Sevgili Sunay Şener ile birlikte kurduğumuz, Kadir Has Üniversitesi'ne bağlı #IoTAkademi bünyesinde gerçekleşen "Nesnelerin İnterneti İle Pazarlama" Sertifika programı müfredatı ve eğitmenlerinin anlatılarından; ayrıca 2014 yılında kaleme aldığım "Prospective Paradigm of Marketing Studies: Internet Of Things" makalesinden yararlanarak oluşturduğum ve ilk olarak Bilkent Üniversitesi'nde TTGV'bin konuğu olarak aktardığım; "IOT 101" tadındaki sunumum. Yorumlarınızı bekliyorum.

1. 25 Şubat 2015 Ankara, Bilkent - TTGV

2. KİMDİR?
Eğitim:
2007 - İstanbul Bilgi Üniversitesi - Reklamcılık Lisans
2007 - İstanbul Bilgi Üniversitesi - Medya ve İletişim Sistemleri Lisans
2010 - Marmara Üniversitesi - Reklamcılık Yüksek Lisans
2018 - İstanbul Bilgi Üniversitesi - İletişim Bilimleri Doktora
İş Hayatı
2006 - 2009 : Çeşitli Reklam Ajansları
2009 - … : Utopic Farm
Yayınlar:
2010: Elektronik Ortamlarda İtibar Yönetimi (Yüksek Lisans Tezi)
2011: Sosyal Medya ve E-Pazarlama İle İlişkisi (E-Kitap)
2014: Pazarlamada Olası Paradigma Kayması: Nesnelerin İnterneti (Akademik Makale)
2015: Yeni Medya Çalışmaları III, Taş Mektep Yayınları (Ortak Yazar)
Akademi:
2010 - 2014 : Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Medya Akademisi Kurucusu ve Program Koordinatörü
2011 - 2014 : Yeditepe Üniversitesi, MBA - Yarı Zamanlı Öğretim Görevlisi
2015 - … : Kadir Has Üniversitesi, #IoT Akademi Kurucu Ortağı ve Program Direktörü

3. NELER AKTARACAK ?
MEDYANIN DÜNÜ, BUGÜNÜ, GELECEĞi
- GELENEKSEL MEDYA
- YENİ MEDYA
- SOSYAL MEDYA
PAZARLAMADAKİ PARADİGMA KAYMALARI
- YAKLAŞIMLAR
- TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI
NESNELERİN İNTERNETİ
- TEMEL KAVRAMLAR
- BİREYLER İÇİN ANLAMI
- KURUMLAR İÇİN ANLAMI
- YENİ TÜKETİCİ
- ÖRNEKLER

4. MEDYA ?

5. MEDYA ?
media>medium

6. MEDYA?
media>medium

7. HANGİ MEDYA?

8. HANGİ MEDYA?
Mass Media

9. HANGİ MEDYA?
Mass Media
“Bir iletinin aynı anda
çok sayıda insanla
paylaşılmasını sağlar.”
“Tek yönlüdür.
Mesaj dağınık kitlelere çeşitli
araçlarla dağıtılır.”İletişim?

10. YENİ MEDYA
• 1990’ların ortalarında Multimedya teriminin yerini almıştır.
• Bilgisayarların yanı sıra kablosuz ve mobil cihazları da içermektedir.
• Bilginin yayıldığı bağımsız, interaktif bir ortam yada dağıtım biçimidir.
• Yeni medya, genellikle bir ağ tarafından dağıtılmaktadır.
• Multimedya ise aygıt tabanlıdır (DVD, CD-ROM)
• Medyanın (resim, video, metin) dijitalleşmiş formu değildir.

11. NE DEĞİŞTİ?
İletişim
Geleneksel Medya
Tek Yönlü
Mesaj İtilerek İletilir
İletişim Kesintiye Uğrar
Marka ve Kurum Merkezlidir
Yeni Medya
Çok Yönlüdür
Mesajı Kullanıcı Talep Eder
Kesintisiz İletişim İmkanı Vardır.
Kullanıcı Merkezlidir.
İletim

12. TÜKETİCİ DENEYİMİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER

13. TÜKETİCİ DENEYİMİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER

14. PAZARLAMADAKİ PARADİGMA KAYMALARI
Pazarlama Karması
4P, 4C, 4E
Ürün Merkezli
Satış Odaklı
Endüstri Endeksli
İlişkisel Pazarlama
Müşteri İlişkileri Yönetimi
CRM & Sadakat
Duygusal Yaklaşım
Birebir İletişim
Değer Odaklı Pazarlama
Çevresini ve Dünyayı Önemseyen
Teknolojiden Yararlanan
İnsancıl Değerleri Ön Planda Tutan
Çoklu İşbirliğine Açık

15. NEDEN DEĞİŞTİ?
Posta
Telgraf
Telefon - Radyo
TV ve PC
Elektronik Ağlar
-> Tarım Toplumu
-> 1. Sanayi Devrimi
-> 2. Sanayi Devrimi
-> Bilgi Çağı
-> Sosyal Çağ

16. NEYİ DEĞİŞTİRDİ?
Tarım Toplumu
Köy
Kabile
Doğa
Sanayi Toplumu
Şehir
Aile
Apartman
Postmodern Toplum
Metropol
Birey
Ekran

17. TÜM BUNLAR
BİZİ NEYE HAZIRLIYOR?

19. Kavram:
NEST ve Apple HomeKit gibi ev otomasyon sistemleri ile popülerleşmeye
başladı.
Tarihi:
1999 yılında P&G ‘de Kevin Ashton tarafından “RFID” teknolojisini
tanımlarken kullanıldı ve temelde nesnelerin takibinin sağlanması,
depoladığı verinin ayrıştırılması için onlara birer kimlik; yani ID verilmesi
ile hayatımıza girdi.
Gelişimi:
2009 yılında ise Cisco internete bağlanan nesne sayısının, insan
sayısından daha fazla olduğunu açıklayınca endüstri ve akademinin
ilgisini çekmeye başladı.
Yükselişi:
Son yılllarda akıllı telefonların piyasaya çıkışı, internet altyapısının
kuvvetlenmesi, yeni medya ile bireyin ihtiyaçlarının yeniden şekillenmesi
ve mobil internet ağının yaygınlaşması ile geliştirilebilir ve erişilebilir oldu.
NES? NELERİN? İNTERNETİ Mİ?

20. Goldman Sachs’a Göre:
Günlük son kullanıcı ürünlerini ve endüstriyel cihazları bir ağ ile
birbirine bağlayan, bilgi toplayabilen ve bunları verimli hale
getirmek için herhangi bir yazılıma aktarabilen yeni servisler.
Bana Göre:
Çevresiyle ilgili farkındalığa sahip olan ve veri toplayan, Internet
aracılığı ile diğer nesneler ile bağlantı kurup veriden bilgi üretebilen
ve bu bilgi doğrultusunda ortak eylem gerçekleştirebilen nesnelerin
tamamı.
Teknik Gereklilikleri:
• Sense (Hisset)
• Connect (Bağlan)
• Compute (İşle)
• Communicate (İletişime Geç)
• Execute (Aksiyon Al)
NESNELERİN İNTERNETİ NEDİR?

21. Endüstriyel İnternet (M2M)
Ağ yardımı ile bir veya birden çok makinanın takip edilmesi,
kontrol edilmesi veya çevresi hakkında bilgi toplaması.
Kısacası sensörlerle tetiklenen yazılımların makineler ile iletişime
geçebilmesi. Bunun için Internet’e gerek yok.
Daha çok “IT” işi yani.
Nesnelerin İnterneti ise daha geniş bir kavram. Daha doğrusu yeni bir
paradigma. Bana göre, elektriğin keşfi kadar önemli.
Çünkü burada dijital dünyanın tam anlamıyla dijitale
entegrasyonundan bahsediyoruz.
Yani daha çok son kullanıcıyı ilgilendiriyor ve bizi nelerin beklediği,
sadece hayal gücümüz ile sınırlı.
ENDÜSTRİYEL İNTERNET İLE AYNI ŞEYİ İFADE EDER Mİ?

22. Gerçekllik:
Nesnelerin İnterneti, Şeylerin İnterneti, Cloud..
Adını ne koyarsak koyalım..
2020’ye kadar 212 milyar cihazın internete bağlı olması
bekleniyor ve bu ekosistemin 1.9 Milyar USD değerinde bir
pazar yaratması ön görülüyor.
Öncül Sektörer:
• Medikal
• Ev Otomasyonu
• Giyilebilir Teknolojiler
• Finans
• Otomotiv
• Ulaştırma
• Kamu ve Şehir Planlama
BİZİ NELER BEKLİYOR?

23. DAHA YAKINDAN BAKMAK GEREKİRSE

24. DAHA YAKINDAN BAKMAK GEREKİRSE

25. DAHA YAKINDAN BAKMAK GEREKİRSE

26. BUGÜN ELİMİZDE NELER VAR?
Mobil Sensörler
Bugün elimizde tuttuğumuz mobil cihazlar, 1969 yılında Nasa tarafından Ay’a gönderilen
Apollo’nun tüm teknolojik alt yapısından 1000 kat fazla veri içeriyor.
Sensörlerin yetenekleri, hiç olmadığı kadar kuvvetli bir hale geldi.
Mobil sensörler ile pazarlama fikirleri geliştirmek ve tüketici deneyimi yüksek,
fayda odaklı çözümler üretmek hiç olmadığı kadar kolay.
* #IoTAkademi’deki eğitim boyunca katılımcılar bu mobil sensörleri ve yeteneklerini
yakından tanıyıp, çığır açıcı uygulamaları ve nasıl yapıldıklarını inceleme şansı buluyorlar.

27. HAPIFORK

28. Vessyl Cup

29. Smart Toothbrush

30. PENTİ - Sevgililer Günü

31. BUGÜN ELİMİZDE NELER VAR?
Akıllı Saatler:
Giyilebilir teknoloji pazarının büyük bir rekabet alanı haline geldiği
günümüzde, tüketiciler çoktan akıllı saatleri kolunda taşımaya başladı.
Satınalma ve tüketim rutinimizden, günlük iletişim süreçlerimize kadar bir
çok şeyi etkileyen bu yeni mecra en popüler nesneler arasında.
*Akıllı Saatler #IoTAkademi bünyesinde teknoloji ve kullanıcı deneyimi
başlıkları altında teorik ve pratik olarak ele alınmakta.

32. VEPlus Akıllı Saat Uygulaması

33. BUGÜN ELİMİZDE NELER VAR?
iBeacon Teknolojisi
“Bluetooth Düşük Enerji Teknolojisi” ile kullanıcıların telefonlarına sinyal
gönderen ve vericiler sayesinde edindiği bilgileri kullanarak fayda üreten
yeni nesil lokasyon uygulaması iBeacon, önümüzdeki yıllarda “Yeni Nesil
Mikro Lokasyon Pazarlaması” olarak adını bolca duyacağımız bir teknoloji.
Markaların tüketicilere bireyselleşmiş mesajlar ile ulaşmasında ve
kişiselleştirme bazlı teklif sunabilmesinde özellikle de perakende sektörü
için yeni bir dönemin habercisi.
* #IoTAkademi bünyesinde geniş çaplı bir şekilde irdelenen iBeacon
teknolojisi; Turkcell’in de katılımı ve desteği ile gerçekleştirilen atölye
çalışmalarında deneyimlenebiliyor.

34. iBeacon Experience

35. BUGÜN ELİMİZDE NELER VAR?
Sanal Gerçeklik - Oculus Rift
Kickstarter.com ‘da internet kullanıcıları tarafından fonlanarak
hayat bulan ve bu sayede adından söz ettiren “Oculus Rift”,
henüz erken dönemde Facebook tarafından
2 Milyar USD gibi büyük bir rakam karşılığında satın alınınca
dikkatleri üzerine çekti.
“İleri Düzey Sanal Gerçeklik Deneyimi” olarak nitelendirilen bu
teknoloji ile yakın zamanda markalar ürün ve hizmet
deneyimletme anlamında alternatif bir kanala sahip olacak.
* #IoTAkademi bünyesinde “Oculus Rift” , “Kinect” ve Beyin
Dalgası ile çalışan nesneleri deneyimlemek mümkün.

36. Oculus Rift - Cevahir AVM

37. BUGÜN ELİMİZDE NELER VAR?
3D Yazıcılar
Endüstri devriminden bu yana yaşanan en büyük gelişmelerden biri olarak gösterilen ve
üretimin demokratikleşmesi hamlesi olarak nitelendirilen “3D Printer” teknolojisi,
geleceğin ekonomisini şekillendirecek unsurların başında geliyor.
Örneğin bugün; uçak firmaları stokta yedek parça bulundurmak yerine endüstriyel 3D
printerlara yatırım yaparak; ihtiyacı duyulan gereçlerin anında ve istenilen yerde
üretilerek kullanılabilmesi için çalışmalara başladı.
Hastaneler ise organ nakli ihtiyacı olan bir hastaya, yapay organların hemen üretilerek
nakledilmesi senaryosunu hayata geçmek üzere.
Orta vadede ise, son kullanıcılar ve KOBİ’ler ihtiyaçlarını kendi kaynakları ile üretebilecek
hale gelecek.
*#IoTAkademi’de de katılımcılar matbaanın keşfinden bu yana hayatımızı derinden
etkilemeye aday olan bu teknoloji ile tanışma ve 3D printer ile ürün yaratma deneyimini
yaşayabiliyorlar.

38. 3D Printing

39. BUGÜN ELİMİZDE NELER VAR?
DRONE:
Son zamanlarda adını bolca duyduğumuz Drone, aslında mobil entegreli
insansız bir hava aracı.
Yakın zamanda dünyanın en büyük e-ticaret platfromu amazon.com,
siparişlerini dağıtmak için Drone kullanacağını duyurdu.
Sigorta şirketleri ise Drone ile hasar tespiti yapmanın peşinde.
Hatta NASA çoktan Drone hava trafiği için dünya çapında haritalar
düzenlemeye başladı bile.
Yakın gelecekte ise Drone tüketicilerin fiziksel ihtiyaçlarının bulundukları
yerde giderilmesi gibi hizmet alternatifleri üretilmesine imkan sağlayacak.
Örneğin, herhangi bir sağlık sıkıntısında veya acil bir durumda, ihtiyaç
duyulan tıbbı araç gereçler, hatta 3D yazıcılar ile üretilen yapay organlar;
hızlı bir şekilde bizlere ulaşacak.
*#IoTAkademi katılımcıları ise eğitim boyunca Drone’nun teknolojik alt
yapısını tanıyıp, bu teknolojiyi test etme imkanı buluyorlar.

40. Amazon - Drone Delivery

41. BUGÜN ELİMİZDE NELER VAR?
ROBOTLAR
Yakın bir gelecekte robotlar evde ve işte gündelik hayatımızdaki herşeyimiz olacak.
Hatta, bazı futuristlere göre; yapay zeka sayesinde bizi yönetebilme kapasitesine ulaşan
robotlarla savaşmak zorunda bile kalabiliriz.
Her ne kadar şu an için durum o kadar vahim olmasa da; etrafımızda yavaş yavaş robot
teknolojileri göremeye başladık.
Hatta seri üretim akıllı robotlar çoktan fabrikalardaki yerlerini aldı. Google, IBM,
Facebook ve Intel gibi şirketler Robot teknolojilere büyük Ar-Ge bütçeleri ayırırken, çok
firmayı da sessiz sedazı satın almakta.
*#IoTAkademisi’ndeki derslerimizde robot teknolojileri teknik, teorik ve pratik olarak
konuşuyoruz. Hatta dünyanın en akıllı seri üretim robotu “Nao” ile eğlenceli bir atolye
dersi gerçekleştiriyoruz.

42. Atlas - The Lates Robot

43. 2020 yılına kadar, Nesnelerin Interneti Adaptasyonunun
tamamlanması ön görülüyor.
Bugün nasıl elektrik var mı? diye sorma ihtiyacı duymuyorsak ve
etrafımızdaki hemen her cihaz elektrik ile çalışıyor ise;
Internet de aynen bu hale geldiğinde; zaten herşey internete
bağlanmış olacak. İnterneti unutacağız.
Sosyal yaşam ve basit mesleki operasyonalrda insan hatası da yok
denecek kadar azalacak. İşte o zaman belki sürücüsüz araçlar
gerçekten işe yarar olabilecek.
Örneğin;
İnsanın merkezi sinir sistemine yerleşerek; kalp, damar, organ ve
DNA konusunda bilgi toplayabilen tıbbi sensörler var.
Bu sensörler veriyi dışarda bir bilgisayara aktarabiliyor. Bu da fayda
sağlıyor. Yani artık kanseri ilk hücresinde tehşis etmek mümkün.
GELECEĞE BAKIŞ
“…televizyon ve telefonun ötesinde kilometrelerce
uzaklıkta dahi birbirimizi mükemmel bir şekilde göreceğiz
ve duyacağız. Ayrıca bu teknoloji bugünün telefonlarına
kıyasla çok daha basit olacak, bir adam telefonunu
cebinde taşıyabilecek..”
Nikola Tesla, 1926

44. Uzlaşma ve programlama ve sürekli yenilenme dönemi başlıyor.
Yeni nesil farklı diyoruz ama nesi farklı bilmiyoruz.
Bilmiyoruz çünkü biz bir önceki çağın mahsülleriyiz.
Herkes MineCraft oynuyor diyoruz ama
o çocukların nasıl bir üretim kültürüne sahip olduğunu anlamıyoruz.
Basit programlama beceri ve kapasitelerinin farkında değiliz.
Interaktif deneyimlerine hakim değiliz.
Ne yaparsan yap, MAKER için yap!
Bu yüzden pazarlama anlayışımız değişmek zorunda.
Alfabe bilen herkes, programlama da bilmek, öğrenmek zorunda.
Çünkü bugün 7 yaşındaki bir çocuk,
basit bir programlama yapabilecek düzeyde eğitim görüyor.
Devir programlanabilir ürünlerin ve nesnelerin devri olacak.
UZMANLARIN DEVRİ SONA ERİYOR!

45. Günümüzde herşey anlık yaşanırken,
şirketler çok hantal yapılar haline geldi.
Oysa ki tüketiciler anında çözüm üreten,
çevik ve esnek yapılar talep ediyor.
Bu yüzden firmaların elindeki teknoloji
ve yatırımları tüketicileri ile paylaşmaları gerekli.
Yeni Medya bize Mash-Up kültürünü aşıladı.
API’ler ile hizmetleri birbirine bağlamayı, kişiselleştirmeyi,
türetmeyi öğretti. Facebook’un asıl başarısı da budur.
Bu öğreti giderek evrilecek ve kullanıcılar tasarlanabilir, geliştirilebilir,
kişiselleştirilebilir, adapte edilebilir konseptler talep eder hale gelecek.
Belki de ürün değil, ürünleştirilebilir konseptler, nesneler talep edeceğiz.
Bunu sağlayamayan şirketlerin kaderi, KODAK ile benzer olacak.
ŞİRKETLER BUNA HAZIR MI?

46. ŞİRKETLER BUNA HAZIR MI?
Üretimin Demokratikleşmesi
(3D YAZICILAR)
Sermayenin Bağımsızlığı
(KİTLE FONLAMASI)
Teknolojiye Erişimin Kolaylaşması
(SENSÖRLER, AKILLI TELEFONLAR)

47. Yeni medyanın şirketlere hatırlattığı en önemli değer şeffaflık oldu.
Tüketicinin marka ve kurumlardan daha üstün olduğu bu çağda;
kurumların veri konusunda da şeffaf olması da bir gereklilik değil,
zorunluluk haline geldi.
İzinli Pazarlamayı unutun.
Kullanıcılardan izin almak yerine,
onları oyunun içine dahil etmek gerekli.
Müşteri Ne Duymak İster?
“Ben bu veriyi senin için topluyorum. Sana katma değer yaratmak
için varım. Elde ettiğim veri ile ürettiğim işlerin örnekleri bunlardır,
sen de bana katıl, birlikte hayatı kolaylaştıralım.”
Kaldı ki; okumayı bilene veri çok..
YENİ MÜŞTERİYİ NASIL TANIYACAĞIZ?

48. BIG DATA yeni birşey değil.
Bugün bir kaç şubesi olan ufak bir mağazanın bile
inanılmaz boyutlarda bir data havuzu var.
Fakat sorun bunu nasıl ve ne zaman işleyeceğinde gizli.
Cevap ise basit: AR-GE değil BİR-GE
Aslında BİG DATA dediğimiz hadise
ne kadar çok verinin toplandığıyla değil,
ne kadar çok verinin işlenebildiği ile alakalı.
Bugün bu kadar çok veriyi işleyebilecek yatırım yapmak,
techizat ve insan kaynağı yaratmak kurumlar için büyük külfet.
En akıllı çözüm ise, kitlelerin iş birliğinden yararlanmak.
Üreticinin tüketici ile birlikte hareket edebilmesinden faydalanmak.
PEKİ YA ONCA VERİ NE OLACAK?

49. Dün nasıl geldiyse, aynen öyle gelecek. Bundan 20 yıl önce E-Ticaret,
10 yıl önce Sosyal Medya hayatımızda hiç bir önem teşkil etmiyordu.
Ancak bugün, bilim kurgu filmlerinde görmeye alıştığımız teknolojileri
deneyimliyoruz.
Şimdilik insanlar ile nesneler arasında bir ara bulucu rolünü üstlenen akıllı
telefonlar var. Bunlar adete birer istasyon görevi görüyor ve nesnelerin
iletişimi bizim müdahelemize ihtiyaç duyuyor.
Ancak bu giderek kaybolacak ve yaşam yeni şeklini alacak.
Çünkü:
Web 1.0 – Şirketler İnsanlardan Güçlüydü.
Web 2.0 – İnsanlar Şirketlerden Daha Güçlü.
Web 3.0 – Makinalar İnsanladan Daha Güçlü Olacak.
GELECEK NASIL GELECEK?

50. GELECEK NASIL GELECEK?

51. Standar Protokollere İhtiyaç var.
Teknik Çözüm Yetersizlikleri ve Uyuşmazlıklar Büyük Engel.
Güvenlik ve Verinin Gizliliği En Bütük Sorunlardan Biri
Sosyal ve Yasal Düzenelemelere İhtiyaç Olacak.
BARİYERLER
• MALİYET
• GÜVENLİK
• MAHREMİYET
• UYUŞMAZLIK
• YASALAR
• ROBOT KANUNLARI
ve henüz tahmin edemediğimiz bir çok başlık,
tartışmaya açık.
SORULMASI GEREKEN DİĞER SORULAR

52. TEŞEKKÜRLER
yicit@utopicfarm.com