1. สมบัติของของเหลว แรงตึงผิวและน้ํากลิ้งบนใบบัว เสื้อกันน้ําเกี่ยวของกันอยางไร
ทําไมน้ําจึงกลิงบนใบบัวการที่จะเขาใจรากฎการณดังกลาวตองเขาใจสมบัติของน้ํา ตามทฤษฏีนั้น
้
เราจะเปรียบเทียบพื้นผิวของสารเพื่อที่จะดูวาแรงอะไร ทําใหลักษณะของสารนั้นๆเปลี่ยนแปลงไปอยางไร
โดยทั่วไปเราจะพูดถึง แรงทีมีผลตอการยึดติดกันของสาร ซึ่งหากเปนสารชนิดเดียวกัน(ยึดเหนี่ยวโมเลกุล
่
กัน) เราจะเรียกวาแรง Cohesion และถาเปนแรงยึดเหนี่ยวของสารตางชนิดกันจะเรียกวาแรง Adhesion โดย
การทดลองทั่วไปที่เห็นไดงายที่สุดก็คือการทดลองดูน้ําในหลอดแกว
ซึ่งจะเห็นไดวา หากเทียบแรงของดานพื้นผิวแลวเราจะพบวามีแรง ทีผิวหนาของน้ําอยูสองแรง คือ
 ่
แรงที่โมเลกุลของน้ําที่เชื่อมกัน Cohesion และแรงของโมเลกุลของน้ําและอากาศ Adhesion โดยเมื่อนําแรง
ทั้งสองแรงนี้มาหักลางกันแลวจะพบวา แรงของน้ําที่ยึดเหนี่ยวกันเองหรือ Cohesion จะมีแรงมากกวาแรง
ของน้ําที่ยึดกับอากาศ โดยมีทิศทางแสดงดังนี้คือ
แรงของน้ํากับอากาศคือดานบน และแรงยึดกันเองของน้าจะอยูดานลาง ดังนั้นเมื่อแรงดึงดูดของ
ํ 
โมเลกุลของน้ําดวยกันเองหรือ Cohesion มีมากกวา แสดงวาน้ําจะมีแนวโนมเวาลงตามแรงยึดกันเองของน้ํา
ที่โมเลกุลดานลาง ยึดโมเลกุลดานบนทําใหเกิดการดึงของน้ําโมเลกุลดานบนลงมาดานลาง (เทียบผิวหนาสุด
ของน้ําที่ถูกดึงลง) ซึ่งโมเลกุลของน้ํา จะมีการปรับตัวเนืองจากมีแรง Cohesion ที่มาก ดังนั้นโมเลกุลของน้ํา
่
จะเกิดแรงตึงผิว Surface Tension ซึ่งทําใหน้ํามีสภาพคงตัว (โมเลกุลของเหลวของน้า อยูที่ผิวหนาของน้ําได)
ํ
จากสมบัติดังกลาวของของเหลว(ในที่น้คอน้ํา) จะอธิบายวาเหตุใดน้ําบนใบบัวจึงมีลักษณะคอนขาง
ีื
กลมและกลิ้งไปกลิ้งมาบนใบบัวได
จากโครงสรางของใบบัวซึ่งเมื่อดูผิวหนาใบจากกลองจุลทรรศนพบวามีลักษณะ คลายหนามเล็กๆ
จํานวนมาก ซึงแตละอันมีขนาดเล็กเปนนาโนเมตร ดังนันผิวใบบัวจึงขรุขระ ไมเรียบ เมื่อน้ําหยดลงใบบัว
่ ้
แลวไมมลักษณะเรียบแบนเนื่องมาจาก ผลของแรงระหวาง ผิวโมเลกุลของน้ํากับผิวของใบบัว แรงระหวาง
ี
น้ํากับอากาศ Adhesion และแรงของโมเลกุลน้ําจับกันเอง Cohesion
โดยเมื่อเทียบ แรงของน้ํากับอากาศ(ที่ผิวหนา) พบวาแรงCohesion ของน้ํามีมากกวา รวมไปถึงการที่
พื้นผิวของใบบัวนั้นขรุขระทําใหเกิดแรง Adhesion ระหวางโมเลกุลน้ํากับใบบัวนอย (สัมผัสกันนอยลง)
สงผลใหโมเลกุลของน้ําจับกันเองแลวมวนตัวกลายเปนกอนกลมเนื่องจากแรงตึงผิว (แรงของน้ํากระทํา
กันเอง) และทีน้ํากลิ้งบนใบบัวเนื่องมาจากใบบัวบัวมีสารเคลือบคลายแวกซ ซึ่งเปนผลทําใหน้ํากระจายไป
่

2. บนใบบัวไมได เพราะสารเคลือบบนใบบัวเปนสารจําพวก Hydrophobic ไมชอบน้ําดังนั้นน้ําจึงเกาะกันเปน
กอนกลม (เวลาน้ํากลิ้งไปทางไหน น้ําจะตองเกาะกลุมกันไป) เกิดเปนน้ํากลิ้งบนใบบัว
ปรากฏการณดงกลาวยังสามารถนํามาพัฒนาเปนเสื้อกันน้ําได โดยการที่ทําใหเนื้อผามีลักษณะ
ั
เหมือนพืนผิวของใบบัว ซึ่งหากผาโดนน้า น้ําจะกลิ้งออกไป ไมซมเขาเนื้อผา ซึ่งคุณสมบัตินี้อาจปองกันการ
้ ํ ึ
ซึมของเหงื่อเขาสูเนื้อผาได
แนนอนวาการที่จะทําใหเนื้อผานั้นมีสมบัติเหมือนใบบัวตองผลิตวัตถุดิบที่ใชผลิตเนือผาในระดับ
้
นาโนเมตร(ขนาดเทากับขนาดของหนามขรุขระของใบบัว)
ทั้งหมดนี้คือ ปรากฏการณทางธรรมชาติ ซึ่งสามารถนํามาประยุกตใชใหเกิดประโยชนใน
ชีวิตประจําวันไดอีกดวย
นาย คุณตะวัน ศิลปเสวีกุล 53010710061
นางสาว ณัฐพร สิงหนาท 53010710072
คณะเภสัชศาสตร สาขาบริบาลเภสัชกรรม ชั้นปที่ 2