1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM
KHOA LÝ LUẬN - CHÍNH TRỊ
**********
TIỂU LUẬN
MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
ĐỀ TÀI:
VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ
ĐẠO ĐỨC VÀO VIỆC XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC
CHO SINH VIÊN
SV. Thực hiện: HỒ NHƯ THẢO
Lớp: DT15CTT03
GV. Hướng dẫn: BÙI PHƯỚC Ý
2. Năm 2016
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang trong giai đoạn hội nhập quốc tế với những chuyển biến
sâu sắc, một nền đạo đức đã và đang hình thành là nguồn động lực quan
trọng trong công cuộc phát triển đất nước, “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng, văn minh”. Trong đó chúng ta không thể phủ nhận những nét
tích cực trong đạo đức, lối sống của sinh viên Việt Nam; nhưng chúng ta
cũng phải thừa nhận những nét tiêu cực, những biểu hiện suy thoái về đạo
đức, lối sống trong giới trẻ ngày nay, những người nắm trong tay vận mệnh
của đất nước, bởi vì “…Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ
tuổi trẻ. Tuối trẻ là mùa xuân của xã hội…”. Đất nước có “sánh vai với
cường quốc năm châu” được hay không là phụ thuộc vào đức và tài của thế
hệ trẻ, đặc biệt là những sinh viên đang ngồi trên ghế giảng đường đại học.
Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy một bộ phận thanh niên sống thiếu
lý, giảm sút niềm tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp
hành pháp luật, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa dân tộc…chưa
dáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Bởi vậy cần thiết
phải: “vận dụng dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức vào việc xây dựng
đạo đức cho sinh viên”. Qua đó có thể khắc phục được những phẩm chất đạo
đức không tốt và lối sống không lành mạnh để trở thành nhưng sinh viên,
thanh niên sống có ích cho gia dinh và xã hội. Đây cũng là lý do em chọn đề
tài này.
2. Mục đích yêu cầu
Mục đíchgải quyết thực trạng: sinh viên tha hóa đạo đức, phai nhạc niềm
tin, lý tưởng, lối sống íchkỷ, thực dụng.
Tìm hiểu nội dung, quan diểm của Hồ Chí Minh về các phẩm chất đạo đức
của conngười từ đó vận dụng xây duwnjgj đạo đức cho sinh viên. Kết quả
nghiên cứu phục vụ cho cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương dạo
đức Hồ Chí Minh hiện nay.
3. Đốitượng và phạm vi nghiên cứu
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức vào việc xây dựng đạo đức cho
sinh viên hiện nay.
4. Những đóng góp chính của đề tài
3. Bản thân: nhận thức rõ và đầy đủ về tầm quan trọng của đạo đức với bản
thân mình. Đạo đức rất cần và rất cần đốivới mỗi người. Nếu con người có
một đạo đức tốt sẽ giúp mình hoàn thiện hơn về nhân cách, biết ứng xử, tạo
nhiều mối quan hệ, sống tình nghĩa, sống có mục tiêu và lý tưởng sống. Con
người sinh ra là để sống vì mục tiêu, ước mơ chứ không phải tồn tại.
Góp phần cho xã hội phát triển phồn vinh và hạnh phúc.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp chung: lý luận thực tiễn, kế thừa và phát triển.
Phương pháp cụ thể: phân tích, tổng hợp, so sánh, đốichiếu…
B. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận và thực tiễn
1. Cơ sở lý luận
1.1 Quan điểm của Hồ Chí Minh về đạo đức
1.1.1 Quanđiểm về vai trò và sức mạnh của đạo đức
Đạo đức là cái gốc của người cáchmạng.
-Hồ Chí Minh coiđạo đức là gốc, là nền tảng của người cách mạng, cũng
như gốc của cây, ngọn nguồn của sông, của suối. “Cũng như sông thì có
nguồn gốc thì mới có nước, không có nguồn gốc thì sông cạn. Cây phải có
gốc, không có gốc thì cây héo. Người cáchmạng phải có đạo đức, không có
đạo đức thì dù tài giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân…” [Hồ
Chí Minh: Toàn tập, t.5, tr 255]
-Hồ Chí Minh coiđạo đức là sức mạnh, là tiêu chuẩn àng đàu của người
cách mạng. Người đã lấy đức làm gốc nhưng không coi nhẹ mặt tài, mà đức
và tài phải kết hợp.
Đạo đức là nhân tố tạo nên sức hấp dẫn của chủ nghĩa xã hội ở những giá trị
đạo đức cao đẹp, nhân văn. Cán bộ, đảng viên của đảng phải là một tấm
gương tốt.
1.1.2 Quanđiểm về những chuẩn mực đạo đức cáchmạng.
-Trung với nước, hiếu với dân.
Hồ Chí Minh kế thừa quan niệm “trung hiếu” trong đạo đức truyền thống và
phát triển thành “Trung với nước, hiếu với dân” với nội dung: đặt lợi íchcủa
đảng, của tổ quốc, của cách mạng lên trên hết. Quyết tâm phấn đấu thực hiện
4. mục tiêu của cách mạng. Thực hiện tốt chủ trương chính sách của đảng và
nhà nước. Khẳng định vai trò sức mạnh của nhân dân. Tin dân, lắng nghe
dân, tổ chức vận đọng nhân dân cùng thực hiện tốt đường lối chính sách của
Đảng và nhà nước. Chăm lo đến đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân.
- Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư
Là nét đặt trưng của đạo đức theo quan điểm Hồ Chí Minh.
“Cần” là lao động cần cù, siêng năng, chăm chỉ, không dựa dẫm. Hiểu được,
nhận thức đươc ý nghĩa của lao động - lao động là vinh quang. “Kiệm” là
tiết kiệm sức lao động, không hoang phí, không bừa bãi. “Liêm” là trong
sạch, không tham lam của công và của dân. Trong phong kiến được mấy ông
quan quan liêm. “Chính” là không tà, thẳng thắng, đứng đắn. Người chỉ rõ:
“cần, kiệm, liêm, chính” là nền tảng của đời sống mới, nền tảng của thi đua
ái quốc, có quan hệ với nhau ai cũng thực hiện. “Chí công vô tư” là làm bất
cứ việc gì cũng nghĩ cũng đừng nghĩ đến mình trước chỉ biết vì ảng, vì nhân
dân, vì lợi ích của cách mạng.
- Yêu thương conngười
Hồ Chí Minh kế thừa và phát triển truyền thống nhân nghĩa của dân tộc. Đó
là tình yêu rộng lớn dành cho nhưng người cùng khổ. Nghiêm khắc với
chính bản thân mình độ lượng với người khác và đánh thức những gì tốt đep
trong mỗi người. Tình yêu thương con người cònlà tình yêu bạn bè, đồng
chí có thái độ tôn trọng con người, điều này có ý nghĩa đối với người lãnh
đạo.
- Tinh thần quốc tế trong sáng thủy chung
Đó là tinh thần đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, với nhân dân lao động cả
nước. Đó là tinh thần đoàn kết của nhân Việt Nam với tất cả những người
tiến bộ trên thế giới hòa bình vì mục tiêu độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ
xã hội. Đi lên chũ nghĩa dân tộc chân chính là tinh thần quốc tế trong sáng,
tôn trộng khác với chũ nghĩa dân tôc vị kĩ.
1.1.3 Quanđiểm về những nghiên tắc xây dựng đạo đức mới.
- Nói đi đôivới làm, phải nêu gương về đạo đức:Đây là một trong những
nét đẹp của truyền thống văn hóa phương Đông “một tấm gương sống còn
có giá trị hơn 100 bài diễn văn tuyên truyền”. Bản thân Hồ Chí Minh cũng là
tấm gương đạo đức mẫu mực nhất. Nói mà không làm là đạo đức của giai
cấp bóc lột, đạo đức giả. Đối với mỗi người, lời nói phải đi đôivới việc làm
thì mới mang lại hiệu quả thiết thực cho chính bản thân mình và có tác dụng
đối với người khác. Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương chung
5. cho dân tộc và còn nhiều tấm gương “người tốt, việc tốt” mà chúng ta cần
học tập.
- Xây đi đôivới chống, phải tạo thành phòng trào quần chúng rộng rãi. Có
nhiều kẻ địch nhưng Hồ Chí Minh nhán mạnh ba loại: “chủ nghĩa tư bản và
bọn đế quốc là kẻ địch rất nguy hiểm; thói quen và truyền thống lạc hậu
cũng là kẻ địch to, loại địch thứ ba là chủ nghĩa cá nhân”.
- Phải tu dưỡng đạo đức suốtđời. Hồ Chí Minh có lời khuyên “Đạo đức cách
mạng khôn phải tên trời xa xuống. Nó do đấu tranh rèn luyện bền bỉ hằng
ngày mà cũng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng
trong”. Việc tu dưỡng đạo đức phải thực hiện trong mọi hoạt động thực tiễn.
Tu dưỡng đạo đức phải dựa vào tính tự giác cá nhân, cũng như dựa vào dư
luận quần chúng.
1.2 Quan điểm của Đảng.
Theo nghị quyết hội nghị lần thứ chín ban chấp hành trung ương Đảng khóa
IX (Nghị quyết số 33-NQ, ban hành năm 2014) về xây dựng và phát triển
văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất
nước. Với các quan điểm:
- Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị xã hội.
- Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống
nhất trong đa dạng cộng đồng các dân tộc Việt Nam, với các đặc trưng dân
tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học.
- Phát triển văn hóa vì sự hoàn thiện nhân cách con người và xây dựng con
người để phát triển văn hóa. Trong xây dựng văn hóa, trọng tâm là xây dựng
con người cóa nhân cách, lối sống tốt đẹp, với các đặc tính cơ bản: yêu
nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, cần cù, lao động.
- Xây dựng đồng bộ môi trường văn hóa, trong đó chú trọng vai trò của gia
đình và cộng động.
- Xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân do Đảng lãnh
đạo. nhà nước quản lý, nhân dân là chủ thể sáng tạo. đội ngũ tri thức giữ vai
trò quan trọng.
1.3 Phương hướng của Đoàn.
Theo nghị quyết đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh, nhiệm kỳ 2012 - 2017 được tiến hành năm 2012. Với phương hướng
trọng tâm: Thứ nhất tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cách
mạng, truyền thống, lịch sử dân tộc, văn hóa, lối sống, ý thức chấp hành
6. pháp luật cho thanh thiếu niên. Thứ hai đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu
nước trong thanh thiếu niên dựa trên nội dung, phương thức phù hợp và chỉ
đạo có trọng tâm. Thứ ba tập trung cũng cố xây dựng tổ chức Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh vững mạnh, trọng tâm là chất lượng của cơ sở, chất lượng đội
ngũ cán bộ đoàn, mở rộng mặt trận đoàn kết tập hơp thanh niên.
Với khẩu hiệu hành động: “Tuổitrẻ Việt Nam xây hòa bão lớn, rèn đức,
luyện tài, đoàn kết, sáng tạo, xung kích xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
2. Cơ sở thực tiễn.
2.1 Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Toàn bộ cuộc đời hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh là vì dân, vì nước, vì
sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng con người. Điều đó hiển thị trong
câu nói của Người: “Tôichỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao
cho nước ta được hoàn toàn đọc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào
ai cũng có cơm ăn áo mặt, ai cũng được học hành”.
Tấm gương có ý chí, nghị lực tinh thần to lớn, vượt qua mọi thử thách, khó
khăn để đạt mục tiêu cách mạng. Ngày 5/6/1991, Người rời bến nhà rồng để
sang Pháp với đôi bàn tay trắng. Cuộc hành trình của Người còn ròng rã trải
qua khắp các châu lục Á, Âu, Phi, Mĩ. Rất nhiều lần người đã chịu cảnh tù
đầy trong ngục thất. Người đã đi và trải qua biết bao nhọc nhằng vất vả trên
bước đường gian truân ấy. Thế nhưng không một phút giây nào người nao
núng và chán nản.
Tấm gương tuyệt đốitin tưởng vào sức mạnh của dân, hết lòng, hết sức phục
vụ nhân nhân và nguyện làm “người đầy tớ trung thành của nhân dân”.
Tấm gương cử một người nhân ái, vị tha khoan dung, nhân hậu hết mực vì
con người. Là người lãnh đạo đất nước với trăm công nghìn việc nhưng Bác
vẫn dành thời gian đến thăm tầng lớp nhân dân, chiến sĩ, đặc biệt là những
người nghèo khổ. Năm 1946, Bác tới trại giam Hỏa Lò để thăm hỏi, khuyên
bảo những phạm nhân ở đây. Bác tặng áo khoác, ân cần ngồi bên họ, nghe
họ dã phân trần và người đã rưng rưng nước. Bác nói: “Than ôi, trước lòng
bác ái thì máu Pháp hay máu Việt cũng đều là máu. Những dòng máu đó
chúng tôi đều quý như nhau”.
Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương cần kiệm, liêm chính, chí
công vô tư, đời riêng trong sáng, đức sống giản dị và đức khiêm tốn phi
thường. Về chi tiêu: những năm hoạt động ở nước ngoài, Người đã tự thân
lao động kiếm tiền để hoạt động các mạng, chi tiêu rất tiết kiệm. Về bữa ăn
Bác ưa các món dân gian, dưa cà, mắm tép, cá kho. Về trang phục: Bác
7. thường xuyên mặt bộ kaki, đi dép lốp cao su, dùng túi vải, mũ cát, kể cả khi
đi công tác ngoài nước. Nhà ở là căn nhà sàn…là gian nhà vón là nơi ở của
những người thợ.
Trải qua thời gian và thử thách, những phẩm chất đó vẫn còn nguyên giá trị
cao đẹp của thời đại.
2.1 Hoạt động chăm lo xây dựng đạo đức.
Cách mạng năm 1945, Người phát động các phong trào tự nguyện tiết kiệm,
xây dựng các “hũ gạo cứu đói”, “10 ngày nhịn một bữ ăn, mỗi tháng ba bữa,
mỗi bữa một bơ, đem gạo đó để cứu dân nghèo” và Người tiên phong thực
hiện trước. Năm 1964 Người nói: “Dạy cũng như học phải biết chú trọng lẫn
tài và đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc, rất quan trọng”. Những
năm hoạt động ở Pháp, Bác Hồ cực lực lên án “chínhsách ngu dân” của thực
dân Pháp đốivới nhân dân ta. Sinh thời, mỗi năm Người đã viết thư gửi cho
ngành giáo dục để thăm hỏi và luôn nhắc nhở học sinh, sinh viên, giáo viên
phải cố gắng trong hoc tập, ra sức thi đua và rèn luyện đạo đức tốt. Cho đến
bức thư cuối cùng bác gửi cho ngành giáo dục, ngày 15-10-1968, Bác lại
nhấn mạnh yêu cầu của nền GD và ĐT nước ta là phải gắn sức phấn đấu cho
kịp với nền văn minh, tiên tiến: “Trên nền tảng giáo dục và lãnh đạo tư
tưởng tốt, phải phấn đấu nâng cao chất lượng văn hóa, đạo đức, chuyên môn
nhằm thiết thực giải quyết các vấn đề do cách mạng nước ta đề ra và trong
một thời gian không xa, đạt những đỉnh cao của khoa học và kỹ thuật”. Bác
còn nhấn mạnh trách nhiệm chăm lo, giáo dục cho thế hệ trẻ: “Đảng cần
phải chăm lo giáo dục cáchmạng cho họ, đào tạo họ thành những người
thừa kế, xây dựng xã hội chủ nghĩa “vừa hồng”, vừa “chuyên”. Bồi dưỡng
thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”.
Sự quan tâm chăm lo của Bác trong việc xây dựng và phát triển GD – ĐT và
đạo đức đã động viên các thế hệ nhà giáo công tác tốt, đào tạo được những
thế hệ công dân hữu íchcho công cuộc kháng chiến và kiến quốc gần bảy
mươi năm qua (1945 – 2013). Và bởi chính trong hoạt động thực tiễn mà tư
tưởng về đạo đức của Hồ Chí Minh phát triển từ lòng yêu nước thương dân,
tha thiết bảo vệ những giá trị truyền thống dân tộc lớn thành tư tưởng đạo
đức cách mạng.
I. Thực trạng và giải pháp.
1. Thực trạng.
1.1 Tíchcực.
Sau 30 năm đổimới và phát triển đất nước, tình hình thanh niên có những
chuyển biến mạnh mẽ, đan xen cả những yếu tố tích cực và tiêu cực, trong
8. đó yếu tố tích cực giữ vai trò chủ đạo. Một trong những thành tựu đổimới
đất nước là đã xây dựng được thế hệ thanh niên thời kỳ mới, có đạo đức
nhân cách, tri thức, sức khỏe, tư duy, năng động, sáng tạo; tiếp nối truyền
thống hào hùng của Đảng và dân tộc; nêu cao lòng yêu nước, ý thức bảo vệ
tổ quốc và xã hội chủ nghĩa; không ngại khó khăn, gian khổ, tình nguyện vì
cộng đồng; có ý chí vươn lên trong học tập, lao động, lập thân, lập nghiệp,
quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, làm giàu cho bản
thân, gia đình và xã hội. Đã có nhiều sinh viên nhận được bằng phát minh,
sáng chế và không ít trong số những phát minh ấy được áp dụng, được biến
thành những sản phẩm hữu ích trong thực tiễn. Nhiều sinh viên đã đem vinh
quang về cho tổ quốc như: rôbôconchâu Á Thái Bình Dương, cuộc thi
Ôlympic toán và vật lý quốc tế, cờ vua… Với thế mạnh được đào tạo vừa
toàn diện vừa chuyên sâu, sinh viên có mặt trong mọi lĩnh vực của đời sống
kinh tế, xã hội của đất nước. Sự năng động của sinh viên cồn thể hiện ở việc
tích cực tham gia các hoạt động xã hội như y tế, từ thiện… Rõ ràng năng
động và sáng tạo là nhưng ưu điểm của sinh viên trong thời đại mới. Phần
lớn sinh viên và thanh niên tri thức vẫn giữ được lối sống tình cảm, trong
sạch. Các bạn mãi là nhưng bông hoa tươi sáng trong vườn hoa của dân tộc
Việt Nam. Các bạn cũng chính là nhưng người tiếp thu và thực hành tốt tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh vì trong trái tim các bạn luôn tâm niệm rằng
“đừng hỏi tổ quốc đã làm gì cho ta mà hãy tự hỏi ta đã làm gì cho tổ quốc
hôm nay”.
1.2 Tiêu cực
Dù còn nhiều tình trạng khác nhau, song đa số thanh niên luôn tin tưởng
vào sự lãnh đạo của Đảng và phát triển của đất nước. Tuy nhiên một bộ phận
thanh niên có tư tưởng lệch lạc sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít
quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống
thực dụng xa rời truyền thống văn hóa dân tộc. Học vấn của một bộ phận
thanh niên nhất là thanh niên nông thôn, thanh niên dân tộc tiểu số cònthấp;
nhiều thanh niên thiếu kiến thức và kĩ năng trong hội nhập quốc tế. Tính độc
lập, chủ động, sáng tạo, năng lực thực hành sau đào tạo còn yếu, chưa đáp
ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Dưới sự tác động ồ ạc của nền
kinh tế thị trường, dường như giới trẻ ngày nay luôn nhìn sự vật dưới con
mắt của người tư bản. Họ cònnghi ngờ vào chế độ xã hội chủ nghĩa. Nét
tiêu cực trong đạo đức, lối sống của sinh viên còn thể hiện ở việc nhìn nhận
một cách sai lầm về giá trị của đồng tiền làm thước đo giá trị trong cuộc
sống. Chính vì thế, không ít sinh viên đã sử dụng đòng tiền gây ra nhiều
chuyện sai trái: mua điểm, chèn ép bạn bè… Lối sống hưởng thụ dẫn đến
nhiều vấn đề tiêu cực trong sinh viên. Tìnhtrạng tội phạm và tệ nạn xã hội
trong thanh niên đang gia tăng và đang diễn biến ngày càng phức tạp.
9. Trộm cắp, nghiện hút ma túy, cờ bạc, nhậu nhẹt… Tỷ lệ thanh niên nhiễm
HIV/AIDS còncao. Để thấy rõ hơn về thực trạng của sinh viên hiện nay, ta
cùng nhìn lại một vài con số sau:
Những năm gần đây, ở nước ta có tới 55 - 65% số người tội phạm là thanh,
thiếu niên; trong đó có không ít sinh viên. Kết quả điều tra gần đây của viện
nghiên cứu và phát triển GDVN cho thấy: Càng lên cao thì số HS, SV vi
phạm đạo đức càng tăng.
Bảng 1: Biểu hiện vi phạm Tiểu học, THCS, THPT, CĐ - ĐH. Tỉ lệ đi học
không đúng giờ: 20%, 21%, 58%, 85%; Tỉ lệ quay cóp:8%, 55%, 60%,
69%; Tỉ lệ nói dối cha mẹ: 22%, 50%, 64%, 83%; Tỉ lệ vi phạm luật giao
thông: 4%, 35%, 70%, 84%.
Bảng 2: Biểu hiện vi phạm đạo đức Lớp 5, Lớp 9, Lớp 10, ĐH.
Nói tục 6%, 34%, 43%, 68%; Xả rác 0%, 3%, 8%, 80%; Đánh bạc 0%, 33%,
59%, 59%.
Xảy ra hàng loạt vụ trộm cắp như: Ngày 30/8/2016 trưởng công an, thị xã
Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam cho biết, vừa bắt một thanh niên gây ra nhiều vụ
trộm cắp tài sản ở chợ Phong Thử. Trộm chó ở tỉnh Gia Lai…
Sinh viên ngày nay tiếp cận quá nhiều với các phương tiện truyền thông hiện
đại như điện thoại di động, truyền hình cáp, internet… nên dễ bị tiêm nhiễm
những tư tưởng xấu. Các bạn nam lao đầu vào các trò chơi vô bổ trong thế
giới ảo như võ lâm truyền kì, đột kích, liên minh… nguy hiểm hơn là các bộ
phim đồi trụy tác động rất tiêu cực đến nhân cách các bạn. Đau lòng hơn nữa
số đông trong những bạn đó gia đình đâu khá giả gì. Để có tiền gửi lên thành
phố cho con ăn học cha mẹ các bạn ở quê phải bòn từng gánh rau, đấu thóc
mong một ngày nhìn thấy conthành đạt. Thương conhọ còncố dành dụm
mua cho con điện thoại, xe máy, máy tính xách tay để contiện học tập và đi
lại. Ngờ đâu, tất cả vào tiệm cầm đồ chỉ sau vài cuộc ăn chơi, cá độ. Các bạn
nữ thì bị ảnh hưởng quá nhiều bộ phim tình cảm lãng mạn Hàn Quốc. Từ
cách ăn mặc, đầu tóc và phong cách thời trang đều thể hiện sao cho giống
thần tượng của mình. Và công nghệ phát triển, tình hình tội phạm lừa đảo
qua mạng càng tăng: Chiều ngày 29 - 7, trưởng phòng CSĐT tội phạm về
trật tự quản lý kinh tế và chức vụ công an tỉnh Quảng Nam cho biết bắt 4 đối
tượng là sinh viên ở Đà Nẵng chuyên “Sửdụng mạng máy tính, mạng viễn
thông, internet thực hiện lừa, chiếm đoạt tài sản hơn 1 tỉ đồng”. Bốn đối
tượng là bạn bè của nhau, hiện đang ngụ tai huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng
Nam, (Báo công an tỉnh Quảng Nam) …
Chủ nghĩa cá nhân có xu hướng tăng trong giới trẻ ngày nay. Nhiều người
chỉ quan tâm tới lợi íchcá nhân trướt mắt mà quên mất lợi íchtập thể, thậm
chí chà đạp lên lợi ích của người khác. Vì đồng tiền, vì lợi ích cá nhân một
số thanh niên còn bất chấp tất cả: luật pháp, gia đình bạn bè…Bệnh nể nang:
10. bạn mình mắc khuyết điểm, nhưng vì cảm tình nên chỉ phê bình qua loa cho
qua chuyện. thậm chí còn che đậy cho nhau, giấu giếm đoàn thể. Bệnh kéo
bè, kéo cánh, dùng số đông, lợi dụng và bóp méo sự thật. Một số khác không
động chạm đến ai, nhưng cũng không quan tâm đến ai, chỉ cần biết đến
mình. Những người này, trong cuộc họp, hội nghị, thấy đúng không bảo vệ,
thấy sai không đấu tranh, được lòng hết tất cả mọi người…
Nghiêm trọng hơn nữa, các bạn còn chạy theo một kiểu tình yêu phương Tây
chớp nhoáng, không giới hạn. Năm 2007, khảo sát từ 30 trường đại học, cao
đẵng cho thây: 51,4% SV “Sốngthử trước hôn nhân” là hiện tượng khá phổ
biến. Số liệu khác của ủy ban dân số - kế hoạch hóa gia đìnhnăm 2007 đã
báo động: mỗi năm cả nước có hơn 1,5 triệu vụ phá thai, trong đó tuổi vị
thành niên chiếm 35% (hoc sinh, sinh viên chiếm 20%).
Một nhà văn lớn đã từng nói “Sốnghay không sống đó là vấn đề”. Là một
người sinh viên đồng thời cũng là thanh niên thuộc thế hệ trẻ, chúng ta hãy
sống sao có mục đích, có lí tưởng, hãy sống sao để nhìn lại những gì đã qua
không phải hối hận. Thực trạng về đạo đức, lối sống của sinh viên như đã
nêu trên trong sự đổi mới kinh tế thị trường ở Việt Nam là vấn đề đáng lo
ngại và cần báo động. Nếu chúng ta không có sự quan tâm đúng mức,
không có giải pháp hữu hiệu để giải quyết và ngăn chặn kịp thời những tiêu
cực về mặt đạo đức đó, thì hậu quả của nó đối với đời sống xã hội và sự
phát triển của đất nước là hết sức nghiêm trọng, không thể lường hết được.
2. Giải pháp.
- Một là, thường xuyên chăm lo giáo dục đạo đức cáchmạng, lối sống
trong sạch, lành mạnh cho sinh viên. Đây là giải pháp cơ bản nhằm xây
dựng, hình thành nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa cho thanh niên
vì “đạo đức là gốc của người cách mạng”. Nhà trường, gia đình, các tổ chức,
đoàn thể, đặc biệt Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phải thường
xuyên quan tâm bồidưỡng cho sinh viên những tình cảm cao đẹp về tình yêu
quê hương, đất nước: “mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Cần tổ chức
tốt các phong trào hành động cách mạnh của sinh viên tiêu biêu là các phong
trào: “Thanh niên lập nghiệp và tuổi trẻ giữ nước”, “Thanh niên tình
nguyện”, “Chiến dịch mùa hè xanh” ...
- Hai là, phải kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong
việc giáo dục rèn luyện đạo đức, lối sống cho sinh viên. Hiện nay do sức ép
về lao động, việc làm khiến cho không ít bậc cha mẹ mải miết mưu sinh chỉ
lo làm giàu mà thiếu quan tâm đến việc giáo dục đạo đức cho con cái hoặc
khoán trắng cho nhà trường và xã hội. Nhà trường không chỉ dạy chữ, dạy
nghề mà còn là nơi dạy người. Trong đó một số nhà trường mới chỉ quan
11. tâm đến trang bị kiến thức chuyên môn, tay nghề mà xem nhẹ, thiếu quan
tâm giáo dục đức, lối sống cho sinh viên. Mà sinh viên đã và đang chịu ảnh
hưởng mặt tích cực và tiêu cực từ môi trường kinh tế, xã hội. Vì vậy cần có
sự kết hợp để kịp thời biểu dương cách làm hay và kiên quyết uốn nắn
những thiếu sót, lệch lạc trong chuẩn đạo đức cho thanh niên.
- Ba là phát huy vai trò tự học tập, tự tu dưỡng và rèn luyện đạo đức, lối
sống cho sinh viên. Sinh viên cần phải tự tin vào chính mình, giữ vững niềm
tin vào cuộc sống, và các giá trị chân thiện mỹ; vượt qua mọi khó khăn gian
khổ như Bác Hồ dạy: “gian nan rèn luyện mới thành công”. Bản thân mỗi
người phải biết tự giác rèn luyện, biết tự kiềm chế, biết vượt qua những cám
dỗ, tệ nạn xã hội…Thực hiện tốt một số giải pháp giáo dục rèn luyện đạo
đức cho sinh viên trong thời kỳ CNH, HĐH.
- Bốn là nội dung chương trình SGK còn nặng về kiến thức, chưa chú
trọng kĩ năng sống cho học sinh…
Hơn hết mỗi sinh viên cần nhìn nhận vấn đề đạo đức của mình hiện nay với
tinh thần trách nhiệm và nghiêm túc. Cần phải có sự miễn dịch tuyệt đốivới
những tiêu cực để rèn luyện bản thân. Tạo môi trường lành mạnh, mọi người
sống tuân thủ pháp luật và tôn trọng giá trị đạo đức xã hội.
C. KẾT LUẬN
Với mỗi sinh viên chúng em, những ngày ngồi trên ghế giảng đường đại
học là quãng thời gian vô cùng quan trọng. Mỗi người chúng ta cần phải
nhận thức đầy đủ vị trí của vấn đề đạo đức, thường xuyên tự giác, nỗ lực
học tập, rèn luyện, tu dưỡng theo gương Bác Hồ vĩ đại để đáp ứng những
yêu cầu đặt ra ngày càng cao đối với sự hình thành và phát triển những
phẩm chất tốt đẹp của conngười trong công cuộc đổimới. Đồng thời tạo ra
những thuận lợi mới và thử thách mới đối với mỗi chúng ta trong lĩnh vực
đạo đức. Hiện nay Đảng và toàn dân phải quan tâm đầy đủ vấn đề đạo đức,
tiếp tục xây dựng, hoàn thiện những chuẩn mực đúng đắn và hoàn thiện
hơn.
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Bộ giáo dục và đào tạo (2012) Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, nxb.
Chính trị quốc gia Hà Nội.
[2] Đảng cộng sản Việt Nam (2014), văn kiện hội nghị trung ương khóa
IX.
[3] Văn kiện đại hội Đoàn lần thứ X.
[4] Hồ Chí Minh toàn tập (2002), nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.