MARKETINGU - Dr. Hykmete Bajrami (Pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
Ky material është punuar me qëllim të lehtësimit të punës së studentëve gjatë përgatitjes për provim dhe është pa pagesë.
Ndalohet shitja, ripublikimi nëpër web-faqe apo çdo lloj përdorimi i këtij punimi me qëllim të përfitimit material!
Ky material është punuar me qëllim të lehtësimit të punës së studentëve gjatë përgatitjes për provim dhe është pa pagesë.
Ndalohet shitja, ripublikimi nëpër web-faqe apo çdo lloj përdorimi i këtij punimi me qëllim të përfitimit material!
MARKETINGU - Dr. Hykmete Bajrami (Pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
Ky material është punuar me qëllim të lehtësimit të punës së studentëve gjatë përgatitjes për provim dhe është pa pagesë.
Ndalohet shitja, ripublikimi nëpër web-faqe apo çdo lloj përdorimi i këtij punimi me qëllim të përfitimit material!
Ky material është punuar me qëllim të lehtësimit të punës së studentëve gjatë përgatitjes për provim dhe është pa pagesë.
Ndalohet shitja, ripublikimi nëpër web-faqe apo çdo lloj përdorimi i këtij punimi me qëllim të përfitimit material!
Ekonomi "Probleme te konkurrences ne tregun tone."Maja
Probleme te konkurrences ne tregun tone.
*Te tregoje rendesine e konkurrences per fusha te ndryshme te prodhimit.
*Te tregoje ne menyre konkrete si ndikon konkurrenca tek konsumatoret duke marre nje fushe te caktuar prodhimi.
*Te tregoje raste te monopolit apo oligopolit ne tregun shqiptar.
*Te krahasoje perparesite dhe kufizimet e konkurrences dhe monopolit ne treg.
BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
Ky material është punuar me qëllim të lehtësimit të punës së studentëve gjatë përgatitjes për provim dhe është pa pagesë.
Ndalohet shitja, ripublikimi nëpër web-faqe apo çdo lloj përdorimi i këtij punimi me qëllim të përfitimit material!
Krizat ekonomike kriza globale financiare ligj.10 myrvete badivuku-pantina
Të ardhurat marigjinale dhe monopoli
1. Të Ardhurat Marigjinale dhe Monopoli
Firma në konferencë të plotë mund të zgjedhë vetëm nivelin e
prodhimit, kurse firma monopol mund të ndikojë mbi çmim, pra
mund të zgjedhë çmimin .
Edhe në rastin e ndërmrrjes monopol bëhet sipas të njejtit
rregull, MC = MR .
2. Kritikat negative ndaj monopolit
• Përfaqëson një paksim të mirëqenies sociale .
• Bën rishpërndarjen në favor të firmës monopoliste dhe në
dëm të konsumatorit .
• Mundësisë së abuzimit me cilësinë e mallrave dhe shërbimeve
në kushtet e mungesës apo dobësimit të presionit të konkurencës
dhe ndaj mundësisë së shpenzimeve pozitore dhe pakësimit të
stimujve për uljen e kostos në kushtet e firmave të bruto ekonomiv
3. Por, kritika ndaj monopolit nuk është vetëm negative .
në rrethana të caktuara monopoli mund të ketë edhe avantazhet :
• Avantazhet që vijnë nga ekonomia e shkollës . Këto avantazhe
janë karakteristikë për monopolet natyrore .
• Avantazhe që vijnë nga mundësia e nxitjes së progresit teknik .
4. Diskriminimi i Çmimeve në Kushtet e Monopolit
Zakonisht dallojmë tri lloj diskriminimesh çmimi .
a.) Diskriminimi çmimi i shkallës së parë . Nryshimin e çmimeve
e bënë monopolisti prej rastit në rast . Pra, ndryshon çmimin e
produktit sipas njerëzve .
b.) Diskriminimi çmimi i shkallës së dytë . Çmimet ndryshojnë
sipas njësisë së produkteve, e jo sipas njerëzve .
5. c.) Diskriminimi çmimi i shkallës së tretë . Kemi atëherë kur
monopolisti e shet produktin e tij të konsumatorët e ndryshëm
dhe me çmime të ndryshme .
Qëllimi i çmimeve diskriminues është që të rritet fitimi i firmës .
6. Për të zbuluar çmime diskriminuese, një firmë duhet të
Plotësojnë kushtet e mëposhtme :
1. Firma duhet të zotërojë fuqi tregtare .
2. Firma duhet të jet në gjendje të ndaj konsumtorët në kategori
të ndryshme, që përfaqësojnë tregje të ndryshme, me
elasticitet të ndryshëm të kërkesës
• Kriteri gjeografik . Për mallrat që eksportohen mund të caktohen
Çmime të ndryshme, krahasuar me mallrat që shiten brenda
Vendit .
7. • Kriteri i destinacionit ekonomik . Për shembull, tregu i qumshtit
mund të ndahet në dy nëntregje në tregun .
• Kriteri i kohës kur realizohet shitja .
• Kriteri i natyrës së produktit .
3. Firma duhet të jetë në gjendje të parandalojë mundësin e
rishitjes së produkteve .
8. Politikat Shtetërore për Kontrollin e Monopolit
Që në fillim, duhet të dallojmë se ndërhyrja shtetërore është
e ndryshme për llojë të ndryshme monopolesh .
Për shembull, për monopolet që krijohen mbi bazën e shkrirjes
së firmave, në shumë raste shteti ndërhyn me mjete ligjore,
siç janë ligjet antitrust, për të lejuar krijimin e tyre .
Për monopolet natyrore, të cilat janë të domosdoshme për shkak
të ekonomizmeve të shkallës, shteti ndërhyn për t’i rregulluar
to .
9. Tiparet e Konkurrencës Monopolistike
• Numri i madh i firmave
• Diferencimi i produktit . Diferencimi i produktit bëhet në disa
mënyra :
1. Vendojsa
2. Shërbimet
3. Ndryshimet e cilësisë .
4. Imazhi i prolduktit .
10. • Kontrolli i kufizuar i çmimit . Firmat ushtrojnë një kontroll
më të madh mbi çmimet kur diferencimi i produktit është
më i lartë, kur numri i firmave është më i vogël dhe kur
konkurrentët janë më larg njëri tjetrit .
• Lehtësira relative e hyrjes .
• Konkurrencë jo vetëm nëpërmjet çmimeve . Rivalet ekonomikë
nuk mbështeten vetëm në çmimet, por edhe në cilësinë e
produktit, reklamën, kushtet apo shërbimet që shoqërojn
shitjen e produktit, etj .
11. Oligopoli
Oligopoli përfaqëson të llojë tregu ku sundojnë një numër
i vogël firmash, vendimet e të cilave janë të ndërmarrura. Tiparet
kryesore të një tregu oligopolistike .
Ekzistenca e një numri të vogël firmash . Ndërvarësia e firmave
që sundojn në treg është një karakteristik dalluese e oligopolit,
krahasuar me konkurrencën e plotë .
Standardizimi ose diferencimi i produkteve .
12. Ndërvarësia në kontrollin e çmimeve .
Konkurrenca nëpërmjet reklamës dhe cilësis .
Hyrja me vështërësi në deg : Tregu monopolistik e ka bazën të
pengesat e hyrjes, ku mund të përmendim :
Ekonomia e shkallës . Kur për të arritur nivelin më të ulët të
kostos në një degë duhet një prodhim relativisht i madh, ku
kërkohet ajo kapital fillestar shum të madh .
• Mungesa e informacionit
• Liçensat apo kontrolli mbi burimet kryesore .
13. Marrëveshjet e Fshehta (Kartelet)
Karteli është një marrëveshje midis firmave të pavarura për
të koncetruar vendimet lidhur me sasisnë e prodhimit dhe
çmimet .
• Kartelet mund të jenë me shtrirje botërore, siç është rasti
i OPEK-ut .
• Formimi dhe rruajtja e një karteli është e vështirë dhe varet
nga dy faktorë : nga numri i firmave dhe nga ndryshimi me
kanditat e kostos .
14. Në përgjithësi përcaktimi i kuotave të prodhimit arrihet
përgjithësisht me anë të negocitave midis firmave .