SlideShare a Scribd company logo
1 of 36
Download to read offline
U]HZFTL EFQFG] ;M[ 5|YD Y]JF D[U[lhG 
lNJF/L lJX[QFS VS $ VMS8MAZ Z)!$
its story Time 
story Time..... BRAND 
We create 
Ads that are meaningful, 
Communication that is memorable 
And 
Stories that are beyond imagination….. 
We are BEHIND THE STAGE…. 
We create Brand stories. 
Come to us to create yours. 
connect us on 
www.btsnow.in
íktºke ÷u¾..... 
‘ík{u fux÷e rËðk¤e òuE Au ?’ 
¼khík ËuþLku íkunðkhkuLkkt Ëuþ íkhefu Ãký yku¤¾ðk{kt ykðu Au. íkuLkwt fkhý yk 
Ëuþ{kt ðMkíkk rðrðÄ Ä{kuoLkkt ¼khíkðkMkeyku Au. rËðk¤eLkkt íknuðkhLkwt yuf ykøkðwt {níð Au. 
yøkkW ßÞkhu Ãký fkuE ðze÷ ÃkkuíkkLkk yLkw¼ðLke ðkík fhu íÞkhu íkuyku yuf WËknhý sYh 
ykÃkíkk, ‘òu y{u ík{khk fhíkk ðÄkhu rËðk¤e òuE Au ?’ ynª íkuyku rËðk¤eykuLku ÃkkuíkkLkk 
yLkw¼ðLkkt ð»kkuo íkhefu Ëþkoðíkk níkk. yksu Ãký ðze÷ku ÃkkMkuÚke yk ðkõÞ Mkkt¼¤ðk sY {¤e 
þfu Au. òu fu, yøkkW fhíkk yksLke rËðk¤e{kt þwt íkVkðík ykÔÞku yLku rËðk¤eLke íkiÞkheyku 
ð¾íku fE heíku sqLke ÞkËku Vhe íkkS ÚkE síke nkuÞ Au. íku ík{u rËðk¤e rðþu»kktf{kt ðkt[e þfku 
Aku. yk WÃkhktík rËðk¤eLkkt ÃkðoLkkt rËðMkkuLkkt {níðLku Ãký ÞwðkÃkuZe òýe þfu Au. 
rËðk¤e nkuÞ fu yLÞ fkuE íkunðkh ÷kufku ¾heËe íkku fhþu s. òu fu, RLxhLkuxLkk ðÄíkk ÔÞkÃk 
MkkÚku E-fku{MkoLkwt [÷ý Ãký ðÄe hÌkwt Au. su{k ¼khík suðk rðþk¤ {kfuox Ãkh Ëhuf E-fku{Mko 
ftÃkLkeykuLke Lksh hnu÷e Au. òu fu, yk ftÃkLkeykuLke ÷zkE{kt VkÞËku økúknfkuLku s ÚkðkLkku. 
E-fku{Mko yLku íknuðkhkuLku {sçkqík MktçktÄ Au. su ík{u yk ytf{k ðk[e þfku Aku. [qtxýe Mk{Þu W¼k 
fhðk{kt ykðu÷k ÷ð sunkËLkkt {wÆk Ãkh ÞwðkLkkuLkkt rð[khLku y{u yk ytf òýðkLkku «ÞkMk fÞkuo 
Au. ßÞkhu yksLkkt Mk{Þ{kt Akufheyku yLÞ þnuh{kt hneLku ¼ýu fu Lkkufhe fhu Au. íÞkhu íkuLku fuðku 
yLkw¼ð ÚkkÞ Au. íku ík{Lku yk ytf{k òýðk {¤þu. òýeíkk økkÞf MkkÚku ÞwðkLkkð MkkÚkuLke 
{w÷kfkík yLku yu WÃkhktík Lkðk ÷u¾fkuLke ðkíkLkku rËðk¤e rðþu»kktf{k Mk{kðuþ fhðk{kt ykÔÞku 
Au. 
- y÷e yMkøkh Ëuðòýe 
íktºke : 
y÷e yMkøkh yu{. Ëuðòýe 
Mkníktºke : 
©wrík ©ehk{Lk, 
hknw÷ Ãkxu÷ 
xe{ : 
ytrfíkk ®Mkn, 
{iºke ðkuhk, 
yLkðe rºkðuËe, 
swøk÷®Mkn suXðk, 
lN5[G p5FwIFI4 
G{QW 5]ZF6L4 
;RL jIF;4 
WJ, B]8 
rzÍkELkh : 
ÃkkÚko ¾ºke 
Feedback 
contact.yuvanow@gmail.com 
/yuvanow.mag
MktçktÄku 
Mkòðíke 
rËðk¤e 
R-çkòhLkku 
hkò 
Ãký økúknf 
s nkuÞ 
lNJF/L 
:5[P OLRZ 
$ 
& 
!!
MkkurþÞ÷ 
LkuxðfoLke 
{kÞkò¤ 
I]JF 
:8FZ 
GOOD IN 
LANGUAGE; 
NOT GOOD IN 
COPYWRITING 
!^ 
Z& 
ZZ
MktçktÄku Mkòðíke rËðk¤e 
rËðk¤e MkkiÚke Ãknu÷k õÞkt ¾¾zíke nkuÞ Au ? fu {kr¤Þk {kt ? {khk 
ÏÞk÷ {wsçk rËðk¤e MkkiÚke Ãknu÷k {k¤eÞk{kt sL{íke nkuÞ Au. yuf 
ð»koÚke Mkwíkw {kr¤Þw rËðk¤eLke MkwtøkÄeËkh {eXkEyku yLku VhMkkýkuLke 
MkwðkMkÚke òýu fwt¼fýoLke su{ òøku Au. yLku MkkiÚke Ãknu÷k MkVkE {køku 
Au. rËðk¤e ÃkríkËuðLkk MkkÚkLkk Ãkkh¾k Ãký fhkðíke nkuÞ Au. rËðk¤e 
LkSf ykðíke òÞ íku{ ðh Úkkuzku ðÄkhu ðnk÷ku ÷køkíkku nkuÞ Au. ynª 
ðhLkk r¾MMkkLke fu çkkuLkMkLke ðkík LkÚke ÚkE hne. ðkík ÚkE hne Au 
ðhLke {ËËLke. Yu {ËË su ík{Lku {kr¤Þw MkkV fhkðu, yu {ËË su ík{Lku 
sqLke rËðk÷ ÃkhLkk Lkðk ò¤k Ãkkze ykÃku yLku yu {ËË su ík{Lku 
15-20 rf÷kuLkk økkË÷kLku Ãk÷tøk ÃkhÚke Äkçku yLku Äkçkk ÃkhÚke Ãk÷tøk 
Ãkh xÙktMkVh fhe ykÃku, yLku {kuxk¼køkLkk ðhSyku yk {ËË fhe 
ykÃkíkk nkuÞ Au. f{h Ãkh hkíku çkk{ ÷økkðzkðu Ãký økkuËzkLku Äkçkw yLku 
íkzfku Lk Ëu¾kzu íÞktMkwÄe stÃk Lkk ÷u. ½kuh ytÄkhe økwVk suðk {kr¤Þk{k 
yÚkzkíke økhku¤eykuLke Ãkhðk fÞko rðLkk yu sqLkk ðkMkýyku yLku 
ÃkeÃkzkLku íkqxu÷e Ãkwhkýe ðMíkwykuLkk ¾ku¾k yLku fÃkzkLkk Ãkkux÷kLku Äq¤ 
íkÚkk [qLkk yLku fux÷eÞ ¼tøkkh ðMíkwykuLkk fktX÷kyku{k nkÚk Lkk¾eLku 
fk¤SÃkqðof Wíkhkðzkðu yLku ÃkkAw [zkðk{kt Ãký {ËË fhe ykÃku yLku 
ÃkkAk ÔÞðÂMÚkík økkuXðu Ãký ¾hk. 
{kU Ãkh Y{k÷ yLku yzÄeçkktÞðk¤e çkrLkÞkLk MkkÚku ÷U½k{kt hk{k 
yðíkkh ÷eÄku íkuðk íkku ÷køku íkku Ãký {kr¤Þk{ktÚke íkktçkkLkku ½zku Wíkkhe 
nkÚk{kt ykÃku Lku øk{íkku nkÚk Äe{uÚke yzfeLku Ãkfze Ãký ÷u ¾hku, íÞkhu 
fuðk fk{ýøkhk ÷køku , nu Lku ? ½h{kt Võík {ËË fhkððk {kxu çkkuMkLkk 
fux÷kÞ {nUýk Mkkt¼éÞk çkkË Auðxu hòLkwt {uLkus fhe s ÷u. Ãkkuíku çkÄws 
fhu Aíkk ík{u Úkkfe økÞku nkuð íku{ rð[kheLku çkÃkkuhu yLku hkºku ík{u su 
çkLkkÔÞwt nkuÞ íku «u{Úke ykhkuøke ÷u. {kr¤ÞkLkk Lkk{u yu ík{khe MkkÚkuLkku 
MktçktÄ MkkV fhu yLku LkðkuLk¬kuh çkLkkðe ík{Lku ÃkkAku MkkUÃke Ëu. yuf 
rËðMk ík{khk yLku ík{khk {kr¤ÞkLkk Lkk{u fhe ík{Lku yux÷e çkÄe ÞkËku 
ykÃku fu yk¾w ð»ko ík{u ÞkË fhe þfku yLku ykðk ðnk÷k ðh {kxu Mk{SLku 
MkkLk{kt, ðhLkk {kLk{k Lku ðnk÷{kt yk økeíkLke ÃktÂõíkyku økýøkýe ÷uðk 
suðe ¾he, ‘MkktðrhÞk hu {khku MkkðrhÞk....’ rËðk¤eLke MkkÚku nku¤e, 
Äq¤uxe, WíkhkÞý, ðu÷uLxkELMk zu, £uLzrþÃk zu, fku÷us fÕxVuMx, {k{kLkk 
½hu rðíkkðu÷w ðufuþLk yLku ðíkLk{kt Vkuzu÷k Vxkfzk ÞkË ykðe þfu Au. 
rËðk¤e{kt fhðk{k ykðík[e ½hLke MkVkE fux÷eÞ ¾kuðkE økÞu÷e fu 
¼w÷kE økÞu÷e ðMíkwyku nkÚk{k ykðe síke nkuÞ Au. òýu fu, ytÄkhe 
økwVkLkku Ëhðkòu ¾òLkk{kt ¾w÷u íku{ ÞkËkuLke MkkuLkk{nkuhku [{feLku hýfe 
WXíke nkuÞ Au. {kr¤ÞkLkk ¼tøkkh{ktÚke þwt þwt Lkef¤íkw nkuÞ Au ? ç÷wf÷hLkkt 
ðu÷ðux ÃkuÃkh yLku {B{eLke sqLke Mkkze{kÚke fkZu÷e , íkqEÚke Mkòðu÷e 
çkkuzohðk¤e Úk{kuofku÷Lke Mkex. suLkku WÃkÞkuøk sqLkk ½hku{kt LkkurxMk çkkuzo íkhefu 
Úkíkku níkku. sqLkku hk¾kuzehtøkLkku ºký Ãkktr¾Þkðk¤ku Ãkt¾ku, xuçk÷VuLk suLku 
nkuMxu÷{ktÚke rþ^x ÚkELku Ãku$økøkuMx íkhefu ÄkçkkLke çkkËwðk¤k LkkLkfzk 
ykuhzk{kt Xtze nðk VUfðk {kxu hk¾ðk{kt ykÔÞku níkku yLku ÷øk¼øk 
ºkýðkh rhÃkuh fÞko çkkË Ãký íku fk{ ykÃkíkku níkku. íkqxe økÞu÷k rfÒkkðk¤k 
yLku ð¤e økÞu÷k Zëkðk¤k fu Lk Wze þfu íkuðk Ãkíktøkku yLku nkÚk fÃkkE òÞ 
íkuðk fk[ðk¤e økw÷kçke htøkLke Ëkuhe. Nª[fkLkk fzk yLku Mkr¤Þk su ÃkÃÃkkLkk 
økð{uoLx õðkxohLke SðtíkûkýkuLkku fkx ÷ELku nSMkwÄe Sðe þõÞk níkk. 
sqLkk yLku Lkfk{k fu çknw Lk ðÃkhkÞu÷k sqíkkykuLkku fkuÚk¤ku. yuf s{kLkk{kt 
Ëhuf ½h{kt òuðk {¤íkku ðkMkýLkku ÷ku¾tzLkku fu ÂMx÷Lkku ½kuzku. Mkqík¤e, 
r¾Õ÷k-r¾Õ÷e, nÚkkuze fu rzMk{eMkLkku yuÕÞwr{rLkÞ{Lkku W¼ku zççkku. 
yufçkeòLku ¾¼u {kÚkwt Lkk¾eLku çkuXu÷w r[LkkE {kxeLkwt fÃk÷ (su ðu÷uLxkELMk 
zuLkk rËðMku ¾heËÞwt níkw), WÄEÚke ¾ðkELku íkqxe økÞu÷e ÷kfzkLke £u{. 
fk[Lkk xqfzk , sqLke ç÷uf yuLz ðkEx íkMðeh, Úkkuze Äq¤ yLku Äq¤{ktÚke 
Wzíke ÞkËøkkh ðkíkku. yk rMkðkÞ {kr¤Þk{ktÚke ½ýw çkÄw Lkef¤íkw òuðk {¤u 
su{ fu, hku¾kuze htøkLke M÷u[, MkVuË htøkLke ÃkuLk, økw÷kçke htøkLkk ÃkwXkðk¤e 
[kuÃkze, ðkÕðÚke [k÷íkku hurzÞku, ÃkuÂLMk÷ Lkkt¾e Mkh¾e fhu÷e fuMkux, Ãke¤k 
Ãkze økÞu÷k Ãk¥kkðk¤e sqLke Lkkuxçkqf yLku ÷k÷ htøkLke ÃkuLkÚke ÷¾u÷e yuf 
frðíkk (ÃkkLk ÷e÷w òuÞwt Lku ík{u ÞkË ykÔÞk....). 
{rXÞk, Mkwtðk¤e, ½w½hk ,{økMk, MkkuLkÃkkÃkze, {kunLkÚkk¤, [fhe suðe 
rËðk¤eLke Ëhuf r{XkE MktçktÄku Mkk[ðíkk rþ¾ðíke nkuÞ Au. yuf Mk{Þ níkku 
fu ½h{kt LkkMíkku íkiÞkh fhðk{kt ykðíkku yLku yk r{XkEyku ÷kufku ÃkkuíkkLkk 
Ãkkzkuþeyku MkkÚku ¾kMk heíku þuh fhíkk níkk. yufçkeòLku ½hu {ZeÞk ðýðk 
síkk yLku Ãkhk¤Úke fqxe fqxeLku fqýe fhu÷e {XLke fýf{ktÚke LkkLkk LkkLkk 
÷wyk fhíkk. Yk f{k {kxu fux÷ef ð¾ík ¾kMk {kMkeykuLku çkku÷kððk{kt 
ykðíke níke. {rZÞk ík¤ðk{kt íkkÃk Äe{e hnu yLku íku÷ çknw Wf¤u Lknª íkuLkw 
æÞkLk hk¾ðw Ãkzíkw níkw. {rZÞk ÷k÷ ÚkE òÞ íkku MðkrËc nkuðk Aíkk 
¾kðkLke ÷k÷[ ½xkzíkk. {rZÞkLke fýfLke su{ MktçktÄku Ãký ðsLkÚke 
fqxkELku fwýk Ãkzíkk nkuÞ Au. MktçktÄkuLku Äe{e ykt[u Äe{uÄe{u ík¤ðku Ãkzíkku 
nkuÞ Au. MktçktÄ þýøkkhðkLke f¤k ykÃkýLku ½q½hku rþ¾ðíkku nkuÞ Au. 
½q½hkLke fktøkhe Ãkkzíkk ykðu íkuLku MktçktÄku Mkk[ðíkk yLku þýøkkhíkk ykðzu. 
{økMkLku þufðk{k, Mkw¾zeLkku ÃkkÞku íkiÞkh fhðk{k fu {kunLkÚkk¤Lke 
[kMkýeLke su{ MktçktÄLkkk øk¤ÃkýLku çkktÄðk yLku xfkðe hk¾ðk{kt hk¾ðw 
Ãkzíkw nkuÞ Au. MktçktÄku Mkwðk¤e su{ Mkwðk¤k hnu íku {kxu õÞkhuf {Lkøk{íkk 
{kU{k {exkþÚke {½{½íkku ½q½hku {wfðku Ãkzíkku nkuÞ Au. rËðk¤e Võík ½h s 
Lknª MktçktÄku Ãký Mkòðíke nkuÞ Au. 
ðk¤- Lki»kÄ Ãkwhkýe 
½hLke MkVkE fux÷eÞ ¾kuðkE 
økÞu÷e fu ¼w÷kE økÞu÷e ðMíkwyku nkÚk{k ykðe 
síke nkuÞ Au. òýu fu, ytÄkhe økwVkLkku Ëhðkòu 
¾òLkk{kt ¾w÷u íku{ ÞkËkuLke MkkuLkk{nkuhku 
[{feLku hýfe WXíke nkuÞ Au 
$
- Mk[e ÔÞkMk 
þk¤k{kt ÃkMkoLkkr÷xe zuð÷Ãk{uLxLkkt rþûkfu Mk÷kn ykÃke níke fu,‘ økúußÞwyuþLk MkwÄe ¼÷u ÃkkuíkkLkkt þnuh{kt ¼ýku Ãký yu 
ÃkAe 1-2 ð»ko {kxu çkeò þnuh{kt ¼ýðk [ku¬Mk sòu. Fkhý fu, ík{Lku yu yLkw¼ð ¾wçk fk{ ykðþu.’ MkhLke yu ðkík {u 
çkhkçkh Ãkk¤e yLku økúußÞwyuþLk çkkË nwt çku ð»ko çkeò þnuh{kt nkuMxu÷{kt hneLku ¼ýe níke. çkeò þnuh{kt hneLku ¼ýðwt 
yux÷u Lkðe søÞk, Lkðk ÷kufku yLku Lkðe ËwrLkÞk ßÞkhu Mkk{u ík{u yuf÷k ykÍkË. yk rð[kh sux÷ku WíMkknsLkf yLku 
W¥kusLkk «uhf Au. õÞkhuf yu s rLkhkþksLkf yLku çkku®høk çkLke síkku nkuÞ Au. y{wf ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÍkËe yuf÷íkkLkwt 
MðYÃk Äkhý fhe ÷uíke nkuÞ Au. yk{Aíkkt Lkðk þnuh yLku Lkðk ÷kufku Úkfe {¤u÷ku yLkw¼ð ík{khk{kt yuf y÷øk s 
ykí{rðïkMk søkkze òÞ Au. {LkÚke ík{Lku ykí{rLk¼oh çkLkkðe òÞ Au. yk WÃkhktík ÃkkuíkkLke heíku SðLk SððkLkku ykLktË 
yLku Mktíkku»k Ãký {¤íkku nkuÞ Au. òu fu, ytíku íkku ½h s ðÄkhu ðnk÷wt ÷køku Au. 
yk{ íkku çkeò þnuh{kt ¼ýðkLkkt fkuE VkÞËk fu økuhVkÞËk sýkððkLkku ykþÞ LkÚke. Ãkhtíkw yk yuf ytøkík 
¤yLkw¼ð Au. nkuMxu÷ ÷kEV fu Ãke.S.÷kEV su fnkuyu íkuLku ºký ÃkkMkkyku{kt ðnU[e þfkÞ íku{ Au. 
5
1.ykÍkËe : 
‘yksu ykðíkk fu{ {kuzwt ÚkÞwt ?’ 
‘ yk ftE QXðkLkku Mk{Þ Au ?’ 
‘hkus hkus þwt çknkh ¾kðkLkwt ?’ 
‘íkkhu yuLkk ½hu þwt fk{ Au ?’ yuLku ynª s çkku÷kðe ÷uðkLkwt. ðøkuhu...ðøkuhu....yk çkÄk «fkhLkkt 
Mkðk÷kuÚke {¤íke {wÂõík yux÷u ykÃkýk {LkLke ykÍkËe. Hkíku {kuzu MkwÄe økeíkku Mkkt¼¤e Mkðkhu {kuzk QXðkLke 
ykÍkËe yLku QXíkkðUík {kuçkkE÷ {[zðkLke ykÍkËe. Lkux Mk‹Vøk yLku MkkurþÞ÷ MkkExTMkLkku ¼hÃkqh WÃkÞkuøk 
fhðkLke ykÍkËe. Xqtf{kt, fkuE hkuf-xkuf ðøkh RåAk {wsçk hnuðkLke Aqx {¤u, RåAk ÚkkÞ íÞkhu ¾kðkLkwt yLku RåAk 
ÚkkÞ íÞkhu r{ºkku MkkÚku Vhðk sðkLkwt yLku {kuzu MkwÄe ðøkh fkuE hkuf-xkufLkkt h¾zíkk hnuðkLke ykÍkËe. nkuMxu÷ yLku 
Ãke.S{kt hnuðk sðk {kxuLkwt MkkiÚke {kuxw fkhý Ãký yk s nkuÞ Au. òu fu, su{ ¾qçk Lkk[e ÷eÄk çkkË ykÃkýLku 
ykÃkýku Ãk÷tøk ÞkË ykðíkku nkuÞ Au. íku{ {Lk¼heLku yk ykÍkËeLkku ykLktË {kýe ÷eÄk çkkË ykÃkýk ½h yLku 
ÃkrhðkhLke ÞkË ykðíke nkuÞ Au. 
2. fu¤ðýe : 
ík{u çkeò þnuh{kt hnuíkk nkuð íÞkhu ík{Lku {Lk¼heLku {ò fhðkLke Aqx {¤íke nkuÞ Au..íkku íkuLke MkkÚku 
ík{Lku ½ýeçkÄe sðkçkËkheyku Ãký {¤íke nkuÞ Au. yuf÷k hnuðkLke yk Ãknu÷e yLku VhSÞkík þhík Au. ykÃkýu 
ßÞkhu nkuMxu÷ fu ÃkeS ytøku rð[kh fheyu íÞkhu ykÃkýLku ykÍkËe MkkiÚke Ãknu÷k Ëu¾kÞ Au. íku s heíku {kíkk-rÃkíkk Mkki 
«Úk{ fu¤ðýe ytøku rð[kh fhíkk nkuÞ Au. òu ík{Lku ík{khw ÷uÃkxkuÃk yLku fÃkzk yLku {kuçkkE÷ Ônk÷k Au. íkku ík{u íkuLku 
[ku¬Mk ÔÞðÂMÚkík hk¾íkk ÚkE sþku. fkhý fu, VkEð þuhªøk yÚkðk Úkúe þuhªøkðk¤k Y{{kt yuf s Ëhðkò ðk¤ku 
÷ku¾tzLkku fçkkx ík{khe yuf÷k hnuðkLke {ò Ãkh Ãkkýe huzðk íkiÞkh s nþu. ík{khk Y{{uxLke MkkÚku yLkwfq¤ ÚkE 
hnuíkk hnuíkk ík{Lku ík{khk ½hLkku y÷kÞËku Y{ ÞkË ykðe sþu. ßÞkhu nkuMxu÷Lke {uMkLkkt ÃkfðkLk ½hLke MkkËe 
r¾[zeLku Ãký Mkkhk fnuzkðu íkuðk nþu. òu fu, yk LkkLke-LkkLke yøkðzku Úkfe s ík{Lku yíÞkhMkwÄe {¤íke MkøkðzkuLke 
®f{ík Mk{òíke nkuÞ Au. yk yøkðzkuLkku Mkk{Lkku fheLku ÃkkuíkkLkkt fk{ òíku s fhe ÷uðkÚke ík{khku ykí{rðïkMk 
[ku¬Mk ðÄe síkku nkuÞ Au. suLkku MkkiÚke ðÄw økðo ík{khk {kíkk-rÃkíkkLku Úkíkku nkuÞ Au. 
3.yuf֒kk : 
{kus-{ò yLku ykÍkËeLke Ãký yuf nË ykðu Au, ßÞkhu ½hLke ®f{ík Mk{òíkk ½hLke ÞkË ðÄkhu ykðíke 
nkuÞ Au. ¾kMk fheLku {ktËøkeLkk Mk{Þu Mkqíkk Mkqíkk {kÚkk Ãkh {B{eLkku Vhíkku MLkVk¤ nkÚk ¾qçk s ÞkË ykðíkku nkuÞ Au. 
Úkkfu÷k-Ãkkfu÷k nkuMxu÷ Ãkhík ykÔÞk çkkË yuf÷k nkÚku MkVkE fhðe Ãkzu yLku íÞkhçkkË {uMk{kt sEyu íkku ¾kðkLkwt 
Ãkíke síkk ¼wÏÞk hnuðkLkku ðkhku ykðu Au yLku yu s Mk{Þu ykÃkýwt æÞkLk hk¾Lkkhk ykÃkýk {kíkk-rÃkíkkLke fËh 
çkhkçkh Mk{òÞ Au. hòLkk rËðMk yLku ¾kMk fheLku íknuðkhLkkt rËðMkku{kt Ãkrhðkh MkkiÚke ðÄkhu ÞkË ykðíkku nkuÞ Au. 
ykÃkýu ßÞkhu yuf÷k çkuXk nkuEyu íÞkhu MkkiÚke ðÄkhu ÞkË ykðíke nkuÞ íkku yu {kíkk-rÃkíkkLke ÷køkýLke nqtVLke. 
yk{ Aíkkt yLÞ þnuh{kt hnuðkLkku yk yLkw¼ð Mkki fkuEyu ÷uðk suðku ¾hku,íkuLkk çku VkÞËkyku Au. hòyku{kt ½hu 
síkkLke MkkÚku s yLknË «u{ yLku ÷kzLke ík{khk Ãkh ð»kko Úkíke nkuÞ Au. íkku çkeS çkksw {kíkk-rÃkíkkLku yu ðkík 
Mk{òÞ Au fu, ÷kz fhLkkhk MktíkkLkLku ÔÞðnkrhõíkkLku Mk{s ykðe økE nkuÞ Au. yu ¼q¾, Úkkf yLku Ÿ½Lkkt Mk{Þ 
WÃkhktíkLke Mk{MÞkykuLkku Mkk{Lkku fheLku yLkwfq¤ ÚkðkLkwt rþ¾e økÞk nkuÞ Au.
- y÷e yMkøkh Ëuðòýe 
& 
R-çkòhLkku hkò 
Ãký økúknf s nkuÞ 
íknuðkhku ykðíkkLke MkkÚku yøkkW Ëhuf ËwfkLku Mku÷Lkk ÃkkrxÞk ÷køku÷k òuðk {¤íkk níkk, Mk{Þ çkË÷kíkk {ku÷{k rLkÞr{ík rzMfkWLxLkk ÃkkrxÞk òuðk 
{¤u. íknuðkhkuLkkt Mk{Þu rzMfkWLxLkwt «{ký ðÄe síkwt nkuÞ Au. AuÕ÷k y{wf ð»kkuo{kt RLxhLkuxLku fkhýu íkiÞkh ÚkÞu÷k R-fku{Mko yux÷u R-çkòh{kt Mkk{kLÞ 
çkòh fhíkk ðÄkhu rzMfkWLx {¤íkw nkuÞ Au. ¼khíkLku ‘MkkuLku fe r[zeÞk’ ytøkúuòu fne økÞk níkk, Ãkhtíkw yksu Ëuþe-rðËuþe E-fku{Mko ftÃkLkeyku Ãký ËuþLkkt 
R-çkòhLku yu s ‘MkkuLkufe r[zeÞk’ økýe hÌkwt Au. ¼khík{kt nk÷ Â^÷Ãkfkxo, yu{uÍkuLk, Rçku , {kÞtºkk, MLkuÃkze÷, suçkkUøk suðe R-fku{Mko MkkExTMk òuðk 
{¤e hne Au. MLkuÃkze÷ yLku Â^÷Ãkfkxo ðå[u fktxkLke x¬h òuðk {¤e hne Au. yk çktLku ftÃkLkeyku ¼khík{kt E-çkòh{kt ÃkkuíkkLkk rnMMkkLku «Úk{ ¢{u 
hk¾ðk {kxuLkk ½ýk «ÞkMkku fhe hne Au. ðirïf Míkhu MkV¤ hnu÷e yu{uÍkuLk.fku{ Ãký ¼khíkeÞ çkòh{kt «ðuþe [qfe Au yLku Äe{u-Äe{u ÃkkuíkkLkk Ãkøk 
s{kððkLke fkurþþ fhe hne Au. 
nk÷{kt s Â^÷Ãkfkxuo Þkusu÷k ‘çkeøk rçk÷eÞLk zu’Lku fkhýu íkuLke ðuçkMkkEx Ãkh 1 fhkuzÚke ðÄkhu rnxTMk ykððkLku fkhý u ðuçkMkkEx ¢uþ ÚkE økE níke. ¼khu 
ònuhkíkku çkkË ytËksu 1.24 ÷k¾ ÔÞÂõíkyku s ÃkkuíkkLke {LkÃkMktË ðMíkwyku ¾heËðk{kt MkV¤ hÌkkt níkk. su ÷kufkuLku yk MkwrðÄkLkku ÷k¼ Lk {éÞku íku{ýu 
ðuçkMkkEx {kxuLke VrhÞkË fhe níke. suLku Eze yk «fhýLke íkÃkkMk fhþu. òu fu, yk {nkMku÷{kt Â^÷Ãkfkxuo 400 YrÃkÞkLke ÃkuLkzÙkEð 1 YrÃkÞk, 
6000Lke nkzorzMf 600 YrÃkÞk{kt suðk yLÞ «kuzfxTMk Ãkh ¼khu rzMfkWLx ykÃÞwt níkwt. Mkk{u Auzu MLkuÃkze÷u Ãký yk s «fkhu {kuxkÃkkÞu rzMfkWLx ykÃÞwt
níkw. yk çktLku ftÃkLkeykuyu fhkuzku YrÃkÞkLke ònuhkík fhe níke. sulk fkhýu Â^÷Ãkfkxuo {kºk 10 f÷kf{k 615 fhkuz YrÃkÞLke ðMíkwyku ðu[ðk{k MkV¤íkk 
{u¤ðe níke. Mkk{u Auzu MLkuÃkrz÷u Ãký 600 fhkuz sux÷e s f{kýe fhe níke. yk s Mk{Þu yu{uÍkuLk çkòh{kt ykðe níke, òu fu ÃkkuíkkLkk «khtr¼f 
Mk{Þ{kt yu{uÍkuLku økúknfkuLke yÃkuûkk fhíkk ykuAw rzMfkWLx ykÃÞwt níkwt. 
R-fku{Mko ftÃkLkeyku ðå[uLke yk ÷zkE ÃkkA¤ ykÃkýk ËuþLke ¼kiøkkur÷f ÂMÚkrík yLku sLkMktÏÞk Au. yksu Ëuþ{kt RLxhLkux ðÃkhkþfkhkuLke MktÏÞk 20 
xfk Ãký LkÚke. íku{Aíkkt VuMkçkwf ÞwsMkoLke MktÏÞk{kt ¼khíkLkku y{urhfk çkkË Lktçkh ykðu Au. yu s heíku R-çkòhyu Ãký nsw W¼híkwt çkòh Au. ðíko{kLk 
Mk{Þ{k yk RLzMxÙe 18 nòh fhkuzLke Au yLku rLk»ýktíkkuLkk {íku 2016{kt íku 50 nòh fhkuzLke ÚkkÞ íkuðe þõÞíkk Au. yk Mkufxh ¼khík{k Lkðw 
nkuðkLku fkhýu Ëhuf ûkuºku «rík¼kþk¤e ÷kufkuLke sYh Ãkzþu yLku yk E-fku{Mko ftÃkLke {kuxk Ãkøkkh MkkÚku nòhku ÞwðkLkkuLku Lkkufhe Ãký ykÃkþu. ytøkúuSLke 
yuf fnuðík yLkwMkkh,‘økúknf çkòhLkku hkò nkuÞ Au.’ E-fku{Mko ðuçkMkkExku ðå[uLke yk ÷zkE Ãký økúknfLku s hkò fnuzkðe hne Au. yk ftÃkLkeyku 
nrhVkE{kt ¼khu rzMfkWLx ykÃke E-çkòh Ãkh ÃkkuíkkLke Ãkfz ¼÷u {sçkqík fhu. Ãkhtíkw íkuLkku VkÞËku «íÞûk TyLku Ãkhkuûk heíku økúknfkuLku s ÚkðkLkku. 
nk÷{kt s Â^÷Ãkfkxuo ÃkkuíkkLke ftÃkLkeLkk rðMíkhý ÞkusLkk nuX¤ 30 ÷k¾ ðøko Vqx ykurVMk MÃkuMk ÷eÍ Ãkh ÷eÄwt Au. yk ykurVMk MÃkuMk {kxu Â^÷Ãkfkxo ð»kuo 
300 fhkuz YrÃkÞkLke [wfðýe fhðkLke Au. íkuýu yk ykurVMk {kxu rhÞ÷xe V{o yuBçkuMke økúwÃk MkkÚku fhkh fÞko Au. ykx÷e {kuxk fhkh fhe Â^÷Ãkfkxuo 
ÃkkuíkkLkk ¼rð»ÞLke ÞkusLkkyku ytøku yLÞ ftÃkLkeykuLku Ãký òý fhe ËeÄe Au. Â^÷Ãkfkxo yk ð»kuo ytËksu 12 nòh ÷kufkuLke ¼híke Ãký fhðkLke Au. su 
yk E-çkòhLkku yuf yLÞ ÷k¼ Ãký Au. 
MkkurþÞ÷ {erzÞkLku fkhýu yk E-fku{Mko MkkEx íkuLkk økúknfku ¾kMk fheLku Þwðk ÃkuZeyku MkkÚku òuzkÞu÷e nkuðkLku fkhýu íku{Lke ÃkMktË, LkkÃkMktËLku Mkkhe heíku 
òýíke nkuÞ Au. rËðk¤eLkk y{wf s rËðMk yøkkW MkkurþÞ÷ {erzÞk, r«Lx {erzÞk yLku R÷ufxÙkurLkf {erzÞk yk E-fku{Mko MkkExÚke ¼hu÷wt hÌkwt níkwt 
yLku ÷kufkuyu ykx÷e {kU½ðkhe{k Ãký MkMíke þku®ÃkøkLke {ò {kýe níke. òu fu, yk E-çkòhLkku rhxu÷ {kfuox fu ÃkkhtÃkkrhf çkòhLkk ðzkyku îkhk ½ýku 
rðhkuÄ fhðk{kt ykðe hÌkku Au. íkuLke ÃkkA¤ yk E-çkòhLkk ðÄíkk «¼kðLkku zh íku{Lkk{k MÃkü òuðk {¤e hÌkku Au. òu fu, yk ðzkykuyu òýðwt òuEyu 
fu, nk÷ ¼khíeÞ çkòh{kt 18 nòh fhkuzLke RLzMxÙeLkku fw÷ rnMMkku {kºk 4 xfk Au. yk WÃkhktík ½ýe ðuçkMkkExku ÃkkuíkkLkk Mkk{kLkLku ðu[ðk yLku ÍzÃke 
rz÷eðh fhðk rhxu÷ ðuÃkkheykuLku ÃkkuíkkLke MkkÚku òuzeLku yuf [uLk çkLkkðu Au. suÚke íkuykuLku Ãký ykLkku ÷k¼ íkku {¤e s hÌkku Au. 
ykuLk÷kELk þku®Ãkøk : 
- Â^÷ÃkfkxoLkk ‘rçkøk rçkr÷ÞLk zu’{kt 1 fhkuzÚke ðÄkhu rnxTMk ykðe níke, òu fu Võík 1-1.5 ÷k¾ sux÷k s ÷kufku ¾heËe fhe þõÞk. ([qfe 
økÞu÷k ÷kufkuyu MkkurþÞ÷ {erzÞk Ãkh hku»k «økx fÞkuo, Eze Ãký yk {k{÷u íkÃkkMk fhþu.) 
- rËðk¤e sðkLku fkhýu R-fku{MkoLke ðuçkMkkExku ÃkhÚke rzMkfkWLx síkw hnuþu, yu{LkÚke ykðe þku®Ãkøk fhðkLke íkf ðkhtðkh {¤íke hnuþu. Fkhý 
fu, yk E-fku{Mko MkkExku ðå[uLke ÷zkELke þYykík Au. yk çkúktzðkuh{kt ykÃkýLku yux÷u fu økúknfkuLku VkÞËku s VkÞËku. 
- ykuLk÷kELk þku®Ãkøk{kt ¾heËe fhe Lk øk{ðk Ãkh Ãkhík fhðkLke MkwrðÄk nkuÞ Au. òu fu, ðMíkw Ãkhík fhðeyu Ëu¾kzðk{kt ykðu Au íkux÷wt Mkh¤ 
nkuíkw LkÚke. 
- E-fku{Mko MkkExTMkLke MktÏÞk ðÄe hne Au, íkuÚke Ëhuf MkkExTMk{kt yuf s ðMíkw swËk-swËk ¼kðu ðu[kíke nkuÞ íÞkhu Mkh¾k{ýe çkkË s ðMíkw 
¾heËðe VkÞËkfkhf Mkkrçkík Úkþu. 
- ‘økúknf çkòhLkku hkò Au‘ yLku hnuþu s. Ãkhtíkw yk {kxu ykÃký Ëhuf Mk{Þu [íkwhkEÚke þku®Ãkøk fhðe Ãkzþu. (òu çkfk, hkò íkku [íkwh s nkuðku 
òuEyu.) 
- E-fku{Mko {k{÷u yøkkW ½ýk ÷kufkuLku òíkòíkLke þtfkuyku níke (yLku y{wfLku yíÞkhu Ãký Au ) AíkkÃký yksu Ëhuf òuEíkw ðMíkw ykuLk÷kELk 
{¤e síke nkuÞ Au yLku íkuLku ÷uðk sðk {kxu VktVk {khðk Ãkzíkk Lk nkuðkLke MkwrðÄkyu ½ýk ÷kufkuLku E-çkòh íkhV ykf»koÞk Au.
ykErM¢{Lku Mkk{kLÞ ÷kufku MkwÄe ÃknkU[kzLkkh 
‘ðkze÷k÷’ Lkk «ýuíkk Mð. hk{[tÿ økktÄe 
ð»kkuo Ãknu÷k ßÞkhu xufLkku÷kuSyu nhýVk¤ ¼he Lknkuíke íÞkhu Mkk{kLÞ 
ÔÞÂõík {kxu ÷uLz÷kELk VkuLk ÷uðku, rÚkÞuxhku{kt rVÕ{ku òuðe, Mkkhe 
huMxkuhkt{kt çkuMkeLku s{ðwt, ykErM¢{ ¾kðku yu þõÞ Lknkuíkw. Fkhý fu, 
íku yu Mk{Þ{kt ÷õÍhe ÷kEVMxkE÷Lkku rnMMkku níke. yk ðMíkwyku{ktÚke , 
ykErM¢{Lku Mkk{kLÞ ÷kufku MkwÄe ÃknkU[kzðkLkwt çkezw ðkze÷k÷Lkk «ýuíkk 
Mð. hk{[tÿ økktÄeyu þY fÞwo níkwt, su{ýu yuf LkkLkfzk ykWx÷uxLku 
ËuþLke MkkiÚke{kuxe , ykErM¢{ ftÃkLke{k íkçkËe÷ fhe níke. íkuykuLkku sL{ 
15 Vuçkúwykhe 1925Lkk hkus y{ËkðkË{kt ÚkÞku níkku. íku{Lkk{k íku{Lkk 
ËkËkLke su{ ðuÃkkh ytøkuLke øksçk MkwÍçkwÍ níke. íku{Lkk ËkËkLkku {q¤ ÄtÄku 
frhÞkýkLkku níkku, òu fu 1907{kt íku{ýu y{ËkðkËLkk ÷k÷ Ëhðkò 
¾kíku Mkkuzk VkWLxuLk TyLku huMxkuhktLkku rçkÍLkuMk þY fÞkuo níkku. 
hk{[tÿ¼kELku yk ÄtÄk{k hMk nkuðkLku fkhýu íkuyku yÇÞkMk Ãkqýo fÞko 
çkkË 1942Úke ÃkkuíkkLkk Ãkkrhðkhef ðuÃkkh MkkÚku òuzkÞk níkk. 
ðuÃkkhÄtÄk{k hMk Ähkðíkk hk{[tÿ¼kELku Ãkkrhðkhef ðuÃkkhLku Lkðk 
rþ¾hku Ãkh ÷E sðkLke RåAk níke. ÷k÷ Ëhðkò ¾kíkuLke yuf 
E{khík{k íkuyku ðkze÷k÷ Mkkuzk VkWLxuLk [÷kðíkk níkk, «Úk{ {k¤u 
huMxkuhkt, çkeò {k¤u , ykErM¢{ çkLkkððk{kt ykðíkku yLku ºkeò {k¤u 
íkuykuLkku Ãkrhðkh hnuíkku níkku. hk{[tÿ¼kELku íku{Lkk ¼kE ÷û{ýLkku 
nt{uþk MkkÚk Mknfkh {¤e hnuíkku. Ãkrhðkh nkuÞ fu ðuÃkkh hk{-÷û{ýLke 
òuze ¾¼u¾¼k {u¤ðeLku ykøk¤ ðÄíke. yuf frxçkØ ÃkrhðkhLkk MkÇÞ 
nkuðkLku fkhý u hk{[tÿ¼kE r{ºkku yLku Mk{ks {kxu {køkoËþof yLku 
Mk÷knfkhLke ¼qr{fk{kt òuðk {¤íkk níkk. 
íkuyku Ãknu÷k ÃkhtÃkhkøkík Zçku Mkt[k{k , ykErM¢{ çkLkkðíkk níkk yLku , 
ykErM¢{Lku {kuxe fkuZeyku{k ¼he íkuLkw Awxf ðu[ký fhíkk níkk. íku{ýu 
Äe{u-Äe{u ÷øLk-«Mktøkku {kxu ykuzohku ÷uðkLke þYykík fhe suLku ¾qçk Mkkhku 
«ríkMkkË {éÞku níkku. íÞkhçkkË íkuykuyu , ykErM¢{Lke nku{ rz÷eðhe Ãký 
þY fhe níke. , ykErM¢{Lke økwýð¥kk s¤ðkE hnu yLku íku {Lk¼kðf hnu 
íku {kxu íku{ýu ÞwhkuÃkÚke ¾kMk Úk{kuofku÷ ykÞkík fÞko níkk yLku ÃkAe íku{k , 
ykErM¢{ ¼heLku íkuLke nku{ rz÷eðhe fhíkk níkk. íku Mk{Þu ÃkrhðkhLkk 
MkÇÞku MkkÚku çkuMkeLku þktíkeÚke s{e þfkÞ íkuðe huMxkuhkt Lk nkuðkLku fkhýu 
íku{ýu y{ËkðkË{kt MkkurVÂMxfuxuz huMxkuhktLkku rð[kh hsq fÞkuo níkku. íku{ýu 
fktfrhÞk, {rýLkøkh, hkÞÃkwh yLku yur÷Mkrçkús ¾kíku , ykErM¢{Lkkt 
ykWx÷ux [k÷w fÞko níkk. hk{-÷û{ýLke òuzeyu yk ðuÃkkhLku ykøk¤ 
ðÄkhðk ½ýe {nuLkík fhe níke yLku íkuykuyu Ãkkt[ ÷k¾ YrÃkÞkLkk hkufký 
MkkÚku ËwÄuïh rðMíkkh{kt ykEMk Vuõxhe þY fhe níke. íÞkhçkkË økku{íkeÃkwh 
rðMíkkh{k Vuõxhe yLku fkuÕz Mxkuhus þY fÞko níkk. íku ÃkAe íkuyku þkneçk-køk{ 
kt ºkeS Vufxhe þY fhe níke. 
hk{-÷û{ýLke òuze Äe{u-Äe{u ÃkkuíkkLkk ðuÃkkhLkku rðMíkkh fhíkk økÞk. 
fk¤ò¤ økh{e{kt íkuyku y{ËkðkËLke sYrhÞkíkLkku 70 xfk çkhV MkÃ÷kE 
fhíkk níkk yLku [kuϾk çkhVLku fkhýu ÷kufkuLkku rðïkMk íku{Lkk{k ðÄkhu 
níkku. uçktLku ¼kEykuLke òuzeyu , ykErM¢{Lke økwýð¥kkLku MkwÄkhðk 
1965{k {wtçkE sELku yÇÞkMk fÞkuo níkku. yu s ð»kuo íku{ýu Mkwhík{kt 
Ãkkðh÷q{Lke Vuõxhe þY fhe yLku íkuLku MkV¤íkkÃkqðof 10 ð»ko [÷kðe, òu 
fu, hk{[tÿ¼kELku , ykErM¢{{kt s Vkðx nkuðkÚke íkuLkk ðuÃkkhLku s ykøk¤ 
ðÄkhðk {køkíkk nkuðkÚke íku{ýu Ãkkðh÷q{Lkku ðuÃkkh ðu[e ËeÄku níkku. íku{ýu 
1970{k SyuMkyuVMkeLkku MktÃkfo fhe 25 ÷k¾Lke ÷kuLk ÷eÄe níke, íku{ýu 
zuLk{kfoÚke , ykErM¢{ {kxuLkk ¾kMk {þeLkku {tøkkÔÞk níkk. òu fu, íku{Lkk 
r{ºkku yLku ÃkrhðkhsLkkuyu íku{Lku yk ûkuºku ykøk¤ ðÄðk Ãkh [uíkÔÞk níkk. 
òu fu, hk{[tÿ¼kE hkík-rËðMk yk ðuÃkkhLkku rðMíkkh fhðk{k ÷køÞk hÌkkt 
- Äð÷ ¾wtx 
(
níkk. íku{Lku òý níke fu, òu ÄtÄku MkV¤ Lknª ÚkkÞ íkku {kuxe ®f{ík 
[qfððkLkku ðkhku ykðe þfu Au. òu fu, íku{Lku ÃkkuíkkLkk{kt rðïkMk níkku. 
íku{ýu òu¾{ WXkÔÞwt yu s ð»kuo {kuxw rðÎLk ykÔÞwt, u ð»kuo y{ËkðkË{kt 
¼ÞkLkf Ãkwh ykðíkk {þeLkheykuLku LkwfMkkLk ÚkÞwt níkwt. òu fu, íku{ýu rnt{ík 
Lk nkhe rðËuþÚke yuLSrLkÞhkuLku çkku÷kÔÞk. hkus 14-16 f÷kf fk{ fhe 
íku{ýu çku {rnLkk{kt «kuzTfþLk Vhe [k÷w fhe ËeÄwt. hk{[tÿ þYykík{kt 
ÃkkuíkkLkk s , ykErM¢{ ykWxT÷uxTMk{kt s ykErM¢{ Ãkwhku Ãkkzíkk níkk. 
íÞkhçkkË íku{ýu yLÞ ykWx÷uxTMk{k Ãký ykErM¢{ ÃknkU[kzðkLkw [k÷w 
fÞwO. ÃkkuíkkLkk ykWx÷uxTMk{ktÚke y{ËkðkËLkk yLÞ ykWx÷uxTMk{kt yLku ÃkAe 
LkrzÞkË, ykýtË yLku ðzkuËfk þnuh{kt Ãký ðkze÷k÷Lkwt ykErM¢{ ÃknkU[íkw 
ÚkE økÞwt níkw. íku{Lke {nuLkíkLku fkhýu ykøk¤síkk ¼khíkLkk 20 hkßÞku{kt 
íku{Lke ftÃkLkeLkku ykErM¢{ ÃknkU[íkku ÚkE økÞku níkku. 
WËTøkkuøkLke MkkÚku MkkÚku íkuyku Mkk{kSf ûkuºku Ãký ½ýk ykøk¤ níkk, ½ýk 
ykuAkLku ¾çkh nþu fu hk{[tÿSLke «uhýkÚke AuÕ÷k yZe ËkÞfkÚke 
y{ËkðkË rMkrð÷ ¾kíku fuLMkhLkk ËËeoykuLke yktíkhzeLku Xkhðk {kxu rLk:þwÕf 
ykErM¢{ ÃknkU[kzðk{kt ykðu Au. íkuyku ftÃkLkeLkk ík{k{ MíkhLkk f{o[kheLku 
{ËËYÃk Mkkrçkík Úkíkk níkk. íkuyku nt{uþk ÃkkuíkkLkk MðkMÚÞLku «kÄkLÞ ykÃkíkk 
yLku íkuLke fk¤S hk¾ðk {kxu ÞkuøÞ fMkhík yLku ¼kusLk ÷uðkLkwt hk¾íkk 
níkk. Mk{Þ MkkÚku çkË÷kððkLkk íku{Lkk Mð¼kðu s íku{Lku MkV¤íkkLkk rþ¾hu 
Ãknku[kzâk níkk. 
MkV¤íkkLkku økwY{tºk : 
hk{[tÿ¼kELku MkV¤íkkÃkqðof rçkÍLkuMk [÷kððk nt{uþk fnuíkk fu, ‘ík{u 
ík{khk {kýMkkuLku ¾wþ hk¾ku, ÷kufkuLku f{o[kheyku Lkrn Ãkhtíkw ÃkrhðkhLkku 
MkÇÞku {kLkku íkku Ãkrhýk{ Mkkhw s {¤u Au. 
{Uøkkuzku÷eLkwt hnMÞ : 
nk÷{kt çkòh{kt {¤íke ykErM¢{ «kuzõxTMk su{fu, {Uøkkuzku÷e , Mkkçkhu÷e 
zku÷e fu yLÞ. ÃkkA¤ yuf hnMÞ Au. hk{[tÿSLke ¼kýeLkwt ÷kzfw Lkk{ 
zku÷e níkwt yLku íkuLkk Lkk{ ÃkhÚke s íku{ýu zku÷e V÷uðMkoLke ykErM¢{ þY 
fhe níke, su ½ýe ÷kufr«Þ ÚkE. yksu ½ýe ftÃkLkeyku zku÷e xuøkLku{Lkku 
WÃkÞkuøk fhe hne Au. ykErM¢{{kt fMkkxkLke þYykík fhLkkh Ãký íkuyku 
s níkk. 
ðkze÷k÷Lke yiríknkrMkf Íkt¾e : 
MkhËkh Ãkxu÷,zku{kð÷tfh, zku.nrh«MkkË , ELËw÷k÷ Þkr¿kf suðk 
hk»xÙeðkËe Lkuíkkyku ykErM¢{Lke {ò {kýíkk 
- ytçkk÷k÷ Mkkhk¼kE, çkk÷k¼kE Ëk{kuËh ËkMk, {tøk¤ËkMk røkhÄhËkMk 
yLku r[Lkw¼kE MkrníkLkk r{÷{kr÷fku Ãký ðkze÷k÷ ykErM¢{Lke 
ßÞk^ík {kýíkk. 
- ðkze÷k÷ ykErM¢{Lke Stsh íku Mk{Þu ¾qçk s «ÏÞkík níke. 
- ònuh{kt ykErM¢{ ¾kðkÚke þh{kíkk ÷kufku {kxu øk÷eyku yLku 
Ãkku¤ku{kt ðkze÷k÷ ykErM¢{Lke ÷kheyku [÷kððk{kt ykðíke níke. 
- XtzkÃkeýkLke ftÃkLkeyku y{ËkðkË{kt Lknkuíke ykðe yu Ãknu÷k ðkze÷k÷ 
Mkkuzk VkWLxuLk ºký ^÷uðh{kt Mkkuzk rÃkhMíkku níkku.
lNJF/L !! 
:5[P OLRZ 
Ëuð¼qr{ ¼khík{kt {kxeLkwt rík¤f fhðk{kt ykðu Au, LkËeykuLku Lk{Lk 
fhðk{kt ykðu Au. ßÞkt {trËhku{kt þt¾LkkË yLku nðLkLkkt Äwðkzk WÃkhktík 
yku{fkh òÃkLke nkshe. Lkðhkrºk Lkð ËwøkkuoLke ykhkÄLkk íkku õÞkhuÞ 
y{kðMkLke hkíku {kxe rËðkykuLke rËÃk{ýefk...ykLkk fhíkkÞ íkunðkhkuLkkt 
½ýkt MðYÃk rðrðÄíkk{kt yufíkkðk¤k ykÃkýk Ëuþ{kt òuðk {¤u Au. Ëhuf 
hkßÞ yLku «ËuþLke MkkÚku íknuðkhLke WsðýeLke heík y™u «fkh Ãký 
yLkku¾e òuðk {¤íke nkuÞ Au. íknuðkhkuLke Ähíke íkhefu òýeíkk ykÃkýk 
Ëuþ ¼khík{kt rËðk¤eLkwt Ãký rðþu»k {níð Au. yk íknuðkh Ãkkt[ rËðMkLkkt 
ÃkðoLke MkkÚku Ãkqýo Úkíkku nkuÞ Au. yk íknuðkh ykÃkýLku ÄLk Úke Ä{o MkwÄe òuzu 
Au. 
Ëhuf «Ëuþ{kt íkuLke Wsðýe fhðkLke heík, íkuLkwt Lkk{ Ãký swËk òuðk {¤u 
Au. ynª ykÃkýu W¥kh ¼khíkLkk {kuxk¼køkLkkt hkßÞku{kt Wsðkíke rËðk¤e 
ytøku ðkík fheþwt. rËðk¤eLkku 5 rËðMkLkku íknuðkh 5 {nkuíMkð íkhefu 
Wsððk{kt ykðu Au. 
«Úk{ rËðMk – ÄLkíkuhMk (fkŠíkf f]»ý ºkÞkuËþe) 
yk rËðMku ðirËf ËuðíkkLkwt ÃkqsLk fhðk{kt ykðu Au. ÄLkíkuhMkLkkt ÄLkðtíkhe 
Ãkqò Mkrník rËÃkËkLkLke «Úkk Au. 
çkeòu rËðMk- Lkhf [íkwËoþe 
yk rËðMkLkku MktçktÄ MðåAíkk MkkÚku Au. yus fkhýkuMkh yk rËðMkLkk ÃkðoLku 
½hLke MkkV-MkVkELkkt Ãkðo íkhefu Ãký ½ýe søÞkyu yku¤¾ðk{kt ykðu Au. 
yk rËðMku MkqÞkuoËÞ Ãknu÷k WXeLku MLkkLk fhðkLkwt {níð Au. su ÷kufku yk 
rËðMku ðnu÷k WXe MLkkLk fhðkLkwt xk¤u Au. íkuyku MktÃkqýo ð»ko Mkkhk fkÞkuo fhe 
þfíkk LkÚke yLku íku{Lkwt yk¾w ð»ko Ëw:¾{kt ÃkMkkh ÚkkÞ Au yuðe {kLÞíkk Au. 
MktæÞk Mk{Þu ½hLkkt Ãkqò ½h{kt rËÃk «økxkððk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík 
½hLkk yktøkýkLku Ãkh MðåA fhe íkuLku «fkrþík fhðk{kt ykðu Au. 
ºkeòu rËðMk - ÷û{e ÃkqsLk (rËÃkkð÷e) 
yk rËðMku ÷û{e ÃkqsLkLkwt ½ýwt {níð Au. çkúñÃkwhkýku yLkwMkkh yk rËðMku 
{æÞhkrºkyu ÷û{e MðåA ½hku{kt ÃkÄkhu Au. yk s fkhýkuMkh yk rËðMku 
½hLku MðåA hk¾eLku MkwtËh heíku þýøkkhðk{kt ykðu Au. rËðk¤eLke Wsðýe 
fhðkLku fkhýu Ãký ÷û{eS yu ½h{kt Mk{økú ð»ko rLkðkMk fhíke nkuÞ Au. 
ðkMíkrðõíkk{kt rËðk¤eyu ÄLkíkuhMk, Lkhf [íkwËoþe yLku {nk÷û{e Ãkqò yk 
ºký ÃkðkuoLkku Mk{LkðÞ Au. yuðwt fnuðk{kt ykðu Au fu fkŠíkf y{kðMÞkLkkt 
rËðMku ¼økðkLk hk{[tÿS 14 ð»koLkku ðLkðkMk ¼kuøke yÞkuæÞk Lkøkhe Ãkhík 
ykÔÞkt níkk. yk «Mktøku yÞkuæÞkðkMkeykuyu ¼økðkLk hk{Lkwt Mðkøkík 
rËÃkkuÚke yÞkuæÞkLku Mkòðe fÞwO níkwt. rð¢{e MkËeLkku «kht¼ Ãký yu s 
rËðMkÚke {kLkðk{kt ykðu Au. yu s fkhýkuMkh yk Lkð ð»koLkku «kht¼ Ãký 
Au. rËÃkkð÷eLke Ãkqò çkkË Ãkkzkuþeyku yLku Mkøkkyku{kt r{XkE yLku «MkkË 
ðnU[ðkLkku Ãký rhðks Au. 
[kuÚkku rËðMk – yÒkfqx økkuðÄoLk 
fkŠíkf þwõ÷ «ríkÃkËkLkkt økkuðÄoLk Ãkqò Ãký Úkíke nkuÞ Au. ðuËku{kt yk rËðMku 
yÂøLk, RLÿ, ðÁý ykrË ËuðíkkykuLke ÃkqòLkwt Ãký rðÄkLk Au. yk rËðMku
56 «fkhLkk ¼kuøk çkLkkðe ¼kuøk [Zkððk{kt ykðíkku nkuÞ Au. yk ÃkfðkLk, 
r{XkEyku yux÷k «{ký{kt nkuÞ Au fu íkuLkku Ãkqhku Ãknkz s çkLke síkku nkuÞ Au. 
Ãkkt[{ku rËðMk : ¼kE Ëqs 
yk rËðMkLku ¼kºk rîíkeÞ Ãký fnuðk{kt ykðu Au. yk ÃkðoLkku {wÏÞ nuíkw ¼kE 
yLku çknuLkLkkt ÃkkðLk MktçktÄ íkÚkk «u{¼kðLke MÚkk¡k fhðkLkku nkuÞ Au. yk 
rËðMku çknuLkku íku{Lkk ¼kELke ÷ktçke Wt{hLke «kÚkoLkk fhíke nkuÞ Au. yk 
rËðMku ¼kEyku íku{Lkk çknuLkLkkt ½hu òÞ Au yLku çknuLkku íku{Lke Ãkqò fhu Au. 
íku ÃkkuíkkLkk ¼kELku r{XkE yLku yLÞ ÃkfðkLk ¾ðzkðu Au. 
yk «fkhu rËðk¤eLkkt íknuðkhLku Ãkkt[ rËðMkLkkt íknuðkh MðYÃku Wsððk{kt 
ykðu Au. 
ZlxD HMQL 
rËðk¤e ykLktË,W{tøk yLku WÕ÷kMkLkku íknuðkh 
rËðk¤eLkku íknuðkh ykLktË,W{tøk yLku WÕ÷kMkLkku íknuðkh Au. rËðk¤e 
ÃkAe íkhíks LkwíkLkð»koLkwt ykøk{Lk ÚkkÞ Au. Mkøkk MktçktÄeLku n¤ðk –{¤ðk 
Lkku yuf yLkuhku s ykLktË nkuÞ Au. yux÷ku s yLkuhku ykLktË nkuÞ Au 
rËðk¤e yLku çkuMkíkkð»koLke íkiÞkheykuLkku. yk íknuðkhLku ¾k÷e {kýðk 
fhíkk òýðwt Ãký òuEyu. rËðk¤e yøkkW ykÃkýu MkkV-MkVkE fhíkk 
nkuEyu Aeyu, su{ktÚke ½ýe sqLke ðMíkeyku yLku ÞkËku Ãký Lkef¤íke nkuÞ 
Au. yu ÃkAe fkuEyu ykÃku÷wt WÃknkh MðYÃk ÃkwMíkf nkuÞ fu yøkkW Ãknuhíkk 
{Lkøk{íkk xe-þxo fu ÃkAe fk¤¢{u rðMkhkE økÞu÷wt fkuE ¾kMk ÃkwhMfkh. 
½hLke MkVkE MkkÚku ykÃkýu {LkLke ÞkËku{kt çkksu÷e Äq¤Lku Ãký nxkðe sqLke 
ÞkËku{kt ¾kuðkE síkk nkuEyu Aeyu. 
SðLk{kt yksu ykÃkýu fËk[ yux÷k ÔÞMík ÚkE økÞk Aeyu fu ÃkkuíkkLkwt 
yÂMíkíð, ÃkkuíkkLke ÃkMktË Lkk ÃkMktË, Ãkrhðkh fu ÃkkuíkkLke {kxuLkku Mk{Þ fkZe 
þfíkk LkÚke. Ãkhtíkw yk Ãkðo Vhe ykÃkýLku yus {Míke W{tøk yLku WíMkkn 
íkhV ÷E òÞ Au. yksu ík{khe ÃkkMku yøkkW fhíkk ðÄw ðMíkwyku nþu yLku 
MkkÚku ík{khe Mk{sý{kt Ãký ½ýku ðÄkhku ÚkÞku nþu. swLkk M{hýkuLku ÞkË 
fhþku fu {w¾ Ãkh {÷fkx ykðþu fu fuðk níkk yu rËðMkku. ¼÷u SðLk{kt 
fþwf ¾wxíkwt níkwLku yus y¼kð {LkLku ykLktË{kt hk¾eLku fnuíkku níkku fu,‘fe 
Úkkuzk ni Úkkuzu fe sYhík ni’. LkkLkÃký{kt MkkÞf÷ Vhíkk-Vhíkk sÕËe 
Ãkøk¼h ÚkðkLke yLku sÕËe s çkkEf fu fkh ¾heËðkLke RåAk, Ãkheûkk{kt 
Mkkhk økwý Lknª Ãký ykuAk{kt ykuAwt ÃkkMk ÚkðkLke RåAk yLku ÃkkMk Úkðk Ãkh 
‘nkþ..ÃkkMk ÚkE økÞku’ íkuðe ytíkhykí{kLke ykðks sqLke ÞkËku MkkÚku 
{kLkMkÃkx Ãkh W¼he ykðu Au. òu fu, Mk{Þ «{kýu yk ðkíkku çkkr÷þ 
÷køkþu. 
yksu ík{khe {kxu ðMíkwykuLkku {nTíð ðÄe økÞku Au,yLku yu s Mk{ÞLkku 
rLkÞ{ Au. Ãknu÷k ík{Lku su ðMíkw {kuxe fu y½he ÷køkíke níke, yksu yu 
ðMíkwLkku fkuE rðþu»k {nTíð yksu Lk Ãký òuðk {¤u. ð»kkuo yøkkW su 
ðMíkwykuLku {u¤ðeLku ík{khku nh¾ Lknkuíkku {kíkku yksu yu ðMíkwLku Akuze ík{u 
Lkðe ðMíkwyku yLku ÷ûÞktfku íkhV ykøk¤ Lkef¤e økÞk nkuE þfku Aku. 
Ãkhtíkw shku Úkku¼eLku ÞkuËeLke Ãkkux÷eLku ¾ku÷ku yLku shk yu òýðkLkku 
«ÞkMk fhku fu, ík{u Lkðk ÷ûÞktfku yLku ðMíkwyku {u¤ððkLke nkuz{kt 
SðLkLkku ykLktË ÷uðkLkwt íkku LkÚke ¼q÷e økÞkLku. {kýMkLkku Mð¼kð s 
y¼kððk¤ku Au. Úkkuzwt Au yLku Úkkuzw òuEyu Au. Ãkhtíkw SðLk{kt íkku Ëhuf 
Mk{Þu ftEf íkku ¾qxðkLkwt s. íkuÚke sYhe Au fu Sðíkk nkuðkAíkkt SðLkLkku 
ykLktË {kýðkLkwt Lk ¼w÷e sþku. ‘xuf yu çkúuf’ òýu rËðk¤e Ãký ík{Lku 
fnuíke nkuÞ fu SðLk yLku ÃkkuíkkLku òýðkLkku yLku {kýðkLkku «ÞkMk fhku. 
íknuðkhLku Võík {kýðk fhíkk ¼hÃkwh {ò MkkÚku {kýku. çkuMkíkkð»kuo 
MkkVMkVkE Mk{Þu sqLkeÞkËkuLkku ykLktË ÷ku Aku, íku{ yksu ftE ðÄkhu Au 
yuLkku Mktíkku»k SðLk{kt fkÞ{ ÞkË hk¾ku. 
yk íkku ðkík ÚkE SðLk{kt MkV¤íkkykuLkk MkkuÃkkLk fhe [wõÞk Aku, Ãký 
yuðk çkehkËhkuLkwt þwt su nS SðLk{kt Ãkk Ãkk Ãkøk÷e ¼híkk-¼híkk ykøk¤ 
ðÄe hÌkkt Au ? SðLk yu yLkw¼ðLkku rÃkxkhku Au. yksLke níkkþk yLku 
rLkhkþkLku AkuzeLku ykøk¤ ðÄðkLkwt hk¾ku. çkk¤Ãký{kt r{ºkku MkkÚkuLkku 
ͽzku, Ãkrhûkk{kt {¤u÷k ykuAk økwý yLku yÚkkøk «ÞkMk çkkË Ãký {¤u÷e 
nkh. yksu ð»kkuo çkkË swLkk ðuh, swLke nkh, swLkw yÃk{kLk fu rLk»V¤íkk 
fþwt s ÞkË LkÚke hnuíkwt. íku ðkíkku nðu nkMÞkMÃkË Ãký ÷køkíke nþu. 
½ýeðkh Úkíkwt nþu fu,‘nU..ykÃkýu ykx÷e LkSðe ðkík {kxu ð»kkuo MkwÄe
íkuLke MkkÚku ðkík Lk fhe’. su{ rËðk¤eLke y{kMk ¼÷u ytÄkhe nkuÞ Ãký 
rËÃkkuLkku søk{økkx íkuLku nt{uþk AwÃkkðe Ëuíkku nkuÞ Au. yu s heík ytíkh {LkLku 
nt{uþk «ßðÂÕ÷ík hk¾eLku rLkhkþkLkkt ytÄfkhLku Ëwh fhðkLkku MktËuþ Ãký 
rËðk¤eLkku íknuðkh ykÃku Au. y{kMk ÃkAeLke yuf Lkðe Mkðkh ykÃkýLku Lkðe 
þYykík, Lkðku WíMkkn yLku Lkðku W{tøk MkkÚku òu{ swMMkkÚke Vhs çkòððkLkwt 
fnu Au. rLk»V¤íkkyku{ktÚke ÃkkX ÷E ykøk¤ ðÄðkLkwt hk¾ku. 
yuf MkV¤ WãkuøkÃkríkLku fkuEyu ÃkqAâwt,‘ík{khe MkV¤íkkLkku hks þwt Au?’ 
WãkuøkÃkríkyu fÌkwt,‘Mkk[k rLkýoÞku’. 
«&™fíkkoyu Vhe «&™ fÞkuo fu,‘ík{u Mkk[k rLkýoÞku fuðe heíku ÷eÄk?’ 
WãkuøkÃkríkyu MkhMk W¥kh ykÃÞku,‘¾kuxk rLkýoÞkuLkkt yLkw¼ðku ÃkhÚke.’ 
SðLk{ktt ík{u þwt fhe Ëu¾kzku Akuyu s {níðLkwt Au, çkkfe íku Ëhr{ÞkLk þwt ÚkÞwt, 
fuðe xefk {¤e, fux÷eðkh «ÞíLk fhðk Ãkzâk yu yux÷wt {níðLkwt hnuíkwt LkÚke. 
ík{khe MkV¤íkk s xefkfkhkuLkkt {kuZk rMkðe Ëuíke nkuÞ Au. MkV¤ ÷kufku «økrík 
MkkÚku SðLkLke MkwtËhÃk¤kuLku Ãkrhðkh MkkÚku rðíkkðíkk nkuÞ Au. ßÞkhu MkV¤ík-kÚke 
Ëwh hnuLkkhk ÷kufku ‘Võík fk{’Lkku {tºk sÃkíkk-sÃkíkk ykLktË yLku 
ÃkrhðkhLkkt MkkÚkLku ÃkkuíkkLkkÚke y¤økk hk¾íkk òuðk {¤u Au.Ãkhtíkw þwt yu 
÷kufkuLku ¾kºke Au fu íkuyku yuf ÷ûÞLku «kó fÞko çkkË Lkðk ÷ûÞLke ÃkkA¤ 
Lknª Ëkuzu ? yLku yuf ÷ûÞ {u¤ÔÞk çkkË ykLktËLke Ãk¤kuLku {kýðkLkku 
«ÞkMk Ãký fhþu ? {kýMkLkwt {Lk [t[¤ Au yuf ðMíkw {éÞk çkkË íku çkeS 
Lkðe ðMíkw ÃkkA¤ Ëkuzu yu Mð¼krðf Au. Mk{Þ MkkÚku ykøk¤ ðÄðkLke 
MkkÚku Ãkrhðkh yLku SðLkLkkt ykLktËLkku Ãký Mk{Þ {kýðku sYhe Au. 
‘su Au yu ½ýwt Au íku{k ¾wþ hnku, su Úkkuzw LkÚke yu {u¤ððk {kxu ¾wþe 
¾wþe «ÞkMk fhku.’ MktøkeíkLke ÄqLk Ãkh íkk÷ r{÷kðíkk Ãkøk, {køko Ãkh 
Mkhfíkk ðknLkku ðå[uLkwt yLkku¾wt á~Þ, LkkLkk çkk¤fLke {kMkw{ h{ík, 
ðkíkkðhý{kt LkðeLkíkkLkku yLkw¼ð yLku íkuLkku ykLktË õÞkhuÞ ík{Lku 
ík{khk æÞuÞÚke Ëwh Lknª fhu, Ãkhtíkw ík{Lku íkuLkkÚke ykLktË MkkÚku æÞuÞ MkwÄe 
ÃknkU[ðk {ËË {¤þu. 
‘fkWLx Þkuh ç÷uMketøMk’..ßÞkt ík{Lku ftxk¤ku ykððkLkk nòhku fkhýku Au. 
íku s heíku SðLkLke ¾he {ò {kýðkLkkt Ãký yZ¤f fkhýku Au. sYh Au 
kÚke íkku yu fkhýku Ãkh Lksh ËkuzkððkLke. 
lN5[G p5FwIFI
How Has the Meaning of Diwali changed Over the Years… 
I remember my parents and my grandparents talking 
to me about how they would be excited the whole 
year and how they waited for Diwali. You might also 
have surely come across these stories. My dad 
explained to me that they would get some fixed 
amount of money on the occasion and they could 
spend it on any of the things that they wanted to; For 
instance, eating sweets, buying a new set of clothes, 
or even saving it for future. It was what they could 
relate the festival with. Diwali at that time meant such 
small packets of happiness in the form of saved 
rupees or packed and hidden gifts. 
As I grew older, I remember there was a time when 
we used to buy a few greeting cards. They were also 
known as season’s greeting cards, I think; and we 
used to send out best wishes to our family members 
and friends across India via the post. We also 
received the same. I still have the preserved greet-ings 
cards of Diwali with me; they came with beauti-ful 
designs and presentations. Moreover, nothing 
beats a handwritten note (even today). It somehow 
had a very personal and a familiar touch to the 
wishes. 
Eventually, the trend of greeting cards faded. 
Nobody wanted to use them anymore. Those were 
the days when internet had just started to pene-trate 
our country and we all were busy creating our 
email accounts (Yahoo was the most popular and 
favourite of all). The same greeting cards then got 
online! There was a provision to send bulk cards in 
short period of time. It took lesser time as com-pared 
to postal services and also was cost effec-tive. 
All the more, internet was spreading like a 
trend during those days and it suddenly seemed 
mandatory to be using it. 
Of course, no things in life are permanent. With 
more advancement in technology, cell phones 
entered our lives. Cell phones service provider 
companies with their schemes like free messages 
became too much popular. Thanks to that, we all 
have sent bulk messages to our contact book during 
the occasions of Diwali. I also remember that this 
scheme would not be applicable to the holidays so we 
all would send the greetings one day in advance so 
that we wouldn’t have to pay. I remember how our 
phones would seem useless those days when the 
scheme of free messages wasn’t applicable! 
As things began to develop at a very rapid pace, we 
started our attention the new social networking sites 
that were becoming popular day by day. It all started 
with Orkut. Then it was Facebook, twitter, Myspace, 
Pinterest, and so much more! Wishing a happy Diwali 
became very easier now. All you had to do was just 
post a status regarding the same and share it with all 
your friends. This was the way how we connected with 
our loved ones and shared good times on occasions
like Diwali. 
Smartphones came in and they brought with them a 
world of Internet and Data plans with them. With 
almost all phone having the facility of an internet in it, 
various chat applications like WhatsApp, we chat, 
viber etc. came up. I am sure I do not need to tell 
what happened next. The personalised notes and 
greeting cards, the email greetings, the messages 
and smses, all went and forgotten! Now, all you had 
to do was just forward a greeting to your groups in 
WhatsApp, or better still, send a broadcast greeting 
message to all. Diwali celebrated! 
Festivals, in my opinion have seen the most ups and 
downs in their ways of celebration when we actually 
come to think of it. Just look at the extent of transfor-mation 
in the ways of greeting our loved ones. 
It saddens me to realise that we are slowly entering 
the trap of the virtual and online world, and we are 
forgetting the real essence of the festival. We are 
forgetting that a Diwali becomes happy only when a 
mother gets to meet her children, only when an 
elderly couple living alone deserve a surprise visit 
from their children, only when a retired teacher 
suddenly gets to meet his very old students, and 
only when we in real sense share the joys and 
happiness in person, not via any applications or the 
internet. 
I agree that with internet life has become easier. 
On occasions like Diwali, many e-shopping sites 
offer sales and discounts and what we do is we 
send gifts to our family and friends via that? Don’t 
you think the joy of giving the same gift in person 
will be double? Don’t you think the feeling of a 
hand written note cannot be ever matched with as 
many emoticons and smileys as you might try? 
This Diwali, instead of a smiley, try and smile at 
that stranger across the street that has no place to 
stay. Instead of renewing your data plan, try and 
light some candles and diyas in the streets and 
homes where people stay in darkness even on this 
auspicious day. Let’s all create a renewed sense of 
the festival, let’s all redefine the festival. 
ANKITA SINGH
VGJL l+J[NL 
ykrËíÞ økZðe - økkÞf 
yu. ykh. hnu{k™ …ý rËðk™k Au yk „Zðe Þwðk™™e „kRfe™k.... 
y{ËkðkË Úke ykuMfkh ‚wÄe™e ykrËíÞ™e ‚Vh... 
MkwhuLÿLkøkhLkk {w¤e økk{{kt hnuíkku yk økZðe Ãkrhðkh yu økwshkíke Mktøkeík yLku MkkrníÞ «u{e Ãkrhðkh Au. yk fwxwtçk™k yuf r[hkøk Mk{kLk ykrËíÞ økZðe økwshkíke 
Vkuf, MkwVe yLku õ÷kMkef÷ økkÞf Au. íku{Lkk rÃkíkk Þkuøkuþ økZðe òýeíkk ÷kuf Mktøkeíkfkh yLku ÷kufMkkrníÞfkh Au y™u nk÷ „wshkOE hkßÞ ‚t„eOE ™kxf yfkË{e™k 
[uh{u™ Au. íku{Lkk ÃkhËkËk hksfrð hne [wõÞk Au. {kuhLkk #zkLku r[íkhðk Lk Ãkzu yu fnuðíkLkwt W¥k{ WËknhý Au ykrËíÞ økZðe. íkuyku LkkLkk níkk íÞkhÚke s ½h{kt 
÷kufMktøkeík yLku ÷kufMkkrníÞLke ðkíkku íku{Lkk fkLku Ãkzíke yLku ykðks ½hLkk {knku÷Lku fkhýu íku{Lke Mktøkeík{kt Y[e ðÄðk ÷køke. ðÄu fu{ Lkne ? ykrËíÞ økZðeLkk íkku 
÷kune{kt s Mktøkeík Au. Mktøkeík{kt hMk òøkðkLku fkhýu íku{Lku y{ËkðkËLke Mkóf Mfq÷ ykuV BÞwÍef{ktÚke WMíkkË þkufík nwMkuLk ¾kt Mkknuçk ÃkkMkuÚke [kh ð»ko "ykøkúk 
yxÙku÷e ½hkLkk" BÞwÍefLke íkk÷e{ ÷eÄe. ðuMxLko BÞwÍef þe¾ðkLke EåAkLku fkhýu yíÞkhu íkuyku [uLLkkE{kt yu.ykh. hnu{kLkLke fu. yu{. fku÷us ykuV BÞwÍef yuLz 
xuf™ku÷kuS ELMxexâwx{kt ykøk¤ ¼ýe hÌkk Au. ykrËíÞ økZðeyu ¾wçk s òýeíke rnLËe rVÕ{ "fk{Mkwºk Úkúeze" {kt økkÞu÷k økeíkku{kt Lkk çku økeíkku ykuMfkhLkk 
Lkku{eLkuþLk {kxu þkuxo÷eMx ÚkÞk Au. íkku ykðku òýeyu íku{Lkk ÷kufMktøkeík Úke ÷ELku ykuMfh MkwÄeLkk MkVh rðþu. 
ykrËíÞ ík{khk {íku Mktøkeík yux÷u þwt ? 
nwt yuf f÷kfkhLke heíku òuðw íkku {kÁ SðLk s yuf Mktøkeík Au. fu{ fu MkðkhÚke 
WXeLku hkºku Mkwðw íÞkt MkwÄe Mktøkeík s {khe MkkÚku nkuÞ Au. nwt heÞkÍ, hufkuzeOøk, 
fkuE «kusuõx Ãkh fk{ fhíkku nkuðkÚke {ktzeLku ÷kEð þku fY íÞkt MkwÄe Mktøkeík s 
{khe MkkÚku nkuÞ Au. yuLkk rMkðkÞ çkeS fkuE ¾kMk ðkík {khk {kxu nkuíke LkÚke. 
Mktøkeík{kt yíÞkhu ík{u þwt þe¾e hÌkk Aku. ? 
nwt yíÞkhu yu.ykh. hnu{kLkLke fu. yu{. fku÷us ykuV BÞwÍef yuLz xuf™ 
ku÷kuS ELMxexâwx{kt ELzeÞLk yLku ðuMxoLk f÷kMkef÷ MkkÚku íkuLke ÚkeÞhe þe¾e 
hÌkku Awt. yk ELMxexâwx{kt fðk÷eLkku yuf y÷øk rzÃkkxo{uLx Au. su{kt 
fðk÷eLke økkÞfe yLku yu rMkðkÞ Ãký ½ýwt çkÄw þe¾ðk {¤u Au. ynªÞk 
MktøkeíkLke {ò yu Au fu çknkhÚke yux÷k çkÄk Mktøkeíkfkh ykðíkk nkuÞ Au fu 
suykuLke MkkÚku y{khu çkuMkðkLkwt ÚkkÞ Au yLku yu ÷kufkuLke MkkÚku ftEf Lkðwt þe¾ðk 
{¤u Au. su xufLkku÷kuS yk ELMxexâwx{kt Au, yu økwshkík{kt ½ýe s ykuAe Au 
yuf økkÞf íkhefu ík{khe rMkÂæÄyku ? 
E-xeðe økwshkíke Ãkh òýeíkku çkLku÷ku þku "÷kuføkkÞf økwshkík" fu su{kt {U 
{khe òíkLku yktfðk {kxu ¼køk ÷eÄku níkku. {Lku yuðe fkuE ykþk Lknkuíke fu nwt 
ykøk¤ MkwÄe sEþ. ÷kufkuLkk «u{Lkk ÷eÄu nwt yk Vu{þ þku Lkku rðLkh çkLÞku yLku 
yu ÃkAe {U yku÷ ykuðh økwshkík{kt fåAÚke ÷ELku Mkkihk»xÙ MkwÄe ½ýk s «kuøkúk{ 
fÞko. yu rMkðkÞ nwt MkuLx ÍurðÞMko fku÷us{kt "ðkuEMk ykuV ÍurðÞMko" fheLku 
fkuBÃkexeþLkLkku rðLkh çkLÞku níkku. {khk yíÞkh MkwÄe økhçkk yLku ÷kufMktøkeíkLkk 
xkEx÷ðk¤k 6 Úke 7 ykÕç{ Ãkç÷eþ ÚkÞk Au. 
Mktøkeík{kt ^ÞwÍLkLkk «Þkuøk rðþu ík{kY þwt {kLkðwt Au ? 
Ãknu÷k íkku ÷kufkuLku ^ÞwÍLkLkku yÚko Mk{kòððkuu yu ¾wçk s sYhe Au. n{ýk 
n{ýk ½ýk Mk{Þ Úke nwt òuðwt Aw fu ÷kufku ^ÞwÍLkLkk Lkk{u {kºk Vkuf MkkUøk{kt zÙ{ 
yLku økexkh {wfeLku . Zª[kf...Zª[kf... fheLku ðøkkzu Au yu ^ÞwÍLk LkÚke. 
^ÞwÍLk Mkk[k yÚko{kt çku «fkhLkk y÷øk y÷øk BÞwÍefLku ¼uøkk fheLku 
!^ 
I]JF :8FZ 
VFlNtI U-JL
çkLkkðð{kt ykðu Au. Äkhku fu nwt økwshkíke Mktøkeík{kt E÷ufxÙef økexkh {wfw íkku yu 
Mkkt¼¤LkkhkykuLku Lkne øk{u fu yu økeík Lkne ò{u. yux÷u s ^ÞwÍLkLkku «Þkuøk 
fhíkk Ãknu÷k ^ÞwÍLkLkku yÚko Mk{sðku ¾wçk s sYhe Au. 
zkÞhk{kt ÃkehMkkíkk ÷kufMktøkeík rðþu {krníke ykÃkþku ? 
zkÞhku yu ð»kkuoÚke [k÷íkw ykðíkw yuf Vku{uox Au. {w¤ íkku yuðwt níkwt fu økk{zkLke 
yuf zu÷e nkuÞ yLku 15-20 sýkt ¼uøkk ÚkkÞ yu{ktÚke fkuE frð nkuÞ fu 
Mktøkeíkfkh nkuÞ suyku çkuMkeLku ÃkkuíkÃkkuíkLke f÷k hsw fhu. çkeò ÷kufku íkuLku Mkkt¼¤u 
íkuLkwt Lkk{ zkÞhku. yk zkÞhku y{khk [khýku{kt ðÄw òuðk {¤u. yLku nðu yu 
Vku{uox{ktÚke yks ðMíkw Mxus Ãkh «Míkwík fhðk{kt ykðu Au su{kt çku Úke Ãkkt[ 
nòh ykuzeÞLMk nkuÞ Au. Ãký íku{kt ÃkehMkkíkw Mktøkeík íkku yus Au. 
÷kufkuLku øk{u íkuðw Mktøkeík ykÃkðk {ktøkku Aku fu Yr[ fu¤ððk {ktøkku Aku ? 
çktLku nkuðwt sYhe Au. yu{kt yuðwt Au fu ÷kufkuLku øk{u íkuðwt ykÃkýu ykÃkeyu yu{ktÚke 
s ÷kufku rMk÷uõx fhðkLkk Au. ík{u swyku íkku hk{÷e÷k rVÕ{Lkk çkÄk s MkkUøk{kt 
Vkuf BÞwÍefLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykÔÞku Au. ‘{kuh çkLke ÚkLkøkLkkx fhu...’ yk 
økeík yksÚke 60 ð»ko Ãknu÷k ©e nu{wËkLk økZðe Lkk{Lkk økkÞfu økkÞw níkw. ÷kuf 
MktøkeíkLkwt Lkk{ ÷ku íkku ík{Lku «Úk{ Lkk{ nu{wËkLk økZðeLkwt s ÞkË ykðu. yk 
økeíkLke h[Lkk Íðuh[tË {u½kýe îkhk fhðk{kt ykðe níke. økwshkíkLkk f÷kfkhku 
½ýk ð»kkuoÚke økkíkk ykÔÞk Au Ãký yk økeík hk{÷e÷k rVÕ{{kt Úkkuzw ðuMxoLkkEÍ 
fhe yLku yksLkk Mk{Þ «{kýuLkwt Mktøkeík ykÃkeLku çkLkkððk{kt ykÔÞw yux÷u 
÷kufkuLku øk{u íkuðwt Mktøkeík {éÞw yLku ÷kufkuLke Yr[ fu¤ðkÞ íkuðwt Mktøkeík {éÞw. 
yux÷u s yuf Mktøkeík{kt çktLku nkuðwt sYhe Au. 
ík{khe yk MktøkeíkÞkºkk{kt ík{Lku yuðku fkuE yLkw¼ð ÚkÞku nkuÞ fu su ík{u þuh 
fhðk {ktøkíkk nkuð ? 
n{.... {Lku ÞkË ykðu Au fu ßÞkhu y{khe ELMxexâwx{kt £ktMkÚke BÞwÍeþeÞLk 
ykÔÞk níkk. yLku y{Lku fnuðk{kt ykÔÞwt níkw fu ík{khu yu{Lke Mkk{u ÃkhVku{o 
fhðkLkwt Au íÞkhu ‘{Lk {kuh çkLke ÚkLkøkLkkx fhu’ yu MkkUøk Ëuþe MxkE÷{kt økkÞw 
íÞkhu yu Mkkt¼¤eLku y{khk MxwzLxLku íkku {Ík ykðe Ãký £ktMkÚke ykðu÷k 
BÞwÍeþeÞLkLku Ãký yux÷e s {Ík ykðe. fu suykuLku økwshkíkeLkku yÚko Ãký 
¾çkh LkÚke ¾çkh Ãkhtíkw yux÷u yu ÷kufku Ãký yk økeíkLkk íkk÷{kt ÚkLkøkLkkx 
fhðk ÷køÞk. yk y™w¼ð nwt fËe ™ne ¼w÷wt. 
„eOE-‚t„eOE{kt OE{khk r…OEk Þku„uþ „Zðe …Ae OE{khk ykËþo fkuý Au ? 
{™u …nu÷uÚke s fi÷kþ ¾ih™k yðks Úke {ktze™u OEu{™e „kÞfe {™u ¾wƒ s 
„{u Au. ƒeò {khk Vuðhex „kÞf Au ™w‚hOE VOEuny÷e ¾k™ y™u OEu{™e …ý 
„kÞfe {™u ¾wƒ s „{u Au. y™u yVfku‚o yu.ykh. hnu{k™ ‚h. fu su{™wt 
‚t„eOE ƒÄk™e ykí{k™u x[ fhe òÞ Au. yu{™e „kÞfe nkuÞ fu yu{™k ‚kut„. 
yk…ý™u yufË{ ÷kRð ÷k„u Au yux÷u {khk ykRzeÞ÷ hnu{k™ ‚h Au. 
„wshkOEe „eOE-‚t„eOE nsw fu{ Wå[ MOEhu ™Úke …nkut[e þfÞw ? 
„wshkOEe ‚t„eOE yufË{ y™x[ Au y™u „wshkOEe ÷kuf‚t„eOE nsw ÷kufku ‚wÄe 
…nkutåÞw ™Úke fu{fu ƒ™e þfu fu „wshkOEe BÞwÍef ÷kufku ‚wÄe …nkut[e þfu OEuðw ƒLÞw 
s ™Úke. yíÞkhu OE{u …tòƒe BÞwÍef ‚kt¼¤þku OEku OEu™u ™ðk Vku{o{kt hsw 
fhðk{kt ykðu Au. yux÷u yu sÕËe ÷kufku ‚wÄe …nkut[u Au. sÞkhu „wshkOEe BÞwÍef 
nsw yk…ýe ðå[u s [k÷u Au. òu fu nðu hk{÷e÷k rVÕ{{kt su ™ðku yuûk…he{uLx 
fÞkuo Au yu …Ae ½ýk ƒÄk ÷kufku yu™u ‚kt¼¤OEk y™u „kOEk ÚkÞk Au. yux÷u {™u 
÷k„u Au fu yuf rËð‚ „wshkOEe ÷kuf‚t„eOE™u „wshkOEe f÷kfkhku yk¾k 
RÂLzÞk{kt …nkut[kzþu. 
™ðk ykð™kh „kÞf™u OE{u þwt xe yk…ðk {kt„þku ? 
nsw nwt yux÷ku {kuxku …ý ™Úke fu ÞkuøÞ …ý ™Úke fu fkuR™u xe yk…e þfwt. …ý 
nwt yux÷w [ku¬‚ fnuðk {kt„eþ fu OE{u Mxk‚o™u …hVku{o fhOEk òuR™u yuðw {™{kt 
ÚkkÞ fu nwt …ý fÞkhuf ykðe heOE™k …hVku{o fheþ …ý yuðk ‚…™k òuÞk fhOEk 
‚t„eOE{kt OE{khe Y[e nþu yu ðÄkhu fk{{kt ÷k„þu. sux÷e OE{khk ftRf ™ðw 
þe¾ðk™e fu ftRf ™ðwt fhðk™e ½„þ nþu yu OE{™u yk„¤ ÷R sþu. OE{u 
nt{uþk ftRf ™ðwt fhðk™ku «ÞJ fhþku OEku ðÄkhu ‚kY Úkþu. 
rnLËe rVÕ{ "fk{Mkwºk Úkúeze"{kt økkÞu÷k økeíkku{ktÚke çku 
økeíkku su{ktLkw yuf Au 'nh nh {nkËuð’ su þeðLke Mík]rík yLku çkesw {kíkkSLke 
Mík]rík ‘ykEøkehu LktrËLke' yk çktLku MkkUøk ykuMfhkLkk Lkku{eLkuþLk {kxu þkuxo÷eMx 
ÚkÞu÷k, su {khk {kxu ¾wçk {kuxe ðkík Au. fkhý fu yk¾k EÂLzÞkLkk {kuxk {kuxk 
f÷kfkhkuLkwt ÷ûÞ nkuÞ Au ykuMfkh {u¤ððkLkwt. ßÞkhu {U 19 ð»koLke Wt{hu 
çkku÷eðwz {kxu Ãknu÷wt s økeík økkÞw yLku yu ykðe heíku ykuMfkhLkk Lkku{eLkuþLk 
{kxu þkuxo÷eMx ÚkkÞ yu {khk {kxu ¾wçk ¾wþe Lke ðkík Au {khk {kxu. yk rMkðkÞ 
n{kýkt s hnu{kLk MkknuçkLkk BÞwÍef rzhuþLk{kt ‘÷ufh n{ rËðk™k rË÷’ 
rVÕ{{kt çkuøkúkWLz Mfkuh{kt Mkku÷ku ÷kELk økkE Au. {khe yk¾e ELMxexâwx{ktÚke 
yk Mkku÷ku ÷kELk økðzkððk {kxu hnu{kLk Mkknuçku {Lku rMk÷uõx fÞkuo yu Ãký {khk 
{kxu ¾wçk ¾wþeLke ðkík Au. 
s{ðk{kt OE{™u þwt …‚tË Au. : „wshkOE™wt ¼kus™ 
Vuðhex yufxh : yr{OEk¼ ƒå[™ y™u hýƒeh f…wh 
nkuƒe : {kºk ‚t„eOE 
òu ÷OEk {t„uþfhS yuðw fnuOEk nkuÞ fu yk rVÕz yuf 
ËrhÞk ‚{k™ Au su{ktÚke nwt yuf ø÷k‚ sux÷w s þe¾e Awt OEku {khk {kxu þe¾ðk 
™ku fkuR ytOE s ™Úke, nwt þe¾OEku s hneþ.
‘ðkuxTMkyuÃk ÚkuÃk÷kLkkt’ MkÚkðkhu ‘Vqz yk{eo’ sB{w-fk~{ehLkkt {ku[uo 
- zku. rþhe»k fkrþfh 
«f]rík yLku {kLkðe ðå[uLkku ykrn{ Mkt½»ko nðu Lkðk-Lkðk MðYÃk{kt 
Mkk{u ykðíkku òÞ Au. yksfk÷ Ëhuf {kLkðeÞ yLku fwËhíke ykÃkËkLku 
ø÷kuçk÷ ðku‹{øk MkkÚku òuzeLku çknu÷kððkLke VuþLk [k÷e Au. íÞkhu 
íkksuíkh{kt sB{w-fk~{eh ¾eý{kt ykðu÷k Ãkqhu Vheðkh fwËhík ykøk¤ 
{kLkðe fux÷ku ÷k[kh Au íkuLke ÞkË yÃkkðe ËeÄe..Ãký yuf r{rLkx.. 
fwËhík {kLkðeLku Mkqíku÷ku ÍzÃke ÷u íÞktMkwÄe Xef Au Ãký òu yu òøkíkku 
nkuÞ yLku yu{kÞ òu ‘Ãkkhfe AêeLkkt òøkík÷’ nkuÞ íkku yk Ëuþ{kt 
õÞkhuÞ fwËhíke ykÃkËk Ãknkz sux÷e ÷køkíke LkÚke. ‘MkkÚke nkÚk 
çkZkLkk’Lke íkso Ãkh Mkw¾e, Ëw:¾e Mkki fkuE yufçkeòLkku nkÚk Ík÷eLku 
Mk{MÞk{ktÚke çknkh ykðe òÞ Au. Ãký ykðk Mk{Þu s ¾he {kLkðík-kLke 
fMkkuxe Úkíke nkuÞ Au. ¼khíkeÞ Mk{ks{kt AwÃkkÞu÷k MktMfkhku yLku 
{ËËLke ¼kðLkkykuLkku Ãkz½ku Ãkzíkku s nkuÞ Au. yksu ykÃkýu yuf yuðk 
s «ÞkMkLke ðkík fhðkLke Au su{k yk çkÄe çkkçkíkkuLkwt «rík®çkçk {¤u Au. 
yksLkkt yk VkMx s{kLkk{kt çkÄkLku çkÄw s ‘ÍzÃkÚke’ Ãkíkkðe ÷uðkLke 
Wíkkð¤ nkuÞ Au. yÄqhk{kt ÃkwÁ ðkuxTMkyuÃk, VuMkçkwf suðk fkuBÞwrLkfuþLkLkkt 
VkMxuMx Ã÷uxVku{o WÃk÷çÄ ÚkE økÞk Au. íÞkhu {wtçkELke suðk {nkLkøkhLkk 
yuf Ãkhk{k ðMíke øk]rnýeLkku ‘MkkÚke nkÚk çkZkLkk’Lkku rð[kh fuðku 
[{ífkh MkSo þfu íku òýðwt hMk«Ë ÚkE Ãkzþu. ðkík Au rhLxw hkzkuzLke 
Mkktíkk¢wÍ{kt hne MkkMkrhÞkLku Mkk[ðeLku ÃkkuíkkLke f¤k yLku þku¾Lku 
Ãkku¾íke yk {rn÷k nt{uþk ftEf nxfu fhðkLke RåAkyku Ähkðu Au. 
yu{.yuMk.ÞwrLk.{ktÚke VkELk ykxTMko fhe Mkkihk»xÙ ÞwrLk.{kt {kMxh ykuV 
sLkkor÷Í{{kt fku÷us{kt «Úk{ ¢{ {u¤ðeLku yk {rn÷kyu fku÷usfk¤Úke 
s ÃkkuíkkLke ÞþøkkÚkkLkkt Ítzk ÷nuhkððkLke þYykík fhe ËeÄe níke. 
yLkufkLkuf LkkLkk-{kuxk Mkk{kSf rLkMçkíkðk¤k fk{ku yuf÷k nkÚku fhe 
íkuýu nt{uþk ÃkkuíkkLke «ríkçkØíkk Mkkrçkík fhe Au. íkksuíkh{kt s økýuþkuíM-kð 
Ëhr{ÞkLk [kuf÷uxLkk økýÃkrík çkLkkðeLku íkuLkw ËqÄ{kt rðMkLko fheLku 
yLkkÚk çkk¤fku ðå[u ðnU[ðkLkkt íkuLkk ÞwrLkf ykErzÞkLke Ãký {erzÞkyu 
LkkUÄ ÷eÄe níke. 
yk íkku ðkík ÚkE rhLxwLkkt çkuføkúkWLzLke Ãký {q¤ {wÆkyu Au fu , sB{w yLku 
fk~{eh{kt ykðu÷k Ãkqhu sB{w-fk~{eh ¾kMk fheLku fk~{eh{kt W¼e fhu÷e 
ÃkrhÂMÚkríkLku fkhýu ÷k¾ku ÷kufku yMknkÞ yLku çku½h çkLÞk yLku fhkuzkuLkwt 
LkwfMkkLk ÚkÞwt. çkk¤fku, ð]Øku yLku {rn÷yku ytíkrhÞk¤ rðMíkkhku{kt ¼q¾ 
yLku íkhMkÚke x¤ð¤íkk níkk. Mkhfkhe yLku MðtÞMkuðe MktMÚkkykuLke MknkÞ 
Ãký ðnu÷k-{kuze ÃknkU[e níke. yk Mk{Þu rhLxwLkk yuf r{ºk yLku 
fk~{eh{kt Ìkw{Lk yuVkuxo Vkuh ÷ð yuLz ÃkeMk ‘nuÕÃk’VkWLzuþLk [÷kðíkk 
rLk½ík hkune MkkÚku ðkík[eík ÚkE fu fk~{eh{kt ¾kMk fheLku ©eLkøkh 
-- zzkkuu.. rrþþhheekk ffkkrrþþffhh 
!*
ykMkÃkkMkLkkt ½ýk rðMíkkhku{kt ¾kãMkk{økúeLke çknw ¾U[ ðíkkoÞ Au.ykðk 
Mk{Þu fkuE {ËË {¤e þfu íkku ¾qçk ÞkuøÞ ÚkkÞ. yk ðkíkÚke «uhkELku 
rhLxwyu rð[kÞwO fu, {wtçkE{kt ðMkíkk ËuþðkMkeyku yLku ÃkkuíkkLkk {kxu ftE 
fhe çkíkkððkLke yk ½ze Au. íkuLku rð[kh ykÔÞku fu Vk÷íkw {uMkus yLku 
òuõMk {kxu çkËLkk{ ÚkE hnu÷k ðkuxTMkyuÃk(yLku VuMkçkwf) suðk rðs¤ef 
yMkh Ähkðíkk {kæÞ{kuLkku yk fk{{kt fu{ WÃkÞkuøk Lk ÚkE þfu ? 
yuf økwshkíke nkuðkLku Lkkíku rhLxwLku Mkqfk LkkMíkk yLku íkuLkk ÷ktçkk Mk{ÞÚke 
xfe hnuðkLkkt økwýÄ{oLkku Ãkwhíkku ÏÞk÷ níkku s. Íkuýu ðkuxTMkyuÃkÚke 
ÃkkuíkkLkkt r{ºkkuLku {uMkus fÞkuo fu, su{Lku yk {uMkus {¤u íkuyku ÃkkuíkkLkkt ½hu 
çkLkkðu÷k 25 ÚkuÃkpÃk÷k fk~{ehLkkt Ãkqh ÃkerzíkkuLke {ËË {kxu íkuLku {kuf÷e 
ykÃku, 25 ÚkuÃk÷k yux÷u ytËksu 400-500 økúk{ ðsLk ÚkkÞ, 
íÞkhçkkË íkuýu ÃkkuíkkLkk SðLkMkkÚke rLk{e»k MkkÚku {¤eLku RLzeøkku yLku 
sux yuh÷kELMk suðe rð{kLke ftÃkLkeykuLkku MktÃkfo MkkæÞku suÚke yk 
Mkkt{økúe ÍzÃkÚke ÃkqhÃkerzíkkuLku {kuf÷e þfkÞ, rhLxwLku yu ðkíkLkku ÏÞk÷ 
Lknkuíkku fu {Míke {òfLkkt Ã÷uxVku{o yuðk ðkuxTMkyuÃkLku fkhýu íkuLke fkÞoLku 
sçkhËMík MkV¤íkk {¤þu. y{wf økýíkheLkk f÷kfku{kt s íkuLkk VkuLk Ãkh 
fku÷ ykððk ÷køÞk níkkt. «Úk{ rËðMku s {wtçkELkkt ½ýk rðMíkkhku{ktÚke 
250 rf÷ku ÚkuÃk÷k rhLxwLku {éÞkt. rhLxw yLku íku{Lke MkkuMkkÞxeLke 
çknuLkkuyu yk ÚkuÃk÷kykuLku ÔÞðÂMÚkík Ãkuf fheLku hkus-hkus yuhÃkkuxo 
ÃknkU[kzðkLke ÔÞðMÚkk øknkuXðe níke. Ëhhkus 2-2.30 ðkøÞk MkwÄe 
{¤u÷k £uþ ÚkuÃk÷kLku íkuyku Mkkts MkwÄe Ãkuf fheLku íkuLku yuhÃkkuxo Ãkh 
ÃknkU[kzíkk. ÚkuÃk÷k {kufÕÞk çkkË íkuyku nuÕÃk VkWLzuþLkLku íkuLke òý 
fhíkk níkkt. rhLxwLku íkuLkk yk þw¼fkÞo{kt íkuLkk SðLkMkkÚke rLk{e»k 
hkXkuz, r{ºkku zku.r¢»Lkk ËuMkkE yLku rðLkeíkkLkku ¾qçk MkkÚk {éÞku níkku. 
ðkuxTMkyuÃkLkkt {kæÞ{Úke ÚkÞu÷k yk †e þÂõíkLkkt [{ífkhLku ðýoðíkk 
rhLxw sýkðu Au fu,‘nwt òýíke níke fu nwt fu yLÞ ½h{kt hneLku ½h 
Mkt¼k¤íke, LkkLkku-{kuxku ÔÞðMkkÞ fhíke çknuLkku, øk]rnýeyku yLku 
fk{fkS {rn÷kyku {kxu òu fwxwtçk Mkt¼k¤ðwt yuf {níðLkwt fk{ nkuÞ íkku 
íku{Lkk {kxu yk ykÃkr¥k Mk{Þ{kt íku{Lke Ãkerzík çknuLkku {kxuLke MktðuËLkk 
Ãký {nTíðÃkqýo hnuðkLke.yuf fwxwtçkËeX 25 ÚkuuÃk÷k çkLkkððkyu yk{uÞ 
øk]rnýeyku {kxu h{íkðkík fnuðkÞ. òu fu, {nTíð ÚkuÃk÷k fhíkk 
{rn÷kykuLke ËuþçkktÄwyku {kxuLke MktðuËLkkLkwt ðÄkhu Au.íkuÚke yk {uMkusLku 
{¤u÷ku y¼qíkÃkqðo «ríkMkkË y{khk {kxu ykþkLkwt yuf rfhý ÷ELku 
ykÔÞku níkku. ’ yk ÷u¾ ÷¾kÞk MkwÄe{kt rhLxw yLku íkuLkk r{ºkkuyu 
35,000Úke ðÄw ÚkuÃk÷k ©eLkøkh ÃknkU[kze ËeÄk níkk yLku íkuLkwt rðíkhý 
nuÕÃk VkWLzuþLkLkkt fkÞofhku îkhk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. 
¾uh yk íkku ðkík ÚkE yuf fwËhíke ykÃkr¥kLkk Mk{Þu ËuþçkktÄðku {kxu 
fhðk{ktykðu÷k ftEf fhe AqxðkLkk «ÞkMkLke Ãký ykøk¤ þwt ? íkuLkku 
sðkçk hMk«Ë Au. rhLxwLkk {íku yk fkÞoLkku ynª ytík ykðíkku LkÚke. 
ykÃkýk Ëuþ{kt ykðe hnu÷k Mkt¼rðík nðk{kLk ÃkrhðíkoLkku ½ýe 
ykÃkr¥kykuLkkt Mktfuík ykÃke hÌkkt Au. øk{u íÞkhu fwËhíke ykÃkr¥k ykðe þfu 
Au. yuðk{kt xufLkku÷kuSLkkt Mknkhu íkuLku ÃknkU[eð¤ðk Mkh¤íkkÚke ¼uøkk 
ÚkE þfkÞ Au. íkuÚke xufLkku÷kuSLkkt WÃkÞkuøk ðzu yuf ‘Vqzyk{eo’ 
çkLkkððe. suÚke fwËhíke ykÃkr¥kLkk Mk{Þu ÚkuÃk÷k yÚkðk ykuAku Mk{Þ 
÷uíke ðMíkwyku çkLkkðeLku íkuLkwt rðíkhý fhðk {kxu MðtÞMkuðfkuLke rLk{ýqtf 
Ãký fhe þfkÞ. yk Ãknu÷Lke þYykík {wtçkEÚke ÚkkÞ yLku MðtÞMkuðfku 
íkuLke MkkÚku òuzkíkk yuf xe{ çkLkkðe þfkÞ Au. íkuLkk {kxu VuMkçkqf Ãkh 
Vqzyk{eoLkwt Ãkus Ãký çkLkkððk{kt ykÔÞwt Au. yk WÃkhktík MðtÞMkuðf íkhefu 
òuzkððk {ktøkíkk ÷kufkuyu myfoodarmy@gmail.com Ãkh ÃkkuíkkLkwt Lkk{, 
VkuLk Lktçkh yLku MÚk¤Lke {krníke ykÃke òuzkE þfu Au.
ykuV ÂMÃkLkhku Mkk{u ykEMkeMkeLke ÷k÷ ykt¾ 
ykEMkeMke îkhk çkku®÷øk yuõþLk ytøku Lkðk rLkÞ{ku ÷køkq fhkÞk çkkË 
AuÕ÷kt ºký r{nLkk{kt A ykuV ÂMÃkLkhkuLku þtfkMÃkË çkku®÷øk yuõþLkLku 
Ãkøk÷u MkMÃkuLz fhe Ëuðk{kt ykÔÞk Au. yk WÃkhktík ¼khík{kt h{kÞu÷e 
[uÂBÃkÞLMk ÷eøk{kt Ãký MkwrLk÷ LkkhkÞý Mkrník Ãkkt[ ykuV ÂMÃkLk 
çkku÷hkuLku þtfkMÃkË çkku®÷øk yuõþLk çkË÷ rhÃkkuxo fhðk{kt ykÔÞku níkku. 
ykEMkeMke îkhk yíÞkhu su heíku ykuV ÂMÃkLkhku Mkk{u fzf fkÞoðkne 
fhðk{kt ykðe hne Au íkuLku Ãkøk÷u ÃkkrfMíkkLk yLku ©e÷tfkLkk Ãkqðo 
r¢fuxhkuyu rðhkuÄ ÔÞõík fÞkuo Au. ykøkk{e ð»kuo ykuMxÙur÷Þk-LÞqÍe÷uLz{kt 
ðLk-zu ðÕzo fÃk h{kLkkh Au suLku økýíkheLkk {rnLkk çkkfe Au íkuðk{kt 
xe{Lkk Mxkh çkku÷hku Ãkh ykEMkeMkeyu rLkÞ{kuLkku fkuhzku ðetÍÞku Au íkuLku 
÷ELku Ãký þtfk-fwþtfk ÔÞõík fhe Au. 
ðuMx RLzeÍLkk {wÏÞ ÂMÃkLkh MkwrLk÷ LkkhkÞýLke çkku®÷øk yuõþLk ytøku 
[uÂBÃkÞLMk ÷eøk Ëhr{ÞkLk çku ð¾ík rhÃkkuxo fhkíkkt [uÂBÃkÞLMk ÷eøkLke 
VkRLk÷{kt h{e þõÞku Lknkuíkku. yk ytøku ðuMx RLzeÍ r¢fux xe{Lkk 
ÃkMktËøke Mkr{ríkLkk yæÞûk õ÷kRð ÷kuRzu ykùÞo ÔÞõík fhíkkt fÌkwt níkwt 
fu, LkkhkÞý AuÕ÷kt fux÷kf ð»kkuoÚke yk s yuõþLk îkhk çkku®÷øk fhe 
hÌkku Au yLku AuÕ÷kt ºký ð»koÚke ykEÃkeyu÷{kt fufuykh {kxu þkLkËkh 
çkku®÷øk fhe Au íÞkhu y[kLkf íkuLke çkku®÷øk Ãkh fu{ «ríkçktÄ {qqqfðk{kt 
ykÔÞku íku {khe Mk{sÚke çknkh Au. ¼khík «ðkMk yLku ðÕzo fÃk Ãknu÷kt 
yk heíku «ríkçktÄ ÷økkððkÚke íkuLkwt frhÞh ¾hkçk ÚkE þfu Au. yÍ{÷ 
yLku LkkhkÞý çkLLku rðïLkk xku[Lkk ÂMÃkLkhku Ãkife yuf Au. yk Mk{Þu 
«ríkçktÄ {qqw {wfkíkkt ykøkk{e ðÕzo fÃk {kxuLke xe{Lke íkiÞkheyku Ãkh 
yMkh Ãkze þfu Au. 
yk heíku ÃkkrfMíkkLk xe{Lkk fku[ yLku Ãkqðo ÍzÃke çkku÷h ðfkh ÞwLkwMku Ãký 
ykEMkeMkeyu çkku÷hkuLke yuõþLk ytøkuLkk Mk{ÞLku ÷E þtfk-fwþtfk ÔÞõík 
fhe ykEMkeMkeLke rLkÞík Ãkh Mkðk÷ WXkÔÞk níkk. yk WÃkhktík ÃkkrfMík-kLkLkk 
Ãkqðo fuÃxLk h{eÍ hkòyu ykEMkeMkeLku ÃkkuíkkLkk rLkÞ{{kt Úkkuze 
AqxAkx ykÃke fkuýe 15 rzøkúeLkk MÚkkLku 18Úke 20 rzøkúe MkwÄe ð¤u íkux÷e 
fhðkLkwt Mkq[Lk ykÃÞwt níkwt. fkhý fu, ËwMkhk çkku÷ Au íku 15 rzøkúe fhíkkt ðÄw 
fkuýe ð¤u íkku s VUfe þfðwt þõÞ nkuÞ Au. yk WÃkhktík MkkWÚk ykr£fkLkk 
Ãkqðo ykuV ÂMÃkLkh òunkLk çkkuÚkkyu Ãký yk rLkÞ{{kt VuhVkh fhe çkku÷hkuLku 
20-25 rzøkúe MkwÄe fkuýe ð¤u íkux÷e Aqx ykÃkðe òuRyu. òu fu, 
ykEMkeMkeyu yk Mkq[Lkku Ãkh fkuRÃký òíkLke rxÃÃkýe fhe LkÚke. 
fÞk çkku÷h Ãkh «ríkçktÄ {wfkÞku 
MkRË ys{÷ : ÃkkrfMíkkLkLke Sík{kt {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðLkkh MkRË 
ys{÷Lku økík Lkð{e MkÃxuBçkhu þtfkMÃkË çkku®÷øk yuõþLk {k{÷u MkMÃkuLz 
fhðk{kt ykÔÞku níkku. ys{÷ Ãkkf. xe{{ktÚke çknkh Úkíkkt xe{Lku {kuxku 
Vxfku Ãkzâku níkku suLke yMkh ykuõxkuçkh{kt ykuMxÙur÷Þk Mkk{u h{kÞu÷e ºký 
ðLk-zu {u[Lke rMkheÍ{kt òuðk {¤e níke. yk rMkheÍ{kt ÃkkrfMíkkLk 
3-0Úke nkhe økE níke. òu ys{÷ ÃkkuíkkLke çkku®÷øk yuõþLk MkwÄkhðk{kt 
rLk»V¤ òÞ íkku ÃkkrfMíkkLk xe{Lku ðÕzo fÃk{kt {kuxku Vxfku Ãkze þfu íku{ Au. 
MkwrLk÷ LkkhkÞý : MkwrLk÷ LkkhkÞý ðuMx RLzeÍLke xe{ {kxu nwf{Lkku 
yu¬ku økýkÞ Au. LkkhkÞýLku ykEMkeMkeyu çkku®÷øk yuõþLk Ãkh «ríkçktÄ 
LkÚke ÷økkÔÞku Ãkhtíkw ¼khík{kt h{kÞu÷e [uÂBÃkÞLMk ÷eøk Ëhr{ÞkLk MkMÃkuLz 
fhkÞku níkku suLku fkhýu ¼khík Mkk{uLke ðLk-zu rMkheÍ{ktÚke íku çknkh ÚkE 
økÞku níkku yLku ðÕzo fÃk Ãknu÷kt ÃkkuíkkLke çkku®÷øk yuõþLk MkwÄkhku fhe 
xe{{kt Ãkhík VhðkLkk «ÞkMk nkÚk ÄÞko Au. 
yk WÃkhktík ©e÷tfkLkk Mkwr[ºkk MkuLkkLkkÞfu, çkktø÷kËuþLkk Mkkunkøk økkÍe, 
LÞqÍe÷uLzLkk fuLk rðr÷Þ{MkLk, ykuMxÙur÷ÞkLkk Mxeð yku fuVu, rÍBçkkçðuLkku 
«kuMÃkh WíMkuÞk Ãkh Ãký çkku®÷øk fhðk Ãkh «ríkçktÄ ÷økkððk{kt ykÔÞku 
Au. 
- þheV þu¾ 
Z) 
[fh... [u®føk yLku ®[íkk...
ykuV ÂMÃkLkhku Ãkh íkðkE fu{... 
ykEMkeMke îkhk yíÞkhu su heíku çkku®÷øk yuõþLkLkk rLkÞ{ku fzf çkLkkðe 
ykuV ÂMÃkLkhkuLku þtfkMÃkË çkku®÷øk çkkçkíku MkMÃkuLz fhðk{kt ykÔÞk Au íku 
ytøku õ÷kRð ÷kuRz yLku ðfkh ÞwLkwMk suðk rËøøks ¾u÷kzeyku «&™ku 
WXkðe [qõÞk Au. íku{ýu WXkðu÷k Mkðk÷ku Ãký ½ýk {n¥kðLkk Au. 
ykøkk{e ð»kuo ðÕzo fÃk ÞkuòLkkh Au íkuLku ÷E Ëhuf xe{kuyu yuf ð»ko 
yøkkW ÃkkuíkkLkwt Ã÷k®Lkøk þY fhe ËeÄwt nkuÞ Au. su{kt fÞku ¾u÷kze fuðe 
¼wr{fk rLk¼kðþu íku ykÄkhu xe{Lkwt rMk÷uõþLk fhðk{kt ykðu÷wt nkuÞ Au 
íÞkhu ykRMkeMke îkhk yÍ{÷, MkuLkkLkkÞfu, fuLk rðr÷Þ{MkLk MkrníkLkk 
¾u÷kzeyku Ãkh «ríkçktÄ ÷økkðkíkkt xe{Lke hýLkerík Ãkh yMkh ÚkE Au. 
ykuMxÙur÷Þk LÞqÍe÷uLz{kt h{kLkkhk ðÕzo fÃk{kt ys{÷ yLku LkkhkÞý 
suðk Mxkh ¾u÷kzeyku yLÞ xe{ku Ãkh yMkh fhe þfu íku{ Au íÞkhu yk 
¾u÷kzeyku Ãkh «ríkçktÄ {wfkíkkt ykuMxÙur÷Þk, $ø÷uLz suðe xe{kuLku ½ýku 
VkÞËku ÚkkÞ íkuðe þõÞíkk ðÄw Au. rðLzeÍLkkt MkwLke÷ LkkhkÞý Ãkh 
[uÂBÃkÞLMk ÷eøkLke VkELk÷ Ãknu÷k ÷økkððk{kt ykðu÷k «ríkçktÄ Ãkh 
yLÞ Ãkqðo r¢fuxhkuyu Ãký Mkðk÷ku WXkÔÞk níkk. 
rðLzeÍLkkt Ãkqðo ¾u÷kzeykuLkkt {íku LkkhkÞý [uÂBÃkÞLMk xÙkuVe{kt fku÷fkíkk 
íkhVÚke h{íkku níkku yLku VkELk÷{kt fku÷fkíkkLke xe{Lkku {wfçk÷ku [uLLkkE 
MkwÃkh ®føMk Mkk{u ÚkðkLkku níkku. yuðk{kt Mkur{VkELk÷{kt LkkhkÞýLku çkeS 
ðkh rhÃkkuxo fhe íkuLku ÷eøkLke VkELk÷{kt nxkðe Ëuðk{kt ykÔÞku níkku. íku 
yLÞ yktíkhhk»xÙeÞ {u[ku{kt çkku®÷øk fhe þõíkku níkku, Ãkhtíkw íkuLku rhÃkkuxo 
fhkíkk íku {kLkrMkf heíku níkkþ ÚkE økÞku níkku. LkkhkÞýLku rhÃkkuxo fhðk 
ÃkkA¤ çkeMkeMkeykE nkuðkLkwt fuhurçkÞLk ¾u÷kzeykuLku þtfk Au. íkuykuLkkt 
{íku VkELk÷{kt fku÷fkíkkLke xe{ Mkk{u hnu÷e [uLLkkE ykEMkeMke «{w¾ 
©erLkðkMkLkLke Au. ð¤e, íku ¼khík «ðkMku ykðíkku íkku Ãký íkuLkk Ãkh 
Ëçkký ðÄe økÞwt nkuík. suÚke íku ¼khík Mkk{uLke ©uýe{kt ÃkkuíkkLkwt ©uc 
«ËþoLk fhe þfu Lknª. òu fu, rððkËLku xk¤ðk rðLzeÍ çkkuzuo LkkhkÞýLku 
¼khík «ðkMk{ktÚke çknkh hkÏÞku yLku íkuLku ykøkk{e ðÕzo fÃk {kxu ÞkuøÞ 
MkwÄkh fhðk {kxu rðLzeÍ Ãkhík çkku÷kðe ÷eÄku níkku.
MkkurþÞ÷ LkuxðfoLke {kÞkò¤..... 
MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk... yk þçËLkku yÚko yksLke ykÄwrLkf ÃkuZeLku fËk[ 
Mk{òððkLke sYh LkÚke. yk þçËÚke ðkfuV Lk nkuÞ íkuðk çknw s ykuAk 
÷kufku nþu, ykÃkýk fnuðkíkk ykÄwrLkf Mk{ks{kt, yk MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk 
yux÷e sçkhËMík ðMíkw Au fu Þwðk ÃkuZe íkku rËðMkLkk fw÷ Mk{ÞLkku yuf {kuxku 
rnMMkku MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk ÃkkA¤ ykÃku Au. þwt Au yuðw íkku yk MkkurþÞ÷ 
Lkuuxð‹føk{kt fu ÷kufku íkuLke ÃkkA¤ økktzk½u÷k çkLke økÞk Au. Mk{ÞLke MkkÚku 
Mk{ks{k çkË÷kð íkku ykðíkk s hnuðkLkk, Ãkhtíkw yk çkË÷kð yux÷ku 
¾íkhLkkf çkLke økÞku Au, fu òu yk MkkurþÞ÷ MkkExTMkLkku fhfÃkMk Ãkqýo 
WÃkÞkuøk Lk fÞkuo íkku ykÃkýk Mk{ksLku s çkË÷e Lkk¾þu yk MkkurþÞ÷ 
Lkuxð‹føk. Hkusçkhkus ykÃkýe ykMkÃkkMk fux÷kÞ yuðk yÃkhkÄku ÚkE 
hÌkk Au, suLkwt {kæÞ{ çkLÞwt nkuÞ MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk...Mk{ks{kt yuðk 
rðf]ík {øks Ähkðíkk ÷kufku Ãký Au. suyku yk MkwtËh rðïLku htøkeLk LkÚke 
hnuðk Ëuðk {køkíkk. Íkuyku fkuEÃký heíku Mk{ks{kt Ëw»ký W¼wt fhðk 
ykíkwh nkuÞ Au. yLku ykðk s ÷kufku MkkurþÞ÷ LkuxðfoLkku ËwÁÃkÞkuøk fhe 
hÌkkt Au. 
yk ðkík Mkk{kLÞ ÷kufku Ãkqhíke rMk{eík ÚkELku LkÚke hne. ËuþLkk hksfhýeyku 
Ãký yk {kæÞ{ Ãkh ¾kuxe {krníkeyku ykÃke ¼ku¤e sLkíkkLku økw{hkn fhe 
íkuyku hksfeÞ ÷k¼ ¾ktxðkLkk «ÞkMkku fhíkk hnu Au. MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føkLke 
þkuÄ fËk[ yuðk WÆuþÚke fhðk{kt ykðe nþu fu {kýMk ÃkkMku Mk{ÞLke 
WÃk÷çÄe ¾qçk ykuAe Au. íkuÚke ftE Lkðw çkLkkððk{kt ykðu suÚke ÷kufku 
ÃkkuíkkLke ÷køkýeyku yk «fkhLkk {kæÞ{Úke þuh fhe þfu. Su ðMíkwLkk VkÞËk 
Au íkuLkk økuhVkÞËk Ãký hnuðkLkk. Þwðf-Þwðíkeyku MkkurþÞ÷ {kæÞ{kuLkk 
VkÞËk-økuhVkÞËk òýeLku yk {kæÞ{kuLkku WÃkÞkuøk fhu yu íku{Lkk {kxu 
÷k¼ËkÞe Au. nk÷{kt s ÷ð sunkËLkku {wÆku Mk{økú Ëuþ{kt [[koLkku rð»kÞ 
çkLÞku níkku. íku{kt yuf çkkçkík yuðe níke fu, MkkurþÞ÷ {erzÞkLku ykÄkhu 
¾kuxe «kuVkE÷ ðzu ÞwðíkeykuLku VMkkððk{kt ykðíke níke. íkksuíkh{kt s yuf 
yuÂÃ÷fuuþLk ðkÃkhLkkhe nkur÷ðwz yr¼LkuºkeykuLku ytøkík íkMðehkuLku nufhu nuf 
fhe ELxhLkux Ãkh ÷ef fhe ËeÄe níke. nufh «kuVkE÷ nuf fhe ík{khk 
ytøkík Vkuxkyku ÷ef fhe þfíkk nkuÞ Au. yk ík{k{ {kæÞ{kuLkku WÃkÞkuøk 
fhíkk Ãknu÷k MkkðÄkLkeLkk ík{k{ Ãkøk÷kyku ¼hðk sYhe Au. nðu, yk ð»ko 
íkku ÃkwÁ ÚkðkLku ykhu Au..su heíku yuf Ëeðzku ytÄfkhLku Ëwh fhu Au. íkuðe s 
heíku yk rËðk¤eyu ík{k{ Ëq»kýkuLku ykÃkýk SðLk{ktÚke yLku ykÃkýk 
Mk{ks{ktÚke Ëwh fhu íkuðe ykþk.. þw¼ rËÃkkð÷e. 
H]U,l;C H[9JF 
ZZ
‘÷ð sunkË’ nrffík fu hksLkiríkf Mxtx ? 
Z# 
hksfeÞ Ãkûkku îkhk yøkkW ®nËw-{wÂM÷{ yufíkkLku íkkuzðkLkk «ÞkMk fhkÞk çkkË yk çktLku Ä{kuoLku s ¾kMk heíku xkøkuox fhe ‘÷ð sunkË’Lkwt økíkfzw fkZðk{kt 
ykÔÞwt níkwt. íkuLke ÔÞkÏÞk hksfeÞ Ãkûkku yLku íku{Lku xufku ykÃkLkkhk y{wf MktøkXLkku yuðe ykÃke fu, ßÞkhu fkuE {wÂM÷{ fkuE ®nËw Þwðíke MkkÚku ÷øLk fhu 
yLku íkuLkwt Ä{oÃkrhðíkoLk fhkðu íkku íku ÷ð sunkË Au. òu ykðe ½xLkkyku çkLkíke nkuÞ íkku íku ½xLkkykuLku hkufðe sYhe Au. òu fu, yk hksfeÞ Ãkûkku ÃkkA÷k 
çkkhýu Ãkrºkfkyku yLku ÃkuBV÷ux WÃkhktík VuMkçkwf íkÚkk ðkuxTMkyuÃkLkku WÃkÞkuøk fhe Võík yuf Ä{oLkk ÷kufkuLku çkËLkk{ fhíkk nkuÞ Au yLku ßÞkhu {erzÞk 
[uLk÷ðk¤kLkkt fu{uhk íku{Lke Mkk{u ykðu íÞkhu íku{Lkk þçËku ftEf swËk s ÚkE òÞ. Ãkrºkfk{kt Íuh ykuõÞk çkkË íkuyku fu{uhk Mkk{u {eXe ðkíkku fhe Ãkkuíku 
fkuE Ä{oLku xkøkuox Lk fhíkk nkuðkLke ðkíkku fhíkk nkuÞ Au. 
yk MktøkXLkku yLku hksfeÞ Ãkûkku su MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku WÃkÞkuøk ÷ð sunkËLkkt Lkk{u ÞwðkLkku{kt Íuh ¼hðk {køkíkk níkk. íku s MkkurþÞ÷ {erzÞk Ãkh 
ÞwðkLkkuyu íku{Lke Ãkku÷ ¾ku÷e Lkk¾e yLku íku{Lku ÞkuøÞ ÃkkX Ãký ¼ýkÔÞku. su{k íkuykuyu y{wf hksLkuíkk yLku su-íku MktøkXLkLkk ÃkrhðkhsLkkuLkkt Ãký swËk 
Ä{oLkk ÔÞÂõíkyku MkkÚkuLkk ÷øLkLku Ëþkoðe Mkðk÷ku fhkÞk níkk fu þwt íku ÷ðsunkË LkÚke ? yk {wÆu ÞwðkLkkðLkk rËðk¤e ytf{k ÞwðkLkkuLkk rð[khkuLku 
òýðkLkku «ÞkMk fhðk{k ykÔÞku níkku. su{k ÞwðkLkkuyu økwLkknLku zk{ðk {kxu Mk÷kn ykÃke Au yLku «u{MktçktÄkuLku Lk hkufðkLkw sýkÔÞwt Au. fkhý fu, «u{ 
yu fkuE Ä{o òuELku LkÚke fhíkw, Ãký yu íkku ÚkE síkku nkuÞ Au. yk WÃkhktík swËk Ä{oLkk ÔÞÂõíkyku ÷øLk fhu yuLku ÷ðsunkË økýðk{kt ykðu íkku çkkur÷ðwz 
RLzMxÙe{kt ½ýk çkÄk ÷ðsunkËeyku òuðk {¤þu. (su{k ®nËw-{wÂM÷{ Ëhuf Ä{oLkk yr¼Lkuíkk yLÞ Ä{oLke Þwðíkeyku MkkÚku ÷øLk fÞkoLkk ½ýk rfMMkk òuðk 
{¤e þfu Au.) 
÷ð sunkËLkwt yuf þçË íkhefu fkuE s {níð LkÚke. «u{yu ÷køkýe 
yLku MLkunLkku MktçktÄ Au. su Ä{oÚke WÃkh nkuÞ Au. suLkk îkhk 
MkkøkhYÃke yk MktMkkh Ãkkh fhðkLkku nkuÞ Au. Ãkhtíkw, òu «u{Lkk 
Lkk{u Ä{oÃkrhðíkoLk fhkðððk{kt ykðíkw nkuÞ yLku T«u{Lkku ÄkŠ{f 
÷k¼ ¾kíkh WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkku nkuÞ íkku íku shk Ãký 
[÷kðe ÷uðkÞ. Lkne. 
- rnhuLk hkð÷
«u{ fËe fhðk{k ykðíkku s LkÚke, yu íkku ÚkE síkku nkuÞ Au. ßÞkhu rð[kheLku 
«u{ fhðk{k ykðu íkku íku «ufrxf÷ ÷ð fnuðkÞ, su{k ÷kufku Ä{o, MxuxMk, 
rþûký, ÷wf, M{kxTLkuMk suðe çkkçkíkkuLku {níð ykÃkíkk nkuÞ Au. òu fu, ßÞkhu 
¾hu¾h «u{ Úkíkku nkuÞ íÞkhu «u{ fhLkkhk fþw s òuíkk LkÚke. 
- {iºke ðkuhk 
AkufheykuLku «u{ò¤{kt VMkkðeLku ç÷uf{u÷etøk fheLku Ä{o ÃkrhðíkoLk 
fhkððk{k ykðu Au, íku ðkíkLku fkuE yuf Ä{o MkkÚku òuzeLku fku{e íktøkËe÷e 
Vu÷kððkLkwt çktÄ fhðw òuEyu. ykðw Úkíkw nþu íku ðkík{k Lkk LkÚke, Ãkhtíkw 
hksfeÞ Ãkûkku ½ýeðkh ðkíkLkwt ðíkuMkh fhíkk nkuÞ Au. fku{e ®nMkk Lk Vkxe 
Lkef¤u íku {kxu sYhe Au fu ykðk {wÆkykuLku Ä{o MkkÚku Lk òuzðk{k ykðu. 
{khk rnMkkçku yk{k ‘sunkË’ þçËLkku WÃkÞkuøk Lk Úkðku òuEyu. 
- nkŠËf þk†e 
÷ðsunkËLkku WÃkÞkuøk [qtxýe Mk{Þu {knku÷ økh{ hk¾ðk {kxu 
fhðk{k ykÔÞku níkku. çkkfe ½ýk Lkuíkkyku Au, suykuyu yLÞ 
Ä{oLke Þwðíkeyku MkkÚku ÷øLk fhu÷k Au. þwt íkuykuLku ÷ðsunkËLkku 
{wÆku ÷køkw LkÚke Ãkzíkku. yk {wÆkLku sL{ ykÃkLkkhk hksfeÞ 
Ãkûkku {kxu íku nðu øk¤kLke noee çkLke økE Au. 
- Mk{eh þu¾ 
Love jihad according to me is a stunt by some 
political groups as well as some groups who 
want to tarnish the relation and unity of our 
nation by these action. They are trying to 
disrupt the communal harmony that has been 
develop with the effort of great leaders since 
centuries. 
- Manisha Tripathi. 
Love jihad is relevance in both aspects. It’s a reality 
as well as political game foe some leaders to gain 
support to come in power. It can not be denied that 
many politicians taken advantage of religion previous-ly. 
It is the out come of both reality and politics in 
india. By degrading image of Muslim’s community 
They only want to gain the sympathy over Hindus. 
Love jihad need to be stop miss using and should 
aware the reality not to be used for political aspect. 
Political leaders should not be capitalized on hindus 
over love jihad. 
- Shibani Mukherji
Jignesh Rao Z5 
Munir Mansuri 
Photo Gallary
Jigar Pokar 
Jigar Pokar
GOOD IN LANGUAGE; 
NOT GOOD IN COPYWRITING 
Chanakya was an Indian teacher, philosopher, and 
royal advisor.Chanakya managed the first Maurya 
emperor Chandragupta's rise to power at a young 
age. He is widely credited for having played an 
important role in the establishment of the Maurya 
Empire, which was the first empire in archaeological-ly 
recorded history to rule most of the Indian subcon-tinent 
I am sure we all have heard of him. Yes, the 
brain behind the establishment of Maurya Empire. 
He was the master strategist and upon his guidance 
and direction, emperor chandragupta maurya ruled. 
Why was Chanakya not the emperor then? If his 
strategy would have failed, the emperor and his 
empire would have collapsed. But still, he wasn’t the 
King. 
King and King Maker are two different 
and distinct positions; like Language and Copywrit-ing. 
Shakespeare was and will remain a great poet. 
Wonder if we could really understand if he wrote 
advertisements. 
Understanding the reader (read consumer here) and 
writing what the reader understands is the only key 
to a successful copywriting; and in turn a very vital 
element of advertisements and advertising cam-paigns. 
Copywriting is an art of expressing everything in 
minimal language. 
READER: what is it for me? 
COPYWRITER: everything 
Readers have many choices and access to more 
information than they can possibly digest. You have 
5 – 10 seconds to capture a reader. If your copy 
does not engage the reader and communicate well, 
they move away … forever. 
READER: I am time poor … I want an answer and I 
want it now. 
COPYWRITER: invest minimal time and effort. We 
have made it crisp for you. 
There are 4 keys to hook the READER rightly 
• Inverted Triangle – get key points first and the 
details later 
• Short – short and to the point lines works best 
• Packets – make smaller components of the entire 
text, small packets 
• Headings – all that it does is engagement. Mar-riage 
follows later  
Beyond these let’s have few points that will 
persuade the READER and thus does the doing; 
Understand the reader first (read consumer/custom-er) 
Talk to the reader 
Grab reader attention 
Do not complicate, keep it simple and straight 
Be casual, be vernacular, build a connect 
Clutter break the competition 
Justify what you write 
Create a sense of urgency, sense of losing 
A copywriter has done his job if the advertisement/- 
campaign has 
URGENCY 
UNIQUENESS 
ULTRA-SPECIFIC PROMISE 
USEFUL INFORMATION 
Your brands will rule the market and surely establish 
Maurya Empire 
hanakya sheetal shukla 
Z
Z* 
¾hu¾h {ký‚ku ðkn™ku suðk s nkuÞ Au 
VGJL l+J[NL 
òu yk…™u {ký‚ku ™k Sð™ ‚h¾k{ýe fheyu OEku {ký‚ ™wt Sð™ y™u hMOEk …h [k÷OEk ðkn™ku ™wt Sð™ yuf ‚h¾wt Au. yk ƒt™u {kt ½ýe ƒÄe 
‚{k™OEk Au y™u {ký‚ yu yk [k÷OEk ðkn™ku òuzu Úke ½ýwt „úný fhðk ™wt Au yk ƒt™u {kt ½ýe ƒÄe ‚{k™OEk Au y™u {ký‚ yu yk [k÷OEk ðkn 
™ku òuzu Úke ½ýwt „úný fhðk ™wt Au yk…™u ‚k{kLÞ heOEu òuE yu OEku ykðkn™ku yuf ƒeò òuzu hu‚ ÷„kzðk {kt s nkuÞ Au. [kh ÷kEx {ktÚke ÷e÷e 
÷kEx OEne ðkn™ku y hu‚ ÷„kze ™Úke yuf ƒeò Úke yk„¤ ™ef¤ðk, òýu hu‚ ÷„kzOEk nkuÞ yut ÷k„u Au ƒ‚ yuðe s heOEu Sð™ Y…e hMOEk …h 
{ký‚ku yuf ƒeò Úke yk„¤ ™ef¤ðk {kxu hu‚ ÷„kzOEk òuðk {¤u Au y™u yk hu‚ {kt fux÷eÞu r‚ø™÷ku OEkuzOEku òuðk {¤u Au {ký‚ku ™k {™ {kt …ý 
yuf ƒeò ™u …k[÷ {qfe yk„¤ [k÷ðk™e {™kufk{™k nkuÞ Au.ðkn™ku nt{uþk yuðk hMOEu ™ef¤ðk {kt„fhOEk nkuÞ Au ßÞkt yu yuf÷k s nkuÞ OEu™e 
yksw fkuE ™k nkuÞ. fkuE …ku÷e‚ OEu{™u hkufðk xkufðk {kxu ™ nkuÞ {ký‚ku ™u …ý yuðwt s „{u Au {ký‚ku …ý yuf÷k VÞko fhu yu{™u fkuE hkufðk 
xkufðk ðk¤wt ™k nkuðwt òuEyu , yut s {ký‚ku ™u „{u Au yuVq÷ M…ez {kt Sð™ {kt [kÕÞk s fhu. …ý yux÷u s hMOEk …ý yðhkuÄ Y…e ƒB… hk¾ðk {kt 
ykðu Au ½ýk ƒÄk ðkn™ku ™e ¼ez {kt yuf ðkn™ …kuOEk™ku hMOEku nku™o {khe ™u yk„¤ ðÄðwt òuEyu y ƒÄk {kt yuf ðkOE ¾wƒ s {níð ™e Au su ¾k‚ 
yk…™u ðkn™ku òuzu Úke þe¾ðk™e Au fu OEu ™ðk ™ðk ðkn™ku ‚kÚku $zefuxuh Úke Eþkhk {kt ðkOE[eOE fhu Au yu …Ae nuz ÷kEx Úke nkuÞ, ‚kEz ÷kEx Úke 
nkuÞ fu …Ae nku™o ™k y÷„ y÷„ xku™ Úke yk™k Úke yk…™u y þe¾ðk {¤u Au fu ®sË„e ™k Ëhuf hMOEk …h {¤OEk ™ðk ™ðk [unhk ‚kÚku ðkOEku fhOEk 
òð
ykÞoLk fw{wËLku ½ýkt Mk{Þ MkwÄe òuíkku s hnuíkku níkku. íkuLkuu òýu ykt¾ku{kt 
Mkuðu÷k MkÃkLkkyku Ëu¾kðk ÷køÞk níkk. fw{wËLku Mkíkík òuÞk hk¾ðkLkku 
rMk÷rMk÷ku [k÷íkku s hÌkku. òu fu, y{wf Mk{Þ çkkË íku ßÞkhu fw{wËLku 
òuíkku íkku íkuLku ÷køkíkwt fu fw{wËLke íkhVÚke Ãký y{wf ÷køkýeyku Au. òu fu, 
íku «u{Lke ÷køkýe Au fu Lknª íku ytøku íku ~Þkuh Lknkuíkku. ykÞoLkLku ÷køÞwt fu, 
íkuýu nðu fw{wwËLku ÃkkuíkkLke ÷køkýeyku sýkðe Ëuðe òuEyu. xufLkku÷kuSLkkt 
«íkkÃku ykÞoLku rnt{ík ¼uøke fhe fw{wËLku ðkuxTMkyuÃk Ãkh hkºku 3 ðkøku {uMkus 
fÞkuo, ‘ykE ÷kEf Þw’. fw{wËu yu {uMkus òuíkk íku [kUfe QXe fu y[kLkf 
yk {uMkus fu{ ? ykÞoLk ÃkkMku fw{wËLkk yk «™Lkku sðkçk Lknkuíkku Ãký 
íkuýu yux÷w s sýkÔÞwt fu, íku íkuLku ÃkMktË fhu Au. 
fw{wËLkk yuf ÃkAe yuf ðÄíkk Mkðk÷ku Mkk{u ykÞoLku sðkçk ykÃÞku,‘íkkhe 
ykt¾ku{kt íkku yuðw íkku þwt Au ? suLkkÚke nwt ykfŠ»kík Úkkô Awt.yLku òýu fu 
íkkhe ykt¾ku {Lku íkkhe íkhV ¾U[íke nkuÞ Au.’ ykÞoLkLkku yk sðkçk 
{¤íkk fw{wË òýu MkwÒk Ãkze økE níke. íkuýu [uxLkku ytík ÷kðíkk fÌkwt fu, 
nk÷ íkuLku ftE Mk{òíkw LkÚke fu íkuýu þwt fnuðwt..¾çkh Lknª...Ãkhtíkw íkuLku yk 
{kxu rð[khðkLkku Mk{Þ òuEyu Au. 
fw{wËu Mk{Þ {køÞku yLku ykÞoLk Mkfkhkí{f W¥kh {¤u yu Mk{ÞLke hkn 
òuðk ÷køÞku. òu fu, ykÞoLkLke ÷køkýe ÔÞõík fÞko çkkË çktLku{kt hkus 
ðkíkku Úkðk ÷køke níke. ykÞoLkLke ykþk{kt Ãký hkusçkhkus ðÄkhku Úkðk 
÷køÞku níkku. íku fw{wËLkkt «u{{kt ðÄkhuLku ðÄkhu Ÿzku Wíkhíkku nkuÞ íkuðwt 
÷køkíkw níkwt. yuf÷íkkLkkt Mk{Þ{kt fkuELke ÷køkýe yLku nqtVLku Ít¾íke 
fw{wËLku ykÞoLk ÞkË ykÔÞku yLku íkuýu ykÞoLkLku ÃkkuíkkLkk ½hu ykððk 
yk{tºký ykÃÞwt. Mkk{u Auuzu fw{wËLkkt «u{{kt zwçku÷ku ykÞoLku ykððkLke 
Mkn{íke Ëþkoðe. 
fw{wËLku {¤ðk Lkef¤u÷ku ykÞoLk y{wf Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhe su{-íku{ 
fw{wËLkkt ½hu ÃknkU[e økÞku. fw{wË íkuLke hkn òuíke níke yLku ðkhtðkh íkuLku 
VkuLk fhíke hnuíke níke. òu fu, nS fw{wËu íkuLku nkt Lknkuíke Ãkkze. ykÞoLk 
yLku fw{wË «Úk{ðkh yk heíku MkkÚku {éÞk, çktLku{kt yu Mk{Þuu þh{ yLku zh 
Ëu¾kíkku níkku. òu fu, fw{wËLke yuf÷íkkLku Ëwh fhðk ykðLkkh ykÞoLku íkuLkku 
nkÚk ÃkfzeLku ðkíkkuLke þYykík fhe. 
ykÞoLk yLku fw{wË yu Mk{Þu ½ýkt ¾wþ níkk. ykÞoLku {Míke{kt fw{wËLkk nkÚku 
çk[fw ¼ÞwO yLku ÃkAe íkuýu yu s nkÚkku Ãkh rVMkfeMk fhe. 
yk s Mk{Þu fw{wË çkku÷e,‘yk þwt níkwt ykÞoLk ? 
ykÞoLku yu Mk{Þu Äe{k Mðhu sðkçk ykÃÞku fu,‘{khku «u{’. 
ykÞoLkLkku sðkçk Mkkt¼¤e fw{wËLke «™ku¥khe Vhe þY ÚkE økE níke. yk 
Mk{Þu ykÞoLk yufË{ þktríkÚke fw{wËLkkt Ëhuf «™kuLku Mkkt¼¤e hÌkku níkku. 
ykÞoLkLku W¥kh{kt fÌkwt fu,‘yk {khku «u{ níkku, su Võík íkkhk {kxu s Au. íkwt 
Lknª ykÃku íkku nfÚke ÷Eþ ¾he.’ 
fw{wË òýu Ãkzfkh VUfíke nkuÞ íku{ çkku÷e,‘ykÞoLk íkwt yk{ Mkh¤íkkÚke Lknª 
{u¤ðe þfu.íkwt ftE s fhe þfu íku{ LkÚke.’ 
ykÞoLku fw{wËLkkt ÃkzfkhLku ÂMðfkhe ÷eÄku yu{ íkuLku Ãkfze ÷eÄe yLku íkuLke 
WÃkh ykðe økÞku. òýu fu fkuE rVÕ{Lkwt hku{ktrxf rMkLk [k÷íkku nkuÞ íkuðku 
{knku÷ çkLke økÞku níkku. çktLku yufçkeòLke ykt¾ku{kt òuE hÌkkt níkkt yLku 
Äe{u-Äe{u çktLku ðå[u «Úk{ [wtçkLkLkku r[íkfkh ÚkÞku. fnuðkÞ Au fu yk Ãk¤ 
Ëhuf {kxu ÞkËøkkh nkuÞ Au, yu heíku yk çktLku «u{eòuzk {kxu Ãký íku 
ÞkËøkkh Ãk¤ çkLke økE níke. fw{wËu ykÞoLkLku nswMkwÄe nk Ãkkze Lk 
nkuðkAíkkt íkuyku ykx÷k ykøk¤ ðÄe økÞk níkk. òu fu, Aíkkt {w¾ko{e 
fhíkk ykÞoLku fw{wËLku Mkðk÷ fÞkuo fu, íku íkuLku «u{ fhu Au ? íÞkhu þh{kELku 
fw{wËu nk Ãkkze ËeÄe. 
yk Mk{Þu ykÞoLk ÃkkuíkkLku søkíkLkku MkkiÚke ¾wþLkMkeçk ÔÞÂõík Mk{síkku 
níkku. fkhý fu, íkufw{wËLke ÷køkýeLku òýíkku níkku. Ãkhtíkw, íku ºký òËwE 
þçËku Mkkt¼¤ðk {kxu íkuLkk fkLk íkhMke hÌkkt níkk. 
(ykÞoLk yLku fw{wËLke «u{fÚkk nsw ynª þY s ÚkE Au, òu fu. íkuykuLke 
«u{fÚkk{kt ykøk¤ fuðk ð¤ktf ÷uþu. ð¤e, çkttLkuLke «u{fÚkk ÷øLkLkkt 
çktÄLk{kt Vuhðkþu fu fu{ ? íku yuf «™ Au. ) 
ykÞoLk yLku fw{wËLke 
«u{fÚkk -1 
- ytrfík Ãkxu÷ 
Z(
Lost and Found! 
Phtoto Story 
On a busy day won’t it be a bummer if you searched for something and didn’t nd it. Same was the case with this 
little fellow. Trying to dig in to the wrapper of a candy. These squirrels nibble on anything they get and disapper 
before you could even blink. Lovely photo op by our photographers. Enjoy the nding frenzy! 
Wow! I found some-thing… 
Nah.. I still can’t get it; 
I guess it’s just some 
tasteless non chewable, 
non-edible thing…! 
Aha!...Finally something 
that’s edible! 
What a busy day! 
#) 
Jigar Pokar 
Jigar Pokar
õÞkt økÞwt ? 
½xLkk «{kýu ykÃkLkwt {tíkÔÞ õÞkt økÞwt ? 
çkeò ÷¾u yu çkku÷ðwt íkku LkÔÞ õÞkt økÞwt ? 
SðLkLku htøk{t[ økýe ÷Eyu ykÃkýu, 
íkku yuf «™ ÚkkÞ fu LkuÃkÚÞ õÞkt økÞwt ? 
Q¼e níke rËðk÷ ÷i íkMðeh çkkÃkwLke, 
økktÄe ÚkE sðkLkw ÃkAe íkÚÞ õÞkt økÞwt ? 
ntxh rðþu Mkðk÷ fhku ! íkku sðkçk{kt ! 
n¤ðuÚke Mkku¤ òuE fÌkwt, MkíÞ õÞkt økÞwt ? 
{ehk hze Ãkze ßÞkt, sÞkt {kuLkkr÷Mkk nMke ! 
çktÒku sýeyu òuÞwt su, yu ÿ~Þ õÞkt økÞwt ? 
- r[hkøk Ík ‘ÍkÍe’ 
Lkef¤u 
fk[ suðwt ¼÷u ÷køku, Ã÷kÂMxf Lkef¤u 
yuf RåAk fhkuLku R÷kÂMxf Lkef¤u. 
nwt çkÄk fk{ Ãkzíkk {qfeLku {¤ðk økÞku, 
Lku ík{khku Mk{Þ fkÞ{ nufrxf Lkef¤u. 
¾wËLku çkË÷e þfku íkku MkwtËh MkhMk ÷køkþku, 
Mksohe íkku WÃkh AÕ÷e ! zÙkÂMxf Lkef¤u, 
çkku÷ðk{kt ½ýku yu WMíkkË Au yux÷u, 
Ëw:¾ rðþu su fnu yu ykuÚkuÂLxf Lkef¤u. 
Íuh Lk¾{kt {¤u, hk¾u xuhðk Ãkh {÷{, 
ðkh fhíkku Mk{Þ yutxe-MkuÂÃxf Lkef¤u... 
- r[hkøk Ík ‘ÍkÍe’ 
Mknu÷wt LkÚke 
y~f MkkÚku Mkkhðwt Mknu÷wt LkÚke, 
ËËoLku ykuøkk¤ðwt Mknu÷wt LkÚke. 
Ëw:¾Lku Mkk{e Akíkeyu Ãkzfkhíkkt, 
çkkhýuÚke ðk¤ðwt Mknu÷wt LkÚke. 
ïkLk,ÃkkuÃkx,ðk½Lke þwt Au rðMkkík ? 
®Ãkshu Mkw¾ Ãkk¤ðwt Mknu÷wt LkÚke. 
[ktËLke Þkºkk fhe ÷eÄe Aíkkt, 
{ktÌk÷k íkf [k÷ðwt Mknu÷wt LkÚke. 
MkíÞ rË÷Lkwt nwçknw çkku÷e sþu, 
ykt¾Úke Mktíkkzðwt Mknu÷wt LkÚke. 
nkuÞ yuÚkeÞu ðÄkhu ykðþu, 
¾wËLkwt fË ¾wË {kÃkðwt Mknu÷wt LkÚke. 
ðkt[ ‘þnuhe’ ¾wËLku, ÃkkLkkt Vuhðe, 
çktÄ ykt¾u ðkt[ðwt Mknu÷wt LkÚke. 
- ¼kðuþ þkn ‘þnuhe’. 
çkku÷u Au... 
¼ªík{kt Ãký Ëhkh çkku÷u Au, 
ðkík {khe Vhkh çkku÷u Au. 
nkuX Aku çkku÷u Lkk nhV r{ºkku, 
ykt¾{k yufhkh çkku÷u Au. 
{kiLk {khwt fXu Au ¼khu¾{, 
yux÷u yu Ähkh çkku÷u Au. 
fkuEÃký ykðLkkh Lkk yksu, 
fkøkzku fkt Mkhkh çkku÷u Au ? 
Mkki çk÷k ð¤øku Lk øk¤u y{Úke, 
{q¤ yuLkwt Ãkhkh çkku÷u Au. 
yux÷wt íkku fwhkLk{kt Ãký Au, 
su yk økeíkk-fhkh çkku÷u Au. 
- {økLk {fðkýk 
‘{tøk÷ÃktÚke’ 
(Mkhkh- yufÄkhwt, Mkíkík. Ãkhkh 
– økÞwt ð»ko, fhkh – 
r¾úMíkeykuLkwt ÄkŠ{f ÃkwMíkf) 
çkuXk Aeuyu.... 
#! 
Sð òu¾{{kt {qfe çkuXk Aeyu, 
hkuzLke ðå[u Wøke çkuXk Aeyu ! 
÷kðku sÕËe «™ ÃkkAku ykÃke Ëku, 
ykÃkLku ¼q÷{kt ÃkqAe çkuXk Aeuyu. 
MkkÄw MktíkkuLku yu heíku òuÞk fhu ! 
òýu fu y{Úkk Ëw:¾e çkuXk Aeyu. 
{Lk{kt {u÷wt ÷E íkLku [q{ðe níke, 
MðåA nkuXkuÚke [q{e çkuXk Aeyu. 
fk÷ MkwÄe Ãkw÷ Ãkh Vhðk síkk, 
yksu Ãkw÷ ÃkhÚke fwËe çkuXk Aeyu. 
- {unw÷ Ãkxu÷ ‘Eþ’ 
òusu shk.... 
{òf íkkhe ¾wË {òf Lk çkLke òÞ òusu shk, 
MktçktÄ ykÃkýku yuf Mkðk÷ Lk çkLke òÞ òusu shk. 
½tt½ðkíkku, ÷nuhkíkku yk ÷køkýeLkku Mkkøkh, 
MkwfkELku Mkkð Mknkhk Lk çkLke òÞ òusu shk. 
íkkfeLku íkkhe Mkk{u W¼e Awt ¾eýLkkt ykhu, 
õÞktf Ĭku Lkk ÷køke òÞ òusu shk. 
rðïkMk òøÞku Au ð»kkuo ÃkAe, 
ðnk÷Lkku ykÞkuLkku íkwxe Lk òÞ òusu shk. 
{whík {Lkkunh ðMkkðe Au {Lk{trËh{kt, 
«rík{k Mknusu ¾trzík Lk ÚkkÞ òusu shk. 
Fhe Au «ý «ríkck {Lk{kt, 
ykhkæÞk, Rïh Wze Lk òÞ òusu shk. 
- Mk÷kuLke {nuíkk. 
SlJTF SMG”Z
Live out of the Box 
Book: The Cubicle Manifesto 
The perfect way to reinvent 
your life 
Author: Mainak Dhar 
Amidst the cleanliness drive and the chaos of Diwali at house, I got my hand on a book purchased long time ago. 
The book was a breath of fresh air giving away a wonderful concept on people living their lives inside and around 
the office cubicles. A literal hand book to reinvent your life. 
The book starts with a simple story of a guy Mayukh, a manager; who spends all his time in his cubicle trying to 
meet deadlines and building a bright future for him and his family. One fine day, he gets a roadblock when he 
discovers a strange virus in his laptop, which is acting like a nagging girlfriend telling him what all to do; while he 
is loaded with work and deadline pressure. But soon the guy realizes how this virus was taking over his life and 
bringing him out of the long hours of his cubicle. The virus helps him to juggle his life and manage his time. 
The virus guides him to live out of the box and have a normal life that doesn’t confine to his office. It helps him 
reconnect with his family and more importantly to himself. 
The book makes you realize how you get stuck in between life and a demanding career that you end up forgetting 
yourself. The author has woven the story in such a way that connects you instantly with Mayukh- the protagonist. 
The book is a quick read written very crisply. In fact, every person working in a cubicle can relate to it and learn a 
lot from it. The author has done a good job with the graphics added throughout the book. A must read for all the 
workaholics out there. 
Change the way you work! 
Shruti Sreeraman 
#Z
## 
D]JL ZLjI] 
5FY” B+L 
lO(Do C{NZ 
:8FZo XFlCN S5}Z4 
z†F S5}Z4 
TaA]4 
S[ S[ D[GG 
DF.,:8MG 
VF lO(DGL SYF SxDLZ :YLT 0FªP lC,F, DLZ GF 5]=+ C{NZ GL VF;5F; OZ[ K[P C{NZ H[ V,FCAFN E6JF UI[, 
CMI K[P T[GF l5TFG[ DL,L8g8GL DNN SZJFGF VFZM5 C[9/ EFZTLI ;[GF ‹FZF S[N SZJFDF VFJ[ K[P C{NZGF 5ZT 
OZTF H T[ T[GF l5TFGL XMW VFNZ[ K[ VG[ NZlDIFG H C{NZG[ T[GL DF VG[ SFSF JrR[GF ;AWMGL HF6 YFI K[P 
l0Z[SXG GL JFT SZLV[ TM V[ SC[J] HZF 56 VlTXIMlST I]ST GYL S[ VF lJXF, EFZ‹FHGL VtIFZ ;]3LGL ;J” 
z[q9 lO(D K[P lO(DGL 58SYF lJXF, EFZ‹FH TYF AXZT 5LZ V[ ,BL K[P AXZT 5LZ H[ 5+SFZ ZCL R[SIF K[ 
T[DGL DNNYL SxDLZGL E}T5}J” 5lZl:YTL B}A ;FZL 5[9[ ZH} SZL XSFI K[P 
VFD TM 5}ZL lO(D H V[S ,L½T K[ H[G[ DF6JFGL DHF VMOAL8 D]JL ,J;”G[ B}A H 50X[P lO(DGF lJlXq8 ;LG 
H[DF C{NZ ,MSMG[ ;AMWTM GHZ[ 50[ K[ T[DF SxDLZGF UELZ D]ˆFG[ B}A H DGMZHS ZLT[ SC[JFDF VFjIM K[P 
JFT SZLV[ lO(DGF D]bI 5F+MGL TM U]HZFTLDF V[S SC[JT K[ S[ ïDMZGF .0FG[ lRTZJF GF 50[ð H[ XFlCN[ ;FALT 
SZL N[BF0L K[P VF lO(D XFlCN S5}ZGL ;M[YL z[q9 lO(D AGL ZC[X[P TaA] H[6[ lO(DDF XFlCNGL DFTFGM lSZNFZ 
VˆE}T ZLT[ EHjIM K[P TYF S[ S[ D[GG H[6[ XFlCNGF SFSF GF 5F+G[ ;5}6” gIFI VF%IM K[P VF p5ZFT .ZOFG 
BFG TYF ,FAF ;DI AFN ~5[ZL 5ZN[ N[BFI[, S],E}Q6 BZANF lO(DDF B}A GFGM ZM, CMJF KTF T[DGF 5F+MG[ 
DCtJGF AGFJL XSIF K[P 
VF ;FY[ lO(DG] dI]lhS4 A[SU|Fpg0 :SMZ TYF l;G[D[8MU|OL V[ lO(DG[ 5}ZM 8[SM VF%IM K[P 
S], D/LG[ HMJF HTF VF lO(D VMO AL8 D]JL GF XMBLGM DF8[ V[S 8=L8 ;DFG K[ SNFR D;F,F lO(DGF XMBLGM G[ 
lO(D G 56 UD[P DFZF DT[ V[S JFZ GlC4 þIFZ[ 56 pTD S1FGL lO(D HMJFG] DG YFI V[8,L JBT HMJF H[JL 
K[P
Yuvanow 4th

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

Sanklan shreni interview
Sanklan shreni  interviewSanklan shreni  interview
Sanklan shreni interview
 
Prashat ingle
Prashat inglePrashat ingle
Prashat ingle
 
14 10-2020 current affair
14 10-2020 current affair14 10-2020 current affair
14 10-2020 current affair
 
Vol. 01 Iss. 02
Vol. 01 Iss. 02Vol. 01 Iss. 02
Vol. 01 Iss. 02
 
Mayur katore
Mayur katoreMayur katore
Mayur katore
 
12 oct.to 18 oct.2015
12 oct.to 18 oct.201512 oct.to 18 oct.2015
12 oct.to 18 oct.2015
 
Standard question bank for written test of driving license
Standard question bank for written test of driving licenseStandard question bank for written test of driving license
Standard question bank for written test of driving license
 
19 oct.to 25 oct 2015
19 oct.to 25 oct 201519 oct.to 25 oct 2015
19 oct.to 25 oct 2015
 
MERE JIWAN KA YATHARTH (1)
MERE JIWAN KA YATHARTH (1)MERE JIWAN KA YATHARTH (1)
MERE JIWAN KA YATHARTH (1)
 
11 17 july sab ki khabren
11 17 july sab ki khabren11 17 july sab ki khabren
11 17 july sab ki khabren
 
Rajput kosh july 2013
Rajput kosh july 2013Rajput kosh july 2013
Rajput kosh july 2013
 
Danish Times 4 dec. to 10 jan 2016
Danish Times 4 dec. to 10 jan 2016Danish Times 4 dec. to 10 jan 2016
Danish Times 4 dec. to 10 jan 2016
 
19 may 2016 sab ki khabren
19 may 2016 sab ki khabren19 may 2016 sab ki khabren
19 may 2016 sab ki khabren
 
4 june 2015 sab ki khabren
4 june 2015 sab ki khabren4 june 2015 sab ki khabren
4 june 2015 sab ki khabren
 
Jana kawi and Poverty in Sri Lanka
Jana kawi  and Poverty in Sri LankaJana kawi  and Poverty in Sri Lanka
Jana kawi and Poverty in Sri Lanka
 
15 june - 14 chatra ekta (1)
15  june - 14 chatra ekta (1)15  june - 14 chatra ekta (1)
15 june - 14 chatra ekta (1)
 
Rajput kosh march 2013 issue
Rajput kosh march 2013 issueRajput kosh march 2013 issue
Rajput kosh march 2013 issue
 
Garbage
GarbageGarbage
Garbage
 
23 july 2015 sab ki khabren
23 july 2015 sab ki khabren23 july 2015 sab ki khabren
23 july 2015 sab ki khabren
 

Viewers also liked

DomainSkate NYEBN Presentation 5-14-14
DomainSkate NYEBN Presentation 5-14-14DomainSkate NYEBN Presentation 5-14-14
DomainSkate NYEBN Presentation 5-14-14domainskate
 
KDC An Lạc
KDC An LạcKDC An Lạc
KDC An LạcLenin Nin
 
صفة الوضوء والصلاة المصورة
 صفة الوضوء والصلاة المصورة صفة الوضوء والصلاة المصورة
صفة الوضوء والصلاة المصورةابراهيم حسن
 
So We Thought We Knew Money
So We Thought We Knew MoneySo We Thought We Knew Money
So We Thought We Knew MoneyYing
 
Liderómetro septiembre
Liderómetro septiembreLiderómetro septiembre
Liderómetro septiembreGNIMediaLab
 
Admissions Lab eBook Example
Admissions Lab eBook ExampleAdmissions Lab eBook Example
Admissions Lab eBook ExampleYou Might Know Me
 
Marketing to corporates
Marketing to corporatesMarketing to corporates
Marketing to corporatesenterco1
 
Evaluating Your Sources
Evaluating Your SourcesEvaluating Your Sources
Evaluating Your Sourceshisled
 
Klas R 288
Klas R 288Klas R 288
Klas R 288haber
 
Ecuaciones y sistemas
Ecuaciones y sistemasEcuaciones y sistemas
Ecuaciones y sistemasEducación
 
Learning in their hands 10.2012
Learning in their hands   10.2012Learning in their hands   10.2012
Learning in their hands 10.2012Dawn Nelson
 
Creative Object Lessons
Creative Object LessonsCreative Object Lessons
Creative Object LessonsKen Sapp
 
Selfesteem preview book (1)
Selfesteem preview book (1)Selfesteem preview book (1)
Selfesteem preview book (1)Confidential
 

Viewers also liked (20)

Corina lopez proyecto
Corina lopez proyectoCorina lopez proyecto
Corina lopez proyecto
 
DomainSkate NYEBN Presentation 5-14-14
DomainSkate NYEBN Presentation 5-14-14DomainSkate NYEBN Presentation 5-14-14
DomainSkate NYEBN Presentation 5-14-14
 
KDC An Lạc
KDC An LạcKDC An Lạc
KDC An Lạc
 
J.unit.action.2
J.unit.action.2J.unit.action.2
J.unit.action.2
 
صفة الوضوء والصلاة المصورة
 صفة الوضوء والصلاة المصورة صفة الوضوء والصلاة المصورة
صفة الوضوء والصلاة المصورة
 
So We Thought We Knew Money
So We Thought We Knew MoneySo We Thought We Knew Money
So We Thought We Knew Money
 
Liderómetro septiembre
Liderómetro septiembreLiderómetro septiembre
Liderómetro septiembre
 
Admissions Lab eBook Example
Admissions Lab eBook ExampleAdmissions Lab eBook Example
Admissions Lab eBook Example
 
Marketing to corporates
Marketing to corporatesMarketing to corporates
Marketing to corporates
 
Evaluating Your Sources
Evaluating Your SourcesEvaluating Your Sources
Evaluating Your Sources
 
Insidious 2
Insidious 2Insidious 2
Insidious 2
 
Klas R 288
Klas R 288Klas R 288
Klas R 288
 
Get in the Game
Get in the GameGet in the Game
Get in the Game
 
New Vehicle Insurance
New Vehicle InsuranceNew Vehicle Insurance
New Vehicle Insurance
 
Ecuaciones y sistemas
Ecuaciones y sistemasEcuaciones y sistemas
Ecuaciones y sistemas
 
Learning in their hands 10.2012
Learning in their hands   10.2012Learning in their hands   10.2012
Learning in their hands 10.2012
 
Creative Object Lessons
Creative Object LessonsCreative Object Lessons
Creative Object Lessons
 
El Scanner
El Scanner El Scanner
El Scanner
 
Selfesteem preview book (1)
Selfesteem preview book (1)Selfesteem preview book (1)
Selfesteem preview book (1)
 
Arquitectura romana
Arquitectura romanaArquitectura romana
Arquitectura romana
 

Yuvanow 4th

  • 1. U]HZFTL EFQFG] ;M[ 5|YD Y]JF D[U[lhG lNJF/L lJX[QFS VS $ VMS8MAZ Z)!$
  • 2. its story Time story Time..... BRAND We create Ads that are meaningful, Communication that is memorable And Stories that are beyond imagination….. We are BEHIND THE STAGE…. We create Brand stories. Come to us to create yours. connect us on www.btsnow.in
  • 3. íktºke ÷u¾..... ‘ík{u fux÷e rËðk¤e òuE Au ?’ ¼khík ËuþLku íkunðkhkuLkkt Ëuþ íkhefu Ãký yku¤¾ðk{kt ykðu Au. íkuLkwt fkhý yk Ëuþ{kt ðMkíkk rðrðÄ Ä{kuoLkkt ¼khíkðkMkeyku Au. rËðk¤eLkkt íknuðkhLkwt yuf ykøkðwt {níð Au. yøkkW ßÞkhu Ãký fkuE ðze÷ ÃkkuíkkLkk yLkw¼ðLke ðkík fhu íÞkhu íkuyku yuf WËknhý sYh ykÃkíkk, ‘òu y{u ík{khk fhíkk ðÄkhu rËðk¤e òuE Au ?’ ynª íkuyku rËðk¤eykuLku ÃkkuíkkLkk yLkw¼ðLkkt ð»kkuo íkhefu Ëþkoðíkk níkk. yksu Ãký ðze÷ku ÃkkMkuÚke yk ðkõÞ Mkkt¼¤ðk sY {¤e þfu Au. òu fu, yøkkW fhíkk yksLke rËðk¤e{kt þwt íkVkðík ykÔÞku yLku rËðk¤eLke íkiÞkheyku ð¾íku fE heíku sqLke ÞkËku Vhe íkkS ÚkE síke nkuÞ Au. íku ík{u rËðk¤e rðþu»kktf{kt ðkt[e þfku Aku. yk WÃkhktík rËðk¤eLkkt ÃkðoLkkt rËðMkkuLkkt {níðLku Ãký ÞwðkÃkuZe òýe þfu Au. rËðk¤e nkuÞ fu yLÞ fkuE íkunðkh ÷kufku ¾heËe íkku fhþu s. òu fu, RLxhLkuxLkk ðÄíkk ÔÞkÃk MkkÚku E-fku{MkoLkwt [÷ý Ãký ðÄe hÌkwt Au. su{k ¼khík suðk rðþk¤ {kfuox Ãkh Ëhuf E-fku{Mko ftÃkLkeykuLke Lksh hnu÷e Au. òu fu, yk ftÃkLkeykuLke ÷zkE{kt VkÞËku økúknfkuLku s ÚkðkLkku. E-fku{Mko yLku íknuðkhkuLku {sçkqík MktçktÄ Au. su ík{u yk ytf{k ðk[e þfku Aku. [qtxýe Mk{Þu W¼k fhðk{kt ykðu÷k ÷ð sunkËLkkt {wÆk Ãkh ÞwðkLkkuLkkt rð[khLku y{u yk ytf òýðkLkku «ÞkMk fÞkuo Au. ßÞkhu yksLkkt Mk{Þ{kt Akufheyku yLÞ þnuh{kt hneLku ¼ýu fu Lkkufhe fhu Au. íÞkhu íkuLku fuðku yLkw¼ð ÚkkÞ Au. íku ík{Lku yk ytf{k òýðk {¤þu. òýeíkk økkÞf MkkÚku ÞwðkLkkð MkkÚkuLke {w÷kfkík yLku yu WÃkhktík Lkðk ÷u¾fkuLke ðkíkLkku rËðk¤e rðþu»kktf{k Mk{kðuþ fhðk{kt ykÔÞku Au. - y÷e yMkøkh Ëuðòýe íktºke : y÷e yMkøkh yu{. Ëuðòýe Mkníktºke : ©wrík ©ehk{Lk, hknw÷ Ãkxu÷ xe{ : ytrfíkk ®Mkn, {iºke ðkuhk, yLkðe rºkðuËe, swøk÷®Mkn suXðk, lN5[G p5FwIFI4 G{QW 5]ZF6L4 ;RL jIF;4 WJ, B]8 rzÍkELkh : ÃkkÚko ¾ºke Feedback contact.yuvanow@gmail.com /yuvanow.mag
  • 4. MktçktÄku Mkòðíke rËðk¤e R-çkòhLkku hkò Ãký økúknf s nkuÞ lNJF/L :5[P OLRZ $ & !!
  • 5. MkkurþÞ÷ LkuxðfoLke {kÞkò¤ I]JF :8FZ GOOD IN LANGUAGE; NOT GOOD IN COPYWRITING !^ Z& ZZ
  • 6. MktçktÄku Mkòðíke rËðk¤e rËðk¤e MkkiÚke Ãknu÷k õÞkt ¾¾zíke nkuÞ Au ? fu {kr¤Þk {kt ? {khk ÏÞk÷ {wsçk rËðk¤e MkkiÚke Ãknu÷k {k¤eÞk{kt sL{íke nkuÞ Au. yuf ð»koÚke Mkwíkw {kr¤Þw rËðk¤eLke MkwtøkÄeËkh {eXkEyku yLku VhMkkýkuLke MkwðkMkÚke òýu fwt¼fýoLke su{ òøku Au. yLku MkkiÚke Ãknu÷k MkVkE {køku Au. rËðk¤e ÃkríkËuðLkk MkkÚkLkk Ãkkh¾k Ãký fhkðíke nkuÞ Au. rËðk¤e LkSf ykðíke òÞ íku{ ðh Úkkuzku ðÄkhu ðnk÷ku ÷køkíkku nkuÞ Au. ynª ðhLkk r¾MMkkLke fu çkkuLkMkLke ðkík LkÚke ÚkE hne. ðkík ÚkE hne Au ðhLke {ËËLke. Yu {ËË su ík{Lku {kr¤Þw MkkV fhkðu, yu {ËË su ík{Lku sqLke rËðk÷ ÃkhLkk Lkðk ò¤k Ãkkze ykÃku yLku yu {ËË su ík{Lku 15-20 rf÷kuLkk økkË÷kLku Ãk÷tøk ÃkhÚke Äkçku yLku Äkçkk ÃkhÚke Ãk÷tøk Ãkh xÙktMkVh fhe ykÃku, yLku {kuxk¼køkLkk ðhSyku yk {ËË fhe ykÃkíkk nkuÞ Au. f{h Ãkh hkíku çkk{ ÷økkðzkðu Ãký økkuËzkLku Äkçkw yLku íkzfku Lk Ëu¾kzu íÞktMkwÄe stÃk Lkk ÷u. ½kuh ytÄkhe økwVk suðk {kr¤Þk{k yÚkzkíke økhku¤eykuLke Ãkhðk fÞko rðLkk yu sqLkk ðkMkýyku yLku ÃkeÃkzkLku íkqxu÷e Ãkwhkýe ðMíkwykuLkk ¾ku¾k yLku fÃkzkLkk Ãkkux÷kLku Äq¤ íkÚkk [qLkk yLku fux÷eÞ ¼tøkkh ðMíkwykuLkk fktX÷kyku{k nkÚk Lkk¾eLku fk¤SÃkqðof Wíkhkðzkðu yLku ÃkkAw [zkðk{kt Ãký {ËË fhe ykÃku yLku ÃkkAk ÔÞðÂMÚkík økkuXðu Ãký ¾hk. {kU Ãkh Y{k÷ yLku yzÄeçkktÞðk¤e çkrLkÞkLk MkkÚku ÷U½k{kt hk{k yðíkkh ÷eÄku íkuðk íkku ÷køku íkku Ãký {kr¤Þk{ktÚke íkktçkkLkku ½zku Wíkkhe nkÚk{kt ykÃku Lku øk{íkku nkÚk Äe{uÚke yzfeLku Ãkfze Ãký ÷u ¾hku, íÞkhu fuðk fk{ýøkhk ÷køku , nu Lku ? ½h{kt Võík {ËË fhkððk {kxu çkkuMkLkk fux÷kÞ {nUýk Mkkt¼éÞk çkkË Auðxu hòLkwt {uLkus fhe s ÷u. Ãkkuíku çkÄws fhu Aíkk ík{u Úkkfe økÞku nkuð íku{ rð[kheLku çkÃkkuhu yLku hkºku ík{u su çkLkkÔÞwt nkuÞ íku «u{Úke ykhkuøke ÷u. {kr¤ÞkLkk Lkk{u yu ík{khe MkkÚkuLkku MktçktÄ MkkV fhu yLku LkðkuLk¬kuh çkLkkðe ík{Lku ÃkkAku MkkUÃke Ëu. yuf rËðMk ík{khk yLku ík{khk {kr¤ÞkLkk Lkk{u fhe ík{Lku yux÷e çkÄe ÞkËku ykÃku fu yk¾w ð»ko ík{u ÞkË fhe þfku yLku ykðk ðnk÷k ðh {kxu Mk{SLku MkkLk{kt, ðhLkk {kLk{k Lku ðnk÷{kt yk økeíkLke ÃktÂõíkyku økýøkýe ÷uðk suðe ¾he, ‘MkktðrhÞk hu {khku MkkðrhÞk....’ rËðk¤eLke MkkÚku nku¤e, Äq¤uxe, WíkhkÞý, ðu÷uLxkELMk zu, £uLzrþÃk zu, fku÷us fÕxVuMx, {k{kLkk ½hu rðíkkðu÷w ðufuþLk yLku ðíkLk{kt Vkuzu÷k Vxkfzk ÞkË ykðe þfu Au. rËðk¤e{kt fhðk{k ykðík[e ½hLke MkVkE fux÷eÞ ¾kuðkE økÞu÷e fu ¼w÷kE økÞu÷e ðMíkwyku nkÚk{k ykðe síke nkuÞ Au. òýu fu, ytÄkhe økwVkLkku Ëhðkòu ¾òLkk{kt ¾w÷u íku{ ÞkËkuLke MkkuLkk{nkuhku [{feLku hýfe WXíke nkuÞ Au. {kr¤ÞkLkk ¼tøkkh{ktÚke þwt þwt Lkef¤íkw nkuÞ Au ? ç÷wf÷hLkkt ðu÷ðux ÃkuÃkh yLku {B{eLke sqLke Mkkze{kÚke fkZu÷e , íkqEÚke Mkòðu÷e çkkuzohðk¤e Úk{kuofku÷Lke Mkex. suLkku WÃkÞkuøk sqLkk ½hku{kt LkkurxMk çkkuzo íkhefu Úkíkku níkku. sqLkku hk¾kuzehtøkLkku ºký Ãkktr¾Þkðk¤ku Ãkt¾ku, xuçk÷VuLk suLku nkuMxu÷{ktÚke rþ^x ÚkELku Ãku$økøkuMx íkhefu ÄkçkkLke çkkËwðk¤k LkkLkfzk ykuhzk{kt Xtze nðk VUfðk {kxu hk¾ðk{kt ykÔÞku níkku yLku ÷øk¼øk ºkýðkh rhÃkuh fÞko çkkË Ãký íku fk{ ykÃkíkku níkku. íkqxe økÞu÷k rfÒkkðk¤k yLku ð¤e økÞu÷k Zëkðk¤k fu Lk Wze þfu íkuðk Ãkíktøkku yLku nkÚk fÃkkE òÞ íkuðk fk[ðk¤e økw÷kçke htøkLke Ëkuhe. Nª[fkLkk fzk yLku Mkr¤Þk su ÃkÃÃkkLkk økð{uoLx õðkxohLke SðtíkûkýkuLkku fkx ÷ELku nSMkwÄe Sðe þõÞk níkk. sqLkk yLku Lkfk{k fu çknw Lk ðÃkhkÞu÷k sqíkkykuLkku fkuÚk¤ku. yuf s{kLkk{kt Ëhuf ½h{kt òuðk {¤íkku ðkMkýLkku ÷ku¾tzLkku fu ÂMx÷Lkku ½kuzku. Mkqík¤e, r¾Õ÷k-r¾Õ÷e, nÚkkuze fu rzMk{eMkLkku yuÕÞwr{rLkÞ{Lkku W¼ku zççkku. yufçkeòLku ¾¼u {kÚkwt Lkk¾eLku çkuXu÷w r[LkkE {kxeLkwt fÃk÷ (su ðu÷uLxkELMk zuLkk rËðMku ¾heËÞwt níkw), WÄEÚke ¾ðkELku íkqxe økÞu÷e ÷kfzkLke £u{. fk[Lkk xqfzk , sqLke ç÷uf yuLz ðkEx íkMðeh, Úkkuze Äq¤ yLku Äq¤{ktÚke Wzíke ÞkËøkkh ðkíkku. yk rMkðkÞ {kr¤Þk{ktÚke ½ýw çkÄw Lkef¤íkw òuðk {¤u su{ fu, hku¾kuze htøkLke M÷u[, MkVuË htøkLke ÃkuLk, økw÷kçke htøkLkk ÃkwXkðk¤e [kuÃkze, ðkÕðÚke [k÷íkku hurzÞku, ÃkuÂLMk÷ Lkkt¾e Mkh¾e fhu÷e fuMkux, Ãke¤k Ãkze økÞu÷k Ãk¥kkðk¤e sqLke Lkkuxçkqf yLku ÷k÷ htøkLke ÃkuLkÚke ÷¾u÷e yuf frðíkk (ÃkkLk ÷e÷w òuÞwt Lku ík{u ÞkË ykÔÞk....). {rXÞk, Mkwtðk¤e, ½w½hk ,{økMk, MkkuLkÃkkÃkze, {kunLkÚkk¤, [fhe suðe rËðk¤eLke Ëhuf r{XkE MktçktÄku Mkk[ðíkk rþ¾ðíke nkuÞ Au. yuf Mk{Þ níkku fu ½h{kt LkkMíkku íkiÞkh fhðk{kt ykðíkku yLku yk r{XkEyku ÷kufku ÃkkuíkkLkk Ãkkzkuþeyku MkkÚku ¾kMk heíku þuh fhíkk níkk. yufçkeòLku ½hu {ZeÞk ðýðk síkk yLku Ãkhk¤Úke fqxe fqxeLku fqýe fhu÷e {XLke fýf{ktÚke LkkLkk LkkLkk ÷wyk fhíkk. Yk f{k {kxu fux÷ef ð¾ík ¾kMk {kMkeykuLku çkku÷kððk{kt ykðíke níke. {rZÞk ík¤ðk{kt íkkÃk Äe{e hnu yLku íku÷ çknw Wf¤u Lknª íkuLkw æÞkLk hk¾ðw Ãkzíkw níkw. {rZÞk ÷k÷ ÚkE òÞ íkku MðkrËc nkuðk Aíkk ¾kðkLke ÷k÷[ ½xkzíkk. {rZÞkLke fýfLke su{ MktçktÄku Ãký ðsLkÚke fqxkELku fwýk Ãkzíkk nkuÞ Au. MktçktÄkuLku Äe{e ykt[u Äe{uÄe{u ík¤ðku Ãkzíkku nkuÞ Au. MktçktÄ þýøkkhðkLke f¤k ykÃkýLku ½q½hku rþ¾ðíkku nkuÞ Au. ½q½hkLke fktøkhe Ãkkzíkk ykðu íkuLku MktçktÄku Mkk[ðíkk yLku þýøkkhíkk ykðzu. {økMkLku þufðk{k, Mkw¾zeLkku ÃkkÞku íkiÞkh fhðk{k fu {kunLkÚkk¤Lke [kMkýeLke su{ MktçktÄLkkk øk¤ÃkýLku çkktÄðk yLku xfkðe hk¾ðk{kt hk¾ðw Ãkzíkw nkuÞ Au. MktçktÄku Mkwðk¤e su{ Mkwðk¤k hnu íku {kxu õÞkhuf {Lkøk{íkk {kU{k {exkþÚke {½{½íkku ½q½hku {wfðku Ãkzíkku nkuÞ Au. rËðk¤e Võík ½h s Lknª MktçktÄku Ãký Mkòðíke nkuÞ Au. ðk¤- Lki»kÄ Ãkwhkýe ½hLke MkVkE fux÷eÞ ¾kuðkE økÞu÷e fu ¼w÷kE økÞu÷e ðMíkwyku nkÚk{k ykðe síke nkuÞ Au. òýu fu, ytÄkhe økwVkLkku Ëhðkòu ¾òLkk{kt ¾w÷u íku{ ÞkËkuLke MkkuLkk{nkuhku [{feLku hýfe WXíke nkuÞ Au $
  • 7. - Mk[e ÔÞkMk þk¤k{kt ÃkMkoLkkr÷xe zuð÷Ãk{uLxLkkt rþûkfu Mk÷kn ykÃke níke fu,‘ økúußÞwyuþLk MkwÄe ¼÷u ÃkkuíkkLkkt þnuh{kt ¼ýku Ãký yu ÃkAe 1-2 ð»ko {kxu çkeò þnuh{kt ¼ýðk [ku¬Mk sòu. Fkhý fu, ík{Lku yu yLkw¼ð ¾wçk fk{ ykðþu.’ MkhLke yu ðkík {u çkhkçkh Ãkk¤e yLku økúußÞwyuþLk çkkË nwt çku ð»ko çkeò þnuh{kt nkuMxu÷{kt hneLku ¼ýe níke. çkeò þnuh{kt hneLku ¼ýðwt yux÷u Lkðe søÞk, Lkðk ÷kufku yLku Lkðe ËwrLkÞk ßÞkhu Mkk{u ík{u yuf÷k ykÍkË. yk rð[kh sux÷ku WíMkknsLkf yLku W¥kusLkk «uhf Au. õÞkhuf yu s rLkhkþksLkf yLku çkku®høk çkLke síkku nkuÞ Au. y{wf ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÍkËe yuf÷íkkLkwt MðYÃk Äkhý fhe ÷uíke nkuÞ Au. yk{Aíkkt Lkðk þnuh yLku Lkðk ÷kufku Úkfe {¤u÷ku yLkw¼ð ík{khk{kt yuf y÷øk s ykí{rðïkMk søkkze òÞ Au. {LkÚke ík{Lku ykí{rLk¼oh çkLkkðe òÞ Au. yk WÃkhktík ÃkkuíkkLke heíku SðLk SððkLkku ykLktË yLku Mktíkku»k Ãký {¤íkku nkuÞ Au. òu fu, ytíku íkku ½h s ðÄkhu ðnk÷wt ÷køku Au. yk{ íkku çkeò þnuh{kt ¼ýðkLkkt fkuE VkÞËk fu økuhVkÞËk sýkððkLkku ykþÞ LkÚke. Ãkhtíkw yk yuf ytøkík ¤yLkw¼ð Au. nkuMxu÷ ÷kEV fu Ãke.S.÷kEV su fnkuyu íkuLku ºký ÃkkMkkyku{kt ðnU[e þfkÞ íku{ Au. 5
  • 8. 1.ykÍkËe : ‘yksu ykðíkk fu{ {kuzwt ÚkÞwt ?’ ‘ yk ftE QXðkLkku Mk{Þ Au ?’ ‘hkus hkus þwt çknkh ¾kðkLkwt ?’ ‘íkkhu yuLkk ½hu þwt fk{ Au ?’ yuLku ynª s çkku÷kðe ÷uðkLkwt. ðøkuhu...ðøkuhu....yk çkÄk «fkhLkkt Mkðk÷kuÚke {¤íke {wÂõík yux÷u ykÃkýk {LkLke ykÍkËe. Hkíku {kuzu MkwÄe økeíkku Mkkt¼¤e Mkðkhu {kuzk QXðkLke ykÍkËe yLku QXíkkðUík {kuçkkE÷ {[zðkLke ykÍkËe. Lkux Mk‹Vøk yLku MkkurþÞ÷ MkkExTMkLkku ¼hÃkqh WÃkÞkuøk fhðkLke ykÍkËe. Xqtf{kt, fkuE hkuf-xkuf ðøkh RåAk {wsçk hnuðkLke Aqx {¤u, RåAk ÚkkÞ íÞkhu ¾kðkLkwt yLku RåAk ÚkkÞ íÞkhu r{ºkku MkkÚku Vhðk sðkLkwt yLku {kuzu MkwÄe ðøkh fkuE hkuf-xkufLkkt h¾zíkk hnuðkLke ykÍkËe. nkuMxu÷ yLku Ãke.S{kt hnuðk sðk {kxuLkwt MkkiÚke {kuxw fkhý Ãký yk s nkuÞ Au. òu fu, su{ ¾qçk Lkk[e ÷eÄk çkkË ykÃkýLku ykÃkýku Ãk÷tøk ÞkË ykðíkku nkuÞ Au. íku{ {Lk¼heLku yk ykÍkËeLkku ykLktË {kýe ÷eÄk çkkË ykÃkýk ½h yLku ÃkrhðkhLke ÞkË ykðíke nkuÞ Au. 2. fu¤ðýe : ík{u çkeò þnuh{kt hnuíkk nkuð íÞkhu ík{Lku {Lk¼heLku {ò fhðkLke Aqx {¤íke nkuÞ Au..íkku íkuLke MkkÚku ík{Lku ½ýeçkÄe sðkçkËkheyku Ãký {¤íke nkuÞ Au. yuf÷k hnuðkLke yk Ãknu÷e yLku VhSÞkík þhík Au. ykÃkýu ßÞkhu nkuMxu÷ fu ÃkeS ytøku rð[kh fheyu íÞkhu ykÃkýLku ykÍkËe MkkiÚke Ãknu÷k Ëu¾kÞ Au. íku s heíku {kíkk-rÃkíkk Mkki «Úk{ fu¤ðýe ytøku rð[kh fhíkk nkuÞ Au. òu ík{Lku ík{khw ÷uÃkxkuÃk yLku fÃkzk yLku {kuçkkE÷ Ônk÷k Au. íkku ík{u íkuLku [ku¬Mk ÔÞðÂMÚkík hk¾íkk ÚkE sþku. fkhý fu, VkEð þuhªøk yÚkðk Úkúe þuhªøkðk¤k Y{{kt yuf s Ëhðkò ðk¤ku ÷ku¾tzLkku fçkkx ík{khe yuf÷k hnuðkLke {ò Ãkh Ãkkýe huzðk íkiÞkh s nþu. ík{khk Y{{uxLke MkkÚku yLkwfq¤ ÚkE hnuíkk hnuíkk ík{Lku ík{khk ½hLkku y÷kÞËku Y{ ÞkË ykðe sþu. ßÞkhu nkuMxu÷Lke {uMkLkkt ÃkfðkLk ½hLke MkkËe r¾[zeLku Ãký Mkkhk fnuzkðu íkuðk nþu. òu fu, yk LkkLke-LkkLke yøkðzku Úkfe s ík{Lku yíÞkhMkwÄe {¤íke MkøkðzkuLke ®f{ík Mk{òíke nkuÞ Au. yk yøkðzkuLkku Mkk{Lkku fheLku ÃkkuíkkLkkt fk{ òíku s fhe ÷uðkÚke ík{khku ykí{rðïkMk [ku¬Mk ðÄe síkku nkuÞ Au. suLkku MkkiÚke ðÄw økðo ík{khk {kíkk-rÃkíkkLku Úkíkku nkuÞ Au. 3.yuf÷íkk : {kus-{ò yLku ykÍkËeLke Ãký yuf nË ykðu Au, ßÞkhu ½hLke ®f{ík Mk{òíkk ½hLke ÞkË ðÄkhu ykðíke nkuÞ Au. ¾kMk fheLku {ktËøkeLkk Mk{Þu Mkqíkk Mkqíkk {kÚkk Ãkh {B{eLkku Vhíkku MLkVk¤ nkÚk ¾qçk s ÞkË ykðíkku nkuÞ Au. Úkkfu÷k-Ãkkfu÷k nkuMxu÷ Ãkhík ykÔÞk çkkË yuf÷k nkÚku MkVkE fhðe Ãkzu yLku íÞkhçkkË {uMk{kt sEyu íkku ¾kðkLkwt Ãkíke síkk ¼wÏÞk hnuðkLkku ðkhku ykðu Au yLku yu s Mk{Þu ykÃkýwt æÞkLk hk¾Lkkhk ykÃkýk {kíkk-rÃkíkkLke fËh çkhkçkh Mk{òÞ Au. hòLkk rËðMk yLku ¾kMk fheLku íknuðkhLkkt rËðMkku{kt Ãkrhðkh MkkiÚke ðÄkhu ÞkË ykðíkku nkuÞ Au. ykÃkýu ßÞkhu yuf÷k çkuXk nkuEyu íÞkhu MkkiÚke ðÄkhu ÞkË ykðíke nkuÞ íkku yu {kíkk-rÃkíkkLke ÷køkýLke nqtVLke. yk{ Aíkkt yLÞ þnuh{kt hnuðkLkku yk yLkw¼ð Mkki fkuEyu ÷uðk suðku ¾hku,íkuLkk çku VkÞËkyku Au. hòyku{kt ½hu síkkLke MkkÚku s yLknË «u{ yLku ÷kzLke ík{khk Ãkh ð»kko Úkíke nkuÞ Au. íkku çkeS çkksw {kíkk-rÃkíkkLku yu ðkík Mk{òÞ Au fu, ÷kz fhLkkhk MktíkkLkLku ÔÞðnkrhõíkkLku Mk{s ykðe økE nkuÞ Au. yu ¼q¾, Úkkf yLku Ÿ½Lkkt Mk{Þ WÃkhktíkLke Mk{MÞkykuLkku Mkk{Lkku fheLku yLkwfq¤ ÚkðkLkwt rþ¾e økÞk nkuÞ Au.
  • 9. - y÷e yMkøkh Ëuðòýe & R-çkòhLkku hkò Ãký økúknf s nkuÞ íknuðkhku ykðíkkLke MkkÚku yøkkW Ëhuf ËwfkLku Mku÷Lkk ÃkkrxÞk ÷køku÷k òuðk {¤íkk níkk, Mk{Þ çkË÷kíkk {ku÷{k rLkÞr{ík rzMfkWLxLkk ÃkkrxÞk òuðk {¤u. íknuðkhkuLkkt Mk{Þu rzMfkWLxLkwt «{ký ðÄe síkwt nkuÞ Au. AuÕ÷k y{wf ð»kkuo{kt RLxhLkuxLku fkhýu íkiÞkh ÚkÞu÷k R-fku{Mko yux÷u R-çkòh{kt Mkk{kLÞ çkòh fhíkk ðÄkhu rzMfkWLx {¤íkw nkuÞ Au. ¼khíkLku ‘MkkuLku fe r[zeÞk’ ytøkúuòu fne økÞk níkk, Ãkhtíkw yksu Ëuþe-rðËuþe E-fku{Mko ftÃkLkeyku Ãký ËuþLkkt R-çkòhLku yu s ‘MkkuLkufe r[zeÞk’ økýe hÌkwt Au. ¼khík{kt nk÷ Â^÷Ãkfkxo, yu{uÍkuLk, Rçku , {kÞtºkk, MLkuÃkze÷, suçkkUøk suðe R-fku{Mko MkkExTMk òuðk {¤e hne Au. MLkuÃkze÷ yLku Â^÷Ãkfkxo ðå[u fktxkLke x¬h òuðk {¤e hne Au. yk çktLku ftÃkLkeyku ¼khík{kt E-çkòh{kt ÃkkuíkkLkk rnMMkkLku «Úk{ ¢{u hk¾ðk {kxuLkk ½ýk «ÞkMkku fhe hne Au. ðirïf Míkhu MkV¤ hnu÷e yu{uÍkuLk.fku{ Ãký ¼khíkeÞ çkòh{kt «ðuþe [qfe Au yLku Äe{u-Äe{u ÃkkuíkkLkk Ãkøk s{kððkLke fkurþþ fhe hne Au. nk÷{kt s Â^÷Ãkfkxuo Þkusu÷k ‘çkeøk rçk÷eÞLk zu’Lku fkhýu íkuLke ðuçkMkkEx Ãkh 1 fhkuzÚke ðÄkhu rnxTMk ykððkLku fkhý u ðuçkMkkEx ¢uþ ÚkE økE níke. ¼khu ònuhkíkku çkkË ytËksu 1.24 ÷k¾ ÔÞÂõíkyku s ÃkkuíkkLke {LkÃkMktË ðMíkwyku ¾heËðk{kt MkV¤ hÌkkt níkk. su ÷kufkuLku yk MkwrðÄkLkku ÷k¼ Lk {éÞku íku{ýu ðuçkMkkEx {kxuLke VrhÞkË fhe níke. suLku Eze yk «fhýLke íkÃkkMk fhþu. òu fu, yk {nkMku÷{kt Â^÷Ãkfkxuo 400 YrÃkÞkLke ÃkuLkzÙkEð 1 YrÃkÞk, 6000Lke nkzorzMf 600 YrÃkÞk{kt suðk yLÞ «kuzfxTMk Ãkh ¼khu rzMfkWLx ykÃÞwt níkwt. Mkk{u Auzu MLkuÃkze÷u Ãký yk s «fkhu {kuxkÃkkÞu rzMfkWLx ykÃÞwt
  • 10. níkw. yk çktLku ftÃkLkeykuyu fhkuzku YrÃkÞkLke ònuhkík fhe níke. sulk fkhýu Â^÷Ãkfkxuo {kºk 10 f÷kf{k 615 fhkuz YrÃkÞLke ðMíkwyku ðu[ðk{k MkV¤íkk {u¤ðe níke. Mkk{u Auzu MLkuÃkrz÷u Ãký 600 fhkuz sux÷e s f{kýe fhe níke. yk s Mk{Þu yu{uÍkuLk çkòh{kt ykðe níke, òu fu ÃkkuíkkLkk «khtr¼f Mk{Þ{kt yu{uÍkuLku økúknfkuLke yÃkuûkk fhíkk ykuAw rzMfkWLx ykÃÞwt níkwt. R-fku{Mko ftÃkLkeyku ðå[uLke yk ÷zkE ÃkkA¤ ykÃkýk ËuþLke ¼kiøkkur÷f ÂMÚkrík yLku sLkMktÏÞk Au. yksu Ëuþ{kt RLxhLkux ðÃkhkþfkhkuLke MktÏÞk 20 xfk Ãký LkÚke. íku{Aíkkt VuMkçkwf ÞwsMkoLke MktÏÞk{kt ¼khíkLkku y{urhfk çkkË Lktçkh ykðu Au. yu s heíku R-çkòhyu Ãký nsw W¼híkwt çkòh Au. ðíko{kLk Mk{Þ{k yk RLzMxÙe 18 nòh fhkuzLke Au yLku rLk»ýktíkkuLkk {íku 2016{kt íku 50 nòh fhkuzLke ÚkkÞ íkuðe þõÞíkk Au. yk Mkufxh ¼khík{k Lkðw nkuðkLku fkhýu Ëhuf ûkuºku «rík¼kþk¤e ÷kufkuLke sYh Ãkzþu yLku yk E-fku{Mko ftÃkLke {kuxk Ãkøkkh MkkÚku nòhku ÞwðkLkkuLku Lkkufhe Ãký ykÃkþu. ytøkúuSLke yuf fnuðík yLkwMkkh,‘økúknf çkòhLkku hkò nkuÞ Au.’ E-fku{Mko ðuçkMkkExku ðå[uLke yk ÷zkE Ãký økúknfLku s hkò fnuzkðe hne Au. yk ftÃkLkeyku nrhVkE{kt ¼khu rzMfkWLx ykÃke E-çkòh Ãkh ÃkkuíkkLke Ãkfz ¼÷u {sçkqík fhu. Ãkhtíkw íkuLkku VkÞËku «íÞûk TyLku Ãkhkuûk heíku økúknfkuLku s ÚkðkLkku. nk÷{kt s Â^÷Ãkfkxuo ÃkkuíkkLke ftÃkLkeLkk rðMíkhý ÞkusLkk nuX¤ 30 ÷k¾ ðøko Vqx ykurVMk MÃkuMk ÷eÍ Ãkh ÷eÄwt Au. yk ykurVMk MÃkuMk {kxu Â^÷Ãkfkxo ð»kuo 300 fhkuz YrÃkÞkLke [wfðýe fhðkLke Au. íkuýu yk ykurVMk {kxu rhÞ÷xe V{o yuBçkuMke økúwÃk MkkÚku fhkh fÞko Au. ykx÷e {kuxk fhkh fhe Â^÷Ãkfkxuo ÃkkuíkkLkk ¼rð»ÞLke ÞkusLkkyku ytøku yLÞ ftÃkLkeykuLku Ãký òý fhe ËeÄe Au. Â^÷Ãkfkxo yk ð»kuo ytËksu 12 nòh ÷kufkuLke ¼híke Ãký fhðkLke Au. su yk E-çkòhLkku yuf yLÞ ÷k¼ Ãký Au. MkkurþÞ÷ {erzÞkLku fkhýu yk E-fku{Mko MkkEx íkuLkk økúknfku ¾kMk fheLku Þwðk ÃkuZeyku MkkÚku òuzkÞu÷e nkuðkLku fkhýu íku{Lke ÃkMktË, LkkÃkMktËLku Mkkhe heíku òýíke nkuÞ Au. rËðk¤eLkk y{wf s rËðMk yøkkW MkkurþÞ÷ {erzÞk, r«Lx {erzÞk yLku R÷ufxÙkurLkf {erzÞk yk E-fku{Mko MkkExÚke ¼hu÷wt hÌkwt níkwt yLku ÷kufkuyu ykx÷e {kU½ðkhe{k Ãký MkMíke þku®ÃkøkLke {ò {kýe níke. òu fu, yk E-çkòhLkku rhxu÷ {kfuox fu ÃkkhtÃkkrhf çkòhLkk ðzkyku îkhk ½ýku rðhkuÄ fhðk{kt ykðe hÌkku Au. íkuLke ÃkkA¤ yk E-çkòhLkk ðÄíkk «¼kðLkku zh íku{Lkk{k MÃkü òuðk {¤e hÌkku Au. òu fu, yk ðzkykuyu òýðwt òuEyu fu, nk÷ ¼khíeÞ çkòh{kt 18 nòh fhkuzLke RLzMxÙeLkku fw÷ rnMMkku {kºk 4 xfk Au. yk WÃkhktík ½ýe ðuçkMkkExku ÃkkuíkkLkk Mkk{kLkLku ðu[ðk yLku ÍzÃke rz÷eðh fhðk rhxu÷ ðuÃkkheykuLku ÃkkuíkkLke MkkÚku òuzeLku yuf [uLk çkLkkðu Au. suÚke íkuykuLku Ãký ykLkku ÷k¼ íkku {¤e s hÌkku Au. ykuLk÷kELk þku®Ãkøk : - Â^÷ÃkfkxoLkk ‘rçkøk rçkr÷ÞLk zu’{kt 1 fhkuzÚke ðÄkhu rnxTMk ykðe níke, òu fu Võík 1-1.5 ÷k¾ sux÷k s ÷kufku ¾heËe fhe þõÞk. ([qfe økÞu÷k ÷kufkuyu MkkurþÞ÷ {erzÞk Ãkh hku»k «økx fÞkuo, Eze Ãký yk {k{÷u íkÃkkMk fhþu.) - rËðk¤e sðkLku fkhýu R-fku{MkoLke ðuçkMkkExku ÃkhÚke rzMkfkWLx síkw hnuþu, yu{LkÚke ykðe þku®Ãkøk fhðkLke íkf ðkhtðkh {¤íke hnuþu. Fkhý fu, yk E-fku{Mko MkkExku ðå[uLke ÷zkELke þYykík Au. yk çkúktzðkuh{kt ykÃkýLku yux÷u fu økúknfkuLku VkÞËku s VkÞËku. - ykuLk÷kELk þku®Ãkøk{kt ¾heËe fhe Lk øk{ðk Ãkh Ãkhík fhðkLke MkwrðÄk nkuÞ Au. òu fu, ðMíkw Ãkhík fhðeyu Ëu¾kzðk{kt ykðu Au íkux÷wt Mkh¤ nkuíkw LkÚke. - E-fku{Mko MkkExTMkLke MktÏÞk ðÄe hne Au, íkuÚke Ëhuf MkkExTMk{kt yuf s ðMíkw swËk-swËk ¼kðu ðu[kíke nkuÞ íÞkhu Mkh¾k{ýe çkkË s ðMíkw ¾heËðe VkÞËkfkhf Mkkrçkík Úkþu. - ‘økúknf çkòhLkku hkò Au‘ yLku hnuþu s. Ãkhtíkw yk {kxu ykÃký Ëhuf Mk{Þu [íkwhkEÚke þku®Ãkøk fhðe Ãkzþu. (òu çkfk, hkò íkku [íkwh s nkuðku òuEyu.) - E-fku{Mko {k{÷u yøkkW ½ýk ÷kufkuLku òíkòíkLke þtfkuyku níke (yLku y{wfLku yíÞkhu Ãký Au ) AíkkÃký yksu Ëhuf òuEíkw ðMíkw ykuLk÷kELk {¤e síke nkuÞ Au yLku íkuLku ÷uðk sðk {kxu VktVk {khðk Ãkzíkk Lk nkuðkLke MkwrðÄkyu ½ýk ÷kufkuLku E-çkòh íkhV ykf»koÞk Au.
  • 11. ykErM¢{Lku Mkk{kLÞ ÷kufku MkwÄe ÃknkU[kzLkkh ‘ðkze÷k÷’ Lkk «ýuíkk Mð. hk{[tÿ økktÄe ð»kkuo Ãknu÷k ßÞkhu xufLkku÷kuSyu nhýVk¤ ¼he Lknkuíke íÞkhu Mkk{kLÞ ÔÞÂõík {kxu ÷uLz÷kELk VkuLk ÷uðku, rÚkÞuxhku{kt rVÕ{ku òuðe, Mkkhe huMxkuhkt{kt çkuMkeLku s{ðwt, ykErM¢{ ¾kðku yu þõÞ Lknkuíkw. Fkhý fu, íku yu Mk{Þ{kt ÷õÍhe ÷kEVMxkE÷Lkku rnMMkku níke. yk ðMíkwyku{ktÚke , ykErM¢{Lku Mkk{kLÞ ÷kufku MkwÄe ÃknkU[kzðkLkwt çkezw ðkze÷k÷Lkk «ýuíkk Mð. hk{[tÿ økktÄeyu þY fÞwo níkwt, su{ýu yuf LkkLkfzk ykWx÷uxLku ËuþLke MkkiÚke{kuxe , ykErM¢{ ftÃkLke{k íkçkËe÷ fhe níke. íkuykuLkku sL{ 15 Vuçkúwykhe 1925Lkk hkus y{ËkðkË{kt ÚkÞku níkku. íku{Lkk{k íku{Lkk ËkËkLke su{ ðuÃkkh ytøkuLke øksçk MkwÍçkwÍ níke. íku{Lkk ËkËkLkku {q¤ ÄtÄku frhÞkýkLkku níkku, òu fu 1907{kt íku{ýu y{ËkðkËLkk ÷k÷ Ëhðkò ¾kíku Mkkuzk VkWLxuLk TyLku huMxkuhktLkku rçkÍLkuMk þY fÞkuo níkku. hk{[tÿ¼kELku yk ÄtÄk{k hMk nkuðkLku fkhýu íkuyku yÇÞkMk Ãkqýo fÞko çkkË 1942Úke ÃkkuíkkLkk Ãkkrhðkhef ðuÃkkh MkkÚku òuzkÞk níkk. ðuÃkkhÄtÄk{k hMk Ähkðíkk hk{[tÿ¼kELku Ãkkrhðkhef ðuÃkkhLku Lkðk rþ¾hku Ãkh ÷E sðkLke RåAk níke. ÷k÷ Ëhðkò ¾kíkuLke yuf E{khík{k íkuyku ðkze÷k÷ Mkkuzk VkWLxuLk [÷kðíkk níkk, «Úk{ {k¤u huMxkuhkt, çkeò {k¤u , ykErM¢{ çkLkkððk{kt ykðíkku yLku ºkeò {k¤u íkuykuLkku Ãkrhðkh hnuíkku níkku. hk{[tÿ¼kELku íku{Lkk ¼kE ÷û{ýLkku nt{uþk MkkÚk Mknfkh {¤e hnuíkku. Ãkrhðkh nkuÞ fu ðuÃkkh hk{-÷û{ýLke òuze ¾¼u¾¼k {u¤ðeLku ykøk¤ ðÄíke. yuf frxçkØ ÃkrhðkhLkk MkÇÞ nkuðkLku fkhý u hk{[tÿ¼kE r{ºkku yLku Mk{ks {kxu {køkoËþof yLku Mk÷knfkhLke ¼qr{fk{kt òuðk {¤íkk níkk. íkuyku Ãknu÷k ÃkhtÃkhkøkík Zçku Mkt[k{k , ykErM¢{ çkLkkðíkk níkk yLku , ykErM¢{Lku {kuxe fkuZeyku{k ¼he íkuLkw Awxf ðu[ký fhíkk níkk. íku{ýu Äe{u-Äe{u ÷øLk-«Mktøkku {kxu ykuzohku ÷uðkLke þYykík fhe suLku ¾qçk Mkkhku «ríkMkkË {éÞku níkku. íÞkhçkkË íkuykuyu , ykErM¢{Lke nku{ rz÷eðhe Ãký þY fhe níke. , ykErM¢{Lke økwýð¥kk s¤ðkE hnu yLku íku {Lk¼kðf hnu íku {kxu íku{ýu ÞwhkuÃkÚke ¾kMk Úk{kuofku÷ ykÞkík fÞko níkk yLku ÃkAe íku{k , ykErM¢{ ¼heLku íkuLke nku{ rz÷eðhe fhíkk níkk. íku Mk{Þu ÃkrhðkhLkk MkÇÞku MkkÚku çkuMkeLku þktíkeÚke s{e þfkÞ íkuðe huMxkuhkt Lk nkuðkLku fkhýu íku{ýu y{ËkðkË{kt MkkurVÂMxfuxuz huMxkuhktLkku rð[kh hsq fÞkuo níkku. íku{ýu fktfrhÞk, {rýLkøkh, hkÞÃkwh yLku yur÷Mkrçkús ¾kíku , ykErM¢{Lkkt ykWx÷ux [k÷w fÞko níkk. hk{-÷û{ýLke òuzeyu yk ðuÃkkhLku ykøk¤ ðÄkhðk ½ýe {nuLkík fhe níke yLku íkuykuyu Ãkkt[ ÷k¾ YrÃkÞkLkk hkufký MkkÚku ËwÄuïh rðMíkkh{kt ykEMk Vuõxhe þY fhe níke. íÞkhçkkË økku{íkeÃkwh rðMíkkh{k Vuõxhe yLku fkuÕz Mxkuhus þY fÞko níkk. íku ÃkAe íkuyku þkneçk-køk{ kt ºkeS Vufxhe þY fhe níke. hk{-÷û{ýLke òuze Äe{u-Äe{u ÃkkuíkkLkk ðuÃkkhLkku rðMíkkh fhíkk økÞk. fk¤ò¤ økh{e{kt íkuyku y{ËkðkËLke sYrhÞkíkLkku 70 xfk çkhV MkÃ÷kE fhíkk níkk yLku [kuϾk çkhVLku fkhýu ÷kufkuLkku rðïkMk íku{Lkk{k ðÄkhu níkku. uçktLku ¼kEykuLke òuzeyu , ykErM¢{Lke økwýð¥kkLku MkwÄkhðk 1965{k {wtçkE sELku yÇÞkMk fÞkuo níkku. yu s ð»kuo íku{ýu Mkwhík{kt Ãkkðh÷q{Lke Vuõxhe þY fhe yLku íkuLku MkV¤íkkÃkqðof 10 ð»ko [÷kðe, òu fu, hk{[tÿ¼kELku , ykErM¢{{kt s Vkðx nkuðkÚke íkuLkk ðuÃkkhLku s ykøk¤ ðÄkhðk {køkíkk nkuðkÚke íku{ýu Ãkkðh÷q{Lkku ðuÃkkh ðu[e ËeÄku níkku. íku{ýu 1970{k SyuMkyuVMkeLkku MktÃkfo fhe 25 ÷k¾Lke ÷kuLk ÷eÄe níke, íku{ýu zuLk{kfoÚke , ykErM¢{ {kxuLkk ¾kMk {þeLkku {tøkkÔÞk níkk. òu fu, íku{Lkk r{ºkku yLku ÃkrhðkhsLkkuyu íku{Lku yk ûkuºku ykøk¤ ðÄðk Ãkh [uíkÔÞk níkk. òu fu, hk{[tÿ¼kE hkík-rËðMk yk ðuÃkkhLkku rðMíkkh fhðk{k ÷køÞk hÌkkt - Äð÷ ¾wtx (
  • 12. níkk. íku{Lku òý níke fu, òu ÄtÄku MkV¤ Lknª ÚkkÞ íkku {kuxe ®f{ík [qfððkLkku ðkhku ykðe þfu Au. òu fu, íku{Lku ÃkkuíkkLkk{kt rðïkMk níkku. íku{ýu òu¾{ WXkÔÞwt yu s ð»kuo {kuxw rðÎLk ykÔÞwt, u ð»kuo y{ËkðkË{kt ¼ÞkLkf Ãkwh ykðíkk {þeLkheykuLku LkwfMkkLk ÚkÞwt níkwt. òu fu, íku{ýu rnt{ík Lk nkhe rðËuþÚke yuLSrLkÞhkuLku çkku÷kÔÞk. hkus 14-16 f÷kf fk{ fhe íku{ýu çku {rnLkk{kt «kuzTfþLk Vhe [k÷w fhe ËeÄwt. hk{[tÿ þYykík{kt ÃkkuíkkLkk s , ykErM¢{ ykWxT÷uxTMk{kt s ykErM¢{ Ãkwhku Ãkkzíkk níkk. íÞkhçkkË íku{ýu yLÞ ykWx÷uxTMk{k Ãký ykErM¢{ ÃknkU[kzðkLkw [k÷w fÞwO. ÃkkuíkkLkk ykWx÷uxTMk{ktÚke y{ËkðkËLkk yLÞ ykWx÷uxTMk{kt yLku ÃkAe LkrzÞkË, ykýtË yLku ðzkuËfk þnuh{kt Ãký ðkze÷k÷Lkwt ykErM¢{ ÃknkU[íkw ÚkE økÞwt níkw. íku{Lke {nuLkíkLku fkhýu ykøk¤síkk ¼khíkLkk 20 hkßÞku{kt íku{Lke ftÃkLkeLkku ykErM¢{ ÃknkU[íkku ÚkE økÞku níkku. WËTøkkuøkLke MkkÚku MkkÚku íkuyku Mkk{kSf ûkuºku Ãký ½ýk ykøk¤ níkk, ½ýk ykuAkLku ¾çkh nþu fu hk{[tÿSLke «uhýkÚke AuÕ÷k yZe ËkÞfkÚke y{ËkðkË rMkrð÷ ¾kíku fuLMkhLkk ËËeoykuLke yktíkhzeLku Xkhðk {kxu rLk:þwÕf ykErM¢{ ÃknkU[kzðk{kt ykðu Au. íkuyku ftÃkLkeLkk ík{k{ MíkhLkk f{o[kheLku {ËËYÃk Mkkrçkík Úkíkk níkk. íkuyku nt{uþk ÃkkuíkkLkk MðkMÚÞLku «kÄkLÞ ykÃkíkk yLku íkuLke fk¤S hk¾ðk {kxu ÞkuøÞ fMkhík yLku ¼kusLk ÷uðkLkwt hk¾íkk níkk. Mk{Þ MkkÚku çkË÷kððkLkk íku{Lkk Mð¼kðu s íku{Lku MkV¤íkkLkk rþ¾hu Ãknku[kzâk níkk. MkV¤íkkLkku økwY{tºk : hk{[tÿ¼kELku MkV¤íkkÃkqðof rçkÍLkuMk [÷kððk nt{uþk fnuíkk fu, ‘ík{u ík{khk {kýMkkuLku ¾wþ hk¾ku, ÷kufkuLku f{o[kheyku Lkrn Ãkhtíkw ÃkrhðkhLkku MkÇÞku {kLkku íkku Ãkrhýk{ Mkkhw s {¤u Au. {Uøkkuzku÷eLkwt hnMÞ : nk÷{kt çkòh{kt {¤íke ykErM¢{ «kuzõxTMk su{fu, {Uøkkuzku÷e , Mkkçkhu÷e zku÷e fu yLÞ. ÃkkA¤ yuf hnMÞ Au. hk{[tÿSLke ¼kýeLkwt ÷kzfw Lkk{ zku÷e níkwt yLku íkuLkk Lkk{ ÃkhÚke s íku{ýu zku÷e V÷uðMkoLke ykErM¢{ þY fhe níke, su ½ýe ÷kufr«Þ ÚkE. yksu ½ýe ftÃkLkeyku zku÷e xuøkLku{Lkku WÃkÞkuøk fhe hne Au. ykErM¢{{kt fMkkxkLke þYykík fhLkkh Ãký íkuyku s níkk. ðkze÷k÷Lke yiríknkrMkf Íkt¾e : MkhËkh Ãkxu÷,zku{kð÷tfh, zku.nrh«MkkË , ELËw÷k÷ Þkr¿kf suðk hk»xÙeðkËe Lkuíkkyku ykErM¢{Lke {ò {kýíkk - ytçkk÷k÷ Mkkhk¼kE, çkk÷k¼kE Ëk{kuËh ËkMk, {tøk¤ËkMk røkhÄhËkMk yLku r[Lkw¼kE MkrníkLkk r{÷{kr÷fku Ãký ðkze÷k÷ ykErM¢{Lke ßÞk^ík {kýíkk. - ðkze÷k÷ ykErM¢{Lke Stsh íku Mk{Þu ¾qçk s «ÏÞkík níke. - ònuh{kt ykErM¢{ ¾kðkÚke þh{kíkk ÷kufku {kxu øk÷eyku yLku Ãkku¤ku{kt ðkze÷k÷ ykErM¢{Lke ÷kheyku [÷kððk{kt ykðíke níke. - XtzkÃkeýkLke ftÃkLkeyku y{ËkðkË{kt Lknkuíke ykðe yu Ãknu÷k ðkze÷k÷ Mkkuzk VkWLxuLk ºký ^÷uðh{kt Mkkuzk rÃkhMíkku níkku.
  • 13. lNJF/L !! :5[P OLRZ Ëuð¼qr{ ¼khík{kt {kxeLkwt rík¤f fhðk{kt ykðu Au, LkËeykuLku Lk{Lk fhðk{kt ykðu Au. ßÞkt {trËhku{kt þt¾LkkË yLku nðLkLkkt Äwðkzk WÃkhktík yku{fkh òÃkLke nkshe. Lkðhkrºk Lkð ËwøkkuoLke ykhkÄLkk íkku õÞkhuÞ y{kðMkLke hkíku {kxe rËðkykuLke rËÃk{ýefk...ykLkk fhíkkÞ íkunðkhkuLkkt ½ýkt MðYÃk rðrðÄíkk{kt yufíkkðk¤k ykÃkýk Ëuþ{kt òuðk {¤u Au. Ëhuf hkßÞ yLku «ËuþLke MkkÚku íknuðkhLke WsðýeLke heík y™u «fkh Ãký yLkku¾e òuðk {¤íke nkuÞ Au. íknuðkhkuLke Ähíke íkhefu òýeíkk ykÃkýk Ëuþ ¼khík{kt rËðk¤eLkwt Ãký rðþu»k {níð Au. yk íknuðkh Ãkkt[ rËðMkLkkt ÃkðoLke MkkÚku Ãkqýo Úkíkku nkuÞ Au. yk íknuðkh ykÃkýLku ÄLk Úke Ä{o MkwÄe òuzu Au. Ëhuf «Ëuþ{kt íkuLke Wsðýe fhðkLke heík, íkuLkwt Lkk{ Ãký swËk òuðk {¤u Au. ynª ykÃkýu W¥kh ¼khíkLkk {kuxk¼køkLkkt hkßÞku{kt Wsðkíke rËðk¤e ytøku ðkík fheþwt. rËðk¤eLkku 5 rËðMkLkku íknuðkh 5 {nkuíMkð íkhefu Wsððk{kt ykðu Au. «Úk{ rËðMk – ÄLkíkuhMk (fkŠíkf f]»ý ºkÞkuËþe) yk rËðMku ðirËf ËuðíkkLkwt ÃkqsLk fhðk{kt ykðu Au. ÄLkíkuhMkLkkt ÄLkðtíkhe Ãkqò Mkrník rËÃkËkLkLke «Úkk Au. çkeòu rËðMk- Lkhf [íkwËoþe yk rËðMkLkku MktçktÄ MðåAíkk MkkÚku Au. yus fkhýkuMkh yk rËðMkLkk ÃkðoLku ½hLke MkkV-MkVkELkkt Ãkðo íkhefu Ãký ½ýe søÞkyu yku¤¾ðk{kt ykðu Au. yk rËðMku MkqÞkuoËÞ Ãknu÷k WXeLku MLkkLk fhðkLkwt {níð Au. su ÷kufku yk rËðMku ðnu÷k WXe MLkkLk fhðkLkwt xk¤u Au. íkuyku MktÃkqýo ð»ko Mkkhk fkÞkuo fhe þfíkk LkÚke yLku íku{Lkwt yk¾w ð»ko Ëw:¾{kt ÃkMkkh ÚkkÞ Au yuðe {kLÞíkk Au. MktæÞk Mk{Þu ½hLkkt Ãkqò ½h{kt rËÃk «økxkððk{kt ykðu Au. yk WÃkhktík ½hLkk yktøkýkLku Ãkh MðåA fhe íkuLku «fkrþík fhðk{kt ykðu Au. ºkeòu rËðMk - ÷û{e ÃkqsLk (rËÃkkð÷e) yk rËðMku ÷û{e ÃkqsLkLkwt ½ýwt {níð Au. çkúñÃkwhkýku yLkwMkkh yk rËðMku {æÞhkrºkyu ÷û{e MðåA ½hku{kt ÃkÄkhu Au. yk s fkhýkuMkh yk rËðMku ½hLku MðåA hk¾eLku MkwtËh heíku þýøkkhðk{kt ykðu Au. rËðk¤eLke Wsðýe fhðkLku fkhýu Ãký ÷û{eS yu ½h{kt Mk{økú ð»ko rLkðkMk fhíke nkuÞ Au. ðkMíkrðõíkk{kt rËðk¤eyu ÄLkíkuhMk, Lkhf [íkwËoþe yLku {nk÷û{e Ãkqò yk ºký ÃkðkuoLkku Mk{LkðÞ Au. yuðwt fnuðk{kt ykðu Au fu fkŠíkf y{kðMÞkLkkt rËðMku ¼økðkLk hk{[tÿS 14 ð»koLkku ðLkðkMk ¼kuøke yÞkuæÞk Lkøkhe Ãkhík ykÔÞkt níkk. yk «Mktøku yÞkuæÞkðkMkeykuyu ¼økðkLk hk{Lkwt Mðkøkík rËÃkkuÚke yÞkuæÞkLku Mkòðe fÞwO níkwt. rð¢{e MkËeLkku «kht¼ Ãký yu s rËðMkÚke {kLkðk{kt ykðu Au. yu s fkhýkuMkh yk Lkð ð»koLkku «kht¼ Ãký Au. rËÃkkð÷eLke Ãkqò çkkË Ãkkzkuþeyku yLku Mkøkkyku{kt r{XkE yLku «MkkË ðnU[ðkLkku Ãký rhðks Au. [kuÚkku rËðMk – yÒkfqx økkuðÄoLk fkŠíkf þwõ÷ «ríkÃkËkLkkt økkuðÄoLk Ãkqò Ãký Úkíke nkuÞ Au. ðuËku{kt yk rËðMku yÂøLk, RLÿ, ðÁý ykrË ËuðíkkykuLke ÃkqòLkwt Ãký rðÄkLk Au. yk rËðMku
  • 14. 56 «fkhLkk ¼kuøk çkLkkðe ¼kuøk [Zkððk{kt ykðíkku nkuÞ Au. yk ÃkfðkLk, r{XkEyku yux÷k «{ký{kt nkuÞ Au fu íkuLkku Ãkqhku Ãknkz s çkLke síkku nkuÞ Au. Ãkkt[{ku rËðMk : ¼kE Ëqs yk rËðMkLku ¼kºk rîíkeÞ Ãký fnuðk{kt ykðu Au. yk ÃkðoLkku {wÏÞ nuíkw ¼kE yLku çknuLkLkkt ÃkkðLk MktçktÄ íkÚkk «u{¼kðLke MÚkk¡k fhðkLkku nkuÞ Au. yk rËðMku çknuLkku íku{Lkk ¼kELke ÷ktçke Wt{hLke «kÚkoLkk fhíke nkuÞ Au. yk rËðMku ¼kEyku íku{Lkk çknuLkLkkt ½hu òÞ Au yLku çknuLkku íku{Lke Ãkqò fhu Au. íku ÃkkuíkkLkk ¼kELku r{XkE yLku yLÞ ÃkfðkLk ¾ðzkðu Au. yk «fkhu rËðk¤eLkkt íknuðkhLku Ãkkt[ rËðMkLkkt íknuðkh MðYÃku Wsððk{kt ykðu Au. ZlxD HMQL rËðk¤e ykLktË,W{tøk yLku WÕ÷kMkLkku íknuðkh rËðk¤eLkku íknuðkh ykLktË,W{tøk yLku WÕ÷kMkLkku íknuðkh Au. rËðk¤e ÃkAe íkhíks LkwíkLkð»koLkwt ykøk{Lk ÚkkÞ Au. Mkøkk MktçktÄeLku n¤ðk –{¤ðk Lkku yuf yLkuhku s ykLktË nkuÞ Au. yux÷ku s yLkuhku ykLktË nkuÞ Au rËðk¤e yLku çkuMkíkkð»koLke íkiÞkheykuLkku. yk íknuðkhLku ¾k÷e {kýðk fhíkk òýðwt Ãký òuEyu. rËðk¤e yøkkW ykÃkýu MkkV-MkVkE fhíkk nkuEyu Aeyu, su{ktÚke ½ýe sqLke ðMíkeyku yLku ÞkËku Ãký Lkef¤íke nkuÞ Au. yu ÃkAe fkuEyu ykÃku÷wt WÃknkh MðYÃk ÃkwMíkf nkuÞ fu yøkkW Ãknuhíkk {Lkøk{íkk xe-þxo fu ÃkAe fk¤¢{u rðMkhkE økÞu÷wt fkuE ¾kMk ÃkwhMfkh. ½hLke MkVkE MkkÚku ykÃkýu {LkLke ÞkËku{kt çkksu÷e Äq¤Lku Ãký nxkðe sqLke ÞkËku{kt ¾kuðkE síkk nkuEyu Aeyu. SðLk{kt yksu ykÃkýu fËk[ yux÷k ÔÞMík ÚkE økÞk Aeyu fu ÃkkuíkkLkwt yÂMíkíð, ÃkkuíkkLke ÃkMktË Lkk ÃkMktË, Ãkrhðkh fu ÃkkuíkkLke {kxuLkku Mk{Þ fkZe þfíkk LkÚke. Ãkhtíkw yk Ãkðo Vhe ykÃkýLku yus {Míke W{tøk yLku WíMkkn íkhV ÷E òÞ Au. yksu ík{khe ÃkkMku yøkkW fhíkk ðÄw ðMíkwyku nþu yLku MkkÚku ík{khe Mk{sý{kt Ãký ½ýku ðÄkhku ÚkÞku nþu. swLkk M{hýkuLku ÞkË fhþku fu {w¾ Ãkh {÷fkx ykðþu fu fuðk níkk yu rËðMkku. ¼÷u SðLk{kt fþwf ¾wxíkwt níkwLku yus y¼kð {LkLku ykLktË{kt hk¾eLku fnuíkku níkku fu,‘fe Úkkuzk ni Úkkuzu fe sYhík ni’. LkkLkÃký{kt MkkÞf÷ Vhíkk-Vhíkk sÕËe Ãkøk¼h ÚkðkLke yLku sÕËe s çkkEf fu fkh ¾heËðkLke RåAk, Ãkheûkk{kt Mkkhk økwý Lknª Ãký ykuAk{kt ykuAwt ÃkkMk ÚkðkLke RåAk yLku ÃkkMk Úkðk Ãkh ‘nkþ..ÃkkMk ÚkE økÞku’ íkuðe ytíkhykí{kLke ykðks sqLke ÞkËku MkkÚku {kLkMkÃkx Ãkh W¼he ykðu Au. òu fu, Mk{Þ «{kýu yk ðkíkku çkkr÷þ ÷køkþu. yksu ík{khe {kxu ðMíkwykuLkku {nTíð ðÄe økÞku Au,yLku yu s Mk{ÞLkku rLkÞ{ Au. Ãknu÷k ík{Lku su ðMíkw {kuxe fu y½he ÷køkíke níke, yksu yu ðMíkwLkku fkuE rðþu»k {nTíð yksu Lk Ãký òuðk {¤u. ð»kkuo yøkkW su ðMíkwykuLku {u¤ðeLku ík{khku nh¾ Lknkuíkku {kíkku yksu yu ðMíkwLku Akuze ík{u Lkðe ðMíkwyku yLku ÷ûÞktfku íkhV ykøk¤ Lkef¤e økÞk nkuE þfku Aku. Ãkhtíkw shku Úkku¼eLku ÞkuËeLke Ãkkux÷eLku ¾ku÷ku yLku shk yu òýðkLkku «ÞkMk fhku fu, ík{u Lkðk ÷ûÞktfku yLku ðMíkwyku {u¤ððkLke nkuz{kt SðLkLkku ykLktË ÷uðkLkwt íkku LkÚke ¼q÷e økÞkLku. {kýMkLkku Mð¼kð s y¼kððk¤ku Au. Úkkuzwt Au yLku Úkkuzw òuEyu Au. Ãkhtíkw SðLk{kt íkku Ëhuf Mk{Þu ftEf íkku ¾qxðkLkwt s. íkuÚke sYhe Au fu Sðíkk nkuðkAíkkt SðLkLkku ykLktË {kýðkLkwt Lk ¼w÷e sþku. ‘xuf yu çkúuf’ òýu rËðk¤e Ãký ík{Lku fnuíke nkuÞ fu SðLk yLku ÃkkuíkkLku òýðkLkku yLku {kýðkLkku «ÞkMk fhku. íknuðkhLku Võík {kýðk fhíkk ¼hÃkwh {ò MkkÚku {kýku. çkuMkíkkð»kuo MkkVMkVkE Mk{Þu sqLkeÞkËkuLkku ykLktË ÷ku Aku, íku{ yksu ftE ðÄkhu Au yuLkku Mktíkku»k SðLk{kt fkÞ{ ÞkË hk¾ku. yk íkku ðkík ÚkE SðLk{kt MkV¤íkkykuLkk MkkuÃkkLk fhe [wõÞk Aku, Ãký yuðk çkehkËhkuLkwt þwt su nS SðLk{kt Ãkk Ãkk Ãkøk÷e ¼híkk-¼híkk ykøk¤ ðÄe hÌkkt Au ? SðLk yu yLkw¼ðLkku rÃkxkhku Au. yksLke níkkþk yLku rLkhkþkLku AkuzeLku ykøk¤ ðÄðkLkwt hk¾ku. çkk¤Ãký{kt r{ºkku MkkÚkuLkku ͽzku, Ãkrhûkk{kt {¤u÷k ykuAk økwý yLku yÚkkøk «ÞkMk çkkË Ãký {¤u÷e nkh. yksu ð»kkuo çkkË swLkk ðuh, swLke nkh, swLkw yÃk{kLk fu rLk»V¤íkk fþwt s ÞkË LkÚke hnuíkwt. íku ðkíkku nðu nkMÞkMÃkË Ãký ÷køkíke nþu. ½ýeðkh Úkíkwt nþu fu,‘nU..ykÃkýu ykx÷e LkSðe ðkík {kxu ð»kkuo MkwÄe
  • 15. íkuLke MkkÚku ðkík Lk fhe’. su{ rËðk¤eLke y{kMk ¼÷u ytÄkhe nkuÞ Ãký rËÃkkuLkku søk{økkx íkuLku nt{uþk AwÃkkðe Ëuíkku nkuÞ Au. yu s heík ytíkh {LkLku nt{uþk «ßðÂÕ÷ík hk¾eLku rLkhkþkLkkt ytÄfkhLku Ëwh fhðkLkku MktËuþ Ãký rËðk¤eLkku íknuðkh ykÃku Au. y{kMk ÃkAeLke yuf Lkðe Mkðkh ykÃkýLku Lkðe þYykík, Lkðku WíMkkn yLku Lkðku W{tøk MkkÚku òu{ swMMkkÚke Vhs çkòððkLkwt fnu Au. rLk»V¤íkkyku{ktÚke ÃkkX ÷E ykøk¤ ðÄðkLkwt hk¾ku. yuf MkV¤ WãkuøkÃkríkLku fkuEyu ÃkqAâwt,‘ík{khe MkV¤íkkLkku hks þwt Au?’ WãkuøkÃkríkyu fÌkwt,‘Mkk[k rLkýoÞku’. «&™fíkkoyu Vhe «&™ fÞkuo fu,‘ík{u Mkk[k rLkýoÞku fuðe heíku ÷eÄk?’ WãkuøkÃkríkyu MkhMk W¥kh ykÃÞku,‘¾kuxk rLkýoÞkuLkkt yLkw¼ðku ÃkhÚke.’ SðLk{ktt ík{u þwt fhe Ëu¾kzku Akuyu s {níðLkwt Au, çkkfe íku Ëhr{ÞkLk þwt ÚkÞwt, fuðe xefk {¤e, fux÷eðkh «ÞíLk fhðk Ãkzâk yu yux÷wt {níðLkwt hnuíkwt LkÚke. ík{khe MkV¤íkk s xefkfkhkuLkkt {kuZk rMkðe Ëuíke nkuÞ Au. MkV¤ ÷kufku «økrík MkkÚku SðLkLke MkwtËhÃk¤kuLku Ãkrhðkh MkkÚku rðíkkðíkk nkuÞ Au. ßÞkhu MkV¤ík-kÚke Ëwh hnuLkkhk ÷kufku ‘Võík fk{’Lkku {tºk sÃkíkk-sÃkíkk ykLktË yLku ÃkrhðkhLkkt MkkÚkLku ÃkkuíkkLkkÚke y¤økk hk¾íkk òuðk {¤u Au.Ãkhtíkw þwt yu ÷kufkuLku ¾kºke Au fu íkuyku yuf ÷ûÞLku «kó fÞko çkkË Lkðk ÷ûÞLke ÃkkA¤ Lknª Ëkuzu ? yLku yuf ÷ûÞ {u¤ÔÞk çkkË ykLktËLke Ãk¤kuLku {kýðkLkku «ÞkMk Ãký fhþu ? {kýMkLkwt {Lk [t[¤ Au yuf ðMíkw {éÞk çkkË íku çkeS Lkðe ðMíkw ÃkkA¤ Ëkuzu yu Mð¼krðf Au. Mk{Þ MkkÚku ykøk¤ ðÄðkLke MkkÚku Ãkrhðkh yLku SðLkLkkt ykLktËLkku Ãký Mk{Þ {kýðku sYhe Au. ‘su Au yu ½ýwt Au íku{k ¾wþ hnku, su Úkkuzw LkÚke yu {u¤ððk {kxu ¾wþe ¾wþe «ÞkMk fhku.’ MktøkeíkLke ÄqLk Ãkh íkk÷ r{÷kðíkk Ãkøk, {køko Ãkh Mkhfíkk ðknLkku ðå[uLkwt yLkku¾wt á~Þ, LkkLkk çkk¤fLke {kMkw{ h{ík, ðkíkkðhý{kt LkðeLkíkkLkku yLkw¼ð yLku íkuLkku ykLktË õÞkhuÞ ík{Lku ík{khk æÞuÞÚke Ëwh Lknª fhu, Ãkhtíkw ík{Lku íkuLkkÚke ykLktË MkkÚku æÞuÞ MkwÄe ÃknkU[ðk {ËË {¤þu. ‘fkWLx Þkuh ç÷uMketøMk’..ßÞkt ík{Lku ftxk¤ku ykððkLkk nòhku fkhýku Au. íku s heíku SðLkLke ¾he {ò {kýðkLkkt Ãký yZ¤f fkhýku Au. sYh Au kÚke íkku yu fkhýku Ãkh Lksh ËkuzkððkLke. lN5[G p5FwIFI
  • 16. How Has the Meaning of Diwali changed Over the Years… I remember my parents and my grandparents talking to me about how they would be excited the whole year and how they waited for Diwali. You might also have surely come across these stories. My dad explained to me that they would get some fixed amount of money on the occasion and they could spend it on any of the things that they wanted to; For instance, eating sweets, buying a new set of clothes, or even saving it for future. It was what they could relate the festival with. Diwali at that time meant such small packets of happiness in the form of saved rupees or packed and hidden gifts. As I grew older, I remember there was a time when we used to buy a few greeting cards. They were also known as season’s greeting cards, I think; and we used to send out best wishes to our family members and friends across India via the post. We also received the same. I still have the preserved greet-ings cards of Diwali with me; they came with beauti-ful designs and presentations. Moreover, nothing beats a handwritten note (even today). It somehow had a very personal and a familiar touch to the wishes. Eventually, the trend of greeting cards faded. Nobody wanted to use them anymore. Those were the days when internet had just started to pene-trate our country and we all were busy creating our email accounts (Yahoo was the most popular and favourite of all). The same greeting cards then got online! There was a provision to send bulk cards in short period of time. It took lesser time as com-pared to postal services and also was cost effec-tive. All the more, internet was spreading like a trend during those days and it suddenly seemed mandatory to be using it. Of course, no things in life are permanent. With more advancement in technology, cell phones entered our lives. Cell phones service provider companies with their schemes like free messages became too much popular. Thanks to that, we all have sent bulk messages to our contact book during the occasions of Diwali. I also remember that this scheme would not be applicable to the holidays so we all would send the greetings one day in advance so that we wouldn’t have to pay. I remember how our phones would seem useless those days when the scheme of free messages wasn’t applicable! As things began to develop at a very rapid pace, we started our attention the new social networking sites that were becoming popular day by day. It all started with Orkut. Then it was Facebook, twitter, Myspace, Pinterest, and so much more! Wishing a happy Diwali became very easier now. All you had to do was just post a status regarding the same and share it with all your friends. This was the way how we connected with our loved ones and shared good times on occasions
  • 17. like Diwali. Smartphones came in and they brought with them a world of Internet and Data plans with them. With almost all phone having the facility of an internet in it, various chat applications like WhatsApp, we chat, viber etc. came up. I am sure I do not need to tell what happened next. The personalised notes and greeting cards, the email greetings, the messages and smses, all went and forgotten! Now, all you had to do was just forward a greeting to your groups in WhatsApp, or better still, send a broadcast greeting message to all. Diwali celebrated! Festivals, in my opinion have seen the most ups and downs in their ways of celebration when we actually come to think of it. Just look at the extent of transfor-mation in the ways of greeting our loved ones. It saddens me to realise that we are slowly entering the trap of the virtual and online world, and we are forgetting the real essence of the festival. We are forgetting that a Diwali becomes happy only when a mother gets to meet her children, only when an elderly couple living alone deserve a surprise visit from their children, only when a retired teacher suddenly gets to meet his very old students, and only when we in real sense share the joys and happiness in person, not via any applications or the internet. I agree that with internet life has become easier. On occasions like Diwali, many e-shopping sites offer sales and discounts and what we do is we send gifts to our family and friends via that? Don’t you think the joy of giving the same gift in person will be double? Don’t you think the feeling of a hand written note cannot be ever matched with as many emoticons and smileys as you might try? This Diwali, instead of a smiley, try and smile at that stranger across the street that has no place to stay. Instead of renewing your data plan, try and light some candles and diyas in the streets and homes where people stay in darkness even on this auspicious day. Let’s all create a renewed sense of the festival, let’s all redefine the festival. ANKITA SINGH
  • 18. VGJL l+J[NL ykrËíÞ økZðe - økkÞf yu. ykh. hnu{k™ …ý rËðk™k Au yk „Zðe Þwðk™™e „kRfe™k.... y{ËkðkË Úke ykuMfkh ‚wÄe™e ykrËíÞ™e ‚Vh... MkwhuLÿLkøkhLkk {w¤e økk{{kt hnuíkku yk økZðe Ãkrhðkh yu økwshkíke Mktøkeík yLku MkkrníÞ «u{e Ãkrhðkh Au. yk fwxwtçk™k yuf r[hkøk Mk{kLk ykrËíÞ økZðe økwshkíke Vkuf, MkwVe yLku õ÷kMkef÷ økkÞf Au. íku{Lkk rÃkíkk Þkuøkuþ økZðe òýeíkk ÷kuf Mktøkeíkfkh yLku ÷kufMkkrníÞfkh Au y™u nk÷ „wshkOE hkßÞ ‚t„eOE ™kxf yfkË{e™k [uh{u™ Au. íku{Lkk ÃkhËkËk hksfrð hne [wõÞk Au. {kuhLkk #zkLku r[íkhðk Lk Ãkzu yu fnuðíkLkwt W¥k{ WËknhý Au ykrËíÞ økZðe. íkuyku LkkLkk níkk íÞkhÚke s ½h{kt ÷kufMktøkeík yLku ÷kufMkkrníÞLke ðkíkku íku{Lkk fkLku Ãkzíke yLku ykðks ½hLkk {knku÷Lku fkhýu íku{Lke Mktøkeík{kt Y[e ðÄðk ÷køke. ðÄu fu{ Lkne ? ykrËíÞ økZðeLkk íkku ÷kune{kt s Mktøkeík Au. Mktøkeík{kt hMk òøkðkLku fkhýu íku{Lku y{ËkðkËLke Mkóf Mfq÷ ykuV BÞwÍef{ktÚke WMíkkË þkufík nwMkuLk ¾kt Mkknuçk ÃkkMkuÚke [kh ð»ko "ykøkúk yxÙku÷e ½hkLkk" BÞwÍefLke íkk÷e{ ÷eÄe. ðuMxLko BÞwÍef þe¾ðkLke EåAkLku fkhýu yíÞkhu íkuyku [uLLkkE{kt yu.ykh. hnu{kLkLke fu. yu{. fku÷us ykuV BÞwÍef yuLz xuf™ku÷kuS ELMxexâwx{kt ykøk¤ ¼ýe hÌkk Au. ykrËíÞ økZðeyu ¾wçk s òýeíke rnLËe rVÕ{ "fk{Mkwºk Úkúeze" {kt økkÞu÷k økeíkku{kt Lkk çku økeíkku ykuMfkhLkk Lkku{eLkuþLk {kxu þkuxo÷eMx ÚkÞk Au. íkku ykðku òýeyu íku{Lkk ÷kufMktøkeík Úke ÷ELku ykuMfh MkwÄeLkk MkVh rðþu. ykrËíÞ ík{khk {íku Mktøkeík yux÷u þwt ? nwt yuf f÷kfkhLke heíku òuðw íkku {kÁ SðLk s yuf Mktøkeík Au. fu{ fu MkðkhÚke WXeLku hkºku Mkwðw íÞkt MkwÄe Mktøkeík s {khe MkkÚku nkuÞ Au. nwt heÞkÍ, hufkuzeOøk, fkuE «kusuõx Ãkh fk{ fhíkku nkuðkÚke {ktzeLku ÷kEð þku fY íÞkt MkwÄe Mktøkeík s {khe MkkÚku nkuÞ Au. yuLkk rMkðkÞ çkeS fkuE ¾kMk ðkík {khk {kxu nkuíke LkÚke. Mktøkeík{kt yíÞkhu ík{u þwt þe¾e hÌkk Aku. ? nwt yíÞkhu yu.ykh. hnu{kLkLke fu. yu{. fku÷us ykuV BÞwÍef yuLz xuf™ ku÷kuS ELMxexâwx{kt ELzeÞLk yLku ðuMxoLk f÷kMkef÷ MkkÚku íkuLke ÚkeÞhe þe¾e hÌkku Awt. yk ELMxexâwx{kt fðk÷eLkku yuf y÷øk rzÃkkxo{uLx Au. su{kt fðk÷eLke økkÞfe yLku yu rMkðkÞ Ãký ½ýwt çkÄw þe¾ðk {¤u Au. ynªÞk MktøkeíkLke {ò yu Au fu çknkhÚke yux÷k çkÄk Mktøkeíkfkh ykðíkk nkuÞ Au fu suykuLke MkkÚku y{khu çkuMkðkLkwt ÚkkÞ Au yLku yu ÷kufkuLke MkkÚku ftEf Lkðwt þe¾ðk {¤u Au. su xufLkku÷kuS yk ELMxexâwx{kt Au, yu økwshkík{kt ½ýe s ykuAe Au yuf økkÞf íkhefu ík{khe rMkÂæÄyku ? E-xeðe økwshkíke Ãkh òýeíkku çkLku÷ku þku "÷kuføkkÞf økwshkík" fu su{kt {U {khe òíkLku yktfðk {kxu ¼køk ÷eÄku níkku. {Lku yuðe fkuE ykþk Lknkuíke fu nwt ykøk¤ MkwÄe sEþ. ÷kufkuLkk «u{Lkk ÷eÄu nwt yk Vu{þ þku Lkku rðLkh çkLÞku yLku yu ÃkAe {U yku÷ ykuðh økwshkík{kt fåAÚke ÷ELku Mkkihk»xÙ MkwÄe ½ýk s «kuøkúk{ fÞko. yu rMkðkÞ nwt MkuLx ÍurðÞMko fku÷us{kt "ðkuEMk ykuV ÍurðÞMko" fheLku fkuBÃkexeþLkLkku rðLkh çkLÞku níkku. {khk yíÞkh MkwÄe økhçkk yLku ÷kufMktøkeíkLkk xkEx÷ðk¤k 6 Úke 7 ykÕç{ Ãkç÷eþ ÚkÞk Au. Mktøkeík{kt ^ÞwÍLkLkk «Þkuøk rðþu ík{kY þwt {kLkðwt Au ? Ãknu÷k íkku ÷kufkuLku ^ÞwÍLkLkku yÚko Mk{kòððkuu yu ¾wçk s sYhe Au. n{ýk n{ýk ½ýk Mk{Þ Úke nwt òuðwt Aw fu ÷kufku ^ÞwÍLkLkk Lkk{u {kºk Vkuf MkkUøk{kt zÙ{ yLku økexkh {wfeLku . Zª[kf...Zª[kf... fheLku ðøkkzu Au yu ^ÞwÍLk LkÚke. ^ÞwÍLk Mkk[k yÚko{kt çku «fkhLkk y÷øk y÷øk BÞwÍefLku ¼uøkk fheLku !^ I]JF :8FZ VFlNtI U-JL
  • 19. çkLkkðð{kt ykðu Au. Äkhku fu nwt økwshkíke Mktøkeík{kt E÷ufxÙef økexkh {wfw íkku yu Mkkt¼¤LkkhkykuLku Lkne øk{u fu yu økeík Lkne ò{u. yux÷u s ^ÞwÍLkLkku «Þkuøk fhíkk Ãknu÷k ^ÞwÍLkLkku yÚko Mk{sðku ¾wçk s sYhe Au. zkÞhk{kt ÃkehMkkíkk ÷kufMktøkeík rðþu {krníke ykÃkþku ? zkÞhku yu ð»kkuoÚke [k÷íkw ykðíkw yuf Vku{uox Au. {w¤ íkku yuðwt níkwt fu økk{zkLke yuf zu÷e nkuÞ yLku 15-20 sýkt ¼uøkk ÚkkÞ yu{ktÚke fkuE frð nkuÞ fu Mktøkeíkfkh nkuÞ suyku çkuMkeLku ÃkkuíkÃkkuíkLke f÷k hsw fhu. çkeò ÷kufku íkuLku Mkkt¼¤u íkuLkwt Lkk{ zkÞhku. yk zkÞhku y{khk [khýku{kt ðÄw òuðk {¤u. yLku nðu yu Vku{uox{ktÚke yks ðMíkw Mxus Ãkh «Míkwík fhðk{kt ykðu Au su{kt çku Úke Ãkkt[ nòh ykuzeÞLMk nkuÞ Au. Ãký íku{kt ÃkehMkkíkw Mktøkeík íkku yus Au. ÷kufkuLku øk{u íkuðw Mktøkeík ykÃkðk {ktøkku Aku fu Yr[ fu¤ððk {ktøkku Aku ? çktLku nkuðwt sYhe Au. yu{kt yuðwt Au fu ÷kufkuLku øk{u íkuðwt ykÃkýu ykÃkeyu yu{ktÚke s ÷kufku rMk÷uõx fhðkLkk Au. ík{u swyku íkku hk{÷e÷k rVÕ{Lkk çkÄk s MkkUøk{kt Vkuf BÞwÍefLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykÔÞku Au. ‘{kuh çkLke ÚkLkøkLkkx fhu...’ yk økeík yksÚke 60 ð»ko Ãknu÷k ©e nu{wËkLk økZðe Lkk{Lkk økkÞfu økkÞw níkw. ÷kuf MktøkeíkLkwt Lkk{ ÷ku íkku ík{Lku «Úk{ Lkk{ nu{wËkLk økZðeLkwt s ÞkË ykðu. yk økeíkLke h[Lkk Íðuh[tË {u½kýe îkhk fhðk{kt ykðe níke. økwshkíkLkk f÷kfkhku ½ýk ð»kkuoÚke økkíkk ykÔÞk Au Ãký yk økeík hk{÷e÷k rVÕ{{kt Úkkuzw ðuMxoLkkEÍ fhe yLku yksLkk Mk{Þ «{kýuLkwt Mktøkeík ykÃkeLku çkLkkððk{kt ykÔÞw yux÷u ÷kufkuLku øk{u íkuðwt Mktøkeík {éÞw yLku ÷kufkuLke Yr[ fu¤ðkÞ íkuðwt Mktøkeík {éÞw. yux÷u s yuf Mktøkeík{kt çktLku nkuðwt sYhe Au. ík{khe yk MktøkeíkÞkºkk{kt ík{Lku yuðku fkuE yLkw¼ð ÚkÞku nkuÞ fu su ík{u þuh fhðk {ktøkíkk nkuð ? n{.... {Lku ÞkË ykðu Au fu ßÞkhu y{khe ELMxexâwx{kt £ktMkÚke BÞwÍeþeÞLk ykÔÞk níkk. yLku y{Lku fnuðk{kt ykÔÞwt níkw fu ík{khu yu{Lke Mkk{u ÃkhVku{o fhðkLkwt Au íÞkhu ‘{Lk {kuh çkLke ÚkLkøkLkkx fhu’ yu MkkUøk Ëuþe MxkE÷{kt økkÞw íÞkhu yu Mkkt¼¤eLku y{khk MxwzLxLku íkku {Ík ykðe Ãký £ktMkÚke ykðu÷k BÞwÍeþeÞLkLku Ãký yux÷e s {Ík ykðe. fu suykuLku økwshkíkeLkku yÚko Ãký ¾çkh LkÚke ¾çkh Ãkhtíkw yux÷u yu ÷kufku Ãký yk økeíkLkk íkk÷{kt ÚkLkøkLkkx fhðk ÷køÞk. yk y™w¼ð nwt fËe ™ne ¼w÷wt. „eOE-‚t„eOE{kt OE{khk r…OEk Þku„uþ „Zðe …Ae OE{khk ykËþo fkuý Au ? {™u …nu÷uÚke s fi÷kþ ¾ih™k yðks Úke {ktze™u OEu{™e „kÞfe {™u ¾wƒ s „{u Au. ƒeò {khk Vuðhex „kÞf Au ™w‚hOE VOEuny÷e ¾k™ y™u OEu{™e …ý „kÞfe {™u ¾wƒ s „{u Au. y™u yVfku‚o yu.ykh. hnu{k™ ‚h. fu su{™wt ‚t„eOE ƒÄk™e ykí{k™u x[ fhe òÞ Au. yu{™e „kÞfe nkuÞ fu yu{™k ‚kut„. yk…ý™u yufË{ ÷kRð ÷k„u Au yux÷u {khk ykRzeÞ÷ hnu{k™ ‚h Au. „wshkOEe „eOE-‚t„eOE nsw fu{ Wå[ MOEhu ™Úke …nkut[e þfÞw ? „wshkOEe ‚t„eOE yufË{ y™x[ Au y™u „wshkOEe ÷kuf‚t„eOE nsw ÷kufku ‚wÄe …nkutåÞw ™Úke fu{fu ƒ™e þfu fu „wshkOEe BÞwÍef ÷kufku ‚wÄe …nkut[e þfu OEuðw ƒLÞw s ™Úke. yíÞkhu OE{u …tòƒe BÞwÍef ‚kt¼¤þku OEku OEu™u ™ðk Vku{o{kt hsw fhðk{kt ykðu Au. yux÷u yu sÕËe ÷kufku ‚wÄe …nkut[u Au. sÞkhu „wshkOEe BÞwÍef nsw yk…ýe ðå[u s [k÷u Au. òu fu nðu hk{÷e÷k rVÕ{{kt su ™ðku yuûk…he{uLx fÞkuo Au yu …Ae ½ýk ƒÄk ÷kufku yu™u ‚kt¼¤OEk y™u „kOEk ÚkÞk Au. yux÷u {™u ÷k„u Au fu yuf rËð‚ „wshkOEe ÷kuf‚t„eOE™u „wshkOEe f÷kfkhku yk¾k RÂLzÞk{kt …nkut[kzþu. ™ðk ykð™kh „kÞf™u OE{u þwt xe yk…ðk {kt„þku ? nsw nwt yux÷ku {kuxku …ý ™Úke fu ÞkuøÞ …ý ™Úke fu fkuR™u xe yk…e þfwt. …ý nwt yux÷w [ku¬‚ fnuðk {kt„eþ fu OE{u Mxk‚o™u …hVku{o fhOEk òuR™u yuðw {™{kt ÚkkÞ fu nwt …ý fÞkhuf ykðe heOE™k …hVku{o fheþ …ý yuðk ‚…™k òuÞk fhOEk ‚t„eOE{kt OE{khe Y[e nþu yu ðÄkhu fk{{kt ÷k„þu. sux÷e OE{khk ftRf ™ðw þe¾ðk™e fu ftRf ™ðwt fhðk™e ½„þ nþu yu OE{™u yk„¤ ÷R sþu. OE{u nt{uþk ftRf ™ðwt fhðk™ku «ÞJ fhþku OEku ðÄkhu ‚kY Úkþu. rnLËe rVÕ{ "fk{Mkwºk Úkúeze"{kt økkÞu÷k økeíkku{ktÚke çku økeíkku su{ktLkw yuf Au 'nh nh {nkËuð’ su þeðLke Mík]rík yLku çkesw {kíkkSLke Mík]rík ‘ykEøkehu LktrËLke' yk çktLku MkkUøk ykuMfhkLkk Lkku{eLkuþLk {kxu þkuxo÷eMx ÚkÞu÷k, su {khk {kxu ¾wçk {kuxe ðkík Au. fkhý fu yk¾k EÂLzÞkLkk {kuxk {kuxk f÷kfkhkuLkwt ÷ûÞ nkuÞ Au ykuMfkh {u¤ððkLkwt. ßÞkhu {U 19 ð»koLke Wt{hu çkku÷eðwz {kxu Ãknu÷wt s økeík økkÞw yLku yu ykðe heíku ykuMfkhLkk Lkku{eLkuþLk {kxu þkuxo÷eMx ÚkkÞ yu {khk {kxu ¾wçk ¾wþe Lke ðkík Au {khk {kxu. yk rMkðkÞ n{kýkt s hnu{kLk MkknuçkLkk BÞwÍef rzhuþLk{kt ‘÷ufh n{ rËðk™k rË÷’ rVÕ{{kt çkuøkúkWLz Mfkuh{kt Mkku÷ku ÷kELk økkE Au. {khe yk¾e ELMxexâwx{ktÚke yk Mkku÷ku ÷kELk økðzkððk {kxu hnu{kLk Mkknuçku {Lku rMk÷uõx fÞkuo yu Ãký {khk {kxu ¾wçk ¾wþeLke ðkík Au. s{ðk{kt OE{™u þwt …‚tË Au. : „wshkOE™wt ¼kus™ Vuðhex yufxh : yr{OEk¼ ƒå[™ y™u hýƒeh f…wh nkuƒe : {kºk ‚t„eOE òu ÷OEk {t„uþfhS yuðw fnuOEk nkuÞ fu yk rVÕz yuf ËrhÞk ‚{k™ Au su{ktÚke nwt yuf ø÷k‚ sux÷w s þe¾e Awt OEku {khk {kxu þe¾ðk ™ku fkuR ytOE s ™Úke, nwt þe¾OEku s hneþ.
  • 20. ‘ðkuxTMkyuÃk ÚkuÃk÷kLkkt’ MkÚkðkhu ‘Vqz yk{eo’ sB{w-fk~{ehLkkt {ku[uo - zku. rþhe»k fkrþfh «f]rík yLku {kLkðe ðå[uLkku ykrn{ Mkt½»ko nðu Lkðk-Lkðk MðYÃk{kt Mkk{u ykðíkku òÞ Au. yksfk÷ Ëhuf {kLkðeÞ yLku fwËhíke ykÃkËkLku ø÷kuçk÷ ðku‹{øk MkkÚku òuzeLku çknu÷kððkLke VuþLk [k÷e Au. íÞkhu íkksuíkh{kt sB{w-fk~{eh ¾eý{kt ykðu÷k Ãkqhu Vheðkh fwËhík ykøk¤ {kLkðe fux÷ku ÷k[kh Au íkuLke ÞkË yÃkkðe ËeÄe..Ãký yuf r{rLkx.. fwËhík {kLkðeLku Mkqíku÷ku ÍzÃke ÷u íÞktMkwÄe Xef Au Ãký òu yu òøkíkku nkuÞ yLku yu{kÞ òu ‘Ãkkhfe AêeLkkt òøkík÷’ nkuÞ íkku yk Ëuþ{kt õÞkhuÞ fwËhíke ykÃkËk Ãknkz sux÷e ÷køkíke LkÚke. ‘MkkÚke nkÚk çkZkLkk’Lke íkso Ãkh Mkw¾e, Ëw:¾e Mkki fkuE yufçkeòLkku nkÚk Ík÷eLku Mk{MÞk{ktÚke çknkh ykðe òÞ Au. Ãký ykðk Mk{Þu s ¾he {kLkðík-kLke fMkkuxe Úkíke nkuÞ Au. ¼khíkeÞ Mk{ks{kt AwÃkkÞu÷k MktMfkhku yLku {ËËLke ¼kðLkkykuLkku Ãkz½ku Ãkzíkku s nkuÞ Au. yksu ykÃkýu yuf yuðk s «ÞkMkLke ðkík fhðkLke Au su{k yk çkÄe çkkçkíkkuLkwt «rík®çkçk {¤u Au. yksLkkt yk VkMx s{kLkk{kt çkÄkLku çkÄw s ‘ÍzÃkÚke’ Ãkíkkðe ÷uðkLke Wíkkð¤ nkuÞ Au. yÄqhk{kt ÃkwÁ ðkuxTMkyuÃk, VuMkçkwf suðk fkuBÞwrLkfuþLkLkkt VkMxuMx Ã÷uxVku{o WÃk÷çÄ ÚkE økÞk Au. íÞkhu {wtçkELke suðk {nkLkøkhLkk yuf Ãkhk{k ðMíke øk]rnýeLkku ‘MkkÚke nkÚk çkZkLkk’Lkku rð[kh fuðku [{ífkh MkSo þfu íku òýðwt hMk«Ë ÚkE Ãkzþu. ðkík Au rhLxw hkzkuzLke Mkktíkk¢wÍ{kt hne MkkMkrhÞkLku Mkk[ðeLku ÃkkuíkkLke f¤k yLku þku¾Lku Ãkku¾íke yk {rn÷k nt{uþk ftEf nxfu fhðkLke RåAkyku Ähkðu Au. yu{.yuMk.ÞwrLk.{ktÚke VkELk ykxTMko fhe Mkkihk»xÙ ÞwrLk.{kt {kMxh ykuV sLkkor÷Í{{kt fku÷us{kt «Úk{ ¢{ {u¤ðeLku yk {rn÷kyu fku÷usfk¤Úke s ÃkkuíkkLke ÞþøkkÚkkLkkt Ítzk ÷nuhkððkLke þYykík fhe ËeÄe níke. yLkufkLkuf LkkLkk-{kuxk Mkk{kSf rLkMçkíkðk¤k fk{ku yuf÷k nkÚku fhe íkuýu nt{uþk ÃkkuíkkLke «ríkçkØíkk Mkkrçkík fhe Au. íkksuíkh{kt s økýuþkuíM-kð Ëhr{ÞkLk [kuf÷uxLkk økýÃkrík çkLkkðeLku íkuLkw ËqÄ{kt rðMkLko fheLku yLkkÚk çkk¤fku ðå[u ðnU[ðkLkkt íkuLkk ÞwrLkf ykErzÞkLke Ãký {erzÞkyu LkkUÄ ÷eÄe níke. yk íkku ðkík ÚkE rhLxwLkkt çkuføkúkWLzLke Ãký {q¤ {wÆkyu Au fu , sB{w yLku fk~{eh{kt ykðu÷k Ãkqhu sB{w-fk~{eh ¾kMk fheLku fk~{eh{kt W¼e fhu÷e ÃkrhÂMÚkríkLku fkhýu ÷k¾ku ÷kufku yMknkÞ yLku çku½h çkLÞk yLku fhkuzkuLkwt LkwfMkkLk ÚkÞwt. çkk¤fku, ð]Øku yLku {rn÷yku ytíkrhÞk¤ rðMíkkhku{kt ¼q¾ yLku íkhMkÚke x¤ð¤íkk níkk. Mkhfkhe yLku MðtÞMkuðe MktMÚkkykuLke MknkÞ Ãký ðnu÷k-{kuze ÃknkU[e níke. yk Mk{Þu rhLxwLkk yuf r{ºk yLku fk~{eh{kt Ìkw{Lk yuVkuxo Vkuh ÷ð yuLz ÃkeMk ‘nuÕÃk’VkWLzuþLk [÷kðíkk rLk½ík hkune MkkÚku ðkík[eík ÚkE fu fk~{eh{kt ¾kMk fheLku ©eLkøkh -- zzkkuu.. rrþþhheekk ffkkrrþþffhh !*
  • 21. ykMkÃkkMkLkkt ½ýk rðMíkkhku{kt ¾kãMkk{økúeLke çknw ¾U[ ðíkkoÞ Au.ykðk Mk{Þu fkuE {ËË {¤e þfu íkku ¾qçk ÞkuøÞ ÚkkÞ. yk ðkíkÚke «uhkELku rhLxwyu rð[kÞwO fu, {wtçkE{kt ðMkíkk ËuþðkMkeyku yLku ÃkkuíkkLkk {kxu ftE fhe çkíkkððkLke yk ½ze Au. íkuLku rð[kh ykÔÞku fu Vk÷íkw {uMkus yLku òuõMk {kxu çkËLkk{ ÚkE hnu÷k ðkuxTMkyuÃk(yLku VuMkçkwf) suðk rðs¤ef yMkh Ähkðíkk {kæÞ{kuLkku yk fk{{kt fu{ WÃkÞkuøk Lk ÚkE þfu ? yuf økwshkíke nkuðkLku Lkkíku rhLxwLku Mkqfk LkkMíkk yLku íkuLkk ÷ktçkk Mk{ÞÚke xfe hnuðkLkkt økwýÄ{oLkku Ãkwhíkku ÏÞk÷ níkku s. Íkuýu ðkuxTMkyuÃkÚke ÃkkuíkkLkkt r{ºkkuLku {uMkus fÞkuo fu, su{Lku yk {uMkus {¤u íkuyku ÃkkuíkkLkkt ½hu çkLkkðu÷k 25 ÚkuÃkpÃk÷k fk~{ehLkkt Ãkqh ÃkerzíkkuLke {ËË {kxu íkuLku {kuf÷e ykÃku, 25 ÚkuÃk÷k yux÷u ytËksu 400-500 økúk{ ðsLk ÚkkÞ, íÞkhçkkË íkuýu ÃkkuíkkLkk SðLkMkkÚke rLk{e»k MkkÚku {¤eLku RLzeøkku yLku sux yuh÷kELMk suðe rð{kLke ftÃkLkeykuLkku MktÃkfo MkkæÞku suÚke yk Mkkt{økúe ÍzÃkÚke ÃkqhÃkerzíkkuLku {kuf÷e þfkÞ, rhLxwLku yu ðkíkLkku ÏÞk÷ Lknkuíkku fu {Míke {òfLkkt Ã÷uxVku{o yuðk ðkuxTMkyuÃkLku fkhýu íkuLke fkÞoLku sçkhËMík MkV¤íkk {¤þu. y{wf økýíkheLkk f÷kfku{kt s íkuLkk VkuLk Ãkh fku÷ ykððk ÷køÞk níkkt. «Úk{ rËðMku s {wtçkELkkt ½ýk rðMíkkhku{ktÚke 250 rf÷ku ÚkuÃk÷k rhLxwLku {éÞkt. rhLxw yLku íku{Lke MkkuMkkÞxeLke çknuLkkuyu yk ÚkuÃk÷kykuLku ÔÞðÂMÚkík Ãkuf fheLku hkus-hkus yuhÃkkuxo ÃknkU[kzðkLke ÔÞðMÚkk øknkuXðe níke. Ëhhkus 2-2.30 ðkøÞk MkwÄe {¤u÷k £uþ ÚkuÃk÷kLku íkuyku Mkkts MkwÄe Ãkuf fheLku íkuLku yuhÃkkuxo Ãkh ÃknkU[kzíkk. ÚkuÃk÷k {kufÕÞk çkkË íkuyku nuÕÃk VkWLzuþLkLku íkuLke òý fhíkk níkkt. rhLxwLku íkuLkk yk þw¼fkÞo{kt íkuLkk SðLkMkkÚke rLk{e»k hkXkuz, r{ºkku zku.r¢»Lkk ËuMkkE yLku rðLkeíkkLkku ¾qçk MkkÚk {éÞku níkku. ðkuxTMkyuÃkLkkt {kæÞ{Úke ÚkÞu÷k yk †e þÂõíkLkkt [{ífkhLku ðýoðíkk rhLxw sýkðu Au fu,‘nwt òýíke níke fu nwt fu yLÞ ½h{kt hneLku ½h Mkt¼k¤íke, LkkLkku-{kuxku ÔÞðMkkÞ fhíke çknuLkku, øk]rnýeyku yLku fk{fkS {rn÷kyku {kxu òu fwxwtçk Mkt¼k¤ðwt yuf {níðLkwt fk{ nkuÞ íkku íku{Lkk {kxu yk ykÃkr¥k Mk{Þ{kt íku{Lke Ãkerzík çknuLkku {kxuLke MktðuËLkk Ãký {nTíðÃkqýo hnuðkLke.yuf fwxwtçkËeX 25 ÚkuuÃk÷k çkLkkððkyu yk{uÞ øk]rnýeyku {kxu h{íkðkík fnuðkÞ. òu fu, {nTíð ÚkuÃk÷k fhíkk {rn÷kykuLke ËuþçkktÄwyku {kxuLke MktðuËLkkLkwt ðÄkhu Au.íkuÚke yk {uMkusLku {¤u÷ku y¼qíkÃkqðo «ríkMkkË y{khk {kxu ykþkLkwt yuf rfhý ÷ELku ykÔÞku níkku. ’ yk ÷u¾ ÷¾kÞk MkwÄe{kt rhLxw yLku íkuLkk r{ºkkuyu 35,000Úke ðÄw ÚkuÃk÷k ©eLkøkh ÃknkU[kze ËeÄk níkk yLku íkuLkwt rðíkhý nuÕÃk VkWLzuþLkLkkt fkÞofhku îkhk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. ¾uh yk íkku ðkík ÚkE yuf fwËhíke ykÃkr¥kLkk Mk{Þu ËuþçkktÄðku {kxu fhðk{ktykðu÷k ftEf fhe AqxðkLkk «ÞkMkLke Ãký ykøk¤ þwt ? íkuLkku sðkçk hMk«Ë Au. rhLxwLkk {íku yk fkÞoLkku ynª ytík ykðíkku LkÚke. ykÃkýk Ëuþ{kt ykðe hnu÷k Mkt¼rðík nðk{kLk ÃkrhðíkoLkku ½ýe ykÃkr¥kykuLkkt Mktfuík ykÃke hÌkkt Au. øk{u íÞkhu fwËhíke ykÃkr¥k ykðe þfu Au. yuðk{kt xufLkku÷kuSLkkt Mknkhu íkuLku ÃknkU[eð¤ðk Mkh¤íkkÚke ¼uøkk ÚkE þfkÞ Au. íkuÚke xufLkku÷kuSLkkt WÃkÞkuøk ðzu yuf ‘Vqzyk{eo’ çkLkkððe. suÚke fwËhíke ykÃkr¥kLkk Mk{Þu ÚkuÃk÷k yÚkðk ykuAku Mk{Þ ÷uíke ðMíkwyku çkLkkðeLku íkuLkwt rðíkhý fhðk {kxu MðtÞMkuðfkuLke rLk{ýqtf Ãký fhe þfkÞ. yk Ãknu÷Lke þYykík {wtçkEÚke ÚkkÞ yLku MðtÞMkuðfku íkuLke MkkÚku òuzkíkk yuf xe{ çkLkkðe þfkÞ Au. íkuLkk {kxu VuMkçkqf Ãkh Vqzyk{eoLkwt Ãkus Ãký çkLkkððk{kt ykÔÞwt Au. yk WÃkhktík MðtÞMkuðf íkhefu òuzkððk {ktøkíkk ÷kufkuyu myfoodarmy@gmail.com Ãkh ÃkkuíkkLkwt Lkk{, VkuLk Lktçkh yLku MÚk¤Lke {krníke ykÃke òuzkE þfu Au.
  • 22. ykuV ÂMÃkLkhku Mkk{u ykEMkeMkeLke ÷k÷ ykt¾ ykEMkeMke îkhk çkku®÷øk yuõþLk ytøku Lkðk rLkÞ{ku ÷køkq fhkÞk çkkË AuÕ÷kt ºký r{nLkk{kt A ykuV ÂMÃkLkhkuLku þtfkMÃkË çkku®÷øk yuõþLkLku Ãkøk÷u MkMÃkuLz fhe Ëuðk{kt ykÔÞk Au. yk WÃkhktík ¼khík{kt h{kÞu÷e [uÂBÃkÞLMk ÷eøk{kt Ãký MkwrLk÷ LkkhkÞý Mkrník Ãkkt[ ykuV ÂMÃkLk çkku÷hkuLku þtfkMÃkË çkku®÷øk yuõþLk çkË÷ rhÃkkuxo fhðk{kt ykÔÞku níkku. ykEMkeMke îkhk yíÞkhu su heíku ykuV ÂMÃkLkhku Mkk{u fzf fkÞoðkne fhðk{kt ykðe hne Au íkuLku Ãkøk÷u ÃkkrfMíkkLk yLku ©e÷tfkLkk Ãkqðo r¢fuxhkuyu rðhkuÄ ÔÞõík fÞkuo Au. ykøkk{e ð»kuo ykuMxÙur÷Þk-LÞqÍe÷uLz{kt ðLk-zu ðÕzo fÃk h{kLkkh Au suLku økýíkheLkk {rnLkk çkkfe Au íkuðk{kt xe{Lkk Mxkh çkku÷hku Ãkh ykEMkeMkeyu rLkÞ{kuLkku fkuhzku ðetÍÞku Au íkuLku ÷ELku Ãký þtfk-fwþtfk ÔÞõík fhe Au. ðuMx RLzeÍLkk {wÏÞ ÂMÃkLkh MkwrLk÷ LkkhkÞýLke çkku®÷øk yuõþLk ytøku [uÂBÃkÞLMk ÷eøk Ëhr{ÞkLk çku ð¾ík rhÃkkuxo fhkíkkt [uÂBÃkÞLMk ÷eøkLke VkRLk÷{kt h{e þõÞku Lknkuíkku. yk ytøku ðuMx RLzeÍ r¢fux xe{Lkk ÃkMktËøke Mkr{ríkLkk yæÞûk õ÷kRð ÷kuRzu ykùÞo ÔÞõík fhíkkt fÌkwt níkwt fu, LkkhkÞý AuÕ÷kt fux÷kf ð»kkuoÚke yk s yuõþLk îkhk çkku®÷øk fhe hÌkku Au yLku AuÕ÷kt ºký ð»koÚke ykEÃkeyu÷{kt fufuykh {kxu þkLkËkh çkku®÷øk fhe Au íÞkhu y[kLkf íkuLke çkku®÷øk Ãkh fu{ «ríkçktÄ {qqqfðk{kt ykÔÞku íku {khe Mk{sÚke çknkh Au. ¼khík «ðkMk yLku ðÕzo fÃk Ãknu÷kt yk heíku «ríkçktÄ ÷økkððkÚke íkuLkwt frhÞh ¾hkçk ÚkE þfu Au. yÍ{÷ yLku LkkhkÞý çkLLku rðïLkk xku[Lkk ÂMÃkLkhku Ãkife yuf Au. yk Mk{Þu «ríkçktÄ {qqw {wfkíkkt ykøkk{e ðÕzo fÃk {kxuLke xe{Lke íkiÞkheyku Ãkh yMkh Ãkze þfu Au. yk heíku ÃkkrfMíkkLk xe{Lkk fku[ yLku Ãkqðo ÍzÃke çkku÷h ðfkh ÞwLkwMku Ãký ykEMkeMkeyu çkku÷hkuLke yuõþLk ytøkuLkk Mk{ÞLku ÷E þtfk-fwþtfk ÔÞõík fhe ykEMkeMkeLke rLkÞík Ãkh Mkðk÷ WXkÔÞk níkk. yk WÃkhktík ÃkkrfMík-kLkLkk Ãkqðo fuÃxLk h{eÍ hkòyu ykEMkeMkeLku ÃkkuíkkLkk rLkÞ{{kt Úkkuze AqxAkx ykÃke fkuýe 15 rzøkúeLkk MÚkkLku 18Úke 20 rzøkúe MkwÄe ð¤u íkux÷e fhðkLkwt Mkq[Lk ykÃÞwt níkwt. fkhý fu, ËwMkhk çkku÷ Au íku 15 rzøkúe fhíkkt ðÄw fkuýe ð¤u íkku s VUfe þfðwt þõÞ nkuÞ Au. yk WÃkhktík MkkWÚk ykr£fkLkk Ãkqðo ykuV ÂMÃkLkh òunkLk çkkuÚkkyu Ãký yk rLkÞ{{kt VuhVkh fhe çkku÷hkuLku 20-25 rzøkúe MkwÄe fkuýe ð¤u íkux÷e Aqx ykÃkðe òuRyu. òu fu, ykEMkeMkeyu yk Mkq[Lkku Ãkh fkuRÃký òíkLke rxÃÃkýe fhe LkÚke. fÞk çkku÷h Ãkh «ríkçktÄ {wfkÞku MkRË ys{÷ : ÃkkrfMíkkLkLke Sík{kt {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðLkkh MkRË ys{÷Lku økík Lkð{e MkÃxuBçkhu þtfkMÃkË çkku®÷øk yuõþLk {k{÷u MkMÃkuLz fhðk{kt ykÔÞku níkku. ys{÷ Ãkkf. xe{{ktÚke çknkh Úkíkkt xe{Lku {kuxku Vxfku Ãkzâku níkku suLke yMkh ykuõxkuçkh{kt ykuMxÙur÷Þk Mkk{u h{kÞu÷e ºký ðLk-zu {u[Lke rMkheÍ{kt òuðk {¤e níke. yk rMkheÍ{kt ÃkkrfMíkkLk 3-0Úke nkhe økE níke. òu ys{÷ ÃkkuíkkLke çkku®÷øk yuõþLk MkwÄkhðk{kt rLk»V¤ òÞ íkku ÃkkrfMíkkLk xe{Lku ðÕzo fÃk{kt {kuxku Vxfku Ãkze þfu íku{ Au. MkwrLk÷ LkkhkÞý : MkwrLk÷ LkkhkÞý ðuMx RLzeÍLke xe{ {kxu nwf{Lkku yu¬ku økýkÞ Au. LkkhkÞýLku ykEMkeMkeyu çkku®÷øk yuõþLk Ãkh «ríkçktÄ LkÚke ÷økkÔÞku Ãkhtíkw ¼khík{kt h{kÞu÷e [uÂBÃkÞLMk ÷eøk Ëhr{ÞkLk MkMÃkuLz fhkÞku níkku suLku fkhýu ¼khík Mkk{uLke ðLk-zu rMkheÍ{ktÚke íku çknkh ÚkE økÞku níkku yLku ðÕzo fÃk Ãknu÷kt ÃkkuíkkLke çkku®÷øk yuõþLk MkwÄkhku fhe xe{{kt Ãkhík VhðkLkk «ÞkMk nkÚk ÄÞko Au. yk WÃkhktík ©e÷tfkLkk Mkwr[ºkk MkuLkkLkkÞfu, çkktø÷kËuþLkk Mkkunkøk økkÍe, LÞqÍe÷uLzLkk fuLk rðr÷Þ{MkLk, ykuMxÙur÷ÞkLkk Mxeð yku fuVu, rÍBçkkçðuLkku «kuMÃkh WíMkuÞk Ãkh Ãký çkku®÷øk fhðk Ãkh «ríkçktÄ ÷økkððk{kt ykÔÞku Au. - þheV þu¾ Z) [fh... [u®føk yLku ®[íkk...
  • 23. ykuV ÂMÃkLkhku Ãkh íkðkE fu{... ykEMkeMke îkhk yíÞkhu su heíku çkku®÷øk yuõþLkLkk rLkÞ{ku fzf çkLkkðe ykuV ÂMÃkLkhkuLku þtfkMÃkË çkku®÷øk çkkçkíku MkMÃkuLz fhðk{kt ykÔÞk Au íku ytøku õ÷kRð ÷kuRz yLku ðfkh ÞwLkwMk suðk rËøøks ¾u÷kzeyku «&™ku WXkðe [qõÞk Au. íku{ýu WXkðu÷k Mkðk÷ku Ãký ½ýk {n¥kðLkk Au. ykøkk{e ð»kuo ðÕzo fÃk ÞkuòLkkh Au íkuLku ÷E Ëhuf xe{kuyu yuf ð»ko yøkkW ÃkkuíkkLkwt Ã÷k®Lkøk þY fhe ËeÄwt nkuÞ Au. su{kt fÞku ¾u÷kze fuðe ¼wr{fk rLk¼kðþu íku ykÄkhu xe{Lkwt rMk÷uõþLk fhðk{kt ykðu÷wt nkuÞ Au íÞkhu ykRMkeMke îkhk yÍ{÷, MkuLkkLkkÞfu, fuLk rðr÷Þ{MkLk MkrníkLkk ¾u÷kzeyku Ãkh «ríkçktÄ ÷økkðkíkkt xe{Lke hýLkerík Ãkh yMkh ÚkE Au. ykuMxÙur÷Þk LÞqÍe÷uLz{kt h{kLkkhk ðÕzo fÃk{kt ys{÷ yLku LkkhkÞý suðk Mxkh ¾u÷kzeyku yLÞ xe{ku Ãkh yMkh fhe þfu íku{ Au íÞkhu yk ¾u÷kzeyku Ãkh «ríkçktÄ {wfkíkkt ykuMxÙur÷Þk, $ø÷uLz suðe xe{kuLku ½ýku VkÞËku ÚkkÞ íkuðe þõÞíkk ðÄw Au. rðLzeÍLkkt MkwLke÷ LkkhkÞý Ãkh [uÂBÃkÞLMk ÷eøkLke VkELk÷ Ãknu÷k ÷økkððk{kt ykðu÷k «ríkçktÄ Ãkh yLÞ Ãkqðo r¢fuxhkuyu Ãký Mkðk÷ku WXkÔÞk níkk. rðLzeÍLkkt Ãkqðo ¾u÷kzeykuLkkt {íku LkkhkÞý [uÂBÃkÞLMk xÙkuVe{kt fku÷fkíkk íkhVÚke h{íkku níkku yLku VkELk÷{kt fku÷fkíkkLke xe{Lkku {wfçk÷ku [uLLkkE MkwÃkh ®føMk Mkk{u ÚkðkLkku níkku. yuðk{kt Mkur{VkELk÷{kt LkkhkÞýLku çkeS ðkh rhÃkkuxo fhe íkuLku ÷eøkLke VkELk÷{kt nxkðe Ëuðk{kt ykÔÞku níkku. íku yLÞ yktíkhhk»xÙeÞ {u[ku{kt çkku®÷øk fhe þõíkku níkku, Ãkhtíkw íkuLku rhÃkkuxo fhkíkk íku {kLkrMkf heíku níkkþ ÚkE økÞku níkku. LkkhkÞýLku rhÃkkuxo fhðk ÃkkA¤ çkeMkeMkeykE nkuðkLkwt fuhurçkÞLk ¾u÷kzeykuLku þtfk Au. íkuykuLkkt {íku VkELk÷{kt fku÷fkíkkLke xe{ Mkk{u hnu÷e [uLLkkE ykEMkeMke «{w¾ ©erLkðkMkLkLke Au. ð¤e, íku ¼khík «ðkMku ykðíkku íkku Ãký íkuLkk Ãkh Ëçkký ðÄe økÞwt nkuík. suÚke íku ¼khík Mkk{uLke ©uýe{kt ÃkkuíkkLkwt ©uc «ËþoLk fhe þfu Lknª. òu fu, rððkËLku xk¤ðk rðLzeÍ çkkuzuo LkkhkÞýLku ¼khík «ðkMk{ktÚke çknkh hkÏÞku yLku íkuLku ykøkk{e ðÕzo fÃk {kxu ÞkuøÞ MkwÄkh fhðk {kxu rðLzeÍ Ãkhík çkku÷kðe ÷eÄku níkku.
  • 24. MkkurþÞ÷ LkuxðfoLke {kÞkò¤..... MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk... yk þçËLkku yÚko yksLke ykÄwrLkf ÃkuZeLku fËk[ Mk{òððkLke sYh LkÚke. yk þçËÚke ðkfuV Lk nkuÞ íkuðk çknw s ykuAk ÷kufku nþu, ykÃkýk fnuðkíkk ykÄwrLkf Mk{ks{kt, yk MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk yux÷e sçkhËMík ðMíkw Au fu Þwðk ÃkuZe íkku rËðMkLkk fw÷ Mk{ÞLkku yuf {kuxku rnMMkku MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk ÃkkA¤ ykÃku Au. þwt Au yuðw íkku yk MkkurþÞ÷ Lkuuxð‹føk{kt fu ÷kufku íkuLke ÃkkA¤ økktzk½u÷k çkLke økÞk Au. Mk{ÞLke MkkÚku Mk{ks{k çkË÷kð íkku ykðíkk s hnuðkLkk, Ãkhtíkw yk çkË÷kð yux÷ku ¾íkhLkkf çkLke økÞku Au, fu òu yk MkkurþÞ÷ MkkExTMkLkku fhfÃkMk Ãkqýo WÃkÞkuøk Lk fÞkuo íkku ykÃkýk Mk{ksLku s çkË÷e Lkk¾þu yk MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk. Hkusçkhkus ykÃkýe ykMkÃkkMk fux÷kÞ yuðk yÃkhkÄku ÚkE hÌkk Au, suLkwt {kæÞ{ çkLÞwt nkuÞ MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føk...Mk{ks{kt yuðk rðf]ík {øks Ähkðíkk ÷kufku Ãký Au. suyku yk MkwtËh rðïLku htøkeLk LkÚke hnuðk Ëuðk {køkíkk. Íkuyku fkuEÃký heíku Mk{ks{kt Ëw»ký W¼wt fhðk ykíkwh nkuÞ Au. yLku ykðk s ÷kufku MkkurþÞ÷ LkuxðfoLkku ËwÁÃkÞkuøk fhe hÌkkt Au. yk ðkík Mkk{kLÞ ÷kufku Ãkqhíke rMk{eík ÚkELku LkÚke hne. ËuþLkk hksfhýeyku Ãký yk {kæÞ{ Ãkh ¾kuxe {krníkeyku ykÃke ¼ku¤e sLkíkkLku økw{hkn fhe íkuyku hksfeÞ ÷k¼ ¾ktxðkLkk «ÞkMkku fhíkk hnu Au. MkkurþÞ÷ Lkuxð‹føkLke þkuÄ fËk[ yuðk WÆuþÚke fhðk{kt ykðe nþu fu {kýMk ÃkkMku Mk{ÞLke WÃk÷çÄe ¾qçk ykuAe Au. íkuÚke ftE Lkðw çkLkkððk{kt ykðu suÚke ÷kufku ÃkkuíkkLke ÷køkýeyku yk «fkhLkk {kæÞ{Úke þuh fhe þfu. Su ðMíkwLkk VkÞËk Au íkuLkk økuhVkÞËk Ãký hnuðkLkk. Þwðf-Þwðíkeyku MkkurþÞ÷ {kæÞ{kuLkk VkÞËk-økuhVkÞËk òýeLku yk {kæÞ{kuLkku WÃkÞkuøk fhu yu íku{Lkk {kxu ÷k¼ËkÞe Au. nk÷{kt s ÷ð sunkËLkku {wÆku Mk{økú Ëuþ{kt [[koLkku rð»kÞ çkLÞku níkku. íku{kt yuf çkkçkík yuðe níke fu, MkkurþÞ÷ {erzÞkLku ykÄkhu ¾kuxe «kuVkE÷ ðzu ÞwðíkeykuLku VMkkððk{kt ykðíke níke. íkksuíkh{kt s yuf yuÂÃ÷fuuþLk ðkÃkhLkkhe nkur÷ðwz yr¼LkuºkeykuLku ytøkík íkMðehkuLku nufhu nuf fhe ELxhLkux Ãkh ÷ef fhe ËeÄe níke. nufh «kuVkE÷ nuf fhe ík{khk ytøkík Vkuxkyku ÷ef fhe þfíkk nkuÞ Au. yk ík{k{ {kæÞ{kuLkku WÃkÞkuøk fhíkk Ãknu÷k MkkðÄkLkeLkk ík{k{ Ãkøk÷kyku ¼hðk sYhe Au. nðu, yk ð»ko íkku ÃkwÁ ÚkðkLku ykhu Au..su heíku yuf Ëeðzku ytÄfkhLku Ëwh fhu Au. íkuðe s heíku yk rËðk¤eyu ík{k{ Ëq»kýkuLku ykÃkýk SðLk{ktÚke yLku ykÃkýk Mk{ks{ktÚke Ëwh fhu íkuðe ykþk.. þw¼ rËÃkkð÷e. H]U,l;C H[9JF ZZ
  • 25. ‘÷ð sunkË’ nrffík fu hksLkiríkf Mxtx ? Z# hksfeÞ Ãkûkku îkhk yøkkW ®nËw-{wÂM÷{ yufíkkLku íkkuzðkLkk «ÞkMk fhkÞk çkkË yk çktLku Ä{kuoLku s ¾kMk heíku xkøkuox fhe ‘÷ð sunkË’Lkwt økíkfzw fkZðk{kt ykÔÞwt níkwt. íkuLke ÔÞkÏÞk hksfeÞ Ãkûkku yLku íku{Lku xufku ykÃkLkkhk y{wf MktøkXLkku yuðe ykÃke fu, ßÞkhu fkuE {wÂM÷{ fkuE ®nËw Þwðíke MkkÚku ÷øLk fhu yLku íkuLkwt Ä{oÃkrhðíkoLk fhkðu íkku íku ÷ð sunkË Au. òu ykðe ½xLkkyku çkLkíke nkuÞ íkku íku ½xLkkykuLku hkufðe sYhe Au. òu fu, yk hksfeÞ Ãkûkku ÃkkA÷k çkkhýu Ãkrºkfkyku yLku ÃkuBV÷ux WÃkhktík VuMkçkwf íkÚkk ðkuxTMkyuÃkLkku WÃkÞkuøk fhe Võík yuf Ä{oLkk ÷kufkuLku çkËLkk{ fhíkk nkuÞ Au yLku ßÞkhu {erzÞk [uLk÷ðk¤kLkkt fu{uhk íku{Lke Mkk{u ykðu íÞkhu íku{Lkk þçËku ftEf swËk s ÚkE òÞ. Ãkrºkfk{kt Íuh ykuõÞk çkkË íkuyku fu{uhk Mkk{u {eXe ðkíkku fhe Ãkkuíku fkuE Ä{oLku xkøkuox Lk fhíkk nkuðkLke ðkíkku fhíkk nkuÞ Au. yk MktøkXLkku yLku hksfeÞ Ãkûkku su MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku WÃkÞkuøk ÷ð sunkËLkkt Lkk{u ÞwðkLkku{kt Íuh ¼hðk {køkíkk níkk. íku s MkkurþÞ÷ {erzÞk Ãkh ÞwðkLkkuyu íku{Lke Ãkku÷ ¾ku÷e Lkk¾e yLku íku{Lku ÞkuøÞ ÃkkX Ãký ¼ýkÔÞku. su{k íkuykuyu y{wf hksLkuíkk yLku su-íku MktøkXLkLkk ÃkrhðkhsLkkuLkkt Ãký swËk Ä{oLkk ÔÞÂõíkyku MkkÚkuLkk ÷øLkLku Ëþkoðe Mkðk÷ku fhkÞk níkk fu þwt íku ÷ðsunkË LkÚke ? yk {wÆu ÞwðkLkkðLkk rËðk¤e ytf{k ÞwðkLkkuLkk rð[khkuLku òýðkLkku «ÞkMk fhðk{k ykÔÞku níkku. su{k ÞwðkLkkuyu økwLkknLku zk{ðk {kxu Mk÷kn ykÃke Au yLku «u{MktçktÄkuLku Lk hkufðkLkw sýkÔÞwt Au. fkhý fu, «u{ yu fkuE Ä{o òuELku LkÚke fhíkw, Ãký yu íkku ÚkE síkku nkuÞ Au. yk WÃkhktík swËk Ä{oLkk ÔÞÂõíkyku ÷øLk fhu yuLku ÷ðsunkË økýðk{kt ykðu íkku çkkur÷ðwz RLzMxÙe{kt ½ýk çkÄk ÷ðsunkËeyku òuðk {¤þu. (su{k ®nËw-{wÂM÷{ Ëhuf Ä{oLkk yr¼Lkuíkk yLÞ Ä{oLke Þwðíkeyku MkkÚku ÷øLk fÞkoLkk ½ýk rfMMkk òuðk {¤e þfu Au.) ÷ð sunkËLkwt yuf þçË íkhefu fkuE s {níð LkÚke. «u{yu ÷køkýe yLku MLkunLkku MktçktÄ Au. su Ä{oÚke WÃkh nkuÞ Au. suLkk îkhk MkkøkhYÃke yk MktMkkh Ãkkh fhðkLkku nkuÞ Au. Ãkhtíkw, òu «u{Lkk Lkk{u Ä{oÃkrhðíkoLk fhkðððk{kt ykðíkw nkuÞ yLku T«u{Lkku ÄkŠ{f ÷k¼ ¾kíkh WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkku nkuÞ íkku íku shk Ãký [÷kðe ÷uðkÞ. Lkne. - rnhuLk hkð÷
  • 26. «u{ fËe fhðk{k ykðíkku s LkÚke, yu íkku ÚkE síkku nkuÞ Au. ßÞkhu rð[kheLku «u{ fhðk{k ykðu íkku íku «ufrxf÷ ÷ð fnuðkÞ, su{k ÷kufku Ä{o, MxuxMk, rþûký, ÷wf, M{kxTLkuMk suðe çkkçkíkkuLku {níð ykÃkíkk nkuÞ Au. òu fu, ßÞkhu ¾hu¾h «u{ Úkíkku nkuÞ íÞkhu «u{ fhLkkhk fþw s òuíkk LkÚke. - {iºke ðkuhk AkufheykuLku «u{ò¤{kt VMkkðeLku ç÷uf{u÷etøk fheLku Ä{o ÃkrhðíkoLk fhkððk{k ykðu Au, íku ðkíkLku fkuE yuf Ä{o MkkÚku òuzeLku fku{e íktøkËe÷e Vu÷kððkLkwt çktÄ fhðw òuEyu. ykðw Úkíkw nþu íku ðkík{k Lkk LkÚke, Ãkhtíkw hksfeÞ Ãkûkku ½ýeðkh ðkíkLkwt ðíkuMkh fhíkk nkuÞ Au. fku{e ®nMkk Lk Vkxe Lkef¤u íku {kxu sYhe Au fu ykðk {wÆkykuLku Ä{o MkkÚku Lk òuzðk{k ykðu. {khk rnMkkçku yk{k ‘sunkË’ þçËLkku WÃkÞkuøk Lk Úkðku òuEyu. - nkŠËf þk†e ÷ðsunkËLkku WÃkÞkuøk [qtxýe Mk{Þu {knku÷ økh{ hk¾ðk {kxu fhðk{k ykÔÞku níkku. çkkfe ½ýk Lkuíkkyku Au, suykuyu yLÞ Ä{oLke Þwðíkeyku MkkÚku ÷øLk fhu÷k Au. þwt íkuykuLku ÷ðsunkËLkku {wÆku ÷køkw LkÚke Ãkzíkku. yk {wÆkLku sL{ ykÃkLkkhk hksfeÞ Ãkûkku {kxu íku nðu øk¤kLke noee çkLke økE Au. - Mk{eh þu¾ Love jihad according to me is a stunt by some political groups as well as some groups who want to tarnish the relation and unity of our nation by these action. They are trying to disrupt the communal harmony that has been develop with the effort of great leaders since centuries. - Manisha Tripathi. Love jihad is relevance in both aspects. It’s a reality as well as political game foe some leaders to gain support to come in power. It can not be denied that many politicians taken advantage of religion previous-ly. It is the out come of both reality and politics in india. By degrading image of Muslim’s community They only want to gain the sympathy over Hindus. Love jihad need to be stop miss using and should aware the reality not to be used for political aspect. Political leaders should not be capitalized on hindus over love jihad. - Shibani Mukherji
  • 27. Jignesh Rao Z5 Munir Mansuri Photo Gallary
  • 29. GOOD IN LANGUAGE; NOT GOOD IN COPYWRITING Chanakya was an Indian teacher, philosopher, and royal advisor.Chanakya managed the first Maurya emperor Chandragupta's rise to power at a young age. He is widely credited for having played an important role in the establishment of the Maurya Empire, which was the first empire in archaeological-ly recorded history to rule most of the Indian subcon-tinent I am sure we all have heard of him. Yes, the brain behind the establishment of Maurya Empire. He was the master strategist and upon his guidance and direction, emperor chandragupta maurya ruled. Why was Chanakya not the emperor then? If his strategy would have failed, the emperor and his empire would have collapsed. But still, he wasn’t the King. King and King Maker are two different and distinct positions; like Language and Copywrit-ing. Shakespeare was and will remain a great poet. Wonder if we could really understand if he wrote advertisements. Understanding the reader (read consumer here) and writing what the reader understands is the only key to a successful copywriting; and in turn a very vital element of advertisements and advertising cam-paigns. Copywriting is an art of expressing everything in minimal language. READER: what is it for me? COPYWRITER: everything Readers have many choices and access to more information than they can possibly digest. You have 5 – 10 seconds to capture a reader. If your copy does not engage the reader and communicate well, they move away … forever. READER: I am time poor … I want an answer and I want it now. COPYWRITER: invest minimal time and effort. We have made it crisp for you. There are 4 keys to hook the READER rightly • Inverted Triangle – get key points first and the details later • Short – short and to the point lines works best • Packets – make smaller components of the entire text, small packets • Headings – all that it does is engagement. Mar-riage follows later Beyond these let’s have few points that will persuade the READER and thus does the doing; Understand the reader first (read consumer/custom-er) Talk to the reader Grab reader attention Do not complicate, keep it simple and straight Be casual, be vernacular, build a connect Clutter break the competition Justify what you write Create a sense of urgency, sense of losing A copywriter has done his job if the advertisement/- campaign has URGENCY UNIQUENESS ULTRA-SPECIFIC PROMISE USEFUL INFORMATION Your brands will rule the market and surely establish Maurya Empire hanakya sheetal shukla Z
  • 30. Z* ¾hu¾h {ký‚ku ðkn™ku suðk s nkuÞ Au VGJL l+J[NL òu yk…™u {ký‚ku ™k Sð™ ‚h¾k{ýe fheyu OEku {ký‚ ™wt Sð™ y™u hMOEk …h [k÷OEk ðkn™ku ™wt Sð™ yuf ‚h¾wt Au. yk ƒt™u {kt ½ýe ƒÄe ‚{k™OEk Au y™u {ký‚ yu yk [k÷OEk ðkn™ku òuzu Úke ½ýwt „úný fhðk ™wt Au yk ƒt™u {kt ½ýe ƒÄe ‚{k™OEk Au y™u {ký‚ yu yk [k÷OEk ðkn ™ku òuzu Úke ½ýwt „úný fhðk ™wt Au yk…™u ‚k{kLÞ heOEu òuE yu OEku ykðkn™ku yuf ƒeò òuzu hu‚ ÷„kzðk {kt s nkuÞ Au. [kh ÷kEx {ktÚke ÷e÷e ÷kEx OEne ðkn™ku y hu‚ ÷„kze ™Úke yuf ƒeò Úke yk„¤ ™ef¤ðk, òýu hu‚ ÷„kzOEk nkuÞ yut ÷k„u Au ƒ‚ yuðe s heOEu Sð™ Y…e hMOEk …h {ký‚ku yuf ƒeò Úke yk„¤ ™ef¤ðk {kxu hu‚ ÷„kzOEk òuðk {¤u Au y™u yk hu‚ {kt fux÷eÞu r‚ø™÷ku OEkuzOEku òuðk {¤u Au {ký‚ku ™k {™ {kt …ý yuf ƒeò ™u …k[÷ {qfe yk„¤ [k÷ðk™e {™kufk{™k nkuÞ Au.ðkn™ku nt{uþk yuðk hMOEu ™ef¤ðk {kt„fhOEk nkuÞ Au ßÞkt yu yuf÷k s nkuÞ OEu™e yksw fkuE ™k nkuÞ. fkuE …ku÷e‚ OEu{™u hkufðk xkufðk {kxu ™ nkuÞ {ký‚ku ™u …ý yuðwt s „{u Au {ký‚ku …ý yuf÷k VÞko fhu yu{™u fkuE hkufðk xkufðk ðk¤wt ™k nkuðwt òuEyu , yut s {ký‚ku ™u „{u Au yuVq÷ M…ez {kt Sð™ {kt [kÕÞk s fhu. …ý yux÷u s hMOEk …ý yðhkuÄ Y…e ƒB… hk¾ðk {kt ykðu Au ½ýk ƒÄk ðkn™ku ™e ¼ez {kt yuf ðkn™ …kuOEk™ku hMOEku nku™o {khe ™u yk„¤ ðÄðwt òuEyu y ƒÄk {kt yuf ðkOE ¾wƒ s {níð ™e Au su ¾k‚ yk…™u ðkn™ku òuzu Úke þe¾ðk™e Au fu OEu ™ðk ™ðk ðkn™ku ‚kÚku $zefuxuh Úke Eþkhk {kt ðkOE[eOE fhu Au yu …Ae nuz ÷kEx Úke nkuÞ, ‚kEz ÷kEx Úke nkuÞ fu …Ae nku™o ™k y÷„ y÷„ xku™ Úke yk™k Úke yk…™u y þe¾ðk {¤u Au fu ®sË„e ™k Ëhuf hMOEk …h {¤OEk ™ðk ™ðk [unhk ‚kÚku ðkOEku fhOEk òð
  • 31. ykÞoLk fw{wËLku ½ýkt Mk{Þ MkwÄe òuíkku s hnuíkku níkku. íkuLkuu òýu ykt¾ku{kt Mkuðu÷k MkÃkLkkyku Ëu¾kðk ÷køÞk níkk. fw{wËLku Mkíkík òuÞk hk¾ðkLkku rMk÷rMk÷ku [k÷íkku s hÌkku. òu fu, y{wf Mk{Þ çkkË íku ßÞkhu fw{wËLku òuíkku íkku íkuLku ÷køkíkwt fu fw{wËLke íkhVÚke Ãký y{wf ÷køkýeyku Au. òu fu, íku «u{Lke ÷køkýe Au fu Lknª íku ytøku íku ~Þkuh Lknkuíkku. ykÞoLkLku ÷køÞwt fu, íkuýu nðu fw{wwËLku ÃkkuíkkLke ÷køkýeyku sýkðe Ëuðe òuEyu. xufLkku÷kuSLkkt «íkkÃku ykÞoLku rnt{ík ¼uøke fhe fw{wËLku ðkuxTMkyuÃk Ãkh hkºku 3 ðkøku {uMkus fÞkuo, ‘ykE ÷kEf Þw’. fw{wËu yu {uMkus òuíkk íku [kUfe QXe fu y[kLkf yk {uMkus fu{ ? ykÞoLk ÃkkMku fw{wËLkk yk «™Lkku sðkçk Lknkuíkku Ãký íkuýu yux÷w s sýkÔÞwt fu, íku íkuLku ÃkMktË fhu Au. fw{wËLkk yuf ÃkAe yuf ðÄíkk Mkðk÷ku Mkk{u ykÞoLku sðkçk ykÃÞku,‘íkkhe ykt¾ku{kt íkku yuðw íkku þwt Au ? suLkkÚke nwt ykfŠ»kík Úkkô Awt.yLku òýu fu íkkhe ykt¾ku {Lku íkkhe íkhV ¾U[íke nkuÞ Au.’ ykÞoLkLkku yk sðkçk {¤íkk fw{wË òýu MkwÒk Ãkze økE níke. íkuýu [uxLkku ytík ÷kðíkk fÌkwt fu, nk÷ íkuLku ftE Mk{òíkw LkÚke fu íkuýu þwt fnuðwt..¾çkh Lknª...Ãkhtíkw íkuLku yk {kxu rð[khðkLkku Mk{Þ òuEyu Au. fw{wËu Mk{Þ {køÞku yLku ykÞoLk Mkfkhkí{f W¥kh {¤u yu Mk{ÞLke hkn òuðk ÷køÞku. òu fu, ykÞoLkLke ÷køkýe ÔÞõík fÞko çkkË çktLku{kt hkus ðkíkku Úkðk ÷køke níke. ykÞoLkLke ykþk{kt Ãký hkusçkhkus ðÄkhku Úkðk ÷køÞku níkku. íku fw{wËLkkt «u{{kt ðÄkhuLku ðÄkhu Ÿzku Wíkhíkku nkuÞ íkuðwt ÷køkíkw níkwt. yuf÷íkkLkkt Mk{Þ{kt fkuELke ÷køkýe yLku nqtVLku Ít¾íke fw{wËLku ykÞoLk ÞkË ykÔÞku yLku íkuýu ykÞoLkLku ÃkkuíkkLkk ½hu ykððk yk{tºký ykÃÞwt. Mkk{u Auuzu fw{wËLkkt «u{{kt zwçku÷ku ykÞoLku ykððkLke Mkn{íke Ëþkoðe. fw{wËLku {¤ðk Lkef¤u÷ku ykÞoLk y{wf Mk{MÞkLkku Mkk{Lkku fhe su{-íku{ fw{wËLkkt ½hu ÃknkU[e økÞku. fw{wË íkuLke hkn òuíke níke yLku ðkhtðkh íkuLku VkuLk fhíke hnuíke níke. òu fu, nS fw{wËu íkuLku nkt Lknkuíke Ãkkze. ykÞoLk yLku fw{wË «Úk{ðkh yk heíku MkkÚku {éÞk, çktLku{kt yu Mk{Þuu þh{ yLku zh Ëu¾kíkku níkku. òu fu, fw{wËLke yuf÷íkkLku Ëwh fhðk ykðLkkh ykÞoLku íkuLkku nkÚk ÃkfzeLku ðkíkkuLke þYykík fhe. ykÞoLk yLku fw{wË yu Mk{Þu ½ýkt ¾wþ níkk. ykÞoLku {Míke{kt fw{wËLkk nkÚku çk[fw ¼ÞwO yLku ÃkAe íkuýu yu s nkÚkku Ãkh rVMkfeMk fhe. yk s Mk{Þu fw{wË çkku÷e,‘yk þwt níkwt ykÞoLk ? ykÞoLku yu Mk{Þu Äe{k Mðhu sðkçk ykÃÞku fu,‘{khku «u{’. ykÞoLkLkku sðkçk Mkkt¼¤e fw{wËLke «™ku¥khe Vhe þY ÚkE økE níke. yk Mk{Þu ykÞoLk yufË{ þktríkÚke fw{wËLkkt Ëhuf «™kuLku Mkkt¼¤e hÌkku níkku. ykÞoLkLku W¥kh{kt fÌkwt fu,‘yk {khku «u{ níkku, su Võík íkkhk {kxu s Au. íkwt Lknª ykÃku íkku nfÚke ÷Eþ ¾he.’ fw{wË òýu Ãkzfkh VUfíke nkuÞ íku{ çkku÷e,‘ykÞoLk íkwt yk{ Mkh¤íkkÚke Lknª {u¤ðe þfu.íkwt ftE s fhe þfu íku{ LkÚke.’ ykÞoLku fw{wËLkkt ÃkzfkhLku ÂMðfkhe ÷eÄku yu{ íkuLku Ãkfze ÷eÄe yLku íkuLke WÃkh ykðe økÞku. òýu fu fkuE rVÕ{Lkwt hku{ktrxf rMkLk [k÷íkku nkuÞ íkuðku {knku÷ çkLke økÞku níkku. çktLku yufçkeòLke ykt¾ku{kt òuE hÌkkt níkkt yLku Äe{u-Äe{u çktLku ðå[u «Úk{ [wtçkLkLkku r[íkfkh ÚkÞku. fnuðkÞ Au fu yk Ãk¤ Ëhuf {kxu ÞkËøkkh nkuÞ Au, yu heíku yk çktLku «u{eòuzk {kxu Ãký íku ÞkËøkkh Ãk¤ çkLke økE níke. fw{wËu ykÞoLkLku nswMkwÄe nk Ãkkze Lk nkuðkAíkkt íkuyku ykx÷k ykøk¤ ðÄe økÞk níkk. òu fu, Aíkkt {w¾ko{e fhíkk ykÞoLku fw{wËLku Mkðk÷ fÞkuo fu, íku íkuLku «u{ fhu Au ? íÞkhu þh{kELku fw{wËu nk Ãkkze ËeÄe. yk Mk{Þu ykÞoLk ÃkkuíkkLku søkíkLkku MkkiÚke ¾wþLkMkeçk ÔÞÂõík Mk{síkku níkku. fkhý fu, íkufw{wËLke ÷køkýeLku òýíkku níkku. Ãkhtíkw, íku ºký òËwE þçËku Mkkt¼¤ðk {kxu íkuLkk fkLk íkhMke hÌkkt níkk. (ykÞoLk yLku fw{wËLke «u{fÚkk nsw ynª þY s ÚkE Au, òu fu. íkuykuLke «u{fÚkk{kt ykøk¤ fuðk ð¤ktf ÷uþu. ð¤e, çkttLkuLke «u{fÚkk ÷øLkLkkt çktÄLk{kt Vuhðkþu fu fu{ ? íku yuf «™ Au. ) ykÞoLk yLku fw{wËLke «u{fÚkk -1 - ytrfík Ãkxu÷ Z(
  • 32. Lost and Found! Phtoto Story On a busy day won’t it be a bummer if you searched for something and didn’t nd it. Same was the case with this little fellow. Trying to dig in to the wrapper of a candy. These squirrels nibble on anything they get and disapper before you could even blink. Lovely photo op by our photographers. Enjoy the nding frenzy! Wow! I found some-thing… Nah.. I still can’t get it; I guess it’s just some tasteless non chewable, non-edible thing…! Aha!...Finally something that’s edible! What a busy day! #) Jigar Pokar Jigar Pokar
  • 33. õÞkt økÞwt ? ½xLkk «{kýu ykÃkLkwt {tíkÔÞ õÞkt økÞwt ? çkeò ÷¾u yu çkku÷ðwt íkku LkÔÞ õÞkt økÞwt ? SðLkLku htøk{t[ økýe ÷Eyu ykÃkýu, íkku yuf «™ ÚkkÞ fu LkuÃkÚÞ õÞkt økÞwt ? Q¼e níke rËðk÷ ÷i íkMðeh çkkÃkwLke, økktÄe ÚkE sðkLkw ÃkAe íkÚÞ õÞkt økÞwt ? ntxh rðþu Mkðk÷ fhku ! íkku sðkçk{kt ! n¤ðuÚke Mkku¤ òuE fÌkwt, MkíÞ õÞkt økÞwt ? {ehk hze Ãkze ßÞkt, sÞkt {kuLkkr÷Mkk nMke ! çktÒku sýeyu òuÞwt su, yu ÿ~Þ õÞkt økÞwt ? - r[hkøk Ík ‘ÍkÍe’ Lkef¤u fk[ suðwt ¼÷u ÷køku, Ã÷kÂMxf Lkef¤u yuf RåAk fhkuLku R÷kÂMxf Lkef¤u. nwt çkÄk fk{ Ãkzíkk {qfeLku {¤ðk økÞku, Lku ík{khku Mk{Þ fkÞ{ nufrxf Lkef¤u. ¾wËLku çkË÷e þfku íkku MkwtËh MkhMk ÷køkþku, Mksohe íkku WÃkh AÕ÷e ! zÙkÂMxf Lkef¤u, çkku÷ðk{kt ½ýku yu WMíkkË Au yux÷u, Ëw:¾ rðþu su fnu yu ykuÚkuÂLxf Lkef¤u. Íuh Lk¾{kt {¤u, hk¾u xuhðk Ãkh {÷{, ðkh fhíkku Mk{Þ yutxe-MkuÂÃxf Lkef¤u... - r[hkøk Ík ‘ÍkÍe’ Mknu÷wt LkÚke y~f MkkÚku Mkkhðwt Mknu÷wt LkÚke, ËËoLku ykuøkk¤ðwt Mknu÷wt LkÚke. Ëw:¾Lku Mkk{e Akíkeyu Ãkzfkhíkkt, çkkhýuÚke ðk¤ðwt Mknu÷wt LkÚke. ïkLk,ÃkkuÃkx,ðk½Lke þwt Au rðMkkík ? ®Ãkshu Mkw¾ Ãkk¤ðwt Mknu÷wt LkÚke. [ktËLke Þkºkk fhe ÷eÄe Aíkkt, {ktÌk÷k íkf [k÷ðwt Mknu÷wt LkÚke. MkíÞ rË÷Lkwt nwçknw çkku÷e sþu, ykt¾Úke Mktíkkzðwt Mknu÷wt LkÚke. nkuÞ yuÚkeÞu ðÄkhu ykðþu, ¾wËLkwt fË ¾wË {kÃkðwt Mknu÷wt LkÚke. ðkt[ ‘þnuhe’ ¾wËLku, ÃkkLkkt Vuhðe, çktÄ ykt¾u ðkt[ðwt Mknu÷wt LkÚke. - ¼kðuþ þkn ‘þnuhe’. çkku÷u Au... ¼ªík{kt Ãký Ëhkh çkku÷u Au, ðkík {khe Vhkh çkku÷u Au. nkuX Aku çkku÷u Lkk nhV r{ºkku, ykt¾{k yufhkh çkku÷u Au. {kiLk {khwt fXu Au ¼khu¾{, yux÷u yu Ähkh çkku÷u Au. fkuEÃký ykðLkkh Lkk yksu, fkøkzku fkt Mkhkh çkku÷u Au ? Mkki çk÷k ð¤øku Lk øk¤u y{Úke, {q¤ yuLkwt Ãkhkh çkku÷u Au. yux÷wt íkku fwhkLk{kt Ãký Au, su yk økeíkk-fhkh çkku÷u Au. - {økLk {fðkýk ‘{tøk÷ÃktÚke’ (Mkhkh- yufÄkhwt, Mkíkík. Ãkhkh – økÞwt ð»ko, fhkh – r¾úMíkeykuLkwt ÄkŠ{f ÃkwMíkf) çkuXk Aeuyu.... #! Sð òu¾{{kt {qfe çkuXk Aeyu, hkuzLke ðå[u Wøke çkuXk Aeyu ! ÷kðku sÕËe «™ ÃkkAku ykÃke Ëku, ykÃkLku ¼q÷{kt ÃkqAe çkuXk Aeuyu. MkkÄw MktíkkuLku yu heíku òuÞk fhu ! òýu fu y{Úkk Ëw:¾e çkuXk Aeyu. {Lk{kt {u÷wt ÷E íkLku [q{ðe níke, MðåA nkuXkuÚke [q{e çkuXk Aeyu. fk÷ MkwÄe Ãkw÷ Ãkh Vhðk síkk, yksu Ãkw÷ ÃkhÚke fwËe çkuXk Aeyu. - {unw÷ Ãkxu÷ ‘Eþ’ òusu shk.... {òf íkkhe ¾wË {òf Lk çkLke òÞ òusu shk, MktçktÄ ykÃkýku yuf Mkðk÷ Lk çkLke òÞ òusu shk. ½tt½ðkíkku, ÷nuhkíkku yk ÷køkýeLkku Mkkøkh, MkwfkELku Mkkð Mknkhk Lk çkLke òÞ òusu shk. íkkfeLku íkkhe Mkk{u W¼e Awt ¾eýLkkt ykhu, õÞktf Ĭku Lkk ÷køke òÞ òusu shk. rðïkMk òøÞku Au ð»kkuo ÃkAe, ðnk÷Lkku ykÞkuLkku íkwxe Lk òÞ òusu shk. {whík {Lkkunh ðMkkðe Au {Lk{trËh{kt, «rík{k Mknusu ¾trzík Lk ÚkkÞ òusu shk. Fhe Au «ý «ríkck {Lk{kt, ykhkæÞk, Rïh Wze Lk òÞ òusu shk. - Mk÷kuLke {nuíkk. SlJTF SMG”Z
  • 34. Live out of the Box Book: The Cubicle Manifesto The perfect way to reinvent your life Author: Mainak Dhar Amidst the cleanliness drive and the chaos of Diwali at house, I got my hand on a book purchased long time ago. The book was a breath of fresh air giving away a wonderful concept on people living their lives inside and around the office cubicles. A literal hand book to reinvent your life. The book starts with a simple story of a guy Mayukh, a manager; who spends all his time in his cubicle trying to meet deadlines and building a bright future for him and his family. One fine day, he gets a roadblock when he discovers a strange virus in his laptop, which is acting like a nagging girlfriend telling him what all to do; while he is loaded with work and deadline pressure. But soon the guy realizes how this virus was taking over his life and bringing him out of the long hours of his cubicle. The virus helps him to juggle his life and manage his time. The virus guides him to live out of the box and have a normal life that doesn’t confine to his office. It helps him reconnect with his family and more importantly to himself. The book makes you realize how you get stuck in between life and a demanding career that you end up forgetting yourself. The author has woven the story in such a way that connects you instantly with Mayukh- the protagonist. The book is a quick read written very crisply. In fact, every person working in a cubicle can relate to it and learn a lot from it. The author has done a good job with the graphics added throughout the book. A must read for all the workaholics out there. Change the way you work! Shruti Sreeraman #Z
  • 35. ## D]JL ZLjI] 5FY” B+L lO(Do C{NZ :8FZo XFlCN S5}Z4 z†F S5}Z4 TaA]4 S[ S[ D[GG DF.,:8MG VF lO(DGL SYF SxDLZ :YLT 0FªP lC,F, DLZ GF 5]=+ C{NZ GL VF;5F; OZ[ K[P C{NZ H[ V,FCAFN E6JF UI[, CMI K[P T[GF l5TFG[ DL,L8g8GL DNN SZJFGF VFZM5 C[9/ EFZTLI ;[GF ‹FZF S[N SZJFDF VFJ[ K[P C{NZGF 5ZT OZTF H T[ T[GF l5TFGL XMW VFNZ[ K[ VG[ NZlDIFG H C{NZG[ T[GL DF VG[ SFSF JrR[GF ;AWMGL HF6 YFI K[P l0Z[SXG GL JFT SZLV[ TM V[ SC[J] HZF 56 VlTXIMlST I]ST GYL S[ VF lJXF, EFZ‹FHGL VtIFZ ;]3LGL ;J” z[q9 lO(D K[P lO(DGL 58SYF lJXF, EFZ‹FH TYF AXZT 5LZ V[ ,BL K[P AXZT 5LZ H[ 5+SFZ ZCL R[SIF K[ T[DGL DNNYL SxDLZGL E}T5}J” 5lZl:YTL B}A ;FZL 5[9[ ZH} SZL XSFI K[P VFD TM 5}ZL lO(D H V[S ,L½T K[ H[G[ DF6JFGL DHF VMOAL8 D]JL ,J;”G[ B}A H 50X[P lO(DGF lJlXq8 ;LG H[DF C{NZ ,MSMG[ ;AMWTM GHZ[ 50[ K[ T[DF SxDLZGF UELZ D]ˆFG[ B}A H DGMZHS ZLT[ SC[JFDF VFjIM K[P JFT SZLV[ lO(DGF D]bI 5F+MGL TM U]HZFTLDF V[S SC[JT K[ S[ ïDMZGF .0FG[ lRTZJF GF 50[ð H[ XFlCN[ ;FALT SZL N[BF0L K[P VF lO(D XFlCN S5}ZGL ;M[YL z[q9 lO(D AGL ZC[X[P TaA] H[6[ lO(DDF XFlCNGL DFTFGM lSZNFZ VˆE}T ZLT[ EHjIM K[P TYF S[ S[ D[GG H[6[ XFlCNGF SFSF GF 5F+G[ ;5}6” gIFI VF%IM K[P VF p5ZFT .ZOFG BFG TYF ,FAF ;DI AFN ~5[ZL 5ZN[ N[BFI[, S],E}Q6 BZANF lO(DDF B}A GFGM ZM, CMJF KTF T[DGF 5F+MG[ DCtJGF AGFJL XSIF K[P VF ;FY[ lO(DG] dI]lhS4 A[SU|Fpg0 :SMZ TYF l;G[D[8MU|OL V[ lO(DG[ 5}ZM 8[SM VF%IM K[P S], D/LG[ HMJF HTF VF lO(D VMO AL8 D]JL GF XMBLGM DF8[ V[S 8=L8 ;DFG K[ SNFR D;F,F lO(DGF XMBLGM G[ lO(D G 56 UD[P DFZF DT[ V[S JFZ GlC4 þIFZ[ 56 pTD S1FGL lO(D HMJFG] DG YFI V[8,L JBT HMJF H[JL K[P