Залуу судлаачдад зориулсан эрдэм шинжилгээний өгүүлэл бичиж хэвлүүлэх аргачлал

1. ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ӨГҮҮЛЭЛ
БИЧИХ
А Г У У Л Г А
• Ш У Т И С - И Й Н Э Р Д Э М
Ш И Н Ж И Л Г Э Э , С У Д А Л Г А А Н Ы
А Ж И Л Д Б А Р И М Т А Л Ж Б У Й
Б О Д Л О Г О ( 1 0 М И Н )
• Э Р Д Э М Ш И Н Ж И Л Г Э Э Н И Й
Ө Г Ү Ү Л Э Л Х Э В Л Ү Ү Л Э Х ( 3 5
М И Н )
• Ш У Т И С - И Й Н Т Ө В Н О М Ы Н
С А Н Г И Й Н Э Р Д Э М
Ш И Н Ж И Л Г Э Э Н И Й Ф О Н Д
А Ш И ГЛ А Х Т А Л А А Р ( 1 5 М И Н )

2. ШУТИС-ИЙН ХӨГЖЛИЙН ГОЛ ГАРЦ:
ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭ, СУДАЛГАА ӨНДӨР
ТҮВШИНД ХӨГЖҮҮЛЭХ
•Эрдэмтэд
•Судлаачид
•Зохион бүтээгчид
Их сургууль
•Төсөл-Судалгаа
•Гэрээт ажилЭрдэмтэн
судлаач
•Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөх
сэтгүүлд хэвлүүлсэн өгүүллийн тоо
•Инноваци- гарааны компани- бизнесҮнэлэмж

3. ШУТИС-ИЙН ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ
БҮТЭЭЛ
17 эрдэм шинжилгээний эмхэтгэл (2014, 2015 он)
694 өгүүлэл
Олон улсын стандартад нийцэх байдлаар:
40% чанарын шаардлага хангасан
40% дунд зэрэг
20% нэн хангалтгүй
128 буюу 18.5% шууд давхацсан (ШУТИС,
Бүрэлдэхүүн сургууль).
Дотоодын бусад сэтгүүл???

4. ...ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ АЖЛЫГ
ЧАНАРЖУУЛАХ ШААРДЛАГАТАЙ...
Эрдэм шинжилгээний ажилд ачаалал тооцох болсон
(Б цаг)
Нэг зохиогчтой өгүүлэл
Хэн нэгийг чирэх байдал
Олон улсын хүлээн зөвшөөрөгдөх сэтгүүл (impact
factor)-д өгүүлэл хэвлүүлэх
Жил бүр шалгаруулалт явуулж байна.
Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам
шинэчлэгдсэн.

5. ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ӨГҮҮЛЭЛ
БИЧИЖ ХЭВЛҮҮЛЭХ
Оролцогч:
Д.Пүрэвмагнай
Б.Солонго
О.Гантулга
ДОКТОР АНН АЛТМАНЫ СУРГАЛТ СЕМИНАР

7. ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ӨГҮҮЛЭЛ БИЧИЖ
ХЭВЛҮҮЛЭХ
Ann M.Altman
Сүүлийн 20 жилд 7500
гаруй эрдэм шинжилгээний
өгүүлэлд шүүмж бичсэн.

9. СУДЛААЧ ГЭЖ ХЭН БЭ?
Мэдлэгийг
ашиглах
Шинэ
зүйлийг
хайж олох

10. СУДЛААЧИЙН ЁС ЗҮЙ
Шударга
байдал
Хамтран
ажиллаж буй
оюутан,
судлаачдад
ёс зүйтэй
хандах
Сонирхлын
зөрчил
байгаа эсэх
Судалгаанд
ашиглагдах
амид
организмд
био ёс зүйтэй
хандах

11. 1. ШУДАРГА БАЙДАЛ
Туршилтыг эхлэхдээ үнэнч байх
Хяналтын ба туршилтын дээж авах
Туршилтыг хамгийн багадаа 3 удаа явуулах
Туршилтанд ашиглахаар амьд амьтан, хүн сонгон авсан
тохиолдолд объект нь нэг байж болохгүй.
Туршилт үнэн байх

12. Таны шударга бус
үйлдэл таны
дараагийн үеийг
буруу чиглэлд
явуулах болно

13. ШУДАРГА БУС БАЙДАЛ – ШУ СУДАЛГААНД 10%
• Сэтгүүлд хэвлүүлсэн өгүүллээ дахин өөр сэтгүүлд
хэвлүүлэх
• Бусдын судалгааг хуулах
• Өөрт ашигтайгаар зураг засах
• Нэг зургийг өөрчлөн олон зураг шиг харагдуулах

14. СУДЛААЧДЫН ГАРГАДАГ НИЙТЛЭГ АЛДАА
1. Туршилтыг зөв зохион байгуулаагүй
2. Хүсч байгаа асуудлаасаа хөөж судалгааны үр дүнг
гаргадаг
3. Судалгааны үр дүнг худал мэдүүлдэг

15. ДЭЛХИЙН АНАГААХ УХААНЫ ХОЛБООНЫ
ГАРГАСАН СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮН:
Тоо зохиож тавих
Хүссэн тоогоо түүж бичих
Үр дүнг орхиж мэдээлэх
Алдаа гаргах
Бусдаас санаа хулгайлах

16. 2. ХАМТАРЧ АЖИЛЛАЖ БУЙ СУДЛААЧДАД
ЁС ЗҮЙТЭЙ ХАНДАХ
Судалгааны багийн гишүүд
багийнхаа төлөө байх ёстой.
Судалгааны өгүүллийн
бичиглэлийн алдаа, утгын
алдаа, үр дүнд хүн бүр
хариуцлага хүлээх ёстой.

17. Судлаач хүний хамгийн
үндсэн хариуцлага бол
өөрийн шавь нарыг
амжилтанд хүргэх юм.

18. 3. СОНИРХЛЫН ЗӨРЧИЛ БОЛОН ЁС ЗҮЙ
Өөрт хамааралтай компанийн бүтээгдэхүүнд туршилт хийхдээ
дүгнэлтийг зөв гаргах
Судалгаанд оролцсон хүн бүр гарын үсэг зурах:
 Үр дүнтэй танилцаж
 Сонирхлын зөрчилгүй болохыг батлаж

19. 4. ХҮН, АМЬТАНТАЙ ХАРЬЦАХ ЁС ЗҮЙ
• Дотоод зөвлөлийг байгуулах
• Туршилтанд оруулахын өмнө бүх мэдээллийг өгөх
• Туршилтанд орох эсэхийг өөрөөр нь шийдүүлэх
• Амьтан дээр туршилт явуулахад био ёс зүй нь улс бүрт харилцан
адилгүй
• Амьтны эсийг ургуулан туршилтанд хэрэглэх
• Туршилт хийх амьтны тоог багасгах

21. http://globaljournals.ru/usloviya-
publikaczii.html
https://www.elsevier.com/connect/11-steps-
to-structuring-a-science-paper-editors-will-
take-seriously

22. Судалгааны ажлын үр дүн
нь өргөн цар хүрээг
хамарч чадаагүй байвал
гүйцэт биш гэж үзнэ.
Судалгааны ажлыг
хэвлүүлэх нь
Зохиогч
Байгууллага
Хамт олон
Санхүүжүүлэгч нарын хувьд
маш чухал юм.

23. WHY SHOULD WE PUBLISH? - БИД ЯАГААД
НИЙТЛЭХ ЁСТОЙ ВЭ?
Судалгааны ажлын
үр дүнг бусдад
хүртээлтэй болгон
гэдэг нь: үүрэг, зөв
зарчим юм
Таны ажлын тухай бусад
судлаачдад түгээх боломж
юм.
Судалгааны ажлын
санхүүжилтын зөв,
ашигтай үр дүн

24. WHY SHOULD WE PUBLISH? - БИД ЯАГААД
НИЙТЛЭХ ЁСТОЙ ВЭ?
Энэ нь зохиогчийн бичих болон
дүн шинжилгээ хийх
чадварыг сайжруулдаг.
Та судалгааны ажлаа хэвлүүлснээр
бусад судлаачдад шинэ санаа
дэвшүүлэх, судалгааны цаашдын
ажилд нь тус нэмэр болох сэдлийг
өгдөг.

25. WHY SHOULD WE PUBLISH? - БИД ЯАГААД
НИЙТЛЭХ ЁСТОЙ ВЭ?
Шинжлэх ухааны өргөн
хүрээнд зохиогч болон
түүний бүтээл танил болно.
Карьерт нөлөөлнө.
Албан байгууллагын нэр хүнд өснө.

26. WHERE TO PUBLISH? – ХААНА ХЭВЛҮҮЛЭХ
ВЭ?
Судалгааны ажлыг мэргэжлийн
сэтгүүлд өгүүлэл, мэдээллэх
байдлаар, номын бүлэг байдлаар
хэвлүүлэх боломжтой.

27. CHOOSING JOURNAL - СЭТГҮҮЛ
СОНГОХ
Өөрийн судалгааны ажилтай
ижил төсөөтэй ажлуудыг
хэвлэдэг мэргэжлийн
сэтгүүлүүдийг судлах;
Өөрийн судалгааны
чиглэлтэй адил чиглэлээр
мэргэшсэн гадаадын
эрдэмтэдээс зөвөлгөө авах;
Тухайн сэтгүүл нь мэдлэг,
мөнгө хоёрын алийг нь
чухалчилж байгааг нь судлах
Хэрэгтэй юм.

28. HOW TO PUBLISH? – ЯАЖ ХЭВЛЭХ
Өөрийн ажлыг хэвлүүлэх нь зохиогч
бүрийн гол зорилго юм.
Зорилгод хүрэх зам бол сэтгүүлийн
тавьсан шаардлагуудыг нэг бүрчлэн
дагаж биелүүлэх ёстой. Яагаад гэвэл
анхан шатны шалгаруулалтыг
компьютер хийдэг байна. Компьютер
шүүнэ – редактор сонгоно –
мэргэжлийн шинжээч шинжилнэ,
шалгана, дүгнэнэ. Энэ бүгдийн дараа
таньд зөвшөөрсөн, зөвшөөрөөгүй
хариуг өгнө.

29. WHEN TO PUBLISH? – ХЭЗЭЭ ХЭВЛЭХ
• Судлаач судалгааны ажлын
үйл явцад утга санаа нь
илэрхий болсон бүтээлийг
мэдээлэлийн чанартай
хэвлүүлэх боломжтой.
• Хэвлүүлэх бүтээл ажлын
утга санаа тодорхой болсон
дүгнэгдсэн үед хэвлүүлэх нь
маш зөв.

30. WRITING A SCIENTIFIC PAPER – ШУ-НЫ
ӨГҮҮЛЭЛ БИЧИХ
Яагаад өгүүлэл бичих болов?
Та жижиг боловч маш
сонирхолтой зүйлийг
ажиглаж харсан. Энэ нь
судалгаа хийх анхны үр
бүтээлтэй алхам юм.
УНШ-УНШ-УНШ-БИЧ!!!

31. ШУ-НЫ ӨГҮҮЛЭЛИЙН БҮТЭЦ
Таны бичих гэж буй өгүүлэл :
 Тодорхой байх
Энгийн байх гэсэн 2 үндсэн зарчим баримтлах
хэрэгтэй.
Тухайн өгүүлэлээ хаана ямар сэтгүүлд хэвлүүлэх гэж буйгаас хамааран
бүтэц, форматыг мэдэх шаардлагатай. ЭШ өгүүлэл нь 4 хэсгээс бүрдэх ба
хамгийн чухал зүйл нь:
• Оршил /Introduction /
 Арга зүй /Methods / (туршилт ба тооцооны аргууд)
 Үр дүн /Results/
 Хэлэлцүүлэг / Discussion / (зарим тохиолдолд хэлэлцүүлэг үр дүнг
нэгтгэж болно)

32. TITLE - ГАРЧИГ
Гарчиг нь зорилго эсвэл дүгнэлтийн утгыг агуулсан
сонирхолтой, анхаарал татсан, ойлгомжтой байна.
Зарим сэтгүүл гарчиг нь хэдэг үгнээс бүрдэх тухай заасан
байдаг.
Өөр нэг анхаарах зүйл нь бүтээлд орж буй зураг, диаграмм,
хүснэгт зэргийг хэрэггүй зүйлээр гангалж гоёх хэрэггүй, маш
энгийн байх ёстой
Уншигчдын 90% нь өгүүллэлийн
гарчиг болон хураангуйг л уншдаг
(ихэнхи хүмүүс зөвхөн гарчгийг
уншдаг)

33. ABSTRACT - ХУРААНГУЙ
Хураангуй нь 200-250 үгээс бүрдсэн
өгүүлэлийн гол утга санааг тодорхой
илэрхийлсэн, дүн шинжилгээ ба
дүгнэлтийг агуулсан мэдээлэл өгөх
зорилготой байна.
Зарим тохиолдолд SUMMARY гэж
бичдэг.
Зарим сэтгүүлд хураангуйг ганцхан
догол мөр байхыг шаарддаг.
Ишлэл оруулж болохгүй.

34. KEY WORDS –ТҮЛХҮҮР ҮГ
Зарим сэтгүүлд Keyword харин заримд нь Key Word гэж бичсэн байдаг.
Энэ нь тухайн сэтгүүлийн шаардлагаас хамаарна. Энэ ялгааг
анзаарахгүй бол алдаа болно.
Түлхүүр үгнүүдийг хэдэн ширхэг байх ёстой, яаж бичигдэх талаар
сэтгүүлийн шаардлагад тусгасан байдаг.
Түлхүүр үгнүүд нь хэтэрхий
урт үг бай болохгүй

35. INTRODUCTION - ОРШИЛ
Тухайн судалгааны ажлын товч танилцуулга. Өмнө нь тухайн
сэдвээр ямар судалгааны ажил хийгдсэн, түүнийг яаж
үргэлжлүүлж хийсэн гэдэгтэй холбоотой. Өөрөөр хэлбэл
таны өмнө бичсэн бүтээлийг сонирхож байгаа хүмүүст
зориулж мэдээлэл өгч байгаа гэсэн үг юм.
Оршил хэсгийг хэзээ ч “дэлгэрүүлээч” гэсэн шаардлага
тавихгүй харин “багасга” гэсэн шаардлага тавьдаг.
Оршил хэсэг бол таны юуны тухай ярих, судалгааны ажлын
чиглэлийн тухай ойлголт өгөх үүрэгтэй.

36. METHODS – АРГА ЗҮЙ
Та ямар стандарт арга зүй хэрэглэсэн гэдгээ
бичнэ. “METHOD” гэсэн үг нь бас янз янз
байдаг. Арга зүй, Судалгааны арга зүй,
туршилтын арга гэх мэтээр нэрлээд
судалгааны ажлын эхэнд, дунд, хойно,
зарим сэтгүүлд огт байхгүй хавсралтаар
илгээдэг материалд оруулах зэргээр өөр
өөр байдаг.
Энэ хэсэг нь судалгааны ажлыг туршилтыг
ямар аргаар, яаж хийсэн гэдгийг бусдад
таниулах ёстой.
Хэрвээ тогтсон арга даа ямар нэгэн шинэлэг
зүйл, жижиг өөрчлөлт гарсан бол дурьдах,
нэгжийн талаар мэдээллэх шаардлагтай.
Туршилтыг хэдэн удаа давтсаныг мэдээллэх.

37. RESULTS –ҮР ДҮН
Энэ хэсэгт
хэлэлцүүлэггүй зөвхөн
үр дүнгүүдийн талаар
мэдээлнэ.
 Зураг, хүснэгтээр үр дүнг үзүүлэх
нь давуу
 Өгөгдөлийг ямар нэгэн байдлаар
давтан харуулахаас зайлсхийх
хэрэгтэй
 Диаграм, график нь энгийн 2
хэмжээст байх ёстой.

38. DISCUSSION - ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ
Энэ хэсэгт таны гаргаж авсан үр
дүн юуг хэлж, илэрхийлж
байгааг, яагаад чухалыг,
байгаа мэдлэгтэй яаж уялдаж
байгааг тус тус харуулдаг.
Таны хийсэн ажил, үр дүнгийн
тайлбар нь тодорхой байх
ёстой. Мөн үр дүнг батлан
илэрхийлэх өөр өөр
тайлбаруудыг хийнэ.

39. REFERENCES - АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ
Хамгийн эхэнд текстэнд
жишээ авсан
ишлэлүүдийг дэс
дараалуулан бичнэ.
Сэтгүүлийн шаардлагын
дагуу түүвэрлэн бичнэ.
Ном зүйн программ
хангамжийг ашиглана.

40. Thank you