Konijn op grootmoeders wijze, huiskamerrestaurants, groenten uit eigen tuin… De eenvoudige keuken van vroeger is weer “hot”. Zelf kokerellen en tuinieren lijken populairder dan ooit tevoren. Hoe kunnen we dat verklaren? Is het de economische crisis? Of veeleer de globalisering die ons ook terug doet grijpen naar de vertrouwde producten en gerechten uit eigen streek? En wat met migranten: brengen zij hun culinaire gewoontes ook mee naar België? Tijdens deze studie- en inspiratiedag, georganiseerd door CAG en binnen het kader van de Week van de Smaak, belichten onderzoekers het smakelijke verleden en de jongste retro trends in onze eetcultuur. Erfgoedzorgers presenteren hoe zij omgaan met de “smaak van thuis” in hun publiekswerking.

1. vererfgoeding en identificatie:
een conceptueel repertoire
Anneke Geyzen
FOST (Social & Cultural Food Studies)
Studiedag “De smaak van thuis is (erf)goed”
23 november 2012
1

2. Pag.
structuur
• inleiding: waarom concepten?
• voeding en identiteit
• identiteitscrisis
• je bent wat je at
• vererfgoeding
• authenticiteit – traditie – grootmoeders keuken
• terroir – geografische indicaties
• voorbeelden
• conclusie
2

3. Pag.
inleiding: waarom concepten?
• millenniumwisseling  erfgoedinflatie
• veelvoud aan versnipperde initiatieven
• vanzelfsprekende veralgemeningen
• “de goeie ouwe tijd”
• kritische bedenkingen
• versnippering >< veralgemeningen?
• “de goeie ouwe tijd”?
• concepten  versnippering stroomlijnen
en veralgemeningen in vraag stellen
3

4. Pag.
voeding en identiteit (1)
“Eten is zoveel meer dan ‘zich
voeden’: eten geeft uitdrukking aan
wie we zijn, het maakt deel uit van
onze cultuur”
http://www.weekvandesmaak.be/
4

5. Pag.
voeding en identiteit (2)
• de omnivorenparadox
• het principe van incorporatie
• het belang van culturele classificaties
• het belang van taal
“dis-moi ce que tu manges, je te dirai qui tu es”
Brillat-Savarin
• hedendaagse identiteitscrisis
 je bent wat je at
 erfgoed
5

6. Pag.
vererfgoeding (1)
“Le patrimoine n’existe pas en soi, il
nait d’un processus d’appropriation –
de patrimonialisation – de la part d’un
group donné, processus qui confère à
certains objets une valeur nouvelle”
Bienassis 2011
6

7. Pag.
vererfgoeding (2)
• dynamisch toe-eigeningsproces door en
voor een bepaalde gemeenschap
 welke gemeenschap?
• zoektocht naar verankering
• historische verankering: authenticiteit, traditie en
grootmoeders keuken
• geografische verankering: authenticiteit, terroir
en geografische indicaties
• constructie van een utopisch verleden
 wiens verleden?
7

8. Pag.
vererfgoeding (3)
waarom? context!
• internationalisering
• industrialisering
• verstedelijking
• economische impasses
• politieke problemen
 gevoelens van ontworteling en angst
 zoektocht naar eigenheid en identiteit
8

9. Pag.
authenticiteit
symposium
“streekgebonden
authenticiteit als
belangrijkste
aankoopcriterium”
9

10. Pag.
traditie
www.tradities.be
10

11. Pag.
grootmoeders keuken
11

12. Pag.
terroir
12

13. Pag.
geografische indicaties
13

14. Pag.
besluit
vererfgoeding
≠ natuurlijk of organisch gegeven
= cultureel bepaald
= toe-eigeningsproces
= woordenschat
= zoektocht naar verankering en identiteit
14