- 1 -
บทที่ 2
ขอมูลและสารสนเทศ
เนื้อหา
2.1 ขอมูลและสารสนเทศ
2.2 กระบวนการจัดการขอมูลและสารสนเทศ
2.3 ขอมูลในคอมพิวเตอร
2.4 การจัดการขอมูลดวยคอมพิวเตอร
2.5 ระบบฐานขอมูล
ผลการเรียนรูที่คาดหวัง
1. อธิบายความหมายของขอมูล และคุณสมบัติของสารสนเทศที่ดีได
2. เปรียบเทียบขอแตกตางระหวางขอมูลและสารสนเทศได
3. บอกวิธีการทําขอมูลใหเปนสารสนเทศได
4. อธิบายการแทนขอมูลในคอมพิวเตอรได
5. อธิบายโครงสรางแฟมขอมูลและฐานขอมูล พรอมทั้งขอแตกตางระหวางโครงสรางแฟมขอมูล และ
ฐานขอมูลได
6. จําแนกประเภทของแฟมขอมูล และสามารถบอกขอดี ขอเสียของแฟมขอมูลได
7. อธิบายลักษณะของฐานขอมูล และลักษณะของขอมูลในฐานขอมูลได
8. อธิบายโครงสรางของขอมูลในระบบฐานขอมูลได
9. บอกขอดีและขอเสียของฐานขอมูลได
10. อธิบายลักษณะการจัดการสารสนเทศที่ดีได
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 2 -
2.1 ขอมูลและสารสนเทศ
ในปจจุบันการแขงขันทางธุรกิจตองอาศัยขอมูลเปนหลัก ดังนั้นจึงมีการนําเอาเทคโนโลยีมาชวยจัดการขอมูลดัง
จะเห็นไดจากการแขงขันการใหบริการของธนาคารพาณิชย การใชขอมูลในการตัดสินใจประกอบการตัดสินใจลงทุนซื้อ
ขายหลักทรัพย ขอมูลเปนหัวใจของการดําเนินงานเปนแหลงความรูที่ใชประกอบการตัดสินใจ บริษัทหรือองคการ จึง
ดําเนินการ อยางจริงจังใหไดมาซึ่งขอมูล และปกปองดูแลขอมูลของตนเปนอยางดี เพราะขอมูลเปนสิ่งมีคามีราคา การ
โจรกรรม ขอมูลโดยใชเทคโนโลยีใหมๆ จึงเปนปญหาสําคัญที่เกิดขึ้น ดังที่ปรากฏเปนขาวทั้งในประเทศและ
ตางประเทศ
2.1.1 ขอมูล
ขอมูล คือ ขอเท็จจริงหรือเหตุการณที่เกี่ยวของกับสิ่งตางๆ เชน คน สัตว สิ่งของ สถานที่ ฯลฯ โดย
อยูในรูปแบบที่เหมาะสมตอการสื่อสาร การแปลความหมายและการประมวลผล ขอมูลอาจเปนตัวเลข ตัว
อักขระ หรือสัญลักษณใด ๆ เชน เลข 1.5 อาจจะถูกกําหนดใหเปนจํานวนหนวยการเรียนของวิชาความรู
เบื้องตนเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ 8.30 แทนเวลาเขาเรียน สัญลักษณ แทนการเลี้ยวขวา
เปนตน
กรรมวิธีการรวบรวมขอมูลเปนจุดเริ่มตนของการดําเนินงาน การรวบรวมขอมูลที่ดีจะไดขอมูลรวดเร็ว
ถูกตองแมนยํา ครบถวน ดังนั้นผูดําเนินการตองใหความสําคัญที่จุดนี้ โดยเฉพาะความรวดเร็ว ความรวดเร็ว
ของการเก็บขอมูลจึงผูกพันกับเทคโนโลยีซึ่งมีหลายวิธี เชน การใชไปรษณียอิเล็กทรอนิกส การเชื่อมตอกับ
ระบบปลายทางเพื่อรับขอมูล การใชโทรสาร การใชระบบอานขอมูลอัตโนมัติ เชน เครื่องกราดตรวจ
(scanner) เครื่องอานขอมูลที่เปนรหัสแทง (bar code reader)
2.1.2 คุณสมบัติของขอมูล
การจัดเก็บขอมูลจําเปนตองมีความพยายามและตั้งใจดําเนินการ หรือกลาวไดวาการไดมาซึ่งขอมูลที่จะ
นํามาใชประโยชน องคกรจําเปนตองลงทุนทั้งในดานตัวขอมูล เครื่องจักร และอุปกรณ ตลอดจนการพัฒนา
บุคลากรขึ้นมารองรับระบบ เพื่อใหใชงานอยางมีประสิทธิภาพ การจัดการระบบขอมูลจึงตองคํานึงถึงปญหา
เหลานี้ และพยายามมองปญหาแบบที่เปนจริง สามารถดําเนินการได ใหประสิทธิผลคุมคากับการลงทุน ดังนั้น
การดําเนินงานเพื่อใหไดมาซึ่งสารสนเทศที่ดี ขอมูลจะตองมีคุณสมบัติขั้นพื้นฐาน ดังนี้
1) ความถูกตอง หากมีการเก็บรวบรวมขอมูลแลว ขอมูลเหลานั้นเชื่อถือไมไดจะทําใหเกิดผลเสีย
อยางมาก ผูใชจะไมกลาอางอิงหรือนําเอาไปใชประโยชน ซึ่งเปนเหตุใหการตัดสินใจของผูบริหาร
ขาดความแมนยํา และอาจมีโอกาสผิดพลาดได โครงสรางขอมูลที่ออกแบบตองคํานึงถึงกรรมวิธี
การดําเนินงานเพื่อใหไดความถูกตองแมนยํามากที่สุด โดยปกติความผิดพลาดของสารสนเทศสวน
ใหญ มาจากขอมูลที่ไมมีความถูกตองซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากคนหรือเครื่องจักร การออกแบบระบบ
จึงตองคํานึงถึงในเรื่องนี้
2) ความรวดเร็วและเปนปจจุบัน การไดมาของขอมูลจําเปนตองใหทันตอความตองการของผูใช มี
การตอบสนองตอผูใชไดเร็ว ตีความหมายสารสนเทศไดทันตอเหตุการณหรือความตองการ มีการ
ออกแบบระบบการเรียกคน และรายงานตามความตองการของผูใช
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 3 -
3) ความสมบูรณ ความสมบูรณของสารสนเทศขึ้นกับการรวบรวมขอมูลและวิธีการ ทางปฏิบัติดวย
ในการดําเนินการจัดทําสารสนเทศตองสํารวจและสอบถามความตองการใชขอมูลเพื่อใหไดขอมูลที่
มีความสมบูรณในระดับหนึ่งที่เหมาะสม
4) ความชัดเจนและกะทัดรัด การจัดเก็บขอมูลจํานวนมากจะตองใชพื้นที่ในการจัดเก็บขอมูลมากจึง
จําเปนตองออกแบบโครงสรางขอมูลใหกะทัดรัดสื่อความหมายได มีการใชรหัสหรือยนยอขอมูลให
เหมาะสมเพื่อที่จะจัดเก็บเขาไวในระบบคอมพิวเตอร
5) ความสอดคลอง ความตองการเปนเรื่องที่สําคัญ ดังนั้นจึงตองมีการสํารวจเพื่อหาความตองการ
ของหนวยงานและองคการ ดูสภาพการใชขอมูล ความลึกหรือความกวางของขอบเขตของขอมูลที่
สอดคลองกับความตองการ
2.1.3 ชนิดและลักษณะของขอมูล
ขอมูลที่ใชในการประมวลผลแบงออกเปน 2 ชนิด คือ
1) ขอมูลที่เปนตัวเลข (Numeric Data) หมายถึง ขอมูลที่ใชแทนจํานวนที่สามารถนํา ไปคํานวณได
ขอมูลแบบนี้เขียนไดหลายรูปแบบ คือ
ก. เลขจํานวนเต็ม หมายถึง ตัวเลขที่ไมมีจุดทศนิยม เชน 12, 9, 137 , 8319 , -46
ข. เลขทศนิยม หมายถึง ตัวเลขที่มีจุดทศนิยม ซึ่งอาจมีคาเปนจํานวนเต็ม เชน 12 หรือเปน
จํานวนที่มีเศษทศนิยมก็ได เชน 12.763
เลขทศนิยมแบบนี้สามารถเขียนได 2 รูปแบบคือ
แบบที่ใชกันทั่วไป เชน 12., 9.0 ,17.63, 119.3267 , -17.34
แบบที่ใชงานทางวิทยาศาสตร เชน
123. x 104
หมายถึง 1230000.0
13.76 x 10-3
หมายถึง 0.01376
- 1764.0 x 102
หมายถึง -176400.0
- 1764.10-2
หมายถึง -17.64
2) ขอมูลที่เปนตัวอักขระ (Character Data) หมายถึง ขอมูลที่ ไมสามารถนํา ไปคํานวณได แตอาจ
นําไปเรียงลําดับได เชน การเรียงลําดับตัวอักษร ขอมูลอาจเปนตัวหนังสือ ตัวเลข หรือเครื่องหมาย
ใด ๆ เชน COMPUTER, ON-LINE, 1711101,&76
2.1.4 สารสนเทศ
จากที่กลาวมาแลววา ขอมูล คือ ขอเท็จจริงหรือเหตุการณเกี่ยวกับสิ่งตาง ๆ เชน คน สถานที่ สิ่งของ
ตางๆ ซึ่งมีการเก็บรวบรวมเอาไว และสามารถเรียกเอามาใชประโยชนไดในภายหลัง ขอมูลจึงจําเปนตองเปน
ขอมูลที่ดีมีความถูกตองแมนยํา
สําหรับ สารสนเทศ หมายถึง สิ่งที่ไดจากการนําขอมูลที่เก็บรวบรวมไวมาประมวลผล เพื่อนํามาใช
ประโยชนตามจุดประสงค สารสนเทศที่ดีตองมาจากขอมูลที่ดี การจัดเก็บขอมูลและสารสนเทศจะตองมีการ
ควบคุมดูแลเปนอยางดี เชน อาจจะมีการกําหนดใหผูใดบางเปนผูมีสิทธิ์ใชขอมูลได ขอมูลที่เปนความลับ
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 4 -
จะตองมีระบบขั้นตอนการควบคุม กําหนดสิทธิ์ในการแกไขหรือการกระทํากับขอมูลวาจะกระทําไดโดยใคร
บาง นอกจากนี้ขอมูลที่เก็บไวแลวตองไมเกิดการสูญหายหรือถูกทําลายโดยไมไดตั้งใจ
รูปที่ 1 แสดงความสัมพันธของขอมูลและสารสนเทศ
รูปที่ 2 ตัวอยางขอมูลระเบียนประวัติของนักเรียน
การจัดเก็บขอมูลที่ดี จะตองมีการกําหนดรูปแบบของขอมูลใหมีลักษณะงายตอการจัดเก็บ และมี
รูปแบบเดียวกัน ขอมูลแตละชุดควรมีความหมายและมีความเปนอิสระในตัวเอง นอกจากนี้ไมควรมีการเก็บ
ขอมูลซ้ําซอนเพราะจะเปนการสิ้นเปลืองเนื้อที่เก็บขอมูล
ขอความบนระเบียนประวัติของนักเรียนจากรูปที่ 2 ทําใหทราบวา เพชร แข็งขัน เปนนักเรียนชาย
เกิดวันที่ 12 เดือนมกราคม ปพุทธศักราช 2525 ดังนั้นขอความ เพชร แข็งขัน ชาย และ 12 ม.ค. 2525 ที่อยู
บนระเบียนประวัตินักเรียนจึงเปนขอมูล
ถามีการนําขอมูลเกี่ยวกับปเกิดของนักเรียนทั้งโรงเรียนจากระเบียนประวัติไปแจกแจงตามปเกิด
ตามรูปที่ 3 จํานวนนักเรียนที่ไดจากการแจกแจงขอมูลตามปเกิดจะเปนสารสนเทศที่เกิดจากการนําขอมูลไป
ทําการประมวลผล
ขอมูล การประมวลผล สารสนเทศ
ระเบียนประวัติ
ชื่อ เพชร แข็งขัน เพศ ชาย
วัน เดือน ปเกิด 12 ม.ค. 2525
ปเกิด จํานวนนักเรียน
2523 110
2524 32
2525 67
. . .
การแจกแจงระเบียนประวัติ
รูปที่ 3 การแจกแจงขอมูลปเกิดของนักเรียนทั้งโรงเรียน
ในบางครั้งผลสรุปจากการประมวลผลขอมูลแบบหนึ่ง อาจนําไปใชเปนขอมูลในการประมวลผลอีก
แบบหนึ่งก็ได เชน ในการหาเกรดเฉลี่ยปลายภาคการศึกษาของนักเรียนชื่อนายสามารถ เริ่มจากครูผูสอนแต
ละวิชานําผลการสอบแตละครั้งและคะแนนการทํางานในชั้นเรียนของนายสามารถมาคํานวณคะแนนรวมและ
ใหเกรดในวิชานั้นๆ เกรดที่ครูผูสอนแตละทานใหถือเปนสารสนเทศจากขอมูลคะแนนการสอบและการทํางาน
ของนายสามารถ หลังจากสงเกรดแตละวิชาใหฝายวิชาการเพื่อคํานวณเกรดเฉลี่ย เกรดแตละวิชาที่สงมาจะ
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 5 -
เปนขอมูลในการคํานวณเกรดเฉลี่ยของนายสามารถ ซึ่งถือเปนสารสนเทศ หลังจากนั้นเกรดเฉลี่ยของ
นักเรียนแตละคนอาจเปนขอมูลในการประมวลผลอื่นๆ ตอไป เชน การคํานวณผลการเรียนเฉลี่ยของนักเรียน
ทั้งชั้นเรียน
2.2 กระบวนการจัดการขอมูลและสารสนเทศ
การทําขอมูลใหเปนสารสนเทศจําเปนตองอาศัยเทคโนโลยีเขามาชวยดําเนินการ เริ่มตั้งแตการรวบรวม
และตรวจสอบขอมูล การประมวลผลขอมูลใหกลายเปนสารสนเทศ และการดูแลรักษาขอมูลเพื่อการใชงาน
2.2.1 การรวบรวมและตรวจสอบขอมูล
1) การรวบรวมขอมูล ปจจุบันมีเทคโนโลยีชวยในการจัดเก็บขอมูลอยูเปนจํานวนมาก เชน การ
ปอนขอมูลเขาเครื่องคอมพิวเตอรผานแผงแปนอักขระ การอานขอมูลจากรหัสแทง การกราดตรวจใบ
ลงทะเบียนที่มีการฝนดินสอดําในตําแหนงตางๆ
2) การตรวจสอบขอมูล เมื่อมีการรวบรวมขอมูลแลวจําเปนตองมีการตรวจสอบขอมูลเพื่อความ
ถูกตอง ขอมูลที่เก็บเขาในระบบตองมีความนาเชื่อถือได หากพบที่ผิดพลาดตองแกไข การตรวจสอบขอมูล
อาจตรวจสอบโดยสายตามนุษยหรือตั้งกฎเกณฑใหคอมพิวเตอรตรวจสอบ
2.2.2 การประมวลผลขอมูล
การประมวลผลขอมูลอาจประกอบดวยกิจกรรมดังตอไปนี้
1) การจัดกลุมขอมูล ขอมูลที่เก็บอาจมีการจัดกลุม เพื่อเตรียมไวสําหรับการใชงาน การแบงแยก
กลุมมีวิธีการที่ชัดเจน เชน ขอมูลในโรงเรียนมีการแจกแจงหรือแบงกลุมประวัตินักเรียน ตานระดับชั้นเรียน
ขอมูลในสมุดโทรศัพทหนาเหลืองมีการจัดกลุมเลขหมายโทรศัพทตามชนิดสินคาและบริการ
2) การจัดเรียงขอมูล เมื่อจัดกลุมแลว ควรมีการจัดเรียงขอมูลตามลําดับ ตัวเลข หรืออักขระ เพื่อให
เรียกใชงานไดงาย ประหยัดเวลา ตัวอยางการจัดเรียงขอมูล เชน การจัดเรียงบัตรขอมูลผูแตงหนังสือในตู
บัตรรายการของหองสมุดตามลําดับตัวอักษร การจัดเรียงชื่อคนในสมุดรายนามผูใชโทรศัพทตามลําดับ
ตัวอักษร
3) การสรุปผล บางครั้งขอมูลที่จัดเก็บมีจํานวนมาก จําเปนตองมีการสรุปผลหรือสรุปเปนรายงาน
เพื่อนําไปใชประโยชน ขอมูลที่สรุปนี้จะสื่อความหมายไดดีกวา เชน สถิติจํานวนนักเรียนแยกตามชั้นเรียนแต
ละชั้น
4) การคํานวณ ขอมูลที่เก็บรวบรวมมานั้น ขอมูลบางสวนเปนขอมูลจํานวนที่สามารถนําไปคํานวณ
เพื่อหาผลลัพธบางอยางได ดังนั้นการสรางสารสนเทศจากขอมูลจึงอาศัย การคํานวณขอมูลที่เก็บไวดวย เชน
การคํานวณเกรดเฉลี่ยของนักเรียนแตละคน
2.2.3 การดูแลรักษาขอมูล
การดูแลรักษาขอมูล อาจประกอบดวยกิจกรรมตอไปนี้
1) การเก็บรักษาขอมูล การเก็บรักษาขอมูล หมายถึง การนําขอมูลมาบันทึกเก็บไวในสื่อบันทึก
ตางๆ เชน แผนบันทึกขอมูล นอกจากนี้ยังรวมถึงการดูแล และทําสําเนาขอมูลเพื่อใหใชงานตอไปในอนาคต
ได
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 6 -
2) การทําสําเนาขอมูล การทําสําเนาเพื่อเก็บรักษาขอมูล หรือนําไปแจกจาย จึงควรคํานึงถึงความ
จุและความทนทานของสื่อบันทึกขอมูล
3) การสื่อสารและเผยแพรขอมูล ขอมูลตองกระจายหรือสงตอไปยังผูใชงานที่หางไกลไดงาย การ
สื่อสารขอมูลจึงเปนเรื่องสําคัญและมีบทบาทที่สําคัญยิ่งที่จะทําใหการสงขาวสารไปยังผูใชทําไดรวดเร็วและ
ทันเวลา
4) การปรับปรุงขอมูล ขอมูลที่จัดเก็บไวมีจุดประสงคเพื่อการใชงาน เชน ในการตัดสินเพื่อ
ดําเนินการ ดังนั้นขอมูลจึงตองมีการปรับปรุง ใหทันสมัยอยูตลอดเวลา และจัดเก็บอยางเปนระบบเพื่อการ
คนหาไดอยางรวดเร็ว
ปจจุบันผูบริหารตองสามารถปฏิบัติงานไดรวดเร็วขึ้น เพื่อตอบสนองตอการแขงขันตลอดจนการ
ผลักดันของสังคมที่มีการใชระบบสื่อสารขอมูลที่ทันสมัยมากขึ้น การแขงขันในธุรกิจจึงมากขึ้นตามลําดับ มี
การใชคอมพิวเตอรมาวิเคราะห แยกแยะ และจัดสรรขอมูลใหเปนสารสนเทศ เพื่อการตัดสินใจ
ความกาวหนาทางเทคโนโลยี ทําใหคอมพิวเตอรมีความสามารถมากขึ้น มีขนาดเล็กลง และราคาถูก
ลง การนําคอมพิวเตอรมาใชงานจึงแพรหลายอยางรวดเร็ว ตลอดจนระบบสื่อสารกาวหนายิ่งขึ้น ซึ่งเปนผลทํา
ใหระบบสารสนเทศขององคการที่ใชเทคโนโลยีเหลานี้มี ประสิทธิภาพมากขึ้น
2.3 ขอมูลในคอมพิวเตอร
คอมพิวเตอรทํางานดวยหลักการทางอิเล็กทรอนิกสที่ใชสัญญาณทางไฟฟาแทนตัวเลขศูนยและหนึ่ง ซึ่งเปน
ตัวเลขในระบบเลขฐานสอง แตละหลักเรียกวาบิต (binary digit : bit) และเมื่อนําตัวเลขหลายๆ บิตมาเรียงกัน จะใช
สรางรหัสแทนจํานวน อักขระหรือสัญลักษณทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษได และเพื่อใหการแลกเปลี่ยนขอความ
ระหวางมนุษยกับคอมพิวเตอรเปนไปในแนวเดียวกัน จึงมีการกําหนดมาตรฐานรหัสแทนขอมูลในระบบเลขฐานสองขึ้น
โดยรหัสมาตรฐานที่นิยมใชกันมากมีสองกลุม คือ รหัสแอสกีและรหัสเอ็บซิดิก
2.3.1 ระบบเลขฐานสอง
ในชีวิตประจําวันของมนุษยตองไดพบเจอกับจํานวนและการคํานวณอยูทุกวัน หากเราสังเกตจะ
พบวาจํานวนที่เราคุนเคยอยูทุกวันนั้นไมวาจะเปนการซื้อของเปนเงิน 39,587 บาท จํานวนเงินฝากในธนาคาร
1,426,000 บาท หรือจํานวนในใบแจงหนี้คาโทรศัพทจํานวน 2,560 บาท ลวนแลวแตประกอบขึ้นจากตัวเลข
10 ตัว คือ 0,1,2,3,4,5,6,7,8 และ 9 ทั้งสิ้น ตัวเลขทั้ง 10 ตัวนี้ถือไดวาเปนเครื่องมือที่ชวยในการนับจํานวน
ของมนุษย การที่มนุษยเลือกเลข 10 ตัวในการแทนการนับ อาจเนื่องจากมนุษยมีนิ้วมือที่สามารถใชเปน
อุปกรณชวยนับไดเพียง 10 นิ้ว จึงกําหนดระบบตัวเลขนี้ขึ้นมาและเรียกวา ระบบเลขฐานสิบ (decimal)
ตอมาเมื่อมีการใชงานคอมพิวเตอรซึ่งเปนอุปกรณอิเล็กทรอนิกสที่ทํางาน แบบดิจิทัลและใชระดับ
แรงดันไฟฟาแสดงสถานะเพียง 2 สถานะ คือ ปด (แทนดวย 0) และเปด (แทนดวย 1) หรืออาจกลาวได
วาเครื่องคอมพิวเตอรรูจักตัวเลขเพียง 2 ตัวเทานั้น คือ 0 และ 1 หากมนุษยตองการใชคอมพิวเตอรเปน
เครื่องมือชวยทํางาน มนุษยตองเรียนรูระบบเลขที่ประกอบดวยตัวเลขเพียง 2 ตัวเชนกัน จึงไดมีการคิดคน
ระบบเลขฐานสอง (binary) ขึ้นเพื่อชวยในการสื่อสารกับเครื่องคอมพิวเตอร โดยระบบเลขฐานสองเปนระบบ
ตัวเลขที่ประกอบดวยตัวเลขเพียง 2 ตัว คือ 0 และ 1 เทานั้น ตัวอยางเลขฐานสอง เชน 1102 , 101102
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 7 -
นอกจากระบบเลขฐานสองแลว ในการทํางานของคอมพิวเตอรยังอาจเกี่ยวของกับระบบตัวเลขระบบ
อื่นอีก เชน ระบบเลขฐานแปดและระบบเลขฐานสิบหกซึ่งระบบเลขฐาน ทั้งสองจะมีแนวคิดในทํานองเดียวกัน
กับระบบเลขฐานสองและฐานสิบ กลาวคือระบบเลขฐานแปดก็คือระบบเลขที่ประกอบดวยตัวเลขเพียง 8 ตัว
คือ 0,1,2,3,4,5,6, และ 7 ตัวอยางเลขฐานแปด เชน 16738 765138 ในขณะที่ระบบเลขฐานสิบหกนั้นจะ
ประกอบดวย ตัวเลขทั้ง 10 ตัวที่ใชอยูในระบบเลขฐานสิบ และเพิ่มตัวอักขระภาษาอังกฤษ A , B , C , D , E
และ F แทนจํานวน 10 11 12 13 14 และ 15 ตามลําดับ ตัวอยางเลขฐานสิบหก เชน A154916 F7DA216
874316
จากที่กลาวมาขางตน จะเห็นวาการเขียนเลขฐานสอง ฐานแปดและฐานสิบหกนั้น มักจะเขียนตัวเลข 2 8
และ 16 กํากับอยูที่ตัวสุดทาย ทั้งนี้เพื่อปองกันความสับสน เชน 8743 หากเราไมเขียนตัวเลขกํากับไว ตัวเลข
นี้อาจเปนเลขฐาน 10 หรือฐาน 16 ก็ไดเราก็จะไมทราบวาตัวเลขที่เขียนนั้นเปนเลขฐานใด ตารางดานลางนี้
เปนตารางแสดงคาของตัวเลขในระบบเลขฐานทั้งสี่ระบบที่กลาวถึงขางตน
ฐานสิบ เลขฐานสอง เลขฐานแปด เลขฐานสิบหก
0 0000 0 0
1 0001 1 1
2 0010 2 2
3 0011 3 3
4 0100 4 4
5 0101 5 5
6 0110 6 6
7 0111 7 7
8 1000 8
9 1001 9
10 1010 A
11 1011 B
12 1100 C
13 1101 D
14 1110 E
15 1111 F
ตารางที่ 1 แสดงรูปแบบของเลขในฐานสอง ฐานสิบ ฐานแปด และฐานสิบหก
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 8 -
2.3.2 รหัสแทนขอมูล
1) รหัสแอสกี (American Standard Code Information Interchange :ASCII) เปนมาตรฐานที่
นิยมใชกันมากในระบบคอมพิวเตอรและระบบสื่อสารขอมูล รหัสแทนขอมูลชนิดนี้ใชเลขฐานสองจํานวน 8 บิต
หรือเทากับ 1 ไบตแทนอักขระหรือสัญลักษณแตละตัว ซึ่งหมายความวาการแทนอักขระแตละตัวจะ
ประกอบดวยตัวเลขฐานสอง 8 บิตเรียงกัน ซึ่งลําดับของแตละบิตเปนดังนี้
บิตที่ 7 6 5 4 3 2 1 0
และตัวอยางรหัสแทนขอมูล เชน
บิตที่ 7 6 5 4 3 2 1 0 อักขระที่แทน
0 0 1 1 0 1 1 1 7
0 1 0 0 0 1 1 1 G
0 1 1 0 0 1 1 1 g
จากหลักการของระบบเลขฐานสอง แตละบิตสามารถแทนคาได 2 แบบ คือ เลข 0 หรือเลข 1 ถา
เราเขียนเลขฐานสองเรียงกัน 2 บิตในการแทนอักขระ เราจะมีรูปแบบในการแทนอักขระได 22 หรือ 4 รูปแบบ
คือ 00 , 01 , 10 และ11 ดังนั้นในการใชรหัสแอสกีซึ่งมี 8 บิตในการแทนอักขระแลว เราจะมีรูปแบบที่ใชแทน
ไดถึง 28 หรือ 256 รูปแบบ ซึ่งเมื่อใชแทนตัวอักษรภาษาอังกฤษแลวยังมีเหลืออยู สํานักงานมาตรฐาน
ผลิตภัณฑอุตสาหกรรม หรือ สมอ. จึงไดกําหนดรหัสภาษาไทยเพิ่มลงไปเพื่อใหใชงานรวมกัน ตามตาราง
แสดงรหัส ASCII
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 9 -
b7 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1
b6 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1
b5 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1
b4 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1
b3 b2 b1 b0
0 0 0 0 0 @ P ' p ฐ ภ ะ เ ๐
0 0 0 1 ! 1 A Q a q ก ฑ ม -ั แ ๑
0 0 1 0 " 2 B R b r ข ฒ ย า โ ๒
0 0 1 1 # 3 C S c s ฃ ณ ร -ํา ไ ๓
0 1 0 0 $ 4 D T d t ค ด ฤ -ิ า ๔
0 1 0 1 % 5 E U e u ฅ ต ล -ี ๆ ๕
0 1 1 0 & 6 F V f v ฆ ถ ฦ -ึ -็ ๖
0 1 1 1 ' 7 G W g w ง ท ว -ื - ๗
1 0 0 0 ( 8 H X h x จ ธ ศ -ุ - ๘
1 0 0 1 ) 9 I Y i y ฉ น ษ -ู - ๙
1 0 1 0 * : J Z j z ช บ ส -
1 0 1 1 + ; K [ k { ซ ป ห -
1 1 0 0 , < L  l | ฌ ผ ฬ -ํ
1 1 0 1 - = M ] m } ญ ฝ อ
1 1 1 0 . > N ^ n ~ ฎ พ ฮ
1 1 1 1 / ? O - o ฏ ฟ ฯ ฿
ตารางที่ 2 แสดงรหัส ASCII แทนตัวอักษรภาษาอังกฤษและภาษาไทย
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 10 -
2) รหัสเอ็บซิดิก (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code : EBCDIC) พัฒนาโดย
บริษัทไอบีเอ็ม รหัสแทนขอมูลนี้ไมเปนที่นิยมใชแลวในปจจุบัน การกําหนดรหัสจะใช 8 บิต ตอหนึ่งอักขระ
เหมือนกับรหัสแอสกี แตแบบของรหัสที่กําหนดจะแตกตางกัน โดยรหัสเอ็บซิดิกจะเรียงลําดับแตละบิตที่ใช
แทนอักขระดังนี้
บิตที่ 0 1 2 3 4 5 6 7
รหัสแบบเอ็บซีดิก ก็สามารถใชกําหนดใหกับอักษรภาษาไทยและเครื่องหมายอื่นๆ ไดเชนเดียวกัน
ตัวอยางรหัสแทนขอมูลแบบเอ็บซีดิก
บิตที่ 0 1 2 3 4 5 6 7 อักขระที่แทน
1 1 1 1 0 1 1 1 7
1 1 0 0 0 1 1 1 G
1 0 0 0 0 1 1 1 g
3) รหัสยูนิโคด (Unicode) เปนรหัสที่สรางขึ้นมาในระยะหลังที่มีการสรางแบบตัวอักษรของภาษา
ตางๆ รหัสยูนิโคดเปนรหัสที่ตางจาก 2 ชนิดที่ไดกลาวมาขางตน คือใชเลขฐานสอง 16 บิตในการแทน
ตัวอักษร เนื่องจากที่มาของการคิดคนรหัสชนิดนี้ คือ เมื่อมีการใชงานคอมพิวเตอรในหลายประเทศและมีการ
สรางแบบตัวอักษร (font) ของภาษาตางๆ ทั่วโลก ในบางภาษาเชน ภาษาจีน และภาษาญี่ปุน เปนภาษาที่
เรียกวาภาษารูปภาพซึ่งมีตัวอักษรเปนหมื่นตัว หากใชรหัสที่เปนเลขฐานสอง 8 บิต เราสามารถแทนรูปแบบ
ตัวอักษรไดเพียง 256 รูปแบบที่ไดอธิบายมาขางตน ซึ่งไมสามารถแทนตัวอักษรไดครบ จึงสรางรหัสใหม
ขึ้นมาที่สามารถแทนตัวอักขระไดถึง 65,536 ตัว ซึ่งมากพอและสามารถแทนสัญลักษณกราฟกและสัญลักษณ
ทางคณิตศาสตรไดอีกดวย
2.3.3 การจัดเก็บขอมูลในหนวยความจํา
หนวยความจําหลักของคอมพิวเตอรเปนที่เก็บขอมูลและคําสั่งในขณะประมวลผล การเก็บขอมูลใน
หนวยความจําเปนการเก็บรหัสตัวเลขฐานสอง ขอมูลที่ใชในการประมวลผลทั้งตัวเลขหรือตัวอักขระจะไดรับ
การแทนเปนตัวเลขฐานสอง แลวเก็บไวในหนวยความจํา เชน ขอความวา BANGKOK เก็บในคอมพิวเตอรจะ
แทนเปนรหัสเรียงกันไป ดังนี้
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 11 -
B 01000010
A 01000001
N 01001110
G 01000111
K 01001011
O 01001111
K 01001011
รูปที่ 4 แสดงตัวอยางการแทนขอมูลดวยรหัสเลขฐานสองในหนวยความจํา
หนวยความจําของไมโครคอมพิวเตอรที่ใชกันอยูในขณะนี้ มีขนาดความกวาง 8 บิต และเก็บขอมูลเรียงกันไป
โดยมีการกําหนดตําแหนงซึ่งเรียกวา ตําแหนงที่อยู (address)
เพื่อใหขอมูลที่เก็บมีความถูกตอง การเขียนหรืออานทุกครั้งจึงตองตรวจสอบความ ถูกตองของขอมูล วิธีที่งาย
และนิยมใชกันคือการเพิ่มบิตพาริตี (parity bit) เพื่อตรวจสอบจํานวนเลข 1 ในรหัสแทนขอมูลวามีจํานวนคู หรือ
จํานวนคี่ ตัวอยางเชน พาริตีคู (even parity) ซึ่งเปนการทําใหจํานวนของเลข 1 เปนจํานวนคู บิตพาริตีที่เติมสําหรับ
ขอมูลตัวอักษร A และ E เปนดังนี้
A 01000001 <-- บิตพาริตี
E 01000101 <-- บิตพาริตี
ขอมูล A มีเลข 1 สองตัว ซึ่งเปนจํานวนคู จึงใสบิตพาริตีเปนเลข 0 ขอมูล E มีเลข 1 เปนจํานวนคี่ จึงใสบิต
พาริตีเปน 1 เพื่อใหมีเลข 1 เปนจํานวนคู เมื่อตองการตรวจสอบความถูกตองของขอมูล ใหพิจารณาจํานวนของเลข
1 ที่ปรากฏในรหัสแทนขอมูลนั้นรวมกับบิตพาริตี ถามีเปนจํานวนคูแสดงวาขอมูลถูกตอง แตถาไดเปนจํานวนคี่แสดง
วาขอมูลไมถูกตอง
ขอความ BANGKOK เมื่อเก็บในหนวยความจําหลักของไมโครคอมพิวเตอรที่มีบิต พาริตีดวยจะเปนดังรูป
หนวยความจํา บิตพาริตี
B
A
N
G
K
O
K
01000010
01000001
01001110
01000111
01001011
01001111
01001011
0
0
0
0
0
1
0
รูปที่ 5 แสดงตัวอยางการแทนขอความในหนวยความจําแบบมีบิตพาริตี
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 12 -
2.3.4 การจัดเก็บคําสั่งในหนวยความจํา
ในการทํางานของเครื่องคอมพิวเตอร นอกจากขอมูลแลว สิ่งสําคัญอีกอยางที่ทําใหเครื่องคอมพิวเตอร
สามารถดําเนินการตางๆ ตามที่เราตองการไดคือชุดคําสั่ง โดยหนวยควบคุมของคอมพิวเตอรที่อยูในหนวย
ประมวลผลกลาง (Central Processing Unit : CPU) หรือที่เรียกกันทั่วไปวาซีพียู ทําการอานคําสั่งจาก
หนวยความจํามาแปลความหมาย และกระทําตามคําสั่ง การแปลความหมายคําสั่ง หมายถึง การนําคําสั่งซึ่ง
เขียนขึ้นดวยภาษาคอมพิวเตอรภาษาใดภาษาหนึ่งมาแปลงใหเปนภาษาคอมพิวเตอรระดับพื้นฐานที่เรียกวา
ภาษาเครื่อง (machine language) ซึ่งมีลักษณะเปนรหัสเลขฐานสอง คอมพิวเตอรเครื่องหนึ่งมีคําสั่งที่ใชได
หลายรอยคําสั่ง แตละคําสั่งจะมีความหมายเฉพาะ เชน คําสั่งนําขอมูลที่มีคาเปน 3 จาก หนวยความจําตําแหนง
ที่ 8000 มาบวกกับขอมูลที่มีคาเปน 5 ในตําแหนงที่ 8001 ผลลัพธที่ไดใหเก็บไวในหนวยความจําตําแหนงที่
8002 เมื่อเขียนคําสั่งเปนภาษาเครื่องจะมีลักษณะเปน เลขฐานสองเรียงตอกันเปนจํานวนมาก ซึ่งเขาใจไดยาก
จึงมักใชตัวอักษรแทนรหัสภาษาเครื่องเหลานี้ ดังตัวอยางแสดงในรูป 6
ตัวอักษรแทนรหัสภาษาเครื่อง ภาษาเครื่อง
LD A,(8000) 00111010,00000000,10000000
LD B,A 01000111
LD A,(8001) 00111010,00000001,10000000
ADD A,B 10000000
LD (8002),A 00110010,00000010,10000000
รูปที่ 6 แสดงตัวอยางการแทนคําสั่งภาษาเครื่อง
รหัสภาษาเครื่องเมื่อเก็บอยูในหนวยความจําของคอมพิวเตอรจะมีลักษณะเรียงตอกันไป สมมติใหสวนของ
คําสั่งเก็บในหนวยความจําเริ่มจากตําแหนง 1000 และสวนของขอมูลเก็บไวเริ่มจากตําแหนง 8000 ดังรูปที่ 6
ภาษาเครื่องเปนภาษาสั่งการพื้นฐานที่ใชรหัสตัวเลขฐานสอง คอมพิวเตอรที่ใช หนวยประมวลผลกลางตาง
ตระกูลกันจะมีภาษาเครื่องที่แตกตางกัน เชน เครื่องที่ใชซีพียู เพนเทียม (Pentium) กับซีพียูที่ใชในเครื่องแมกอินทอช
มีรหัสคําสั่งตางกัน
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 13 -
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
.
.
.
8000
8001
8002
00111010
00000000
10000000
01000111
00111010
00000001
10000000
10000000
00110010
00000010
10000000
.
.
.
.
00000011
00000101
00001000
0
0
1
0
0
1
1
1
1
1
1
.
.
.
0
0
1
บิตพาริตีหนวยความจํา
รูปที่ 7 การเก็บขอมูลและคําสั่งลงในหนวยความจําดวยรหัสเลขฐานสอง
2.4 การจัดการขอมูลดวยคอมพิวเตอร
ในปจจุบันที่สังคมเปนสังคมสารสนเทศ ขอมูลถือเปนทรัพยากรที่มีคาของทุกๆ หนวยงานไมวาขนาดเล็กหรือ
ใหญ หนวยงานที่สามารถจัดการขอมูลไดดีกวายอมไดเปรียบกวาในทุกๆ ดาน ดังนั้น จึงไดมีความพยายามนํา
เทคโนโลยีดานคอมพิวเตอรเขามาชวยใน การจัดการขอมูล โดยมีจุดประสงคเพื่อใหขอมูลของหนวยงานมีความ
ถูกตอง แมนยํา ทันสมัยและสะดวกตอการเรียกใชงานมากที่สุด หากจะพิจารณาถึงการจัดการขอมูลยอมจะหมายถึง
การจัดเก็บขอมูล การเรียกใชขอมูล รวมถึงการวิเคราะหขอมูลเพื่อนํามาใชงาน ลองพิจารณาถึงคลินิกแหงหนึ่งซึ่งเปน
หนวยงานเล็กๆ ก็ยังตองมีการเก็บรวบรวมขอมูลคนไขที่มารับการรักษา ขอมูลที่ตองการเก็บ ไดแก ประวัติสวนตัว
ของคนไข อาการที่มารับการรักษา วิธีการรักษา และผลการรักษา วิธีหนึ่งที่ทํากันก็คือการจดบันทึกขอมูลทั้งหมดลง
บนกระดาษและเก็บกระดาษนั้นไว ถามีหัวขอที่ซ้ํากัน เชน ขอความวาหัวขอ ชื่อคนไข และที่อยู ฯลฯ เจาหนาที่ตอง
เขียนทุกใบก็จะเปนการเสียเวลา ดังนั้นทางคลินิกอาจใชวิธีจางโรงพิมพพิมพแบบฟอรมขึ้นมาเพื่อใหการกรอกขอมูล
งายขึ้น
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 14 -
รูปที่ 8 แสดงตัวอยางของแบบฟอรมที่คลินิกแหงหนึ่งใช
เมื่อพิจารณาบัตรคนไข จะเห็นวา ขอมูลที่อยูบนบัตรมีความหมายตางๆ กัน การที่ขอมูลแสดงความหมายได
จะตองประกอบดวยสวนขอมูลที่พิมพบนบัตร กับสวนขอมูลที่กรอกเพิ่มเติม สวนขอมูลที่พิมพบนบัตรคือสวนที่อธิบาย
ลักษณะของขอมูลที่ตองการ ทําใหสวน ขอมูลที่กรอกเพิ่มเติมชัดเจน การใชงานขอมูลใหไดผลจึงตองมีทั้งตัวขอมูลและ
คําอธิบายลักษณะของขอมูล
ในการจัดเก็บขอมูลเหลานี้ ทางคลินิกใชตูเก็บเอกสารขนาดใหญสําหรับเก็บแบบฟอรมและเรียงไวในลิ้นชัก
เมื่อมีคนไขใหมเพิ่มขึ้นก็เพิ่มแบบฟอรมแผนใหมเขาไป และในการเรียกใชขอมูลเมื่อมีคนไขมาติดตอ เจาหนาที่ตอง
คนหาขอมูลเดิมของคนไข วิธีหนึ่งที่ทําไดคือตรวจดูขอมูลบนบัตรคนไขทีละใบตั้งแตใบแรกจนพบ การคนหาวิธีนี้อาจ
เสียเวลามาก แตถาจัดเก็บขอมูลโดยเรียงชื่อตามตัวอักษรไวแลวจะทําไดรวดเร็วขึ้น
การจัดการขอมูลจึงเปนสิ่งที่จําเปนและเกี่ยวของกับการใชงานในชีวิตประจําวันและมีการนําคอมพิวเตอรมาชวย
ประมวลผลเพื่อไดขอมูลที่ถูกตองอยางรวดเร็ว การประมวลผลดวยคอมพิวเตอรจําเปนตองมีหลักการและวิธีการที่เปน
ระบบและการเก็บขอมูลควรพยายามลดขนาดของขอมูลใหเล็กที่สุด แตยังคงความหมายในตัวเองมากที่สุด
ดังที่กลาวมาแลววาการจัดเก็บขอมูลในคอมพิวเตอรนั้น เปนการเก็บขอมูลไวใน สื่อบันทึก เชน เทปแมเหล็ก
แผนบันทึก หรือจานแมเหล็ก โดยที่ขอมูลนั้นอยูในรูปของเลขฐานสองหลายบิตเรียงกัน ดังนั้นในการนําคอมพิวเตอร
มาชวยในการประมวลผลจึงตองกําหนด รูปแบบหรือโครงสรางของขอมูลเพื่อใหผูใชงานและคอมพิวเตอรสามารถ
เขาใจไดตรงกัน โดยโครงสรางของขอมูลจะประกอบดวย 5 ลําดับ ดังนี้
(1) บิต ดังที่ไดเคยกลาวไปแลววาบิตคือตัวเลขโดดในระบบเลขฐานสอง ซึ่งมีคาไดเพียง 0 หรือ 1 บิตเปน
หนวยขอมูลที่เล็กที่สุดในการแทนขอมูลในคอมพิวเตอร
(2) ตัวอักขระ (character) หมายถึงตัวอักขระแตละตัว ซึ่งอาจเปนตัวเลข ตัวอักษรหรือเครื่องหมายใด ๆ
การแทนตัวอักขระแตละตัวในคอมพิวเตอรใชเลขฐานสองจํานวน 8 บิต ซึ่งเราเรียกอีกอยางวาไบต
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 15 -
(3) เขตขอมูล (field) หมายถึงหนวยขอมูลหนวยหนึ่งที่กําหนดขึ้นมาแทนความหมายใดความหมายหนึ่ง เขต
ขอมูลแตละเขตประกอบดวยตัวอักขระตั้งแตหนึ่งตัวขึ้นไป
(4) ระเบียนขอมูล (record) หมายถึงกลุมของเขตขอมูลที่มีความเกี่ยวของกัน ระเบียนขอมูลประกอบดวย
เขตขอมูลตั้งแตหนึ่งเขตขึ้นไป
(5) แฟมขอมูล (file) หมายถึงกลุมของระเบียนขอมูลแบบเดียวกัน ซึ่งประกอบดวยระเบียนขอมูลตั้งแตหนึ่ง
ระเบียนขึ้นไป
ลักษณะของแฟมขอมูล
เขตขอมูล(Field) หมายถึง หนวยเก็บขอมูลหนึ่งที่ถูกกําหนดขึ้นเพื่อใชเก็บคาขอมูลที่ตองการ
ระเบียน(Record) หมายถึง กลุมของเขตขอมูลที่เกี่ยวของกัน ระเบียนขอมูลจึงประกอบดวยเขต
ขอมูลตั้งแตหนึ่งเขตขอมูลขึ้นไป
แฟมขอมูล(File) หมายถึง กลุมของระเบียน(record) ขอมูลที่มีเขตขอมูล(field)เหมือนๆ กัน ซึ่ง
ประกอบดวยระเบียนขอมูลตั้งแตระเบียนขึ้นไป เชน แฟมประวัตินักเรียนในชั้นเรียนประกอบดวย
ระเบียนขอมูลประวัติของนักเรียนแตละคน ซึ่งประวัติเหลานี้มีเขตขอมูลที่เหมือนกัน โดยเขตขอมูลที่
เหมือนกันในแตละระเบียนอาจเปนคาที่เหมือนกันหรือตางกันก็ได
แฟมขอมูล
ระเบียน 1 ระเบียน 2 ระเบียน 3 ……….. ระเบียน …
เขตขอมูล 1 ……เขตขอมูล 2 เขตขอมูล 2
ประเภทของแฟมขอมูล
การแบงประเภทของแฟมขอมูลมักแบงตามรูปแบบการเขาถึงขอมูล ซึ่งมี 3 ประเภทดังนี้
1. แฟมลําดับ
แฟมลําดับ หมายถึง แฟมขอมูลที่จะเขาถึงไดไปตามลําดับ (sequential) สื่อตัวอยางที่เห็นงายก็คือ
แถบบันทึกเพลง (tape) กวาจะเขาไปถึงเพลงลําดับทาย ๆ ก็ตองหมุนผานเพลงแรก ๆ ไป กอน ตองรอ
จนกวาจะถึงเพลงที่ตองการ (ตรงขามกับจานเสียงหรือซีดี(CD) ที่เราสามารถเลือกฟงเพลงที่ตองการไดทันที)
2. แฟมสุม
แฟมสุม หมายถึง แฟมขอมูลที่จัดเก็บระเบียน (record) กระจายออกไปในเนื้อที่จัดเก็บบนสื่อตาง ๆ
(medium) โดยไมเรียงไปตามลําดับกอนหลังอยางแฟมลําดับ (sequential file) ตําแหนงของระเบียนมักจะ
ขึ้นอยูกับเขตหลัก (key field) เขตหลักนี้จะขึ้นกับฟงกชันแบบแฮช (hashing function) เพื่อระบุตําแหนงที่
แนนอนในที่จัดเก็บ มีความหมายเหมือน direct file ดู random access ประกอบ
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 16 -
3. แฟมดัชนี
แฟมดัชนี หมายถึง แฟมพิเศษตางหากที่บอกตําแหนงที่อยูของระเบียนตาง ๆ ที่เก็บ ไวในแฟม
ฐานขอมูล (database file) การหาขอมูลดวยวิธีนี้ จะทําไดเร็วมาก
ขอดีของแฟมขอมูล
1. การประมวลผลขอมูลทําไดรวดเร็ว
2. คาลงทุนในเบื้องตนจะต่ํา อาจไมจําเปนตองใชคอมพิวเตอรที่มีประสิทธิภาพสูงก็สามารถทําการ
ประมวลผลขอมูลได
3. โปรแกรมประยุกตแตละโปรแกรมสามารถควบคุมการใชงานในแฟมขอมูลของตนเองได
ขอเสียของแฟมขอมูล
1. มีความซ้ําซอนของขอมูล(Redundancy)
2. ความยากในการประมวลผลขอมูลในแฟมขอมูลหลายแฟมขอมูล
3. ไมมีผูควบคุมหรือรับผิดชอบระบบทั้งหมด
4. ความขึ้นตอกัน(Dependency)ระหวางโปรแกรมประยุกตและโครงสรางของแฟมขอมูล
รูปที่ 9 แสดงความสัมพันธของโครงสรางขอมูลภายในแฟมขอมูล
พิจารณาการเก็บประวัติของนักเรียนในโรงเรียนแหงหนึ่ง ประวัติของนักเรียนคนหนึ่ง ๆ จะบันทึกลงใน
ระเบียนประวัติหนึ่งใบ โดยประกอบดวยเขตขอมูลตาง ๆ เชน ชื่อ นามสกุล วันเดือนปเกิด ฯลฯ โดยที่ขอมูลเหลานี้
อาจเปนตัวเลขหรือตัวอักษรก็ได และใบระเบียนประวัติของนักเรียนในโรงเรียนจะไดรับการจัดเก็บไวในแฟมเดียวกัน
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 17 -
รูปที่ 10 แสดงการจัดเก็บประวัตินักเรียน
จากรูปจะเห็นวา นักเรียนแตละคนมีประวัติ 1 ใบ หรือ 1 ระเบียน เก็บอยูในแฟมประวัตินักเรียนทั้งโรงเรียน
เมื่อดึงประวัตินักเรียน 1 คนมาพิจารณาจะประกอบดวยเขตขอมูลรายละเอียดดังรูปทางขวามือและจากรูปสามารถสรุป
ไดวา
ระเบียนประวัติของนักเรียนทั้งหมดเรียกวา แฟมขอมูล ประวัตินักเรียนของโรงเรียน
ระเบียนประวัติของนักเรียนแตละคนเรียกวา ระเบียนขอมูล ประวัตินักเรียน
ขอมูลแตละคาในระเบียนประวัติ เรียกวา เขตขอมูล ประวัตินักเรียนซึ่งอาจเปนตัวเลขหรือตัวหนังสือ
รูปที่ 11 แสดงการจัดเก็บประวัตินักเรียนในคอมพิวเตอร โดยขอมูลของนักเรียนแตละคนเก็บใน 1 ระเบียน
และแตละระเบียนประกอบดวย 7 เขตขอมูล
สําหรับการจัดเก็บขอมูลเพื่อการประมวลผลขอมูลดวยคอมพิวเตอรนั้น จะมีการจัดเหมือนกับการจัดขอมูลทั่วไป
คือ เปนแฟมขอมูล ระเบียนขอมูล และเขตขอมูล จากภาพการจัดการขอมูลทั่วไปในรูปแสดงการจัดเก็บประวัตินักเรียน
นั้น สามารถจัดเก็บในคอมพิวเตอรไดดังรูป โดยจะเห็นวาแฟมขอมูลอยูในรูปตารางสองมิติ และแตละแถวจะแสดง
ระเบียนแตละระเบียน และแตละสดมภจะแสดงเขตขอมูลตาง ๆ แตละเขตขอมูลที่มีชื่อกํากับบอกไว จะสังเกตไดวา
ความสัมพันธของขอมูลจะสัมพันธกันในแตละระเบียน โดยมีความหมายในตัวเองและไมเกี่ยวของกับลําดับระเบียน
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 18 -
ในการจัดเก็บขอมูลตองกําหนดคุณสมบัติของขอมูลใหชัดเจนตลอดจนวิธีการเตรียม ขอมูลเพื่อการประมวลผล
ดังตอไปนี้
(1) กําหนดชื่อและจํานวนเขตขอมูลในระเบียนขอมูล เชน ในระเบียนขอมูลนักเรียนในรูปแสดงการจัดเก็บ
ประวัตินักเรียนในคอมพิวเตอร อาจประกอบดวยเขตขอมูลจํานวน 6 เขต คือ
เขตขอมูลที่ 1 ชื่อเขตขอมูล ID หมายถึง เลขประจําตัวนักเรียน
เขตขอมูลที่ 2 ชื่อเขตขอมูล NAME หมายถึง ชื่อสกุลนักเรียน
เขตขอมูลที่ 3 ชื่อเขตขอมูล SEX หมายถึง เพศของนักเรียน
เขตขอมูลที่ 4 ชื่อเขตขอมูล BIRTHDAY หมายถึง วันเดือนปเกิดของนักเรียน
เขตขอมูลที่ 5 ชื่อเขตขอมูล FA_ NAME หมายถึง ชื่อบิดาของนักเรียน
เขตขอมูลที่ 6 ชื่อเขตขอมูล MO_NAME หมายถึง ชื่อมารดาของนักเรียน
(2) กําหนดชนิดและขนาดของเขตขอมูลแตละเขต เชน เขตขอมูล NAME เปนตัวหนังสือมีขนาดที่เก็บ 30
ตัวอักษร
(3) กําหนดวิธีการและสื่อในการจัดเก็บขอมูล แฟมขอมูลจะไดรับการนําไปเก็บไวในหนวยความจําของ
คอมพิวเตอร โดยขอมูลนี้อาจไดรับการเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติมหรือตัดออกได
เขตขอมูล ตัวอยางขอมูล ขนาดของขอมูล
เลขประจําตัวนักเรียน 00001 ตัวอักษร 5 ตัว
ชื่อ - สกุล มานะ แข็งขัน ตัวอักษร 30 ตัว
เพศ ช ตัวอักษร 1 ตัว
วันเดือนปเกิด 12/01/2531 ตัวอักษร 10 ตัว
ชื่อบิดา มนัส แข็งขัน ตัวอักษร 30 ตัว
ชื่อมารดา ราตรี แข็งขัน ตัวอักษร 30 ตัว
ตารางที่ 3 การกําหนดลักษณะการจัดเก็บขอมูลของแฟมขอมูลประวัตินักเรียน
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 19 -
ลักษณะประจํา ลักษณะของขอมูล
ชื่อเขตขอมูล ความหมาย
ขอมูล
ชนิด จํานวนตัวอักษร
ID เลขประจําตัวนักเรียน 00001 ตัวอักษร 5
NAME ชื่อ - สกุลนักเรียน มานะ แข็งขัน ตัวอักษร 30
GENDER เพศ ช ตัวอักษร 1
BIRTHDAY วันเดือนปเกิด 12/01/2531 ตัวอักษร 10
FA_NAME ชื่อบิดา มนัส แข็งขัน ตัวอักษร 30
MO_NAME ชื่อมารดา ราตรี แข็งขัน ตัวอักษร 30
ตารางที่ 4 ตัวอยางโครงสรางแฟมขอมูลประวัตินักเรียน
เมื่อนําเขตขอมูลทั้งหมดมาวางเรียงกัน จะเกิดรูปแบบที่เรียกวา ระเบียนขอมูล (record) ซึ่งสามารถใชเปน
เครื่องบงบอกถึงโครงสรางของแฟมนั้นได เชน แฟมประวัตินักเรียน มี โครงสรางระเบียนตามตารางตัวอยางโครงสราง
ระเบียนของแฟมขอมูลนักเรียน
ID NAME GENDER BIRTHDAY FA_NAME MO_NAME
ในแตละระเบียนอาจเลือกเขตขอมูลหนึ่ง ซึ่งสามารถบงบอกความแตกตางของขอมูลใหทราบไดอยางมีนัยสําคัญ
มาเปนตัวบงชี้ความแตกตางของระเบียนแตละระเบียนซึ่งเรียกวา กุญแจ (key) เชน ระเบียนประวัตินักเรียนอาจเลือก
เขตขอมูล ID เปนกุญแจเพราะ เขตขอมูลนี้จะบงบอกความแตกตางอยางมีนัยสําคัญ กลาวคือ จะบอกไดวาเปน
นักเรียน คนเดียวกันหรือไม ถาขอมูลในเขตขอมูล ID เหมือนกันแสดงวาเปนคนเดียวกัน แตถาไมเหมือนกันแสดงวา
เปนคนละคนกัน
2.5 ระบบฐานขอมูล
ฐานขอมูล หมายถึง แหลงที่ใชสําหรับเก็บรวบรวมขอมูลซึ่งอยูในรูปแฟมขอมูลมารวมไวที่เดียวกัน รวมทั้ง
ตองมีสวนของพจนานุกรมขอมูล (data dictionary) เก็บคําอธิบายเกี่ยวกับโครงสรางของฐานขอมูล และเนื่องจาก
ขอมูลที่จัดเก็บนั้นตองมีความสัมพันธซึ่งกันและกันทําใหสามารถสืบคน (retrieval) แกไข (modified) ปรับปรุง
เปลี่ยนแปลงโครงสราง ขอมูล (update) และจัดเรียง (sort) ไดสะดวกขึ้นโดยในการกระทําการดังที่กลาวมาแลว ตอง
อาศัยซอฟตแวรประยุกตสําหรับจัดการฐานขอมูล
ระบบฐานขอมูล หมายถึง ระบบการรวบรวมแฟมขอมูลหลายๆ แฟมขอมูลเขาดวยกัน โดยขจัดความซ้ําซอน
ของขอมูลออก แลวเก็บขอมูลไวที่ศูนยกลาง เพื่อการใชงานรวมกันในองคกร ภายในระบบตองมีสวนที่เปนโปรแกรม
ประยุกตที่สรางขึ้นเพื่อเชื่อมโยงและใชงานขอมูลในฐานขอมูล(database) และจะตองมีการดูแลรักษาความปลอดภัย
ของขอมูลเหลานั้น มีการกําหนดสิทธิของผูใชงานแตละคนใหแตกตางกัน ตามแตความตองการในการใชงาน
จากความหมายที่กลาวมาขางตน ระบบฐานขอมูลจะประกอบดวยแฟมขอมูลจํานวนหลายๆ แฟมดังตัวอยาง
ในรูป แฟมขอมูลเหลานี้ตองมีการจัดระบบแฟมไวอยางดี กลาวคือ ขอมูลในแฟมขอมูลเดียวกันตองไมมีการซ้ําซอนกัน
แตระหวางแฟมขอมูลอาจมีการซ้ําซอนกันไดบาง และตองเปดโอกาสใหผูใชสามารถเขาถึงขอมูล และคนหาไดงาย
นอกจากนี้ยังสามารถ เพิ่มเติม หรือลบออกไดโดยไมทําใหขอมูลอื่นเสียหาย
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 20 -
รูปที่ 12 ตัวอยางแฟมขอมูลในฐานขอมูลโรงเรียน
รูปที่ 12 แสดงแฟมขอมูลทั้งหมดที่ประกอบรวมอยูในฐานขอมูล และรูปที่ 13 แสดงใหเห็นวาแฟมขอมูลใน
ฐานขอมูลอาจมีความสัมพันธกัน โดยความสัมพันธระหวางแฟมขอมูลแสดงโดยเสนตรงเชื่อมโยงระหวาง 2
แฟมขอมูล
รูปที่ 13 แสดงความสัมพันธของแฟมแตละแฟมในฐานขอมูล
สมมติวาแฟมขอมูลอาจารยประกอบดวยเขตขอมูลตางๆ ไดแก ชื่อ ตําแหนง เงินเดือน ที่อยู ฯลฯ สวน
แฟมขอมูลนักเรียนนั้นอาจประกอบดวยเขตขอมูล เลขประจําตัวนักเรียน ชื่อ ที่อยู ฯลฯ และตองมีตัวชี้วามีใครเปน
อาจารยประจําชั้น
ในแฟมขอมูลนักเรียนอาจเก็บชื่ออาจารยที่ปรึกษาไวเพื่อเปนตัวชี้ก็ได แตจะทําใหเสียเนื้อที่การเก็บขอมูลมาก
ขึ้น ดังนั้นจึงตองหาทางสรางตัวชี้ที่เหมาะสม ตัวอยางเชน สรางรหัสอาจารยประจําชั้นเพื่อเปนตัวชี้แทนชื่อของ
อาจารย
2.5.1 โครงสรางขอมูลในระบบฐานขอมูล
ความสัมพันธของแตละแฟมขอมูลจะแสดงดวยตัวชี้ที่จะบอกวาขอมูลของระเบียนเดียวกันอยูที่ใดใน
แฟมอื่นๆ เชน เมื่อแบงแยกแฟมขอมูลออกเปน 3 แฟม คือ นักเรียน อาจารย และ วิชา โดยแตละแฟมขอมูล
จะมีตัวชี้บงบอกวาขอมูลที่สัมพันธกันอยูที่ใด ดังตัวอยางในรูป
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 21 -
รูปที่ 14 ตัวอยางการใชตัวชี้เพื่อบอกความสัมพันธของแฟมขอมูลในระบบฐานขอมูล
โครงสรางขอมูลในฐานขอมูลตามรูป ประกอบดวย 3 แฟม ในแตละแฟมมีความสัมพันธถึงกัน เชน
ขอมูลในแฟมนักเรียนจะมีสวนที่เปนตัวชี้ที่บอกความสัมพันธกับแฟมอาจารยวาอาจารยประจําชั้นเปนใคร
กรณีที่การคนหาขอมูลของนักเรียน เชน นักเรียนที่มีเลขประจําตัวนักเรียน 008 มีชื่อวาอะไร มีใคร
เปนอาจารยประจําชั้น และเรียนวิชาอะไร ลักษณะการคนหาคือ คนหาในแฟมนักเรียนทีละระเบียนจนพบ
ระเบียนที่มีเลขประจําตัว 008 ก็จะทราบชื่อนักเรียนและมีตัวชี้ที่ระบุวาขอมูลนี้สัมพันธกับขอมูลในแฟม
อาจารย ทําใหทราบวาอาจารยชื่ออะไร และจะทราบตัวชี้ที่ระบุตอวาอาจารยสอนวิชาอะไร เปนตน
2.5.2 ระบบจัดการฐานขอมูล
ในการทํางานดวยคอมพิวเตอร ถึงแมจะมีเครื่องคอมพิวเตอรที่มีประสิทธิภาพดีแลวก็ตาม ยังตองมี
ชุดคําสั่ง (software) ที่จะควบคุมการทํางานของเครื่องอีกดวย บุคคลที่คุนเคยกับการเขียนชุดคําสั่งดวย
ภาษาคอมพิวเตอรตางๆ เชน ภาษาซี ปาสคาล อาจจะประสบปญหาใน การเขียนชุดคําสั่งที่เกี่ยวกับ
แฟมขอมูล ตัวอยางเชน บริษัทแหงหนึ่งตองการประมวลผลขอมูล เงินเดือนของพนักงาน ขอมูลบัญชีรายรับ
รายจาย ขอมูลระบบสินคาคงคลัง โดยทั่วไปในการเขียนชุดคําสั่ง หรือใชงานคอมพิวเตอรเพื่อใหได
จุดประสงคตามความตองการดังกลาว อาจใชหลักการทํางานโดยวิธีการจัดแฟม ซึ่งเรียกวิธีนี้วา ระบบการจัด
กระทําแฟมขอมูล (file handling system) ดังรูป
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 22 -
รูปที่ 15 ตัวอยางระบบการจัดกระทําแฟมขอมูล
จากรูปจะเห็นวา ถาตองการเขียนโปรแกรมคํานวณคาปรับของสมาชิกที่ยืมหนังสือนานเกิน
กําหนดเวลา จะตองดึงเอาขอมูลการยืมหนังสือมาจากแฟมที่เก็บขอมูลการยืมมาประมวลผล สวนโปรแกรม
จัดการขอมูลสมาชิกก็จะตองติดตอกับขอมูลในแฟมขอมูลสมาชิก และโปรแกรมขอมูลหนังสือสิ่งพิมพก็
เกี่ยวของกับแฟมขอมูลหนังสือสิ่งพิมพ เมื่อตองการโปรแกรมเพื่อจุดประสงคอะไร ก็ตองเขียนโปรแกรมนั้น
ขึ้นมาเอง พรอมกับตองสรางแฟมขอมูลสําหรับเก็บขอมูลที่ตองการนํามาประมวลผล
ดังที่กลาวมาแลววา ในการดําเนินการกับขอมูลในฐานขอมูลนั้นจําเปนตองมีซอฟตแวรประยุกตที่
ชวยในการจัดการฐานขอมูล ซึ่งจะทําหนาที่ในการเก็บรวบรวมขอมูลใหเปนแฟมที่มีระเบียบ งายตอการใช
งาน และชวยทําใหผูใชประมวลผลขอมูลตางๆ ตามความตองการไดอยางรวดเร็ว โปรแกรมเหลานี้เรียกกันวา
ซอฟตแวรจัดการฐานขอมูล หรือระบบจัดการฐานขอมูล (DataBase Management System : DBMS)
ซอฟตแวรจัดการฐานขอมูลนี้ มีความสามารถทางดานการจัดการแฟมขอมูลมากมาย เชน การสราง
แฟม การกําหนดความสัมพันธของขอมูล การประมวลผลขอมูลหลายๆ แฟมรวมเปนระบบเดียว การจัดระบบ
ขอมูลใหเปนระเบียบ การคนหาขอมูลที่ตองการได และการจัดการเนื้อที่ของหนวยความจําได
ดังนั้นเมื่อใชโปรแกรมจัดการฐานขอมูล เขามาแทนระบบการจัดกระทําแฟมดังในรูป จะทําใหใชงาน
ไดสะดวกรวดเร็วขึ้น การจัดระบบแฟมสามารถทําไดโดยใชคําสั่งของซอฟตแวรจัดการฐานขอมูลที่เตรียมไว
แลว เชน คําสั่งสรางแฟมขอมูล คําสั่งเพิ่มหรือลบขอมูล
รูปที่ 16 ตัวอยางการใชระบบการจัดการฐานขอมูลแทนระบบจัดกระทําแฟมขอมูล
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
- 23 -
ขอมูลที่เก็บรวบรวมไวภายในแฟมจะถูกจัดสรรดวยซอฟตแวรจัดการฐานขอมูล แฟมตางๆ เหลานั้น
อาจจะถูกสรางพรอมกันครั้งเดียว โดยผูใชเปนผูปอนขอมูลเขาไปในคอมพิวเตอร ผูใชสามารถนําขอมูลตางๆ
มาประมวลผลตามความตองการ โดยเขียนโปรแกรมดวยชุดคําสั่งงายๆ ซึ่งซอฟตแวรจัดการฐานขอมูลได
เตรียมไวแลว จากตัวอยางในรูปตัวอยางการใชระบบการจัดการฐานขอมูลแทนระบบจัดกระทําแฟมขอมูล
ขอมูล เกี่ยวกับการยืมหนังสือ ขอมูลสมาชิกและขอมูลหนังสือสิ่งพิมพ ไดเก็บรวบรวมไวภายในฐานขอมูล
เดียวกัน แลวเขียนโปรแกรมเพื่อคํานวณคาปรับ ขอมูลสมาชิก และขอมูลหนังสือ โดยที่โปรแกรมตางๆ จะ
ติดตอกับขอมูลภายในแฟมโดยผานทางซอฟตแวรจัดการฐานขอมูล และถาตองการเขียนโปรแกรมเพื่อ
ประมวลผลตามจุดประสงคใหมก็สามารถทําไดโดยการเขียนโปรแกรมเพิ่มขึ้น
เทคโนโลยีดานคอมพิวเตอรไดเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา วิธีจัดการฐานขอมูลก็ไดรับการพัฒนา
ใหกาวหนาขึ้นเปนลําดับ การจัดการฐานขอมูลจึงเปนศาสตรที่มีการศึกษาเลาเรียนกันในหลายๆ ระดับ การ
จัดการฐานขอมูลยึดหลักการที่สําคัญคือ
(1) ลดความซ้ําซอนของขอมูล การจัดเก็บขอมูลที่ไมเปนระบบที่ดี อาจมีขอมูลที่ซ้ําซอนกระจาย
อยูในหลายๆ แฟม ทําใหมีปญหาของการปรับแกไขขอมูล เพราะตองคอยปรับปรุงขอมูลใหครบทุกแฟม
มิฉะนั้นจะพบกับปญหาความไมตรงกันของขอมูล ซึ่งทําใหการบริหารขอมูลทําไดยาก จึงควรมีการออกแบบ
และเก็บเพียงที่เดียว เพื่อลดความ ซ้ําซอน
(2) ควบคุมความคงสภาพของขอมูล ในการสรางฐานขอมูลจะตองมี
การกําหนดโครงสรางของขอมูลแตละเขตขอมูล โดยการกําหนดชื่อ ชนิดของขอมูล รวมทั้งขนาดของคาขอมูล
ทําใหสามารถตรวจสอบขอมูลที่ผูใชกรอกในขั้นตอนของการนําเขาขอมูลได โดยคาของขอมูลที่ผิดไปจาก
รูปแบบที่กําหนดจะไมไดรับการนําเขาสูฐานขอมูล มีผลใหลดความผิดพลาดของขอมูลได
(3) มีระบบปองกันความปลอดภัยของขอมูล ขอมูลที่จัดเก็บไวในฐานขอมูลจําเปนตองจัดแบง
ระดับความสําคัญของขอมูลเพื่อกําหนดผูใช มีการควบคุมการใชขอมูล เพื่อบงบอกวาใครจะเปนผูแกไขหรือ
ปรับปรุงขอมูลไดบาง มีการบันทึกประวัติการแกไขขอมูลเพื่อตรวจสอบ ขอมูลที่จัดเก็บนั้นอาจมีความสําคัญ
การแกไขหรือปรับปรุงขอมูลโดยรูเทาไม ถึงการณนั้นอาจทําใหขอมูลเสียหายได นอกจากนี้ระบบควรมีการ
สํารองขอมูลเพื่อปองกัน ขอมูลสูญหาย
(4) มีความเปนอิสระจากโปรแกรม ระบบจัดการฐานขอมูลที่ดีจะตองเปนระบบที่ฐานขอมูลมี
ความเปนอิสระจากโปรแกรม ทําใหสามารถใชโปรแกรมจัดการฐานขอมูลใดๆ จัดการฐานขอมูลได การ
ออกแบบใหขอมูลเปนอิสระนี้ ทําใหขอมูลใชไดกับเครื่องคอมพิวเตอรทุกรูปแบบ
(5) รวมขอมูลเพื่อใชขอมูลรวมกัน แตเดิมมีการเก็บขอมูลแยกเปนแฟมขอมูลขนาดเล็กกระจัด
กระจาย ซึ่งทําใหดูแลและบริหารจัดการขอมูลไดยาก แตในปจจุบันดวยเทคโนโลยีที่ทันสมัยสามารถรวบรวม
ฐานขอมูลเหลานี้เขาเปนฐานขอมูล ทําใหระบบทํางานรวมกันไดดีขึ้น
การดําเนินงานฐานขอมูลจะตองมีการจัดการเตรียมฐานขอมูลและบริหารขอมูล โดยจัดแยกกลุม
ปรับปรุงขอมูล และตรวจสอบความถูกตอง หนาที่หลักของผูบริหาร ฐานขอมูล จึงประกอบดวยการจัดเก็บ
ขอมูล การติดตอประสานงานกับแหลงและที่มาของ ขอมูล ตรวจสอบความถูกตองของขอมูล แบงกลุม
จัดลําดับ กําหนดรหัสขอมูล คํานวณ สรุปผลทํารายงาน เก็บรักษาขอมูลโดยตองคํานึงถึงความปลอดภัยและ
เชื่อถือไดของขอมูล การคนหาขอมูล การสํารวจขอมูล และการเผยแพรแจกจายขอมูล
แหลงที่มา หนังสือเรียนสาระการเรียนรูพื้นฐานเทคโนโลยีสารสนเทศ ชวงชั้นที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 ตามหลักสูตรการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544
รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552

สารสนเทศ

  • 1.
    - 1 - บทที่2 ขอมูลและสารสนเทศ เนื้อหา 2.1 ขอมูลและสารสนเทศ 2.2 กระบวนการจัดการขอมูลและสารสนเทศ 2.3 ขอมูลในคอมพิวเตอร 2.4 การจัดการขอมูลดวยคอมพิวเตอร 2.5 ระบบฐานขอมูล ผลการเรียนรูที่คาดหวัง 1. อธิบายความหมายของขอมูล และคุณสมบัติของสารสนเทศที่ดีได 2. เปรียบเทียบขอแตกตางระหวางขอมูลและสารสนเทศได 3. บอกวิธีการทําขอมูลใหเปนสารสนเทศได 4. อธิบายการแทนขอมูลในคอมพิวเตอรได 5. อธิบายโครงสรางแฟมขอมูลและฐานขอมูล พรอมทั้งขอแตกตางระหวางโครงสรางแฟมขอมูล และ ฐานขอมูลได 6. จําแนกประเภทของแฟมขอมูล และสามารถบอกขอดี ขอเสียของแฟมขอมูลได 7. อธิบายลักษณะของฐานขอมูล และลักษณะของขอมูลในฐานขอมูลได 8. อธิบายโครงสรางของขอมูลในระบบฐานขอมูลได 9. บอกขอดีและขอเสียของฐานขอมูลได 10. อธิบายลักษณะการจัดการสารสนเทศที่ดีได รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 2.
    - 2 - 2.1ขอมูลและสารสนเทศ ในปจจุบันการแขงขันทางธุรกิจตองอาศัยขอมูลเปนหลัก ดังนั้นจึงมีการนําเอาเทคโนโลยีมาชวยจัดการขอมูลดัง จะเห็นไดจากการแขงขันการใหบริการของธนาคารพาณิชย การใชขอมูลในการตัดสินใจประกอบการตัดสินใจลงทุนซื้อ ขายหลักทรัพย ขอมูลเปนหัวใจของการดําเนินงานเปนแหลงความรูที่ใชประกอบการตัดสินใจ บริษัทหรือองคการ จึง ดําเนินการ อยางจริงจังใหไดมาซึ่งขอมูล และปกปองดูแลขอมูลของตนเปนอยางดี เพราะขอมูลเปนสิ่งมีคามีราคา การ โจรกรรม ขอมูลโดยใชเทคโนโลยีใหมๆ จึงเปนปญหาสําคัญที่เกิดขึ้น ดังที่ปรากฏเปนขาวทั้งในประเทศและ ตางประเทศ 2.1.1 ขอมูล ขอมูล คือ ขอเท็จจริงหรือเหตุการณที่เกี่ยวของกับสิ่งตางๆ เชน คน สัตว สิ่งของ สถานที่ ฯลฯ โดย อยูในรูปแบบที่เหมาะสมตอการสื่อสาร การแปลความหมายและการประมวลผล ขอมูลอาจเปนตัวเลข ตัว อักขระ หรือสัญลักษณใด ๆ เชน เลข 1.5 อาจจะถูกกําหนดใหเปนจํานวนหนวยการเรียนของวิชาความรู เบื้องตนเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ 8.30 แทนเวลาเขาเรียน สัญลักษณ แทนการเลี้ยวขวา เปนตน กรรมวิธีการรวบรวมขอมูลเปนจุดเริ่มตนของการดําเนินงาน การรวบรวมขอมูลที่ดีจะไดขอมูลรวดเร็ว ถูกตองแมนยํา ครบถวน ดังนั้นผูดําเนินการตองใหความสําคัญที่จุดนี้ โดยเฉพาะความรวดเร็ว ความรวดเร็ว ของการเก็บขอมูลจึงผูกพันกับเทคโนโลยีซึ่งมีหลายวิธี เชน การใชไปรษณียอิเล็กทรอนิกส การเชื่อมตอกับ ระบบปลายทางเพื่อรับขอมูล การใชโทรสาร การใชระบบอานขอมูลอัตโนมัติ เชน เครื่องกราดตรวจ (scanner) เครื่องอานขอมูลที่เปนรหัสแทง (bar code reader) 2.1.2 คุณสมบัติของขอมูล การจัดเก็บขอมูลจําเปนตองมีความพยายามและตั้งใจดําเนินการ หรือกลาวไดวาการไดมาซึ่งขอมูลที่จะ นํามาใชประโยชน องคกรจําเปนตองลงทุนทั้งในดานตัวขอมูล เครื่องจักร และอุปกรณ ตลอดจนการพัฒนา บุคลากรขึ้นมารองรับระบบ เพื่อใหใชงานอยางมีประสิทธิภาพ การจัดการระบบขอมูลจึงตองคํานึงถึงปญหา เหลานี้ และพยายามมองปญหาแบบที่เปนจริง สามารถดําเนินการได ใหประสิทธิผลคุมคากับการลงทุน ดังนั้น การดําเนินงานเพื่อใหไดมาซึ่งสารสนเทศที่ดี ขอมูลจะตองมีคุณสมบัติขั้นพื้นฐาน ดังนี้ 1) ความถูกตอง หากมีการเก็บรวบรวมขอมูลแลว ขอมูลเหลานั้นเชื่อถือไมไดจะทําใหเกิดผลเสีย อยางมาก ผูใชจะไมกลาอางอิงหรือนําเอาไปใชประโยชน ซึ่งเปนเหตุใหการตัดสินใจของผูบริหาร ขาดความแมนยํา และอาจมีโอกาสผิดพลาดได โครงสรางขอมูลที่ออกแบบตองคํานึงถึงกรรมวิธี การดําเนินงานเพื่อใหไดความถูกตองแมนยํามากที่สุด โดยปกติความผิดพลาดของสารสนเทศสวน ใหญ มาจากขอมูลที่ไมมีความถูกตองซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากคนหรือเครื่องจักร การออกแบบระบบ จึงตองคํานึงถึงในเรื่องนี้ 2) ความรวดเร็วและเปนปจจุบัน การไดมาของขอมูลจําเปนตองใหทันตอความตองการของผูใช มี การตอบสนองตอผูใชไดเร็ว ตีความหมายสารสนเทศไดทันตอเหตุการณหรือความตองการ มีการ ออกแบบระบบการเรียกคน และรายงานตามความตองการของผูใช รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 3.
    - 3 - 3)ความสมบูรณ ความสมบูรณของสารสนเทศขึ้นกับการรวบรวมขอมูลและวิธีการ ทางปฏิบัติดวย ในการดําเนินการจัดทําสารสนเทศตองสํารวจและสอบถามความตองการใชขอมูลเพื่อใหไดขอมูลที่ มีความสมบูรณในระดับหนึ่งที่เหมาะสม 4) ความชัดเจนและกะทัดรัด การจัดเก็บขอมูลจํานวนมากจะตองใชพื้นที่ในการจัดเก็บขอมูลมากจึง จําเปนตองออกแบบโครงสรางขอมูลใหกะทัดรัดสื่อความหมายได มีการใชรหัสหรือยนยอขอมูลให เหมาะสมเพื่อที่จะจัดเก็บเขาไวในระบบคอมพิวเตอร 5) ความสอดคลอง ความตองการเปนเรื่องที่สําคัญ ดังนั้นจึงตองมีการสํารวจเพื่อหาความตองการ ของหนวยงานและองคการ ดูสภาพการใชขอมูล ความลึกหรือความกวางของขอบเขตของขอมูลที่ สอดคลองกับความตองการ 2.1.3 ชนิดและลักษณะของขอมูล ขอมูลที่ใชในการประมวลผลแบงออกเปน 2 ชนิด คือ 1) ขอมูลที่เปนตัวเลข (Numeric Data) หมายถึง ขอมูลที่ใชแทนจํานวนที่สามารถนํา ไปคํานวณได ขอมูลแบบนี้เขียนไดหลายรูปแบบ คือ ก. เลขจํานวนเต็ม หมายถึง ตัวเลขที่ไมมีจุดทศนิยม เชน 12, 9, 137 , 8319 , -46 ข. เลขทศนิยม หมายถึง ตัวเลขที่มีจุดทศนิยม ซึ่งอาจมีคาเปนจํานวนเต็ม เชน 12 หรือเปน จํานวนที่มีเศษทศนิยมก็ได เชน 12.763 เลขทศนิยมแบบนี้สามารถเขียนได 2 รูปแบบคือ แบบที่ใชกันทั่วไป เชน 12., 9.0 ,17.63, 119.3267 , -17.34 แบบที่ใชงานทางวิทยาศาสตร เชน 123. x 104 หมายถึง 1230000.0 13.76 x 10-3 หมายถึง 0.01376 - 1764.0 x 102 หมายถึง -176400.0 - 1764.10-2 หมายถึง -17.64 2) ขอมูลที่เปนตัวอักขระ (Character Data) หมายถึง ขอมูลที่ ไมสามารถนํา ไปคํานวณได แตอาจ นําไปเรียงลําดับได เชน การเรียงลําดับตัวอักษร ขอมูลอาจเปนตัวหนังสือ ตัวเลข หรือเครื่องหมาย ใด ๆ เชน COMPUTER, ON-LINE, 1711101,&76 2.1.4 สารสนเทศ จากที่กลาวมาแลววา ขอมูล คือ ขอเท็จจริงหรือเหตุการณเกี่ยวกับสิ่งตาง ๆ เชน คน สถานที่ สิ่งของ ตางๆ ซึ่งมีการเก็บรวบรวมเอาไว และสามารถเรียกเอามาใชประโยชนไดในภายหลัง ขอมูลจึงจําเปนตองเปน ขอมูลที่ดีมีความถูกตองแมนยํา สําหรับ สารสนเทศ หมายถึง สิ่งที่ไดจากการนําขอมูลที่เก็บรวบรวมไวมาประมวลผล เพื่อนํามาใช ประโยชนตามจุดประสงค สารสนเทศที่ดีตองมาจากขอมูลที่ดี การจัดเก็บขอมูลและสารสนเทศจะตองมีการ ควบคุมดูแลเปนอยางดี เชน อาจจะมีการกําหนดใหผูใดบางเปนผูมีสิทธิ์ใชขอมูลได ขอมูลที่เปนความลับ รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 4.
    - 4 - จะตองมีระบบขั้นตอนการควบคุมกําหนดสิทธิ์ในการแกไขหรือการกระทํากับขอมูลวาจะกระทําไดโดยใคร บาง นอกจากนี้ขอมูลที่เก็บไวแลวตองไมเกิดการสูญหายหรือถูกทําลายโดยไมไดตั้งใจ รูปที่ 1 แสดงความสัมพันธของขอมูลและสารสนเทศ รูปที่ 2 ตัวอยางขอมูลระเบียนประวัติของนักเรียน การจัดเก็บขอมูลที่ดี จะตองมีการกําหนดรูปแบบของขอมูลใหมีลักษณะงายตอการจัดเก็บ และมี รูปแบบเดียวกัน ขอมูลแตละชุดควรมีความหมายและมีความเปนอิสระในตัวเอง นอกจากนี้ไมควรมีการเก็บ ขอมูลซ้ําซอนเพราะจะเปนการสิ้นเปลืองเนื้อที่เก็บขอมูล ขอความบนระเบียนประวัติของนักเรียนจากรูปที่ 2 ทําใหทราบวา เพชร แข็งขัน เปนนักเรียนชาย เกิดวันที่ 12 เดือนมกราคม ปพุทธศักราช 2525 ดังนั้นขอความ เพชร แข็งขัน ชาย และ 12 ม.ค. 2525 ที่อยู บนระเบียนประวัตินักเรียนจึงเปนขอมูล ถามีการนําขอมูลเกี่ยวกับปเกิดของนักเรียนทั้งโรงเรียนจากระเบียนประวัติไปแจกแจงตามปเกิด ตามรูปที่ 3 จํานวนนักเรียนที่ไดจากการแจกแจงขอมูลตามปเกิดจะเปนสารสนเทศที่เกิดจากการนําขอมูลไป ทําการประมวลผล ขอมูล การประมวลผล สารสนเทศ ระเบียนประวัติ ชื่อ เพชร แข็งขัน เพศ ชาย วัน เดือน ปเกิด 12 ม.ค. 2525 ปเกิด จํานวนนักเรียน 2523 110 2524 32 2525 67 . . . การแจกแจงระเบียนประวัติ รูปที่ 3 การแจกแจงขอมูลปเกิดของนักเรียนทั้งโรงเรียน ในบางครั้งผลสรุปจากการประมวลผลขอมูลแบบหนึ่ง อาจนําไปใชเปนขอมูลในการประมวลผลอีก แบบหนึ่งก็ได เชน ในการหาเกรดเฉลี่ยปลายภาคการศึกษาของนักเรียนชื่อนายสามารถ เริ่มจากครูผูสอนแต ละวิชานําผลการสอบแตละครั้งและคะแนนการทํางานในชั้นเรียนของนายสามารถมาคํานวณคะแนนรวมและ ใหเกรดในวิชานั้นๆ เกรดที่ครูผูสอนแตละทานใหถือเปนสารสนเทศจากขอมูลคะแนนการสอบและการทํางาน ของนายสามารถ หลังจากสงเกรดแตละวิชาใหฝายวิชาการเพื่อคํานวณเกรดเฉลี่ย เกรดแตละวิชาที่สงมาจะ รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 5.
    - 5 - เปนขอมูลในการคํานวณเกรดเฉลี่ยของนายสามารถซึ่งถือเปนสารสนเทศ หลังจากนั้นเกรดเฉลี่ยของ นักเรียนแตละคนอาจเปนขอมูลในการประมวลผลอื่นๆ ตอไป เชน การคํานวณผลการเรียนเฉลี่ยของนักเรียน ทั้งชั้นเรียน 2.2 กระบวนการจัดการขอมูลและสารสนเทศ การทําขอมูลใหเปนสารสนเทศจําเปนตองอาศัยเทคโนโลยีเขามาชวยดําเนินการ เริ่มตั้งแตการรวบรวม และตรวจสอบขอมูล การประมวลผลขอมูลใหกลายเปนสารสนเทศ และการดูแลรักษาขอมูลเพื่อการใชงาน 2.2.1 การรวบรวมและตรวจสอบขอมูล 1) การรวบรวมขอมูล ปจจุบันมีเทคโนโลยีชวยในการจัดเก็บขอมูลอยูเปนจํานวนมาก เชน การ ปอนขอมูลเขาเครื่องคอมพิวเตอรผานแผงแปนอักขระ การอานขอมูลจากรหัสแทง การกราดตรวจใบ ลงทะเบียนที่มีการฝนดินสอดําในตําแหนงตางๆ 2) การตรวจสอบขอมูล เมื่อมีการรวบรวมขอมูลแลวจําเปนตองมีการตรวจสอบขอมูลเพื่อความ ถูกตอง ขอมูลที่เก็บเขาในระบบตองมีความนาเชื่อถือได หากพบที่ผิดพลาดตองแกไข การตรวจสอบขอมูล อาจตรวจสอบโดยสายตามนุษยหรือตั้งกฎเกณฑใหคอมพิวเตอรตรวจสอบ 2.2.2 การประมวลผลขอมูล การประมวลผลขอมูลอาจประกอบดวยกิจกรรมดังตอไปนี้ 1) การจัดกลุมขอมูล ขอมูลที่เก็บอาจมีการจัดกลุม เพื่อเตรียมไวสําหรับการใชงาน การแบงแยก กลุมมีวิธีการที่ชัดเจน เชน ขอมูลในโรงเรียนมีการแจกแจงหรือแบงกลุมประวัตินักเรียน ตานระดับชั้นเรียน ขอมูลในสมุดโทรศัพทหนาเหลืองมีการจัดกลุมเลขหมายโทรศัพทตามชนิดสินคาและบริการ 2) การจัดเรียงขอมูล เมื่อจัดกลุมแลว ควรมีการจัดเรียงขอมูลตามลําดับ ตัวเลข หรืออักขระ เพื่อให เรียกใชงานไดงาย ประหยัดเวลา ตัวอยางการจัดเรียงขอมูล เชน การจัดเรียงบัตรขอมูลผูแตงหนังสือในตู บัตรรายการของหองสมุดตามลําดับตัวอักษร การจัดเรียงชื่อคนในสมุดรายนามผูใชโทรศัพทตามลําดับ ตัวอักษร 3) การสรุปผล บางครั้งขอมูลที่จัดเก็บมีจํานวนมาก จําเปนตองมีการสรุปผลหรือสรุปเปนรายงาน เพื่อนําไปใชประโยชน ขอมูลที่สรุปนี้จะสื่อความหมายไดดีกวา เชน สถิติจํานวนนักเรียนแยกตามชั้นเรียนแต ละชั้น 4) การคํานวณ ขอมูลที่เก็บรวบรวมมานั้น ขอมูลบางสวนเปนขอมูลจํานวนที่สามารถนําไปคํานวณ เพื่อหาผลลัพธบางอยางได ดังนั้นการสรางสารสนเทศจากขอมูลจึงอาศัย การคํานวณขอมูลที่เก็บไวดวย เชน การคํานวณเกรดเฉลี่ยของนักเรียนแตละคน 2.2.3 การดูแลรักษาขอมูล การดูแลรักษาขอมูล อาจประกอบดวยกิจกรรมตอไปนี้ 1) การเก็บรักษาขอมูล การเก็บรักษาขอมูล หมายถึง การนําขอมูลมาบันทึกเก็บไวในสื่อบันทึก ตางๆ เชน แผนบันทึกขอมูล นอกจากนี้ยังรวมถึงการดูแล และทําสําเนาขอมูลเพื่อใหใชงานตอไปในอนาคต ได รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 6.
    - 6 - 2)การทําสําเนาขอมูล การทําสําเนาเพื่อเก็บรักษาขอมูล หรือนําไปแจกจาย จึงควรคํานึงถึงความ จุและความทนทานของสื่อบันทึกขอมูล 3) การสื่อสารและเผยแพรขอมูล ขอมูลตองกระจายหรือสงตอไปยังผูใชงานที่หางไกลไดงาย การ สื่อสารขอมูลจึงเปนเรื่องสําคัญและมีบทบาทที่สําคัญยิ่งที่จะทําใหการสงขาวสารไปยังผูใชทําไดรวดเร็วและ ทันเวลา 4) การปรับปรุงขอมูล ขอมูลที่จัดเก็บไวมีจุดประสงคเพื่อการใชงาน เชน ในการตัดสินเพื่อ ดําเนินการ ดังนั้นขอมูลจึงตองมีการปรับปรุง ใหทันสมัยอยูตลอดเวลา และจัดเก็บอยางเปนระบบเพื่อการ คนหาไดอยางรวดเร็ว ปจจุบันผูบริหารตองสามารถปฏิบัติงานไดรวดเร็วขึ้น เพื่อตอบสนองตอการแขงขันตลอดจนการ ผลักดันของสังคมที่มีการใชระบบสื่อสารขอมูลที่ทันสมัยมากขึ้น การแขงขันในธุรกิจจึงมากขึ้นตามลําดับ มี การใชคอมพิวเตอรมาวิเคราะห แยกแยะ และจัดสรรขอมูลใหเปนสารสนเทศ เพื่อการตัดสินใจ ความกาวหนาทางเทคโนโลยี ทําใหคอมพิวเตอรมีความสามารถมากขึ้น มีขนาดเล็กลง และราคาถูก ลง การนําคอมพิวเตอรมาใชงานจึงแพรหลายอยางรวดเร็ว ตลอดจนระบบสื่อสารกาวหนายิ่งขึ้น ซึ่งเปนผลทํา ใหระบบสารสนเทศขององคการที่ใชเทคโนโลยีเหลานี้มี ประสิทธิภาพมากขึ้น 2.3 ขอมูลในคอมพิวเตอร คอมพิวเตอรทํางานดวยหลักการทางอิเล็กทรอนิกสที่ใชสัญญาณทางไฟฟาแทนตัวเลขศูนยและหนึ่ง ซึ่งเปน ตัวเลขในระบบเลขฐานสอง แตละหลักเรียกวาบิต (binary digit : bit) และเมื่อนําตัวเลขหลายๆ บิตมาเรียงกัน จะใช สรางรหัสแทนจํานวน อักขระหรือสัญลักษณทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษได และเพื่อใหการแลกเปลี่ยนขอความ ระหวางมนุษยกับคอมพิวเตอรเปนไปในแนวเดียวกัน จึงมีการกําหนดมาตรฐานรหัสแทนขอมูลในระบบเลขฐานสองขึ้น โดยรหัสมาตรฐานที่นิยมใชกันมากมีสองกลุม คือ รหัสแอสกีและรหัสเอ็บซิดิก 2.3.1 ระบบเลขฐานสอง ในชีวิตประจําวันของมนุษยตองไดพบเจอกับจํานวนและการคํานวณอยูทุกวัน หากเราสังเกตจะ พบวาจํานวนที่เราคุนเคยอยูทุกวันนั้นไมวาจะเปนการซื้อของเปนเงิน 39,587 บาท จํานวนเงินฝากในธนาคาร 1,426,000 บาท หรือจํานวนในใบแจงหนี้คาโทรศัพทจํานวน 2,560 บาท ลวนแลวแตประกอบขึ้นจากตัวเลข 10 ตัว คือ 0,1,2,3,4,5,6,7,8 และ 9 ทั้งสิ้น ตัวเลขทั้ง 10 ตัวนี้ถือไดวาเปนเครื่องมือที่ชวยในการนับจํานวน ของมนุษย การที่มนุษยเลือกเลข 10 ตัวในการแทนการนับ อาจเนื่องจากมนุษยมีนิ้วมือที่สามารถใชเปน อุปกรณชวยนับไดเพียง 10 นิ้ว จึงกําหนดระบบตัวเลขนี้ขึ้นมาและเรียกวา ระบบเลขฐานสิบ (decimal) ตอมาเมื่อมีการใชงานคอมพิวเตอรซึ่งเปนอุปกรณอิเล็กทรอนิกสที่ทํางาน แบบดิจิทัลและใชระดับ แรงดันไฟฟาแสดงสถานะเพียง 2 สถานะ คือ ปด (แทนดวย 0) และเปด (แทนดวย 1) หรืออาจกลาวได วาเครื่องคอมพิวเตอรรูจักตัวเลขเพียง 2 ตัวเทานั้น คือ 0 และ 1 หากมนุษยตองการใชคอมพิวเตอรเปน เครื่องมือชวยทํางาน มนุษยตองเรียนรูระบบเลขที่ประกอบดวยตัวเลขเพียง 2 ตัวเชนกัน จึงไดมีการคิดคน ระบบเลขฐานสอง (binary) ขึ้นเพื่อชวยในการสื่อสารกับเครื่องคอมพิวเตอร โดยระบบเลขฐานสองเปนระบบ ตัวเลขที่ประกอบดวยตัวเลขเพียง 2 ตัว คือ 0 และ 1 เทานั้น ตัวอยางเลขฐานสอง เชน 1102 , 101102 รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 7.
    - 7 - นอกจากระบบเลขฐานสองแลวในการทํางานของคอมพิวเตอรยังอาจเกี่ยวของกับระบบตัวเลขระบบ อื่นอีก เชน ระบบเลขฐานแปดและระบบเลขฐานสิบหกซึ่งระบบเลขฐาน ทั้งสองจะมีแนวคิดในทํานองเดียวกัน กับระบบเลขฐานสองและฐานสิบ กลาวคือระบบเลขฐานแปดก็คือระบบเลขที่ประกอบดวยตัวเลขเพียง 8 ตัว คือ 0,1,2,3,4,5,6, และ 7 ตัวอยางเลขฐานแปด เชน 16738 765138 ในขณะที่ระบบเลขฐานสิบหกนั้นจะ ประกอบดวย ตัวเลขทั้ง 10 ตัวที่ใชอยูในระบบเลขฐานสิบ และเพิ่มตัวอักขระภาษาอังกฤษ A , B , C , D , E และ F แทนจํานวน 10 11 12 13 14 และ 15 ตามลําดับ ตัวอยางเลขฐานสิบหก เชน A154916 F7DA216 874316 จากที่กลาวมาขางตน จะเห็นวาการเขียนเลขฐานสอง ฐานแปดและฐานสิบหกนั้น มักจะเขียนตัวเลข 2 8 และ 16 กํากับอยูที่ตัวสุดทาย ทั้งนี้เพื่อปองกันความสับสน เชน 8743 หากเราไมเขียนตัวเลขกํากับไว ตัวเลข นี้อาจเปนเลขฐาน 10 หรือฐาน 16 ก็ไดเราก็จะไมทราบวาตัวเลขที่เขียนนั้นเปนเลขฐานใด ตารางดานลางนี้ เปนตารางแสดงคาของตัวเลขในระบบเลขฐานทั้งสี่ระบบที่กลาวถึงขางตน ฐานสิบ เลขฐานสอง เลขฐานแปด เลขฐานสิบหก 0 0000 0 0 1 0001 1 1 2 0010 2 2 3 0011 3 3 4 0100 4 4 5 0101 5 5 6 0110 6 6 7 0111 7 7 8 1000 8 9 1001 9 10 1010 A 11 1011 B 12 1100 C 13 1101 D 14 1110 E 15 1111 F ตารางที่ 1 แสดงรูปแบบของเลขในฐานสอง ฐานสิบ ฐานแปด และฐานสิบหก รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 8.
    - 8 - 2.3.2รหัสแทนขอมูล 1) รหัสแอสกี (American Standard Code Information Interchange :ASCII) เปนมาตรฐานที่ นิยมใชกันมากในระบบคอมพิวเตอรและระบบสื่อสารขอมูล รหัสแทนขอมูลชนิดนี้ใชเลขฐานสองจํานวน 8 บิต หรือเทากับ 1 ไบตแทนอักขระหรือสัญลักษณแตละตัว ซึ่งหมายความวาการแทนอักขระแตละตัวจะ ประกอบดวยตัวเลขฐานสอง 8 บิตเรียงกัน ซึ่งลําดับของแตละบิตเปนดังนี้ บิตที่ 7 6 5 4 3 2 1 0 และตัวอยางรหัสแทนขอมูล เชน บิตที่ 7 6 5 4 3 2 1 0 อักขระที่แทน 0 0 1 1 0 1 1 1 7 0 1 0 0 0 1 1 1 G 0 1 1 0 0 1 1 1 g จากหลักการของระบบเลขฐานสอง แตละบิตสามารถแทนคาได 2 แบบ คือ เลข 0 หรือเลข 1 ถา เราเขียนเลขฐานสองเรียงกัน 2 บิตในการแทนอักขระ เราจะมีรูปแบบในการแทนอักขระได 22 หรือ 4 รูปแบบ คือ 00 , 01 , 10 และ11 ดังนั้นในการใชรหัสแอสกีซึ่งมี 8 บิตในการแทนอักขระแลว เราจะมีรูปแบบที่ใชแทน ไดถึง 28 หรือ 256 รูปแบบ ซึ่งเมื่อใชแทนตัวอักษรภาษาอังกฤษแลวยังมีเหลืออยู สํานักงานมาตรฐาน ผลิตภัณฑอุตสาหกรรม หรือ สมอ. จึงไดกําหนดรหัสภาษาไทยเพิ่มลงไปเพื่อใหใชงานรวมกัน ตามตาราง แสดงรหัส ASCII รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 9.
    - 9 - b70 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 b6 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 b5 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 b4 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 b3 b2 b1 b0 0 0 0 0 0 @ P ' p ฐ ภ ะ เ ๐ 0 0 0 1 ! 1 A Q a q ก ฑ ม -ั แ ๑ 0 0 1 0 " 2 B R b r ข ฒ ย า โ ๒ 0 0 1 1 # 3 C S c s ฃ ณ ร -ํา ไ ๓ 0 1 0 0 $ 4 D T d t ค ด ฤ -ิ า ๔ 0 1 0 1 % 5 E U e u ฅ ต ล -ี ๆ ๕ 0 1 1 0 & 6 F V f v ฆ ถ ฦ -ึ -็ ๖ 0 1 1 1 ' 7 G W g w ง ท ว -ื - ๗ 1 0 0 0 ( 8 H X h x จ ธ ศ -ุ - ๘ 1 0 0 1 ) 9 I Y i y ฉ น ษ -ู - ๙ 1 0 1 0 * : J Z j z ช บ ส - 1 0 1 1 + ; K [ k { ซ ป ห - 1 1 0 0 , < L l | ฌ ผ ฬ -ํ 1 1 0 1 - = M ] m } ญ ฝ อ 1 1 1 0 . > N ^ n ~ ฎ พ ฮ 1 1 1 1 / ? O - o ฏ ฟ ฯ ฿ ตารางที่ 2 แสดงรหัส ASCII แทนตัวอักษรภาษาอังกฤษและภาษาไทย รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 10.
    - 10 - 2)รหัสเอ็บซิดิก (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code : EBCDIC) พัฒนาโดย บริษัทไอบีเอ็ม รหัสแทนขอมูลนี้ไมเปนที่นิยมใชแลวในปจจุบัน การกําหนดรหัสจะใช 8 บิต ตอหนึ่งอักขระ เหมือนกับรหัสแอสกี แตแบบของรหัสที่กําหนดจะแตกตางกัน โดยรหัสเอ็บซิดิกจะเรียงลําดับแตละบิตที่ใช แทนอักขระดังนี้ บิตที่ 0 1 2 3 4 5 6 7 รหัสแบบเอ็บซีดิก ก็สามารถใชกําหนดใหกับอักษรภาษาไทยและเครื่องหมายอื่นๆ ไดเชนเดียวกัน ตัวอยางรหัสแทนขอมูลแบบเอ็บซีดิก บิตที่ 0 1 2 3 4 5 6 7 อักขระที่แทน 1 1 1 1 0 1 1 1 7 1 1 0 0 0 1 1 1 G 1 0 0 0 0 1 1 1 g 3) รหัสยูนิโคด (Unicode) เปนรหัสที่สรางขึ้นมาในระยะหลังที่มีการสรางแบบตัวอักษรของภาษา ตางๆ รหัสยูนิโคดเปนรหัสที่ตางจาก 2 ชนิดที่ไดกลาวมาขางตน คือใชเลขฐานสอง 16 บิตในการแทน ตัวอักษร เนื่องจากที่มาของการคิดคนรหัสชนิดนี้ คือ เมื่อมีการใชงานคอมพิวเตอรในหลายประเทศและมีการ สรางแบบตัวอักษร (font) ของภาษาตางๆ ทั่วโลก ในบางภาษาเชน ภาษาจีน และภาษาญี่ปุน เปนภาษาที่ เรียกวาภาษารูปภาพซึ่งมีตัวอักษรเปนหมื่นตัว หากใชรหัสที่เปนเลขฐานสอง 8 บิต เราสามารถแทนรูปแบบ ตัวอักษรไดเพียง 256 รูปแบบที่ไดอธิบายมาขางตน ซึ่งไมสามารถแทนตัวอักษรไดครบ จึงสรางรหัสใหม ขึ้นมาที่สามารถแทนตัวอักขระไดถึง 65,536 ตัว ซึ่งมากพอและสามารถแทนสัญลักษณกราฟกและสัญลักษณ ทางคณิตศาสตรไดอีกดวย 2.3.3 การจัดเก็บขอมูลในหนวยความจํา หนวยความจําหลักของคอมพิวเตอรเปนที่เก็บขอมูลและคําสั่งในขณะประมวลผล การเก็บขอมูลใน หนวยความจําเปนการเก็บรหัสตัวเลขฐานสอง ขอมูลที่ใชในการประมวลผลทั้งตัวเลขหรือตัวอักขระจะไดรับ การแทนเปนตัวเลขฐานสอง แลวเก็บไวในหนวยความจํา เชน ขอความวา BANGKOK เก็บในคอมพิวเตอรจะ แทนเปนรหัสเรียงกันไป ดังนี้ รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 11.
    - 11 - B01000010 A 01000001 N 01001110 G 01000111 K 01001011 O 01001111 K 01001011 รูปที่ 4 แสดงตัวอยางการแทนขอมูลดวยรหัสเลขฐานสองในหนวยความจํา หนวยความจําของไมโครคอมพิวเตอรที่ใชกันอยูในขณะนี้ มีขนาดความกวาง 8 บิต และเก็บขอมูลเรียงกันไป โดยมีการกําหนดตําแหนงซึ่งเรียกวา ตําแหนงที่อยู (address) เพื่อใหขอมูลที่เก็บมีความถูกตอง การเขียนหรืออานทุกครั้งจึงตองตรวจสอบความ ถูกตองของขอมูล วิธีที่งาย และนิยมใชกันคือการเพิ่มบิตพาริตี (parity bit) เพื่อตรวจสอบจํานวนเลข 1 ในรหัสแทนขอมูลวามีจํานวนคู หรือ จํานวนคี่ ตัวอยางเชน พาริตีคู (even parity) ซึ่งเปนการทําใหจํานวนของเลข 1 เปนจํานวนคู บิตพาริตีที่เติมสําหรับ ขอมูลตัวอักษร A และ E เปนดังนี้ A 01000001 <-- บิตพาริตี E 01000101 <-- บิตพาริตี ขอมูล A มีเลข 1 สองตัว ซึ่งเปนจํานวนคู จึงใสบิตพาริตีเปนเลข 0 ขอมูล E มีเลข 1 เปนจํานวนคี่ จึงใสบิต พาริตีเปน 1 เพื่อใหมีเลข 1 เปนจํานวนคู เมื่อตองการตรวจสอบความถูกตองของขอมูล ใหพิจารณาจํานวนของเลข 1 ที่ปรากฏในรหัสแทนขอมูลนั้นรวมกับบิตพาริตี ถามีเปนจํานวนคูแสดงวาขอมูลถูกตอง แตถาไดเปนจํานวนคี่แสดง วาขอมูลไมถูกตอง ขอความ BANGKOK เมื่อเก็บในหนวยความจําหลักของไมโครคอมพิวเตอรที่มีบิต พาริตีดวยจะเปนดังรูป หนวยความจํา บิตพาริตี B A N G K O K 01000010 01000001 01001110 01000111 01001011 01001111 01001011 0 0 0 0 0 1 0 รูปที่ 5 แสดงตัวอยางการแทนขอความในหนวยความจําแบบมีบิตพาริตี รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 12.
    - 12 - 2.3.4การจัดเก็บคําสั่งในหนวยความจํา ในการทํางานของเครื่องคอมพิวเตอร นอกจากขอมูลแลว สิ่งสําคัญอีกอยางที่ทําใหเครื่องคอมพิวเตอร สามารถดําเนินการตางๆ ตามที่เราตองการไดคือชุดคําสั่ง โดยหนวยควบคุมของคอมพิวเตอรที่อยูในหนวย ประมวลผลกลาง (Central Processing Unit : CPU) หรือที่เรียกกันทั่วไปวาซีพียู ทําการอานคําสั่งจาก หนวยความจํามาแปลความหมาย และกระทําตามคําสั่ง การแปลความหมายคําสั่ง หมายถึง การนําคําสั่งซึ่ง เขียนขึ้นดวยภาษาคอมพิวเตอรภาษาใดภาษาหนึ่งมาแปลงใหเปนภาษาคอมพิวเตอรระดับพื้นฐานที่เรียกวา ภาษาเครื่อง (machine language) ซึ่งมีลักษณะเปนรหัสเลขฐานสอง คอมพิวเตอรเครื่องหนึ่งมีคําสั่งที่ใชได หลายรอยคําสั่ง แตละคําสั่งจะมีความหมายเฉพาะ เชน คําสั่งนําขอมูลที่มีคาเปน 3 จาก หนวยความจําตําแหนง ที่ 8000 มาบวกกับขอมูลที่มีคาเปน 5 ในตําแหนงที่ 8001 ผลลัพธที่ไดใหเก็บไวในหนวยความจําตําแหนงที่ 8002 เมื่อเขียนคําสั่งเปนภาษาเครื่องจะมีลักษณะเปน เลขฐานสองเรียงตอกันเปนจํานวนมาก ซึ่งเขาใจไดยาก จึงมักใชตัวอักษรแทนรหัสภาษาเครื่องเหลานี้ ดังตัวอยางแสดงในรูป 6 ตัวอักษรแทนรหัสภาษาเครื่อง ภาษาเครื่อง LD A,(8000) 00111010,00000000,10000000 LD B,A 01000111 LD A,(8001) 00111010,00000001,10000000 ADD A,B 10000000 LD (8002),A 00110010,00000010,10000000 รูปที่ 6 แสดงตัวอยางการแทนคําสั่งภาษาเครื่อง รหัสภาษาเครื่องเมื่อเก็บอยูในหนวยความจําของคอมพิวเตอรจะมีลักษณะเรียงตอกันไป สมมติใหสวนของ คําสั่งเก็บในหนวยความจําเริ่มจากตําแหนง 1000 และสวนของขอมูลเก็บไวเริ่มจากตําแหนง 8000 ดังรูปที่ 6 ภาษาเครื่องเปนภาษาสั่งการพื้นฐานที่ใชรหัสตัวเลขฐานสอง คอมพิวเตอรที่ใช หนวยประมวลผลกลางตาง ตระกูลกันจะมีภาษาเครื่องที่แตกตางกัน เชน เครื่องที่ใชซีพียู เพนเทียม (Pentium) กับซีพียูที่ใชในเครื่องแมกอินทอช มีรหัสคําสั่งตางกัน รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 13.
    - 13 - 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 . . . 8000 8001 8002 00111010 00000000 10000000 01000111 00111010 00000001 10000000 10000000 00110010 00000010 10000000 . . . . 00000011 00000101 00001000 0 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 . . . 0 0 1 บิตพาริตีหนวยความจํา รูปที่7 การเก็บขอมูลและคําสั่งลงในหนวยความจําดวยรหัสเลขฐานสอง 2.4 การจัดการขอมูลดวยคอมพิวเตอร ในปจจุบันที่สังคมเปนสังคมสารสนเทศ ขอมูลถือเปนทรัพยากรที่มีคาของทุกๆ หนวยงานไมวาขนาดเล็กหรือ ใหญ หนวยงานที่สามารถจัดการขอมูลไดดีกวายอมไดเปรียบกวาในทุกๆ ดาน ดังนั้น จึงไดมีความพยายามนํา เทคโนโลยีดานคอมพิวเตอรเขามาชวยใน การจัดการขอมูล โดยมีจุดประสงคเพื่อใหขอมูลของหนวยงานมีความ ถูกตอง แมนยํา ทันสมัยและสะดวกตอการเรียกใชงานมากที่สุด หากจะพิจารณาถึงการจัดการขอมูลยอมจะหมายถึง การจัดเก็บขอมูล การเรียกใชขอมูล รวมถึงการวิเคราะหขอมูลเพื่อนํามาใชงาน ลองพิจารณาถึงคลินิกแหงหนึ่งซึ่งเปน หนวยงานเล็กๆ ก็ยังตองมีการเก็บรวบรวมขอมูลคนไขที่มารับการรักษา ขอมูลที่ตองการเก็บ ไดแก ประวัติสวนตัว ของคนไข อาการที่มารับการรักษา วิธีการรักษา และผลการรักษา วิธีหนึ่งที่ทํากันก็คือการจดบันทึกขอมูลทั้งหมดลง บนกระดาษและเก็บกระดาษนั้นไว ถามีหัวขอที่ซ้ํากัน เชน ขอความวาหัวขอ ชื่อคนไข และที่อยู ฯลฯ เจาหนาที่ตอง เขียนทุกใบก็จะเปนการเสียเวลา ดังนั้นทางคลินิกอาจใชวิธีจางโรงพิมพพิมพแบบฟอรมขึ้นมาเพื่อใหการกรอกขอมูล งายขึ้น รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 14.
    - 14 - รูปที่8 แสดงตัวอยางของแบบฟอรมที่คลินิกแหงหนึ่งใช เมื่อพิจารณาบัตรคนไข จะเห็นวา ขอมูลที่อยูบนบัตรมีความหมายตางๆ กัน การที่ขอมูลแสดงความหมายได จะตองประกอบดวยสวนขอมูลที่พิมพบนบัตร กับสวนขอมูลที่กรอกเพิ่มเติม สวนขอมูลที่พิมพบนบัตรคือสวนที่อธิบาย ลักษณะของขอมูลที่ตองการ ทําใหสวน ขอมูลที่กรอกเพิ่มเติมชัดเจน การใชงานขอมูลใหไดผลจึงตองมีทั้งตัวขอมูลและ คําอธิบายลักษณะของขอมูล ในการจัดเก็บขอมูลเหลานี้ ทางคลินิกใชตูเก็บเอกสารขนาดใหญสําหรับเก็บแบบฟอรมและเรียงไวในลิ้นชัก เมื่อมีคนไขใหมเพิ่มขึ้นก็เพิ่มแบบฟอรมแผนใหมเขาไป และในการเรียกใชขอมูลเมื่อมีคนไขมาติดตอ เจาหนาที่ตอง คนหาขอมูลเดิมของคนไข วิธีหนึ่งที่ทําไดคือตรวจดูขอมูลบนบัตรคนไขทีละใบตั้งแตใบแรกจนพบ การคนหาวิธีนี้อาจ เสียเวลามาก แตถาจัดเก็บขอมูลโดยเรียงชื่อตามตัวอักษรไวแลวจะทําไดรวดเร็วขึ้น การจัดการขอมูลจึงเปนสิ่งที่จําเปนและเกี่ยวของกับการใชงานในชีวิตประจําวันและมีการนําคอมพิวเตอรมาชวย ประมวลผลเพื่อไดขอมูลที่ถูกตองอยางรวดเร็ว การประมวลผลดวยคอมพิวเตอรจําเปนตองมีหลักการและวิธีการที่เปน ระบบและการเก็บขอมูลควรพยายามลดขนาดของขอมูลใหเล็กที่สุด แตยังคงความหมายในตัวเองมากที่สุด ดังที่กลาวมาแลววาการจัดเก็บขอมูลในคอมพิวเตอรนั้น เปนการเก็บขอมูลไวใน สื่อบันทึก เชน เทปแมเหล็ก แผนบันทึก หรือจานแมเหล็ก โดยที่ขอมูลนั้นอยูในรูปของเลขฐานสองหลายบิตเรียงกัน ดังนั้นในการนําคอมพิวเตอร มาชวยในการประมวลผลจึงตองกําหนด รูปแบบหรือโครงสรางของขอมูลเพื่อใหผูใชงานและคอมพิวเตอรสามารถ เขาใจไดตรงกัน โดยโครงสรางของขอมูลจะประกอบดวย 5 ลําดับ ดังนี้ (1) บิต ดังที่ไดเคยกลาวไปแลววาบิตคือตัวเลขโดดในระบบเลขฐานสอง ซึ่งมีคาไดเพียง 0 หรือ 1 บิตเปน หนวยขอมูลที่เล็กที่สุดในการแทนขอมูลในคอมพิวเตอร (2) ตัวอักขระ (character) หมายถึงตัวอักขระแตละตัว ซึ่งอาจเปนตัวเลข ตัวอักษรหรือเครื่องหมายใด ๆ การแทนตัวอักขระแตละตัวในคอมพิวเตอรใชเลขฐานสองจํานวน 8 บิต ซึ่งเราเรียกอีกอยางวาไบต รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 15.
    - 15 - (3)เขตขอมูล (field) หมายถึงหนวยขอมูลหนวยหนึ่งที่กําหนดขึ้นมาแทนความหมายใดความหมายหนึ่ง เขต ขอมูลแตละเขตประกอบดวยตัวอักขระตั้งแตหนึ่งตัวขึ้นไป (4) ระเบียนขอมูล (record) หมายถึงกลุมของเขตขอมูลที่มีความเกี่ยวของกัน ระเบียนขอมูลประกอบดวย เขตขอมูลตั้งแตหนึ่งเขตขึ้นไป (5) แฟมขอมูล (file) หมายถึงกลุมของระเบียนขอมูลแบบเดียวกัน ซึ่งประกอบดวยระเบียนขอมูลตั้งแตหนึ่ง ระเบียนขึ้นไป ลักษณะของแฟมขอมูล เขตขอมูล(Field) หมายถึง หนวยเก็บขอมูลหนึ่งที่ถูกกําหนดขึ้นเพื่อใชเก็บคาขอมูลที่ตองการ ระเบียน(Record) หมายถึง กลุมของเขตขอมูลที่เกี่ยวของกัน ระเบียนขอมูลจึงประกอบดวยเขต ขอมูลตั้งแตหนึ่งเขตขอมูลขึ้นไป แฟมขอมูล(File) หมายถึง กลุมของระเบียน(record) ขอมูลที่มีเขตขอมูล(field)เหมือนๆ กัน ซึ่ง ประกอบดวยระเบียนขอมูลตั้งแตระเบียนขึ้นไป เชน แฟมประวัตินักเรียนในชั้นเรียนประกอบดวย ระเบียนขอมูลประวัติของนักเรียนแตละคน ซึ่งประวัติเหลานี้มีเขตขอมูลที่เหมือนกัน โดยเขตขอมูลที่ เหมือนกันในแตละระเบียนอาจเปนคาที่เหมือนกันหรือตางกันก็ได แฟมขอมูล ระเบียน 1 ระเบียน 2 ระเบียน 3 ……….. ระเบียน … เขตขอมูล 1 ……เขตขอมูล 2 เขตขอมูล 2 ประเภทของแฟมขอมูล การแบงประเภทของแฟมขอมูลมักแบงตามรูปแบบการเขาถึงขอมูล ซึ่งมี 3 ประเภทดังนี้ 1. แฟมลําดับ แฟมลําดับ หมายถึง แฟมขอมูลที่จะเขาถึงไดไปตามลําดับ (sequential) สื่อตัวอยางที่เห็นงายก็คือ แถบบันทึกเพลง (tape) กวาจะเขาไปถึงเพลงลําดับทาย ๆ ก็ตองหมุนผานเพลงแรก ๆ ไป กอน ตองรอ จนกวาจะถึงเพลงที่ตองการ (ตรงขามกับจานเสียงหรือซีดี(CD) ที่เราสามารถเลือกฟงเพลงที่ตองการไดทันที) 2. แฟมสุม แฟมสุม หมายถึง แฟมขอมูลที่จัดเก็บระเบียน (record) กระจายออกไปในเนื้อที่จัดเก็บบนสื่อตาง ๆ (medium) โดยไมเรียงไปตามลําดับกอนหลังอยางแฟมลําดับ (sequential file) ตําแหนงของระเบียนมักจะ ขึ้นอยูกับเขตหลัก (key field) เขตหลักนี้จะขึ้นกับฟงกชันแบบแฮช (hashing function) เพื่อระบุตําแหนงที่ แนนอนในที่จัดเก็บ มีความหมายเหมือน direct file ดู random access ประกอบ รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 16.
    - 16 - 3.แฟมดัชนี แฟมดัชนี หมายถึง แฟมพิเศษตางหากที่บอกตําแหนงที่อยูของระเบียนตาง ๆ ที่เก็บ ไวในแฟม ฐานขอมูล (database file) การหาขอมูลดวยวิธีนี้ จะทําไดเร็วมาก ขอดีของแฟมขอมูล 1. การประมวลผลขอมูลทําไดรวดเร็ว 2. คาลงทุนในเบื้องตนจะต่ํา อาจไมจําเปนตองใชคอมพิวเตอรที่มีประสิทธิภาพสูงก็สามารถทําการ ประมวลผลขอมูลได 3. โปรแกรมประยุกตแตละโปรแกรมสามารถควบคุมการใชงานในแฟมขอมูลของตนเองได ขอเสียของแฟมขอมูล 1. มีความซ้ําซอนของขอมูล(Redundancy) 2. ความยากในการประมวลผลขอมูลในแฟมขอมูลหลายแฟมขอมูล 3. ไมมีผูควบคุมหรือรับผิดชอบระบบทั้งหมด 4. ความขึ้นตอกัน(Dependency)ระหวางโปรแกรมประยุกตและโครงสรางของแฟมขอมูล รูปที่ 9 แสดงความสัมพันธของโครงสรางขอมูลภายในแฟมขอมูล พิจารณาการเก็บประวัติของนักเรียนในโรงเรียนแหงหนึ่ง ประวัติของนักเรียนคนหนึ่ง ๆ จะบันทึกลงใน ระเบียนประวัติหนึ่งใบ โดยประกอบดวยเขตขอมูลตาง ๆ เชน ชื่อ นามสกุล วันเดือนปเกิด ฯลฯ โดยที่ขอมูลเหลานี้ อาจเปนตัวเลขหรือตัวอักษรก็ได และใบระเบียนประวัติของนักเรียนในโรงเรียนจะไดรับการจัดเก็บไวในแฟมเดียวกัน รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 17.
    - 17 - รูปที่10 แสดงการจัดเก็บประวัตินักเรียน จากรูปจะเห็นวา นักเรียนแตละคนมีประวัติ 1 ใบ หรือ 1 ระเบียน เก็บอยูในแฟมประวัตินักเรียนทั้งโรงเรียน เมื่อดึงประวัตินักเรียน 1 คนมาพิจารณาจะประกอบดวยเขตขอมูลรายละเอียดดังรูปทางขวามือและจากรูปสามารถสรุป ไดวา ระเบียนประวัติของนักเรียนทั้งหมดเรียกวา แฟมขอมูล ประวัตินักเรียนของโรงเรียน ระเบียนประวัติของนักเรียนแตละคนเรียกวา ระเบียนขอมูล ประวัตินักเรียน ขอมูลแตละคาในระเบียนประวัติ เรียกวา เขตขอมูล ประวัตินักเรียนซึ่งอาจเปนตัวเลขหรือตัวหนังสือ รูปที่ 11 แสดงการจัดเก็บประวัตินักเรียนในคอมพิวเตอร โดยขอมูลของนักเรียนแตละคนเก็บใน 1 ระเบียน และแตละระเบียนประกอบดวย 7 เขตขอมูล สําหรับการจัดเก็บขอมูลเพื่อการประมวลผลขอมูลดวยคอมพิวเตอรนั้น จะมีการจัดเหมือนกับการจัดขอมูลทั่วไป คือ เปนแฟมขอมูล ระเบียนขอมูล และเขตขอมูล จากภาพการจัดการขอมูลทั่วไปในรูปแสดงการจัดเก็บประวัตินักเรียน นั้น สามารถจัดเก็บในคอมพิวเตอรไดดังรูป โดยจะเห็นวาแฟมขอมูลอยูในรูปตารางสองมิติ และแตละแถวจะแสดง ระเบียนแตละระเบียน และแตละสดมภจะแสดงเขตขอมูลตาง ๆ แตละเขตขอมูลที่มีชื่อกํากับบอกไว จะสังเกตไดวา ความสัมพันธของขอมูลจะสัมพันธกันในแตละระเบียน โดยมีความหมายในตัวเองและไมเกี่ยวของกับลําดับระเบียน รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 18.
    - 18 - ในการจัดเก็บขอมูลตองกําหนดคุณสมบัติของขอมูลใหชัดเจนตลอดจนวิธีการเตรียมขอมูลเพื่อการประมวลผล ดังตอไปนี้ (1) กําหนดชื่อและจํานวนเขตขอมูลในระเบียนขอมูล เชน ในระเบียนขอมูลนักเรียนในรูปแสดงการจัดเก็บ ประวัตินักเรียนในคอมพิวเตอร อาจประกอบดวยเขตขอมูลจํานวน 6 เขต คือ เขตขอมูลที่ 1 ชื่อเขตขอมูล ID หมายถึง เลขประจําตัวนักเรียน เขตขอมูลที่ 2 ชื่อเขตขอมูล NAME หมายถึง ชื่อสกุลนักเรียน เขตขอมูลที่ 3 ชื่อเขตขอมูล SEX หมายถึง เพศของนักเรียน เขตขอมูลที่ 4 ชื่อเขตขอมูล BIRTHDAY หมายถึง วันเดือนปเกิดของนักเรียน เขตขอมูลที่ 5 ชื่อเขตขอมูล FA_ NAME หมายถึง ชื่อบิดาของนักเรียน เขตขอมูลที่ 6 ชื่อเขตขอมูล MO_NAME หมายถึง ชื่อมารดาของนักเรียน (2) กําหนดชนิดและขนาดของเขตขอมูลแตละเขต เชน เขตขอมูล NAME เปนตัวหนังสือมีขนาดที่เก็บ 30 ตัวอักษร (3) กําหนดวิธีการและสื่อในการจัดเก็บขอมูล แฟมขอมูลจะไดรับการนําไปเก็บไวในหนวยความจําของ คอมพิวเตอร โดยขอมูลนี้อาจไดรับการเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติมหรือตัดออกได เขตขอมูล ตัวอยางขอมูล ขนาดของขอมูล เลขประจําตัวนักเรียน 00001 ตัวอักษร 5 ตัว ชื่อ - สกุล มานะ แข็งขัน ตัวอักษร 30 ตัว เพศ ช ตัวอักษร 1 ตัว วันเดือนปเกิด 12/01/2531 ตัวอักษร 10 ตัว ชื่อบิดา มนัส แข็งขัน ตัวอักษร 30 ตัว ชื่อมารดา ราตรี แข็งขัน ตัวอักษร 30 ตัว ตารางที่ 3 การกําหนดลักษณะการจัดเก็บขอมูลของแฟมขอมูลประวัตินักเรียน รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 19.
    - 19 - ลักษณะประจําลักษณะของขอมูล ชื่อเขตขอมูล ความหมาย ขอมูล ชนิด จํานวนตัวอักษร ID เลขประจําตัวนักเรียน 00001 ตัวอักษร 5 NAME ชื่อ - สกุลนักเรียน มานะ แข็งขัน ตัวอักษร 30 GENDER เพศ ช ตัวอักษร 1 BIRTHDAY วันเดือนปเกิด 12/01/2531 ตัวอักษร 10 FA_NAME ชื่อบิดา มนัส แข็งขัน ตัวอักษร 30 MO_NAME ชื่อมารดา ราตรี แข็งขัน ตัวอักษร 30 ตารางที่ 4 ตัวอยางโครงสรางแฟมขอมูลประวัตินักเรียน เมื่อนําเขตขอมูลทั้งหมดมาวางเรียงกัน จะเกิดรูปแบบที่เรียกวา ระเบียนขอมูล (record) ซึ่งสามารถใชเปน เครื่องบงบอกถึงโครงสรางของแฟมนั้นได เชน แฟมประวัตินักเรียน มี โครงสรางระเบียนตามตารางตัวอยางโครงสราง ระเบียนของแฟมขอมูลนักเรียน ID NAME GENDER BIRTHDAY FA_NAME MO_NAME ในแตละระเบียนอาจเลือกเขตขอมูลหนึ่ง ซึ่งสามารถบงบอกความแตกตางของขอมูลใหทราบไดอยางมีนัยสําคัญ มาเปนตัวบงชี้ความแตกตางของระเบียนแตละระเบียนซึ่งเรียกวา กุญแจ (key) เชน ระเบียนประวัตินักเรียนอาจเลือก เขตขอมูล ID เปนกุญแจเพราะ เขตขอมูลนี้จะบงบอกความแตกตางอยางมีนัยสําคัญ กลาวคือ จะบอกไดวาเปน นักเรียน คนเดียวกันหรือไม ถาขอมูลในเขตขอมูล ID เหมือนกันแสดงวาเปนคนเดียวกัน แตถาไมเหมือนกันแสดงวา เปนคนละคนกัน 2.5 ระบบฐานขอมูล ฐานขอมูล หมายถึง แหลงที่ใชสําหรับเก็บรวบรวมขอมูลซึ่งอยูในรูปแฟมขอมูลมารวมไวที่เดียวกัน รวมทั้ง ตองมีสวนของพจนานุกรมขอมูล (data dictionary) เก็บคําอธิบายเกี่ยวกับโครงสรางของฐานขอมูล และเนื่องจาก ขอมูลที่จัดเก็บนั้นตองมีความสัมพันธซึ่งกันและกันทําใหสามารถสืบคน (retrieval) แกไข (modified) ปรับปรุง เปลี่ยนแปลงโครงสราง ขอมูล (update) และจัดเรียง (sort) ไดสะดวกขึ้นโดยในการกระทําการดังที่กลาวมาแลว ตอง อาศัยซอฟตแวรประยุกตสําหรับจัดการฐานขอมูล ระบบฐานขอมูล หมายถึง ระบบการรวบรวมแฟมขอมูลหลายๆ แฟมขอมูลเขาดวยกัน โดยขจัดความซ้ําซอน ของขอมูลออก แลวเก็บขอมูลไวที่ศูนยกลาง เพื่อการใชงานรวมกันในองคกร ภายในระบบตองมีสวนที่เปนโปรแกรม ประยุกตที่สรางขึ้นเพื่อเชื่อมโยงและใชงานขอมูลในฐานขอมูล(database) และจะตองมีการดูแลรักษาความปลอดภัย ของขอมูลเหลานั้น มีการกําหนดสิทธิของผูใชงานแตละคนใหแตกตางกัน ตามแตความตองการในการใชงาน จากความหมายที่กลาวมาขางตน ระบบฐานขอมูลจะประกอบดวยแฟมขอมูลจํานวนหลายๆ แฟมดังตัวอยาง ในรูป แฟมขอมูลเหลานี้ตองมีการจัดระบบแฟมไวอยางดี กลาวคือ ขอมูลในแฟมขอมูลเดียวกันตองไมมีการซ้ําซอนกัน แตระหวางแฟมขอมูลอาจมีการซ้ําซอนกันไดบาง และตองเปดโอกาสใหผูใชสามารถเขาถึงขอมูล และคนหาไดงาย นอกจากนี้ยังสามารถ เพิ่มเติม หรือลบออกไดโดยไมทําใหขอมูลอื่นเสียหาย รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 20.
    - 20 - รูปที่12 ตัวอยางแฟมขอมูลในฐานขอมูลโรงเรียน รูปที่ 12 แสดงแฟมขอมูลทั้งหมดที่ประกอบรวมอยูในฐานขอมูล และรูปที่ 13 แสดงใหเห็นวาแฟมขอมูลใน ฐานขอมูลอาจมีความสัมพันธกัน โดยความสัมพันธระหวางแฟมขอมูลแสดงโดยเสนตรงเชื่อมโยงระหวาง 2 แฟมขอมูล รูปที่ 13 แสดงความสัมพันธของแฟมแตละแฟมในฐานขอมูล สมมติวาแฟมขอมูลอาจารยประกอบดวยเขตขอมูลตางๆ ไดแก ชื่อ ตําแหนง เงินเดือน ที่อยู ฯลฯ สวน แฟมขอมูลนักเรียนนั้นอาจประกอบดวยเขตขอมูล เลขประจําตัวนักเรียน ชื่อ ที่อยู ฯลฯ และตองมีตัวชี้วามีใครเปน อาจารยประจําชั้น ในแฟมขอมูลนักเรียนอาจเก็บชื่ออาจารยที่ปรึกษาไวเพื่อเปนตัวชี้ก็ได แตจะทําใหเสียเนื้อที่การเก็บขอมูลมาก ขึ้น ดังนั้นจึงตองหาทางสรางตัวชี้ที่เหมาะสม ตัวอยางเชน สรางรหัสอาจารยประจําชั้นเพื่อเปนตัวชี้แทนชื่อของ อาจารย 2.5.1 โครงสรางขอมูลในระบบฐานขอมูล ความสัมพันธของแตละแฟมขอมูลจะแสดงดวยตัวชี้ที่จะบอกวาขอมูลของระเบียนเดียวกันอยูที่ใดใน แฟมอื่นๆ เชน เมื่อแบงแยกแฟมขอมูลออกเปน 3 แฟม คือ นักเรียน อาจารย และ วิชา โดยแตละแฟมขอมูล จะมีตัวชี้บงบอกวาขอมูลที่สัมพันธกันอยูที่ใด ดังตัวอยางในรูป รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 21.
    - 21 - รูปที่14 ตัวอยางการใชตัวชี้เพื่อบอกความสัมพันธของแฟมขอมูลในระบบฐานขอมูล โครงสรางขอมูลในฐานขอมูลตามรูป ประกอบดวย 3 แฟม ในแตละแฟมมีความสัมพันธถึงกัน เชน ขอมูลในแฟมนักเรียนจะมีสวนที่เปนตัวชี้ที่บอกความสัมพันธกับแฟมอาจารยวาอาจารยประจําชั้นเปนใคร กรณีที่การคนหาขอมูลของนักเรียน เชน นักเรียนที่มีเลขประจําตัวนักเรียน 008 มีชื่อวาอะไร มีใคร เปนอาจารยประจําชั้น และเรียนวิชาอะไร ลักษณะการคนหาคือ คนหาในแฟมนักเรียนทีละระเบียนจนพบ ระเบียนที่มีเลขประจําตัว 008 ก็จะทราบชื่อนักเรียนและมีตัวชี้ที่ระบุวาขอมูลนี้สัมพันธกับขอมูลในแฟม อาจารย ทําใหทราบวาอาจารยชื่ออะไร และจะทราบตัวชี้ที่ระบุตอวาอาจารยสอนวิชาอะไร เปนตน 2.5.2 ระบบจัดการฐานขอมูล ในการทํางานดวยคอมพิวเตอร ถึงแมจะมีเครื่องคอมพิวเตอรที่มีประสิทธิภาพดีแลวก็ตาม ยังตองมี ชุดคําสั่ง (software) ที่จะควบคุมการทํางานของเครื่องอีกดวย บุคคลที่คุนเคยกับการเขียนชุดคําสั่งดวย ภาษาคอมพิวเตอรตางๆ เชน ภาษาซี ปาสคาล อาจจะประสบปญหาใน การเขียนชุดคําสั่งที่เกี่ยวกับ แฟมขอมูล ตัวอยางเชน บริษัทแหงหนึ่งตองการประมวลผลขอมูล เงินเดือนของพนักงาน ขอมูลบัญชีรายรับ รายจาย ขอมูลระบบสินคาคงคลัง โดยทั่วไปในการเขียนชุดคําสั่ง หรือใชงานคอมพิวเตอรเพื่อใหได จุดประสงคตามความตองการดังกลาว อาจใชหลักการทํางานโดยวิธีการจัดแฟม ซึ่งเรียกวิธีนี้วา ระบบการจัด กระทําแฟมขอมูล (file handling system) ดังรูป รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 22.
    - 22 - รูปที่15 ตัวอยางระบบการจัดกระทําแฟมขอมูล จากรูปจะเห็นวา ถาตองการเขียนโปรแกรมคํานวณคาปรับของสมาชิกที่ยืมหนังสือนานเกิน กําหนดเวลา จะตองดึงเอาขอมูลการยืมหนังสือมาจากแฟมที่เก็บขอมูลการยืมมาประมวลผล สวนโปรแกรม จัดการขอมูลสมาชิกก็จะตองติดตอกับขอมูลในแฟมขอมูลสมาชิก และโปรแกรมขอมูลหนังสือสิ่งพิมพก็ เกี่ยวของกับแฟมขอมูลหนังสือสิ่งพิมพ เมื่อตองการโปรแกรมเพื่อจุดประสงคอะไร ก็ตองเขียนโปรแกรมนั้น ขึ้นมาเอง พรอมกับตองสรางแฟมขอมูลสําหรับเก็บขอมูลที่ตองการนํามาประมวลผล ดังที่กลาวมาแลววา ในการดําเนินการกับขอมูลในฐานขอมูลนั้นจําเปนตองมีซอฟตแวรประยุกตที่ ชวยในการจัดการฐานขอมูล ซึ่งจะทําหนาที่ในการเก็บรวบรวมขอมูลใหเปนแฟมที่มีระเบียบ งายตอการใช งาน และชวยทําใหผูใชประมวลผลขอมูลตางๆ ตามความตองการไดอยางรวดเร็ว โปรแกรมเหลานี้เรียกกันวา ซอฟตแวรจัดการฐานขอมูล หรือระบบจัดการฐานขอมูล (DataBase Management System : DBMS) ซอฟตแวรจัดการฐานขอมูลนี้ มีความสามารถทางดานการจัดการแฟมขอมูลมากมาย เชน การสราง แฟม การกําหนดความสัมพันธของขอมูล การประมวลผลขอมูลหลายๆ แฟมรวมเปนระบบเดียว การจัดระบบ ขอมูลใหเปนระเบียบ การคนหาขอมูลที่ตองการได และการจัดการเนื้อที่ของหนวยความจําได ดังนั้นเมื่อใชโปรแกรมจัดการฐานขอมูล เขามาแทนระบบการจัดกระทําแฟมดังในรูป จะทําใหใชงาน ไดสะดวกรวดเร็วขึ้น การจัดระบบแฟมสามารถทําไดโดยใชคําสั่งของซอฟตแวรจัดการฐานขอมูลที่เตรียมไว แลว เชน คําสั่งสรางแฟมขอมูล คําสั่งเพิ่มหรือลบขอมูล รูปที่ 16 ตัวอยางการใชระบบการจัดการฐานขอมูลแทนระบบจัดกระทําแฟมขอมูล รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552
  • 23.
    - 23 - ขอมูลที่เก็บรวบรวมไวภายในแฟมจะถูกจัดสรรดวยซอฟตแวรจัดการฐานขอมูลแฟมตางๆ เหลานั้น อาจจะถูกสรางพรอมกันครั้งเดียว โดยผูใชเปนผูปอนขอมูลเขาไปในคอมพิวเตอร ผูใชสามารถนําขอมูลตางๆ มาประมวลผลตามความตองการ โดยเขียนโปรแกรมดวยชุดคําสั่งงายๆ ซึ่งซอฟตแวรจัดการฐานขอมูลได เตรียมไวแลว จากตัวอยางในรูปตัวอยางการใชระบบการจัดการฐานขอมูลแทนระบบจัดกระทําแฟมขอมูล ขอมูล เกี่ยวกับการยืมหนังสือ ขอมูลสมาชิกและขอมูลหนังสือสิ่งพิมพ ไดเก็บรวบรวมไวภายในฐานขอมูล เดียวกัน แลวเขียนโปรแกรมเพื่อคํานวณคาปรับ ขอมูลสมาชิก และขอมูลหนังสือ โดยที่โปรแกรมตางๆ จะ ติดตอกับขอมูลภายในแฟมโดยผานทางซอฟตแวรจัดการฐานขอมูล และถาตองการเขียนโปรแกรมเพื่อ ประมวลผลตามจุดประสงคใหมก็สามารถทําไดโดยการเขียนโปรแกรมเพิ่มขึ้น เทคโนโลยีดานคอมพิวเตอรไดเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา วิธีจัดการฐานขอมูลก็ไดรับการพัฒนา ใหกาวหนาขึ้นเปนลําดับ การจัดการฐานขอมูลจึงเปนศาสตรที่มีการศึกษาเลาเรียนกันในหลายๆ ระดับ การ จัดการฐานขอมูลยึดหลักการที่สําคัญคือ (1) ลดความซ้ําซอนของขอมูล การจัดเก็บขอมูลที่ไมเปนระบบที่ดี อาจมีขอมูลที่ซ้ําซอนกระจาย อยูในหลายๆ แฟม ทําใหมีปญหาของการปรับแกไขขอมูล เพราะตองคอยปรับปรุงขอมูลใหครบทุกแฟม มิฉะนั้นจะพบกับปญหาความไมตรงกันของขอมูล ซึ่งทําใหการบริหารขอมูลทําไดยาก จึงควรมีการออกแบบ และเก็บเพียงที่เดียว เพื่อลดความ ซ้ําซอน (2) ควบคุมความคงสภาพของขอมูล ในการสรางฐานขอมูลจะตองมี การกําหนดโครงสรางของขอมูลแตละเขตขอมูล โดยการกําหนดชื่อ ชนิดของขอมูล รวมทั้งขนาดของคาขอมูล ทําใหสามารถตรวจสอบขอมูลที่ผูใชกรอกในขั้นตอนของการนําเขาขอมูลได โดยคาของขอมูลที่ผิดไปจาก รูปแบบที่กําหนดจะไมไดรับการนําเขาสูฐานขอมูล มีผลใหลดความผิดพลาดของขอมูลได (3) มีระบบปองกันความปลอดภัยของขอมูล ขอมูลที่จัดเก็บไวในฐานขอมูลจําเปนตองจัดแบง ระดับความสําคัญของขอมูลเพื่อกําหนดผูใช มีการควบคุมการใชขอมูล เพื่อบงบอกวาใครจะเปนผูแกไขหรือ ปรับปรุงขอมูลไดบาง มีการบันทึกประวัติการแกไขขอมูลเพื่อตรวจสอบ ขอมูลที่จัดเก็บนั้นอาจมีความสําคัญ การแกไขหรือปรับปรุงขอมูลโดยรูเทาไม ถึงการณนั้นอาจทําใหขอมูลเสียหายได นอกจากนี้ระบบควรมีการ สํารองขอมูลเพื่อปองกัน ขอมูลสูญหาย (4) มีความเปนอิสระจากโปรแกรม ระบบจัดการฐานขอมูลที่ดีจะตองเปนระบบที่ฐานขอมูลมี ความเปนอิสระจากโปรแกรม ทําใหสามารถใชโปรแกรมจัดการฐานขอมูลใดๆ จัดการฐานขอมูลได การ ออกแบบใหขอมูลเปนอิสระนี้ ทําใหขอมูลใชไดกับเครื่องคอมพิวเตอรทุกรูปแบบ (5) รวมขอมูลเพื่อใชขอมูลรวมกัน แตเดิมมีการเก็บขอมูลแยกเปนแฟมขอมูลขนาดเล็กกระจัด กระจาย ซึ่งทําใหดูแลและบริหารจัดการขอมูลไดยาก แตในปจจุบันดวยเทคโนโลยีที่ทันสมัยสามารถรวบรวม ฐานขอมูลเหลานี้เขาเปนฐานขอมูล ทําใหระบบทํางานรวมกันไดดีขึ้น การดําเนินงานฐานขอมูลจะตองมีการจัดการเตรียมฐานขอมูลและบริหารขอมูล โดยจัดแยกกลุม ปรับปรุงขอมูล และตรวจสอบความถูกตอง หนาที่หลักของผูบริหาร ฐานขอมูล จึงประกอบดวยการจัดเก็บ ขอมูล การติดตอประสานงานกับแหลงและที่มาของ ขอมูล ตรวจสอบความถูกตองของขอมูล แบงกลุม จัดลําดับ กําหนดรหัสขอมูล คํานวณ สรุปผลทํารายงาน เก็บรักษาขอมูลโดยตองคํานึงถึงความปลอดภัยและ เชื่อถือไดของขอมูล การคนหาขอมูล การสํารวจขอมูล และการเผยแพรแจกจายขอมูล แหลงที่มา หนังสือเรียนสาระการเรียนรูพื้นฐานเทคโนโลยีสารสนเทศ ชวงชั้นที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6 ตามหลักสูตรการศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 รายวิชา ง40101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการเขียนโปรแกรมขั้นตน ภาคเรียนที่ 1/2552