meer als een developer. Ik heb mezelf
ontwikkeld tot een allround designer/developer, die in staat is om te
denken vanuit een doelgroep en ik heb onderbouwde beslissingen
kunnen nemen als het gaat om ontwerpontwikkeling.
Tijdens al mijn interviews en gebruikerstesten heb ik opnames
gemaakt en teruggeluisterd. In eerste weken viel het me op dat ik
niet adequaat reageerde op hetgeen zij vertelden door een vraag
terug te stellen. Ik heb me hierop geprobeerd te verbeteren, in
eerste instantie door later in ons gesprek opnieuw aan te halen.
Halverwege mijn periode durfde ik meer direct specifiekere vragen
terug te stellen.
Visie
Ik was op zoek naar een bedrijf waarin ik heel belangrijk wilde zijn.
Belangrijk in de zin van: “ik wil een verschil kunnen maken met
hetgeen wat ik maak voor consumenten. Met dit bedrijf heb ik dat
gevonden. Ik kreeg met dit project de mogelijkheid om samen met
coaches te werken naar een product toe dat zij voor ogen hadden.
Dit proces heeft mijn een ander perspectief gegeven ten opzichte
van mijn eerdere stages die bij mediabedrijven.
Niets ten nadele van ICT-opleidingen en mediabedrijven, hoe wordt
een consument beter van digital storytelling of SEO? Helemaal niets.
Dit levert alleen meer traffic op voor bedrijven in de hoop dat
consumenten iets van hun kopen.
Ik voel dat ik een maatschappelijke verantwoordelijkheid heb. Ik vind
dat wat je kan met jouw talenten moet terug kunnen geven aan de
maatschappij, of het nou groot of klein is. Ik heb ontdekt dat ik
binnen de sportwereld een product kan ontwikkelen, met inbreng
van sporters/consumenten waarvan zij direct beter worden. Dit geeft
mij een beter gevoel, omdat ik een impact heb kunnen maken.
34
LITERATUURLIJST
Bradley, S. (2010, april 26). Smashing Magazine. Opgeroepen op
april 10, 2016, van Designing For A Hierarchy Of Needs:
https://www.smashingmagazine.com/2010/04/designing-for-a-
hierarchy-of-needs/
Brooke, J. (2007, april 23). SUS - A quick and dirty usability scale.
Opgeroepen op mei 1, 2016, van Meiert.com:
http://hell.meiert.org/core/pdf/sus.pdf
Clum, L. (2013, mei 24). Applying Agile Principles to Design.
Opgeroepen op februari 28, 2016, van Web Design Ledger:
http://webdesignledger.com/applying-agile-principles-to-design/
Few, S. (2006). What is a Dashboard? In S. Few, Information Design
Dashboard, the effective visual communication of data (pp. 26-27).
Sebastopol, Californië: O’Reilly Media.
Fry, B. (2007). The seven stages of visualizing data. In B. Fry, Visuali-
zing Data (pp. 5-17). Sebastopol: O’Reilly Media.
Goffertpark Nijmegen. (z.j.). Opgeroepen op februari 23, 2016, van
Mylaps Timepoint: http://timepoint.mylaps.com/park_gp_nl.jsf
IDC. (2015, December 03). Worldwide Wearables Market Soars in
the Third Quarter as Chinese Vendors Challenge the Market Lea-
ders, According to IDC. Opgeroepen op March 29, 2016, van IDC:
https://www.idc.com/getdoc.jsp?containerId=prUS40674715
InnoSportLab Sport  Beweeg! (z.j.). Missie. Opgeroepen op februa-
ri 10, 2016, van InnoSportLab Sport  Beweeg!:
http://www.innosportlabsportenbeweeg.nl/over-ons/missie
InnoSportLab Sport  Beweeg! (2015, september 15). Vuurdoop
DIY, Do It Yourself Analysis. Opgeroepen op februari 10, 2016, van
InnoSportLab Sport  Beweeg!: http://www.innosportlabsporten-
beweeg.nl/actueel/nieuws/vuurdoop-diy-do-it-yourself-analy-
sis?state=online
Jo, E.,  Dolezal, B. (2016, mei 23). Validation of the Fitbit® Surge™
and Charge HR™ Fitness Trackers. Opgeroepen op mei 26, 2016,
van Lieff Cabraser:
http://www.lieffcabraser.com/pdf/Fitbit_Validation_Study.pdf
Krik, A. (2012). Taxonomy of data visualization methods. In A. Kirk,
Data visualization: a successful design process (pp. 119-157). Bir-
mingham: Packt Publishing.
Knapp, J., Zeratsky, J.,  Kowitz, B. (2016). Friday. In J. Knapp, J.
Zeratsky,  B. Kowitz, Sprint: How to Solve Big Problems and Test
New Ideas in Just Five Days (pp. 195-225). London: Transworld
Publishers.
Lidwel, W., Holden, K.,  Butler, J. (2010). Hierarchy of Needs. In W.
Lidwel, K. Holden,  J. Butler, Universel Design Principles (pp. 124-
125). Beverly: RockPort.
McCandless, D. (2010, juli). The beauty of data vizualisation. Op-
geroepen op maart 23, 2016, van TED: http://www.ted.com/talks/
david_mccandless_the_beauty_of_data_visualization
Popova, M. (z.j.). Chart wars: the steering power of data visualiza-
tion. Opgeroepen op March 27, 2016, van Brain Pickings: https://
www.brainpickings.org/2010/01/15/alex-lundry-chart-wars/
Tufte, E. R. (2007). Introduction. In E. R. Tufte, The Visual Display of
Quantitative Information (p. 10). Cheshire: Graphics Press LLC.
van Turnhout, K. (2013). Triangulatie: een basis voor de onderzoeks-
leerlijn in ICT en mediaonderwijs. Opgeroepen op februari 28, 2016,
van NIOC - ontmoetingsplaats voor informatica-onderwijs:
http://www.nioc.nl/archief/2013/wp-content/uploads/2013/12/ni-
oc-paper-definitief-KvT.pdf
35
BIJLAGES
I.	PID
II.	Strokenplanning
III.	Vooronderzoek
IV.	Onderzoeksrapportage
V.	 Vragenlijst enquête
VI.	 Resultaten enquête
VII.	Testrapportage
VIII.	 Van prototype naar product
De bijlages zijn te downloaden op http://studio-code.eu/bijlages.zip
36
37
Dit project is mede mogelijk gemaakt door:
Y.M. Cheung
ICT  Media Design
yohn.cheung@outlook.com

More Related Content

Viewers also liked

WarrantyPocket Presentation Deck (HackademyKL 2014)
WarrantyPocket Presentation Deck (HackademyKL 2014)WarrantyPocket Presentation Deck (HackademyKL 2014)
WarrantyPocket Presentation Deck (HackademyKL 2014)Vin Lim
 
country "winners" & "losers" in new US foreign aid budget
country "winners" & "losers" in new US foreign aid budgetcountry "winners" & "losers" in new US foreign aid budget
country "winners" & "losers" in new US foreign aid budgetDaniel Friedheim
 
Planner Setup March 2016
Planner Setup March 2016Planner Setup March 2016
Planner Setup March 2016Christina Davis
 
FGV - RAE Revista de Administração de Empresas, 2016. Volume 56, Número 1
FGV - RAE Revista de Administração de Empresas, 2016. Volume 56, Número 1FGV - RAE Revista de Administração de Empresas, 2016. Volume 56, Número 1
FGV - RAE Revista de Administração de Empresas, 2016. Volume 56, Número 1FGV | Fundação Getulio Vargas
 
Redes sociales en la educación
Redes sociales en la educaciónRedes sociales en la educación
Redes sociales en la educacióncriiss06
 
20130911070905 kuliah 1.
20130911070905 kuliah 1.20130911070905 kuliah 1.
20130911070905 kuliah 1.Mohammad Wahab
 

Viewers also liked (9)

WarrantyPocket Presentation Deck (HackademyKL 2014)
WarrantyPocket Presentation Deck (HackademyKL 2014)WarrantyPocket Presentation Deck (HackademyKL 2014)
WarrantyPocket Presentation Deck (HackademyKL 2014)
 
country "winners" & "losers" in new US foreign aid budget
country "winners" & "losers" in new US foreign aid budgetcountry "winners" & "losers" in new US foreign aid budget
country "winners" & "losers" in new US foreign aid budget
 
Miguel j g p
Miguel j g pMiguel j g p
Miguel j g p
 
Can İNANLI
Can İNANLICan İNANLI
Can İNANLI
 
Planner Setup March 2016
Planner Setup March 2016Planner Setup March 2016
Planner Setup March 2016
 
FGV - RAE Revista de Administração de Empresas, 2016. Volume 56, Número 1
FGV - RAE Revista de Administração de Empresas, 2016. Volume 56, Número 1FGV - RAE Revista de Administração de Empresas, 2016. Volume 56, Número 1
FGV - RAE Revista de Administração de Empresas, 2016. Volume 56, Número 1
 
Redes sociales en la educación
Redes sociales en la educaciónRedes sociales en la educación
Redes sociales en la educación
 
20130911070905 kuliah 1.
20130911070905 kuliah 1.20130911070905 kuliah 1.
20130911070905 kuliah 1.
 
Reseme
ResemeReseme
Reseme
 

Similar to Yohn-Cheung_scriptie_pages_def

De mmo brochure - 050614
De mmo   brochure - 050614De mmo   brochure - 050614
De mmo brochure - 050614CCzorgadviseurs
 
0708 IAD1 Q4 Hoorcollege 1
0708 IAD1 Q4 Hoorcollege 10708 IAD1 Q4 Hoorcollege 1
0708 IAD1 Q4 Hoorcollege 1Hans Kemp
 
Het Medewerkersonderzoek InternetSpiegel i.s.m. Effectory
Het Medewerkersonderzoek InternetSpiegel i.s.m. EffectoryHet Medewerkersonderzoek InternetSpiegel i.s.m. Effectory
Het Medewerkersonderzoek InternetSpiegel i.s.m. EffectoryEffectory
 
Afstudeerverslag + reflectie (definitief)
Afstudeerverslag + reflectie (definitief)Afstudeerverslag + reflectie (definitief)
Afstudeerverslag + reflectie (definitief)Tom Krabben
 
Handleiding Apps for... wedstrijden v.1.0.2
Handleiding Apps for... wedstrijden v.1.0.2Handleiding Apps for... wedstrijden v.1.0.2
Handleiding Apps for... wedstrijden v.1.0.2MF Borman
 
ingelicht-2006-6
ingelicht-2006-6ingelicht-2006-6
ingelicht-2006-6Ronald Baan
 
03 afstudeerverslag benjamin de bos - print
03 afstudeerverslag   benjamin de bos - print03 afstudeerverslag   benjamin de bos - print
03 afstudeerverslag benjamin de bos - printBenjamindebos
 
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked Inleeuw333
 
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked Inleeuw333
 
EFQM model
EFQM modelEFQM model
EFQM modelEHBM
 
Comm'ant selectiecriteria bij een nieuw managementsysteem
Comm'ant   selectiecriteria bij een nieuw managementsysteemComm'ant   selectiecriteria bij een nieuw managementsysteem
Comm'ant selectiecriteria bij een nieuw managementsysteemAnton Schaerlaeckens
 
Web analytics en conversie optimalisatie_TCD 2010
Web analytics en conversie optimalisatie_TCD 2010Web analytics en conversie optimalisatie_TCD 2010
Web analytics en conversie optimalisatie_TCD 2010Netprofiler
 
Procosol Implementation Method Presentatie Hnw
Procosol Implementation Method Presentatie HnwProcosol Implementation Method Presentatie Hnw
Procosol Implementation Method Presentatie Hnwrenevanhaveren
 
Breinwave magazine
Breinwave magazineBreinwave magazine
Breinwave magazineBreinwave
 
Verbeter je conversie en UX dankzij usability onderzoek
Verbeter je conversie en UX dankzij usability onderzoekVerbeter je conversie en UX dankzij usability onderzoek
Verbeter je conversie en UX dankzij usability onderzoekwebwinkelvakdag
 
Verbeter uw conversie en UX dankzij usability onderzoek
Verbeter uw conversie en UX dankzij usability onderzoekVerbeter uw conversie en UX dankzij usability onderzoek
Verbeter uw conversie en UX dankzij usability onderzoekvalantic NL
 

Similar to Yohn-Cheung_scriptie_pages_def (20)

Learning analytics
Learning analyticsLearning analytics
Learning analytics
 
De mmo brochure - 050614
De mmo   brochure - 050614De mmo   brochure - 050614
De mmo brochure - 050614
 
0708 IAD1 Q4 Hoorcollege 1
0708 IAD1 Q4 Hoorcollege 10708 IAD1 Q4 Hoorcollege 1
0708 IAD1 Q4 Hoorcollege 1
 
Het Medewerkersonderzoek InternetSpiegel i.s.m. Effectory
Het Medewerkersonderzoek InternetSpiegel i.s.m. EffectoryHet Medewerkersonderzoek InternetSpiegel i.s.m. Effectory
Het Medewerkersonderzoek InternetSpiegel i.s.m. Effectory
 
Afstudeerverslag + reflectie (definitief)
Afstudeerverslag + reflectie (definitief)Afstudeerverslag + reflectie (definitief)
Afstudeerverslag + reflectie (definitief)
 
Handleiding Apps for... wedstrijden v.1.0.2
Handleiding Apps for... wedstrijden v.1.0.2Handleiding Apps for... wedstrijden v.1.0.2
Handleiding Apps for... wedstrijden v.1.0.2
 
ingelicht-2006-6
ingelicht-2006-6ingelicht-2006-6
ingelicht-2006-6
 
03 afstudeerverslag benjamin de bos - print
03 afstudeerverslag   benjamin de bos - print03 afstudeerverslag   benjamin de bos - print
03 afstudeerverslag benjamin de bos - print
 
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
 
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
091213 Salespresentatie Collegium Ccp Linked In
 
TalentScape 2.0
TalentScape 2.0TalentScape 2.0
TalentScape 2.0
 
Presentatie aanpak Mixit
Presentatie aanpak MixitPresentatie aanpak Mixit
Presentatie aanpak Mixit
 
EFQM model
EFQM modelEFQM model
EFQM model
 
Comm'ant selectiecriteria bij een nieuw managementsysteem
Comm'ant   selectiecriteria bij een nieuw managementsysteemComm'ant   selectiecriteria bij een nieuw managementsysteem
Comm'ant selectiecriteria bij een nieuw managementsysteem
 
CV Henny Schouten
CV Henny SchoutenCV Henny Schouten
CV Henny Schouten
 
Web analytics en conversie optimalisatie_TCD 2010
Web analytics en conversie optimalisatie_TCD 2010Web analytics en conversie optimalisatie_TCD 2010
Web analytics en conversie optimalisatie_TCD 2010
 
Procosol Implementation Method Presentatie Hnw
Procosol Implementation Method Presentatie HnwProcosol Implementation Method Presentatie Hnw
Procosol Implementation Method Presentatie Hnw
 
Breinwave magazine
Breinwave magazineBreinwave magazine
Breinwave magazine
 
Verbeter je conversie en UX dankzij usability onderzoek
Verbeter je conversie en UX dankzij usability onderzoekVerbeter je conversie en UX dankzij usability onderzoek
Verbeter je conversie en UX dankzij usability onderzoek
 
Verbeter uw conversie en UX dankzij usability onderzoek
Verbeter uw conversie en UX dankzij usability onderzoekVerbeter uw conversie en UX dankzij usability onderzoek
Verbeter uw conversie en UX dankzij usability onderzoek
 

Yohn-Cheung_scriptie_pages_def

  • 1. PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT Een digitaal dashboard voor voetbal- en hockeyclubs Y.M. Cheung Eindhoven, 14 juni 2016
  • 2. Studentgegevens Naam: Y.M. Cheung Studentnr: 2183565 School: Fontys Hogeschool ICT Profiel: ICT & Media Design (voltijd) Periode: 08-02-2016 t/m 08-07-2016 (100 werkdagen) Bedrijfsgegevens Naam: InnoSportLab Sport & Beweeg! Adres: Oude Bosschebaan 7-11 5624 AA Eindhoven Begeleidersgegevens Docentbegeleider: H. Zoon Bedrijfsbegeleider: T. Konings Functie: Technical operations Documentgegevens Titel: Performance monitoring voor de breedtesport Datum uitgifte: 14 juni 2016 Getekend voor gezien door bedrijfsbegeleider: Datum: 14 juni 2016 De bedrijfsbegeleider: T. Konings TITELPAGINA
  • 3. VOORWOORD Deze afstudeerscriptie is geschreven ter afronding van mijn studie ICT & Media Design aan de Fontys Hogeschool ICT te Eindhoven. De afstudeeropdracht is uitgevoerd bij InnoSportLab Sport & Beweeg!, een bedrijf dat innovatieve oplossingen voor de breed- tesport stimuleert en faciliteert. Tijdens deze afstudeerstage heb ik onderzoek gedaan naar hoe een overzichtelijk en gebruiksvriendelijk dashboard ontwikkeld moet worden. In dit dashboard moeten datavisualisaties worden getoond van de gemeten sportprestaties van een voetbal of hockey team. Daaruit is een product voortgekomen dat in het sportseizoen 2016-2017 kan worden gebruikt. Graag wil ik dit voorwoord gebruiken om enkele mensen te bedan- ken die mij gedurende de afstudeerperiode hebben geholpen. Allereerst wil ik mijn bedrijfsbegeleider en opdrachtgever bij InnoSportLab Sport & Beweeg!, Tim Konings bedanken voor zijn begeleiding en feedback. Ten tweede wil ik mijn docentbegeleider, Hanna Zoon bedanken voor haar feedback op de verschillende documenten. Daarnaast wil ik ook Ton van Rheenen bedanken, die de tijd heeft genomen om mijn documenten te controleren op spellings- en zinsbouw. Verder wil ik Harmen, Mathieu en Florence bedanken voor hun bijdrage en natuurlijk ook de coaches en spelers van voetbal- en hockeyclubs voor de interviews en gebruikerstesten. Ten slotte wens ik u als lezer veel plezier bij het lezen van deze scriptie. Yohn Cheung Eindhoven, 14 juni 2016
  • 4.
  • 5. 5 INHOUDSOPGAVE Samenvatting 6 Abstract 7 Glossarium 8 1. Inleiding 1.1 Aanleiding 10 1.2 Context van het project 11 1.3 Probleemstelling 12 1.4 Doelstelling 12 1.5 Doelgroep 13 1.6 Minimum valuable product 13 1.7 Afbakening 13 2. Onderzoeksmethodologie 2.1 Gekozen methodieken 14 2.2 Opzet 15 3. Veld- en biebonderzoek 3.1 Gerelateerde werk 16 3.2 Coaches 16 3.3 Dashboard 19 3.4 Datavisualisaties 19 4. Testresultaten 4.1 Test protocol 22 4.2 Clickable prototype 22 4.3 Eerste Iteratie 24 4.4 Aanpassing 24 4.5 Tweede Iteratie 26 5. Product en eindresultaat 5.1 MoSCoW list 28 5.2 Digitaal dashboard 28 5.3 Belangrijkste functionaliteiten 29 6. Conclusie en aanbevelingen Conclusie 30 Aanbevelingen 31 Discussie 32 Evaluatie 33 Literatuurlijst 34 Bijlages 35
  • 6. 6 SAMENVATTING InnoSportLab Sport Beweeg! heeft een project genaamd “Do It Yourself Analysis” oftewel prestatiemonitoring. Voetbal- en hockey clubs kunnen zich aanmelden om spelers inzicht te geven in hoe zij presteren. De coach van het team krijgt een rapportage met des- kundig advies. Althans dit is het einddoel van het project. Op dit moment heeft het project verschillende problemen, waarbij het ont- breken van een overzichtelijke rapportage van de gemeten sport- prestaties voor een coach momenteel het grootste probleem is. Het kost gemiddeld twee werkdagen om handmatig de gemeten sportprestaties te filteren, te analyseren en een rapportage te schrijven. Dat kost te veel tijd. Een coach verwacht meteen een rapportage. Het bedrijf wil een geautomatiseerd dashboard dat de gemeten sportprestatie omzet naar een heldere rapportage. Dit dashboard moet beschikbaar zijn voor het volgende seizoen (2016-2017). De coaches en spelers moeten daarop direct kunnen zien wat hun sportprestaties zijn en waar verbeteringen mogelijk zijn. Hierdoor zal de workflow van het bedrijf worden verbeterd. Eerst is de context van het project onderzocht. Hieruit bleek dat dit project een lange geschiedenis heeft en dat eerdere afstudeerders een steentje hebben bijgedragen. Vervolgens is met behulp van interviews en een enquête vastgesteld wat de verwachtingen en wensen zijn van de doelgroep. Daarnaast is met literatuuronderzoek onderzocht welke datavisualisaties geschikt zijn om sportprestaties te tonen. Op basis van die bevindingen is er een clickable prototype ontworpen. Met dit prototype is o.a. getest op gebruiksvriendelijk- heid. Aan de hand van de sprintmethodiek van Google Ventures zijn gebruikerstesten gehouden. De gebruikerstesten zijn in twee iteraties afgedaan, bij iedere iteratie hebben minimaal vijf coaches deelgenomen. Er is getest aan de hand van een clickable prototype. Aan de coaches is gevraagd om hardop na te denken, zodat kwalitatieve data wordt verzameld. Na afloop van een iteratie is de kwalitatieve data geanalyseerd. Hierbij werd gezocht naar zaken waarover coaches positief waren en zaken waarover zij negatief waren. Op basis van die bevindingen is er na de eerste iteratie een nieuw ontwerp gemaakt en is een nieuwe iteratie gehouden. De coaches ervaren het product als gebruikersvriendelijk. De coaches vinden dat dit product een toegevoegde waarde heeft, want nu kunnen zij spelers beter beoordelen met behulp van gemeten sportprestaties. De sportprestaties geven een algemeen beeld over hoe de spelers presteren. De coaches gaven echter wel aan dat sportprestaties een diepere betekenis moet krijgen door o.a. te letten op hun posities. Vervolgens is het dashboard volledig geprogrammeerd. Coaches kunnen nu met behulp van datavisualisaties zien hoe hun team en spelers presteren. Daarnaast kunnen coaches aantekeningen maken. Er is een database opgezet waarbij alle gemeten sportprestaties en gegevens kunnen worden opgeslagen. Administrators van het bedrijf kunnen zelf resultaten invoeren. Met dit dashboard is een basis gelegd waarop verder ontwikkeld kan worden aan specifiekere eisen van de coaches of voor het bedrijf. Het is wel van belang dat iemand met een ICT-achtergrond erop toe ziet dat het dashboard blijft werken.
  • 7. 7 ABSTRACT InnoSportLab Sport Beweeg! has a project named: Do it Yourself Analysis also known as performance monitoring. Football and hockey clubs can apply this to measure the performance of their players. The team coach will receive a report, accompanied with a professional advice. At least this is one of the company’s goals. At this moment the project has several problems, but the biggest problem is to deliver a report with measured performance to a coach. It takes two days to filter the data, analysing and writing a report manually. That is too much time. The coach expects a report immediately. The company wants a dashboard that converts the measured data into a report automatically. The dashboard must be ready before the next season (2016-2017). Coaches and players immediately want to see what the performances are. The workflow for the company will be improved. At first the context of the project was investigated, demonstrating that the project has a long history and previous graduates from different backgrounds have delivered a contribution. Then interviews and surveys were used to determine expectations and wishes of the target group. Additional literature study was done to see which data visualizations are suitable for displaying performance data. Based on these findings a clickable prototype is created. The prototype is tested on usability with the targeted end users. The user tests are held with the sprint method from Google Ventures. The user tests are held in two iterations, at least five coaches have participated in each iteration. Coaches tested with a clickable prototype. The coaches are asked to think out loud so qualitative data could be collected. As soon an iteration is finished, the qualitative data is analysed. This data is analysed to find patterns. For example, which aspects coaches have spoken positively and negatively about. Based on these findings a new design is created and tested in a new iteration. Coaches experience the product as user-friendly. The coaches think this product has an added value because combining measured data with their own insights, they can judge players better. It gives a general idea of the player’s performance. Coaches think the data has a better use when looking at the players positions in the team. Then the dashboard is fully programmed. Coaches can now understand how the team and players have performed during tests, trough the help of data visualizations. In addition, coaches can make notes. A database is created where all measured data can be stored. Company administrators can access raw data and results. This dashboard is a product which can be further developed to specific needs of the coaches or the company. It is important that someone with an IT background sees to it that the dashboard works properly.
  • 8. 8 GLOSSARIUM Apple Watch Smartwatch ontwikkeld door Apple Benchmark Een prestatie-indicatie of een speler oefening heeft behaald of niet Bootstrap Open source front-end framework om sneller responsive websites te ontwikkelen Breedtesport Sport op alle niveaus en voor alle leeftijdscategorieën, alles behalve de topsport. Zowel georganiseerd sport als ongeorganiseerde sport Elektrocardiogram Een systeem dat hartspier activiteiten meet en registreert, kortom een hartfilmpje (ECG) Fantastick Hockeystick voor jonge kinderen om het spelplezier te verhogen Fitbit Amerikaans bedrijf dat wearables ontwikkeld, waarbij activiteiten van de drager worden bijgehouden. Laravel Open source PHP web framework MVP Minimum valuable product oftewel: het minimaal werkbare product Mylaps Een leverancier van de hardware (sensoren en meetlussen) die tijden registreert Sportersonline Een ICT-bedrijf uit Maarssen dat een software platform heeft ontwik- keld om tijden op te slaan in een database Xiaomi Chinees elektronica bedrijf die o.a. smartphone en wearables ontwikkeld Yalp Interactieve speel/sporttoestellen voor jong en oud
  • 9. 9
  • 10. 10 IInnoSportLab Sport Beweeg! is een bedrijf dat een bijdrage wil leveren aan het vergroten van de kwaliteit en toegankelijkheid van de breedtesport. In samenwerking met bedrijven en kennisinstel- lingen wordt er gewerkt aan innovatieve producten en diensten die de breedtesport naar een hoger plan tillen. Sport, bedrijfsleven en kennisinstellingen vinden bij InnoSportLab Sport Beweeg! hoog- waardige faciliteiten voor geavanceerde testen en metingen en alle ruimte voor ‘prototyping’ en ‘showcasing’. (InnoSportLab Sport Beweeg!, z.j.) Met kennis en faciliteiten ondersteunt het lab innovaties die bijdragen aan de verhoging van kwaliteit en toegankelijkheid van sport voor deelnemers op elk niveau. Voorbeelden daarvan zijn Yalp en Fantastick. Een project die momenteel loopt heet Do it Yourself Analysis, oftewel prestatiemonitoring voor de breedtesport. (InnoSportLab Sport Beweeg!, 2015) 1.1 Aanleiding Het doel van Do It Yourself Analysis is dat iedere sporter zijn eigen prestaties kan meten en verbeteren. Het bedrijf heeft hiervoor gevalideerde meetapparatuur om sportprestaties te meten. In de topsport zijn vele prestatiemonitoring systemen aanwezig, maar deze systemen zijn te complex in gebruik en duur voor de breedtesport. Op basis van lokaal uitgevoerd onderzoek onder de amateur sportverenigingen is gebleken dat de behoefte voor pres- tatiemonitoring ook binnen de breedtesport bestaat. InnoSportLab Sport Beweeg! heeft enkele partners bereid gevonden om samen met elkaar een systeem te ontwikkelen dat geschikt voor de breedtesport. Belangrijkste aspecten zijn laagdrempeligheid, betaalbaarheid, eenvoud en begrijpelijke feedback. Het project beperkt zich tot het meten en het afgeven van een rapportage. 1. INLEIDING
  • 11. 11 1.2 Context van het project Om de context van het project te begrijpen, is onderzoek verricht naar de geschiedenis van het project. Dit is gebeurd door verslagen en scripties te lezen van studenten die bij het bedrijf stage hebben gelopen. Daarnaast zijn hiervoor ook interviews gehouden. 1.2.1 Huidige situatie Het project wordt ingezet bij de teamsporten voetbal en hockey. Voetbal- en hockeyteams kunnen zich aanmelden om gebruik te maken van het prestatiemonitoring systeem. De teams komen bij voorkeur vier keer in een seizoen voor een meting. Tijdens deze meting gaan de spelers een aantal oefeningen uitvoeren die zijn ontwikkeld door eerdere afstudeerders en gebaseerd op weten- schappelijk gevalideerde tests. Er is een onderscheid tussen fysieke en technische oefeningen. Bij fysieke oefeningen worden de spelers getest op fysieke onderdelen, zoals 30 meter sprint en wendbaarheid. De spelers dragen tijdens het uitvoeren van deze oefeningen een sensor. Via een software- platform, ontwikkeld door Sportersonline en Mylaps, worden deze gegevens bijgehouden. Bij fysieke oefeningen worden voornamelijk tijden bijgehouden. Een uitzondering is sprongkracht, die wordt uitgedrukt in meters. Bij technische oefeningen worden de spelers getest op hun techni- sche vaardigheden behorende bij de specifieke sport. Voorbeelden zijn pass- en schietprecisie. Binnen de technische oefeningen is er een duidelijk onderscheid tussen voetbal en hockey. De resultaten worden op papier geschreven. Vanuit het softwareplatform worden de gegevens naar een Excel- bestand geëxporteerd. De gegevens worden eerst gefilterd, omdat het softwareplatform overbodige gegevens verzamelt. De resultaten van de technische oefeningen worden in Excel getypt. Daarna worden er visualisaties gemaakt in Excel en worden die visualisaties in Word geplakt. Vervolgens wordt een rapportage getypt en verstuurt naar de coach van het team. 1.2.2 Interviews Om een beeld te krijgen van wat coaches en spelers verwachten zijn interviews zijn met een aantal coaches en spelers die lid zijn een voetbal- of hockeyclub en met twee docenten van Summa Sport College, die met hun klassen een paar keer hebben deelgenomen aan een prestatiemonitoring meting. Uit de interviews bleek dat zowel coaches als spelers dit project willen gebruiken om hun prestaties in kaart te brengen. De betref- fende clubs hebben nu een eigen vorm van een prestatiemonito- ringsysteem, dat voornamelijk bestaat uit het invullen van formu- lieren. Maar door de vraagstelling worden subjectieve antwoorden gegeven. De meeste coaches hebben geen tijd om de formulieren in te vullen. Docenten hebben een gemengd gevoel bij het project. Met de vooraf ontwikkelde oefeningen is niets mis, maar het rapporteren duurt veel te lang. De docenten verwachten dat zij meteen een rapportage krijgen, want dan kunnen zij sneller feedback geven aan hun studenten. 1. INLEIDING “Het verhaal van Tim, dat wordt mooier verkocht, dan dat het daadwerkelijk is. Het systeem is nog onbetrouwbaar. Wij krijgen nog teveel onnodige data. Wij moeten zelf nog teveel rekenen. Ik wil het meteen zien. Ik moet eerlijk zeggen, dat had ik niet verwacht. Ik had verwacht dat ze daarin verder waren” aldus J. Benoit
  • 12. 12 1.3 Probleemstelling Uit het vorige paragraaf is te lezen dat er veel problemen zijn, namelijk: • Sensoren registreren te veel gegevens, waardoor er overbodige data wordt opgeslagen. • De uitkomsten van sommige oefeningen worden op papier vastgelegd. Die sportprestaties kunnen niet worden opgeslagen in de databases. • Het hele proces om tot een volledig rapportage te typen kost te veel tijd, waardoor het bedrijf geen goede dienst kan verlenen. • Na een meting verwachten coaches en spelers meteen een rapportage. Gezien de omvang van dit project is in samenspraak met Tim Konings afgesproken om te focussen op het visualiseren van sport- prestaties en de front-end van het project. Dit probleem is belangrijk, omdat de coaches en spelers op een laagdrempelige manier hun gemeten sportprestaties willen zien. Met zijn kennis en expertise van productontwikkeling tot webdevelopment is de afstudeerder van grote waarde voor het bedrijf. Sportersonline gaat het softwareplatform verbeteren, zodat de overbodige data niet meer wordt opgeslagen. 1.4 Doelstelling InnoSportLab Sport Beweeg! wil een geautomatiseerd dashboard dat de gemeten sportprestaties omzet naar een rapportage. De doelstelling is dat voor het seizoen 2016-2017 een dashboard wordt ontwikkeld waarbij data die wordt gemeten tijdens een prestatie- meting automatisch tot een rapportage wordt verwerkt, zodat de coaches en spelers snel kunnen zien wat de sportprestaties zijn. Daarnaast moet het werkproces eromheen worden verbeterd. De afstudeerder gaat onderzoeken wat goede visualisaties zijn om de gemeten sportprestaties te tonen. Ook is onderzocht hoe het dashboard gebruiksvriendelijk te maken is voor de doelgroep. Als het softwareplatform tijdig is verbeterd, gaat de afstudeerder onderzoeken hoe een effectieve koppeling tussen dashboard en het softwareplatform kan worden gerealiseerd. De onderzoeksvraag luidt als volgt: “Hoe geef je de prestaties van een breedtesporter snel en eenvoudig weer aan coaches met behulp van datavisualisatie?” Om deze vraag te kunnen beantwoorden is er onderzoek verricht binnen een aantal deelgebieden. Deelgebieden Beschrijving Gerelateerd werk Tegenwoordig worden we overspoeld met mobiele apps die in staat zijn om onze (sport) prestaties te meten. Wat maakt dit project an- ders vergelijken met huidige aanbod? Om deze vraag te beantwoorden is alleen gezocht naar het huidige aanbod dat toegankelijk is voor de breedtesport. Coaches Om inzicht te krijgen in wat coaches als eind- product willen is een online-enquête gehouden. Daarnaast zijn er hiervoor interviews gehouden. Dashboard Er is literatuuronderzoek gedaan om te onder- zoeken met welk doeleinde het dashboard gebruikt kan worden. Ook is onderzoek gedaan naar datavisualisaties die geschikt zijn om gemeten sportprestaties te presenteren. Datavisualisaties Overzichtelijk en gebruiksvrien- delijkheid Aan de hand van een clickable prototype is de gebruiksvriendelijkheid onderzocht en of coaches bereid zijn om het dashboard te gebruiken. De eerste vier deelgebieden vormen het veld- en biebonderzoek dat nodig is voordat het prototype waarmee het productgericht onderzoek wordt verricht, ontwikkeld kan worden. PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT Tabel 1: Deelgebieden met beschrijving
  • 13. 13 1.5 Doelgroep In eerste instantie bestaat de doelgroep uit coaches en spelers. Maar omdat de doelgroep te breed wordt is er besloten om het onderzoek te richten op coaches. De coaches kunnen op basis van gemeten prestaties trainingen aanpassen en zij moeten aan het einde van ieder seizoen een goed oordeel kunnen geven over de ontwikkeling van de spelers. De coaches zijn vrijwilligers, die op een bepaalde manier zijn verbonden met hun club. Hun kind is actief bij de club, of de coach heeft zelf een verleden bij de club als voormalig speler. De coaches geven trainingen minimaal twee keer in de week, elke training duurt ongeveer een uur. En in het weekend wordt een wedstrijd gespeeld. De coaches waar het onderzoek zich op focust geven trainingen bij een club in of in de omgeving van Eindhoven. 1.6 Minimum valuable product Het dashboard toont datavisualisaties in teamverband en individuele sportprestaties voor voetbal- en hockeyclubs. De getoonde sport- prestaties zijn afkomst van oefeningen, ontwikkeld onder verantwoordelijkheid van het bedrijf. Per oefening wordt data verzameld van alle spelers. Er wordt data verzameld gedurende een heel sportseizoen. Coaches moeten in staat zijn om datavisuali- saties snel te kunnen interpreteren. Er worden persoonlijke en biometrische gegevens bijgehouden. 1.7 Afbakening De afstudeerder gaat zich richten op de technische realisatie van een digitaal dashboard. Sommige resultaten die tot dan toe op papier waren genoteerd, moeten zijn opgenomen in een database. Dit dashboard moet voor het sportseizoen 2016-2017 gereed zijn. Sportersonline en Mylaps zijn verantwoordelijk voor de juiste werking van meetfaciliteiten en dataverzameling. Op 14 april 2016 heeft Ronald Stolk (software developer van Sportersonline) een nieuwe software geschreven die ervoor moet zorgen dat er geen overbodige data wordt verzameld. De data wordt opgeslagen in een database. Het bedenken, valideren en de betrouwbaarheid van oefeningen en gemeten sportprestaties is de verantwoordelijkheid van het bedrijf. 1. INLEIDING
  • 14. 14 2.1 Gekozen methodieken Gedurende afstudeerperiode zijn twee methodieken toegepast. 1. Agile methodiek. (Clum, 2013) 2. Triangulatie framework: vijf strategieën voor onderzoek. (van Turnhout, 2013) Het doel van agile methodiek is om met korte iteraties sneller fouten te achterhalen en feedback te ontvangen. Het is een conti- nue cyclus van iteraties waarbij het product steeds wordt verbeterd. Het voordeel van agile is dat de afstudeerder veel contact heeft met de doelgroep. Door veelvuldig contact met coaches kunnen zij hun verwachtingen uitspreken over hoe het product eruit komt te zien. De coaches helpen mee met de productontwikkeling. Het triangulatie framework past goed bij de praktische vaardigheden die worden verwacht bij dit project. Dit framework kent vijf onderzoeksstrategieën: Strategie Omschrijving Veld Er wordt onderzoek gedaan in de context van de eindgebruiker, leer de eindgebruiker kennen. Bieb Oriënteren naar beschikbare werk dat gebruikt kan worden binnen dit project. Werkplaats Het verbeteren van het product. Lab Het testen van een product binnen een gecontroleerde omgeving om informatie te verzamelen van de eindgebruikers. Showroom Positioneren van een product ten opzichte van ander werk. Kortom: toon de waarde van jouw product. 2. ONDERZOEKSMETHODOLOGIE Tabel 2: Soorten onderzoekstrategieën
  • 15. 15 2.2 Opzet 2.2.1 Veld- en biebonderzoek Voordat het dashboard werd ontworpen, was het belangrijk om te weten wat coaches verwachten bij het gebruik van het dashboard. Door interviews en een enquête te houden werd aan coaches gevraagd hoe zij het dashboard willen gebruiken en welke functionaliteiten een must waren. Op deze manier werd het mogelijk het dashboard op functioneel niveau verder af te bakenen. Daar- naast is in deze fase onderzocht welke datavisualisaties het beste zijn om gemeten prestaties weer te geven. Aan de hand van deze bevindingen zijn de eerste ontwerpen van het dashboard ontworpen en hiervoor werd een clickable prototype ontwikkeld. 2.2.2 Gebruikerstesten Gebruikerstesten werden gehouden in twee iteraties. Om zowel proces en kwaliteit te kunnen waarborgen, werden gebruikers- testen gedaan aan de hand van de sprintmethodiek ontwikkeld door Google Ventures (Knapp, Zeratsky Kowitz, 2016, pp195-225). Per iteratie hebben minimaal 5 coaches deelgenomen. Om te achter- halen of aan hun verwachtingen en wensen is voldaan, werd er gewerkt met een Hierachy of Needs. De test bestaat uit vijf opdrachten die een coach moest uitvoeren. Er werd ook gekeken of de datavisualisaties op de juiste wijze werden geïnterpreteerd. Aan het einde van een gebruikerstest vullen de coaches een SUS formulier in. Die bestaat uit 10 vragen met vijf mogelijke antwoorden van sterk oneens tot sterk mee eens. Op basis van hun antwoorden wordt een berekening gemaakt in percentage. Als de score hoger is dan 68%, dan mag het dashboard gezien worden als een goed product. Met SUS is een snelle, betrouwbare en makkelijke manier om te achterhalen of het dashboard door de coaches wordt ervaren als gebruiksvriendelijk (Brooke, 2007). Per coach werd 30 minuten ingepland. Hierbij werd vooral kwalitatieve data, zoals uitspraken en meningen, verzameld. Iedere positieve, negatieve en neutrale meningen werd genoteerd en opgehangen in een matrix. Zodra de matrix was gevuld, was het makkelijk om te achterhalen wat de verbeterpunten waren. De meningen werden verzameld en vormden de basis om het product te verbeteren. Op basis van de feedback werden ontwerpen aangepast en opnieuw getest met een nieuwe groep coaches. 2. ONDERZOEKSMETHODOLOGIE Afbeelding 1: Gekozen onderzoekstrategieën
  • 16. 16 3.1 Gerelateerde werk In 2015 hebben Fitbit, Apple Watch en Xiaomi een groot marktaan- deel in fitnesstrackers. (IDC, 2015). Fitnesstrackers zijn gericht op individuele prestaties te meten bijvoorbeeld aantal stappen, hoeveel kilometer heb je gerend, wat was je hartslag op dat moment? Dit zijn prestaties die niet gerelateerd zijn aan een specifieke sport. De vraag is hoe betrouwbaar deze gemeten prestaties zijn. In een recente studie van Jo en Dolezal (2016) is onderzocht hoe betrouw- baar de hartmetingen van twee Fitbits wearables zijn. De deel- nemers hebben met Fitbits in combinatie met een elektrocardiogram (ECG) een aantal oefeningen uitgevoerd. Uit de resultaten blijkt dat Fitbits niet goed accuraat functioneren als er zwaardere oefeningen worden uitgevoerd. Er zijn weinig prestatiemonitoring systemen in Nederland. In Groningen loopt er een soortgelijk project genaamd Timing Team Sport Tests op het gebied van zelfmonitoring en in Nijmegen kan een hardloper zich meten tijdens een rondje door het Goffertpark (Goffertpark Nijmegen, z.j.). Wat maakt dit project anders in vergelijking met het huidige aan- bod? Dit is het eerste project dat zich richt op teamsporten, waar- bij specifieke onderdelen worden gemeten. Deze oefeningen zijn opgebouwd op basis van wetenschappelijke artikelen die eerdere afstudeerders hebben beschreven. Deze oefeningen zijn leuk om te doen. Indien coaches en spelers vragen of twijfels hebben, kunnen ze daarmee bij InnoSportLab Sport Beweeg! terecht. 3.2 Coaches In totaal zijn er 20 coaches (8 door middel van interviews en 12 via enquête) ondervraagd over het gebruik van het dashboard en hoe wat hun verwachtingen zijn rondom het dashboard. In bijlage IV Onderzoeksrapportage, pagina 23-25 is uitgebreide informatie te lezen. 3. VELD- EN BIEBONDERZOEK
  • 17. 17 3.2.1 Inzet De coaches vinden dat de prestaties van spelers van D t/m A teams gemeten moeten worden, waarbij de categorie B en C junioren het meest wordt genoemd. De coaches vinden deze categorieën het meest relevant, want deze junioren kunnen zich zowel fysiek als technisch het beste ontwikkelen. De accenten van de prestatiemeting moeten per categorie anders liggen. Bij de D en C junioren werd de nadruk gelegd op de tech- nische vaardigheden. In deze leeftijdscategorie zijn de spelers fysiek gezien nog in ontwikkeling. Bij spelers uit de B en A categorie kan ook worden gemeten op fysieke vaardigheden (zie bijlage IV. Onderzoeksrapportage, pagina 7 over de betekenis van verschil- lende categorieën). 3.2.2 Belangrijkste functionaliteiten Welke functionaliteiten willen coaches terugzien in het dashboard? In de enquête is een lijst opgesteld (bijlage V. Vragenlijst enquete, pagina 4) waaruit de coaches konden kiezen. Coaches hebben ook een eigen inbreng. Functionaliteit Aantal stemmen Op/aanmerkingen noteren bij een team/speler 11 Speler A met speler B vergelijken (van hetzelfde team) 7 Resultaten naar de spelers mailen 6 Uitprinten van resultaten 4 Puntensysteem als een speler bepaalde target heeft behaald 4 Resultaten delen via Facebook, Twitter, Insta- gram etc 0 Anders: ..... 6 De belangrijkste functionaliteit is noteren van op/aanmerkingen bij zowel speler als team. De coaches willen kunnen noteren hoe het team presteert. Voor spelers ligt dat weer anders. Een speler kan minder presteren i.v.m. bijzondere omstandigheden. Dat moet kun- nen worden bijgehouden. Een andere functionaliteit is het vergelijken van spelers die in hetzelfde team zitten. De derde functionaliteit die wordt genoemd is het mailen van resultaten naar de spelers. 3. VELD- EN BIEBONDERZOEK “Je moet kunnen invoeren waarom de prestaties iets minder gaan. Als je ziet dat de prestaties minder zijn, dan moet je dat kunnen aangeven, sociaal gezien, stress, ziek etc. Het zijn allerlei factoren die van invloed zijn.” aldus H. Strijbosch Afbeelding 2: Aantal stemmen waarin de coaches aangeven bij welke categorie meten noodzakelijk is Tabel 3: Aantal stemmen van de gewenste functionaliteiten
  • 18. 18 3.2.3 Privacy Coaches vinden dat een buitenstaander de sportprestaties niet mag zien. Coaches willen wel sportprestaties zien van andere teams van de club waar ze werkzaam zijn. Maar de meningen verschillen over de vraag of spelers elkaar individuele meetresultaten mogen zien. De clubs moeten duidelijk communiceren naar spelers en ouders over wat zij doen met de resultaten. Een ander mogelijkheid is dat de spelers zelf kunnen aangeven wat coaches moeten doen met de gemeten sportprestaties. 3.2.4 Design Hierachy of Needs IIn deze paragraaf zijn verwachtingen en belangrijkste wensen van coaches beschreven. Om te achterhalen of een dashboard beant- woord aan de verwachtingen en wensen, worden de verwachtingen omgezet naar een Design Hierachy of Needs. (Bradley, 2010) Level Needs Functionaliteit (Functionality) Voldoet het product aan de minimale eisen die de coaches verwachten? De coaches willen naast het zien van individuele en team resultat- en, de mogelijkheid hebben om op/aanmerkin- gen te noteren, spelers te vergelijken en resul- taten te mailen. Betrouwbaar- heid (Reliability) Betrouwbaarheid valt buiten de scope van de afstudeerder, want het bedrijf moet ervoor zorgen dat betrouwbaar sportprestaties worden gemeten. Gebruiksvrien- delijkheid (Usability) Kunnen coaches simpele taken uitvoeren zonder de hulp van een expert? En is de coach in staat om de verschillende functionaliteiten die het product voorziet te gebruiken? Bekwaamheid (Proficiency) Bij deze behoefte wordt gekeken of coaches meer kunnen doen met dit product, naast de basis functionaliteiten. Bijvoorbeeld een resultaat exporteren naar een Excel bestand. Creativiteit (Creativity) Deze behoefte wordt pas bereikt als de onder- ste vier is voldaan. Bij deze behoefte wordt er gekeken of een coach dit product kan verrijken met eigen ideeën. Bijvoorbeeld een opstelling maken. Het is van belang dat een behoefte op een lager niveau wordt vol- daan, voordat er naar de volgende behoefteniveau wordt gekeken. Als een coach niet in staat is om simpele taken uit te voeren (betrouwbaarheid), dan is het niet mogelijk om te kijken naar gebruiksvriendelijkheid. (Lidwel, Holden Butler, 2010, pp124-125). Afbeelding 3: Design Hierachy of Needs, Overgenomen van de website van Smashing Magazine, door Steven Bradley, 2010, opgehaald uit https://www.smashingmagazine.com/2010/04/designing-for-a-hierarchy-of-needs/ Tabel 4: Needs van coaches PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
  • 19. 19 3.3 Dashboard Stephen Few (2006) omschrijft dashboard als volgt: “Een dashboard is een visuele weergave van de belangrijkste informatie die nodig is om één of meerdere doelstellingen te kunnen bereiken, geconsoli- deerd en gerangschikt op een scherm, zodat de informatie op een apparaat te zien is.” (p.26) Het doel van een dashboard is niet om zoveel mogelijke informatie te tonen, maar de juiste informatie te tonen die nodig is om één of meerdere specifieke doelstelling te bereiken. De informatie op een dashboard wordt visueel getoond, meestal in een combinatie met tekst en grafieken. Het gebruik van een dashboard kan op drie manieren worden ingevuld: Gebruik Beschrijving Strategisch Het gebruik van dashboard wordt tegenwoordig gebruikt voor strategische doeleinde binnen een bedrijf. Een dashboard zorgt voor een snelle overzicht, waarbij managers een strategische beslissing kunnen nemen die van belang is binnen een organisatie. Analyserend Bij een dashboard ten behoeve van analyse wordt meer data getoond, zoals vergelijkingen, logboek en prestatie-indicatoren. Bij dit type dashboards moeten de analisten bereid zijn om zelf te onderzoeken wat de complexe data inhoudt en wat de mogelijke relatie is. Anal- yserende dashboards moeten interactie met data ondersteunen, zodat analisten verbanden kunnen leggen tussen data. Operationeel Dit type dashboard worden gebruikt om activiteiten en gebeurtenissen te monitoren, vooral het geval er iets onverwachts gebeurt. Het dashboard dat ontwikkeld wordt, is van het type ‘analyserend’, want een coach moet naast het zien van data, zelf kunnen bepalen hoe de data wordt gebruikt. 3.4 Datavisualisaties 3.4.1 Doel van datavisualisatie Het doel van datavisualisatie is informatie duidelijk en effectief te communiceren door data te visualiseren. Om informatie effectief over te brengen is het belangrijk dat design en functionaliteit hand in hand gaan. De lezers van een datavisualisaties moeten op een intuïtieve manier kunnen begrijpen wat er wordt verteld. Waarom is datavisualisatie effectiever dan woorden? Tegenwoordig worden wij overladen met informatie via het web. Het kost moeite om al deze informatie te lezen. Door informatie te visualiseren, krijg je meer inzicht in patronen en verbanden die er toe doen. Daarnaast kunnen, volgens David McCandless (2016), datavisualisaties zo ontworpen worden dat ze meer betekenis krijgen. Zicht is voor mensen één van de belangrijkste zintuigen om informatie te ontdekken. Het verwerken van beelden vormt 50% van de omvang van ons brein. Ondanks dat mensen kunnen lezen, is het gebruik van een afbeelding of foto veel effectiever om informatie op te nemen in ons brein. De mens heeft een goed vermogen om afbeeldingen of foto’s op te slaan in het geheugen. Als informatie mondeling wordt overgedragen, dan onthoudt de persoon na 72 uur nog maar 10%. Bij een afbeelding of foto is dat 65% (Popova, z.j). 3. VELD- EN BIEBONDERZOEK Tabel 5: Omschrijving dashboard gebruik voor verschillende doeleinde
  • 20. 20 3.4.2 Geschikte datavisualisatie Voor de ontwikkeling van datavisualisatie zijn er veel design patterns gedefinieerd die bewezen hebben goed te werken om data te visualiseren (Kirk, 2012, pp119-157). De meeste design patterns worden in 2d gevisualiseerd. Dit zijn een paar voorbeelden: Column chart Een column chart is een manier om informatie over te brengen door de lengte of hoogte van de staaf. Op die manier kunnen er nauwkeurige vergelijkingen gemaakt worden. Als de lengte of hoogte een kwantitatieve waarde bevat, is het belangrijk dat er op de x of y as begint met de waarde 0. Als deze chart 90 graden met de klok mee wordt gedraaid, dan is het een bar chart. Line chart Line chart is een goede hulpmiddel om een verandering te constateren over een tijdsgebonden periode. Er kan bijvoorbeeld getoond worden wat de ontwikkeling van de verkoopcijfers is. Scatterplot Een scatterplot is een combinatie van twee variabelen die wordt uitgezet op de x-as en y-as. De scatterplot wordt gebruikt om patronen en relaties te ontdekken. Afbeelding 4: Colum chart Afbeelding 5: Line chart Afbeelding 6: Scatterplot PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
  • 21. 21 3. VELD- EN BIEBONDERZOEK Om de prestaties van spelers snel en makkelijk te kunnen vergelijken, is gekozen om bar charts te gebruiken. De spelers worden getoond op de verticale as. Op de horizontale as wordt afhankelijk van de oefening de desbetreffende eenheid getoond. Per speler zijn er vier staven. Elke staaf representeert de prestatie die op een bepaalde datum is opgenomen. Ter vergelijking: Als deze data wordt gepresenteerd in een line chart, dan is dit onoverzichtelijk i.v.m. met de vele lijnen. Afbeelding 7: Line chart vs bar chart gepresteerd met dezelfde waardes
  • 22. 22 Na het veld- en biebonderzoek is een productgericht onderzoek gehouden waarbij het ontwerpen van het dashboard en gebruikerstesten gedeeltelijk synchroon lopen. 4.1 Test protocol Om het dashboard te testen zijn vijf opdrachten geschreven die betrekking hebben op de eerste drie needs, zoals beschreven in subparagraaf 3.2.4. In dit onderzoek is de gebruiksvriendelijkheid (derde trede) beoordeeld. De onderste trede (functionaliteit) is ook van belang, want het clickable prototype is mede ontworpen aan de hand van functionaliteiten waarvan de coaches aangegeven hebben dat zij belangrijk zijn. In bijlage VII. Testrapport pagina 8-11 staat meer informatie over de uitvoering. 4.2 Clickable prototype De clickable prototype is te vinden via deze link: http://adobe.ly/1TQlYOt. Op de volgende pagina staat een per ontwerp een korte uitleg beschreven. 4. TESTRESULTATEN
  • 23. 23 4. TESTRESULTATEN Afbeelding 8: Op de home pagina zijn de gemiddelde prestaties van iedere oefening af te lezen. Afbeelding 9: Op de team pagina is per afbeelding een oefening uitgebeeld. Als er wordt geklikt op een oefening, dan worden team resultaten getoond Afbeelding 10: Op deze pagina zijn de resultaten van de 30 meter sprint te zien. Deze pagina is te zien, nadat er is geklikt op een oefening. Afbeelding 11: Op deze profiel pagina worden alle statistieken en aantekenin- gen van een speler getoond.
  • 24. 24 4.3 Eerste Iteratie Vijf coaches hebben het dashboard getest. Twee coaches zijn afkomstig uit de voetbal, twee anderen zijn actief in de hockeysport. Eén coach is actief als assistent volleybalcoach. Hoewel een volleybalcoach niet bij de doelgroep behoort, is het interessant om te weten wat zijn opvattingen waren. Nadat eerste gebruikerstesten waren afgerond, waren dit de belangrijkste conclusies: De coaches ervaren het dashboard als een overzichtelijke en simpel dashboard. Coaches vonden het dashboard een toegevoegde waarde hebben, want zij kunnen spelers nu beter beoordelen op basis van gemeten sportprestaties. Maar er zijn ook een paar minpunten: • De home pagina was te veel gevuld met datavisualisaties. De coaches vonden dit te druk. • De datavisualisaties die worden getoond op de teampagina was te klein en er werd gevraagd of het mogelijk is om in te zoomen. • Bij spelersprofiel waren de gebruikte datavisualisaties onduidelijk. • Voorkeur van volgorde van datums. Bij bar chart van nieuw naar oud en bij column chart van oud naar nieuw. • Kleurgebruik in datavisualisaties is inconsistent. 4.4 Aanpassing Aan de hand van de bevindingen uit de vorige paragraaf zijn nieuwe datavisualisaties ontworpen. Bij deze datavisualisaties is gewerkt met consistente kleurgebruik en een benchmark. Bij de fysieke oefeningen waarin tijd als eenheid wordt getoond, werd nu gekozen om bar charts achter elkaar te zetten (zie afbeelding 12). Iedere bar chart vertegenwoordigt een gemeten sportprestatie. Bij spelers die de norm van een oefening niet behalen is de overschrijding rood gekleurd. De speler die een oefening het best heeft uitgevoerd, is groen gekleurd. Afbeelding 12: Vier bar chart naast elkaar met een benchmark PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
  • 25. 25 Bij de wendbaarheidsoefening (zie afbeelding 13) maken spelers een beweging naar links en naar rechts. Deze bewegingen worden in seconden genoteerd. Er is een visualisatie ontworpen waarin de linker visualisatie tijden van beweging naar links toont. En de rechter visualisatie toont de beweging naar rechts. In het midden worden de spelers getoond. In de visualisaties wordt door middel van kleur de datum van de gemeten prestatie getoond. 4. TESTRESULTATEN Bij schietprecisie wordt tijd en aantal punten bijgehouden. Bij passprecisie geldt tijd en percentage. Bij de visualisatie wordt aan de linkerzijde prestatie van tijd getoond en de rechterzijde percen- tage of puntentelling afhankelijk van de oefening. Er worden groen en rode vlakken toegevoegd om ervoor te zorgen dat de duidelijk wordt welke spelers goed of slecht presteren. Daarnaast wordt per datum een visualisatie getoond (zie afbeelding 14). Er is één belangrijke verandering doorgevoerd. De huisstijl van InnoSportLab Sport Beweeg! is vervangen door die van Aimbition. Aimbition is een bedrijf die de dienst verleent aan voetbal- en hockeyclubs. Het vernieuwde clickable prototype is te vinden via deze link: http://adobe.ly/1TfyHe2. Afbeelding 13: Scatterplot voor wendbaarheid Afbeelding 14: Twee bar charts voor passprecisie Afbeelding 15: van InnoSportLab Sport Beweeg! naar Aimbition
  • 26. 26 4.5 Tweede Iteratie Negen coaches hebben aan deze tweede iteratie deelgenomen. De eerste serie gebruikerstesten vond plaats bij hockeyclub HC Nuenen waar zeven hockeycoaches hebben deelgenomen. Bij twee gebruikerstesten waren twee coaches aanwezig om de gebruikerstest af te leggen. Een dag later is de test uitgevoerd door twee voetbalcoaches bij het bedrijf. Bij deze iteratie is de gebruikerstest qua uitvoering aangepast. In plaats van vijf opdrachten te geven, hebben de coaches zelf genavigeerd. Dit leverde tijdwinst op waardoor er meer gesprekken konden worden gevoerd. Dit zijn de belangrijkste conclusies: • De scores van de SUS gaven aan dat coaches het dashboard ervaren als gebruiksvriendelijk. De laagste SUS score was 75%. • De visualisatie waarin vier bar charts achter elkaar werd getoond, werd ervaren als een overzichtelijke visualisatie. • De visualisatie die werd getoond bij schiet- en passprecisie en wendbaarheid kostte te veel moeite om te begrijpen. • De coaches willen dat alle metingen van verschillende datums in één visualisatie wordt getoond. • Aangegeven moet worden of een speler veel slechter of beter is geworden. Op die manier wordt sneller inzichtelijk welke spelers extra aandacht nodig hebben. • De coaches willen dat gemeten prestaties een grotere betekenis krijgen door de positie van de speler op te nemen, in plaats van een algemeen beeld te creëren. In bijlage VII. Testrapportage pagina 12-25 en VIII. prototype naar product pagina 11-22 staat meer informatie over testresultaten en ontwikkeling van een clickable prototype. PERFORMANCE MONITORING VOOR DE BREEDTESPORT
  • 27. 27 “Ik zou willen dat ik kan vergelijken op verdedigers, middenvelders en aanvallers. Voor een verdediger is het van belang dat een pass aankomt dan van een aanvaller aldus J. Hoefs
  • 28. 28 5.1 MoSCoW list Er is overleg geweest welke functionaliteiten in het dashboard gerealiseerd moesten worden. Er is een deadline gesteld, namelijk 1 juni. Juni is een buffermaand voor onvoorziene problemen. Met dit als uitgangspunt is een MoSCoW-list samengesteld. (In bijlage VIII. van prototype naar product, pagina 11 is de complete lijst te lezen.) De must-have’s zijn: • Invoervelden voor fysieke en technische oefeningen (voor het bedrijf) • Inlogaccount voor coaches • Op/aanmerkingen noteren voor team en speler • Ontwikkeling zien van team en speler (progressie) • Spelersprofiel • Teamprestatie per oefening 5.2 Digitaal dashboard Het dashboard is ontwikkeld met Laravel en Bootstrap. Sporters- online had inmiddels het softwareplatform verbeterd, waardoor het mogelijk werd om een koppeling te maken tussen het dashboard en hun softwareplatform. Maar door tijdgebrek en gebrek aan infor- matie over de wijzigingen is besloten om daarvan af te zien. In plaats daarvan is een complete databasestructuur opgezet waarin alle gemeten sportsprestaties van zowel fysieke als technische oefeningen kunnen worden opgeslagen. Daarnaast kunnen de coaches gemeten prestaties van hun team terugzien. Sportersonline heeft serverruimte beschikbaar gesteld waarin het dashboard te zien is. 5. PRODUCT EN EINDRESULTAAT
  • 29. 29 5.3 Belangrijkste functionaliteiten Voor de administrators van Aimbition is een formulier opgesteld zo- dat de resultaten van fysieke en technische oefeningen opgeslagen kan worden in de database. Deze functionaliteit is heel belangrijk, want nu kunnen de resultaten vrijwel meteen getoond worden aan de coaches. Dit levert voor Aimbition enorme tijdwinst op. Coaches kunnen zichzelf aanmelden. Nadat zij dat hebben gedaan kan een coach zijn eigen spelers toevoegen. Daarna kunnen de gemeten sportprestaties getoond worden. Bij de gemeten sport- prestaties is het mogelijk om zowel over het teamverband als over individuen aantekeningen te maken. 5. PRODUCT EN EINDRESULTAAT Afbeelding 16: Formulier om resultaten in te voeren per oefening Afbeelding 17: Aantekening maken bij persoonlijke profiel Joel Veltman
  • 30. 30 Conclusie De hoofdvraag luidt als volgt: “Hoe geef je de prestaties van een breedtesporter snel en eenvoudig weer aan coaches met behulp van datavisualisatie?” Om dit probleem om te lossen is een dashboard ontwikkeld die automatisch de gemeten sportprestaties toont. Aan de hand van literatuuronderzoek, interviews en enquête is een basis gelegd om het product te ontwikkelen. Er is onderzocht naar wat dit product anders maakt dan het huidige aanbod, voor welke doeleinden een dashboard gebruikt kan worden en welke data- visualisaties die geschikt zijn om gemeten sportprestaties te presen- teren. Op basis van die bevindingen zijn de eerste ontwerpen van het dashboard ontworpen. Uit interviews en enquête komt naar voren dat aantekeningen maken het belangrijkste is. Een speler kan minder presteren i.v.m. ziekte of bijzondere omstandigheden. Daarnaast is privacy belangrijk. Een buitenstaander mag de sport- prestaties niet zien. Coaches die bij dezelfde club zitten, mogen onderling gemeten prestaties tonen. Er zijn in twee iteraties gebruikerstesten gedaan met behulp van een clickable prototype. Om het proces en kwaliteit goed te kunnen waarborgen is gewerkt met de sprintmethodiek van Google Ventures. De coaches ervaren het product als gebruikersvriendelijk. Zij willen dit product gebruiken, want daarmee kunnen zij spelers beter beoordelen. Alleen moeten sommige datavisualisaties ver- beterd worden, want deze zorgen niet voor de juiste interpretatie. Daarnaast wordt gevraagd om de gemeten sportprestaties meer betekenis te geven, bijvoorbeeld door te letten op positie van de spelers in het veld. Met het digitale dashboard kunnen coaches achterhalen hoe het team en spelers over een geheel seizoen presteren bij sport specifieke prestatie tests. Er worden duidelijke datavisualisaties getoond. Daarnaast is er een mogelijkheid om aantekeningen te maken. 6. CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN
  • 31. 31 Voor het bedrijf is een nieuwe database structuur ingericht, waarin alle gemeten sportprestaties opgeslagen kunnen worden. De administrators kunnen nu gemeten sportprestaties via een digitaal formulier verzenden. Met dit product is een basis gelegd voor verder uitbreiding op basis van specifieke wensen van coaches. Aanbevelingen Mijn aanbeveling voor het bedrijf is dat iemand met ICT achtergrond erop toe ziet dat het product wordt onderhouden. In het volgend seizoen kunnen onvoorziene problemen ontstaan die alleen een ICT-er kan oplossen. Geef spelers ook de mogelijkheid een account aan te maken zodat zij hun eigen gemeten prestaties kunnen zien. Dit product is nu alleen gericht op coaches. Daarnaast is het ook verstandig de beveiliging van het dashboard te onderzoeken. Er wordt privacy gevoelige informatie van spelers en coaches opgeslagen. Herontwerp de datavisualisaties die in de tweede gebruikerstest voor verwarring zorgden. Voeg nieuwe functionaliteiten, zoals filteren op positie en spelers vergelijken toe. Ga in iteraties werken zodat het product in kleine stappen wordt verbeterd. 6. CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN
  • 32. 32 DISCUSSIE Aan het begin van mijn afstuderen is eerst een breed onderzoek gehouden om de context van dit project te begrijpen. Enerzijds door interviews met de bedrijfsbegeleider, coaches en spelers, anderzijds door oude scripties te lezen. Dit heeft enorm geholpen om te ontdekken dat dit een zeer groot project is met meerdere problemen. Dit heeft mij gedwongen om te zorgen voor een goede afbakening. De keuze om te focussen op front-end en visualisatie was een juiste beslissing. Bij de doelgroep had ik voor een betere afbakening kunnen zorgen. Ik realiseerde me niet dat de leeftijden van de coaches heel ver uiteen kunnen liggen (van 16 tot 50). Daarnaast heb ik niet gerealiseerd dat sommige coaches gewerkt hebben bij een betaalde voetbal- of hockeyclub en dat sommigen een officieel trainersdiploma van een nationale sportbond hebben. Tijdens de tweede iteratie waren er twee deelnemers die in het voortgezet onderwijs zitten en twee deelnemers die verbonden zijn of geweest zijn aan een nationale sportbond. Vanwege hun verschil in kennis en visie kunnen de resultaten van een gebruikerstest worden beïnvloed. Triangulatie framework en Agile zijn in mijn ogen goede methodieken om mijn onderzoek uit te voeren. Want het triangulatie framework gaf mij houvast op hoe ik op de juiste manier mijn onderzoek kan invullen. Agile gaf mij de mogelijkheid om steeds te evalueren over de bevindingen. Daarnaast dwong het me om met de doelgroep te praten om een product te realiseren die zij willen gebruiken. Tijdens gebruikerstesten en data-analyse heb ik methodieken ge- bruikt en toegepast die Google heeft beschreven in het boek Sprint. Ik heb deze methodieken ervaren als heel fijn. Dit gaf gebruikers- testen een informele sfeer, waarbij ik me op mijn gemak voelde met de wetenschap dat grote partijen dit ook hebben gebruikt om hun producten te testen. Daarnaast was hierdoor de data-analyse een stuk makkelijker dan voorheen.
  • 33. 33 EVALUATIE Ontwikkeling Vooraf zag ik mezelf meer als een developer. Ik heb mezelf ontwikkeld tot een allround designer/developer, die in staat is om te denken vanuit een doelgroep en ik heb onderbouwde beslissingen kunnen nemen als het gaat om ontwerpontwikkeling. Tijdens al mijn interviews en gebruikerstesten heb ik opnames gemaakt en teruggeluisterd. In eerste weken viel het me op dat ik niet adequaat reageerde op hetgeen zij vertelden door een vraag terug te stellen. Ik heb me hierop geprobeerd te verbeteren, in eerste instantie door later in ons gesprek opnieuw aan te halen. Halverwege mijn periode durfde ik meer direct specifiekere vragen terug te stellen. Visie Ik was op zoek naar een bedrijf waarin ik heel belangrijk wilde zijn. Belangrijk in de zin van: “ik wil een verschil kunnen maken met hetgeen wat ik maak voor consumenten. Met dit bedrijf heb ik dat gevonden. Ik kreeg met dit project de mogelijkheid om samen met coaches te werken naar een product toe dat zij voor ogen hadden. Dit proces heeft mijn een ander perspectief gegeven ten opzichte van mijn eerdere stages die bij mediabedrijven. Niets ten nadele van ICT-opleidingen en mediabedrijven, hoe wordt een consument beter van digital storytelling of SEO? Helemaal niets. Dit levert alleen meer traffic op voor bedrijven in de hoop dat consumenten iets van hun kopen. Ik voel dat ik een maatschappelijke verantwoordelijkheid heb. Ik vind dat wat je kan met jouw talenten moet terug kunnen geven aan de maatschappij, of het nou groot of klein is. Ik heb ontdekt dat ik binnen de sportwereld een product kan ontwikkelen, met inbreng van sporters/consumenten waarvan zij direct beter worden. Dit geeft mij een beter gevoel, omdat ik een impact heb kunnen maken.
  • 34. 34 LITERATUURLIJST Bradley, S. (2010, april 26). Smashing Magazine. Opgeroepen op april 10, 2016, van Designing For A Hierarchy Of Needs: https://www.smashingmagazine.com/2010/04/designing-for-a- hierarchy-of-needs/ Brooke, J. (2007, april 23). SUS - A quick and dirty usability scale. Opgeroepen op mei 1, 2016, van Meiert.com: http://hell.meiert.org/core/pdf/sus.pdf Clum, L. (2013, mei 24). Applying Agile Principles to Design. Opgeroepen op februari 28, 2016, van Web Design Ledger: http://webdesignledger.com/applying-agile-principles-to-design/ Few, S. (2006). What is a Dashboard? In S. Few, Information Design Dashboard, the effective visual communication of data (pp. 26-27). Sebastopol, Californië: O’Reilly Media. Fry, B. (2007). The seven stages of visualizing data. In B. Fry, Visuali- zing Data (pp. 5-17). Sebastopol: O’Reilly Media. Goffertpark Nijmegen. (z.j.). Opgeroepen op februari 23, 2016, van Mylaps Timepoint: http://timepoint.mylaps.com/park_gp_nl.jsf IDC. (2015, December 03). Worldwide Wearables Market Soars in the Third Quarter as Chinese Vendors Challenge the Market Lea- ders, According to IDC. Opgeroepen op March 29, 2016, van IDC: https://www.idc.com/getdoc.jsp?containerId=prUS40674715 InnoSportLab Sport Beweeg! (z.j.). Missie. Opgeroepen op februa- ri 10, 2016, van InnoSportLab Sport Beweeg!: http://www.innosportlabsportenbeweeg.nl/over-ons/missie InnoSportLab Sport Beweeg! (2015, september 15). Vuurdoop DIY, Do It Yourself Analysis. Opgeroepen op februari 10, 2016, van InnoSportLab Sport Beweeg!: http://www.innosportlabsporten- beweeg.nl/actueel/nieuws/vuurdoop-diy-do-it-yourself-analy- sis?state=online Jo, E., Dolezal, B. (2016, mei 23). Validation of the Fitbit® Surge™ and Charge HR™ Fitness Trackers. Opgeroepen op mei 26, 2016, van Lieff Cabraser: http://www.lieffcabraser.com/pdf/Fitbit_Validation_Study.pdf Krik, A. (2012). Taxonomy of data visualization methods. In A. Kirk, Data visualization: a successful design process (pp. 119-157). Bir- mingham: Packt Publishing. Knapp, J., Zeratsky, J., Kowitz, B. (2016). Friday. In J. Knapp, J. Zeratsky, B. Kowitz, Sprint: How to Solve Big Problems and Test New Ideas in Just Five Days (pp. 195-225). London: Transworld Publishers. Lidwel, W., Holden, K., Butler, J. (2010). Hierarchy of Needs. In W. Lidwel, K. Holden, J. Butler, Universel Design Principles (pp. 124- 125). Beverly: RockPort. McCandless, D. (2010, juli). The beauty of data vizualisation. Op- geroepen op maart 23, 2016, van TED: http://www.ted.com/talks/ david_mccandless_the_beauty_of_data_visualization Popova, M. (z.j.). Chart wars: the steering power of data visualiza- tion. Opgeroepen op March 27, 2016, van Brain Pickings: https:// www.brainpickings.org/2010/01/15/alex-lundry-chart-wars/ Tufte, E. R. (2007). Introduction. In E. R. Tufte, The Visual Display of Quantitative Information (p. 10). Cheshire: Graphics Press LLC. van Turnhout, K. (2013). Triangulatie: een basis voor de onderzoeks- leerlijn in ICT en mediaonderwijs. Opgeroepen op februari 28, 2016, van NIOC - ontmoetingsplaats voor informatica-onderwijs: http://www.nioc.nl/archief/2013/wp-content/uploads/2013/12/ni- oc-paper-definitief-KvT.pdf
  • 35. 35 BIJLAGES I. PID II. Strokenplanning III. Vooronderzoek IV. Onderzoeksrapportage V. Vragenlijst enquête VI. Resultaten enquête VII. Testrapportage VIII. Van prototype naar product De bijlages zijn te downloaden op http://studio-code.eu/bijlages.zip
  • 36. 36
  • 37. 37
  • 38. Dit project is mede mogelijk gemaakt door: Y.M. Cheung ICT Media Design yohn.cheung@outlook.com