Versión gallego. Parámetros do tempo e do clima. Origen de la nubosidad. Tipos de precipitaciones. El clima en diferentes áreas mundiales.

1. Tempo e clima
• Concepto e parámetros
• Formación e orixe da nubosidade
• Tipos de precipitacións
• Clima nas nosas latitudes
• Clima ecuatorial e tropical
• Cambios climáticos pasados
• Cambios climáticos presentes e futuros

2. Concepto e parámetros
Clima
Conxunto de fenómenos meteorolóxicos que
caracterizan a situación e o tempo atmosférico nun
lugar
Tempo atmosférico
Situación dos parámetros atmosféricos (vento,
precipitacións, temperatura, presión, etc.) nun momento
determinado

3. O clima dun lugar calcúlase a partir dos valores recollidos
do tempo atmosférico durante un período mínimo de 20 a 30
anos
O clima dun lugar é o resultado dunha serie de factores como son:
•A latitude
•A altitude
•A continentalidade ou proximidade ó mar
•A orientación fronte á insolación e ós ventos predominantes

4. Os climogramas

5. Climogramas mundiais

6. Os principais climas do noso planeta

7. Climogramas de España
Madrid

8. Formación da nubosidade
• Por convección térmica
• Por ascenso orográfico
• Por choque frontal

9. Tipos e formas das nubes

10. As nubes convectivas teñen o seu orixe cando unha masa de aire é
quentado por contacto pola superficie e ascende por ter menor peso
que o aire circundante
Nubosidade por convección

11. Precipitación de orixe convectivo

12. Nubosidade e precipitación de orixe convectivos

13. Nubosidade e precipitación de orixe orográfico
Efecto foehn

14. Nubosidade e precipitación de orixe frontal

15. Frontes frías e cálidas

19. Formas e tipos de precipitacións
•Chuvias
•Tormentas
•Neve
•Sarabia

20. Precipitacións en forma líquida
• Chovisca: forma suave producida por un
altoestrato
• Chuvia persistente: abarca grandes
áreas e procede dun nimboestrato
• Chuvasco: chuvia forte pouco duradera
procedente dun cumulonimbo
Chuvia

21. Formación da chuvia
Prodúcese primeiro a condensación da auga por enfriamento que produce a
nubosidade.
As correntes de convección suben e baixan as minúsculas gotas que chocan
unhas coas outras producindo gotas maiores.(coalescencia)
Cando estas gotas son moi pesadas prodúcese a súa caída, a chuvia

22. Riscos derivados da chuvia intensa
A consecuencia da intensidade e frecuencias das chuvias poden producirse
avenidas fluviais ou torrenciais, desprendementos

23. Tormentas
Fórmanse en
cumulonimbos (nubes con
moito desnvolvemento
vertical).
Prodúcense cando hai
fortes correntes térmicas
de convección que reparten
cargas de distinto signo no
alto da nube (+), na súa
base (-), e no solo (+).
Xérase unha forte corrente
eléctrica que da lugar ós
raios; o quentamento
brusco do aire en contacto
co raio produce unha onda
expansiva, o trono.

24. Os riscos derivados das tormentas
•Producen incendios
•Producen mortes de animais e persoas
•Producen danos na rede eléctrica
•Outros danos en infraestructuras
Como aporte positivo, producen fixación do nitróxeno atmosférico

25. Mapa de risco de tormentas en número de raios por kilómetro cadrado

26. Neve
Cando a temperatura nas nubes
é moi baixa, fórmanse cristais de
xeo a partir da auga, que unidos
uns co outros forman os copos
de neve.
Cando pesan caen ó solo;
soamente chegará en forma de
neve se non se derrite no
camiño ó solo, en caso contrario
orixinaría chuvia.

27. Foto tomada desde o IES SAN LEONARDO en Xaneiro de 1997

28. San Leonardo, Xaneiro 1997

29. SARABIA
Cristais de xeo nunha nube
sometidos a fortes correntes de
ascenso e descenso.
En cada percorrido van
engadíndose novas capas de
xeo, e cando o peso é
considerable, a bola de xeo
cae.
A sarabia provoca fortes
danos na agricultura.
En casos excepcionais
dana automóbiles e pode
matar persoas.

30. O clima nas latitudes medias
Zonas sometidas á influenza do fronte polar polo norte (zona de choque dos ventos
levantes polares fríos e os westerlies húmidos e quentes, situada a 60º de latitude) e
do anticiclón subtropical polo sur, ó redor dos 30º de latitude.

31. Alisios
Westerlies
Levantes polares
Célula de
Hadley
ZCIT - Borrascas ecuatoriais
Anticiclóns subtropicais
Fronte polar
(Anticiclón polar)
Situación no
verán:
desprazamento
dos cintos de
presión cara ó
norte
Maior influenza do anticiclón subtropical das Azores.
Menor influenza do fronte polar

32. Alisios
Westerlies
Levantes polares
Célula de
Hadley
ZCIT - Borrascas ecuatoriais
Anticiclóns subtropicais
Fronte polar
(Anticiclón polar)
Situación na
primaveira e no
outono:
os cintos de
presión
permañecen nas
latitudes do
Ecuador, 30º e
60º

33. Alisios
Westerlies
Levantes polares
Célula de
Hadley
ZCIT - Borrascas ecuatoriais
Anticiclóns subtropicais
Fronte polar
(Anticiclón polar)
Situación no
inverno:
os cintos de
presión
desprázanse
cara ó sur.
Maior influencia da fronte polar

34. Fronte polar e chorro polar

35. Tropopausa tropical
Tropopausa
polar
Chorro polar
Levantes polares
(ventos fríos)
Westerlies
(ventos cálidos)
9 Km
12 Km
Fronte Polar
Superficie
Estrucura do Fronte Polar e a corrente en chorro
Fronte Polar
Chorro Polar
Westerlies
Levantes polares

36. A Fronte Polar e a Corrente en Chorro (Chorro Polar) móvese de oeste a
leste, formando ondulacións.

37. Estas ondulacións (ONDAS DE ROSSBY) modifícanse co tempo.
Nos meandros o aire frío penetra sobre o quente (frontes frías, F) ou o aire
quente empuxa cara ó norte (fronte cálida, C)

38. No fronte polar fórmanse borrascas de orixe frontal (frontes frías e
cálidas) que adoitan chamarse BORRASCAS ONDULATORIAS
O conxunto de borrascas ondulatorias do fronte polar forman o VÓRTICE
CIRCUMPOLAR

39. No verán as ondulacións
son mínimas e a fronte
polar se sitúa máis ó
norte
No resto do ano é maior a
influenza do fronte polar,
podendo ondular máis e
orixinando zonas de
borrasca e anticiclóns
Os meandros
poden romper o
que orixina
borrascas no sur e
anticiclóns no norte

40. Nalgunhas ocasións os meandros non rompen e unha zona pódese
ver afectada por un anticiclón que permanece no tempo e impide a
chegada de precipitacións no inverno: ANTICICLÓNS DE BLOQUEO

41. As frontes frías e cálidas formadas
na zona da FRONTE POLAR,
evolucionan ata acadar unha
fronte ocluida e finalmente volve a
estabilizarse a atmosfera

42. A gota fría

43. Os monzóns

44. Furacáns
Grupo de tormentas que xiran en torno a unha parte central (ollo do furacán)

46. Grao de perigosidade dun furacán
Graos de
perigosidade
Velocidade do
vento Km/h
Altura das ondas Danos
1 118-152 1,2-1,6 Mínimos
2 153-176 1,7-2,5 Moderados
3 177-208 2,6-3,7 Importantes
4 209-248 3,8-5,4 Extremos
5 Máis de 5,4 Máis de 5,4 Catastróficos

48. Os cambios climáticos na historia da Terra
Probas paleoclimáticas

49. Escala dos tempos xeolóxicos e modificacións do clima global
GLACIACIÓN PRECÁMBRICA
ETAPA SEN GLACIACIÓNS
GLACIACIÓN PERMOCARBONÍFERA
PERIODO DESÉRTICO
CLIMA TROPICAL
GLACIACIÓNS CUATERNARIAS
CLIMA CÁLIDO QUE ARREFRÍA
PAULATINAMENTE

50. Glaciación precámbrica: supercontinente onde se extreman as temperaturas

51. Período máis cálido dende o Cámbrico ata o Carbonífero
Recreación do fondo de mar no Devónico, fai 410 -360 m.a.

52. Glaciación permocarbonífera: Pangea II

53. A Terra no Triásico

54. No Jurásico - Cretácico
se separan os
continentes e sube o
nivel do mar
Predomina o clima oceánico, suave, ou ecuatorial, con temperaturas moderadas e forte
humidade que favorece o desenvolvemento dos reptiles

55. Sucesión de acontecementos cálidos e fríos ó longo do Cenozoico
(últimos 60 m.a.)

56. Variacións das temperaturas durante o Cuaternario:
desde fai 1,2 millóns de anos ata a actualidade

57. As glaciacións cuaternarias do Pleistoceno

58. Europa no Ultimo Máximo Glacial
O norte quedou cuberto
polos mantos de xeo
finoescandinavo e
británico. As terras
emerxidas uniron
Francia con Inglaterra

59. Cambios de temperatura nos últimos séculos:
o pasado histórico máis próximo

60. Óptimo medieval e pequena idade do xeo

61. O óptimo medieval cálido permitiu que os pobos vikingos se expandisen,
colonizando Islandia, Groenlandia e quizás chegaron a Terranova e
Norteamérica

62. Cuadro de Brueghel que ilustra as condicións duras do inverno en Europa
na “Pequena Idade do Xeo”

63. Cambios climáticos presentes e futuros
Desde 1900 a temperatura media do planeta non dexou de subir

64. Cráter do Volcán Chichón en xaneiro de 1983, antes
da erupción
Se ben, algúns cambios de temperatura débense a causas naturais…

65. … O incremento de efecto invernadoiro podería ser o principal
responsable do quentamento global
Situación normal Situación de incremento do
efecto invernadoiro

66. ¿Estamos ante unha variación climática natural ou pola contra o
quentamento global débese á influencia humana?
No Convenio sobre o Cambio Climático da Conferencia de Rio do ano 1992
determínase que o quentamento global débese principalmente á actividade
humana: emisión de gases de efecto invernadoiro, consumo e explotación
incontrolados de recursos, etc.
Propónse como solución propiciar o desenvolvemento de enerxías limpas e
sostibles e reducir as emisións actuais.
Variacións das
concentracións de
dióxido de carbono
nos últimos anos

67. Existe unha boa correlación entre
as variacións de concentracións de
dióxido de carbono e metano
(gases de efecto invernadoiro) e as
subidas da temperatura
Os estudos do IPCC (Panel Intergubernamental sobre o Cambio
Climático) indican que as actividades humanas son as principais
responsables do cambio climático actual

68. Principais gases de efecto invernadoiro e a súa contribución ó quentamento

69. As fontes de dióxido de carbono, están relacionadas principalmente coa
queima de combustibles fósiles (gas, carbón, petróleo) para obter enerxía
O principal causante do quentamento global sería o CO2 , debido á
abundancia das emisións

70. É dificil limitar ás emisións de dióxido de carbono nun futuro moi próximo, xa
que hoxe en día a maior parte da enerxía obténse da queima de combustibles
fósiles

71. Posibles consecuencias do cambio climático
• Incremento das temperaturas medias
• Desxeo das zonas glaciais próximas ós polos, o que conleva
diminución do albedo e subida do nivel do mar, desprendementos de
icebergs, etc.
• Cambios na distribución, frecuencia e intensidad dos ventos, dos
furacáns, das correntes oceánicas (incluída a cinta de transporte
oceánica), e das temperaturas de todo o planeta, polo tanto drásticos
cambios nas zonas climáticas actuais
• Avance das áreas desérticas
• Reducción da calidade das augas
• Diminución da productividade da agricultura e gandería, e a
consecuencia, fame e emigracións masivas
• Incremento dalgunhas pragas (mosquitos), e maior incidencia das
enfermidades tropicais, como a malaria
• Incremento das catástrofes relacionadas co clima: secas,
inundacións, furacáns, etc.

72. Membros representativos de 39 gobiernos firmaron, en Decembro de 1.997, o
Protocolo de Kioto, Japón, polo que os países desenvolvidos se comprometían a
reducir nun 5,2% as emisións de CO2 ata o ano 2012, tomando como base ós niveis
emitidos en 1990. Os países pobres non terían límites de emisión
Protocolo de Kioto
Emisións de CO2 durante os anos 1980 e 2000 nalgunhas rexións do mundo.
Se pensa que Asia, antes do 2020 superará ós demáis continentes.

73. Emisións de CO2 en diversas rexións do mundo no ano 2000
A área dos rectángulos é proporcional ás emisións de cada unha delas. Na vertical
se representan as emisións per cápita. Na horizontal indícase a poboación. A media
per cápita global é algo superior a 1 tonelada de CO2 ó ano.

74. España, podería incrementar as emisións nun 12% no período, máis ó
finalizar o 2005 xa tiña unhas emisións dun 50% superiores ás de 1990.

75. Ante a dificultade de acadar os compromisos de Kyoto, plantexáronse
no Cumio de Bos Aires os mecanismos de flexibilidade:
1. Compravenda de emisións: un país pode comprar a outros dereitos de
emisión, para poder acadar os obxectivos asinados.
Por exemplo, Costa Rica non emite toda a cantidade de CO2 que ten
asignado e España compralle parte dese sobrante para poder aumentar
as súas emisións.
2. Desenvolvemento limpo: ós países desenvolvidos poden aumentar as
emisións se demostran invertir diñeiro en proxectos de desenvolvemento
sostible ou limpo nos países pobres.
3. Inclusión de sumidoiros de carbono: pódense aumentar as emisións
de dióxido de carbono se se compensa coa plantación de árbores ou
outros vexetais, xa que en teoría actúan eliminando o CO2

76. •Cumio da Haia, novembro de 2000: non hai acordos
•Cumio de Bonn, 2001: os países europeos comprométense a favorecer o
desenvolvemento limpo dos países pobres; sen embargo se reducen as
sancións para os países que incumplan o acordo de Kioto.
•Cumio de Johannesburgo, 2002: o feito máis positivo foi a ratificación do
Protocolo de Kyoto por varios países, pero E.E.U.U. non asina o acordo. Sen
embargo, os documentos aprobados non contiñan compromisos concretos,
polo que moitos analistas consideraron este cumio como un fracaso
Fin
¿Solucións ó quentamento global?