Handleiding voor het organiseren van een Apps for ... wedstrijd.

1. Open Data / Apps wedstrijd
Handleiding
Copyright: Deze handleiding is gepubliceerd met de volgende licentie:
Naamsvermelding-GelijkDelen
(Meer informatie: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.nl)
Versie: 1.0.1
-1-

2. “Apps for Democracy produced more savings for the
D.C. Government than any other initiative.“
Vivek Kundra, voormalig CTO van Washington, DC.
-2-

3. Inhoudsopgave
Voorwoord ........................................................................................................................................... 4
Gebruiken, delen en verbeteren ......................................................................................................... 5
Basiscomponenten van de wedstrijd .................................................................................................. 6
Component 1: Opzet wedstrijd ....................................................................................................... 6
Component 2: Bouwen website .................................................................................................... 12
Component 3: Marketing richting ontwikkelaars ........................................................................... 12
Component 4: Werven juryleden .................................................................................................. 14
Component 5: Tussentijdse beoordeling ...................................................................................... 14
Component 6: Publiek publiceren applicaties............................................................................... 14
Component 7: Openbare stemronde voor publieksprijs ............................................................... 14
Component 8: Eindbeoordeling & Prijsuitreiking .......................................................................... 15
Component 9: Marketing van de wedstrijdresultaten ................................................................... 15
Hulp nodig? ....................................................................................................................................... 16
-3-

4. Voorwoord
Open Data staat meer en meer in de belangstelling van overheidsorganisaties. Er lijken grote kansen
te liggen voor innovaties en economische activiteiten door het zonder rechten en (hoge) kosten
beschikbaar stellen van publieke overheidsinformatie.
Om de innovaties en economische toepassing van de open data te versnellen, organiseren veel
overheidsorganisaties in het buitenland zogenaamde Apps for – wedstrijden. Doelstelling van deze
wedstrijden is om programmeurs aan te moedigen met de Open Data te innoveren en zinvolle
toepassingen te bouwen.
1
De moeder van alle Apps for – wedstrijden is Apps for Democracy , een wedstrijd georganiseerd door
Washington D.C. Door het beschikbaar stellen van Open Data en een prijzenpot van $50.000 zijn er
ter waarde van $2.500.000 aan applicaties ontwikkeld. Een enorm succes, dat ook bij andere
wedstrijden herhaald is.
De bedenker van deze eerste wedstrijd, Chris Corbett van Istrategylabs, heeft een handleiding
2
geschreven voor andere overheidsorganisaties . Wij hebben onze handleiding gebasseerd op deze
handleiding en bedanken daarom Chris en Washington D.C. voor het delen van hun ervaringen.
Nederlandse situatie
De handleiding is geschreven voor Nederlandse overheidsorganisaties, voor wedstrijden in Nederland.
We hebben daarbij geen onderscheid gemaakt naar het type organisaties, omdat naar onze mening
dit het karakter en de uitvoering van de wedstrijden niet verandert.
M.F.Borman A.E. Van Campen
Sr Business Consultant Logica Sr. Business Consultant Logica
1
Zie: http://www.appsfordemocracy.com
2
Zie: http://bit.ly/app4all
-4-

5. Gebruiken, delen en verbeteren
Gebruiken
Iedereen is vrij dit document te gebruiken bij het organiseren van Apps for – wedstrijden. Het is een
handleiding, geen uitgewerkt projectplan. Iedere organisatie werkt anders, heeft andere ambities en
beschikt over andere middelen. Daarom willen we met dit document vooral een leidraad bieden van
zaken waaraan u zeker aandacht moet geven.
Vanzelfsprekend verdient de organisatie van een Apps for – wedstrijd een degelijker voorbereiding
dan alleen het lezen van dit document.
Delen
U bent vrij om dit document te delen en te verspreiden. Ook mag u de inhoud gebruiken in eigen
documenten onder de volgende voorwaarden:
1. U vermeldt dit document als bron.
2. De documenten die u maakt, deelt u op uw beurt met anderen onder dezelfde voorwaarden.
Deze licentie is ook bekend onder de naam CC-by-SA. Voor meer informatie surft u naar:
http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.nl
Verbeteren
Vanzelfsprekend staan we open voor alle aanvullingen en verbeteringen op deze handleiding. Dat
kunt u op twee manieren doen.
3
U kunt uw opmerkingen plaatsen in de LinkedIn-groep Open Data Nederland . Binnen deze groep
discussiëren diverse mensen over allerlei onderwerpen die raken aan Open Data, Apps-for
wedstrijden, etc. De resultaten van deze discussie verwerken wij in nieuwe versies van dit document.
3
Zie: http://www.linkedin.com/groups?mostPopular=&gid=3112848
-5-

6. Basiscomponenten van de wedstrijd
De moeder van alle Apps for – wedstijden, www.appsfordemocracy.org, is georganiseerd in slechts
zes dagen nadat het idee was geboren. Dat zal niet voor alle Apps for – wedstijden zo gelden.
Wel zijn er voor alle wedstrijden basiscomponenten te herkennen. Als organisator van de wedstrijd
moet u op één of andere wijze invulling geven aan deze basiscomponenten.
De componenten zijn:
1. Opzet wedstijd (data, prijzen, jury, tijdlijn).
2. Bouwen website.
3. Marketing richting ontwikkelaars.
4. Werven juryleden.
5. Tussentijdse beoordeling.
6. Publiek publiceren applicaties.
7. Openbare stemronde voor publieksprijs.
8. Eindbeoordeling en prijstuitreiking.
9. Marketing van de wedstrijdresultaten.
We lichten ieder component voor u toe.
Component 1: Opzet wedstrijd
Het vaststellen van de opzet van de wedstrijd is de basis van de wedstrijd. Het is belangrijk deze
opzet zo simpel mogelijk te houden. Apps for – wedstrijden zijn een versterking van de transparantie
van de overheid, onder meer door het gebruik van Open Data.
Het is daarom van belang ook de opzet van de wedstrijd zo transparant mogelijk te houden. Dit doet u
door de basis simpel en eenvoudig te houden.
-6-

7. Bij het vaststellen van de opzet van uw wedstrijd moet u uitspraken doen over de volgende
onderwerpen.
1. Te gebruiken databronnen.
2. Spelregels
3. Verdeling prijzen
4. Registratie & Indienen applicatie(s)
5. Beoordelingscriteria & Jury
6. Tijdlijn
Te gebruiken databronnen
Afhankelijk van de ambitie van uw wedstrijd moet u definiëren welke databronnen de deelnemers
minimaal moeten gebruiken.
U wilt: Ontwikkelaars moeten:
dat beter en meer gebruik wordt minimaal één van uw eigen databronnen gebruiken.
gemaakt van door u beheerde
databronnen.
meer en betere (web)applicaties voor minimaal gebruik maken van één Open Data bron.
uw doelgroep.
Als u wilt stimuleren dat ontwikkelaars meer en beter profiteren van door u aangeboden Open Data,
dan moet u in de spelregels opnemen dat zij minimaal één van uw eigen bronnen gebruiken. Zo
stimuleert u het gebruik van uw data en krijgt u feedback over de kwaliteit ervan.
Heeft u bijvoorbeeld eigen datasets geregistreerd in de nationale Open Data Catalogus of heeft u een
eigen Open Data Catalogus Portal ingericht, dan kunt u op deze wijze uw datasets op een positieve
manier onder de aandacht brengen van ontwikkelaars.
Wilt u stimuleren dat uw doelgroep meer en betere (web)applicaties krijgt, waardoor zij bijvoorbeeld
betere dienstverlening krijgen, dan moet u een selectie maken van Open Databronnen die relevant
(kunnen) zijn voor uw doelgroep.
-7-

8. Wilt u bijvoorbeeld (web)applicaties ontvangen, waarmee uw doelgroep eenvoudig een reis kan
plannen met auto, fiets of openbaar vervoer, inclusief actuele reistijden, dan selecteert u databronnen
die actuele verkeersgegevens, actuele openbaarvervoersgegevens, fietsroutes, etc. bieden. Deze
bronnen hoeven niet persé door u beheerd en ontsloten te worden!
Publiceer een eigen wedstrijdcatalogus met datasets!
Ongeacht uw ambitie is het belangrijk dat u een eigen wedstrijdcatalogus met datasets
publiceert.
Deze wedstrijdcatalogus bevat de datasets waarmee deelnemers minimaal aan de slag
moeten.
Spelregels
Regels beperken de ruimte die deelnemers krijgen en zijn daarmee de vijand voor creativiteit en
innovatie. Vermijd daarom zo veel mogelijk het opstellen van regels.
Appsfordemocracy.org hanteerde één simpele regel: Gebruik minimaal één databron van Washington,
DC. Alle applicaties die hieraan voldeden werden toegelaten tot de wedstrijd. Dit resulteerde in een
groot aanbod van applicaties voor diverse platforms zoals Facebook, iPhone, Android, Web, etc.
Spelregels die u kunt opstellen zijn:
1. Gebruik minimaal één dataset uit de wedstrijdcatalogus
2. Uiterlijke inleverdatum applicaties
3. Condities waaronder applicaties moeten worden ingeleverd (denk bijvoorbeeld aan verplicht
formulier, contactgegevens, vrije herbruikbaarheid, URL waarop applicatie gevonden/gedownload kan
worden, etc.)
-8-

9. Verdeling prijzen
Voor het vaststellen van de prijzenpot kunt u de volgende vuistregel hanteren:
Hoe meer spelregels u opstelt,
hoe minder prijzen u moet aanbieden, en
hoe hoger het prijzengeld moet zijn
Als u weinig tot geen voorwaarden stelt aan de applicaties die deelnemers mogen indienen, dan kunt
u het beste veel kleine prijzen beschikbaar stellen. Zo maken veel deelnemers kans op een prijs, wat
ontwikkelaars aanmoedigt een applicatie in te leveren. U ontvangt veel applicaties en daar is het u om
te doen.
Als u veel voorwaarden stelt aan de applicaties, zoals applicaties voor een specifiek platform, gebruik
maken van specifieke bronnen of een hoge mate van kwaliteit, dan kunt u het beste enkele grote
prijzen beschikbaar stellen. Zo stimuleert u dat deelnemers meer tijd en aandacht besteden aan de
inzendingen. Zeker als u de wedstrijd opdeelt in meerdere rondes, waarbij (overlevende) deelnemers
per ronde meer prijzengeld kunnen opstrijken, zorgt dit er voor dat u inzendingen van hoge kwaliteit
en conform uw voorwaarden krijgt.
Het is verstandig om uw prijzenpot te verdelen in verschillende segmenten. Zo kunt u bijvoorbeeld
onderscheid maken naar:
• eerste, tweede en derde plaats;
• eervolle vermeldingen;
Door voor veel eervolle vermeldingen te zorgen, met elk een laag prijzengeld, houdt u de drempel
laag om deel te nemen
• bedrijf of particulier;
Hiermee moedigt u particulieren aan ook mee te doen
• juryprijs en publieksprijs;
Door het publiek te laten stemmen betrekt u hen bij de wedstrijd en daarnaast zorgt u voor een viraal
effect omdat deelnemers het eigen netwerk uitnodigen op hun inzending te stemmen
Voorbeeld:
Appsfordemocracy.org had de volgende verdeling van de prijzenpot:
-9-

10. Prijs Aantal Particulier Bedrijf Totaal
Goud 2 $2.000 $2.000 $4.000
Zilver 6 $1.000 $1.000 $6.000
Brons 10 $500 $500 $5.000
Eervolle vermelding 40 $100 $100 $4.000
Publieksprijs 2 2 x $500
Totaal 60 $20.000
Registratie & Indienen applicaties
Dit hoeft niet complex te zijn. U kunt eenvoudig een eigen digitaal formulier (laten) maken waarmee
deelnemers hun inzending doen. Een dergelijk formulier kan de volgende velden bevatten:
• Voornaam
• Achternaam
• Particulier of Bedrijf
• Website / Blog
• Applicatienaam
• ApplicatieURL
• Beschrijving applicatie
• Feedback op wedstrijd
• Namen van andere teamleden
Beoordelingscriteria & Jury
Opnieuw geldt hier het advies, houd het simpel. Zorg ervoor dat het voor juryleden eenvoudig is om
de applicaties te beoordelen. Stel niet te veel criteria, want daarmee bent u al snel een beschrijving
aan het maken van de gewenste applicatie. De opzet van de wedstrijd is immers om te profiteren van
de creativiteit en innovatiekracht van de deelnemers!
- 10 -

11. Mogelijke criteria zijn:
• Bruikbaarheid voor de doelgroep
Deze doelgroep kan door de deelnemer zijn benoemd bij het indienen van zijn applicatie, of door u zijn
bepaald in de spelregels.
• Potentieel van de applicatie
Kan de applicatie verder worden ontwikkeld? Kunnen andere organisaties of doelgroepen wellicht ook
profiteren van de applicatie?
• Gebruiksvriendelijkheid
Is de applicatie gebruiksvriendelijk? Kan de doelgroep zonder problemen de applicatie gebruiken?
• Originaliteit
Hoe origineel is de applicatie? Zijn er veel gelijksoortige andere applicaties ingediend?
Vanzelfsprekend geldt dat de jury applicaties die niet aan de spelregels voldoen niet in behandeling
neemt.
Bij selecteren van de juryleden moet u met twee aspecten rekening houden. Zorg ten eerste voor
voldoende gebruikerservaring binnen de jury. Het is lastig iPhone-applicaties te beoordelen als geen
enkel jurylid hiermee ervaring heeft.
Selecteer daarnaast juryleden die u kunnen helpen bij de marketing van de wedstrijd. Aansprekende
juryleden trekken meer deelnemers dan onbekende personen.
Tijdlijn
Zoals eerder vermeld, is Apps for Democracy binnen zes dagen na het idee gelanceerd. Ook u kunt
zo snel werken. Waarschijnlijker is het dat u wat meer tijd inruimt voor de wedstrijd. Als vuistregel kunt
u aanhouden dat de wedstrijd van aftrap tot afronding ongeveer vier maanden duurt.
- 11 -

12. Component 2: Bouwen website
Het is evident dat u een website nodig heeft voor marketing en promotie van de wedstrijd. De website
biedt deelnemers alle benodigde informatie over de spelregels, de verdeling van de prijzenpot, de
wijze van registreren en indienen van applicaties, beoordelingscriteria, juryleden en de tijdlijn. Kortom,
de website biedt deelnemers een transparant overzicht van de opzet van de wedstrijd.
Daarnaast biedt de website deelnemers eenvoudig toegang tot de datacatalogus en de mogelijkheid
feedback te geven op de aangeboden datasets. Veel communicatie tijdens de wedstrijd bestaat uit het
verduidelijken en verbeteren van de datasets. We komen hierop terug bij Component 3.
Tot slot geeft de website bezoekers een duidelijk overzicht van de deelnemende applicaties en een
eenvoudige en gecontroleerde mogelijkheid stemmen uit te brengen voor de publieksprijs.
Zorg dat uw website voldoende mogelijkheden biedt voor virale verspreiding van aangeboden
informatie. Concreet houdt dit in dat u de website nauw moet laten aansluiten op veel gebruikte
sociale netwerken, zoals Hyves en Twitter. Als u besluit zelf ook sociale netwerken in te zetten voor
promotie van en communicatie namens de wedstrijd, zorg dan voor een heldere Social Media
Strategie.
Tot slot kunt u overwegen de informatie van uw website aan te bieden in widgets, om het virale effect
verder te versterken. Widgets zijn kleine verplaatsbare stukjes websites. Bezoekers van de website
kunnen de widgets eenvoudig integreren op eigen websites of Hyves-profielen, om zo meer aandacht
te vestigen op bijvoorbeeld de eigen inzending en de mogelijkheid hierop te stemmen.
Component 3: Marketing richting ontwikkelaars
Marketing richting ontwikkelaars betekent vooral maximale inspanning om sámen met hen een
community te realiseren. Deze samenwerking uit zich in een aantal aspecten:
1. Wees geen verkoper
Probeer geen technologie, licenties, etc. te verkopen aan de ontwikkelaars. Kondig de wedstrijd aan,
communiceer transparant over de spelregels en beantwoord de vragen. Ontwikkelaars zijn intelligente
mensen die op basis van weloverwogen redenen hebben gekozen voor een platform of
ontwikkelomgeving. Daarnaast hebben veel ontwikkelaars een afkeer van marketingpraatjes.
2. Organiseer enkele un-conferences
Organiseer diverse informele bijeenkomsten waar ontwikkelaars van elkaar en van u kunnen leren.
Tijdens deze bijeenkomsten kunt u de databronnen toelichten, mogelijke applicaties benoemen en
onderlinge samenwerking aanmoedigen.
- 12 -

13. 3. Luister en reageer
Veel van de vragen van ontwikkelaars zullen de datasets betreffen. Enerzijds zijn dat vragen over de
inhoud van de datasets, anderzijds zijn het vragen over de wijze waarop het wordt aangeboden.
Probeer binnen maximaal 48uur te reageren op de vragen. Zo realiseert u een positieve buzz binnen
de ontwikkelaarscommunity, wat nieuwe ontwikkelaars aantrekt. Een mooi bijkomend effect is dat u
uzelf profileert als een luisterende en reagerende organisatie.
Focus bij de marketing richting ontwikkelaars vooral op de aspecten zelfontplooiing en publieke
waardering. Uw deelnemers zorgen voor diverse applicaties waar u profijt van heeft. Zorg er daarom
voor dat u deze waardering duidelijk laat blijken richting ontwikkelaars. Dit kan door een persoonlijk
bericht van het hoofd van de jury na inzending of een persoonlijke uitnodiging voor de prijsuitreiking.
Daarnaast moet u ervoor zorgen deze waardering ook publiekelijk te uiten. Zet applicaties, met
duidelijke verwijzing naar de deelnemers, in de etalage op andere websites. Organiseert u als
gemeente de wedstrijd, plaats de applicaties en deelnemers dan ook op de gemeentelijke website.
Zorg voor aandacht voor de applicaties in de pers. Wellicht kunt zelfs landelijke websites zoals
Ambtenaar20.nl of BinnenlandsBestuur.nl aandacht laten besteden aan de ingezonden applicaties.
Events voor ontwikkelaars
Reken op ongeveer vijf marketingevents voor ontwikkelaars. Deze events moeten ervoor zorgen dat
de ontwikkelaarscommunity betrokken raakt bij de wedstrijd.
Event Beschrijving
A Splashpagina met aankondiging wedstrijd en mogelijkheid voor inschrijven op nieuwsbrief.
Persberichten versturen en via social media de ontwikkelaarsgemeenschap inlichten.
B Lancering website, start wedstrijd en eerste unconference.
C Workshop/Code Jam op een ander congres/bijeenkomst. Door een Code Jam te organiseren
op een andere bijeenkomst (bijv. Hackdeoverheid) brengt u de wedstrijd opnieuw onder de
aandacht en stimuleert u samenwerking voor het otnwikkelen van applicaties.
D Organiseer een eigen Code Jam. Op deze laatste bijeenkomst kunnen mensen met elkaar
samenwerken om applicaties te maken. Ideaal voor ontwikkelaars met goede ideeën die op
aspecten vastlopen.
E Prijsuitreiking, de ideale gelegenheid ontwikkelaars in het zonnetje te zetten.
- 13 -

14. Component 4: Werven juryleden
Bij het werven van de juryleden kunt u het beste een mix nastreven van bestuurders van uw eigen
organisatie, potentiële investeerders, academici en aansprekende technologieleiders. Probeer een
aansprekende jury samen te stellen, die ook op eigen kracht nieuwe deelnemers aan de wedstrijd
kunnen aantrekken.
Hoewel het een wedstrijd met een technisch tintje is, is het zeer van belang ook leden in de jury te
hebben die nauwelijks technisch zijn. Juist zij kijken naar de bruikbaarheid, aantrekkelijkheid en
effectiviteit van een applicatie. Maar, zoals genoemd is het ook belangrijk dat zij vertrouwd zijn met
internet en applicaties 'snappen'.
Component 5: Tussentijdse beoordeling
Om de kwaliteit van de inzendingen en de betrokkenheid van de deelnemers te verhogen, kunt u de
jury al voor het verstrijken van de inzendingstermijn enkele malen bij elkaar roepen voor tussentijdse
beoordelingen.
Tijdens deze sessies worden de nieuwe applicaties besproken en feedback aan de deelnemers
opgesteld. Zij kunnen met de feedback aan de slag om zo een inzending van hogere kwaliteit op te
leveren.
Component 6: Publiek publiceren applicaties
De ingezonden applicaties kunnen na een controle door de organisatie geplaatst worden op de
website. Het plaatsen van de nieuwe applicaties op een website heeft een aantal voordelen:
• Bloggers en pers schrijven graag over nieuwe en creatieve applicaties.
• Andere ontwikkelaars zien wat reeds is ontwikkeld en:
• voorkomen zo dubbel werk, of
• kunnen een betere versie opleveren
• het publiek kan stemmen op de ingediende applicaties.
Component 7: Openbare stemronde voor publieksprijs
Nadat een applicatie door uw organisatie is gecontroleerd en gepubliceerd, kan het publiek hierop
stemmen. Dit kan het succes van uw wedstrijd sterk vergroten. Het blijkt dat deelnemers hun eigen
netwerken aanspreken om te zorgen dat hun applicatie veel stemmen trekt. U kunt dit aanmoedigen
door widgets beschikbaar te stellen, die deelnemers eenvoudig op andere websites of Hyves-pagina's
kunnen integreren.
- 14 -

15. Component 8: Eindbeoordeling & Prijsuitreiking
De eindbeoordeling van de applicaties vindt plaats aan de hand van de criteria die u bij de opzet van
de wedstrijd heeft geformuleerd.
Zorg ervoor dat bij de prijsuitreiking voldoende ruimte is om de winnaars te demonstreren. Goede
audiovisuele hulpmiddelen, maar ook mogelijk iPhones etc. zijn daarbij noodzakelijk.
Tijdens de prijsuitreiking kunt een Code Jam organiseren, waar ontwikkelaars de ingezonden
applicaties kunnen verbeteren of uitbreiden.
Component 9: Marketing van de wedstrijdresultaten
Tot slot, nadat u de prijzen heeft uitgereikt, is de periode aangebroken van het promoten van de
resultaten. Breng de winnende applicatie én deelnemers ruimschoots onder de aandacht via diverse
media zoals de website van de eigen organisatie, pers, bloggers en social media.
Besteed zeker vier weken aan het promoten van de resultaten. Uit ervaring blijkt dat veel bloggers de
prijswinnaars bespreken en individuele applicaties beoordelen. Goede momenten om de
doelstellingen van uw wedstrijd, de resultaten en de deelnemers nog eens onder de aandacht te
brengen.
- 15 -

16. Hulp nodig?
Overweegt u een Apps for – wedstrijd te organiseren? Steek dan eerst eens uw licht op in de
4
LinkedIn-groep Open Data Nederland . Diverse mensen met kennis en ervaring op het terrein van
Open Data ondersteunen u graag in uw plannen.
Het organiseren van een Apps for – wedstrijd vraagt kennis van technologie, Open Data, organiseren,
communicatie en social media. Het speelveld waarin wij ons helemaal thuisvoelen.
Wij helpen u daarom graag bij:
• Organiseren van de wedstrijd
• Bouwen van de Open Data Catalogus
• Bouwen van de wedstrijdwebsite
• Opbouwen van de deelnemersscommunity
• Pers, media en communicatie
• Beoordelen applicaties
Martin Borman Annemarie van Campen
Martin.borman@logica.com Annemarie.van.campen@logica.com
4
Zie: http://www.linkedin.com/groups?mostPopular=&gid=3112848
- 16 -