વીણેલા મોતી

rðýu÷k {kuíke
MktÃkkËf
rçkÃkeLk¼kR [tËw÷k÷ hkð÷
MkhiÞkðkzku
Ãkkxý (W.økwshkík)
yu{. yu{. MkkrníÞ «fkþLk
ÃkwMíkf «fkþf yLku rð¢uíkk
{nkðeh {køko, ykýtË - 388 001, íkk.S.ykýtË
Vinela Moti
rðýu÷k {kuíke
«Úk{ ykð]r¥k : 2011
Lkf÷ : 1000
®f{ík : 75.00
ykðhý
rËÃíke [kinký, çkkfhku÷
Mkòðx
økwsohe MkkrníÞk÷Þ, zkfkuh
{wÿf
[hkuíkh MkkrníÞk÷Þ, LkzeÞkË
«fkþf
yu{.yu{.MkkrníÞ «fkþLk
ÃkwMíkf «fkþf yLku rð¢uíkk
{nkðeh {køko, ykýtË.

«MíkkðLkk
yk ykæÞkÂí{f zkÞhe{kt swËk swËk {nkLkw¼kðkuLkk
íkíðçkkuÄ “[tÿfkLík”Lkk ºký ¼køk, {kLkLkeÞ «¼wËuMkkR Mkknuçk,
íkÚkk Wfk ¼økíkLke «&™ku¥khe yLku Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k hk{S
yLku søkíkLkk {nkLk ÃkwsrLkÞ økwhwðÞo ðrþc ËuðLkk ykæÞkÂí{f
hk{kÞýLkk Mkkh Mkt[Þ fhðk{kt ykðu÷ Au. yLku íku{Lkku ík¥ðçkkuÄ
ykí{k Ãkh{kí{kLkwt yiõÞ {e÷Lk Mk{ÞLkk nkz{khe ¼ÞwO SðLk
Sððk{kt {Lkw»ÞLku ykí{ ËþoLk íkÚkk Ãkkuíku ÃkkuíkkLkku yku¤¾ðk
{kxu yk MktMkkhLkk Mk½¤k fkÞkuo fhðkLkk hne òÞ Ãký ykí{
ËþoLkLkwt ¿kkLk {u¤ððk ®fr[ík «ÞíLk fÞkuo Au. yLku íkuLkwt yæÞÞLk
fhðk rðýu÷k {kuíke xktõÞk Au. íkku yk {nk{q÷ku {Lkw»Þ yðíkkh
MkV¤ fhðk ðkhtðkh {LkLk ®[íkLk fhe {Lkw»Þ yðíkkh MkV¤
fhðk yæÞÞLk fhðk Mkkhwt yk ykæÞkÂí{f zkÞhe «rMkØ fhe
Au. yk ¿kkLk «kó fhðk {kxu ©e{íke h{e÷kçkuLk Ãkxu÷Lkk MkíMktøke
íkhefu {ËËYÃk Úkðk çkË÷ yk¼kh {kLkwt Awt.
çkeÃkeLk hkð÷Lkk
sÞ©e f]»ý
fw¤Ëuðe :- ©e ¾t¼÷kÔÞ {kíkkS ([k{wtzk {kíkk)
{w. {ktz÷, S. y{ËkðkË
økkuºk :- fwíMkMk þk¾k :- {kæÞktrËLke
¼ihð :- YY ¼ihð {ktz÷eÞk hkð÷
ykirËåÞ Mkn† çkúkñý
ðíkLk :- Ãkkxý (W¥kh økwshkík)

3
rðýu÷k {kuíkerðýu÷k {kuíke
Lk{oËkøkeheS {nkhks
{khk ÃkkuíkkLkk økwhwËuð ÃkqßÞ Lk{oËkøkeheS {nkhksLke
f]ÃkkÚke, y{eárüÚke íkÚkk ykþeðkoËÚke yk zkÞhe íkiÞkh ÚkÞu÷
Au. íkku íku{Lkk [hý f{¤{kt Mk{Ãkeoík fhwt Awt.
rçkÃkeLk hkð÷
VkuxkLktçkh 2
{nkËuðSLkk Vkuxk Lke[u 3
©e òøkuïh {nkËuð, MkhiÞkðkzku, Ãkkxý søÞkyu Mð.
rçkÃkeLk¼kR hkð÷u ËuníÞkøk fÞkuo íku {trËh.

4
©Økts÷e
sL{ íkkhe¾
12-4-1940
Mð. íkkhe¾
16-9-2009
fi÷kMk ðkMke
ÃkqßÞ rÃkíkk©eLku.....
su{Lkk ykþeðkoËÚke SðLk ¼ÞwO ¼ÞwO Au.
Lkhuþ
ËþoLkk–Äúwðe–òLðe–«kLs÷
AkÞk y¼Þfw{kh yk[kÞo – ¼krðf
rðLkkuËk f{÷uþfw{kh yk[kÞo – rLkrÄ, fhý
¼kðLkk fkŠíkfuÞ Xkfh – {kurník, rðrËík
ytsLkk f{÷uþfw{kh yk[kÞo – {kLkMke, Äúwð÷
ðiþk÷e r{Lku»kfw{kh ÔÞkMk – sÞ, nuík
MLkunkrÄLk :- økt.Mð. [trÿfkçkuLk hkð÷
rçkÃkeLk¼kR hkð÷
{khk ÃkqßÞ rÃkíkkS çkeÃkeLk[tÿ hkð÷ íkkhe¾ 16-09-
2009, ¼kËhðk ðË 13 Lkk hkus ÃkqßÞ [tËw÷k÷ ËkËkLkwt ©kØ
nkuðkÚke ©e òøkuïh {nkËuðLkk {trËh, MkhiÞkðkzku, Ãkkxý søÞkyu
yr¼»kuf, ÷½wYÿ fhíkk níkk. nwt fkuxo{kt níkku íÞkhu {Lku ykþhu
12-30 f÷kfu {kuçkkR÷ WÃkh {uMkus {¤u÷ku suÚke nwt íÞkt ÃknkU[u÷ku.
ÃkÃÃkkLkwt {Míkf {nkËuðSLkk þeð÷ªøk WÃkh Lk{Mfkh fhíkkLke
ÂMÚkrík{kt níkwt. íkuykuyu {nkËuðSLkk [hýku{kt MÚkkLk «kó fhe
ykí{kLkwt Ãkh{kí{k þeðçkkçkk MkkÚku r{÷Lk ÚkÞu÷wt. íku{ýu {nkËuðLkk
{trËh{kt s ËuníÞkøk fÞkuo. yk á»Þ òuRLku nwt ½ze¼h MíkçÄ ÚkR
økÞu÷ku. Úkkuzeðkh ÃkAe {U MÚkehíkk «kó fhe Lku ÃkrhÂMÚkrík Mkkt¼¤e
÷eÄu÷e. íkuyku {nkËuðSLkk Ãkh{ ¼õík, îkhfkÄeþ «¼w,{k
ytçkkLkk WÃkkMkf níkk. Ãkh{ÃkqßÞ {ntík ©e Lk{oËk økeheS çkkÃkw
økwhw{nkhksLkk Mkuðf níkk. íkuykuLke Ä{o «íÞuLke ©Øk, ykMÚkk,
ykæÞkÂí{f ðkt[LkLkku Ÿzku hMk níkku. íkuyku swËk swËk Ä{oøkútÚkkuLkku
yÇÞkMk fhe rLkð]r¥kLkk Mk{Þ{kt yuf zkÞhe ÷¾íkk níkk. íku{ýu
yk ykæÞkÂí{f zkÞheLkwt “rðýu÷k {kuíke” Lkk{ ykÃku÷wt Awt. yk
zkÞhe {Lku {¤íkkt {U ðkt[e, Vhe ðkt[e yLku íku s MðYÃk{kt yk
çku çkku÷

5
ÃkwMíkf íku{Lkk {Lkþe÷ WÆkík yLku SðLk{kt Wíkkhðk ÷kÞf
rð[khkuLke {nk{qzeLkk yk ykæÞkÂí{f ÃkwMíkf “rðýu÷kt {kuíke”Lku
rÃkík]Éý yËk fhe ykÃk Mk{ûk hsw fhíkkt økkihð yLku ykLktËLke
÷køkýe yLkw¼ðwt Awt.
{khk yk «ÞkMkLku {{íkkLku ðkíMkÕÞ Mk¼h Lkshu rLknk¤e
{kLkLkeÞ çke.fu.Lke÷{ ËeËe, yu yk{w¾ ÷¾e ykÃkðk çkË÷ y{ku
økðo yLkw¼ðeyu Aeyu. íkuyku©eLkku MkÓËÞ yk¼kh {kLkw Awt.
síkLk Ãkqðof, ÷køkýeMk¼h, Mk{íkku÷ yr¼øk{Úke yLku
íðrhík Ãkýu çkeÃkeLk¼kRLke “SðLk Íh{h” ÷¾e ykÃkðk çkËh
Ãkq.©e. hksuþ ¼kR hkð÷ (fkfk)Lkku yk¼khe Awt.
yk ÃkwMíkfLku yËT¼qík, ykf»kof yLku yrLkðkÞo çkLkkððk
{kxu {khk fkÞo{kt {khk Rü r{ºk ©e økkuÃkk÷¼kR ÔÞkMku Mkíkík
hMk ÷eÄku Au. su þçËkuÚke ðýoðe þfkÞ íku{ LkÚke. íkuykuyu
VwhMkËLkk Mk{ÞLkku ¼kuøk ykÃkeLku {Lku MknkÞ fhe Au. íkuLke LkkUÄ
÷W Awt.
ÃkqßÞ ©e hsLkefkLík¼kR hkð÷ (fkfk) yu yk fkÞo{kt
{khku çkkus ½ýku n¤ðku fÞkuo Au. «wVhezªøk{kt íku{Lkku ®MknVk¤ku
Au. íku{ýu yk¼kh {kLkðkLke Lkk Ãkkze Au.
çke.fu.LkeíkkçkuLk, yYý¼kR çke. yk[kÞo, h{e÷kçkuLk
Ãkxu÷Lkku yk¼khe Awt.
yu{.yu{. MkkrníÞ «fkþf, ykýtËLkk ©e Þkfwçk¼kR
íkÚkk íku{Lkku MxkV fu suyku yk Mkkhwt ÃkwMíkf ykÃkðk {kxu íku{Lkku
WíMkknLku ËkË ykÃkw Awt.
{khk rÃkíkkSLkk SðLk{kt {ËËYÃk ÚkLkkhk íku{Lkk ytøkík
r{ºkðíkwo¤, MLkunesLkku, MktçktÄeyku, Mkøkkyku, ¿kkríksLkku fu suykuyu
«íÞûk fu Ãkhkuûk heíku MkkÚk Mknfkh ykÃku÷ku Au. íku ík{k{ Lkk{e
yLkk{e ÔÞÂõíkyku, ðze÷kuLkku nwt ¾qçk s ÓËÞ Ãkqðof yk¼khe
Awt.
íkk:- 19- {u, 2011
Lkhuþ hkð÷
yuzðkufux – Lkkuxhe,
42,r[ºkfwx MkkuMkkÞxe, çke.fu.{køko,
Ãkkxý, íkk.S.Ãkkxý. ÃkeLk.384 265
{ku :- 098790 52499

6
çke.fu. Lke÷{çkuLk
“rËÔÞ ËþoLk’
11, ©efwts MkkuMkkÞxe,
çkúñkfw{kheÍ, Ãkkxý,
íkk :- 16-5-2011
¿kkLk yu þÂõík Au. ¿kkLk yu «fkþ Au. ¿kkLkLkku sux÷ku
ÔÞkÃk ðÄu íkux÷ku Mk{ks òøk]ík çkLku. ¿kkLkLke fkuR Mke{k LkÚke.
yLktík Au. y{kÃk Au. íku{kt Ãký yæÞkí{ ¿kkLk yu Mkkøkh Mk{kLk
Au. yk Mkkøkh{ktÚke zwçkfe ÷økkðeLku su{ {kuíke ÷kÔÞk nkuÞ íku{
çkeÃkeLk¼kR [tËw÷k÷ hkð÷u Ãký yæÞkÂí{f ðkt[Lk{ktÚke {kuíke
hwÃku ÃkkuíkkLkk {kir÷f rð[khkuLku ðk[k ykÃkðkLkwt fk{ fÞwO Au.
SðLk¼h fhu÷k ðkt[LkLku ðk[k ykÃkðk {kxu òýu yLk{ku÷ {kuíke
Mk{kLk rð[khkuLku Mkkfkh hwÃku «økx Lk fhðkLkk nkuÞ íku{ rçkÃkeLk¼kR
yu SðLk MktæÞkLkk ytrík{ Mk{Þ{kt Ãký ÃkkuíkkLkku y{qÕÞ Mk{ÞLkku
WÃkÞkuøk ykðk ©uc fkÞo {kxu fÞkuo Au. çkeÃkeLk¼kR ¾uíkeðkze
¾kíkk{kt Lkkufhe fhe Ãkhtíkw MkkÚku MkkÚku ÄkŠ{f ðkt[Lk íku{Lke ¾qçke
hne suLku íku{ýu yLkw¼ðLkk rLk[kuz Mk{kLk yk ÃkwMíkf{kt ðýoðe
Au.
{Lkw»Þ SðLkLke ©ucíkk, ykí{k Ãkh{kí{k, økeíkkLkk
SðLk çkkuÄ, Lküku{kunk çkLkðkLke ÞwÂõík, «¿kk, Mk{kÄe, rþð
yk{w¾
Lkk MkíÞ MðYÃk yLku hksÞkuøkLke rðrÄLkwt ðýoLk r[¥k þwrØ,
suðk yLkuf rð»kÞkuLku ykðhe ÷RLku ÃkkuíkkLkk yLk{ku÷ rð[kh
®çkËwÚke Mkkøkh Lku økkøkh{kt Mk{kððkLkku «ÞkMk fÞkuo Au.
rçkÃkeLk¼kR Úkkuzk rËðMk {kxu çkúñkfw{khe RïheÞ rðï
rðãk÷Þ{kt ykðeLku hksÞkuøkLku òýðkLkku «ÞkMk fhu÷ku íku yk
ÃkwMíkf{kt á~Þ{kLk ÚkkÞ Au. Lkhuþ¼kR su rçkÃkeLk¼kRLkk ËefhkLku
{¤u÷e yLk{ku÷ zkÞheLkkt MkkuLkuhe ÃkkLkkt Ãkh ytfeík ÚkÞu÷k rðýu÷kt
{kuíkeLku søkík {kxu WÃkÞkuøke çkLkkððk yLku rÃkíkkSLkk yÄwhk
fkÞoLku Ãkwhku fhðkLkku MktfÕÃk ykÔÞku.
yk ÃkwMíkf sLkSðLk {kxu ¾qçk s WÃkÞkuøke Mkkrçkík
ÚkkÞ. rçkÃkeLk¼kR nk÷ ¼÷u nÞkík LkÚke Ãkhtíkw íku{Lke ytrík{
{nuLkík Lku Mkkfkh Úkíke òuRLku íku{Lkku ykí{k ¾wçk ¾wþ ÚkÞku
nþu.
«¼w íku{Lkk ykí{kLku þktrík yÃkuo yuðe «kÚkoLkk.
“{¤u Au Ëun {kxe{kt {kLkðeLkk Lkk{ Sðu Au.
{hu Au {kLkðe Ãkkuíku Ãký {kLkðeLkkt fk{ Sðu Au.”
yku{ þkÂLík

7
SðLk Íh{h
©e rçkÃkeLk[tÿ [tËw÷k÷ hkð÷Lkku sL{ Ãkkxý {wfk{u ©e
ykiËeåÞ Mkn† çkúkñý Ãkrhðkh{kt ÚkÞku níkku. LkkLke ô{h{kt
yu{ýu {kíkkLkwt Mkw¾ økw{kÔÞwt. rÃkíkk [tËw÷k÷ ÄkŠ{f ð]r¥kLkk níkk.
rçkrÃkLk¼kRyu {uxÙef MkwÄe yÇÞkMk fÞkuo. «kht¼{kt yu{ýu
Äh{Ãkwh {wfk{u Mknfkheûkuºku LkkufheLke þYykík fhe. íÞkhçkkË
çkLkkMkfktXk rsÕ÷k{kt “økúk{Mkuðf” íkhefu ¾tík yLku ðVkËkheÃkqðof
Lkkufhe Ãkqýo fhe íkuyku íkk. 31-5-99 Lkk hkus ðÞ{ÞkoËkLku fkhýu
rLkð]¥k ÚkÞk.
rçkrÃkLk¼kR Mð¼kðu yíÞtík ÷køkýeþe÷, Lk{ú yLku
rLk¾k÷Mk níkk. íkuyku Mkh¤íkk yLku MkkËøkeLku ðhu÷k níkk.
yu{Lkk{kt fhwýk, ËÞk yLku «u{ A÷kuA÷ ¼hu÷kt níkkt. íkuyku
fwxwtçk«u{e yLku Mk{ks«u{e níkk.
«¼w «íÞu yu{Lku yíkqx ©Øk níke. yu{Lkwt SðLk ÄkŠ{f
yr¼øk{Úke ¼hÃkqh níkwt. yu{Lkwt ÔÞÂõíkíð rLkhkztçkhe yLku
Mð¼kðu íkuyku y÷økkhe níkk. rçkrÃkLk¼kR Mð¼kðu yk¾k çkku÷k
níkk. fkuRLku Ãký Mkk[e ðkík þunþh{ ðøkh Mkns¼kðu fne
Ëuðe yu yu{Lkk Mð¼kðLke ÷kûkrýfíkk níke. íkuyku sux÷k sÕËe
økwMMku Úkíkk yux÷k Ãkh{kí{k rþðhwÃk{kt ßÞkuŠík®çkËw MðhwÃk Au.
Mð. rçkrÃkLk[tÿ [tËw÷k÷k hkð÷ WVuo çk[w¼kR
yLku økwýku{kt ®MkÄw Au. Mkðo Ä{oLke ykí{kykuLkk rÃkíkk Au. MkËk
MkíÞ Au. {kxu MkíÞ{T, MkËk fÕÞkýfkhe Au. {kxu rþð{T yLku
MkËk MkwtËh Au {kxu MkwtËh{T fneyu Aeyu. Ãkh{kí{k Ãkh{Äk{
rLkðkMke Au. økeíkk{kt ËþkoÔÞk «{kýu Ä{o ø÷krLkLkk Mk{Þu
f¤eÞwøkLkk ytík{kt ÃkhfkÞk «ðuþ fhe Ähk Ãkh ykðu Au. økeíkkLkwt
¿kkLk yLku hksÞkuøkLkwt rþûký ykÃku Au.
hksÞkuøk yux÷u ykí{kLkwt r{÷Lk Ãkh{kí{k MkkÚku òuzðwt
MðÞtLku ßÞkuŠík®çkËw ykí{k Mk{S «¼wLku Ãký ßÞkuŠík®çkËw MðhwÃk{kt
ÞkË fhðk. ykí{kLkwt Ãkh{kí{k MkkÚkuLkwt r{÷Lk s hksÞkuøk Au.
hksÞkuøkÚke ykí{k Lkk sL{ sL{Lkk ÃkkÃkku Lkü ÚkkÞ Au. hksÞkuøk
yuf yLktík þÂõík Au. SðLk SððkLke f¤k þe¾ðu Au. ftxÙku÷ªøk
Ãkkðh yLku hw®÷øk Ãkkðh Ãký ðÄu Au. ykí{k þwØ Ãkrðºk çkLku Au.
ykí{k ÃkkuíkkLkk {q¤¼qík økwýku yLku þÂõíkykuLku VheÚke Äkhý
fhe þfu Au. Ãkh{kí{kLke ðirïf WòoLku ÃkkuíkkLkk{kt Mk{kðe
fkÞofwþ÷íkk «kó fhe þfu Au. hksÞkuøk yu fkuR nX ¢eÞk Lknª
Ãkhtíkw MknsÞkuøk Au. yuf çkk¤f ÃkkuíkkLkk {kíkkrÃkíkkLku ÞkË fhe
þfu Au. hksÞkuøk yu Mkðo ©uc Þkuøk Au. suLkwt ðýoLk økeíkk{kt Au.
{Lk{Lkk¼kð yux÷u «¼w rÃkíkk fnu Au fu “çkk¤fku ík{u ÃkkuíkkLku
ykí{k Mk{SLku {Lku ÞkË fhku. íkku ík{khk sL{ sL{Lkk ÃkkÃkku
Lkkþ Úkþu yLku ykí{k Ãkrðºk çkLkeLku Ãkh{Äk{ ½h sR þfþu.”
çkúñfw{kheÍ rLk÷{çkuLk
Mkt[kr÷fk Ãkkxý, MkuðkfuLÿ

8
©e økýuþkÞ Lk{:
1.
ðMkwËuð Mkwík{T Ëuðt ftMk [kýwh {ËoLk{T >>
Ëuðfe Ãkh{kLktË f]»ýt ðtËu søkíkT økwhB{T >>5>>
2.
{wft fhkurík ðk[k÷t Ãktøkw ÷t½Þíku røkrh{T>>
Úkík f]Ãkk ík{nt ðtËu Ãkh{kLktËLk {kÄð{T >>6>>
3.
çkúñkLktËt Ãkh{ Mkw¾Ët fuð÷t ¿kkLk {qŠík{T >
îtîkíkeíkt økøkLk MkËþt íkíð {MÞkrË ÷ûk{T >>3>>
yuft rLkíÞt rð{÷{Þ÷t MkðorÄ þkûke ¼qík{T >
¼ðk ríkíkt rºkøkwý hneíkt MkËTøkwhw íð{T Lk{kr{ >>
4.
rðÎLkuïhkÞ ðhËkÞ Mkqhr«ÃkkÞ ÷tçkkuËhkÞ Mkf÷kÞ søkËTrÄíkkÞ >
LkkøkkLkLkkÚk ©wríkÞ¿k rð¼qr»kíkkÞ, økkihe MkwíkkÞ økýLkkÚk Lk{kuLk{Míku >>
5.
Þk fwLËu LËwíkw»kkh nkhÄð÷k Þkþw¼ú ð†ktð]íkk >
Þk rðýk ðh Ëtz {tze íkfhk Þk ïuík ÃkÈkMkLkk >>
Þk çkúñk åÞwík þtfh «¼wŠíkr¼ Ëuði MkËk ðtrËíkk >
Mkk{kLkT Ãkkíkw MkhMðrík ¼økðíke rLk:þu»k òzâkt Ãknk >>2>>
6.
øktøkk®MkÄw MkhMðrík [ Þ{wLkk økkuËkðhe Lk{oËk >
fkðuhe MkhÞq {nuLÿ íkLBÞk [{oÛÞðíke ðuËefk >>
rûk«kðuºkðíke {nkMkqh LkËe ÏÞkíkk økÞk øktzfe Ãkqýo ÃkwÛÞs÷k >
Mk{wÿMkrníkk{fÞkoíkfwÚkkOíkT MkËk Mk{tøk÷{T íkLkÞk yuð MkËk{tøk÷t>>7>>
7.
çkúñk {whkrh †eÃkwhkLíkfkhe, ¼kLkq, þrþ, ¼qr{ MkqíkkuçkwÄuï >
økwhw þw¢ þrLk hknw fuíkð: Mkðuo økúnkþktrík fhk ¼ðtíkw >>8>>
8.
fMíkwhe rík÷tf ÷÷kx Ãkx÷u, ðûk: MÚk÷u fkiMíkw¼{T
LkkMkkøkúu ðx{kuÂõ÷ft, fMík÷u, ðiýwfhu ftfý{T >>
MkðkOøku nhe[tËLkt Mkw÷r÷íkt, ftfu[ {qfíkkð÷e{T
økkuÃk†e Ãkrhíkurcíkku ¼økðíku, økkuÃkk÷ [wzk{ýe{T >>4>>
H þktrík H þktrík H þktrík
1 2

-: rðýu÷k {kuíkeLkwt {LkLk ®[íkLk fhku :-
1.
økeíkkLkk 12{k yæÞkÞ{kt «¼wLkk çku ykrË MðYÃk Mkkfkh
yLku rLkhkfkh çkíkkððk{kt ykðu÷ Au. Lku «¼wyu ÃkkuíkkLkk MktMkkhe
Sðkí{kykuLku Mkkfkh MðYÃkLkwt æÞkLk, ÃkqsLk, y[oLk, ÃkqsLk Mkuðk
fhðkÚke {Lkw»ÞLkwt SðLk ÄLÞ çkLku Au. rLkhkfkh MðYÃk Võík
Þkuøkeyku yLku MkLÞkMkeyku {kxu Au. MktMkkhe Sðku fü ËkÞf
StËøke Sðíkk nkuÞ Þkuøk rMkrØ {u¤ððk{kt íkf÷eV Ãkzu Au. íkuÚke
Mkkfkh MðYÃkLkwt æÞkLk, {LkLk, ®[íkLk yLku M{hý fhðwt.
2.
©e f]»ý Ãkh{kí{kLkwt MðYÃk rËÔÞ Au. ¿kkLk Ãký rËÔÞ Au.
íku{Lku Äkhý fhu÷k MkkÄLk íkÚkk ÃkheðkhLkwt M{hý fhíkkt fhíkkt
rËÔÞíkk«kó ÚkkÞ Au.
ÃkheðkhLkk Lkk{ íkÚkk yæÞkí{ef yÚko
1. LktË yu çkúñ Au, 3. ðMkwËuð yu ðuË Au.
2. ÞþkuËk {wÂõík Au. 4. Ëuðfe çkúñrðãk Au.
6. økkuÃke yu ðkýe MktÞíkk Au. 5. hkunýe æÞkLk{qŠík Au.
7. MkíÞ¼k{k ynªMkk Au. 8.Ãkxhkýe Yû{ýe ð]rØ Au,
ykãþÂõík {nk{kÞk Au.
9. WØðS RLÿ Þríkøkún 10. yf]h MkíÞ Au.
11. ð]tËkðLk ðifwtX Au.
ßÞkhu ftMk yux÷u f÷n, ykÄkÞwh yux÷u fk{, çkfkMkwh
îu»k, {wüef {íMkh (y¼e{kLk) f]ð÷ ÃkkÃkezLkwt MðYÃk Au.
rLkËoÞ çkfkMkwh økðo, ík]»kkð]ík ÷ku¼, fuþeËiíÞ ¢kuÄ
©e f]»ýu Äkhý fhu÷k Þrüfk Þkuøk {tºk, çktMke Mkku{hMk,
økkuÃkþk¾kyku Ëuðíkkyku Au. ðLkLkk ð]ûk yrïLkeþu Au.
1.nkÚk{kt Äkhý fhu÷ þt¾ ÷Þuíke MðYÃk Au, 2.ðuËf
¾zøk YÿLkwt MðYÃk Au. 3.MkwËþoLk [¢ ¿kkLkLkwt r[ö Au. 4.Þrü
fk¤ Au. 5.MkktøkÄLkw»Þ {kÞk Au. 6.ÃkÈ søkíkLkwt çkes Au. 7.Arºk
ykfkþ Au. 8.[k{h Ä{o Au. 9.íkw÷Mke{k¤k ¼Âõík Au.
3. {Lkw»Þ ÃkýkLke ©ucíkk :-
Ãkkuíku ÃkkuíkkLkk ykí{kLku òýðku, òuðku, yLkw¼ððku yu{kt
{Lkw»ÞLke ©ucíkk Au. yk {kxu {Lkw»Þu Lkð økwýku fu¤ððk {kxu
«ÞíLk fhðku yLku MkËTøkwhwLkwt MkkrLkæÞ íkÚkk MkíkMktøk yLku ®[íkLk
{LkLk Mkíkík fhíkkt hnuðkÚke ykí{ËþoLk {kxu yk ykæÞkí{ef
zkÞheLkwt Mkíkík ðkt[Lk fhðkÚke {Lkw»Þ yðíkkh ÄLÞ çkLkkðe,
{kuûk «krÃík {kxu «ÞíLk fhe ykþk ík]»ýkLkk çktÄLk{ktÚke {wõík
Úkþu.
3 4

10
Lkð økwýku :- 1.{LkLkku rLkøkún, 2.RrLÿÞ rLkøkún, 3.íkÃk,
4.Ãkrðºkíkk, 5.MknLk þe÷íkk, 6.Mkh¤íkk, 7.þk† MktçktÄe ¿kkLk,
8.yLkw¼ð Þwõík ¿kkLk, 9.yLkkMkõík Ãkýwt.
4.
íkuLkwt rLkíÞ ©ðý fhðkLke MkËTøkwhwLke f]Ãkk «ký ÚkkÞ Au.
nrh H íkíMkíkT yu Ãkh{kí{kLkwt Lkk{ Au. íkuLkwt {Lk {kík] þwØe,
rÃkík] þwrØ, yÒk þwrØ, rð[kh, f{oþwrØ yLku ykí{k þwrØ
yk{ Ãkkt[ «fkhLke þwØíkk suLkk{kt ykðu íkuLku RïhLkk ËþoLk
ÚkkÞ Au.
5. ðihkøÞ :-
ytíkfk¤{kt ðkík-rÃk¥k-fV-ðkÞwÚke rºkËku»k ÚkkÞ Au. {]íÞwLke
ðuËLkk ¼Þtfh Au. sL{ {hýLkk Ëw:¾Lkku rð[kh fhku íkku ÃkkÃk
Lkrn ÚkkÞ. íkuÚke {]íÞwLke çkef hk¾ku yuLkwt M{hý hk¾ku, rð[kh
fhku, fu {U {]íÞwLku ¼uxðkLke íkiÞkhe fhe ÷eÄe Au fu Lknª ? íku
õÞkhu ykðþu íkuðe ¾çkh Au? Lkk íkku WÃkh «{kýu ®[íkLk {LkLk
fhðkÚke ðihkøÞ ykðu Au. MktMkkhLkk fkuR Ãký rð»kÞ{kt {Lk Lk
¼hku yu ðihkøÞ MktMkkhLkk rð»kÞku Ëu¾ðk Aíkkt suLkwt {Lk íku{kt síkwt
LkÚke íkuLkku ðihkøÞ rMkØ ÚkÞku. íkuLkku ðihkøÞ ðøkh áZíkk ykðíke
LkÚke ðihkøÞÚke ¿kkLk rËÃku Au. ðihkøÞÚke ¼Âõík þku¼u íku{ fne
þfkÞ Au. ¼Âõík ðihkøÞÚke þku¼u Au. ÃkheÃkqýko ÚkkÞ Au. íku {Lkw»Þ
çkúñ{Þ ÚkkÞ Au.
6. rLkhkr¼{kLke Ãkýwt :-
rð»ýwLkk Ãkh{ÃkË ykí{k MðYÃk ßÞkurík MðYÃkLku Ãkk{ðk
{kxu {Lkw»Þu þheh íkÚkk ½hLku ÷eÄu WÃkzíke yr¼{kLk çkwrØ
nwt {Lku, {khwtLkku íÞkøk fhðku, ÷kufkuLkk LkªËk ð[Lkku MknLk
fhðk, fkuRLkwt yÃk{kLk Lk fhðwt. yLku Ëuh WVhLkk ynt¼kðLkku
yk©Þ fhe fkuR MkkÚku ðuh Lk fhðwt yu heíku ðíkoLkkh {kLkð
ykí{Mkkûkkífkh fhe Ãkh{ÃkË ÞkLku {wÂõíkLku Ãkk{u Au.
7.Ãkh{Äk{ :-
Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k yrîríkÞ Au. Ãkwhw»kku¥k{ ík{ «u{ MðYÃk
Au. íkuÚke Ãkwhw»kku¥k{ çkúñ fnuðkÞ Au. íÞkt yåÞwík Äk{{kt Mkki yuf
s Au. íÞkt sR íÞkt nwt yLku ík{ku îiík{ktÚke Awxe yufíðLku Ãkk{eþwt.
yæðiík YÃku yLktík fk¤ hneþwt. íkuLku s yåÞwíkÄk{, {wÂõík Äk{,
ïuík rîÃk, þktrík Äk{ fnuðkÞ Au. íÞkt s yåÞwík ¼økðkLk
rçkhksu÷k Au. íku{Lkk íkus{kt ykÃkýwt yËiíÞ Ãkqýo Ãkwhw»kku¥k{ çkúñ {kt
Mk{kR sðkLkwt Au íku s {kuûk, ÞkLku {wÂõík fnuðkÞ Au. yk Mkk[q
Ãkqðo sL{Lkk ÃkqÛÞ yLku íku{Lkk MktðkËLkku Mkkh Au.
5 6

11
8. yÇÞkMk :-
Ëun ¼kðu nwt Ãkh{kí{kLkku ËkMk Aw.t Sð ¼kð íkuLkku ytþe
Awt. ykí{k ¼kðu nwt íkus Awt. yuðe nLkw{kLkSyu ykÃku÷ ¿kkLkLke
¼kðLkk rLkíÞ hk¾e Sð yMkíÞLku íÞsðk {kxu çkúñíðLkkuu
yÇÞkMk Mkðkuo¥k{ MkkÄLk Au.
9. MkíÞíkk :-
Ãkhçkúñ Lkk ÷eÄu yk Mkkfkh søkík ¼kMku Au. Ãkhçkúñ
MkíÞ Au. íku ¿kkLkLku «¿kkLk fnuðk{kt ykðu Au. yk SðLkwt íku ¿kkLk
«kó fhðwt íku fíkoÔÞ Au. yu fíkoÔÞ íkuLku çktÄLk fhíkwt LkÚke. Ãký
{wõík fhu Au. ytík: fhý yux÷u r[¥k ÞkLku [uíkLk Sð fnuðkÞ
Au. Ãký su søkík Ëu¾kÞ Au íku Mð¡ Mk{kLk Au.
10. Mkkûkkífkh :-
Ëhuf ykí{kykuLke ðkMkLkk yLku ík]»ýkLku ÷eÄu yk søkík
÷kufLkk ykí{k, Sðkí{k yLku þeðLkkt ¼uË hnu÷ Au. su yk ðkMkLkk
yLku ík]»ýk fk{, ¢kuÄ, ÷ku¼, {kun, yntfkh {ËLku fkçkw{kt fhe
Ãkh{kí{kLkk rðþu yuf íkkh ÚkkÞ Au. íkuLku Ãkh{kí{k þeðçkkçkkLkkuu
Mkkûkkífkh ÚkkÞ Au. íkuLkk {kxu yøkkÄ MkËTçkwrØ îkhk yLku MkíMktøk
îkhk, ÞÚkkÚko ¿kkLk MktÃkkËLk fhu Au. íku s Sð Ãkhçkúñ þeð çkkçkkLke
f]ÃkkÚke ïuík rîÃkLke yku¤¾ký {u¤ðe íÞkt ÃknkU[e þeð çkkçkkLke
fYýk {u¤ðe íkus ík{khwt yMk÷ ½h Au. íÞkt s rLkíÞ {Lku {wõík
Ëþk Au. íkuLke «kró ÚkÞk ÃkAe ykðk øk{LkLkk Vuhk{kt ¼xfðwt Ãkzíkwt
LkÚke. íkuLku {wõík Ëþk Ãkk{u Au íkuLku {wÂõík fnuðkÞ Au. Ãkh{kí{k
{nuïMk (þeð nrhnh yrîíÞ Au. ©uc Au. MkðoLkwt fkhý Au. øk{u
íku Lkk{u WÃkkMkku íkku Ãký íkus Au. WÃkkMkLkk fhðkLke ytíku íkku yus
ÃkhçkúñLke «krÃík fhðkLke Au.
11. ykí{hMkkÞý :-
yk «kóe{kt ©ØkLke áZíkk, rðïkMk yLku ðkMkLkkLke
rLk{qo¤íkk «Ãkt[Lkwt r{ÚÞk ík¥ð, yLku MkíÞLke «ríkrík MktfÕÃkLkku
yÇÞkMk, {Lku yrîíÞ {Þ ÿrü yu s «ÄkLk fkhý Au. suLku
ykí{ hMkkÞý ¾kÄwt Au. su ykí{k Mk{kLk ðurüík Au. su ykí{
hMkLkku MðkËeÞku Au íku s ykí{k Ãkh{kí{kLkwt yLkwMktÄLk fhe
Ãkh{ÃkËLku Ãkk{u Au. yux÷wt fneLku nrhnh ytíkh æÞkLk ÚkR økÞk.
ykLkk {kxu y¼e{kLkLkku Lkkþ, îiíkLkku Lkkþ, yLku
yæðiík{Þ ÿrü yu s «ÄkLk fkhý Au.
yM¾÷eík çkwrØðk¤k ¼økðkLk ðuËÔÞkMkLkk [hý f{¤Lkwt æÞkLk
Ähe íku{Lku Lk{Mfkh fhwt Awt.
su Ãkwhw»k ÃkkuíkkLke MkkÄLkk{kt þk{, Ëk{, nk{, WÃkhLke,
ríkríkûkk, Mk{kÄkLk yLku ©Øk yk A økwýuÚke Mkßs ÚkR {kÞkLkk
YÃk{kt †e, Ãkwºk, ÄLk, Ëun, feŠík rð»kÞ Mkw¾ RíÞkrË íku SðLke
7 8

12
ð]r¥k ðkMkLkk Ãkwºk«u{, †e«u{, ÄLk«u{, feŠík «u{, yuðk f{oLkk
rð÷kMk ¼kuøkuïhÚke Ãkhktøk{w¾ ÚkkÞ Au íku s ðihkøÞ ÔÞkó fheLku
yu ykþk ík]»ýkLkku Lkkþ fhe {kÞkLkk çktÄLk{ktÚke Awxu Au.
ðihkøÞ MktÃkÒk Ãkwhw»k «Ãkt[Lkku íÞkøk fhðkLku MkËkÞ WíMkkne
hnu Au. yLku íku s ðihkøÞ íku «kó fheLku {kÞkLkku Lkkþ fhðk
h{Úko çkLku Au. {kun Ãkk{u÷ku Sð {kÞkLkk MðYÃkÚke ¼ú{eík ÚkÞu÷
Au. yLku íku RïhLku Ãkh{kí{kLkk MðYÃkLku òýðk {kxu Mk{Úko Úkíkku
LkÚke. {kxu rððuf fu¤ðe ðihkøÞ MktÃkÒk fhðk Úke yåÞwík ¼økðkLk
ßÞkt ïuíkrîÃk{kt ðMku Au íku{Lku yux÷u ykí{k îkhk ßÞkt ¼økðkLk
Ãkh{kí{k LkkhkÞý Ãkqýo Ãkwhw»k Ãkwhw»kku¥k{ ðMku Au íku{Lkk þhýu sðkÚke
[iíkLÞ Sðkí{k {kuûk Ãkk{u yÚkðk {wÂõík {u¤ððk ÷kÞf çkLku
Au.
íku «¼w ½Lk~Þk{ Au íku rîrÃkíkkLkwt íku s fkuxkLkfkuxe MkqÞoLkk
íkusÚke Ãký rðþu»k nkuðkÚke íkuLkwt ðýoLk fhe þfkíkwt LkÚke. íku
Ãkwtzhefkûk Au sLkkËoLk søkËkí{k{kt [iíkLÞ ykí{k rð÷eík Úkðwt íku
{wÂõík fnu Au. {kuûk fnuðkÞ Au. ykLkk {kxu {kýMku ÃkkuíkkLke
yríkík]»ýkLku ÷eÄu Lke[u ÞkuLke{kt ÷R òÞ Au. yLku Lkhf ÞkíLkk
¼kuøkððe Ãkzu Au. {kxu Äe{u Äe{u ík]»ýkLkku íÞkøk fhðku.
{Lk {hk {hk {h{h þheh ykþk ík]»ýkLku {¤u fnu
økÞu ËkMk frçkh.
ÃkkuíkkLkk Ëun LkøkheLkk hkò yLku íkuLke «òLkwt yð÷kufLk
fhku :-
1. yk Ëun LkøkheLkk hkò [iíkLÞ Sðkí{k Au. yk hkºkeLkk
fkh¼khe{kt {Lk, çkwrØ, fk{, ¢kuÄ Au. 1.{tºke çkwØe, 2.«ÄkLk
fk{, 3.MkuLkkÃkrík ¢kuÄ Au.
{kunÚke fk{ WíÃkÒk ÚkkÞ Aík
2. yLkw[h :- [¥kw, íkÚkk ©kuíkkËef ¿kkLkuLÿeÞku nMík ÃkkËkËef
f{uorLÿÞku, MkËTðkMkLkk, ËqhðkMkLkk yLkuf «fkhLke {Lkkuð]r¥kyku
íkuLke «ò Au.
3.
MkËTçkwrØYrÃk {tºke MkkÚku {Lk yufíkk Lk hk¾íkkt yuf rð[kh
Lk hk¾íkk ïuåAkhe çkLke {kun YÃke fk{ YÃke ík]»ýk ¼kuøkððk
MðuåAk[khe çkLke [iíkLÞ Sðkí{k Ëw:¾e ÚkR Lkhf ÞkíLkk ¼kuøkðu
Au. {kxu –
4.
ËunYÃke LkøkhLkk hkò [iíkLÞ Sðkí{kyu MkËTçkwrØ YrÃk
{trºk îkhk yuf {ík ÚkR yufktík{kt ®[íkLk fhe ík]»ýk YÃke «ÄkLk
fk{ËuðLke Mk¥kk rLk{o¤ fhe fktr[ík rðhwØ Lk [k÷ðkLkwt Lk¬e
fhu fhçk hk¾u. íkku ¢kuÄYrÃk ßðk¤k{w¾e fkuxðk÷ ykÃk {u¤u
þktík Úkþu. íÞkhçkkË Ãkh{Mkw¾ [iíkLÞ Sðkí{kLku (hkòLku) «kó
Úkþu.
9 10

13
5.
[iíkLÞ YrÃk Sðkí{k hkò çkwrØ YÃke {tºke îkhk ÃkkuíkkLk
RrLÿÞkrËf Mkuðf ðýoLku fkçkw hk¾e hkßÞ fhu íkku Ëun Lkøkhe
Mkw¾e ÚkkÞ Au.
6.
[iíkLÞ Sðkí{k hkòyu çkwrØYÃke {tºke îkhk ÃkkuíkLkk
{nkhkòrÄhks Ãkh{kí{kLke f]Ãkk {u¤ðe íku{Lke ¼Âõík Mkuðk fhe
WÃkhLkk A þºkwykuLkk Lkkþ fhðkLke þÂõík {u¤ðe íku{Lke f]Ãkk
{u¤ðe MktÃkkËLk fhe ÃkkuíkkLkk [iíkLÞ Sðkí{kLkku WØkh fhðku.
7.
ytøku ytøk ÔÞkÃku÷e ík]»ýkLkku ykð~Þf yLku yLk
ykð~Þf ÿÔÞLkku Lkerík Ä{oT, fíkoÔÞ f{o fhe WÃk¼kuøk fhðku
Ãkhtíkw íku {u¤ððk {kxu yLkerík, yíÞk[khe yk[he ÷ku¼ fhðku
Lknª. Ãký su {¤u RïhuåAkyu íku{kt Mktíkku»k {kLke ÃkkuíkkLkk [iíkLÞ
Sðkí{kLkku WØkh fhðku.
8.
yåÞwík «¼wLke ¼Âõík fhe Mkðuo f{kuo Mkkhk LkhMkk RïhLku
Mk{Ãkoý fhe MkËTçkwrØ fu¤ðe Ãkkhð]Øk f{o ¼kuøkðe Mkw¾ Ëw:¾Lku
Mk{kLk {kLke RMðhu åAkyu ykÄeLk hne «¼w ¼Âõík fhe ík{khk
r{ºk Ëw~{Lk YÃke su yk Ëun Lkøkhe {¤e Au. íkuLku r{ºk çkLkkðe
«¼w ¼Âõík fhe ÃkkuíkkLkk ykí{kLkku WØkh fhðku.
9.
ík{khk SðLkLkwt ðnký MktMkkh Mkkøkh{kt íkhðk {kxu
RïhLku MkkUÃke MkËTf{o yLku MkËTçkwrØ MkíkMktøk îkhk ÃkkuíkkLkk ykí{kLkku
WØkh fhðk «ÞíLk fhe ík{khk ykrË rÃkíkk ÃkhçkúñLku yku¤¾ðk
«ÞíLk fhðk {kxu :-
10.
fçkehSyu f{k÷fku fne ni fe Ëku çkkíku þe¾÷u yu¾
Ëu ¼wÏÞkfku yÒk ykih Ãkqhkh fh ¾wËkfe ÃkhçkúñLke «kÚkoLkk
çktËøke, økeíkk, hk{kÞý, [tÿfktíkk rð¼køk, y{h[rhºk, Wõík
¼õíkLke «&™ku íkhe {Lku {k.Ãkq.ðrþü ËuðLke ykæÞkÂí{f Mkkh
Ëhuf {kLkð {kxu yåÞwík Mkkh yk zkÞhe{kt Mk{kðuþ fhu÷ Au.
íkku íkuLkwt {LkLk ®[íkLk fhíkkt hne ykí{, ¿kkLk, ykí{ËþoLk,
Ãkh{kí{k ËþoLk yLku {Lkw»Þ SðLkLkku sL{Lkkt Ëhuf f{o fhðkLkk
¼÷u hne òÞ Ãký su ykLkkt ðkt[LkÚke ykí{¿kkLk yLku ËþoLk
{u¤ðe Ãkh{kí{k MkwÄe Ãkh{kí{kLku yku¤¾ðk {kxu {LkLk ®[íkLk
rLkíÞ Úkkuzwt Úkkuzwt ÃkXLk fhe MkËTøkwhwLkkt [hý f{¤ Ãkfze, {Lkw»Þ
SðLkLkku Vuhku ÷u¾u fhku. yLku ÃkkuíkkLkk ykí{kLkku WØkh fhku.
11 12

14
Mk]rü÷kuf søkík÷kuf {]íÞw÷kuf yLÞ Mknw tfheyu ¼økðkLk :-
Sðkí{k Ãkzu íkku ysh y{h íkÚkk yrðLkkþ Ãkhtíkw {kÞk
ykMkqhe Mkt{rík {kunÚke ðþ ÚkR fhu÷k Mkkhk LkhMkk f{oLku ÷eÄu
yMktÏÞk Mkw¾Ëw:¾ ¼kuøkððk Ãkzu Au. yLkuf sL{ Äkhý fhe
ðkhtðkh yLku ÞkuLke{kt sL{ Äkhý fhe {hý Ãkk{e fhu÷k f{kuo
íku ykí{kLku ¼kuøkððk Ãkzu Au. yLku yuf ¾kzk{ktÚke Lkef¤e çkeò
¾kzk{kt Ãkzðwt íkuLku ÃkwLkYÃke sL{ ÃkwLk:sL{ {hý {q¤Lkk su yÃkkh
fü Au íku ËunYÃku rLkhwÃkkÞ ¼kuøkððk Ãkzu Au.
{kÞkLkk MktøkÚke íkuLku Sðkí{kLku yLkuf «fkhLkk Ëun
Äkhý fhðk Ãkzu Au. íkÚkk {wfðk Ãkzu Au. íkuLku Ãký Ëun Äkhý
fhðkLkwt íkÚkk {wfðkLkwt íku ËunLku rLkYÃkkÞu «f]ríkLkk Mktøku hneLku
«ð]r¥kþ ÷eÄu WíÃkÒk ÚkÞu÷k Mkkhk LkhMkk f{kuo ¼kuøkððk Ãkzu Au
íkuLkk ÷eÄu Mkkhe LkhMke {Lkw»ÞÃkýkÚke sL{ ÷uðk Ãkzu Au. su íku
f{o fhu yLku ytíku íku f{oLkwt íkuðwt s W¥k{ fu yÄ{ V¤ Ãkk{u Au.
¼kuøkðu Au. {kxu {Lkw»ÞÃkýkÚke ¼úü ÚkRLku yÄ{k yÄ{ ÞkuLke{kt
yðíkkh ÷uðk Ãkzu Au.
MÚkw¤ {Lku ÷ªøk þhehku ËhufLkk ytík:fhýLku ykrÄLk
Au. ÓËÞ Ãkh{kí{kLku yku¤¾ðkLke þÂõík yu ytík:fhý r[¥k{kt
Au {kxu r[¥kLku MkwMktMfkh ðk¤wt fhðkLkwt Au.
Ãkqýo y¿kkLk yðMÚkk íku rðÿk yðMÚkk Au. íkuLku çkes¼kð
fnuðkÞ Au. Mð¡ íkÚkk òøk]ík yðMÚkk íku V¤¼kð fnuðk{kt
ykðu Au.
ðuËþk†{kt su ÂMÚkríkLku çkes¼kð fnuðk{kt ykðu Au íku
s ÂMÚkríkLku yûkh Ãkwhw»k fnuðk{kt ykðu Au.íku{ktÚke su rðÃkheík
¿kkLk, WíÃkÒk ÚkR òøk]ík yLku Mð¡ YÃku «Mkkh Ãkk{u Au suLkkÚke
yLkuf çkwrØ íkhtøkÚke ¿kkLk «økx ÚkkÞ Au. yLku íkuLkkÚke yLktík
rðï WíÃkLLk ÚkkÞ Au. íkuLku [iíkLÞLkLku yûkf Ãkwhw»k fnuðk{kt
yk¤u Au íku ykí{k çkesu îkh Ãkwhw»k Sð Ëun Äkhý fhe òøkúík
íkÚkk Mð¡ yðMÚkk{kt h{u Au íku yðMÚkkyku {kÞkÚke ¼hÃkqh hnu÷e
Au. íkuLku ®Lkÿk yðMÚkk{kt MkwMkwó yðMÚkk fnuðk{kt ykðu Au. ®Lkÿk
yðMÚkk{kt òøkúík íkÚkk Mð¡Lkku yrð¼koð Lk ÚkkÞ íkuLku þwþwó
yðMÚkk Lku s çkúkñ ÂMÚkrík fnuðk{kt ykðu Au. íku Lkkþðtík ÚkLkkh
Au.
13 14

15
økeíkkLkk yæÞkÞLkku Mkkh :-
fkÞo yLku fkhýLkk ÷eÄu Sð {kÞkLkk yrÄÃkíÞÚke
[iíkLÞ Sð íkuLku yÃkkh Ãkwhw»k fnuðkÞ Au. þk†kuLkk «{ký ykÄkhu
íku îkh {Lku yûkhÚke Ãkh Au íkuLku Ãkwhw»kku¥k{ fnuðk{kt ykðu Au. íku
W¥k{ Ãkwhw»k Au. íku s yrðLkkþe, ½ýu fk¤ {Lku Lÿký÷kuf{kt
«ðuþ fheLku MkðoLkwt Ãkku»ký fhu Au íku yåÞwík ¼økðkLk íku s
ÃkhMkku¥k{ fnuðkÞ Au.
¿kkLk y¿kkLkLkku ÷kuÃk ÚkÞk ÃkAe su ¿kkLk þu»k hnu Au íkuLku
W¥k{ Ãkwhw»k yÚkðk ðe¥k fnuðkÞ Au. íku WÃkhLkk çktÒku Ãkwhw»kkuLke
LkkuÃkku Au íkuLkwt ykËÞ MÚkkLk yåÞwíkÄk{ ïuíkÄk{ {wÂõík Äk{
þktríkÄk{ Lkk{uÚke swËk swËk {ík{íkktíkh ðk¤k WÃkhLkk MÚk¤Lku
yku¤¾u Au. Ãkhtíkw íkuLkT ïuíkrîÃk s fnuðk{kt ykðu Au. íku Ãkhçkúñ
Ãkh{kí{kLkk ßÞkurík MðYÃk{kt [iíkLÞ Sðkí{kLkwt r[¥k {ktÚke
yrîík{kt YÃk{kt ¼¤e sðkÚke íkuLku sL{ {hýLkk [¬h{kt
¼xfkððwt Ãkzíkwt LkÚke. íkÚkk [kuhkMkeÞkuLkeLkk [¬h{kt ykðk øk{Lk
fhðwt Ãkzíkwt LkÚke. íkuLku {w{wûkwyku {wÂõík Äk{ fnu Au.
yk {kxu {Lkw»Þ ÃkýkLke ©ucíkk {kxu Ãkkuíku ÃkkuíkkLkk ykí{kLku
òýðk {kxu ÞkuøÞ ríkc Mkkhk økwwLke Mkuðk [kfhe fhe ykí{Mkkík
{u¤ððk MkíkÞkuøk MkËTþk†kuLkku yÇÞkMk fhe Mkkhk LkhMkk f{kuoLkwt
«kÞrùík fhe ¼Âõík îkhk y{qÕÞ {kLkðËunLkku Vuhku MkV¤ fhðk
«ÞíLk fhðku. æÞkLk, íkÃk ðkýe MktÞ{ «kýkÞk{, Þkuøk, rððuf,
ðihkøÞ fu¤ðe øk]nMÚkk©{{kt hne yÚko, Ä{o, fk{ yLku {kuûk
fu¤ðe MktMkkhLkk ÿ»Þ ÃkËkÚkkuo{kt ykþÂõík {¤íkk {kuûk {khwt, íkkhwt
Akuze yntfkh Ãkh rð¼k {u¤ðe Rïh «uhýkÚke fíkoÔÞ f{o fhðk
Ãký íku{kt ík]»ýk hk¾ðe Lknª yLku íku f{kuoLku RïhuåAk {kLke íku
fkÞo{kt Vw÷þÂõík Akuze Ä{o ÞkLku Vhs Mk{S rLk¼kððe. {Lk
WÃkh fkçkw {u¤ðe MkíMktøk fhðku. MkËTçkwrØ {kxu «¼wLku «kÚkoLkk
fhðe fk{Lku Síkku íkku ¢kuÄ ykÃkkuykÃk Mk{e sþu. {kxu fk{ Ãkh
rð¼k {u¤ððk «¼wLku «kÚkoLkk fhku.
ykæÞkí{ ¿kkLk {u¤ððk MkËTøkwhw, MkíMktøk økeíkk
yæÞkÂí{f hk{kÞýLkk yk ykæÞkÂí{f zkÞhe{kt rðýu÷k {kuíke
ÞkLku MVxef {ýeLkku Mkíkík ®[íkLk fhku.
suðe heíku ykfkþ{kt ÚkÞu÷k ðkË¤kt ßÞkhu rð¾hkR òÞ
Au íÞkhu [khuÞ RrLÿÞ îkhk MkqÞo ËþoLk fhu Au. íkuðe heíku yk
Sðkí{k yu ---îkhk {Lk YÃke sY¾k{kt ðkMkLkk YÃke WÃkkrÄ ðk¤k
yntfkh {kunLkku ¿kkLkÚke Lkkþ fhu ík{u nwt ykí{k nwt yLku nwt
ykí{k íku ÃkhçkúñLkku ytþ Au. {Lk çkúñMkw«u{ Au. rðhkx Au. íkuLkwt
¿kkLk «kó ÚkkÞ íÞkhu íkuLku ykí{ Mkkûkkífkh ÚkkÞ Au.
yk heíku rððuf YÃke þk†Lke {kÞk{Þ yntfkh YÃke
ykí{ ðuËkLkLku fkÃke Lkk¾u Au. Sð ÃkheÃkqýo ykí{MðYÃkLkku yLkw¼ð
15 16

16
fhu íkuLku s ykæÞkÂí{f «÷Þ fnu Au.
ykí{k MkkÚku MktçktÄðk¤k Ëunku, økwýku íkÚkk f{kuoLku {Lk
WíÃkÒk fhu Au yLku íku {LkLku {kÞk WíÃkÒk fhu Au. yk heíku {kÞk
ðøkuhu WÃkkrÄLkk Mk{wËkÞLke SðLku MktMkkh ÷kþ Ãkzu Au WÃkkrÄLkku
Lkkþ Úkíkkt Sð Ãký [kÕÞku òÞ Au.
suðe heíku íku÷, ½e ðøkuhu íkuLkwt Ãkkºk rËðux yLku yÂøLkLkku
MktÞkuøk ßÞkt MkwÄe nkuÞ íÞkt MkwÄe rËðkLkwt rËðkÃkýwt Ëu¾kÞ Au. íkuðe
heíku
íku÷ ½e suðk f{o íkuLkk Ãkkºk suðwt {Lk rËðux suðku Ëun yLku
yÂøLk suðk [iíkLÞ æÞkMk yk Mkðuo nkuÞ Au íÞkt MkwÄe rËðk suðe
Ëunu fhu÷ku MktMkkh SðLku sýkÞ Au. yLku hòuøký Mkíðøkwý
ík{kuøkwýLke ð]rØ ðzu íku MktMkkh WíÃkÒk ÚkkÞ Au. yLku Lkkþ Ãkk{u
Au. {hý Ãký íku{kt sýkíkku ykí{k y{q÷ Ëun yLku÷ªøk Ëun
MkwMktÞ{ ËunÚke swËku MðÞt ßÞkurík ykfkMkLke Ãkuxu ËunkrË «Ãkt[kuLkku
ykÄkh rLkŠðfkh, yLktík yLku WÃk{k hneík Au.
Ãkhçkúñ{kt ykí{kLku MÚkkÞe çkúñ{Þ çkLke çkúñ{kt ÷eLk
ÚkR yÂæðríkÞ ykrËíÞ çkLkku íku s {wÂõík SðLkwt þeð{kt r{÷Lk
íkus{kt íku s {¤e òÞ yLku þeð MkkÚku yuiõÞ çkLke sðkÞ íkuLku
{wÂõík fnu Au. íkuLku s þeð MkkÚku ÷kiÂõík heík «{ký {e÷Lk
yÚkðk ÷øLk fnuðkÞ Au. SðLkwt þeð{kt ¼¤e sðwt ßÞkurík{kt
ßÞkuík ¼¤e sðe yux÷u Sð Lke {wÂõík.
nðu y»xÙkðfo {nk{qŠíkyku ykÃku÷ sLkf hksLku íkuLkku
ykí{k {wõík yLku çkuËkLkÚke fuðe heíku SðLk Sððwt íkuLkku y»xÙkð¢e
økeíkkLkk --- {LkLk {tÚkLk fhe ykí{kLku çktÄLk yLku {wÂõík rð»kuLkwt
sýkððk{kt ykðu Au. íkuLkwt {LkLk ®[íkLk fhku.
ßÞkhu r[¥k fktR RåAu þku fhu, fktR Akuze Ëu fktRf
økúný fhu, fktRf n»ko Ãkk{u fu fktR fhu íÞkhuçktÄLk ÚkkÞ Au.
ßÞkhu r[¥k RåAk LkÚke fhíkku, Akuze LkÚke Ëuíkku økúný
LkÚke fhíkku. n»ko hLkÚke Ãkk{íkku, fu fkuÃk LkÚke fhíkku íÞkhu {kuûk
ÚkkÞ Au.
ßÞkhu r[¥k ÿrüÚke rð»kÞku{kt ykþõík ÚkR òÞ Au
íÞkhu çktÄLk ÚkkÞ Au.
17 18

17
ßÞkhu r[¥k ÿrüÚke rð»kÞku{ktÚke yLkkþõík ÚkkÞ Au
íÞkhu {kuûk ÚkkÞ Au.
ßÞkhu nwt Ëun Awt íkuðwt ynt ÚkkÞ Au íÞkhu çktÄLk Au.
ßÞk nwt [iíkLÞ ßÞkurík MðYÃk ykí{k Awt íÞkhu {kuûk
ÚkkÞ Au.
{kxu Mkns rð[kh fheþwt, økúný fu íÞkøk fh Lknª
fktRf ÄLÞÃkwhw»k s SððkLke ¼ktøkððkLke íku{s çkLkðkLke RåAk
÷kuf [uükLkk yð÷kufLk ðzu ðihkøÞ Úkíkkt þktík çkLku Au.
á~Þ søkíkT ykæÞkÂí{f, yrÄËirðf yLku yrík¼kiríkf
rºkrðÄ íkkÃkÚke Ëku»k Þwõík, Mkkhneík, ®LkËðk ÞkuøÞ yLku íÞkßÞ
Au. yu{ rLkùÞ fheLku þktík çkLkku Mkw¾ Ëw:¾Úke îtîkuÚke suðuÚke
«kó ðMíkwyku{kt ðíkoðkðk¤ku Ãkwhw»k rMkrØLkk Ãkk{u Au.
ðihkøÞ Mk{íð yLku {wÂõíkîkhk [iíkLÞ ßÞkurík MðYÃk
ykí{kLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk «kó fheLku s Ãkkuíku MktMkkh{ktÚke íkhu Au.
Ãkt[ {nk¼qíkkuLkk fkÞoLku ðkMíkrðf heíku ¼qhe {kºk Sð
òu íku s --- rððufÚke Mk{S þfu íkku íku çktÄLk LkÚke íkuLkk {kxu
MðMðYÃk{kt ÂMÚkh ykí{k{kt çkLke ðkMkLkkykuLkku su MktMkkh Au íku
ðkMkLkkykuLkk íÞkøkLke MktMkkhLkku íÞkøk ÚkR sþu yLku su Ãkh{ÃkËT{kt
ÂMÚkrík Úkðe òuRyu íku ÂMÚkrík «kó ÚkR sþu.
þºkwYÃke fk{Lku, yLkÚkoÚk ¼hu÷k ÄLkLku íku{s yÄ{oLkku
yLkkËh fhe r{ºk, òrík, ÄLk, ½h, †e Mkøkk MktçktÄe ðøkuhu
MktÃkr¥k Ãký ¼tøkwh Au. yu{ rð[kh.
ßÞkt ík]»ýk Au íÞkt MktMkkh Au. {kxu çk¤ðkLk ðihkøÞLkku
yk©Þ ÷RLku ík]»ýk hneík çkLke Mkw¾e Úkk.
çktÄLk ík]»ýk {kºk MðYÃkLkku Au íku{ s íku ík]»ýkLkku Lkkþ
{kuûk fnuðkÞ Au.
MktMkkh «íÞu yÚkoþÂõík, {kunLke s ðkhtðkh ykí{kLke
«kró yLku ík]ró ÚkkÞ Au fux÷kÞ sL{ku Äkhý fÞko hkßÞ, Ãkwºkku,
ÃkíLkeyku, þhehku yLku Mkw¾ku yLku Ëw:¾ku ¼kuøkÔÞk ÚAíkkt Ãký
sL{ku sL{kuLkku Lkkþ Ãkk{e økÞkt. yÚko, fk{, yLku Mkwf]ík f{kuo
Ãký fÞko Aíkkt yk çkÄkÚke MktMkkh YÃke ðLk{kt {Lk þktík ÚkÞwt
LkÚke. fux÷kÞ sL{ku{kt fux÷kÞ þhehku Äkhý fÞko. {Lk yLku
ðk[k ðzu Ãkhe©{ ðk¤k Ëw:¾ «Ë ¢{ku fÞko Au íkku nðu nu {Lk
þktík ÚkR [iíkLÞ MðYÃk ykí{k{kt h{ý fhe ËiíÞ¼kð Akuze
yrîíÞ MðYÃk Ãkh{rÃkíkk Ãkh{kí{kLkk [iíkLÞ{kt y¾qx ¼tzkh
¼hu÷ku Au íkuðk yåÞwík ¼økðkLk{kt ÷eLk ÚkR ¼kuð¼ðkx{ktÚke
çktÄLkÚke {wÂõík {u¤ð.
yk MktMkkh søkík÷kuf yüðMÚk ð]ûk Au. {kÞkLkk {kunÚke
ykþk yLku ík]»ýkÚke fk{, ¢kuÄ, ÷ku¼, {kun, yntfkhLku ÷eÄu
fhu÷k Mkkhk LkhMkk fh{kuÚke WËT¼ð ÚkÞku Au. íku MktMkkh økíkerþ÷íkk
¢eÞþe÷, ÃkheðíkoLkþe÷k Mkw¾Ëw:¾ yLkuf hnMÞÚke ¼hu÷ Au.
íku íkhðk {kxu ykí{ MðYÃkLkwt ËþoLkLkwt ¿kkLk {u¤ðe Ãkh{rÃkíkk
Ãkh{kí{k {kt yrníÞ ÂMÚkrík MktMkkhLkk ykðk øk{LkLkk Vuhk{ktÚke
19 20

18
Awxfkhku ÚkkÞ.
«¼w ÃkkMku {ktøkðk suðwt þwt Au þwt {køkðwt òuRyu?
MkËTçkwrØ, MkíMktøk, íkuLke ¼Âõík, íkuLkwt æÞkLk yLku nhLkeþ
íku{Lkk Lkk{Lkwt hxý.
©ðý fhðk suðwt þwt Au suLkk ÷eÄu Mk]rü ÷kufLkk ykðk
øk{Lk{ktÚke Awxfkhku ÚkkÞ.
ytíkfk÷{kt ðkík Ãkeík yLku fVÚke rºkËku»k ÚkkÞ Au.
{]íÞwLke ðuËLkk ¼Þtfh Au. sL{ {hýLkk Ëw:¾kuLkku rð[kh fhku
íkku ÃkkÃk Lknª ÚkkÞ. íkuÚke {]íÞwLke çkef hk¾ku yuLkwt M{hý fhku.
fu {U {]íÞwLku ¼uxðkLke íkiÞkhe fhe Au fu Lknª? yk «{kýu
®[íkLk fhðkÚke ðihkøÞ ykðu Au. yLku fkuR Ãký rð»kÞ{kt {Lk
Lk ¼¤u yu ðihkøÞ MktMkkhLkk rð»kÞku Ëu¾kððk Aíkkt íku{kt {Lk
òÞ Lknª íÞkhu ðihkøÞ rMkØ ÚkÞku fnuðkÞ. rððuf fu¤ÔÞk
ðøkh ðihkøÞ ykðíkku LkÚke. yLku ðihkøÞ ðøkh áZíkk ykðíke
LkÚke. ¿kkLkÚke rððuf ykðu Au.rððufÚke ðihkøÞ ykðu Au. yLku
ðihkøÞÚke áZíkk ykðu Au. ðihkøÞÚke ¿kkLk rËÃku Au. yLku
ðihkøÞÚke ¼Âõík þku¼u Au. ¼ÂõíkÚke {kýMk Ãkqýo ÚkkÞ Au. ÃkrhÃkqýo
ÚkkÞ íÞkhu çkúñ{Þ ÚkkÞ Au. --- yu Ãkh{kí{kLkwt Lkk{ Au. íkuÚke
MkíÞ yu s LkkhkÞý.
ßÞkt MkwÄe {kýMk{kt Ãkkt[ «fkhLke þwrØ Úkíke LkÚke íÞkt
MkwÄe Ãkh{kí{kLkk ËþoLk Úkíkkt LkÚke.
{kík]þwrØ, rÃkík]þwrØ, ÿÔÞ þwrØ, yÒk þwrØ, yLku ykí{
þwrØ ÚkkÞ íÞkhu Rïh ËþoLk ÚkkÞ Au.
suðe heíku MkqÞoLkku «fkþ «¼kík{kt «Mkhíkkt hkrºkYÃke
ytÄfkhLkku Lkkþ ÚkkÞ Au. íkuðe heíku MðÞt ßÞkurík MðYÃk ykí{kLkwt
¿kkLkLkku yLkw¼ð Úkíkkt ykí{kLkw¼qrík ÚkkÞ Au.
ßÞkurík MðYÃk ykí{kLku yku¤¾ðk {kxu {nk{tºk økkÞrºkLkku
òÃk fhðkÚke rnhÛÞ øk¼o MkrðLkk LkkhkÞý ËuðíkkLke økkÞrºk{tíf
îkhk «kÚkoLkk fhðkÚke «fkþ íkusLkwt æÞkLk ÄhðkLke íku íku s
«fkþ ík{khk fhu÷k ÃkkÃkLkku Lkkþ fhLkkh Ëw:¾ Lkkþf «kýÃkku»kf
ykí{kLkwt ¼qríkLkwt fkhý ÚkkÞ Au. rLkÞr{ík økkÞrºk {tºk fhðkLke
íkuLke [khu çkksw hûkk fð[ rLk{koý ÚkkÞ Au. {kxu Ëhufu økkÞrºk
{tºkLke æÞkLk, ÃkqsLk, «kÚkoLkk fhe, íku{Lke f]Ãkk {u¤ðe MkËTçkwrØ
«þtMkk «kó fÞko ÃkAe ÞkuøkLke «r¢Þk {kxu Lke[u {wsçkLkwt {Lk
fhðwt. yLku RüËuð rþðþÞkLke ðþkoÃk ÃkwLke: fhðkÚke íku{Lke
f]Ãkk {u¤ðku. yLku ykí{¿kkLk «kó yu s Ãkh{kí{kfkh {kxu «ÞíLk
fhðk.
æÞkLk {tºk :- H ¼q¼qoð:Mð: íkíMk rðíkwðohuÛÞt, ¼økkuo
ËuðMÞ Äe{ne rÄÞku ÞkuLk: «[kuËÞkík H >
nu ¼økkuoËuðMÞ, Mkrðíkk LkkhkÞý MkqÞo Ëuðíkk ykÃk
ytÄfkh YrÃk hkºkeLkku Lkkþ fhe Mkðoºk «fkþ ÃkkÚkhe ytÄfkhLkku
Lkkþ fhku Aku íkuðe heíku y{khe y¿kkLk YrÃk çkwrØLku «fkþeík
fhk ¿kkLk ykÃke. «fkþeík fhe y{khe çkwrØLku MkËTçkwrØ ykÃkku.
¿kkLkYÃke «fkrþík fhu.
21 22

19
økkÞºke {tºkLke «kÚkoLkk ÃkwßÞ rðþeüËuðu fhu÷e Lke[u
{wsçkLke «kÚkoLkk ½eLkku rËðku yøkh ðkík fhe yufðeMk ðkh
fhðkÚke økkÞrºk {kíkkLke ËÞk ÚkkÞ Au. yLku íku su{ {kíkk çkk¤fLku
ÃkkLk fhkðe ík]ó fhu Au. íku{ íku íkuLkk çkk¤fkuLkwt SðLk ík]ó fhe
MkËTçkwrØ ykÃke. {Lkw»Þ yðíkkh MktMkkh MkkøkhLku Ãkkh Ãkkzu Au.
rËÃkfLku «økxkðe økkÞrºkLkwt ßÞkurík{Þe ¼økðíkeLkwt
MðYÃk{kLke ytíkhLkk Lk{Lk fhðk. yk rËÃk{kt økkÞºkeLkwt ßÞkurík{Þ
MðYÃk yLku f{oLkk MkkÞtík YÃk {LkkÞ Au.
ßÞku rîÃk Ëuðe MðYÃk{T ®ð f{oMkkûke æÞÞ rðÎLkf]ík
ykðík f{o Mk{kóe : MÚkk¥kkíkíð{q Mkw ÂMÚkhku ¼ð: >
nu rËÃk ykð «íÞÞk ¼økðíke MðYÃk Aku Mkíf{oLkk
Ãkqýkonwrík {íkkt ÃkÞOík ykÃk MkwÂMÚkh hnku.
{k ¼økðíke økkÞrºkËuðe ykÃk [hk[h rºkðuýe rLkÞtíkk
½x ½x ðkMkeík ykÃkLke MkL{w¾ yLku ÓËÞ {tËheh{kt Ãký ykÃk
rçkhkSík Aku. yk ¼kðLke ytík:fhýLku ÂMÚkh {LkLku fhe çku nkÚk
òuze Lke[u {wsçk çku nkÚk òuze yufðeMk ðkh «kÚkoLkk fhðe.
økkÞºke {tºk, «kÚkoLkk MíkðLk :-
H Lk{Míku Ëuðe økkÞºke, Mkkrðºke rºkÃkË yûkhu >
yshu y{hu {kík MkíÃkne {kt ¼ð MkkøkhíkT >>
nu ¼økðíke Mkkrðºke rºkÃkËu nu yrðLkkþeLke Au. ysh
y{h MðYÃkk {k økkÞrºk ík{Lku {khk ytíkhLkk Lk{Mfkh nku.
Lk{Lk nku. MktMkkh ®MkÄw{ktÚke {khwt hûký fhku. hûký fhku. hûký
fhku.
Lk{Míku MkqÞo Mkþktfu MkqÞo Mkkrðºke fu y{÷u >
çkúñrðãk, {nkrðãk ðtË{kíkk Lko Lk{Mkwíku >>
nu MkqÞo Mk{T ÿ¼kðtíkk MkqÞoLkk WíÃkËf nu y{÷u ík{Lku
{khk Lk{Mfkh Au. çkúñrðãk, {nkrðãk ðuË sLkLke ík{Lku y{khk
Lk{Mfkh Au.
yLktík fkuxe çkúñktz ÔÞkrÃkíke çkúñ [kheýe
rLkíÞkLktËu {nk{kÞu ÃkhuþkLke Lk{Míkwíku >
nu yLktík çkúñktz{kt ÔÞkÃku÷k çkúñ MðYÃkk çkúñ[kheLke nu
rLkíÞ ykLktík {wõík nu {nk¼kÞu Ëu Ãkh{uïhe ík{Lku {khk Lk{Lk
nku.
íðt çkúñk, íðt MkkûkkíkT YÃk Míkr{{T [tÿËuðíkk >
r{ºk Míkíðt ðYý Míkíðt yÂøLkh yrùLkku ¼øk: >>
{k ¼økðíke ík{ku çkúñk, ík{ku rð»ýwt ík{u s MkkûkkíkT YÃk
MðYÃk Aku. yLku [tÿËuð Aku. ík{ku MkqÞo ík{ku ðhwý ík{ku yÂøLk
23 24

20
yLku yrïLk fw{khku yLku ík{ku ¼øko MðYÃk Aku.
{q»kk, ykÞo{k, {Yíkíðktù, Ér»kÞktyÃke {qŠíkïhk >
rÃkíkhku LkkøkkMkkï økíÄðo yÃkMkhkùk{q økýk: >>
{k ík{u s ÃkqMkk, ykÞo{k, {Yíðkík, Ér»kyku «ríkðhku,
rÃkík]yku ðkøkku øktÄðkuo yLku yÃkMkhk økýku Au. nu Ãkh{uïhe ík{ku
Ãkkuíku s Aku.
hûkku ¼qík rÃkMkk[ï: íð{uð Ãkh{uïhe >
îkË, Ãksw, MkkhðuË, yÚkoððuËMÞz:økTh MkkrLkþ: >>
nu Ãkh{uïhe hkMkÞku, ¼qík rÃkþkÞ, ðøkuhuÚke ík{u s
¼økðíke y{khe hûkk fhku Aku ík{ku ÉøðuË, yÚkðoðuË, Mkk{ðuË
yÚkðoðuË. ík{ku Ãkkuíku s Aku.
íð{uð Ãkt[ ¼qíkkðe íkíðkrík søkÞuïhe >
çkúñe, MkhMðíke, MktæÞk, íkwheÞk íðt {nuïhe >>
nu søkîuïhe, søkËTMkuðk Ãkt[{nk¼qík yÂøLk, ðkÞ,
s¤, ykfkþ Ãk]Úðe, yLku Mkðuo íkíðku{kt Ãkkºk ík{u MðÞt{T Aku. nu
Ãkh{uïhe çkúñe, MkhMðíke, MktæÞk RheÞk MðYÃk ykÃk {nuïhe
Aku.
íð{uð Mkðo þkMkkLke íð{uð Mkðo Mktrníkk >
ÃkwhkýeLke íktºkeýe {nk øk{LkkLke[: >>
ík{u Mkðoþk†ku, ík{u s Mkðo Mktneíkkyku, ík{u s Ãkwhkýku,
íktºkku yLku {ne yøk{k rLkøk{T Ãký ykÃk Ãkkuíku s Aku.
íkíMkÞ çkúñ MðYÃkk íðt ®fr[ík MkËT þçËkíkef >
ÃkhíkT Ãkhuþe økkÞrºk {LkMíku {kík: íðt y rðfu >>
nu {k ¼økðíke íkíkT MkËT çkúñ MðYÃkk yLku su fktR
MkËTMkËkí{f Au íku Ãký ík{ku Ãkkuíku s Aku nu ÃkhÚke Ãkh Rïhe nu
økkÞrºk, nu {k ytçkefk ykÃkLku {khk Lk{Lk nku.
[tÿ ¢ktríkí{efk rLkíÞu fk÷ hkrºk Mð½uïhe >
Mðknfkhu yÂøLkð¢íku íðt ík{khe szkËuÄhe >>
nu [tÿ MðYÃkk nu fk¤ MðYÃkeLke f÷kíkefk nu rLkíÞ
{÷hkºke nu MðÄkYÃku nu Mðknkfkh YÃku yLku yÂøLk suLkwt {w¾ Au.
yuðk søkËuïhe ík{Lku nwt Lk{Mfkh fhwt Awt.
Lk{ku Lk{Míku økkÞrºk, Mkkrðºke íðt Lk{k yÌk{q >
MkhMðíke Lk{MíkwÇÞt íkwheÞu çkúñ YrÃkýe >>
nu {k økkÞrºk ykÃkLku ðkhtðkh Lk{Mfkh fhwt Awt. nu
Mkkrðºke ík{Lku ðkhtðkh Lk{Mfkh fhwt Awt. nu MkhMðrík íkÚkk RheÞk
çkúñYÃkeLke ykÃkLku ðkhtðkh Lk{Mfkh fhwt Awt.
yÃkhkÄ{T MkºkkLkúkLke f{oýk{e íkíMk{T n»ko þíkk >
{íkku òíkkLke Ëuðuþe íðt Ëk{Mð rËLku rËLku >>
«ríkrËLku nËuðtþe {khkÚke nòhku yÃkhkÄku íku{s MkUfzku
ÃkkÃk f{o ÚkÞu÷ Au íku çkÄkLku ykÃk ûk{k fhku.
nrh H íkíMkíkT nrh H þktrík þktrík.
ÃkqßÞ {kLkrLkÞ ðrþü [uð h[eík yk «kÚkkoLkkLkku yuf
25 26

21
yuf þçË Ãkqýo Mk{sðk suðku Au. ðkt[e rð[khe {LkLk fhíkkt
¼ðíke r[ËkLktË {Þe økkÞrºkLke Mkðo MðYÃkLke yLku Mkðo ÔÞkÃkfíkk
yLku Mkðo þÂõík {kíkkLkku ¼kð Mk{òþu. çkúñktz [hu yu{kt
rLkðkMkeLk Mkðo fktR s yuLkwt s {qŠík{tík MðYÃk Au. yu ¿kkLk Mkkfkh
Úkþu.
økkÞrºk {tºk ºký ðkh ô[k ïhku çkku÷ðku yLku íÞkhçkkË
Lke[u {wsçk økkÞrºk MíkðLk økkðwt.
Mk]rü MíkrðÞ{T rn Mkw¾ Ëw:¾ {Þi ûkrýfk >
{kÞk Ãkíkuh rð÷rMkíkt Lkrn ®f W[íËÞLík{T >>
Mkw¾Ëw:¾ YÃk yLku Mk{økú fkÞkuoLke yÃkuûkkyu òuíkkt ¾qçk
yÕÃk Mk{Þ xfLkkhe ûký ¼tøkwh yuðe yk Mk]rü rºkøkwýkíkefk
{kÞkLkk yrÄÃkrík Ãkh{kí{kLke {kºk h{ík Au. Aíkkt Ãký Ãkh{kí{kLke
íku Mkíðkh shk yLku íkk{Mk økwý MðYÃk {kÞk{kt çkÄk ÷kufku
çktÄkÞu÷k Au.
áüðkÂíðË{T MkwrðÃkw÷{ MkwáZt rð]rþü{T >
¿kkLk òík{T rLk»ftx fht sLkkLk{T «kËwo¼qíkkne >>
sLkLke Ãkh{kí{ {q‹ík >>
økkÞrºk ðuË sLkLke Ãkh{kí{ {q‹ík økkÞrºk ðuË sLkLke
rºkÃkËk ÿkhkLkwt Ãkhtíkw yk ÷kuíkk yk {q¤ rðþk¤ YZ ÚkR økÞu÷k
yíke Ëw:¾ËkÞe òuRLku ¾hu¾h ðuË{kíkkík MkkrðºkkLk Ãkh{kí{kLke
{qŠík økkLk fhLkkhLkwt hûký fhLkkhk {k økkÞrºk yÃkeh Ëunu «økx
Úkkyku.
økkÞÂLík Þu hMkLkÞk íkð ¿kkLk {qŠík >
æÞkÂLík Þu ÓÞkËe MkËk íkð {tºk{qŠík{T >>
ÓËÞÂLík Þu Mkw{LkMkk M{hýt rðãkÞ: >
LkLËÂLík íku«ríkrËLk{T Lkrn Ëw:¾ õ÷uþ: >>
su ÷kuf S¼Úke íkkhe Mkkík {qŠíkLkwt økkLk fhu íkkhe {qŠíkLkwt
ÓËÞ{kt MkËk æÞkLk Ähu Au. yLku rLk{o¤ {LkÚke íkkhwt M{hý
fhðk{kt «MkÒkíkk yLkw¼ðu Au. íkuyku MkËkMkw¾ Ãkk{u Au. íku{Lku
shkÞ Ëw:¾ nkuíkwt LkÚke.
{kÞk «¼kð rLkníkk rð»kÞuMkw hníkk: >
rð¼úkLík çkwrØ srLkíkk Äík{T Mkwr{Òk >>
RåAíke íku ÞËe MkËk rð{÷kí{ çkwrØ rºkÃkËk yÃkkuhuíðk{T >>
nu rºkÃkËkÞehk {k økkÞrºk yk ËwrLkÞk{kt {kÞkLkk «¼kðÚke
ykðe økÞu÷k rð»kÞku{kt håÞk ÃkåÞk yLku {kun Ãkk{u÷ çkwrØLku fkhýu
ÃkuËk Úkíkkt Äwh¾ YÃke ytÄfkhÚke ¾wçk s r¾Òk ÚkÞu÷k ÷kufku Ãký
fkÞ{ {kxu yŠíkrðþwØe {Lk yLku çkwrØ ¿kkLk Ãkk{ðk íkkhwt s s¤
æÞkLk fhu Au.
fk{kËe »kz rhÃkw økúný MkwrLkneík {q÷{T Auíkwt ûk{ku >
yºk ðhËMíkð {tºk ¾zøk:> Ä]íkðk áZt ÞËe sLk >>
MíkðÃkkËrLkc:fkuðk{TþºkwrLkðnkuÄ]íkÃkkË{w÷{T>>
nu {k økkÞrºk yk søkík{kt íkkhku ðhËkÞe {tºkYÃke ¾zøkT
¾qçk Ÿzk {q¤ LkkÏÞk nkuÞ íkuðk fk{ ¢kuÄ ÷ku¼, {kun, {Ë yLku
27 28

22
{íÞ YÃke Au. þºkwykuykuLkku WåAuË fhðk þÂõík{kLk Au. yux÷u
{kýMk òu íku ¾zøkLku Äkhý fhu [hý f{¤{kt rLkckÚke Ähkhý
fhu íkku þºkwykuLkk yu{kLke þe íkkfkík Au íku ÃkkuíkkLkk [hý {qr¤Þk
xfkðe þfu.
rðït¼hu Ëuðe sLkLke nu fhwýkÿo¼kðu >
ßÞkurík: «ËkÞ Srðíkt íkð ¿kkLk YÃk{T Ãkkne «MkÒk ðËLku
Ãkh{uMðhe íð{qfª íkk{T ËwMfh {nkËe íðt «MkÒk >>
nu rðït¼he nu fhwýkÿ r[¥k ðk¤k nu MkËkMkËk «MkÒk
ðËLkk Ãkh{uïhe {k økkÞrºk ¿kkLkYÃke íkkhwt Ãkrðºk íku s yÃkeoLku
y{khwt hûký fh. yLku ÃkhtÃkh íkwt suLkk WÃkh «MkÒk ÚkkÞ íkuLkk
{kxu yk ËwrLkÞk{kt þwt yþõÞ Au.
{íkkrníktrºkSðLkuíkðrËÔÞrËÔÞt÷kufkLkwt{tøk¤fhu{T ð[Mkk{TøkBÞ{T>
sLkft Mkwð»koÞ{T {uíkË ¼økkuoLkú{: Mkw¾ fhtíðÞe ¼Âõík Lk{úkt >>
nu {k økkÞrºk íkkhk rðþuLke ¼ÂõíkÚke Lk{ú çkLku÷k yLku
ºkýu ¼wðLkku{kt ÔÞkÃke hnu÷e yíke rËÔÞ ÷kufkuLkwt Mkíkík {tøk¤
fhLkkh ðkýeÚke Lk ðýoðe þfkÞ íkuðk r[¥kLku «MkÒk fhLkkhk
yrík MkwtËh yLku Mkw¾fkhe yuðk íkkhk ¼økoLku íkusLku Lk{eyu Aeyu.
huðkíkxu MkwíkwrLkíku fhLkk÷ Þkuºku æÞkLkt sÃkt [ nðLkt rðË½kíke
rLkíÞ{T >
Ë†e ËËkMke [ rMk½ú ÷k¼t ¼ãwíkk Þ þkLíkðLk {kLkMk fkÞ
Mkðo{T >>
nu {k økkÞrºk ¼økðíke Lk{oËk {iÞkLkk Ãkh{ ÃkwrLkík íkxÃkx
ykðu÷ fhLkk÷ íkeÚko{kt su {kýMk rLkíÞ íkkhwt æÞkLk òÃk nðLk
fhu Au íkuLkk Ãkh íkwt þe½ú «MkÒk ÚkkÞ Au. yLku íkuLku nwt Mkíðh ÷k¼
ykÃku Au. Ãký su{Lke ð]r¥kykuLkk ðLk þktík ÚkR økÞk Au. íku {Lkðk¤k
íkkhk ¼õíkkuLku íkku íkwt Mkðo fktR ykÃku Au.
Ãkkne Ãkkne søkËT{kík þkrÄ íðt rºkÃkûkhu íkk Ãkºk >
ÞuLk ytíkókLk MkðoLík: þhýkðeoLk: >>
yu søkíksLkLke {k økkÞºke ykrÄ, ÔÞkrÄ, WÃkkÄe YÃk
ºký íkkÃkÚke Mkíkó yuðkt yLku þhýu ykðu÷ku yuðkt Mk{MkðoLkwt íkwt
hûký fh. hûkýfh yLku y{Lku MkkÄw¿kkLk ykÃk.
H þktrík þktrík þktrík:
29 30

23
-: ykt¾ :-
{kun, Lkü fhðkLkkt WÃkkÞ: ykt¾ Mkðo yLkÚkoLkwt fkhý
Au. þçË Mkkt¼¤ðkÚke su yMkh Úkíke LkÚke. yux÷e LkuºkÚke òuðkÚke
ÚkkÞ Au. ykt¾ ðzu òuíkkt s fk{ ¢kuÄ, ÷ku¼, {kun ðøkuhu yufË{
òøk]ík ÚkR òÞ Au. Mkðo ykþÂõíkLkwt {q¤ s ykt¾ Au. {Lk YÃke
MkÃkoLkku rLkðkMk ykt¾ {kxu ykt¾ MðYÃk ËþoLk Úkíkkt ÓËÞ{kt fk{kÂøLk
òøkúík Úkíkkt Sð ðkMkLkkLkk çktÄ{kt yuðku sfzkR òÞ Au fu
MkËTøkwhwLkk Mkt{ík WÃkËuþ Aíkkt çkkuÄk{]íkLkk ð[Lkku YÃke yki»kË
rLk»V¤ çkLke òÞ Au. {kxu ykt¾Lke òuíkkt çkúkñMðYÃk Lk rðh¾íkkt
yktíkh MðYÃk rLkh¾ðk{kt ykðu íkku s çkúñMðYÃk su çkúñMðYÃku
MkwtËh Ëu¾kÞ Au. íkºk MíkLk {kMkLkku ÷ku[ku çkk¤fLku Ãkku»ký ykÃkðkLkwt
ytøk Au. {w¾kh®ðË sux÷wt çknkhLke MkwtËh ËuÃkkÞko íku yÂøLk, s¤,
÷kune, [k{ze ðøkuhu s ËwøkOÄ {wõík ÃkËkÚkkuo ðMíkw Ëu¾kÞ Au. íku
sz Au. íkuLkk Ãkh LkVhík fhku ík]»ýk Úkþu yux÷u {kun Lkü Úkþu.
«¿kk yux÷u þwt?
søkík yu XkfkuhLkerík {wÂõík Au. yLku çkúñ MkkrLkLku søkík
XkfkuhLkerík {qŠík YÃk ÷køku Au. MktMkkheLku yu søÞkyu MktMkkh Ëu¾kÞ
Au.
yÇÞkMk yLku ðihkøÞ yu yÇÞkMk s÷Ëe Ëqh ÚkkÞ
yLku {Lk æÞtÞkfkh ÚkkÞ yLku æÞuÞ{kt {Lk yLku çkwrØLke ÂMÚkrík
ÂMÚkh ÚkkÞ íkuLku «¿kk fnuðkÞ Au.
fuðÕÞ ÃkË õÞkhu «kó ÚkkÞ?
ð]r¥kLkku Lkkþ Úkíkkt MktMfkhLkku WËÞ ÚkkÞ yLku Mkúð]Ãk ¼qík
þktríkLkku yŠð¼kð ÚkkÞ yLku þktrík{kt ÂMÚkhíkkt ykðu íÞkhu þheh
yLku RrLÿÞku{kt ßÞkhu rËÔÞ þÂõíkyku «økx ÚkkÞ íÞkhu íku
þÂõíkÚke Lkðe Lkðe rMkrØyku «kó ÚkkÞ Au. yLku íku{kt ßÞkhu
ðihkøÞ ykðu íÞkhu çkÄk Ëku»kkuLkk Lkkþ ÚkkÞ Au. íÞkhu Ãkwhw»kLku
fuðÕÞÃkË «kó ÚkkÞ Au.
Ëun þwrØ fkuLku fnuðkÞ?
rLk»fk{ ¼kðu ykí{ ÷k¼ {u¤ððk {kxu Mkfk{ Ãkwhw»ku
{kLk, ¼tøk, «ríkck, Mkuðf ykrË{kt Lk VMkkíkk ykí{ ÷k¼Lke
hûkk fhðe íkuLku þwØe fnu Au.
Mk{krÄ yux÷u þwt?
WÃkh «{kýu ßÞkhu ¾he þwØe ÚkkÞ íÞkt Mkns yðMÚkk
WíÃkÒk ÚkkÞ Au. íkuLku ¾he Mk{krÄ fnuðkÞ.
r[¥k íkÚkk {LkLku {kÞkYÃke ykþk, ík]»ýk, fk{ ÷ku¼,
{kun, ykþÂõík yr¼{kLk YrÃk þºkwykuLku rððuf YÃke ¿kkLkÚke
Äe{u Äe{u íÞS ËR su ykí{k þwØ Au íku{kt Mkkrík Ãkwhw»kku ykí{ík]ó
hnu Au.
þktrík {kxu ík{khu øk{u íÞkt ¼xfðkLkwt LkÚke. ík{khe þktrík
ík{khe ÃkkMku Au. ßÞkt Au íÞktÚke {u¤ððe òuRyu. ykí{kLkku Mkns
Mð¼kð yk[hý îkhk «økx Úkðk Ëuðku. nt{uþk Mkkhk rð[khkuLke
xuð Ãkkzku. nwt yLku {khk ¼økðkLk yuf Au. yk¾e Mk]rü÷kufLkk
Sðkí{kyku yLku nwt yuf Au. ËiíÞ ¼kð Akuze yrîíÞ{kt ÂMÚkrík
31 32

24
«kó fhku. {khk SðLkLkk Mk½¤k Ëhuf fkÞkuo ÚkkÞ Au. íku Ãkhçkúñ
Ãkh{kí{kLke f]ÃkkÚke yLku íku{Lkk MknkhkÚke ÚkkÞ Au. nwt rðhkøke
hneþ {Lku çkÄk MkkÚku «u{ hnuþu. ykðk rð[khkuLke yMkux ykÃkíkk
n»ko WÃkh çknw ÚkkÞ Au Äe{u Äe{u ykí{¼kð òøk]ík Úkþu. ÃkAe
yu{ ÷køkþu fu {khku yk AuÕ÷ku s ¼ð Au. suðe heíku {kýMk
fkufLkk ½h{kt Mk{kR þfíkku LkÚke íku{ çkúñ ¿kkrLk {kýMkLkk þheh{kt
Mk{kR þfíkku LkÚke.
Mkk[ku fkheøkh
suLku MktMkkh YrÃk r[ºkLke h[Lkk fhe Au. íku Ãkh{kí{kLku
íku{Lkku rLkËe ËÞkMkLk ðøkuhu «ÃkkLkkîkh Mkkûkkífkh fhu Au íku Mkk[ku
fkheøkh Au.
yükÂøLk «f]rík :-
yux÷u ykX ytøk ðkÃke Mk]rü ÞkLku «f]r¥k fnuðk{kt ykðu
Au. íkuLkk ykX ytøk Ähký fhe MkwtËhe YÃku «økx ÚkÞu÷ A íku
(Ãk]Úðe, s¤, yÂøLk, ðkÞw, ykfkþ, íkÚkk {Lk yLku çkwrØ,
yntfkh) yüktøke «f]r¥k fnuðkÞ Au. y¾e÷ çkúñktzLkk fíkko
yuf [iíkLÞ Ãkwhw»k þeð Au. íkuÚke çkúñkzLkk {kíkk rÃkíkk rþð þÂõík
Au. Ãkkt[ ¼qíkkuLke WíÃkr¥k íku{LkkÚke ÚkÞu÷ Au. MkktMkkrhf heík «{kýu
ÃkkðoíkeLku þeðLkk r{÷Lk {kxu íkÃk fhðwt Ãkzu÷ Au. íkuðe heíku Sðu
rþðLkk r{÷Lk {kxu íkÃk fhðwt Ãkzu íkku s rþð MkkÚku r{÷Lk yiõÞ
MkkÄe þeðLkk ßÞkurík MðYÃk{kt ¼¤e òð. íÞkhu s sL{ {hýLkk
¼ðkxðeLkk ykðk øk{LkLkk VuhkÚke Aqxfkhku ÚkkÞ íkuLku {wÂõík
fnuðk{kt ykðu Au.
ËhufLke ytËh hòuøkwý, Mkíðøkwý yLku ík{kuøkwý nkuÞ
Au. su økwýLke «ÄkLkíkk íku «{kýu {Lk ûkýu ûkýu çkË÷kíkwt hnu Au.
Mkíðøkwý LkkLkku «fkþ Éíkw íkhýk suðku nkuÞ Au. íku Sðkí{kLku
ykí{Mkkík yLku MkkÂíðfíkk «ÄkLk «kó fhkðu Au. ßÞkhu hòuøkwý
«uhf yLku [t[¤ Au íku rðfkhe Au. {Lk, ÷ku¼, {kun, {{íkk yLku
ykþk ík]»ýkÚke ¼hu÷ku Au. íkuLkk ÷eÄu Sðkí{kyu ykðkøk{Lk
sL{ {hýLkk [¬h{kt ¼xõÞk fhðwt Ãkzu Au.
ík{kuøkwý {kuxku yLku yðhkuÄf Au. íku Mkkhk LkhMkk rð[kh
fÞko ðøkh Lk fhðkLkk ¼khu Ëwü f]íÞku fhe {qZ sz ÞkuLke «kó
fhu Au.
33 34

25
÷û{eLkku ¾hku yÚko :-
y¼Þ ytík:fhý r[¥kLke þwrØ ¿kkLk yLku Þkuøk{kt rLkíÞ
ÂMÚkrík AðeMk økwýku suLkk{kt nkuÞ íkuLku Ëuðe MktÃkr¥k ÞkLku ÷û{e
fnuðk{kt ykðu Au. su Mkk[w yiïÞo Au íku s Mkk[w MkkIËÞo Au. su
Mkk[w {kÄwÞo Au íkuLkk SðLk{kt yu Ëuðe MktÃkr¥k ÷û{e Au. (Ãkh[qhý
Lknª yLku {kxeLkk ZuVk, MkkuLkwt, [ktËe, sh sðuhkík MÚkkðh søkt{
r{Õfík Lknª.)
yÕÃk ÿrü Akuze ËR ßÞkhu ¼økðkLkLkk y¾tz MðYÃk{kt
r[¥k ÂMÚkh Úkþu íÞkhu Wr[¼qr{fk «kó Úkþu. íÞkhu ík{Lku ÷køkþu
fu MkkÄLk ¼økðkLk Au. yLku V¤ Ãký ¼½ðkLk Au. íÞkhu ¼økðkLk
«økx Úkþu. íkuÚke «íÞÞ hnuþu. ¼økðkLk{kt «u{ ðÞþo, íÞkhu
¼økðíke «íÞÞ Au íkuðku yLkw¼ð ðk¤ku ykðþu yLku ík{khwt
Mðk¼krðf Mkw¾ {¤þu. ÃkzËku Au íÞkt ¼uË Au. rðfkh Au. íÞkt
«u{Úke «u{ yu s Ãkh{kLktË Au. Ãkh{kLktË yu s Ãkhð]ûk Ãkh{kí{kLke
f]Ãkk.
«¼wLkwt y¾tz MðYÃk Mkkfkh yLku rLkhkfkh Au íku ykrË
yLku yLkkrË Au. MktMkkheyu ©e f]»ý «¼wyu Mkkfkh MðYÃkLkwt økeíkk{kt
çkkuÄ ykÃÞku Au íku MðYÃkLkwt rLkhtíkh æÞkLk Ähðwt. íku ¼õík «¼wLku
yríkr«Þ Au. yLku ¾kMk «r¢Þk fXeLk yLku y½he Au. {kxu yk
Mkkhe Mk]rü «kÃÞ søkíkT yu Ãkh{kí{kLkwt rðhkx MðYÃk Au. yLku
Ãkwhw»k Mkwf]íkÚke --- «kÚkoLkk fhðe.
rþð yLku rð»ýwt yu yuf s Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k Au.íku ¼÷u
yuf sL{ ykÃkLkkh rÃkíkk Au. yLku çkeò ík{khwt ¼hý Ãkku»ký
fhLkkh rÃkíkk Au. íkuÚke çktÒkuLke «¼w[Þo yLku yÄo «Úk{k fhðe
òuRyu. yu {kxu Ãknu÷k ÷ªøk ¼økðkLkLke Mkkfkh MðYÃk Þrík
ßÞkurík MðYÃk fÕÞkýfkheLke Ãkwò y[oLk ykþeðkoË {u¤ðku. yLku
íÞkhçkkË rð»ýwtLke ÃkqòLkk yrÄfkhe Úkkyku> íkuLkk {kxu þeð WÃkMkLkk
{kxu, ÷ªøkküf, þhýkøkíke MkkuMk yLku {ne¼qíkÚke íku{Lke Mkkfkh
MðYÃkLke ykhkÄLkk fhku. íÞkh ÃkAe íku{Lke f]ÃkkÚke rð»ýwt ¼økðkLk
«¼w «kÚkoLkk yLku Míkwrík ¼sLk fhðkÚke íku{Lke f]Ãkk {u¤ðe. {kuûk
«kóeLkk {køkoLku yLkwMkhku :- {Lkw»Þ sL{ MkV¤ fhku. fkuR Ãký
fkÞo {kxu Ãknu÷k {kíkkLkk ykþeðkoË {u¤ðku. {kíkkLke ----- {Lku
íku{Lke fÕÞký{Þe y{eÿrüÚke ík{khk{kt þe÷ rð»ýwLke ¼Âõík
áZ Úkþu. yLku fÕÞký Úkþu. íku {kxu rðït¼he, MknkÞË MíkwríkÚke
Ãkwò yÚko, yæÞo yÃkeo íku{Lke WÃkkMkLkk økkÞ fu MkíkV, økkÞrºk
[k÷eMkk yLku økkÞºke {tºkÚke íku ÞþþÂõík þeðSLke MkrníkÚke
MktMkkh {kÞkÚke h[kÞ ÷R. {kxu {kÞk þÂõík íku{Lke f]ÃkkÚke.
ykþk ík]»ýkLkk çktÄLk{ktÚke {wÂõík fhðk økkÞrºk æÞkLk{tºk, økkÞrºk
{tºkLke WÃkkMkLkk fhðkÚke sÃk fhðkÚke. þeð yLku þÂõík çktÒkuLke
WÃkkMkLkk MkkÚku s ÚkkÞ Au. økkÞrºk {tºk Mkrðíkk LkkhkÞý MkqÞo
ËuðíkkLke ÃkkMku hkrºk YÃke ytÄfkh Ëqh fhe Mkkhe Mk]rüLku íkuòu{Þ
ÿrü «kró fhkðu Au. íkuðe heíku y¿kkLk YrÃk ytÄfkhLku Ëqh fhe
¿kkLk Þ¿kYrÃk çkwsðeLku «¿kkLkkLku yxçkwËÚke «kó fh. íku Ãký
ËuðLke WÃkkMkLkk {kxu, þeð YrÃk rðïkMk {Lku Ãkkðoíke YrÃk ©ØkLku
áZ fhe. {Lk,f{o, ð[Lk yLku ËunLke íku ËuðLke þhýkøkíke
Mðefhðe òuRyu. þhýøkrík rníkfkh íÞkhu su íkuLke MkuðkLkk
35 36

26
yrÄfkhe çkLku Au. {kxu yÃkLku Ãknu÷k SLkuïh «¼wyu rþðSLke
þhýkøkíke {kxu su †ku h[kÞu÷ Au íkuLkwt Lke[u «{kýu yæÞÞLk
fhku.
Lk{kLke þtfh ¼ðkLke þtfh nh nh þtfh ík{T,
sÞ sÞ nu rþð Ãkh{T Ãkhkí{f Hfkhuïht ík{T.
Ëþ ¼qs {tzLk Ãkt[ðËLk rþð rºkíkÞ LkÞLkk þktíkeík
þeð Mkw¾Ë{ shkswx rþh {wfwx rðhkSík ©e ðýufwtzý
©ðýu fwtz÷ yíke h{ý{T Lk{kLke þtfh ¼ðkLke þtfh:
÷÷kx [{õík hsLke LkkÞf ÃkÒkøk¼q¾ýw økkiheþt,
rºkþw÷ ytfwþ økýÃkíkeþku¼k, z{Y çkksík ÄqLke {Äwh{T >
Lk{kLke þtfh ¼ðkLke þfh:
¼M{ rð÷uÃkLk rþð MkðkOøk rþð LktËe ðnkðyríkh{ýt >
ðk{køku røkheò rðhkSík ½txk LkkËeíkT æðrLk {Äwht Lk{kr{
þtfh >
øks[{kOçkh ðk½ktçkh nh fÃkk÷ {k÷k øktøkuþ{T >
Ãkt[ ðËLk Ãkh økýÃkíke þku¼k Ãk]cu røkheÞrík sð÷Mk{T >
rMkØuïh, {{÷uïht þtfh fÃke÷uïh rþðfkuxuïh: >
ðk{køku røkheò rðhkSík ½txk LkkËeíkT æðrLk {Äwht Lk{kr{ þtfh >
Lk{oËk fkðuhe s÷ Mktøk{T {æÞu þktrík Lk{krLk økehe rþ¾h{T >
þðfktrËf {qŠík MkwhÃkrík Mktðeík ht¼f yknefËðLke {Äwh{T >
«ýðk,Tx ÃkË æÞkLk hr[ík SLkuïh rð{÷{T Mkw¾Ë{T >
íkw{khe f]Ãkk rºkøkwýkí{ef rþðS Ãkíkeík ÃkkðLk >
¼Þ nhýt{T Lk{k{e þtfh ¼ðkLke þtfh nh nh þtfhík{T >
þhý{T sÞLkk nu rþð Ãkh{kí{f Hfkhuïh ík{T þhý{T >>
37 38

27
nðu rþðSLkwt æÞkLk MðYÃk yLku ®÷økküfLke Mk{s :-
rþðSLkwt rLkhkfkh MðYÃk Hfkh þkfkh MðYÃk ßÞkurík
MðYÃk Au. yLku yk¾wt rðï ÷ªøkkfkh Au íkuÚke Ëhuf Ä{o{kt swËe
swËe heíku þeðSLkk ÷ªøkMx þhehLke Ãkwò y[oLk æÞkLk fhðk{kt
ykðu Au. íkuLke ËhufLkk Mkçkfk {k÷ef yuf Au. yLku íkuÚke Ëhuf
rnLËw{kt ßÞkurík{kt ßÞkuík ¼he òÞ íÞkhu niíÞ{ktÚke yrËíÞ
ÂMÚkrík «kó ÚkkÞ íkuLku {wÂõík fnu Au. ði»ýðku ÃkhçkúñLkwt MðYÃk
ßÞkuík MðYÃk Au. íku rðhkx Au. íku s çkúñ Ãkhçkúñ fnuðk{kt ykðu
Au. íkuÚke yk sL{ Mkkfkh søkík Ãký çkúñ fnuðkÞ Au. ykÃkLkk{kt
su nk÷u Au [k÷u Au çkku÷u Au íku ykí{{kt Ãký ßÞkuík MðYÃk Au. íkuLku
Ãkhçkúñ{kt Au. yÚkðk íkuLkk ytþ Au. íkuÚke Mktíkku MkíMktøkeÞku Þkuøkeyku
yk H ßÞkurík MðYÃkLkwt æÞkLk{kt {øLk hnu Au. {wMk÷{kLk ÷kufku
Ãký yks Ãkhçkúñ Ãkh{kí{kLkk ßÞkurík MðYÃk yux÷u yÕnkLkk
Lkqh{kt ÃkkuíkkLkwt Lkqh íkuLke ¼he òÞ íkku ykðk øk{Lkfk Ëwhk {ex
òÞ ni. RMk r÷yu fnk økÞk ni rf ykfkþt Ãkríkík{T íkkuÞu yÚkk
fåALke Mkkøkh{T MkðoËuð Lk{Mfkh{T «rík fuþðh «rík økåArík
íkuÚke suðe heíku Ëhuf LkËeyku swËe swËe søÞkyuÚke ðnu Au Ãkhtíkw
íkuLkwt ----- MÚkkLk MkkøkhLku {¤ðkLkwt Au. íkuðe heíku Ëhuf Ä{oLkku
{wÏÞ ykþÞ Ãkhçkúñ Ãkh{kí{kLku {¤ðkLkku Au. {kxu nðu ykÃkLkwt
rþðS æÞkLk Mkkfkh MðYÃkLkwt Äheyu. rLkhkfkh MðYÃkLkwt æÞkLk
Þkuøk «¢eÞk Þkuøke MktLÞkMkeyku {kxu Au. yk f÷eÞwøk{kt íkku Mkkfkh
MðYÃkLkwt æÞkLk Ãkwò y[oLk, Mkuðk ¼Âõík fhe íku{Lke f]Ãkk {u¤ðeyu
M{hý yLku æÞkLk íkuLkwt Lkk{ M{hý íkuLkwt Lkk{ M{hý fhðwt.
hksÞkuøkLkwt yæÞÞ yLku ÞkuøkLke «r¢Þk :-
hksÞkuøkLkwt yæÞÞLk «¼wLku yku¤¾ðk {kxu yLku íkuLkk
MÚkkLk{kt yrîíÞ çkLkkððk {kxu hksÞkuøkLkwt yæÞÞLk yLku Þkuøk
Lke «r¢Þk þhwt fhku.
þheh MkkÄLkLku MðåA fhku. çkËk s fkÞkuo Mk{uxeLku
rðþu»k Þkuøk{kt çkuMkku íÞkhu Lke[u çkíkkðu÷ rð[kh {tÚkLk îkhk
ÞkuøkLke þYykík fhku.
nwt ykí{k Awt ßÞkurík ®çkËw MðYÃk Awt. nwt ykí{k ¼úwfwxe{kt
rçkhks{kLk Awt. nwt yk Ëun LkÚke. Ëun íkku {ws ykí{kLku hnuðkLkwt
½h Au. yk þheh íkku sz Au. nwt ykí{k [iíkLÞ MðYÃk Au. nwt
ykí{k ysh y{h yðeLkkþe Awt. yk sz þheh íkku nkzfk
{ktMkLkwt ¾kuÞwt Au. þheh YÃke Ëktçkzk{kt nwt ykí{k [iíkLÞ rnhku Awt.
ykt¾îkhk òuLkkh, fkLk îkhk Mkkt¼¤Lkkh, f{uorLÿÞ îkhk f{o
fhLkkh, nwt ykí{k Awt. f{oLkwt V¤ ¼kuøkðLkkh yLku Mkw¾Ëw:¾ {Lku
yLkw¼ð fhLkkh nwt ykí{k Awt. yk þhehíkku {khk «¼w Au. nwt
ykí{k íkuLku ftxÙku÷ fhLkkh yrðLkkþe [iíkLÞ þÂõík Awt.
nwt ykí{k Awt. yk þheh Ãký {kxe MkkÚku {¤e sðkLkwt. íku
ÃkhkÞwt Au. fk{ ¢kuÄ ÷ku¼ {kun, yntfkh R»kko, îu»k ríkhMfkh
MðkÚko RåAk ykþÂõík, ®[íkk yk çkÄkíkku ÃkhkÞk þhehLkk Ä{kuo
Au. íkuLku s {khku Mð¼kð ¼q÷kðe ËeÄku Au. íkuÚke s nwt Ëw:¾e Ëw:¾e
ÚkÞku Awt. Ãkhtíkw nðu íkku nwt {khku Ä{o çkòðeþ. nwt ykÚ{k MkËk «u{
39 40

28
MðYÃk, ykLktË MðYÃk, ¿kkLk MðYÃk þÂõík MðYÃk, yLku «fkþ
MðYÃk Awt. íkuLkku s yLkw¼ð Ãkh{rÃkíkk þeð fhkðe hÌkk Au. íkuLke
ÞkË Ëuðzkðe hÌkk Au. íkuLke s {u¤u ÂMÚkh fhðe hÌkk Au.
yk «{kýu ykí{k ®[íkLk fhíkkt fhíkkt yk ËunLku ËunLkk
MktçktÄkuÚke ËunLke ËwrLkÞkÚke Ãký Ãkx MkqÞo [tÿ íkkhkøkýkðe Ãký
MkËTçkwrØLke WÃkh Ãkh{Äk{ ïuíkrîÃk y{]íkÄk{, þktríkÄk{ ykðu
{wÂõíkÄk{ [kÕÞk òð. {Lk YÃke --- íÞkt «ðoíkíkk Vq÷kÞu÷k ÷k÷
MkkuLkuhe «fkþ {wõík yMk÷e çkúñ÷kufLku rLknkhku. ð]rØLke MðÞtLku
íÞkt ÂMÚkh fhe ËwhkLke rð[u {wsçkLkwt {LkLk ®[íkLk þY fhku.
ðkMíkð{kt nwt ykí{k Ãkh÷kuf, çkúñ÷kuf rLkðkMke Awt. nwt
yk y¾tz ßÞkurík MðYÃk ðk¤k Äk{Úke Lke[u Wíkhe Mk]rü WÃkh
ykÔÞku níkku. yLkuf Lkk{ YÃk ðk¤k þhehu Äkhý fhe ÃkkX
çk¼ÔÞk. Ãkhtíkw nðu VheÚke yk ßÞkuríkðk¤k Äk{{kt Mkðoºk þktrík
þktrík s Au. Ãkrðºkíkk Au. «fkþ Au. rð:MktfÕÃkíkk Au. nwt ykí{k
Ãký Mkðo çktÄLkku{ktÚke {wõík f{korník yðMÚkk{kt ÂMÚkík Awt.
ßÞkuríkfh Awt. þktík Awt. þwØ Awt. yuf þÂõík «fkþ ®çkËw Awt.
nðu yk MkwíkËþ Äk{{kt, {Lk Lkuºkku îkhk ÃÞkhk, r«Þík{,
«kýLkkÚkk «kýuïh,Ãkh{r{ºk, Ãkh{kí{kLku yux÷u fu Ãkh{ MkwtËh
ßÞkuík MðYÃk rþðrÃkíkkLku rðnkhíkk Lke[u {wsçkLkwt ®[íkLk {LkLk
þY fhku.
Ãkh{ r«Þ rþðçkkçkk ykÃkLkku nwt yrðLkkþe MktíkkLk VheÚke
yk{Lke ÃkkMku ykðe [wõÞku Awt. sL{ shk nwt ykðíkku fktRf {køkkuoÃkh
þkuÄe hÌkku níkku. ykÃkLke MkkÚku r{÷Lk {Lkkððk {kxu íkzÃke hÌkku
níkku. nðu íkku rÃkíkk ykÃku ¾wË ykÃkLke økkuË{kt çkku÷kðe ÷eÄku. {eXk
çkkçkk ykÃkíkku «u{Lkk Mkkøkh Aku. y{ku çkËk s ßÞkurík ykí{k
çkk¤fkuLkk ykÃk Ãkh{ rÃkíkk Aku. MkkhkÞ rðïLkk {kr÷f Aku.
Ãkh{Äk{, rËÔÞíkk rððk-- Aku. ykÃk rLkhkfkh, yfk÷{]íÞw,
y¾tz ßÞkurík MðYÃk Ãkh{ MkwtËh Aku. sL{ {hýÚke LÞkhk ysL{k
y¼kuõíkk, yfíkko yrðLkkþe Aku. ÃÞkhk çkkçkk ykÃk Mkw¾ fhíkkt,
Ëw:¾ fhíkkt økrík MkËTøkrík Ëkíkk Aku. {wÂõík SðLk {wÂõík Ëkíkk
rËÔÞ [ûkwËkíkk, yLku røkíkk¿kkLk Ëkðk Aku. Mk]rüLkk ykrË {æÞ
yLku [uíkLku òýLkkh, Mk]rü ð]ØkuLkk çkesYÃk MkðoþÂõík{kLk Mkðo
ykí{k çkk¤fku f÷k fhLkkh rðï fÕÞkýfkhe ykÃk s Aku.
Ãkríkík{ktÚke ÃkkðLk çkLkkðLkkh, {Lkw»ÞLke Ëuðíkk çkLkkðx, íkÃkku
«ÄkLk{ktÚke Mk¥kku«ÄkLk çkLkkðLkkh çkkçkk ykÃkLku nwt fR heíku
¼q÷wt. ºký ËuðLke h[Lkk fhLkkh çkúñk rð»ýwt {nuþ rºk{wŠík
rºkfk÷ËþoLk rºkðurË rºk÷kufkLkkÚk,rÃkíkkLkku nwt Mktíkkð Awt.
rþðçkkçkk ykÃk «fkþ yLku þÂõíkLkk y¾qx ¼tzkh
Aku. ÃkwsLkku {ws ykí{k Ãkh yu þÂõík {Lku «fkþ ykðe íku [khu
çkksw Vu÷kÞ hÌkku Awt. {kÚku nwt ykí{k íku{kt --- hÌkku Awt. ÷kR---
MðYÃk ð¤e hÌkku Awt.
rþðçkkçkk nwt ¾wçk s Mkki¼køÞ þk¤e Awt. {khe r«ík
ykÃkýe MkkÚku Au. ykÃkLkku n»kofkhe Ãkhe[Þ {khwt yk¾wt SðLk
çkË÷e LkkÏÞwt Au. nwt MðtÞ Rïhîkhk {¤u÷ ¿kkLk ÷R hÌkku Awt.
rðïLkk fkuxe fkuxe ykí{k{ktÚke nwt fux÷ku ¼køÞ þ¤e Awt fu ykÃku
41 42

29
{Lku yÃkLkkÔÞku Au. yLku yktíkŠÿ Mkw¾Lku þktríkLkku ---ykVe ËeÄku
Au. çkMk çkkðk nwt íkku fuð¤ ykÃkLkku Awt. nwt ßÞkurík ®çkËw Awt. þktík
Awt. Úkrník Awt. ÷kRf {kRf Awt.
ÃÞkhk çkkÃkk ykÃk s {khk {kíkk rÃkíkk økwhw, rþûkf
yLku çktÄw Mk¾k Aku. 5000 ð»koLkk fÕÃkçkkË ykÃkLke MkkÚku Mkk[k
ðuË r{÷Lk ÚkÞwt Au. ykÃk Ssð ykí{kLku Mkðo MktçktÄkuÚke Mkðo
«kró yLku yLkw¼qrík fhkðe hÌkk Aku. {khe sL{ {hýLke
ÃÞkMk íkhMk {xe økR Au. çkkðkt nðu fkuR þkuf ø÷kLke WËkMke
LkÚke. çkMk çkkðk ykÃk s {khwt MkðoMð Aku. {khk {LkLkk r{h
Aku. ynª fux÷e {Äwhíkk Au. nwt ykÃkLkku y{h {wõík çkLke
{wõÞkt ykÃk {ws ykí{kLku Ãkríkík{ktÚke ÃkkðLk çkLkkðe hÌkk Aku.
H Ãkqýo {Ë: Ãkqýo r{Ët ÃkqýkoíÃkqŠík {wËå[uíkt > ÃkqýoMÞ Ãkqýo
{kËkÞ Ãkqýo {u ðkðrþ»Þíku > H þktrík þktrík þktrík
Mkðuoºk Mkwr¾ð: MkLíkw Mkðuo MkLíkw rðhk {Þk: >
Mkðuoíke ÿkuý yåÞwLíkw frùík Ëw:¾ {kÞLkwt Þkík >>
©e nhÞu Lk{: >> ©e nhÞu Lk{: >> ©e nhÞu Lk{: >>
yæÞkÂí{f hk{kÞýLkku xwtf Mkkh :-
fnuðkLke ykí{k fÕÞký {kxu su ÃkwhkýSyu {kLkrLkÞ
ykðu íkuLkk Sð çkúñ {Þ ÚkkÞ Au íÞkhu çkúñ çkeS ðMíkwLke su{
{kVf òuR þfíkku LkÚke. ÃkkÃk ð]r¥k ÔÞkÃkríkÚke yLkw¼ð{kt ykðe
þfu Au. ð]r¥k çkúñkfkh ÚkkÞ íÞkhu çkÄw çkúñ{Þ ÷køku Au. íkuLkkÚke
íkkhwt ÓËÞ ¼hkR sþu. íku ð¾íku Lkðwt rËÔÞ MðYÃk Mkw¾ WíÃkÒk
Úkþu. íkuLku ykLktË fnku «¼w fnu fu çkúñ fnku su fnuðwt nkuÞ íku
fnku Lkk{{kt fktR LkÚke. ÷køkýe{kt çkÄwt Au. su MktfÕÃkkuÚke RåAk
yLku çkefÚke WíÃkÒk ÚkkÞ Au. íku MktfÕÃkkuLku ykí{k rð[khÚke nXkððk
«ÞíLk fhðku.
ykðk WÃkËuþ WÃkh {LkLk fhðkÚke ½ýk MktfÕÃkku ykuAk
ÚkR òÞ Au. yLku Mkkhwt æÞkLk ÷køku Au. íku ð¾íku rLkrnæÞkMkLk
Ëþk Mknwt ÚkkÞ Au.
MkòríkÞ «ÞíLkkuLkku «ðkn [k÷u yLku rðòríkÞ «ðknku
Ëqh Úkðk ÷køku íkuLku rLkËeæÞkMkLk fnu Au.
MkÂå[ËkLktËLkku «ðkn [k÷u yLku Lkk{ íkÚkk YÃkLkk MktfÕÃkku
Ëqh ÚkkÞ íkuLku rLkrËæÞkMkLk fnu Au.
ykðe Ëþk WíÃkÒk ÚkkÞ íÞkhu ytíkhkí{k{kt Ÿzk Wíkhðwt.
íÞkt ½ýwt ¿kkLk ½ýe þÂõík yLku ½ýwt Mkw¾ ¼hu÷wt Au. suyku çknwt
ôzk Wíkhe þfu Au íkuykuLku Sð yLku søkíkLkwt MkíÞ sýkÞ Au.
{Lk{kt ykí{kLkku ykðkMk «rík®çkçk ÃkzðkÚke íku{kt ---
[uíkLkk ykðu Au. íkuLkwt Mkkð {LkLku ÚkkÞ Au. {LkLkkt Mkíðøkwý {LkLkk
hòuøkwý yLku ík{kuøkwýLku ðþ fhu Au.
ßÞkhu ÃktËh ð»koLke ðÞu ðihkøÞ ÚkÞku íÞkhu rðïkr{ºk
ðrþcËuðLku «&™kuÃkqAe. ykæÞkÂí{f {køkoËþoLk Ãknu÷k yLku çkeò
43 44

30
¼køkLke {køkoËþeofk :-
¿kkLk çku «fkhLkwt nkuÞ Au. rMkØYÃk ¿kkLk yLku ð]r¥k YÃke
¿kkLk MØ YÃke ¿kkLk yu ykí{kLkku Mð¼kð Au. íku WíÃkÒk Úkíkwt LkÚke.
yLku ð]r¥k YÃke ¿kkLk r[¥kLku ÚkkÞ Au. {kxu þk† yLku MkíMktøkÚke
ytík:fhýLku ¿kkLk ÷uðkLku ÞkuøÞ çkLkkðíkk sðwt.
ykí{kLkwt ®[íkLk W¥k{ Au. {kunLkwt ®[íkLk {æÞ{ Au.
fk{Lkwt ®[íkLk frðc Au. yLku çkeòykuLke ®[íkk fhðe yu
yÄ{kÄ{ Au. su ÃkkuíkkLkku MktMkkh MkwÄkhe þfu íku {Ëo fnuðkÞ Au.
íku yuf sL{{kt yLkuf sL{ku Ãkqhk fhe þfu Au.
{kxu rMkØktík{kt yntfkh yu yuf yuðwt íkíð Au fu su
ykÃkýk SðLkLke òLk{kt ykí{kÚke Mkøkk íkhefu ½wMke økÞu÷ Au.
Ãký íku Ãkkhfku {kýMk Au. íku õÞktÚke ykÔÞku íkuLke õÞktÚke ykÔÞku
íkuLke íkÃkkMk yufktík{kt fhþku íkku íku ík{khk SðLk{ktÚke Lkkþe
sþu. ytíku íku sþu yux÷u íkuLku fhu÷k MktfÕÃkku rðfÕÃkku Ãký Ëqh Úkþu.
fhkuzku fk{ fhðkLkk hne òÞ Ãký òu {kuûk rMkØ ÚkkÞ
íkku ½ýku ÷k¼ Au. Ãký òu {kuûk rMkØ Lk ÚkkÞ íkku øk{u íkux÷k fkÞkuo
fÞko nkuðk Aíkkt yÕÃk SðLk Au.
nk÷Lkk s{kLkk{kt ¼ýíkh ðæÞwt Au. Ãký tMktMfkh ¾wxâk
Au. Mk{sý ¾wxe Au. Mkkhk LkhMkkLkk rððufLkwt ¼kLk ¼qÕÞk Aeyu.
íku {kxu {]íÞw yLku «u{ þwt Au íku òýíkk LkÚke. {kýMkLkwt SðLk
çkhkçkh [k÷ðk {kxu yk çku íkíðkuLkwt hnMÞ òýðkLke çknw sYh
Au. íku {kxu MkíkMktøkLke sYh Au.
«khçÄ f{o «{kýu Mkku {ý Mkw¾ yLku Mkku {ý Ëw:¾ Ëhuf
ÔÞÂõíkLku ¼kuøkÔÞk ðøkh Awxfku LkÚke. íkku Lkerík Úke [k÷e Mkw¾
¼kuøkðku íkku ÃkwÛÞ f{kÞ Au. yLku yLkeríkÚke Ãký Mkw¾ ¼kuøkðkÞ
Au. Ãký ÃkkA¤Úke Ëw:¾ ¼kuøkððwt Ãkzu Au. {kxu ¼kuøkku ¼kuøkððk
{kxu rððuf çkwrØ hk¾ðk{kt yLku Lkerík yLku MkíÞ yk[hý
fhðkLke su Mkw¾ yLku Ëw:¾ ¼kuøkððkLkk Au íku ¼kuøkðe «khçÄ
f{o Ãkqhk fhe ykí{k ¿kkLk ykí{k Mkkûkkífhk fhe {Lkw»Þ SðLkLkku
y{qÕÞ VuhkLku MkV¤ fhe {wÂõík {kxu «ÞíLk fhu.
¼Âõík fhðk{kt, íkÃk fhðk{kt MkíkTMktøk fhðk {kxu su
yøkðzku Ãkzu íkuLku rððuf çkwrØÚke rð[kh fhe MknLk fhku. suÚke
íkuLkku --- ÚkðkÚke ÃkwÛÞ WíÃkÒk ÚkkÞ Au. yLku íÞkh ÃkAe ykí{
¿kkLk ÚkkÞ Au. yk nuíkw ÷ûÞ{kt hnu íkku Ãkwhw»kkÚko çkhkçkh ÚkkÞ
yLku «khçÄ f{o Ãký çkhkçkh ¼kuøkðe þfkÞ suÚke su MkíkTf{o
fhðk{kt rðÎLk ykðu íkuLkkÚke ÃkkAwt nXðwt òuRyu Lknª Ãký ¾kuxk
hMíku Mkw¾ {¤íkwt nkuÞ íkku íku Akuze Ëuðwt òuRyu.
¼økðkLk MkkiLku «kó Au. Ãký ÞkuøÞ økwhw ÃkkMkuÚke Mkkð
÷eÄk rMkðkÞ òuR þfkÞ íku{ LkÚke {kxu ÞkuøÞ økwhwLke þkuÄ fhe
íku{Lke Mkuðk [kfhe fhe ¼økðkLkLku yku¤¾ðk {kxuLkwt ¿kkLk {u¤ðku
íkku s ¼økðkLk «kó ÚkkÞ. ykÃkLkku «u{ ¼økðkLk WÃkh ÷køku
yux÷u ¼økðkLk ykÃkLkk ÓËÞ yðfkþ{kt ¼hkR òÞ Au.
sLkf hkòLku ík{k÷ ðLkLke ÃkðoíkLke økwVk{kt VhLkkhk
rMkØ ÷kufkuyu íku{Lku rMkØ økeíkkLkku su çkkuÄ ykÃku÷ íkuLkk rMkØ
økeíkkLkk ©ðý {ktÚke ykí{k MkkÃkuûkífkh fhkðe Ëu íkuðe økeíkkLkku
45 46

31
Lke[u «{kýu WÃkËuþ ykÃku÷ Au. íkuLku rMkØ økeíkk fnuðkÞ Au. yLku
íkuLkeÚke sLkf hkò rðËun fnuðkÞ Au.
su ykí{k ÿüktíkÃkýkLkku íkÚkk Ë~ÞLkk yæÞkMkLku ÷eÄu
íkwåA rð»kÞkuLkk ykLktËík su Ãkwhw»kkÚko {kLke ÷u Au sL{ {hý ÃkkBÞk
fhu Au. íku s ykí{kLku y{ku ©ðýkËefÚke ÚkÞu÷e yÃkfkhð]r¥k
ðzu Ãkhçkúñ Mk{Syu Aeyu yLku íkuLkwt s yæÞÞLk fheyu Aeyu.
ÿüktíku ËþoLkLkku yLku á~ÞkuLku yLku íkuLke ðkMkLkkykuLku
Ãký Akuze ËRLku y{ku yu MkðuoLke WíÃkr¥kLkk Mkkûke YÃku yu MkðoÚke
«Úk{ rMkØ Úkíkk ykí{kLkwt rLkhtíkh yLkwMktÄkík fÞko fheyu Aeyu
íku Ãkhçkúñ søkíkLkk Au yLku søkíkÚke yu çktÒku Þ¿kkuLkk yrÄMÚkkLk
YÃk Au. yLku Mk½¤k ÃkkÃkkuLkku íkÚkk yk¼kðuþku «fkþf Au. íkuLkwt s
y{ku rLkhtíkh yLkwMktÄkLk fÞko fheÞu.
yk Mk½¤wt çkúñktz su{kt Au suLkwt Au suLku yÚkuo Au. suLkk
Úkfe Au yLku su YÃku Au íku MkíÞ ykí{kLkwt y{ku rLkhtíkh yLkwMktÄkLk
fÞko fheyu Aeyu.
y{khku ykí{k Mk½¤k çkúñktzku YÃku hnu÷ku nkuðk Aíkkt Ãký
WÃkrLkMkËku íkuÃký yøkBÞ Au. yLku rLkhtíkh ïkMkkuïkMkLkk çknkLkkÚke
MkkuntLk Mkku[Ëtík íku Ãkh{kí{k nwt Awt. yuðk þçËku çkkuÕÞk fhu Au. íku
s ykí{kLkwt y{ku yLkwMktÄkLk fÞko fheyu Aeyu.
su Ãkwhw»kku ÓËÞ YÃke økwVk{kt Mðk{e ytíkhÞk{e ËuðLku
AkuzeLku ËRLku çkeò ËuðLke ÃkkMku òÞ Au íkuyku ÃkkuíkkLkk nkÚk{kt
hnuíkk fMíkwhe {ýeLku AkuzeLku çkeò híLkLke RåAk fhu Au.
su Ãkwhw»k ¼kuøÞ ÃkËkÚko{kt yíÞtík rðhõík ÚkR hMkhneík
Ãký òýðk Aíkkt Ãký íku ÃkËkÚko{kt ÃkkAe ðkMkLkk çkktÄu Au. íku fh{rík
ðk¤k ykí{kykuLku Ãkwhw»k fu †eLku {kýMk Lkrn Ãký økÄuzku fu
økÄuze s Mk{sðe.
su MkwhÃkrík RLÿ ð@Úke ÃkðoLku íkkuze Lkk¾u Au íku{ íku hMk
neLk ykÚ{kyu RrLÿÞku YÃke MkÃkkuo su{ su{ Wzíkk òÞ íku{ íku{
íku{Lku ðkhtðkh rððuf YÃke ÄkufkÚke íkkuze Lkk¾ðk òuRyu.
RrLÿÞkuLkk WÃkMk{ YÃk Ãkrðºk Mkw¾Úke r[¥k Mkkhe heíku
«þktík ÚkkÞ Au. íku Ãkwhw»kLku Ãkh{ Mkw¾ YÃku yuðk ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kt
y¾tz yLku W¥k{ ÂMÚkrík «kó ÚkkÞ Au.
WÃkh «{kýuLkku çkkuÄ rMkØ Ãkwhw»kkuyu ykÃÞk ÃkAe sLkf
hkò rð[kh rð{hMkLkk ytíku Mk{íkk Ãkk{u÷wt {Lk yLku rLk»fk{
ÚkÞu÷k {Lk ðkMkLkkykuÚke hneík hnu íkku «khçÄ f{o ðzu «kó
fhu÷k ËunLkk [÷Lk yLku y[÷Lk yu çktÒku V¤ Mkh¾k Au. fkuRÚke
fkuR ÃkwLÞ fu ÃkkÃkLkk ÚkkÞ íku{ LkÚke. f{oÚke ÚkÞu÷k V¤ku{kt su fíkko
Ãkýwt íkÚkk su ¼kuøk Ãkýwt ÚkkÞ Au íku {Lk Lku ÷eÄu s Au. {kxu {Lk òu
þktík ÚkkÞ íkku fhu÷wt Ãký Lk fhu Au. çkhkçkh ÚkkÞ. ¼kuøkðuð÷wt Ãký
Lknª ¼kuøkðu÷k çkhkçkh ÚkkÞ. íku heíku Ãkwhw»kLku {Lk {kt fíkko ¼Âõík
Ãkýwt ÚkkÞ Au. {khwt {Lk íku fíkko ¼kuõíkk ÃkýkLkk yrík ykøkún YÃke
hkuøkÚke hneík ÚkÞwt Au yLku çkwrØÚke ykí{k ÃkË{kt çkwrØ ÂMÚkh ÚkR
Au. áZ rLkùÞ ðk¤e ÚkR Au {kxu nwt ÃkkÃk ÃkwÛÞLkk V÷ {¤ðkLke
þtfkÚke Úkíke ík{k{ yrÄhíkk íÞS Ëô Awt.
47 18

32
nu [t[¤ {Lk r[¥k yk MktMkkh íkkhk Mkw¾ {kxu LkÚke Ãký
Ëw:¾ {kxu s Au. {kxu íkwt MktMkkhLke ÃkxÃkx Akuze ËRLku WÃkþ{Lk
rLkhMk fh Äkhý fh WÃkþ{Lk Äkhý fhðkÚke íkLku rðûkuÃkku
rðLkkLkwt Mkk[wt Mkw¾ {¤þu. nu r[¥k íkwt rð»kÞkuLkk ®[íkLk YÃke {kuxe
®[íkkLku Akuze Ëu. {kiLk hneLku MðYÃk{kt ykí{k{kt ÂMÚkrík fhðkLkku
s WíMkkn Äkhý fh.
nu MkX {Lk yk ÿük ðøko{kt fkuR Ãký yuðe Mkðkuo¥k{
ðMíkw LkÚke íku {u¤ððkÚke íkLku yíÞtík ÃkheÃkqýoíkk {¤u. ykÚke
ðihkøÞ ykËeLkk çk¤Úke ½ýe rÄhsz hk¾eLku yLku ÃkhçkúñLkku
yk©Þ fheLku íkwt íkkhu [t[¤íkk íÞS Ëu.
Mkðkuo¥k{ çkúñ ÃkËLku Ãkk{ðk RåAíkk Ãkwhw»k MkkiÚke «Úk{
rððuf Mke¾eLku çkwrØLku rLk{o¤ fhðe òuRyu. rððufe Ãkwhw»kLku
ÓËÞYÃke ¼tzkh{kt çkwrØ YÃke ®[íkk{ýe RåAu÷wt V¤ ykÃku Au.
çkúñ rðãkLke «kóe {kxu «Úk{ þk†kuLkk yLku MkßsLkíkk ytøkuLke
çkwrØLku ðkÃkhðe òuRyu.
ykí{kLkwt MktfÕÃk Ãkýwt {Lk fnuðkÞ Au. yLku ykí{kLkwt su
MktfÕÃkkuÚke hneík Ãkýwt Au íku{ktÚke fnuðkÞ Au yk{ nkuðkÚke ykí{
ËþoLk {kuûk s Au.
MktfÕÃkkuÚke WÒkík{q¤ yLku ykÚ{kLkku rLkðeofÕÃk Ãkýk{kt su
fktR VuhÃkkh ÚkkÞ Au íku s {Lk Lkku sL{ Au. yuÚke MktMkkhLke ð]rØ
ÚkkÞ Au. fÕÃkLkkyku yu s r[¥k Au. íkuLku ytík:fhý ÞkLku {Lk
fnuðkÞ Au. {Lk «ký MðYÃk Au. ðihkøÞ fu¤ðe «kýkÞk{ Lkk
yÇÞkMkÚke Mk{krÄÚke rð»kÞku{kt {LkLkk sðk ykððk YÃk Ëwü
yÇÞkMkLkku Lkkþ fhðkÚke yLku ykí{ íkíðLkk ¿kkLkÚke «kýLkku
rLkhkuÄ fhe þfkÞ Au. {LkLke su [÷Lk þÂõík Au íku «kýLík Au.
yLku su MkkLk þÂõík Au íku [iíkLÞLke Au. su [÷Lk Au íku yrLkíÞ
Au. yLku su sz Au íku {Lk. su ¿kkLk Au íku ykí{k MðYÃk Au. MkðoËk
MðåA Au. íkÚkk Mkðo ÔÞkÃkf Au.
søkíkLku òýðkLke heík :-
yk søkík s «íÞÞ Ëu¾kÞ Au íkuLku çkúTn{Lkk Mkkûkkífkh
{kºkÚke þktrík ÚkR sLkkh Au. íku Mkík Ãký LkÚke yLku yMkík Ãký
LkÚke Ãkhtíkwt ÃkheðíkoLk rþ÷ yŠLkð[LkeÞ Au.
çkúñ Lku òýðkLke heík :-
MkðoÚke Ãkh, {hýÚke hneík, sL{Úke hneík MkqÞoykrË
Mkðo Mkøk¤k «fkþfkuLkwt Ãký «fkþf shkÚke hneík fkhýkuLkwt Ãký
fkhý rLkhtíkh, MðÞt «fkþf Ãkh{ ykLktË MðYÃk suLku {Lk
ÃknkU[íkwt LkÚke yuðwtrð¼køkku rðLkkLkwt yrîíÞ rðfkhkuÚke hneík
Ãkh{ ykLktË MðYÃk RrLÿÞkuLkk Mk{qnÚke hneík MkðoLku SðLk
ykÃkLkkh «kýLku Ãký SðLk ykÃkLkkh Mk½¤e fÕÃkLkkykuÚke hneík
fkhýkuLkwt Ãký fkhý rLkhtíkh MðÞt «fkþf MkðoLkwt yrÄckLk
yLku rðMíkhý [iíkLÞ YÃk{kt yÃkMkuÞk ÃkýkÚke WÃkËuþ fhðk ÞkuøÞ
ºkýu fk¤{kt ykçkkrÄík yLku yLkw¼ð YÃk su çkúñ Au íku s hk{
ð]ûk Au. íku s nwt Awt yLku íku s yk Mk½¤wt søkík Au. yu{ swËwt fktR
s LkÚke yuÚke swËwt fktR s LkÚke. ykðku rLkùÞ ík{khk ytík:fhý
49 50

33
r[¥k {Lk{kt Mkðuo{kt hnu Mkðoò ð]rØ Ãkk{u÷ku hnu Lku íku s çkúñ
¿kkLk Au.
æÞuÞ Lkk{Lkk ðkMkLkkLkk íÞkøkLke rð÷kMk Ãkk{Lkkhe Ãkqýo
ÿrüLkku yk©Þ fhku. {Lk{ktÚke Mk½¤e ykþkyku ík]»ýkyku hkøk
îu»k íkÚkk ðkMkLkkLkku íÞkøk fhe Mk½¤k ÔÞðnkhLku ÞkuøÞ yk[hýku
hne ÷kufku{kt rðnkh fhku. ðýko©{Lkk MkËk[kh ÃkkÃkku, ÷kufkuLku
Mktíkku»k ykÃkðk íku{Lke ÃkØr¥kLku Ãký ÞkuøÞ heíku yLkwMkhku rLk÷uoÃk
hneLku sfík{kt rðnkh fhku.
MktMkkhLke ËþkykuLkku íkÚkk ¿kkLkLke ¼qr{fkykuLkwt MktÃkqýo
heíku rð[kh fhku. su W¥k{ ÃkË Au. íkuLkwt s ík{ku ¼kðíke yð÷kufLk
fhku. {LkÚke ykþkyku hneík hne çknkhÚke ykþkyku suðe [uük
fhku. ykðe heíku rLk÷uoÃk ÃkýkÚke rðnkh fhku. {LkÚke ¢kuÄ fhku
Lknª Ãký çkknoÞ ÿrüÚke f]rºk{ ¢kuÄLkku ðuøk Ëkuhkyku. {LkÚke
yfíkko hne çknkhÚke fíkko hne søkíkLkk ÔÞðnkh fhku. ÔÞðnkh
ÿrüÚke íkÚkk Ãkh{kÚko ÿrüÚke Mkðo ÃkËkÚko{kt su fkuR MkkMh yMkkh
ÃkýkLkku VuhVkh Au íkuLku òýe --- Aku íkuÚke nðu søkík{kt Mkkhk
ÔÞðnkhÚke ðíkkuo. søkík{kt rð÷uoÃk ÃkýkÚke rðnkh fhku. yk søkík
{kunÚke WíÃkÒk ÚkÞwt Au. yLku {kunÚke--- Au.
nu hi{ ík{ku yufkøkúíkk ÔÞkÃke MkwÞt{ çkwrØÚke ÃkkuíkkLkwt ykí{
íkíð òýe þõÞk Aku yLku yntfkh yr¼{kLkÚke hneík ÚkÞk Aku
íkuÚke ykMkLke su{ rLk÷uoÃk hne Mkðuo Mkík f{o fhku.
nwt fuð¤ ykLktË MðYÃk çkúñ Awt. SðLk MktçktÄe f{o{kt
Ëw:¾ yLku Mkw¾Lku Mk{kLk økýe ÄiÞo Ähku yLku ykðe Ãkzu÷k fkÞkuoLku
yLkwMkhðwt yus Vhs Au. Mkw¾ yLku Ëw:¾{kt Mk{íkk Äkhý fhku.
Ãkh{kí{k Mkðo ÔÞkÃkf Au. ík{ku ytík rðþuLkk økkuhMkk
MðYÃk ÚkÞk Aku ykfkMkLke ÃkuXu ÔÞkÃkf Aku. su{ ytík rðLkkLkk
yLku rLkíÞ þwØ Aku. --- MðYÃk{kt y¿kkLk fu Ëw:¾kËeLkku ykðfkþ
LkÚke. ík{ku yËw»Þ Aku. su{ Ëuhk{kt {ýfk swËk swËk hÌkk Au íku{
ík{ku MkðoLkk ÓËÞ ykí{k MðYÃku hnu÷k Aku. ykí{k MðYÃk{kt
hnu÷ Ãkwhw»k n»ko þkufLkk yr¼ rððuþÚke hneík hneLku Mkðo søkíkLku
òuÞk fhu Au.
[iíkLÞ s fu su Mkðo{kt hnu÷wt Au. MðYÃk Au. Mk{ Au.
rLkhrðfkh Au. yLku MkðoYÃk Au. íkuÚke s Mkðo fk¤{kt Mk½¤e heíkLkwt
MktÃkqýko Mkw¾ Mkkhe heíku {¤u Au. Mk{LðÞLku rLkhrðfkh yuðwt Ãkh{
[iíkLÞ s ÃkkuíkkLkk MktfÕÃk{ktÚke MkqÞoLkk «fkþLke þÂõík, [tÿLke
y{]ík{Þ þÂõík, RrLÿÞLke rºk÷kufLke Mk¥kk þÂõík, MkËk rþðLke
ykLktË þÂõík, rð»ýLkw Wíf]ü þÂõík, {LkLke rMk½ú økíke ð¤e
þÂõík, yLku ðkÞwLke çk¤ðkLk þÂõík, yÂøLkLke Ëknf þÂõík
s¤Lke ík]ó þÂõík yLku ËuðkuLke ykfkþ øk{Lk þÂõík ÃkðoíkkuLke
ÂMÚkh þÂõík, þktríkÃkqýo þÂõík [Ãk¤íkk fhLkkh þÂõík {kÞkðe
þÂõík, ykfkþLke rLk÷uoÃk þÂõík, {LkLke s¤Lke ík]ó þÂõík WíÃkÒk
fhLkkh Au. Ëuþ fk¤ íkÚkk ¢kuÄkuLku ÷økíke þÂõík, ÃkËkÚko{kt hnu÷e
þÂõík ¼qík ¼rð»Þ yLku ðíko{kLk fk¤Lke þÂõíkyku yu s
[iíkLÞ{ktÚke ÚkkÞ Au. yuðe heíku MktMkkh{kt þÂõíkÚke ÚkÞu÷ Au.
ÚkkÞ Au yLku Úkþu. yLkuf MktfÕÃkkuLku ÷eÄu yLktík çkúñktzku YÃku
51 52

34
Vu÷kÞ÷wt yk ÔÞkÃkf þwØ [iíkLÞ ÃkheÃkqýo s Au ºkýu fk¤{kt yLktík
ÿ»ÞkuLkk yLkw¼ð YÃku sýkíkk íku [iíkLÞ{ktÚke ½ýu fk¤Lkk fÂÕÃkík
«»ÞkuLku Ëqh fhe Lkk¾íkwt y¾tz yLkw¼ð s yðþu»k hnu Au. fu su
Mk{íð fnuðkÞ Au. yLku ÃkqýoíkkÃký fnuðkÞ Au. r{Xk hMkLkku yLku
fzðk hMkLkku MðkËLkku yLkw¼ð ÚkkÞ Au. çktÒku hMkLkk MðkËLkku
íÞkøk fhíkkt yLkw¼ð s yðþu»k hnu Au. íku s yLkw¼ð [iíkLÞLkwt
MðYÃk Au. yu çktÒku hMkLku Mkh¾e heíku ÷køkwt Ãkzu Au. íkuðe heíku
MktMkkh{kt Mkw¾ yLku Ëw:¾ su Ãkzu Au íku yLkw¼ð s Au.
[iíkLÞ fu su Mkw»k{ Au Mkðo ÃkËkÚko{kt øktqÚkkÞu÷k Au Mk¥kk YÃk
Au yLku {wÏÞ yrîíÞ Au.
¼uËLkk MktfÕÃkLkku rðfÕÃkLkku íÞkøk fhðkLkku
H þktrík QÃkkÞ H þktrík
á~Þ {kºkLkk yk¼kðÚke yk©Þ fhðkÚke r[¥k íkhík s
þkuf íkÚkk {kuh ykÄeLkk Ãkheýk{kuLku íÞS Ëu Au. yLku yuLke heíku
á~Þ {kºkLku r{ÚÞk Mk{SLku MkðoLkk yrÄckLk YÃk MkÂå[ËkLktË
ykí{kLku òuðkÚke hkøkkrË Ëku»kkuLku íÞS Ëu Au. yk heíku hkøk ykËe
Awxe sðkÚke ¼uËLkk MktfÕÃkkuLkk íÞkøk ÚkkÞ Au. [iíkLÞLke Ãkqýoíkk
Mk{íkk yðþu»k hnu Au. [iíkLÞ òu Mk{sðkLku ÷eÄu òýu MkðoËk
yMkqík nkuÞ yuðwt ÚkR òÞ Au. yLku MkwíÞ ÃkýkLku ÃkkBÞwt nkuÞ yuðwt
ÚkRLku hnu Au. yu [iíkLÞ ykí{k fnuðkÞ Au.
yk [iíkLÞ fktR YÃk LkÚke yLku ykhkuÃk ÿrüÚke òuíkk yu
[iíkLÞ MðYÃk Au. Mk½¤k «ÏÞkíkku yíÞtík çkkÄ ÚkR síkkt y¾tzYÃku
yðþu»k hnuLkkhwt yu su Ãkh{ [iíkLÞ Au íku s {kuûk yu Lkk{Úke
fnuðkÞ Au. MkíÞ çkkuÄ ÚkðkÚke MktfÕÃkku þktík ÚkR òÞ Au. íku YÃk
ykí{k fu y¾tz [iíkLÞ MðYÃk Au íku{Lku nwt «ýk{ fhwt Awt.
nu Ëuð ykí{k ík{ku ½ýk Mk{Þu òýðk{kt ykÔÞk Au. nu
ykí{Ëuð ík{kuLku ½ýk òÛÞk Au. {éÞk Aku. WËÞ ÃkkBÞk Aku.
yLku rðfÕÃkku{ktÚke Ëqh fkZðk{kt ykÔÞk Aku. nðu ík{ku su Aku íku s
íkus Aku nwt ík{Lku «ýk{ fhwt Awt.
nu ykí{Ëuð nwt YÃk ík{ku fu su ytík rðLkkLkk Aku. nwt YÃk fu
ík{ku fu s ykLktËhMkÚke ¼hÃkqh Aku. nwt YÃk ík{ku fu su çkúñktzLkk
«fkþf Aku. nwt YÃk ík{ku fu s MkðoÚke LÞkhk Ãkh{kí{k Aku íku{Lku nwt
«ýk{ fhwt Awt.
{khwt ÃkkuíkkLkwt YÃk fu su MktfÕÃkkuYÃke ykðhý Þík sðkLkk
÷eÄu ðkË¤kyku YÃke ykðhý nxe sðkÚke ðkË¤k rðLkkLkk MðåA
ykfkþ{kt {khwt {Lk Ãkqýo[tÿ suðwt ÚkÞwt Au. ÃkkuíkkLkk s ykLktË
MðYÃkLke hMkÚke ¼hÃkqh çkeò fkuR Ãký ykÄkh rðþu ÃkkuíkkLkkÚke
s hnu÷ Au. MðÞt «fkþ Au. ytíku Mðíktºk Au. íku Ãkhçkúñ Ãkh{kí{kLku
«ýk{ fhwt Awt.
Mk{sðk suðwt :-
«f]rík ¼kuøkðu Au. {Lk ÷u Au.
Ëun õ÷uþkuLku Ãkk{u Au. ykí{k òuÞk fhu Au.
ykí{k òuÞk fhu Au. Ãkhtíkw ÃkkuíkkLkk nkÚku Ãkkuíku f{o fnu÷
53 54

35
Au íku{ {kLke çktÄLk{kt Ãkzu Au yLku f{oLke økríkLku Ãkk{u Au.
yntfkh YÃke rÃkþk[Lku Ëqh fhe Ëun YÃke çkkøkLku yíÞtík
Ãkrðºk çkLkkðe çkúñYÃke ykí{k YÃke rðÄkLku rððuf «kó fhe {kunYÃke
ËheÿíkkLku Lkü fhku. ykþÂõík ðøkh MktMkkhLkk Mk½¤k fkÞkuo
«khçÄ f{o ¼kuøkðku Mk½¤k f{o fhku íkuLku SðLk {wÂõíkLke Mk{kÄe
fnu Au.
ÞkuøkLke ÃkØrík :-
fíkko ¼kuøkíkk ÃkýkLkku ykøkún Lk hk¾íkkt fkuR Ãký ðMíkwLkk
LkkþÚke Ëw:¾ Lknª Ähíkkt yuLku íku ðMíkwLke ËÞkÚke Mkw¾Lku {kLkíkk
ÔÞðnkhLke yLkwMkhíke íku ðMíkwLke økkuXðý fhðe yu s
yufòíkLke ÞkuøkLke ÃkØrík Au. suðe heíku ½xkfkMk {nkykfkþ{kt
{¤e òÞ Au. íkuðe heíku Úkhkx YÃke ½xkfkþ Lkkþ Ãkk{íkkt yk
ykí{kyu MktÞ{ Ëunu Ãkhçkúñ Ãkh{kí{kLkk rðhkx MðYÃk{kt ÷eLk
rLkðkMk fhðku Au. suðe heíku íkíð íkuðkLke ÿrüyu Mkk[ku Ãký nkuÞ
LkÚke yLku ¾kuxku Ãký LkÚke Ãkhtíkw yrLkðo[LkeÞ Au. ykí{¿kkLk
WÃk{k Ãký ËunLkku MktçktÄ Aqxe sðkÞ Au. íkuLku {wÂõík fnu Au.
yÚkkoíkT heíku ykí{ íkíðLku òýLkkh su ¿kkLke Au íkuðe
{rík ykí{íkíðLkk òýLkkh su ¾Mkíke LkÚke íku {Lkw»ÞLkwt SðLk
ækLÞ Au þku¼k Ãkkºk Au.
su Ãkwhw»k, †e Mkðo{kt ykí{ÿrü hk¾e ðkMkLkkykuÚke hneík
ÚkRLku ÷e÷k {kºkÚke yk søkíkLkwt fk{ fks fhíkkt nkuÞ ÔÞðnkh
fhðk Aíkkt ykþÂõík hneík nkuÞ MkËTøkwýkuLkku Mk{qn nkuÞ suLkwt
M{hý ykðíkkt Mkkt¼¤ðkÚke ykLktË Ãkk{íkku nkuÞ íkuðk Ãkwhw»kLkwt
SðLk þku¼k Ãkkºk Au. su Ãkwhw»kLkk WËÞÚke Sðk YÃke ¼ú{hku ðk¤k
Mk½¤k «kýeyku YÃke fw{wËku «VwrÕ÷ík ÚkÞkt nkuÞ íku Ãkwhw»kLkwt SðLk
s yûkÞ [tÿLke ÃkqýoíkkLke su{ þku¼u Au. çkeòLkwt Lknª.
«n÷kËSLke yk SðLk {wÂõíkLke fÚkkLkku rð[kh fhe
y¿kkLk YÃke {kÞkLkku {kun, {{íkk, ykþÂõík fk{ ¢kuÄ ÷ku¼
yntfkh, R»kko Akuzþu íkuLkk Mkkík sL{Lkk fhu÷k ÃkkÃk f{oÚke Aqxfkhku
{u¤ðe ík]ü fhþu íku{Lku ¿kkLkLke «kró {u¤ðe {kuûk Ãkk{þu.
{kuûkLkk «fkh :-
{wÂõíkLkk çku «fkh Au. yuf MkËun {wÂõík yLku çkeS
rðËun {wÂõík. ykþÂõíkÚke hneík ÚkÞu÷e çkwrØðk¤k Ãkwhw»kkuLku f{kuoLkk
íÞkøk{kt fu f{kuoLkk økúný{kt RåAk s Lk nkuÞ íku Ãkwhw»kLke ÂMÚkríkLku
MkËun {wÂõík yÚkðk SðLk {wÂõík fnu Au. yk {wÂõík Võík rðËun
sLkf hkòLku s níke.
ÃkqLkosL{Úke hneík ¼kuøkkuÚke «khçÄf{oLkku ûkÞ Úkíkkt þhe
Ãkze síkkt {hý Úkíkkt ÃkwLkOsL{ hneík su çkúñÃkË «kó ÚkkÞ Au íku
rðËun {wÂõík fnuðkÞ Au.
þwØ Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k yu s {kÞkÚke yLku SðkuLkk yk
ÿüYÃk rLkr{¥kÚke ÃkkuíkkLkk{kt s søkíkLke Mk]rüLku {kxu rð»ýwt Lkk{Lke
þheh økúný fÞwO Au yux÷k {kxu rð»ýwt Lkk{Lke þheh økúný fÞwO
Au yux÷k {kxu ykí{kLkwt yð÷kufLk fhðkÚke íkhík s rð»ýwLkwt
ËþoLk ÚkkÞ Au. yLku rð»ýwLkwt ykhkÄLk fhðkÚke ykí{kLkwt
55 56

36
yð÷kufLk ÚkkÞ Au nu hk{ ík{ku yk rLkùÞLku ÓËÞ{kt hk¾e
ykí{kLkk yð÷kufLkkuLkku ÞíLk fhku. rð[kh fhðkÚke ík{Lku íkhík
s yrðLkkþe ÃkËLke «kró Úkþu.
Ëu¾kð{kt ykðíke yk «çk÷ {kÞk suðe heíku rÃkþk[e
{tºkLku òýLkkhLku zkfý nuhkLk fhíke LkÚke íku{ yk rð»ýwYÃke
{tºkLku òýLkkh rð»ýwLke f]ÃkkÚke Äeh ÚkÞu÷ Ãkwhw»kLku Lkzíkh fhíke
LkÚke. MktMkkh ò¤Lke h[Lkk {kÞk LkøkheLke YÃke yk {kÞk MkðoLkk
ykí{k YÃke rð»ýwLke RåAkÚke ½kxe ÚkkÞ Au. yLku ÃkkAe Mk{Þ
Úkíkkt rð»ýwLke RåAkÚke Ãkkík¤e ÚkR òÞ Au. su fkuR ykí{¿kkLk
{¤u Au íku ÃkkuíkkLkk ÞíLk «ÞíLk îkhk r[¥kLku {LkLku rððufÚke
ËçkkððkÚke {¤u Au. ÃkkuíkkLkk Ãkwhw»kkÚkoÚke su ykí{ËþoLk ÚkkÞ Au
yu{ Mk{S RrLÿÞku YÃke MkÃkkuoLku ËçkkðeLku yÇÞkMkÚke íkÚkk rðLkÞÚke
ðihkøÞÚke {wõík fhu÷ Ãkwhw»kkÚkoÚke ykíkÈ ËþoLk ÚkkÞ Au yLku
ykí{kÚke su V¤ {kVe ÚkkÞ Au íkuLkk {kxu ykí{kLkk yð÷kufLkLkku
{wÏÞ WÃkkÞ fnuðk{kt ykðu Au. rð[kh yLku WÃkþ{ ðøkh ÃkqýkoLktË
ykí{k «kó Úkíkku LkÚke. yLku suLku rð[kh WÃkþ{Lk Lk nkuÞ íkuLkwt
Rïh Ãký neík fhe þfíkku LkÚke. nu hk{ ík{ku rð[khðe íkÚkk
WÃkMk{ hneLku ÃkkuíkkLkk r[¥kLkwt s ykhkÄkLk fhku. r[¥k rLk{o¤
ÚkkÞ íÞkhu s ík{ku rLk{o¤ Ëþkðk¤k Au. Lkrníkh støk÷e økÄuzk
suðe Ëþkðk¤k Au. ÃkwsLk YÃke íkeðú íkÃkÚke fux÷kf fk¤u r[¥k
rLk{o¤ ÚkR ðihkøÞLku ykÃkLkkh ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw çkúñ rðÄkLkk rLkhtíkh
yÇÞkMkÚke yLku rððufLke íkku r[¥k íkhík rLk{o¤ ÚkkÞ Au. ÃkkuíkkLkk
MktfÕÃkLke s V¤ {¤u Au. ÃkkuíkkLkk r[¥k {LkLkku rLkøkún Mk½¤e
W¥k{ ÂMÚkríkLkwt WíÃkr¥k MÚkkLk Au. {Lk YÃke Afu÷ku {nkMkkøkh
{LkLke yufkøkúíkk rðLkk {kuxk fkÞkuo rMkØ ÚkkÞ Lknª. {kxu {LkLku
yufkøkú fhðwt çkúñk rð»ýwt {nuþ Ãký {LkLkk hkuøk YÃke {kuxk
WÃkÿð{ktÚke çk[kðe þfíkk LkÚke. {LkLkku çkkus ÃkkuíkkLkk «ÞíLkÚke
{xu.
yk rð»kÞ fu suyku fuð¤t Ëu¾kð {kºk s Au. íkuykuLku
ík{ku çknkhÚke íkÚkk {Lk{ktÚke Ãký íÞS ËRLku ÃkwLk:sL{Lkk Lkkþ
{kxu íkhík rLkhrðfkhe [iíkLÞLkwt {LkLk y¾tz ®[íkLk fhku.
Mk¥kk {kºk y¾tz [iíkLÞLke Au íkuLkwt ®[íkLk fhðkÚke fu
s çknkh íkÚkk ytËhLkk rð»kÞkuÚke hneík Au. rLkËkuo»k y¾tz¿kkLk
YÃku MVwhu Au. Mk½¤k YÃkkuLke fÕÃkLkkykuLkk ykã»XkLk YÃk Au yLku
MkðoÚkk Mkkh YÃk Au. íkuLkku s --- íkËkfkh ð]r¥kÚke MðkË÷ku. yu{
fhðkÚke s ík{ku síkkt YÃke LkËeLkk rfLkkhkLku íkhe ÃkkhLku Ãkk{þku.
Sð{kt su {kÞkLkku y¿kkLkYÃke y¿kkLk {kun {{íkk
ykþÂõík ¼kuøkððkLke ð]r¥k Awxe òÞ Au. yLku ¾hkçk ðkMkLkk
yLku ykþk ík]»ýkLke ÷ku¾tzLke çkuzeyku Awxe òÞ Au. yLku yLkk{ík
hneík ÚkkÞ Au. yLku yrîríkÞ [iíkLÞYÃke ÃkqýkoLktË{kt Ãkh{kí{kt
çkwrØ ÂMÚkh ÚkkÞ Au íÞkhu ÃkqýkoLktË «kó ÚkkÞ Au.
57 58

37
r[¥kLku ðMk fhðk {kxuLkku WÃkkÞ :-
r[¥kLku ðMk fhðk {kxu Lke[u {wsçkLkwt {LkLk ®[íkLk fhku.
r[¥k yu s {Lk ytík:fhý su fnuðwt nkuÞ íku fnku.
nu r[¥k MktfÕÃkLkk íÞkøk {kºkÚke ðkMkLkkLkku íÞkøk fhku.
yk ðkMkLkk s ík{kuLku {kunLkk ÃkkMk{kt çkktÄu Au. yLku
sL{ {hýLkk [¬h{kt Lkkt¾e yLkuf «fkhLkk Ëw:¾ku ¼kuøkððk
Ãkzu Au. ðkMkLkk s fkhý¼qík çkLku Au.
Mk½¤e RrLÿÞkuLkk ykÄkh¼qík r[¥k ÃkkuíkkLkk r{ÚÞk,
YÃkÃkýkLkku rLkùÞ fhe rLk{o¤ yLku Ãkh{þktrík çkúñYÃk ÚkRLku
hnu.
nu r[¥k ÃÞkhk rð»kÞkuLkku íÞkøk fhðk YÃk {tºkLke þwrØÚke
yk Auzk rðLkkLke {kÞk YÃk y¿kkLk rð»k{ ðkMkLkk Lknª WíÃkÒk
ÚkÞu÷e yntíkk {{íkk Lkk{Lke ðkMkLkk YÃke rð»kq[efk íku Ëqh fhe
Lkk¾eLku MktMkkhLke hneík yuðk ÃkqýkoLktËYÃk yLku suLku {hý ykrË
ÃknkU[e þfíkk LkÚke yuðk Ãkh{kí{k YÃk ÚkR ò.
[iíkLÞ s MkðoÚkk ykí{kYÃk Au. yLku MkðoÚkk SðLk YÃk
Au. yk ykí{k [iíkLÞ s Mkðo{kt ¼hÃkqh ¼hu÷wt Au.
rºkøkwý {Þe {kÞkÚke yk ÿ»Þ søkík «ü ÚkÞu÷ Au.
Mkíðøkwý ykí{kLkk «fkþYÃk [iíkLÞ MðYÃk Au.
hòuøkwý :- r[¥kLku «uhf yLku [t[¤ nkuðkÚke «ð]r¥k
òÞ, ÃkkuíkkLkwt fkÞo fhu Au.
ík{kuøkwý :- r[¥kÚke ÚkÞu÷ Mkkhk LkhMkk rð[kh fÞko
ðøkh fXkuh{kt fXkuh {Lku {nkLk fü ËkÞf fkÞkuo fhkðe ËwÉ¾
yLku yÄkuøkrík {qÕÞkuLke «kró fhkðu Au.
yk Ëun {trËh{kt su ykí{k Au. íku MkðoÔÞkÃkf Mk½¤k
Ëun{kt hnuðk ðk¤k [iíkLÞ MðYÃk Mkðo fk¤{ktÞ yLku MkðoÚke
{nkLk fuð¤ Ãkh{kí{k s Au. ËunLkk sL{ {hý ÚkkÞ Au. Ãký íku
íkku swLkk fÃkzkyku Akuze Lkðk fÃkzk su{ Ëun ðkhtðkh ÃknuÞkO fhu
Au. íku{ ykí{k Mkkhk LkhMkk f{kuoLkku ¼køkef]ík çkLke rûký Úkíkkt
sL{ {hýLkk yMkkÌk Ëw:¾ku ¼kuøkðe ºký ÃkkÃk{ktÚke ÷Ãkku, [kuÃkkhe,
yÚkðk yÄ{ ÞkuLke{kt Sð Äkhý fhe Ëun «kó fhe «khçÄ
f{o {Lku Mkw¾Ëw:¾ku ¼kuøkðu Au. fü MknLk fhu Au yLku Ëw:¾e ÚkkÞ
Au. íku Ëw:¾ku{ktÚke Aqxðk {kxu ßÞkt ykí{kLkwt ¿kkLk Au. íÞkt {Lk
LkÚke, RrLÿÞku LkÚke ðkMkLkkyku LkÚke. ykþk ík]»ýkyku LkÚke. MktfÕÃk
rðfÕÃk LkÚke íku ßÞkurík MðYÃk [iíkLÞ ykí{k Au. RrLÿÞkuLke fu
ðkMkLkkykuLke ÂMÚkrík Mkt¼ðu s Lknª nwt yu çkúñ ÃkËLku ÃkkBÞku Awt.
MkðoÚke ©uc Awt. þktík Awt. ytMkkuÚke hneík Awt. fkÞkykuÚke hneík Awt
yLku RåAkykuÚke hneík Awt.
nwt ßÞkhu yðþu»k hnu÷k «khçÄ Ëw¼oíð ¼kuøkku ¼kuøkððk
YÃke ÷e÷k fhðk Mkkhwt Mk{krÄ YÃk W¥k{ ÃkË{ktÚke [÷eík ÚkRþ
yLku ÃkqðoLke ðkMkLkk {khe çkwrØLku çkúñfkh ÃkË{ktÚke swËe Ãkkzþu.
íÞkhu yk Ëun íkÚkk RrLÿÞku ykrË ÃkËkÚkkuo {khk ÃkrhðkhLke ÃkuXu
{Lku rðLkkuË ykÃkþu. nwt fu su çkúñ ÿrüðk¤ku Awt yk heíku ÔÞðnkhLkk
Mk½¤k fkÞkuo fhðk {kxu yk¼k»k{kt ykðeþ íÞkhu MðåAíkk,
59 60

38
Ãkqðofk{ýk ykí{¿kíkk r«Þíkk, yMkíÞíkk, rðãð¥k, ykLktËLke
Axk, WÃkþktrík, MkðoËk fku{¤ ðkýe, Ãkqýoíkk, WËkhíkk, Mð¼kðLke
ykðkÄeLk ÂMÚkrík ¢ktrík yufkøkúíkk Mkðo{kt yufíkk, rLk¼oÞíkk,
yLku ÿiíkYÃk rðfÕÃkÚke --- ðøkuhu {Lk øk{íke †eykuLke ÃkuXu {khk
Mkuðk fhþu fu suyku Mk{íkk ðk¤e Au. MðMÚk Au MkwtËh Au. [zíke
f¤kykuðk¤e Au. yLku ¼køÞþk¤e Ëu¾kðku ðk¤e Au. Mkðofk¤{kt
¼qík, ¼rð»Þ, ðíko{kLk MkðoËuþ{kt Ëhuf søÞkyu yLku Mkðo «fkhu
Mk½¤wt ËiíÞ fÕÃkLkk fhðkÚke WíÃkÒk ÚkkÞ Au. «k»Þ Ëu¾kÞ Au. íku
Mk½¤wt {kxu nwt Mkðo fÕÃkLkkykuLku Akuze ËRþ. {khkÚke yk Mk]rü
÷kufLkk ûkrýf Mkw¾ ykÃkLkkh ¼kuøkkuLkku íÞkøk fheþ. Mk½¤k
rð»kÞkuLke WÃkh hkøk îu»k yLku íkuykuÚke Úkíkkt Mkw¾Ëw:¾ku Vhs ÚkR
økÞk Au. íku{s Mk{íkk MkíkMktøk, MkíkçkkuÄ ykí{kLkwt MktÄkLk fhe
{kunLku Lk»Þ fhe {kun Lkkþ ÃkkBÞku Au. {Lk Lkkþ ÃkkBÞwt Au. r[¥k
MktçktÄe rðfÕÃkku ËuðeLke heíku s{k hÌkk Au. suðe heíku LkkLkwt ðkË¤wt
Ë~ÞÃkýkLku íÞS ËRLku þhËÉíkwLkk rLk{o¤ ykfkþ{kt rð©kíke
÷u Au íku{ nwt yk ûkkrÞf ÿ~Þ ÃkËkÚkkuoLku íÞS ËR Ãkhçkúñ
Ãkh{kí{k{kt þktík Úkkô Awt ÞkLku {wõík Ëþk «kó fhe {wÂõík {u¤ðwt
Awt.
Mkðo á~Þ ÃkËkÚkkuoLkku MktÃkqýo Lkkþ ÚkR r[¥k {Lk ytík:fhý
Ãký MðYÃk{kt ÷eLk ÚkR òÞ yLku fuð¤ yuf Mkk{kLÞ [iíkLÞ
çkkfe hnu íkuLku ---- Mkk{kLÞ fnu Au.
ykí{ ËþoLk {kxu :-
suðe heíku ykÃkLku Äkhu÷e ðMíkw {u¤ððk {kxu yÚkkøk
«ÞíLk fheyu Aeyu íÞkhu íku ðMíkw «kóe ÚkkÞ Au íkuðe heíku :-
ykí{ ËþoLkLku yÚko Mk½¤e yLkk{ík ðMíkwykuLkku íÞkøk
fhðku òuRyu. Mk½¤e ðMíkwykuLkku íÞkøk fhíkkt MkðoÚkk suLkku íÞkøk
Lk ÚkR þfu yuðwt su òuðk{kt ykðu yLkw¼ððk{kt ykðu íku s
Ãkh{ÃkË Au.
Mk½¤k fkÞkuoLke íkÚkk fkhýkuLke ÃkhtÃkhk{kt yk søkíkLke
ytËh hnu÷e Mk¥kk {kºk ykí{k{kt fÕÃkLkkÚke su Ëu¾eíke Mk½¤e
yLkk{ík ðMíkwykuLku íÞS ËR yLku íku Ãký {LkLkk YÃkLku Ãký ÷eLk
fhe Lkk¾e su su ðMíkw «kó ÚkkÞ Au íku s çkúñ Au. MðÞt «fkþ –
nwt Ëun LkÚke, {Lk LkÚke. çkwrØ LkÚke. íkku nðu [iíkLÞ YÃk
su Sð hÌkku íku «{kíkk Au. «{kLkk «{ký «{uÞk yu Lkk{Lke
rºkÃkwxe{kt Sð ykðe òÞ Au. yk rºkÃkwxe MkkÃkuûk YÃk. yk Sð
MðÞt «fkþ Lknª nkuðkÚke yu Ãký ykí{kLkwt ðkMíkðef MðYÃk
LkÚke.
MkðoLkku íÞkøk fhíkkt íkku ßÞkt fkuRÃký òíkLkk rðfÕÃkku
LkÚke yuðwt þwØ [iíkLÞ þu»k hnu Au. {kxu íku s nwt Awt. íku s
ykí{kLke «kóe Au. nwt rLk{o¤ [iíkLÞ þÂõík Au fu su [iíkLÞ
þÂõík rð»kÞkuYÃke hkuøkÚke hneík Au. yk s heík MktçktÄe su
fÕÃkLkkyku òuðk{kt ykðu Au. íku Mk½¤e yu yLkw¼ð YÃk [iíkLÞ
þÂõík YÃk s Au. Ãkht [iíkLÞYÃk su ykí{k Au. íku swËkt swËk
ykfkhkuLke Ëu¾kÞ Au. yk {khku ykí{k Mkðo{kt ÔÞkÃkf Au yk
61 62

39
{khe çkwrØLke MkkûkeÃkºk yu s Au.
{kÞkÚke Sð Ãkýk YÃke ¼ú{ yu çkúñÚke ÚkÞu÷ Au. çkkÌk
ðMíkwykuLkku ÿk»Þ¼kð suðe heíku òøkúík yLku Mð¡ YÃke su yLkw¼ð
ÚkkÞ Au íku ¼ú{Úke MktfÕÃkkuÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷ Mkt[kh íku íku òøkúík
çkúñLkwt Mkkfkh [iíkLÞ MðYÃk Au. Mkw¾Ëw:¾ þkufn»ko, rLkøkún yLkwøkún
yk su áü sfík Au íku çkúñ s Au. {kunÚke Ãkh ÚkðkÚke WÃkh
«{kýuLkwt ¿kkLk «kó ÚkkÞ Au yk íkku yki÷kufef [{ífkh ðk¤wt
[iíkLÞ MðYÃk YÃke ykfkMk s yk çkúñktz YÃku Ëu¾kÞ Au.
Mk½¤k Ãkt[¼qík íkíðku hneík [iíkLÞ ßÞkurík MðYÃk ykí{k
Ãkh{kí{k Lku nwt ðkhtðkh «ýk{ fhwt Awt.
nu MkwtËh íkwt ¼÷u òuðk{kt ykÔÞku nðu nwt søkúík ÚkÞku Awt.
su {U òÛÞwt íku MktÃkqýo yLku çkhkçkh òÛÞwt Au. nwt fu su ytík
rðLkkLkku Awt. yLku yk[kÞo¿kkLkÚke «økx ÚkÞku Awt íkuLku «ýk{ fhwt
Awt.
ÃkhçkúñLkk Mkkûkkífkh çkkË Ëun Ãkze økÞk çkkÌk MkÃkqík,
MkwÞt{ yLku fkhý þhehLkku ¼tøk Úkíkkt ÃkhçkúñLke MkkÚku yuf hMk
ÚkR økÞu÷ íku Sðkí{kLke su{ {wõíke Ãkk{u Au.
xwtf{kt Mk{sðkLkwt yux÷wt fu [t[¤ {Lk r[¥k Mkðo ÃkËkÚkkuo{kt
ykþõík ÚkÞk ðøkh hkuøk rðLkkLkwt {Lku rðûkuÃk YÃke rðM{íkk rðLkkLkwt
ÚkRLku [iíkLÞ ykí{k{kt s Mktíkwü hnu íku s W¥k{ þktrík Au. yLku
suLkkÚke r[¥kÚke yk þktrík ykLktË «kó ÚkkÞ íku s rð[khkuLkwt s
MkðoÚkk ®[íkLk {LkLk fhðwt íku s Mkw¾ {kxu Au. ÞkuøÞ Au.
MktMkkh íkhðk {kxuLkku WÃkkÞ :-
MktMkkh{kt zwçku÷k {kýMkLkk ykí{kLkku WØkh fhðk {kxu
{kýMkLku ÄLk, r{ºk, þk†ku fu çkktÄðku fu ÃkÂíLk, Ãkwºk fkuR s
fk{{kt ykðíkk LkÚke. {Lk r[¥k YÃke r{ºk fu su MkðoËk MkkÚku hnu Au
hnuLkkh Au íkuLku þwØ fheLku òu íkuLke MkkÚku fktRf {LkLk {tÚkLk
rð[kh fhðk{kt ykðu íkku s ykí{kLkku WØkh ÚkkÞ Au. rððuf
fu¤ðe ðihkøÞ yux÷u ¼kiríkf ÃkËkÚkkuo su ykt¾uÚke Ëu¾kÞ Au yLku
ykf»kof ÷køku Au íku{Lkk «íÞu yk fhMký Lk ÚkkÞ yLku òýðkLke
RåAkLkk ÚkkÞ íkku s ðihkøÞ rMkØ ÚkÞku økýkÞ yLku íkíð çkkuÄLkku
yÇÞkMk fhe. Mkkunt{TLke ík]ríkÞ yðMÚkk «kó ÚkR íkíð÷kufLkLkku
yLkw¼ð fhe íku yLkw¼ð YÃke Lkkð ðnkýÚke yk MktMkkh YÃke
Mk{wÿ íkhkÞ Au.
ykí{k fu su rLkíÞ Ëwü ðkMkLkk yLku ík]»ýkLkk ûkrýf
MkwtËhíkk rðòríkÞ íkhV ykf»kuo Au. íku{kt VMkkR sR çk¤íkku hnu
Au íkuLke WÃkuûkk Lk fhíkkt rððuf MkkMkk LkhMkk rð[kh fhe íkuLkk
WØkh {kxu «ÞíLk fhðku òuRyu.
yk Sð YÃke nkÚke fu su yntfh yr¼{kLk YÃke ¾e÷k{kt
ík]»ýk YÃke Mkktf¤Úke çktÄkÞu÷ku Au. {Lk r[¥k YÃke {Ëðk¤ku Au.
yLku sL{YÃke fkËð{kt ¾qt[e økÞu÷ Au. zqçke økÞu÷ Au. íku fkËð
fk{k, ¢kuÄ, ÷ku¼ {ktÚke fkZðk òuRyu yk MÃkþoLk Mkw¾{kt {kunktÄ
çkLku÷ r[¥kLkku {kun Lkü fhðk {kxu rððuf fu¤ðe MkËTçkwrØLke
íku{ktÚke Aqxfkhk {u¤ððk íkuLku r[¥kLku ÄkuR MkkV fhðkÚke s yk
63 64

40
ykå{kLkwt hûký ÚkkÞ Au ynt{T YÃke ðkË¤k rð¾hktíkk s [iíkLÞ
YÃke MkqÞoLkku «fkþ, ßÞkurík MðYÃk ykí{kLkku yLkw¼ð ÚkkÞ Au
yLku òuíkòuíkk{kt yuf hMk ÃkýkLke «kró ÚkkÞ Au. yntfkh Ëwh
Úkíkkt ykí{kLkwt yð÷kufLk ÚkkÞ Au.
yk Mk½¤k ÃkËkÚkkuo ykí{kLke Mk¥kkÚke swËe Mk¥kkðk¤k Lknª
ÚkR þfLkkh r[¥kÚke ÚkÞu÷ Au.
ykí{k økríkðk¤k ÃkËkÚkkuo{kt økríkYÃku hnu Au.
ykí{k økríkðk¤k LkkLkk ÃkËkÚkkuo{kt økrík rðLkk hnu÷k Au.
Mk½¤k MÚkkðh støk{T ÃkËkÚkkuo{kt su þÂõíkyku òuðk{kt
ykðu Au. íku Mk½¤e þÂõíkyku rMkrØMÚkkLk ¼qík ykí{kLke [iíkLÞ
MðYÃkLke þÂõík Au.
{kÞkLkku su ytþ r[¥k ykí{kLkk «rík®çkçkÚke þku¼e hnu÷ku
Au. íku Sð fnuðkÞ Au.
yk Sð s {knk{kunYÃke {kÞkLkk Ãkktshk{kt þheh YÃke
Ëun{kt Ãkktshk{kt çktÄkÞu÷ku Au.
yk Sð «kýLku Äkhý fhu Au. íkuÚke Sð fnuðkÞ Au.
yntfkhLku Äkhý fhu Au íkuÚke nwt fnuðkÞ Au.
rLkùÞ fhu Au íkuÚke ð]rØ fnuðkÞ Au.
MktfÕÃkku fhu Au íkuÚke {Lk fnuðkÞ Au.
Lku fÕÃkLkkykuÚke Mkðo ûkkrýf ÃkËkÚkkuo{kt WíÃkÒk fhu Au
íkuÚke «ð]r¥k fnuðkÞ Au.
{kunÚke ¾hzkÞu÷ku nkuðkÚke, Ëun fnuðkÞ Au.
íkuLkk{kt y¿kkLk nkuðkÚke sz fnuðkÞ Au. yLku ßÞkurík
MðYÃk ykí{kLkwt «rík®çkçk YÃke [iíkLÞ rðþu»k nkuðkÚke [uíkLk
fnuðkÞ Au.
yk heíku {kÞkLkku rðMíkkh y¿kkLkYÃke ytÄfkh yLku
¼kuøkðxku yLku [iíkLÞLkku «rík®çkçk ¼køk yu çktÒku {¤eLku su ÃkËkÚko
økkuXðkÞu÷ku Au íku ÃkËkÚko {khk nkzYÄeh ÃkwhwLkku Ëun ÚkÞu÷ Au. íku
ÃkËkÚko Ëun Sð, çkwrØ, {Lk, r[¥k íkÚkk yntfkh yLku RrLÿÞkuÚke
ÚkÞu÷ku yk Ëun RíkeÞk Ëe Lkk{kuÚke yku¤¾kÞ Au.
Sð íkÚkk r[¥kÚke ÚkÞu÷ yk MktMkkhLkwt fkhý Au. þwØ
ykí{k yLku sz þheh MktMkkhe LkÚke Ãký ð[{kt ÷xfíkku Sð
ykí{kLkwt «rík®çkçk MktMkkhe Au. þheh Lkkþ Úkíkkt þheh{kt hnuðk
Sðþu Lkkþ Úkíkku LkÚke. þhehLkku Lkkþ Úkíkkt fwxMÚk Ëun fu Lkkþ
Úkíkku LkÚke. þhehLkku Lkkþ Úkíkkt fwxMÚk Ëun fu su Sð ÃkkuíkkLkk
fhu÷k Mkkhk LkhMkk f{kuo «{kýu Mkkhe LkhMke ÞkuLke {kt çkeò
þheh{kt òÞ Au.
ðkMkLkkÚke hneík ÚkÞu÷ku Sð çkeò þhe{k LknªðíkT
Ãkhçkúñ Mk¥kk Mkk{kLÞYÃk yMk÷ MðYÃk{kt [iíkLÞ MðYÃk{kt hnu
Au. r[¥kLkku Lkkþ ÚkkÞ íkku s {kuxku ¼køÞkuËÞ ÚkkÞ Au. {kxu
r[¥kLku ðþ fhðk rððuf îkhk çkkÌk ÿrüÚke Ëu¾kíkk Mkðuo WÃk¼kuøk
ÃkËkÚkkuo íkhVLkwt ykf»koý Awxk sðkÚke ßÞkhu r[¥kLkku Lkkþ ÚkkÞ
yux÷u rºkøkwýkí{f «f]ríkLkku ÷kuÃk ÚkðkÚke Sð Lkku Lkkþ ÚkkÞ
65 66

વીણેલા મોતી

વીણેલા મોતી

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (14)

More from CRC No.4 RMC School No.10, Near District & Session Court Rajkot

More from CRC No.4 RMC School No.10, Near District & Session Court Rajkot (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (6)

વીણેલા મોતી