Assessment Het assessment als toetsvorm groeit in populariteit nu we gaan werken met leeruitkomsten. Maar een assessment (vaak in combinatie met een portfolio) kan best lastig zijn. De tijd is vaak beperkt, en soms is het een groepsassessment. Op welke manier waarborg je dan de validiteit (heeft de individuele student de doelen behaald) en de betrouwbaarheid (is mijn beoordeling gelijk aan die van mijn collega)?  In deze sessie bespreken we wanneer je het assessment kunt inzetten (en wanneer niet). We kijken naar de ervaringen van ervaren assessoren binnen het domein Techniek. We gaan in op de do’s en don’ts, en bespreken de valkuilen. Aan het einde delen we de pas ontwikkelde assessment-checklist in de vorm van een hand-out.  De workshop wordt verzorgd door Evelyn Spanjer (docent HBO-ICT), Wim de Boer (Onderwijskundige) en Lydia van de Streek (Didactisch coach).

1. Assessments
Workshop domein Techniek
15-6-2022
Wim de Boer

2. Welke toets?
Een toets bestaat uit één van de volgende
toetsvormen of een combinatie ervan (OER,
artikel 27.3):
1. een toets met open en/of gesloten vragen
2. een productopdracht
3. een vaardigheidsopdracht
4. een mondelinge toets

3. Een passende toetsvorm
TOETSVORM VORMEN (ANDERE BENAMINGEN) SOORTEN LEERDOELEN
Toets met open en/ of
gesloten vragen
Digitale toets, papieren toets
Reproduceren, benoemen, beschrijven,
toepassen
Productopdracht
Projectopdracht/verslag,
productbeoordeling, presentatie,
portfolio-assessment/gesprek/
beoordeling, criteriumgericht interview
Analyseren, ontwikkelen, onderbouwen,
toepassen, vergelijken, expliciteren, organiseren,
ontwerpen, adviseren, aantonen, reflecteren
Vaardigheidsopdracht Practicumtoets, casus-dossiertoets Demonstreren, toepassen, diagnosticeren
Mondelinge toets
Reproduceren, benoemen, beschrijven,
toepassen

4. Wat is een assessment?
Een mondelinge toets die zich
richt op het waarderen van
professionele competenties van
studenten

5. Wanneer zet je het in?
• Bij “studentgericht onderwijs”: onderwijs op
basis van reële problemen, authentieke
representaties van praktijkproblemen
• De toets is gericht op het meten van kennis
en vaardigheden in authentieke situaties en
van competenties
• De belangrijkste vraag is: in welke mate is
iemand wel of niet competent?

6. Typen assessments
• Holistisch:
• Een holistisch oordeel van een deskundige,
de assessor. Gebaseerd op het
vertrouwensbeginsel.
• Eensgezindheid tussen assessoren is niet
per se nodig, juist verrijkend om vanuit
verschillende invalshoeken te beoordelen.
• Betrouwbaarheid is minder hoog.
• Analytisch:
• O.b.v. analytische rubrics
• Betrouwbaar(der)

7. Waar moet je rekening
mee houden?
• Criteria:
• Authentieke assessmenttaken
• Authenticiteit (validiteit)
• Eerlijkheid
• Transparantie
• Qua betrouwbaarheid:
• Assessment als een geheel, niet als een
reeks afzonderlijke onderdelen.
• Hoeveel taken, toetsmomenten en
beoordelaars nodig om transfer te kunnen
bepalen?

8. Een passende toetsvorm
TOETSVORM VORMEN (ANDERE BENAMINGEN) SOORTEN LEERDOELEN
Toets met open en/ of
gesloten vragen
Digitale toets, papieren toets
Reproduceren, benoemen, beschrijven,
toepassen
Productopdracht
Projectopdracht/verslag,
productbeoordeling, presentatie,
portfolio-assessment/gesprek/
beoordeling, criterium gericht interview
Analyseren, ontwikkelen, onderbouwen,
toepassen, vergelijken, expliciteren, organiseren,
ontwerpen, adviseren, aantonen, reflecteren
Vaardigheidsopdracht Practicumtoets, casus-dossiertoets Demonstreren, toepassen, diagnosticeren
Mondelinge toets
Reproduceren, benoemen, beschrijven,
toepassen

9. Tips and
tricks
https://liveadminwindesheim.sharepoint.com/:b:/s/O365-OnderwijskundigesessiesTechniek/ERt1Vy0ETOlOrJJUoD3EUCsB0Ne6QC6sWdKs5RJ4G545kw?e=HpJAW2

10. Tips voor de
afname
• Opbouw gesprek:
• introductiefase
• informatiefase
• afrondingsfase
• Bij meerdere assessoren is de rolverdeling duidelijk
(afgesproken)
• Noteer direct je beoordeling (bijv met +,+/- en -)
• Bij een groepsassessment: zorg dat iedereen
voldoende aan de beurt komt
• Houd tijd in de gaten

11. Tips voor de
vragen
• Stel de student op z'n gemak, begin met een paar
gemakkelijke vragen
• Veel korte vragen is beter dan weinig lange vragen:
betere spreiding van de stof
• Vraag om bondige antwoorden
• Vraag door bij vragen die betrekking hebben op
een hoger beheersingsniveau
• Vraag door op vage antwoorden

12. Valkuilen (1):
• Feedback en tips geven (daarvoor is het assessment
niet)
• Studenten het gesprek laten sturen (bijv. richting
stokpaardjes van de docent)
• Een “gesprek” beginnen en doorgaan op een
antwoord van de student (houd eigen vragen en tijd
in de gaten)
• Niet alle vragen stellen
• Niet-relevante vragen stellen (relatie doelen)
• Studenten die elkaar de vragen doorspelen
• Antwoorden weggeven in de vraag (stelling)
• Studenten elkaar laten beoordelen (is werk van
examinator)

13. Valkuilen (2):
• Het algemene beeld dat je van iemand hebt de
beoordeling van onderdelen laten beïnvloeden
• De eerste indruk van iemand de rest laten
beïnvloeden
• Positiever beoordelen omdat je gelijkenissen met
jezelf ziet
• Je eigen inhoudelijke mening de beoordeling laten
beïnvloeden
• Voorafgaande beoordelingen invloed laten hebben
(de vorige was erg saai, deze niet…)
• Later op de dag positiever beoordelen (blijkt uit
onderzoek)

14. Aanpak van ervaren
docenten

15. Voorbeeld Ernst
Beoordeling:
voldoende – goed – excellent
geplande stappen + nieuwe inzichten + aanpak valideren

16. Voorbereiding

17. Bronnen
• https://www.scienceguide.nl/2020/12/van-competentietoetsen-naar-assessments/
• Assessment in het hoger onderwijs: Over de implicaties van nieuwe toetsvormen
voor de edumetrie (Sabine Dierick, Filip Dochy, Gerard Van de Watering)
• SLO (2021). Eisen aan een goede toets.
• Corporate Academy (2021). Kennisclip over de keuze van de toetsvorm (BKE)
• Corporate Academy (2021). Construeren van een mondelinge toets (BKE)
• Geerlings, T. & Veen, T. van der (1996). lesgeven en zelfstandig leren. Assen: Van
Gorcum
• Hoogenboom. D. & Wevers. M. (2018). Richtlijnen voor toepassing en ontwerp van
rubrics. (Opleiding journalistiek)
• Universiteit Leiden (20..). Handreiking tips bij toetsen,