HALLGRÍMUR PÉTURSSON



Eftir:
Viktor Ingi Svansson
HALLGRÍMUR PÉTURSSON
   Fæddist árið 1614 í Gröf á Höfðaströnd.
   Hann flutti ungur að Hólum í Hjaltadal með pabba sínum.
   Móðir hans hét Sólveig jónsdóttir og faðir hans Pétur Guðmundsson.
ÆSKUÁR

   Sem barn var hann í skóla á Hólum
   Hann samdi níðingsvísur um fólk í kringum sig




Hólar í Hjaltadal
JÁRNSMÍÐI

   Hallgrímur var annað hvort
    sendur út eða fór að eigin
    vilja til að læra járnsmíði.
   Hann hefur farið með
    erlendum sjómönnum.
   Næst er vitað um hann í
    Lukkuborg eða Gluckstadt.
   Honum líkaði námið illa.
       Það var svo erfið vinna.
VORFRÚARSKÓLINN
   Hann flytur til
    Kaupmannahafnar
    árið1632 en þá um haustið
    kemst hann í Vorrar frúar
    skóla. Haustið 1636, þegar
    Hallgrímur er 22 ára, er
    hann kominn í efsta bekk
    skólans.


                                 Vorfrúarskólinn
KYNNIST GUÐRÍÐI
   Á lokaárinu kom hópur frá          Hann kláraði því ekki
    Alsír sem hafði verið í             námið.
    ánauð í tæpan áratug.              Þegar hópurinn var að fara
   Hallgrímur var fenginn til          til Íslands vildi Guðríður ekki
    þess að rifja upp kristna trú       bíða svo Hallgrímur ákvað
    með fólkinu og móðurmáli.           að hætta og fara heim með
       Í þessum hóp var Guðríður       hópnum og ófrískri konunni.
        Símonardóttir .
   Hallgrímur og Guðríður
    urðu ástfangin og hún varð
    ófrísk
Á ÍSLANDI
   Guðríður ól barn stuttu eftir
    komuna til Íslands og skömmu
    síðar gengu þau Hallgrímur í
    hjónaband. Næstu árin vann
    Hallgrímur ýmiss konar púlsvinnu
    á Suðurnesjum og þar munu þau
    hjón hafa lifað við sára fátækt en
    ekki er vitað með vissu hvar þau
    bjuggu á þeim tíma.

   Fyrsta barn þeirra var nefnt
    Eyjólfur eftir fyrri eiginmanni
    Guðríðar.
   En Hallgrímur og Guðríður fengu
    sekt vegna þess að hún var gift
    kona og ófrísk eftir annan mann.
   Þau eignuðust tvö önnur börn,
    Steinunni og Guðmund sem bæði
    dóu ung.
VÍGÐUR TIL PRESTS

   Hallgrímur og guðríður           Áður en dauður drepst úr hor
    komu heim til íslands1637.      drengur á rauðum kjóli, fengin
   Árið 1644 losnaði embætti       verður að sleikja slor slepjugur
    á hvalnesi fyrir prest                  húsgangs dóli .
   Brynjólfur Sveinsson             Torfa fannst mikið til ljóðsins
    biskup í Skálholti ákvað að       koma og urðu þeir vinir eftir
    vígja Hallgrím til prests þar                þetta
    þótt að hann hafi ekki lokið
    prófunum í
    Vorfrúarskólanum.
STEINUNN HALLGRÍMSDÓTTIR

   Hallgrímur og Guðríður          Hann gerði handa henni
    bjuggu á Hvalnesi í nokkur       legstein sem lengi var talinn
    ár og þar fæddist dóttir         týndur en fannst á miðri 20.
    þeirra, Steinunn.                öld þegar gert var við
   Steinunn dó ung og               kirkjuna.
    Hallgrímur syrgði hana          Nú er hann í Hvalneskirkju
    mjög og orti allt eins
    blómstríð eina.
SAURBÆR

   Árið 1651 fékk
    Hallgrímur starf sem
    prestur á haurbær á
    hvalfjarðarströnd
   Hallgrímur orti þar miklu
    meira af ljóðum þ.e.
    Passíusálmana sem eru
    50 talsins.
       Hann er talinn hafa skrifað
        þá á árunum 1656-1659

                                      Saurbær
KVÆÐI OG SÁLMAR

  Passíusalmarnir hafa verið
   þíddir á mörg tungumál.
 Dæmi um önnur ljóð eftir
   hallgrím má nefna:
Allt eins og blómstrið eina
eða Sálmurinn um blómið,
það er mjög oft sungið í
jarðarförum á Íslandi.
ÞJÓÐSÖGUR UM HALLGRÍM

   Það eru til þjóðsögur um            Við þetta féll tófan niður
    Hallgrím                             dauð og segir sagan að þar
   Ein þjóðsagan segir frá því          hafi hann misst
    að hann var við                      skáldagáfuna vegna þess
    guðsþjónustu og hafi                 að hann misnotaði hana
    skyndilega litið út um litla         með þessum hætti í miðri
    trégluggann og sá tófu bíta          guðþjónustu.
    fé. Þá orti hann þessa              Samvæmt sögunni fékk
    vísu:                                hann hana aftur þegar hann
       Þú sem bítur bóndans fé,         hóf að semja
        bölvuð í þér augun sé,           Passíusálmana 1656-1659.
       stattu nú sem stofnað tré,
        steindauð á jörðunné
NOKKRAR KIRKJUR NEFNDAR EFTIR HALLGRÍM

   Árið 1662 brann kirkjan á               Hallgrímskirkja í
    Saurbæ                                   skólavörðuholti
   Strax var hafist að
    endurbyggja hana
   Þegar þetta gerist fór
    heilsu Hallgríms að hraka
   Nokkrar kirkjur hafa verið
    nefndar eftir Hallgrími
       Hallgrímskirkja í Saurbæ á
        Hvalfjarðarströnd
       Hallgrímskirkja í Vindáshlíð í
        Kjós
SÍÐUSTU ÁR HALLGRÍMS

   Hallgrímur bjó síðustu ár
    sín á Kalastöðum og síðan
    á Ferstiklu á
    Hvalfjarðarströnd en hann
    lést þar 27. október árið
    1674 úr holdsveiki.
   Eina barnið sem komst
    upp var elsta barnið
    Eyjólfur
   Guðríður dó átta árum á
    eftir eiginmanni sínum eða
    árið 1682.

Viktor ingi

  • 1.
  • 2.
    HALLGRÍMUR PÉTURSSON  Fæddist árið 1614 í Gröf á Höfðaströnd.  Hann flutti ungur að Hólum í Hjaltadal með pabba sínum.  Móðir hans hét Sólveig jónsdóttir og faðir hans Pétur Guðmundsson.
  • 3.
    ÆSKUÁR  Sem barn var hann í skóla á Hólum  Hann samdi níðingsvísur um fólk í kringum sig Hólar í Hjaltadal
  • 4.
    JÁRNSMÍÐI  Hallgrímur var annað hvort sendur út eða fór að eigin vilja til að læra járnsmíði.  Hann hefur farið með erlendum sjómönnum.  Næst er vitað um hann í Lukkuborg eða Gluckstadt.  Honum líkaði námið illa.  Það var svo erfið vinna.
  • 5.
    VORFRÚARSKÓLINN  Hann flytur til Kaupmannahafnar árið1632 en þá um haustið kemst hann í Vorrar frúar skóla. Haustið 1636, þegar Hallgrímur er 22 ára, er hann kominn í efsta bekk skólans. Vorfrúarskólinn
  • 6.
    KYNNIST GUÐRÍÐI  Á lokaárinu kom hópur frá  Hann kláraði því ekki Alsír sem hafði verið í námið. ánauð í tæpan áratug.  Þegar hópurinn var að fara  Hallgrímur var fenginn til til Íslands vildi Guðríður ekki þess að rifja upp kristna trú bíða svo Hallgrímur ákvað með fólkinu og móðurmáli. að hætta og fara heim með  Í þessum hóp var Guðríður hópnum og ófrískri konunni. Símonardóttir .  Hallgrímur og Guðríður urðu ástfangin og hún varð ófrísk
  • 7.
    Á ÍSLANDI  Guðríður ól barn stuttu eftir komuna til Íslands og skömmu síðar gengu þau Hallgrímur í hjónaband. Næstu árin vann Hallgrímur ýmiss konar púlsvinnu á Suðurnesjum og þar munu þau hjón hafa lifað við sára fátækt en ekki er vitað með vissu hvar þau bjuggu á þeim tíma.  Fyrsta barn þeirra var nefnt Eyjólfur eftir fyrri eiginmanni Guðríðar.  En Hallgrímur og Guðríður fengu sekt vegna þess að hún var gift kona og ófrísk eftir annan mann.  Þau eignuðust tvö önnur börn, Steinunni og Guðmund sem bæði dóu ung.
  • 8.
    VÍGÐUR TIL PRESTS  Hallgrímur og guðríður Áður en dauður drepst úr hor komu heim til íslands1637. drengur á rauðum kjóli, fengin  Árið 1644 losnaði embætti verður að sleikja slor slepjugur á hvalnesi fyrir prest húsgangs dóli .  Brynjólfur Sveinsson Torfa fannst mikið til ljóðsins biskup í Skálholti ákvað að koma og urðu þeir vinir eftir vígja Hallgrím til prests þar þetta þótt að hann hafi ekki lokið prófunum í Vorfrúarskólanum.
  • 9.
    STEINUNN HALLGRÍMSDÓTTIR  Hallgrímur og Guðríður  Hann gerði handa henni bjuggu á Hvalnesi í nokkur legstein sem lengi var talinn ár og þar fæddist dóttir týndur en fannst á miðri 20. þeirra, Steinunn. öld þegar gert var við  Steinunn dó ung og kirkjuna. Hallgrímur syrgði hana  Nú er hann í Hvalneskirkju mjög og orti allt eins blómstríð eina.
  • 10.
    SAURBÆR  Árið 1651 fékk Hallgrímur starf sem prestur á haurbær á hvalfjarðarströnd  Hallgrímur orti þar miklu meira af ljóðum þ.e. Passíusálmana sem eru 50 talsins.  Hann er talinn hafa skrifað þá á árunum 1656-1659 Saurbær
  • 11.
    KVÆÐI OG SÁLMAR  Passíusalmarnir hafa verið þíddir á mörg tungumál.  Dæmi um önnur ljóð eftir hallgrím má nefna: Allt eins og blómstrið eina eða Sálmurinn um blómið, það er mjög oft sungið í jarðarförum á Íslandi.
  • 12.
    ÞJÓÐSÖGUR UM HALLGRÍM  Það eru til þjóðsögur um  Við þetta féll tófan niður Hallgrím dauð og segir sagan að þar  Ein þjóðsagan segir frá því hafi hann misst að hann var við skáldagáfuna vegna þess guðsþjónustu og hafi að hann misnotaði hana skyndilega litið út um litla með þessum hætti í miðri trégluggann og sá tófu bíta guðþjónustu. fé. Þá orti hann þessa  Samvæmt sögunni fékk vísu: hann hana aftur þegar hann  Þú sem bítur bóndans fé, hóf að semja bölvuð í þér augun sé, Passíusálmana 1656-1659.  stattu nú sem stofnað tré, steindauð á jörðunné
  • 13.
    NOKKRAR KIRKJUR NEFNDAREFTIR HALLGRÍM  Árið 1662 brann kirkjan á  Hallgrímskirkja í Saurbæ skólavörðuholti  Strax var hafist að endurbyggja hana  Þegar þetta gerist fór heilsu Hallgríms að hraka  Nokkrar kirkjur hafa verið nefndar eftir Hallgrími  Hallgrímskirkja í Saurbæ á Hvalfjarðarströnd  Hallgrímskirkja í Vindáshlíð í Kjós
  • 14.
    SÍÐUSTU ÁR HALLGRÍMS  Hallgrímur bjó síðustu ár sín á Kalastöðum og síðan á Ferstiklu á Hvalfjarðarströnd en hann lést þar 27. október árið 1674 úr holdsveiki.  Eina barnið sem komst upp var elsta barnið Eyjólfur  Guðríður dó átta árum á eftir eiginmanni sínum eða árið 1682.